Tong Tong donateurs krijgen de pasarkrant 2013 en het krantje Indisch Anders thuisgestuurd. De pasarkrant wordt ook gratis verspreid der en her in Nederland.
Indisch Anders is te downloaden.
In de pasarkrant (download hier) staat het TTF programma. Die is ook in andere vorm online te vinden. Zie deze pagina, en zoek daar onder tabblad ‘festival’ naar het programma per dag.
Lezend in de pasarkrant viel me een stukje op over de slavernij in de VOC-gebieden.
Op 23 mei op de Tong Tong Fair gaat Bert Paasman vertellen dat het aantal slaventransacties in den Oost ( VOC-gebieden) evenveel was als in den West (Caraïben) Hij zal bedoelen wat onder Nederlands verantwoordelijkheid viel.
In 2011 had ik kritiek op de tv-serie ‘de slavernij’.
Best wel een goede serie maar………. de slavernij in den Oost was vergeten.
Alsof het niet bestond. Hoé toch die Belanda historici ?
En nu lees ik wel eens wat en was ik tot een (nattevingerwerk, duim in de wind) getal gekomen van 150.000 slaven in het VOC-tijdperk.
Maar Bert Paasman gaat dus zeggen dat dit eerder 500.000 mensen geweest moeten zijn ? Daar schrik ik dan van…. Dit lijk in de kast van de Nederlandse geschiedenis is dus veel groter dan ik dacht .
23 en 26 mei is Bert Paasman in het Letterkundig Museum
Op 2 juni gaat Bert Paasman in het Haags historisch museum een oud toneelstuk over de slavernij in den Oost bespreken
...................
Indisch4ever 
150.000 slaven is ook al veel.
Officieel werd de aanvoer altijd geregistreerd in de dagh registers.
De probleem is dat men in Batavia die fungeerde als slavenmarkt soms slordig omging met de statistieken
.Ze schrijven bijna alles(goede boekhouders) en toch zijn er veel smokkel van slaven , uit China en andere delen van de archipel.
Meegekomen als handelswaar .
Er zijn veel doden door ziekte die aangevuld moet worden , onderweg naar Batavia en ook in Batavia zelf( ongezonde moerasgebied ).
De niet autochtone bevolking van Batavia begonnen meestal als vrijgelaten slaven, vaak overwonnen volkeren .Oorlogsbuit, geroofd uit de kusten van China etc.
Drossaardpad (?) in Batavia ( Pecenongan) was vroeger een vrijplaats van weggelopen slaven.
De rondtrekkende Chinese bendes weggelopen of illegaal ingevoerd had geleid tot de Chinezenmoord.
Kinderen van de slaven worden ook automatisch als slaven die verkocht kunnen worden, zelfs Mestiezen als ze niet erkend waren .
Of werd de moeder verkocht als de eigenaar kwam te overlijden, de kinderen die erkend of vrijgelaten werden worden niet verkocht .
Het was een must geweest om op zijn minst 1 of 2 slaven te houden in Batavia .De rijke elite hadden soms tientallen slaven .
De luie kolonisten / gepensioneerde VOC dienaren verhuren hun slaven vaak aan andere kolonisten , zodat ze meer tijd hebben voor hun andere bezigheden .
Dus het verhaal van Bert Paasman zal waarschijnlijk waar zijn als men de illegale slaven ( buiten de slaven van de “Inlanders” zelf) ook meetellen.
Het aantal van de vergeten groep zal groter zijn dan de vermelde lijsten.
Ze kunnen bijna 250 jaar vermenigvuldigen sinds men de overwonnen volkeren zoals de Bandanezen (de oudste allochtonengroep van Batavia) , de Mardijkers uit de verovering van Malaca , Balinese slavinnen etc naar Batavia halen.
En nu maken moderne slaven in reusachtige sweatshops in landen als Bangladesh onze Teeshirtjes en gympies …..
Pak Pierre
“Officieel werd de aanvoer altijd geregistreerd in de dagh registers.” Dat klopt, en niet alleen in de daghregisters (overigens boeiende literatuur!). Maar dan alleen de zaken die de VOC aangingen. De meeste handel ging buiten de VOC om, de markt lag ook aan de andere kant van de Tjiliwoeng. De VOC had daar niets te zoeken, de inwoners van Batavia kochten er wel wat zij nodig hadden.
