Historiek: Opnieuw ligt het grote Indonesië-onderzoek van wetenschappelijke instituten KITLV, NIMH en NIOD onder het vergrootglas. Ditmaal niet van de publieke opinie, maar van vakhistorici. Zes van hen werpen nog eens een kritische blik op het onderzoek
...................
Thomson
Nassauschool Soerabaja
Depok
Wie is deze familie
Wolff
Tankbataljon Bandoeng 1939
Is de bruid Günther?
Wilde en Waldeck
Brouwer en Hagen
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
XXXXXXXXXXXXXXXXXX
Kerst 1930 a/b Baloeroan naar Indië
Bertha Lammerts van Bueren-de Wit
XXXXXXXXXX zwieten 214
Bisch
Detachement Verbruiksmagazijn,
Hollandia
Indisch4ever 
Op 13 augustus organiseert het Haags Filmhuis een preview van de documentaire ‘Heroes’ Day’. Deze documentaire belicht de Slag om Soerabaja, die op 10 november 1945 uitbrak. Dit was een strijd tussen Indonesische nationalisten en de 5th Indian Division onder leiding van generaal Mansergh.https://indisch4ever.nu/2025/07/28/13-aug-3-films-roots-in-motions-6/
In Indonesië staat 10 november bekend als Hari Pahlawan of Heroes’ Day en wordt jaarlijks herdacht met een optocht in Soerabaja, waarbij spandoeken worden getoond.
Twee jaar geleden viel de inhoud van een specifiek spandoek op tijdens deze optocht. Bekijk daarom de documentaire op 13 augustus en ontdek zelf wat er op dit door Indonesiërs meegedragen spandoek stond.
Bij de tentoonstelling Revolusi in het Rijskmusuem wordt op een document ook een “Bart” als Bersiap-slachtoffer vermeld. Er was een topic over Bart met een heel merkwaardige discussie, om maar een eufemisme te noemen. https://indisch4ever.nu/2021/06/20/bart-werdmuller-von-elgg-bersiapslachtoffer-te-slawi/
Wat schertst nu mijn verbazing dat bij de naam Bert op de web site van de Oorlogsgravenstichting. heeft op 9 januari 2024. dhr. C.E. Frederiksz een bijdrage geplaatst Dan heeft mijn gezoek en gezucht toch enig resultaat opgeleverd.
“Bevestiging verhaal Peter van den Broek
Ik kom terug van de bewering dat “BART”zoals in het Familieboek van Werdmuller von Ellg “Bart”een apart persoon was. De bewering van Peter van den Broek is de “Juiste”. Dus is “BART” een roepnaam van Bernhard Werdmuller von Elgg! Ten overvloede…
Lees meer
Bron: [RA 1938,blz.951] B. Werdmuller von Elgg, Kolonist Manokwari. [RA 1941,blz.A1036] B.(Bart) Werdmuller von Elgg, Kolonist Manokwari.
Geplaatst door C. E. Fredriksz op 09 januari 2024
N.B. de naam Fredriksz komt ook voor op het lijstje van de tentoonstelling Revolusi. 5 (vijf) leden van de familie Frederiksz liggen in een verzamelgraf ( Slawi Suikerfabriek Balapoelang!)
https://oorlogsgravenstichting.nl/personen/6875/bart
Er zijn indertijd meer fouten gemaakt bij het noteren van de oorlogsslachtoffers.
Merci voor deze bijdrage over Tjibatoe 11 oktober 1945, Peter.
Het OGS-dossier schrijft Mimi Barma, maar myheritagesites van de familie noteren haar achtenaam als Darma.
—–
Het moet toeval zijn dat de moordpartij te Balapoelang ook was op 11 oktober 1945.
Tjibatoe en Balapoelang liggen toch niet zo dicht bij elkaar?
Wbt Balapoegang , daar hadden we het over nav de opening van de expositie Revolusi in februari 2022
Boeroeng stelt de vraag: “Moet het toeval zijn dat de moordpartij in Balapoelang eveneens plaatsvond op 11 oktober 1945?”
Antwoord: Aangezien Balapoelang geografisch ver verwijderd is van Tjibatoe, ontstaat er een ander, meer inzichtelijk beeld wanneer we Tjibatoe vergelijken met nabijgelegen plaatsen zoals Garoet en Tjimoerah. Dit wordt bijzonder duidelijk bij het sorteren op hun sterfdatum, oftewel de afslachtdatum van de talloze hulpeloze slachtoffers.
We kunnen de situatie in West-Java van de bloedige gebeurtenissen aan het begin van de Indonesische Revolutie , in Indonesië niet aangeduid als ‘Bersiap’, nader bestuderen. Neem bijvoorbeeld Pajet, Pelaboehanratoe, Serang, Sindanglaka en Tjiantjoer om slechts enkele willekeurige plaatsen op West-Java te noemen. Bij het sorteren van de talloze slachtoffers op hun sterf- of afslachtdatum, komt een duidelijk patroon naar voren.
Een opvallende overeenkomst tussen de slachtoffers is dat zij bijna allemaal in verzamelgraven zijn begraven. De gedetailleerde sectierapporten van de Gravendienst behoeven hier geen verdere uitweiding; het is voldoende te constateren dat ook deze hulpeloze slachtoffers om het leven zijn gebracht met slag- en steekwapens, waaronder hamers, bijlen en ander gereedschap.
