De oorlogsfilm De Oost

af0be-oost_groen:    Er komt vooralsnog geen speciale disclaimer aan het begin van de film ‘De Oost’ om het fictieve karakter ervan te benadrukken. Dat heeft de rechter in Amsterdam bepaald
(…)
……vorige week werd duidelijk dat de maker na de aftiteling de volgende disclaimer heeft opgenomen:
‘Deze film is geïnspireerd op echte gebeurtenissen. Bepaalde gebeurtenissen, karakters en dialogen zijn gedramatiseerd.’
**
De FIN had productiebedrijf New Ams voor de rechter gedaagd, terwijl de film is geproduceerd door de speciaal opgerichte vennootschap The East Indies. Uit praktische overwegingen is de zaak dinsdag toch doorgegaan en heeft de rechter een vonnis uitgesproken. NU.nl .
**
Omstreden oorlogsfilm De Oost is even grandioos als problematisch.
Een Nederlandse film over de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog? Gegarandeerd paniek in de tent. De geschiedenis is razend complex en onmogelijk samen te vatten in hokjes van good- en badguys    AD.nl
**
Meerdere veteranenorganisaties nemen afstand van de film De Oost, geregisseerd door de Venlose Jim Taihuttu. Veteranenorganisatie Maluku4Maluku doet ook aangifte. De aanleiding hiervoor is een artikel in het Algemeen Dagblad waarin Taihuttu zich uitspreekt over de kritiek op zijn film.   1Limburg
**
Jim Taihuttu Ik heb lange tijd geprobeerd om mij afzijdig te houden van de heersende discussie rondom De Oost. Om het niet persoonlijk te nemen of emotioneel te worden. Dat lukte totdat gisteren iemand me deze foto stuurde van het tafereel voor de rechtbank
**
Hoofdrolspeler Martijn Lakemeier noemt de film echter ‘groots, meeslepend en leerzaam’, en zegt te hopen op ‘collectieve verwerking’. limburger.nl
**
recensie streamwijzer.be:    Actie wordt in De Oost echter pijnlijk vergezeld door racistische uitspraken, martelingen en heftige beelden van gruwelijke afslachtingen en verminkingen. (…)
Je waant je in een wirwar van verbazing en walging, waarin het grootste vraagstuk draait om de karakterontwikkeling van de hoofdpersoon. In de opening wordt sterk ingezoomd op zijn morele correctheid en moed, maar in het verloop van de film gaat Johan door een achtbaan van ethische pieken en dalen.
**
de kanttekening.nl:   We hebben een eigen vertelling gemaakt op basis van historische feiten’, legt Verdonk uit. ‘Het laatste deel van de film is minder ernstig in beeld gebracht dan het werkelijk is geweest. In het derde dorp zijn meer dan driehonderd mensen geëxecuteerd.’
Hij wijst op de grafische scènes waarin Westerling zijn troepen beval om kampongs binnen te vallen, plat te branden en de inwoners in het gareel te houden. Met behulp van militaire inlichtingen had hij lijsten met namen samengesteld van Indonesische burgers die van terreurdaden verdacht werden. Hij riep die namen een voor een op. De opgeroepen verdachte verscheen voor Westerling, er werd naar zijn naam gevraagd, waarna hij dit bevestigde en van Westerling een kogel door het hoofd kreeg.
**
NOS.nl: Het hoofdpersonage uit de film, Johan de Vries, is deels gebaseerd op oud-DST commando Piet Hidskes. “Ik heb jarenlang onderzoek gedaan naar mijn vader, en de negen nog levende oud-commando’s van het DST gesproken. Jim heeft zich nog ingehouden met het geweld in de film, de werkelijkheid was nog veel harder”, zegt zijn zoon Maarten Hidskes.

Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

256 reacties op De oorlogsfilm De Oost

  1. Boeroeng zegt:

    Acteur Jim Deddes in de film in NRC
    bij blokkade open de link in inprivate/incognitovenster

    Maar het verbaasde de 35-jarige acteur dat hij er tijdens het draaien achterkwam dat vrijwel alle andere castleden soortgelijke verhalen met zich meedroegen. „Het is blijkbaar een onderwerp waarover in families nauwelijks wordt gepraat. Dat gold ook voor mijn grootouders. De verhalen die ik wel ken, hoorde ik van mijn moeder.”

    • R.L. Mertens zegt:

      @Boeroeng; ‘soortgelijke verhalen met zich meedroegen etc’.; Klopt. Over Nederland’s zwijgen gesproken! -In jan.1950 aangekomen, zag ik dat bij een thuiskomst van een Indië ganger; hoe hij de volgende dag zijn welkomst boog voor de ouderlijke woning; sloopte!
      Ik wil er meer over horen!