Ik dacht dat op een zeker moment elke slavenverkoop aangegeven moest worden en geregistreerd werd door de VOC in haar vestigingen.
Ook om accijns en administratiekosten te ontvangen.
Natuurlijk ontdoken mensen dit . Maar in hoeverre ?
Die administratie begreep ik uit het boek van Henk Niemeijer
http://www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/6734/geen-paradijselijke-tijden.html
De VOC had maar bestuur over een paar kleine enclave’s. Wat daarbuiten gebeurde viel buiten de administratie. De inlandse slavenhandel heeft erg lang voortgeduurd. Zelfs in de Indische Staatsregeling 1925 staat nog: art. 170, lid 2: De als slaven van elders aangevoerde personen zijn vrij, zoodra zij zich op het grondgebied van Nederlandsch-Indië bevinden.
Er zijn verschillende soorten slaven .
1.De slaven gehaald/ geroofd uit Ceylon, Coromandel en de kuststrook van India ( onder andere de Mardijkers) en uit Malaca
2.Kuststrook van China .
3.Gekocht op slavenmarkten, o.a Batavia
4.Overwonnen volkeren uit de archipel
5.Pandelingen( vrijwillige slaven)
Weet niet of de Afrikanen bij de Knil gerekend kunnen worden als ex slaven .
Wat waar is dat hun lot (uitbuiting, kastijden, ophangen etc ) beter waren dan de Afrikaanse slaven in Amerika en West Indie.
Uitgezonderd excessen dat een jaloerse mevrouw een bevallige Balinese slavin gaat treiteren of de zweep geven .
Ken gebeuren.
Op papier werden ze goed beschermt
Sommige hebben geluk ( Orang Depok)
Ook interessant te noemen de meegenomen slaven door terugkerende VOC dienaren naar patria , tot 5 slaven afhankelijk van hun functie.
Veel zeebaboes , kindverzorgster ( zoogmoeder ?) , djongos waren ook vrijgelaten slaven.
Pandelingen waren niet helemaal vrijwillig. Zij waren in onderpand genomen voor schulden. Dat bestaat ook in Nederland nu nog, gijzeling, maar wordt nauwelijks toegepast. In Indië volgens de I.S. 1925 was dat verboden.
Het gaat om de “vrijwillig”gekozen slavenstatus .
Een arme Chinees die de passage niet kan betalen ( hij had “pech”om niet geroofd te worden) kan zichzelf “verkopen” als slaaf.
Met dat geld betaald hij zijn overtocht naar Ned.Indie.
De afschaving v.d slavernij in NOI werd pas ingevoerd lang na dat de VOC had opgehouden te bestaan, mijn inziens een boekhoudkundige truc- een sterfhuisconstructie van de Heeren in Patria (Staten Generaal en kapitalisten) .
In de praktijk nog beoefend tot het begin van de 20ste eeuw.
Vandaar dat de regering met de I.S van 1925 !!! alsnog benadrukte dat het verboden was .
De vestiging van VOC / Nederlandse gezag en imperium (te beginnen met Batavia) is min of meer te danken aan de vele slaven (vooral de Chinezen) en de inzet van huurlingenlegers.
Na de Banda moord werd de perken ook door vele slaven onderhouden.
Het probleem zat in het indirect bestuur. Het bestuur kon geen grip krijgen op de slavernij onder de Inlandse bevolking. Verbieden van slavernij betekent ook dat je dat moet kunnen handhaven. Vandaar dat alleen de slavenhandel en -import was verboden. Men hoopte dat daarmee de slavernij binnen de Inlandse gemeenschap uitstierf. Dat was zelfs in 1925 nog het geval.
Veel van de 3.044 Afrikaanse KNIL-soldaten waren krijgsgevangenen en horigen die als slaaf verkocht zijn op de slavenmarkten in Salaga en Kumasi in het huidige Ghana. Wat betekent dat ze niet als slaaf geboren waren.
Over de Zwarte Afrikaner is waar, en dat geldt ook voor vele slaven uit de regio.
Ze werden geroofd door de Nederlanders(slavenophalers) of door andere volkeren of door hun vorste verkocht.
Hun nakomelingen zijn dan automatisch slaven ,tot dat zich zelf kunnen vrijkopen(bij pandelingen) , of vrijgemaakt werden door hun meesters.