De vraah is wat we weten van indonesische slachtoffers. Is daarover ooit serieus wetenschappelijk onderzoek naar gedaan of houden we ons met de oogkleppen alleen bezig met Nederlandse misdaden, waar is de multi-perspectivitische benadering gebleven ?
Een vergelijkbare analyse kan worden uitgevoerd voor Midden- en Oost-Java, zelfs met het vaak belachelijk gemaakte Excel. Het blijft immers moeilijk voorstelbaar hoe duizenden datasets anders effectief verzameld en geanalyseerd zouden kunnen worden, zeker voor degenen die minder digitaal geletterd zijn=digi-analfabeet.
Hieruit vloeit voort wat de onderliggende bedoeling was om vanaf begin oktober op grote schaal Indo-Europeanen en hun sympathisanten op te jagen en te verdrijven.
De vraag naar de daders kan beter gesteld worden zodra de werkelijke omvang van de bloedige gebeurtenissen aan het begin van de Indonesische Revolutie volledig duidelijk is. Dit is cruciaal om het verwijt van een “sterk racistische lading” van bepaalde termen te vermijden. Het gebruik van een woord als Bersiap kan immers gemakkelijk geïnterpreteerd worden als een generalisering van “primitieve, ongeciviliseerde Indonesiërs als daders van de gewelddadigheden” – een formulering die elke empirische lading ontbeert en bijdraagt aan een opgefokte discussie.
Laat Bonnie Triyana en anderen dat goed in hun oren knopen.
citaat: “Jan Somers vertelde altijd over het plots verdwijnen van zijn Indonesische oma Mah Wakira. Vermoedelijk vermoord omdat ze het hoofd was van een Indo-europees gezin, was de aanname in Jans familie”.
Het vraagstuk van de oma van dhr. Somers is wel eens aangekaart. Haar laatste woonadres was Ploedjong .
Zij werd niet bij het Rode Kruis als vermist opgegeven, althans op de Vermissingslijsten van het Rode Kruis, zie Nationaal Archi, komt haar naam niet voor.
Op de web site van de Oorlogsgravenstichting is zij ook niet als slachtoffer geregistreerd. Uit deze gegevens kan de conclusie worden getrokken dat zij nooit als vermist/ontvoerd/vermoord is opgegeven bij instanties zoals het Rode Kruis of de Opsporingsdienst Overledenen O.D.O. in Nederlands-Indie/Indonesie. De zoektocht wordt dan arbeidsintensief maar is niet onmogelijk
Als er een concrete aanvraag voo ligt met wat persoonlijke details zoals de achternaam van de oma van dhr Somers en de naam van de plantage die zij beheerde, danken wellicht het lot van haar worden achterhaald.
De grootouders Versteegh van Jan Somers woonden ooit op koffie-onderneming Soember Pakel.
Gelegen: 18 km van halte Dampit aan grooteweg Malang-Djember
Ik weet niet of Mah Wakira daar nog woonde in 1940-1945. Opa Versteegh overleed in 1940 te Poedjon
Die afbeelding in die strip waarin al die Indonesiërs “Bersiap!” roepen is dus volledig nep. Dat is helemaal geen strijdkreet en denk je echt dat Javanen of Sundanezen of whoever niet hun eigen taal zouden gebruiken? En voordat Indonesië werd opgericht was er niet eens een gezamenlijke taal behalve het ‘kantoor Maleis’ van de Nederlanders. Nu, door dit soort publicaties beginnen mensen als Ron Mertens te geloven dat ze het zelf ook hebben gehoord en meegemaakt. Opnieuw; Mandela effect.
.
Ik beschuldig niemand er hier van opzettelijk racistisch te zijn. Maar opmerkingen zoals “een dode Jap is een goede Jap” die hier nog niet zo lang geleden gemaakt werden, kunnen natuurlijk gewoon niet door de beugel. En wat die knakker van de FIN (?) beweerde over dat ‘anders lopen en praten’ was natuurlijk ook schandalig. Bernadette is er nog steeds -naar eigen zeggen- niet goed van en ze heeft echt geen zin meer om in Nederland nog Indische mensen te ontmoeten. Zo krijg je wel een heel volk en samenleving tegen je natuurlijk.
“Die afbeelding in die strip waar alle Indonesiers “Bersiap!”roepen is dus volledig nep.”
De strijdkreet gedurende de Bersiap was Siap.
A.Olive
Onze (Hakka)Chinese schoondochter uit Bandung had ook nooit gehoord over de Bersiap. Zij was een professor bij een christelijke Universiteit in Jakarta. Ze immegreerde naar Amerika omdat ze zich hier veiliger voelde als Chinese.
Onze zoon is een Engelse taal instructeur op een Airforce base in San Antonio waar hij ook Indonesische piloten in zijn klas had.
Hij nodigde deze piloten uit om bij hem een bordje nasi te eten en ze waren blij totdat hij een foto van zijn vrouw aan hun liet zien.
Een broer van mijn moeder zat vast in Siam als knil militair gedurende de Bersiap en uit wraak deed hij mee met Westerling
in Sumatra en Celebes.
Sjoerd Lapre, de oprichter van Japanse Ereschulden, vertelde mijn familie dat ze mijn overgrootmoeder, die ook zijn oudtante was, hadden geroentjinged omdat ze een Indische was.
Indonesiers werden niet gedood gedurende de Revolusi omdat ze Indonesiers waren. Groot verschil.
A.Olive
A.Olive
Jan Somers vertelde altijd over het plots verdwijnen van zijn Indonesische oma Mah Wakira
Vermoedelijk vermoord omdat ze het hoofd was van een Indo-europees gezin, was de aanname in Jans familie.