      • R.L. Mertens zegt:

        @Boeroeng; ‘soortgelijjke verhalen ….’- Ik wil er NIETS meer over horen. -Gra Boomsma; De Idioot van de geschiedenis 1986; De Indonesische vrijheidsstrijd vanuit de perspectief van een West Friese plattelandsjongen. Hij schreef wat zijn vader hem wel(!) vertelde; woedende reacties etc. Hij werd op aanklacht; ‘als zijnde nazi’s’; door veteranen voor de rechter gedaagd. Uiteraard vrij gesproken. Evenals nu; de stupide pogingen van de FIN
        – Waar ik nieuwsgierig naar ben; waarom moet Westerling een snor dragen?

      • Boeroeng zegt:

        Voor de duidelijkheid wat in NRC stond over het woord “soortgelijke verhalen”
        Hieronder een meer volledig citaat. Het gaat om de Indische familieverhalen van oorlog, kampen, overleving,

        Acteur Jim Deddes in de film in NRC
        bij blokkade open de link in inprivate/incognitovenster

        Acteur Jim Deddes was zich al voor de start van de opnames van De Oost heel bewust van zijn persoonlijke band met het onderwerp. „De opa naar wie ik ben vernoemd, werd geboren in Indonesië”, vertelt hij. „Mijn oma zat in de Tweede Wereldoorlog vast in een Jappenkamp, mijn opa is gedwongen om als dwangarbeider te werken aan de Birma-spoorlijn.”

        Maar het verbaasde de 35-jarige acteur dat hij er tijdens het draaien achterkwam dat vrijwel alle andere castleden soortgelijke verhalen met zich meedroegen. „Het is blijkbaar een onderwerp waarover in families nauwelijks wordt gepraat. Dat gold ook voor mijn grootouders. De verhalen die ik wel ken, hoorde ik van mijn moeder.”

  2. Anoniem zegt:

    Ik roep FIN op gewoon een hoger beroep te entameren. Dit vonnis is zo gammel. Door de druk is er een disclaimer gekomen, maar weggemoffeld achter de aftiteling. Kennelijk is die disclaimer dus wel noodzakelijk. Ik zeg doorgaan. Desnoods en spoedappèl

    • Boeroeng zegt:

      Ik weet niet of in deze procedure een hoger beroeptraject ingegaan kan worden. Dat verliezen ze toch, want het is een kwestie van vrije meningsuiting geworden. Bovendien schijnt de gedaagde de verkeerde rechtspersoon geweest te zijn.

      nu.nl schrijft

      De FIN had productiebedrijf New Ams voor de rechter gedaagd, terwijl de film is geproduceerd door de speciaal opgerichte vennootschap The East Indies. Uit praktische overwegingen is de zaak dinsdag toch doorgegaan en heeft de rechter een vonnis uitgesproken.

      • R.L. Mertens zegt:

        @Boeroeng; ‘de verkeerde gedaagde etc.’- Ook dat nog! Dat is nou het stupide van die FIN. Nog erger is het; ze roepen maar wat en kennen de feiten(!) van ons Indië verleden niet. -En dat namens de Indische federatie? Wie/.wat zijn ze?

    • Arthurr zegt:

      FIN moet hoger beroep aantekenen. Wij overwegen zelf ook een gerechtelijke procedure te starten. Niet voor de disclaimer, maar voor de gevolg- en imagoschade van de gemeenschap.

      • Boeroeng zegt:

        Het is een film over oorlogsmisdaden, die werkelijk gebeurd zijn.
        Natuurlijk is dat imagoschade voor de daders, Dat is altijd zo met moordpartijen
        De meeste soldaten van de eenheid DST zijn nu overleden.
        Als iemand alle Molukkers en Indische Nederlanders als medeplichtige aanwijst…. dan moet men dat terugwijzen naar de hele Nederlandse cultuur .

        • masrob zegt:

          Hear, hear…

        • Jan A. Somers zegt:

          Recht doen is een onderdeel, en valt binnen de mores, van onze huidige samenleving. Ik lees hierboven: “even grandioos als problematisch.” Maar nog erger: wij leven nu in een samenleving van nu en hier, terwijl het gaat over de samenleving van toen en daar. En niet alleen de gebeurtenissen op zichzelf, maar vooral onze toenmalige perceptie. Aanklagers, filmmakers, acteurs, noch rechters hebben daar nog enig benul van. Allen kunnen alleen maar uitgaan van de perceptie van hier en nu. Met een beoordeling die niemand bevredigt.

        • masrob zegt:

          “En niet alleen de gebeurtenissen op zichzelf, maar vooral onze toenmalige perceptie.”