Uitgezonderd de Javanen( de bewoners van eiland Java )
Andere boeken zijn Smeltkroes Batavia Jean German Taylor, Oud Batavia 2delen van Bataviaasch Genootschap 1921 ( 300 jarige bestaan van Batavia).
Zelfs Oud Batavia geeft geen totale aantal slaven .
Een ander versie op de aantallen slaven…misschien meer in overeenstemming met de destijds dunnere samenstelling vd bevolking in het algemeen?
‘De slaven in de overzeese gewesten konden in twee categorieën worden ingedeeld: slaven van de VOC en slaven van particulieren. Het aantal slaven van de VOC was, met uitzondering van de hoofdplaats Batavia, Colombo op Ceylon en de Kaap de Goede Hoop, gering. Meestal betrof het slechts enkele tientallen. In Batavia lag het getal omstreeks 1680 daarentegen op bijna 1300 en te Colombo in 1685 op bijna 1100. Aan de Kaap was een getal van 300 tot 600 niet ongebruikelijk. De slaven van de particulieren overtroffen in aantal veruit die van de VOC. In 1689 was in Batavia-stad ongeveer de helft van de totale bevolking van 20.000 slaaf. In 1694 had bijna de helft van de circa 4500 inwoners van stedelijk Colombo een onvrije status. In Ambon-stad lag in dat jaar het niveau op de helft van ongeveer 5500. In het gehele gewest Banda, het gebied van de nootmuskaat, ging het in 1687 om ruim de helft van een bevolking van 6500. Aan de Kaap zou de slavernij ook gestadig toenemen. Op het einde van de 18e eeuw was de helft van de ongeveer 35.000 inwoners slaaf.
In Zuidoost-Azië waren Bali, Zuid-Celebes (Makassar) en Timor belangrijke slaven exporterende gebieden. Batavia was het belangrijkste afzetgebied. Hier ging het wel om grote aantallen. De schatting van de jaarlijkse particuliere aanvoer te Batavia loopt echter nogal uiteen: 1000 tot 4000.” http://www.voc-kenniscentrum.nl/themas.html#Slavernij
Jan A. Somers, op 11 mei 2013 om 11:20 zei:
Het probleem zat in het indirect bestuur. Het bestuur kon geen grip krijgen op de slavernij onder de Inlandse bevolking.
————————————————————————————-
Ik vraag me af of de bewoners van Java slaven hebben , ook omdat ze na over gegaan te zijn naar de Islam het moeilijk was om andere Moslims als oorlogsbuit of slaven te ontvoeren en behandelen
Wel hebben ze een Kawula( onderhorige) – Gusti( Heer) verhoudingen , maar dat is een feodale verhoudingen .
Is anders dan in bezit hebben van een medemens.
@ Pak Surya, over Moslims, voor wie het moeilijk was om andere moslims als oorlogsbuit of slaven te ontvoeren en behandelen: “Wel hebben ze een Kawula (onderhorige) – Gusti( Heer) verhoudingen , maar dat is een feodale verhoudingen . Is anders dan in bezit hebben van een medemens”.
Tja …. maar als het er in de praktijk op neerkomt dat de horige in die feodale verhouding slavenarbeid moet verrichten en onmenselijk wordt behandeld, dan is dat (Koran?) gebod voor haar of hem een schrale troost.
Ik denk aan de vele berichten over de schandelijke behandeling van o.m. (moslim) Indonesische dienstmeisjes in S. Arabië en de Golfstaten.
Pak Pierre
“Ik vraag me af of de bewoners van Java slaven hebben” : De gewone bewoners in ieder geval niet, geen geld. Maar wel de hoofden.
http://www.herdenkingslavernijverleden2013.nl/index.php/media/persberichten/waar-blijft-een-monument-ter-nagedachtenis-aan-de-slavernij-in-oost-indie/
http://www.liesbethkoenen.nl/archief/een-kopje-slavenbloed/
De slavernij in Nederlandse gewesten was al erg genoeg, maar “The Daily Beast” rapporteerd dat er tegenwoordig 27 miljoen slaven ter wereld zijn, waarvan 70 % geexporteerd uit Indonesia. De Arabieren hebben openbare slavenmarkten.