Een tijd terug kwam ik meer te weten over de herkomst van een grootvader. Hij had een neef, die met echgenote en drie kinderen vermoord werden 11 oktober 1945 in Tjibatoe (Cibatu). Zijn echtgenote was Mimi, Indonesische. Ook vermoord omdat ze een Indo-europees gezin en schoonfamilie had.
In Surabaya hoorde ik Siap en Bersiap in die tijd. Meer Bersiap dan Siap. Ik was een hoorgetuige en ooggetuige van wat daar toen gebeurde in mijn geboortestad.
Er gebeurde wel wat meer in Tjibatoe
Familie Julienne afgeslacht in Tjibatoe:
1-Harry Paul Julienne – 48 jaar – stationschef SS Oorlogsgravenstichting OGS – Overlijdensakte B.S.
2. Mimi Julienne-Barma zijn vrouw – 44 jaar OGS +B.S.
3. Hetty (Ketty) Maria Julienne – dochter – 16 jaar OGS +B.S.
4. Rudolph (Rudy) Richard – zoon – 14 jaar OGS +B.S.
5. Augusta van der Eyk Julienne – 26 jaar OGS +B.S.
Andere personen afgeslacht in Tjibatoe:
6. Bartold David – 43 jaar – opzichter-machinist SS – OGS +B.S.
7. Victor Eduard David – zoon – 16 jaar -. OGS +B.S.
8- Francois (Frans) Etienne Kawatjo – 45 jaar – stationschef SS – vermist Rode Kruis
9. Annie Albertine Kawatjo-Alberti – 33 jaar – vermist/vermoord Rode Kruis
10. George Kawatjo – zoon – 14 jaar – vermist/vermoord Rode Kruis
11. Ferrie Kawatjo – zoon – 12 jaar – vermist/vermoord Rode Kruis
12. Evie Kawatjo – dochter – 10 jaar – vermist/vermoord Rode Kruis
13 Eddy Kawatjo – neef – 12 jaar – vermist/vermoord Rode Kruis
14. Charl Dirk Eugene Ketting Olivier – 47 jaar – opzichter SS district Tjibatoe- OGS + B.S.
15. Godfried Pieplenbosch – 38 jaar – treincontroleur SS – OGS
16. William Pieter Hendrik Smith – 41 jaar – OGS
17. Rudolf Valentijn Leopold Smith – 66 jaar -OGS
18. Freddy Westhof – 37 jaar – OGS
19. F.W. Winter – 45 jaar – hfd opzichter machinist – OGS
De overeenkomsten tussen de personen zijn
-Indo-Europeanen
-werdenafgeslacht en in hetzelfde massagraf begraven
-mannen waren veelal werkzaam in Gouvernementsdienst, bij de Staatsspoorwegen (SS)
N.B. Niet alle personen werden hij het Rode Kruis als vermist opgegeven . Sommige personen werden bij de Oorlogsgravenstichting geregistreerd. Niet allen hebben een overlijdensakte, zonder deze akte zijn deze personen officieel niet dood,
Voor een totaaloverzicht dienen bovengenoemde slachtpartijen in verband worden gebracht met die in Garoet en Tjimoerah.
De aandacht voor de term “Bersiap” leidt alleen maar de aandacht af van de slachtoffers uit die periode . Dit is een typisch geval van misleiding, een red herring-redenering.
Vanuit Indonesisch perspectief worden deze doden gebagatelliseerd. Voor de tweede maal worden zij om politieke redenen gekruisigd op het altaar van de (Indonesisch) geschiedenis
zie ook Jakarta Post
citaat: This period has been recalled in Dutch historiography as bersiaptijd or Get-Ready period, barely has a place in our national historiography, although the total lost was immense, about 25,000 Dutch and Eurasian, 10,000 Chinese and thousands of other Indonesian minority groups. Should we wonder why there was a long silence in our history?
https://www.thejakartapost.com/news/2013/11/12/the-untold-story-surabaya-battle-1945.html.
Mister B,
Vele ouderen, de meesten nu overleden, hebben die kreet bersiap gehoord, vooral in het najaar van 1945.
Accepteer dat nu gewoon als een feit. Het is niet achteraf verzonnen, de kreet zelf is niet racistisch, het begin van de Indonesische revolutie zo benoemen is ook niet racistisch. Dat is een drogredenering.
Interessant is het te onderzoeken waarom dat roepen van pemoeda’s op straat met “bersiap” zo vergeten zijn in Indonesië.
Wellicht omdat vele Indonesiërs zich niet bedreigd voelden ?
—
Wbt die knakker van FIN…. mijn kritiek op hem is ook wat de meeste lezers vinden : hij lijkt Indonesiërs te haten. Dat deugt niet.
Je kunt niet de fouten van enkelingen projecteren op een hele groep en die blijven verwijten of haten ergens om.
De meeste Nederlanders die ik ken ( wel of niet indo-europeaan) haten Indonesiërs niet.
Nu kan ik als moderator niet steeds haatdragende postingen schrappen. Dat doe ik soms wel, maar je moet flexibel gedogen.
Overal op het internet worden moderators verweten dat ze te laks reageren. So be it.
@Boeroeng; bersiap etc.’- Ambarawa sept.1945, na het vlag incident(!) in Soerabajsa klonk onheilspellend, vooral in de avond; berSIAAAAAP. Boenoeh belanda/dood aan de Hollanders! Met de klemtoon op siap. Zoals bij onze militairen geefAAACHT!