          Het optreden van Westerling werd toen ook al als problematisch ervaren, hoor.

        • Jan A. Somers zegt:

          Niet door de plaatselijke Indonesische bestuurders, die om hulp hadden gevraagd. Hun probleem was opgelost. Maar ja, dan hadden ze in Batavia Westerling niet z’n gang moeten laten gaan. Je kent die commando’s toch?

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers; ‘door de plaatselijke Indonesische bestuurders om hulp gevraagd etc.’- Oh ja, niet door de onze/ van Mook? Spoor/Van Mook; ‘dat Westerling dit noodrecht(!) heeft gehanteerd…op een harde, doch consequente wijze, en dat geenszins door deze officier in het ‘wilde weg’ slachtoffers zijn gemaakt etc.! – W. schoot eigenhandig een kogel tussen hun ogen….dan raak je natuurlijk niemand anders.- De Indonesische mr.Tajjoeddin Noor
          ( een mr.!) van deelstaat Oost eist onmiddellijke intrekking van het standrecht!

        • R.L. Mertens zegt:

          @masrob; ‘toen al problematisch etc.’- Juist! Mijn vader oo.Knil wilde toen al niets van doen te hebben met/over Westerling.- Waar is @RGeenen; met zijn bewering, dat Westerling duizenden(!) heeft gered met zijn acties?

        • A. Olive zegt:

          “Waar is @ RGeenen; met zijn bewering , dat Westerling duizenden (!) heeft gered met zijn acties?”
          Jammer genoeg mag de heer Geenen niet reageren op uw retorische vraag. Volgens mij is de verkeerde persoon geblokkeerd.

        • Jan A. Somers zegt:

          ” Oh ja, niet door de onze/ van Mook? Spoor/” Die hadden daar in de dagelijkse bestuurspraktijk weinig in te brengen, en hadden het op Java al veel te druk.. Besturen gebeurde als vanouds door de plaatselijke hoofden. Samen met NICA werd gewerkt aan groeperingen waaruit de afgevaardigden voor de koninkrijksconferentie konden worden benoemd. Met de eigen Indonesische politie als gezagshandhaver, zo nodig geholpen door die gammele KNIL compagnieën. En als de bestuurder hulp nodig had, keek die vragend naar de betreffende NICA-ambtenaar. En voor inspectie van NICA bij die bestuurders zorgde de Gouvernements Marine, waarbij de gezaghebber tevens de ambtenaar BB was. Had u kunnen lezen, voor de zoveelste keer: Zo was het weer mogelijk de meeste, ook kleine, bestuursposten te bezoeken. Overal waar ze kwamen werd dezelfde, gedurende de bezetting verwaarloosde situatie aangetroffen. Een wrak houten steigertje, met een vlaggenstok met een rood-witte vlag, en het opschrift ALRI (Angkatan Laut Republik Indonesia)-Hoofdkwartier. Een schildwacht gewapend met een geweer of een speer naarmate de post meer of minder belangrijk was. Op bezoek bij de kepala kampong was meestal ook de plaatselijke nationalistische leider aanwezig. Als ze verlegen waren met hun primitief kantoortje, werd het bezoek aan boord voortgezet, vergezeld van vrouw en kinderen. Bij een eerste bezoek was de administratie natuurlijk tijdrovend. De plaatselijke politieke verhoudingen, de technische staat van de post, het budget, salaris enz. Enkele keren bleken bestuurders en bemanningsleden oude bekenden van vóór de oorlog, resulterend in een geanimeerd gesprek. Soms was er ook geknetter. Deze bestuurders hadden het vertrouwen van NICA maar konden op enkele plekken zoals het zuiden van Celebes en Borneo niet op tegen infiltraties van de RI vanuit Java. En KNIL stelde daar ook weinig voor. Het scheen dat meerdere plaatselijke bestuurders al lang blij waren dat ene Westerling (op zijn manier) met zijn mensen hier optrad. Maar gepokt en gemazeld door de chaos op Java, zult u dit niet kunnen (of willen) snappen.

        • RLMertens zegt:

          @JASomers;’daar weinig in te brengen etc,’- Van Mook, de gg; daar niets in te brengen?
          U gelooft nog steeds, na 76 jaar die propaganda verhalen? Nog steeds, dat we daar nodig waren voor orde en rust? Nodig voor de opbouw van land? Dat ons gezag zo voltreffelijk omging met hun Inlandse collegae?

        • Jan A. Somers zegt:

          In de Malino-gebieden gebeurde wat van Mook moest doen. Richting benoemen van deelnemers aan de koninkrijksconferentie.