Nee, wij haten de Indonesiers niet. Waarom zouden wij? Wij hebben (bloed)banden met in bijzonder Java en China. Onze overgroot moeder was Chinees, geboren op Java.
Robert, verzoekje… check meer of je een naam hebt ingevuld bij een reactie. Dan weten lezers sneller dat jij het ben
Gelukkig is de naam van de historicus Bonnie gevallen.
De Indonesische historicus Bonnie Triyana heeft in 2022 als gastconservator de discussie over de term “Bersiap” opgerakeld in de tentoonstelling “Revolusi” in het Rijksmuseum. Hij gaf hieraan zijn geheel eigen, persoonlijke draai. Een opmerkelijke provocatie leek het voor een Indonesische historicus
In 2023 stelde Triyana zich kandidaat als volksvertegenwoordiger voor de Partai Demokrasi Indonesia Perjuangan (PDI-P), oftewel de Indonesische Partij voor de Strijd. In 2024 werd Triyana alsnog verkozen tot Volksvertegenwoordiger.
Eveneens in 2024 is in Indonesië het debat begonnen over een “nieuwe” en officiële geschiedschrijving.
Als we deze feiten met elkaar in verband brengen, lijkt het erop dat Bonnie Triyana de tentoonstelling “Revolusi” en daarmee ook de discussie over de term “Bersiap” instrumenteel gebruikt, als een showcase om zichzelf te promoten. Zelfpromotie is marketingtechnisch altijd nuttig en gaf hem landelijke, dus ook in Indonesië, bekendheid. Deze springplank lijkt zich uit te betalen, en hij verschijnt op het juiste moment om in Indonesië geschiedenis te schrijven.
Achteraf bezien heeft hij zich in de discussie gecompromitteerd/gediskwalificeerd om als historicus een onafhankelijk en objectief oordeel te vellen over de Bersiap, de bloedige gebeurtenissen aan het begin van de Indonesische Revolusi, hij had een verborgen agenda. Een verwijzing naar zijn woorden in deze discussie heeft vooral politieke/ideologische consequenties.
Wellicht kan Mister B. uit eigen ervaring vertellen hoe de politicus Bonnie Triyana in 2023 campagne gevoerd heeft voor de Partij van de Strijd!
De ‘Partij van de Strijd’ is een flauwe vertaling en bestaat natuurlijk niet. Het is gewoon de PDI-P, de grootste partij van het land. Van Megawati, de dochter van en Jokowi werd president met voor deze partij op te komen (later nam hij er wel afstand van). Redelijk gematigd, een pancasila partij en zeker niet religieus extreem. Ik zou er niet op stemmen maar het kan nog veel slechter.
Iedereen weet toch hoe opportunistisch politici zijn en wat heeft dat in godsnaam met zijn kennis als historicus te maken? Ik begin hier toch ook niet over corruptie in de Italiaanse tomaten industrie? En een ‘onafhankelijk en objectief oordeel’ zou ik juist positief vinden dus hoe kan hem dat compromitteren?
Politicians are the same all over. They promise to build a bridge even where there is no river.
@PetervandenBroek; ‘historici etc.’- Veelal zgn vakgenoten over het verleden, die niet aan waarheidsvinding doen/feiten verdoezelen zoals bij ons; na de VOC genocide op Banda en slavernij; ‘daar werd iets groots verricht! Wij hebben nog steeds een Coen tunnel; ….. vandaar onze tunnel visie….! Pacificeren= vrede brengen; Java-, Atjeh oorlog etc met duizenden slachtoffers. Expedities= leerzame(!) tochten/uitstapjes; Bali, Lombok etc. Politionele acties= politie optredens; met meer dan 200.000 Indonesische slachtoffers. Bij ons (maar) 6000! – vandaar dat ook Indonesia zijn geschiedenis herschrijft!
History is an account mostly false, of events which are brought about by rulers, mostly knaves, and soldiers mostly fools.
De bewering dat de “bloedige gebeurtenissen aan het begin van de Indonesische Revolusi, bij Indonesiers niet bekend als Bersiap” niet onder de loep worden genomen in een themanummer van de BMGN – Low Countries Historical Review, suggereert een lacune in de wetenschappelijke aandacht voor de Indische kwestie .
Het is essentieel dat historisch onderzoek alle facetten van de dekolonisatie/onafhankelijkheid belicht, ongeacht de politieke of emotionele lading die eraan kleeft.
De terughoudendheid bij het gebruik van de term ‘oorlogsmisdaden’ in publicaties zoals Geluid van Geweld (Captain en Sinke) is een punt van discussie. De vraag of ‘mensenrechtenschendingen’ een passender term is, raakt aan de juridische en ethische definities van dergelijke gruwelijkheden.
De suggestie om in “progressieve kringen (FIN)” de term ‘genocidaal’ te gebruiken als etiket voor de Bersiap, is een provocerende vraag die een diepgaand debat vereist. De definitie van genocide, zoals vastgelegd in internationale verdragen, is zeer specifiek en vereist de intentie om Indo-europeanen en hun sympathisanten geheel of gedeeltelijk te vernietigen. Een dergelijke kwalificatie dient gebaseerd te zijn op empirisch onderzoek, fact- of evidence-based, en niet op politieke voorkeur.
De vraag of “grof geweld en wandaden van Indonesische zijde geen excessen, maar structureel van aard” waren, is van fundamenteel belang voor het begrijpen van de dynamiek van de Bersiap. Indien er sprake was van structureel geweld, duidt dit op een dieper liggende problematiek dan geïsoleerde incidenten.
De observatie dat “het doden van voornamelijk Indo-Europeanen welhaast een ritueel karakter” had, inclusief seksueel misbruik van slachtoffers, voegt een verontrustende dimensie toe die verder onderzoek naar de specifieke motieven en methoden van geweldpleging door Indonesiers zoals Sabaroedin noodzakelijk maakt.
De rol van straffeloosheid bij het bevorderen of op zijn minst niet inperken van extreem geweld van Indonesische zijde, is een belangrijke hypothese. Geschiedkundig onderzoek heeft herhaaldelijk aangetoond dat een gebrek aan verantwoording en gerechtelijke vervolging een voedingsbodem kan zijn voor voortzetting van geweld.
De wijze waarop de Bersiap zal worden behandeld in het Indonesische debat over een “nieuwe” en officiële geschiedenis, die sinds eind 2024 in ontwikkeling is, is van groot belang. De manier waarop een natie haar eigen geschiedenis, inclusief de donkere bladzijden van de Bersiap reconstrueert en presenteert, heeft directe implicaties voor de nationale identiteit.
Ten slotte wordt de vraag naar de legitimiteit van het Indonesische geweld opgeworpen, met voor het gemak en simpelheid de verwijzing naar de Wikipedia-definitie. Dit leidt tot de diepere, ethisch complexe vraag of het geweld van antikoloniale opstandelingen anders moet worden beoordeeld dan het geweld van de koloniale macht. De suggestie van “twee maten” die worden gehanteerd, en de legitimiteit hiervan ten opzichte van de slachtoffers, raakt aan de kern van rechtvaardigheid en morele proportionaliteit in conflicten.
Een wetenschappelijke benadering vereist hier een zorgvuldige, genuanceerde analyse die rekening houdt met de context, de intenties van de actoren en de impact van terreur op de civiele bevolking, zonder de slachtoffers uit het oog te verliezen.
Een ware wetenschappelijke benadering is al lang gedaan door bijv. Amerikaanse historici en beschrijvingen van de Bersiaptijd in o.a. Surabaya, Semarang, Padang, etc. door Ned. en Indonesische ooggetuigen. Het heeft weinig zin z.g. wetenschappelijke onderzoeken te doen zonder die bronnen te raadplegen.
Ook Australische en Chinese historici hebben onderzoek gedaan naar de excessen t.ov. minderheden in de Bersiaptijd
Welke Amerikaanse historicus heeft over de Bersiap in Padang geschreven? Dat kan nieuw licht werpen op de bloedige gebeurtenissen in de Olostraat 27 in Padang!
Soerabaja, Semarang en Padang zijn blijkbaar niet toevallig gekozen. Deze plaatsen hebben gemeen dat ze na de Japanse capitulatie door een Britse legermacht werden bezet. Ondanks hun aanwezigheid werd er door Indonesische nationalisten bloedig jacht gemaakt op voornamelijk Indo-Europeanen en hun sympathisanten. Deze plaatsen zijn echter niet representatief voor de Bersiap in zijn geheel.
De term ‘Bersiap’ is overigens ongewoon voor Indonesische historici. Niet alleen in de grote steden werd jacht gemaakt op Indo-Europeanen; vaak worden het platteland en vooral de Indo-Europese gemeenschappen rondom suikerfabrieken over het hoofd gezien.
Het waren niet alleen Amerikaanse historici zoals Benedict Anderson, W.H. Frederick en Kahin die hierover hebben geschreven, maar ook Australische historici zoals Cribb, Hewitt, Knight en Palmos.
Van Chinese historici is mij niets bekend, behalve misschien Han Bing Siong, maar dat was wel een Nederlandse historicus.
@Anoniem; ‘wetenschappelijke benadering etc.’- Nederland lokte deze ellende uit; geen zelf beschikkingsrecht, zoals het ondertekende(!) Atlantisch Handvest aug.1941 (voorloper VN) aangeeft, provocerende aug.1945 uitspraken; Soekarno de collaborateur: voor het tribunaal, geen gesprek met de Republiek en ….wij keken neer op dat rood/wit gedoe! – Uitlokken en hard militair ingrijpen zoals in die hele koloniale periode van 3,5 eeuw!- En …zoals altijd; de vele onschuldigen(!) burgers het slachtoffer werden!
Ga naar academia.edu voor informatie over historici, o.a. China, de VS, Australia, etc, etc. over de Indonesische Revolutie en de moordpartijen van onschuldige bevolkingsgroepen.
Verzamelgraf Balapoelang heeft te maken met de Suikerfabriek SF Balangpoelang in Tegal (Midden-Java). In de buurt van deze suikerfabriek werden ook zeven personen uit het gezin Wijk afgemaakt:
Charles Rober Wijk- jongen – 2 jaar
Jeanne Wijk – meisje – 4 jaar
Corry Wijk – meisje – 6 jaar
Richard Albert Wijk – jongen – 10 jaar
Bernard Rudolf Wijk – jongen – 14 jaar
Julius Ceasar Wijk – jongen- 16 jaar
Elsa Wijk – jonge vrouw -19
Rondom suikerfabrieken ontstonden in de koloniale tijd gemeenschappen van het Indisch perosneel met hun gezinnen. Tijdens de bloedige gebeurtensissen aan het begin van de Indonesische Revolusi gebeurden er rondom deze fabrieken rare dingen. Er zouden volgens ooggetuigen meer dan 2500 Indo-Europeanen vermist en vermoord zijn. De Australische historicus G. Roger Knight heeft er een verhelderend boek over geschreven. “Death in Slawi: The “Sugar Factory Murders,” Ethnicity, Conflicted Loyalties and the Context of Violence in the Early Revolution in Indonesia, October 1945”, gratis on-line te lezen, een sterke maag is aan te bevelen
Peter van den Broek
Daarvoor heb ik academia.eu niet nodig,
De Bersiaptijd is slechts een klein onderdeel van de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesia, waarbij honderdduizenden of meer autochtonen het leven lieten in de strijd tegen het Ned. kolonialisme, dat onder het mom van veiligheid en zekerheid het onafhankelijkheids streven trachtte af te remmen, of de grond in te boren. Er werd daarbij een groot gebruik gemaakt van Amerikaanse, Britse wapens, aan de kant van koloniale macht(Nederland) totdat Amerika en de U.N. daar een eind aan maakten, dat is aan het Ned. kolonialisme.
Ja klopt anoniem van 19:10 uur .Daarom verbaasde het mij des te meer toen Gerdi Verbeet ( P v/d A ) ook nog eens ex Kamervoorzitter stellig verklaarde dat haar vader uitgezonden was naar Indie om de vrede te brengen ,Dat je dat als kind geloofde alla ! Maar een volwassen Tweede Kamer voorzitter ? Gerdi vond ook dat Nederland achter Israel moet blijven staan , terwijl Israel lustig genocide aan het plegen is .
De bewering dat “De Bersiaptijd slechts een klein onderdeel is van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd, waarbij honderdduizenden of meer autochtonen het leven lieten in de strijd tegen het Nederlandse kolonialisme, dat onder het mom van veiligheid en zekerheid het onafhankelijkheidsstreven trachtte af te remmen of de grond in te boren,” weerspiegelt primair het officiële, door de Republiek Indonesië gedicteerde Indonesische perspectief op de geschiedenis.
Hoewel deze interpretatie het lijden van Indonesiërs erkent en vergelijkt met dat van Indo-Europeanen, wordt verzwegen dat er wel degelijk fundamentele verschillen waren in de aard van de slachtoffers en de omstandigheden van hun dood. De honderdduizenden of meer Indonesiërs=autochtonen (sic) die het leven lieten, kwamen om in een gewapende strijd tegen het Nederlandse kolonialisme.
Daarentegen lieten tienduizenden onbewapende Europeanen, waarvan het merendeel oudere mannen en jongens (twee derde) en de rest onbeschermde vrouwen en kinderen (jonger dan 16 jaar), het leven aan het begin van de bloedige gebeurtenissen tijdens de Indonesische Revolutie. Als de tijdlijn wordt aangehouden, werden binnen korte tijd (oktober 1945 – juli 1946) duizenden, voornamelijk Indo-Europeanen, op afschuwelijke wijze letterlijk afgeslacht, puur vanwege hun etniciteit en loyaliteit aan hun vaderland.
De uitspraak van ‘Bung’ Tolol illustreert dat het aangehaalde citaat een red herring-redenering is. Het dient uitsluitend om de aandacht af te leiden van gebeurtenissen met een genocidaal karakter aan het begin van de Indonesische Revolutie, gebeurtenissen die door Indonesiërs niet als “Bersiap” worden betiteld en bovendien worden gebagatelliseerd.
Bung Tolol en zijn Adepten staan daardoor aan de verkeerde kant van de geschiedenis.
Ik ben het eens met wat de heer v/d Broek schreef op 22 juli 2025 om 21:57, dat er wel degelijk fundamentele verschillen waren in de aard van de slachtoffers en de omstaandigheden van hun dood.
A.Olive
Jaja, sommigen hier blijken te denken dat het minder erg is aan een westerse bajonet geregen te worden, dan aan een tombak (bamboe speer).
En zo wordt het punt dat historicus Bonnie maakt weer heel duidelijk; door dat gehamer op de term ‘bersiap’ wordt er gewoon een stigmatiserende en enigszins racistische houding ingenomen t.o.v. de Indonesische bevolking. Want wij hadden soldaten, zij hadden groepjes uit de kampoeng, niet waar?
Ook ingegeven door de pers e.d.; ik zie het al helemaal voor me aan de ontbijttafel in Batavia; “D’r is weer eentje gebersiapt, Miep” “Ah ja Joop?” “Ja, een Armeniër deze keer door een lafbek uit de kampoeng”. Deze termen werden dus letterlijk in de lokale kranten gebruikt zonder ook maar enig onderzoek of vóór een veroordeling.
Leve Mandela.
Ach nee….. het woord bersiap kwalificeren als een racistisch woord is het lasteren van de gebruikers van dit woord. Omdat men liever de terreur van Indonesische nationalisten/racisten niet wil benoemen, dan wel verbergen.
Bersiap is maar een bijnaampje… Men had die periode (najaar 1945) ook ‘ontwaken of terbangun’ kunnen noemen. Maar in bepaalde regio’s riepen de jonge strijders ‘bersiap’.
Ik , vele lezers hier, vele slachtoffers en hun nazaten van die terreur gebruiken het woord al 80 jaar en het is nogal beledigend om ons zo indirect racisten te noemen.
Peter van Dongen tekende:
Verschrikte mensen, bang voor mishandeling en moordpartijen van extremisten, uit nationalisme, uit etnische haat, uit racisme.
Natuurlijk is het anders om door een Tombak (een bamboespeer?) geregen te worden tijdens de bloedige gebeurtenissen aan het begin van de Indonesische Revolutie, in Indonesie niet als Bersiap betiteld.
Neem nu het voorbeeld van de Toempang-affaire uit het boek “Geluid van Geweld” van de auteurs Captain en Sinke. In oktober 1945 werden in Ngadireso, nabij Malang, tien leden van de familie Engelenburg, waaronder acht kinderen in de leeftijd variërend van drie tot elf jaar, “aan de Tombak geregen”. Het lijkt erop dat de daders daarna in Toempang en Poncokusumo andere onschuldige Indo’s – kinderen, vrouwen en enkele mannen – “aan de Tombak regen”. In totaal werden meer dan vijftig onschuldige en ongewapende kinderen, vrouwen en enkele mannen “afgeslacht/dodelijk verminkt”.
De moordenaars waren afkomstig uit Malang. Ze beschikten over vervoer, dat na de Japanse capitulatie niet zo gemakkelijk voorhanden was en ze wisten precies waar hun slachtoffers zich bevonden. Na hun terugkeer in Malang zijn ze nooit veroordeeld door de lokale Indonesische autoriteiten. Ze maakten zich door hun inactiviteit medeverantwoordelijk.
De auteurs Captain en Sinke lijken de situatie in de stad Malang in die periode over het hoofd te zien bij hun beoordeling. Want wat gebeurde er in Malang? In de periode aan het begin van de Indonesische Revolutie werden in Malang tientallen, zo niet honderden vrouwen en mannen voor hun eigen veiligheid en bestwil opgesloten in gevangenissen en kampen; ze werden als het ware geïnterneerd. Minstens één man, Carel Rudolph Reinier van der Vecht, werd zelfs geëxecuteerd door een gevangenisbewaarder, waartegen de Indonesische autoriteiten niet ingrepen , zie website Oorlogsgravenstichting. Uit recent onderzoek blijkt dat tientallen, zo niet honderden onschuldige en ongewapende Indo-Europeanen in deze kampen stierven aan typische Japanse kampziekten. Ook de Indo-Europeanen in Malang werden figuurlijk aan de Tombak geregen.
Wat ik alleen maar wil aangeven, is dat er wel degelijk verschillen zijn tussen een bajonet en een Tombak.
Daarnaast bestaat er in Malang en omgeving een duidelijk verband tussen de gebeurtenissen aan het begin van de Revolusi en de Republikeinse kampen.
Als Mister B. kan aangeven in welke locale kranten, de episode met een Armenier werd gepubliceerddan kan met enige zoekwerk de identiteit van die Armenier achterhaald worden.
“Van Chinese historici is mij niets bekend”;dit slaat als een tang op een varken. China heeft de oudste historische kanalen en uitstekende historici.
De slachtoffers vallen vnl. onder de onschuldigen die niets met het geweld te maken hebben. De duizenden Indos en de honderduizenden “Indonesiers” waren allen slachtoffers van extreem geweld. Niet allen waren direct betrokken bij het militaire geweld. De terreur kwam van de strijdende partijen.De Ned. strijdende partij had de beschikking over letale Amerikaanse en Britse wapens en konden op grote schaal terreur en moord en doodslag uitoefenen op onschuldige burgers. Het is allemaal triest en ten hemel schreiend.
De terreur kwam van de strijdende partijen en criminelen die in de chaos hun kans schoon zagen .
@Anoniem; ‘de terreur etc.’- Toen na 15 aug.1945 bekend werd en het Wilhelmus in de kampen klonk, dachten vele (Indo)Europeanen, dat zij tot de overwinnaars behoorden! En de Inlander weer ….gewone inlanders werden/waren! Een opgeschoten vriendje vertelde mij met een bravoure glimlach hoe hij een katjong zijn eigen rood/wit speldje liet opeten! In Soerabaja werd op het voormalige Oranje hotel onze driekleur gehesen. Wat tot een furie bij de pemoeda’s heeft geleid. Van de vlag werd de blauwe baan afgescheurd. Moor en doodslag was het gevolg! Bersiap; uitgesproken berSIAAAAP! Zoals bij ons geefAAAACHT!
Historische kanale moet zijn:historische analen.
Anoniem schreef 26 juli 2025 om 22:03: “Historische kanale moet zijn:historische analen”.
“Anaal – Analen” komt van “anus”.
“Annalen” zijn historische verslagen waarin gebeurtenissen chronologisch, jaar per jaar, worden gerangschikt. Het woord is afgeleid van het Latijnse “annus”, wat “jaar” betekent. Bron: Wikipedia.
Citaat: “Niet Allen waren betrokken bij het militaire geweld. De terreur kwam van de strijdende partijen”.
Indonesische strijdgroepen hadden de beschikking over dodelijke wapens zoals hamers, bijlen en de beruchte bamboe ‘runtjing’. Hiermee konden zij op grote schaal terreur, moord en doodslag uitoefenen op onschuldige burgers.
De bewering dat “niet iedereen DIRECT betrokken was bij MILITAIR geweld” gold zeker voor Indo-Europeanen en hun sympathisanten aan het begin van de bloedige gebeurtenissen tijdens de Indonesische Revolusi. Het geweld was niet zo algemeen zoals vele historici veronderstellen . Indo-Europeanen werden wel degelijk doelwit.
Na de Japanse capitulatie kon het Nederlandse leger pas in maart 1946 Java bezetten. Pas toen was er structureel sprake van een directe botsing tussen strijdende Indonesische en Nederlandse militairen.
In de tussentijd hadden de Britten weliswaar Java bezet, maar dit had voornamelijk te maken met hun Humanitaire RAPWI-missie (Recovery of Allied Prisoners of War and Internees), gericht op de opvang van krijgsgevangenen en geïnterneerden uit de kampen. Dat Indonesische militante groeperingen misbruik maakten van deze situatie en acties uitvoerden die in strijd waren met de mensenrechten, of zelfs neerkwamen op oorlogsmisdaden, is een andere zaak.
Neem bijvoorbeeld het Goebeng-transport op 28 oktober 1945 in Soerabaja. Vrouwen en kinderen, bevrijd uit Japanse kampen, werden met twintig vrachtwagens en begeleid door zestig Brits-Indische militairen vervoerd naar de haven van Soerabaja. Dit transport vond hoogstwaarschijnlijk plaats onder de vlag van het Internationale Rode Kruis. Althans, de Zwitserse consul en Rode Kruis-vertegenwoordiger Ir. Keller, evenals de Zwitserse directeur van het bedrijf CIBA, vergezelden het transport.
Het konvooi werd gedwongen te stoppen en op een bijna militaire en goed georganiseerde wijze onder vuur genomen. Meer dan honderd vrouwen en kinderen werden op koelbloedige wijze afgeslacht. Voor deze daad, waarvoor elke militaire noodzaak ontbrak, zijn Indonesische autoriteiten nooit ter verantwoording geroepen.
Nu terug naar het verzamelgraf met het opschrift “Balapoelang”. Dit grafschrift kan op een andere manier worden gelezen, en onthult de tragische realiteit van de slachtpartijen:
• C.J.O. Lapré – man – 55 jaar
• J-L- Lapré-Marx – zijn vrouw – 47 jaar
• J.T. Lapré – hun dochter – 33 jaar
• C.W. Lapré – hun dochter – 25 jaar
• W.F. Uhlenbusch – man – 59 jaar
• C. Von Gallwitz-Uhlenbusch – zijn vrouw – 58 jaar
• A.S. Uhlenbusch – hun “dochter” – 25 jaar
De conclusie is dat tijdens de bloedige gebeurtenissen aan het begin van de Indonesische Revolutie, ook in Balapoelang, personen van Indo-Europese afkomst doelbewust en massaal werden afgeslacht. Hun enige “schuld” was hun etniciteit.
@vandenBroek; ‘massaal werden afgeslacht etc.’- Waarom, waardoor die plotselinge intense haat? Zo maar, zonder redenen? – In de afgelopen Japanse periode, buiten de kampen, werden wij links gelaten! Konden ons vrij bewegen, werk verrichten etc.
@dhr Mertens.
ik weet niet wat Uw familieleden voor soort buitenkamper waren tijdens de Japanse bezetting.
Maar in Jakarta waren de oudere, volwassen broers van mijn vader naar Birma getransporteerd en werkten niet geheel vrijwillig aan een spoorweg. Toen mij vader 18 werd, dook hij onder om niet dezelfde weg als zijn 2 broers te gaan. Dat leek te gelden voor alle Indo-Europeanen buiten de kampen.
De Japanners of hun Indonesische helpers hielden Indo-Europeanen in de gaten. Elke Indo-europeaan was geregistreerd en had een pendafteran. Voor reizen hadden Indo-Europeanen toestemming nodig van hun Indonesische wijkhoofd . Dus dat vrij bewegen was heel relatief.
Werk verrichten, welk werk, soms dat van troostmeisjes? De koloniale maatschappijh werd verindonisieerd. Indonesiers namen de plaats in van (Indo-)Europeanen, de laatsten konden in bepaalde gevallen werken voor de Jappen.
De algemene, niet op duidelijke feiten gebaseerde verhalen zoals die van dhr Mertens, scheppen alleen maar verwarring , of erger gaan op social media een eigen weg leiden, die het begrijpen van de koloniale geschiedenis niet verder helpen.
Kom toch eens met duidelijke voorbeelden uit eigen ervaring, met naam en toenaam, met plaatsen en tijdsaanduiding, zodat de historisch context duidleijk is en aangevuld kan wordne of het gemeenschap.
correctie: Kom toch eens met duidelijke voorbeelden uit eigen ervaring, met naam en toenaam, met plaatsen en tijdsaanduiding, zodat de historisch context helder wordt en aangevuld , zodat duidelijk wordt dat het gegeven voorbeeld louter illustratief is of representatief voor de Indische gemeenschap buiten de kampen.
@vandenBroek;’ verindoniseert etc.’- Ambarawa 1942-1946 buiten de kampen had hetzelfde beeld als in Jakarta; pedafteran, mannen weg etc.: zwierf als jochie om wat aan eetbaars te komen: bedelde op stations perron etc. meehelpen met oogstwerk; rijst, casave, mais etc. Mijn moeder deed aan tjattotten (tussenhandel), naaiwerk etc. – Somtijds vijandige bejegening: ‘londoh tai !’ -echter geen moord/slacht partijen!
De bovengenoemde vakhistorici hebben hun bevindingen gepubliceerd in het vakblad BMGN – low countries historical review.
Voor geinteresseerden met ene groot denkraam is het artikel te downloaden op https://bmgn-lchr.nl/article/view/19564