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers:’ wat van Mook moest doen etc.’- Op verzoek van de Indonesische bestuurders?

        • Jan A. Somers zegt:

          “Op verzoek van de Indonesische bestuurders?” Ga toch eens een keertje lezen! Van Mook moest als luitenant Gouverneur-Generaal de vooroorlogse draad weer oppakken:
          “15.6.2 Na de oorlog verder
          Minister Welter had inmiddels laten weten dat na de oorlog een conferentie kon worden bijeengeroepen om hervormingen op staatkundig gebied voor te bereiden. De gouverneur-generaal ging echter verder. Als vervolg op de op 23 augustus in de Volksraad aangekondigde commissie, werd bij gouvernementsbesluit van 14 september 1940 de ‘Kleine commissie van bekwame mannen’ ingesteld onder de naam ‘Commissie tot bestudeering van staatsrechtelijke hervormingen’.(…) Een telegrammenwisseling tussen de minister van koloniën Welter, minister-president Gerbrandy, en gouverneur-generaal Tjarda van Starkenborgh Stachouwer resulteerde in: ‘Opperbestuur voornemens na bevrijding Nederland aanstonds conferentie bijeen roepen vooraanstaande personen uit diverse deelen rijk teneinde kroon van advies dienen over aanpassing structuur Koninkrijk aan eisch tijden.(…) De aankondiging in de Volksraad van deze conferentie over hervormingen na de oorlog vond plaats op 16 juni 1941, het werk van de commissie Visman kreeg hiermee het karakter van een Indische voorbereiding van deze rijksconferentie. Het verslag van de commissie werd op 9 december 1941 aan de gouverneur-generaal aangeboden, twee dagen na de aanval van Japan op Pearl Harbor (…) In augustus 1941 deelde de Indische regering mee in overleg met het Opperbestuur ‘eerlang’ tot aanwijzing te geraken van degenen die uit Indië aan de rijksconferentie zouden deelnemen. Gouverneur-generaal Tjarda van Starkenborgh Stachouwer stelde minister Welter voor te komen tot een aanbeveling door de Volksraad van dubbeltallen. (…) Na een drukke wisseling van telegrammen, volgend op het begin van de oorlog met Japan op 7 december, seinde de minister dat koninklijke machtiging was verleend om deelnemers aan te wijzen. (…) De ontwikkeling van de oorlog in Indië was inmiddels zover gevorderd dat de buitengewesten voor een deel al in Japanse handen waren, de verbindingen waren verstoord en voor een belangrijk deel al niet meer bestaand. Hierdoor was ook het aantal deelnemers aan de vergaderingen van de Volksraad in belangrijke mate verminderd. De gouverneur-generaal achtte het niet raadzaam nu tot aanwijzing van deelnemers aan de rijksconferentie over te gaan, dit zou onder de huidige omstandigheden niet representatief zijn. De voorgenomen voorbereiding tot de rijksconferentie was hiermee tot een eind gekomen.”
          Ik verwacht geen dankjewel voor al dit kopiëren van teksten die u zelf al had kunnen lezen. Ik hoop dat u snapt waar de GG direct na de oorlog mee aan de slag moest. In de Malino-gebieden ging dat ‘vanzelf’, had Van Mook weinig werk aan, behalve af en toe een vergadering voorzitten. Ook leuk werk.

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers; ‘rijksconferentie etc.’ _ U benoemt alle intenties; de vooroorlogse(!)die door onze overheid zijn bedacht. Maar door de afwijzing/weigering van het zelfbeschikkingsrecht; in de Volksraad besproken, is de situatie door die proklamsi in een ander vaart terecht gekomen. Van Mook/Nederland, deed net of die hele Japanse periode/ nationalisme niet was gebeurd. Het moet toch duidelijk zijn, dat de Federale staten idee bedoeld was om de de Republiek ter isoleren/verzwakken.

        • R.L. Mertens zegt:

          @A.Olive; ‘de verkeerde geblokkeerd etc.’- Nou Oliveje, het was maar een vraagje hoor.- Of u weet het; hoeveel heldendaden Westerling op zijn naam heeft. Noem ze!

        • A. Olive zegt:

          “Nou Oliveje”
          How juvenile heer Mertens.

        • Jan A. Somers zegt:

          “Noem ze!” Hij heeft in ieder geval de verbreiding van de bersiap, en de politionele acties in de Malinogebieden voorkomen. Heeft tienduizenden slachtoffers, of meer, voorkomen.

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers; ‘tienduizenden of meer slachtoffers etc.’- Alsof ik het een leger communiqué uit 1947 hoorde! – dr.LdeJong; dl12-epiloog; de resterende guerrillastrijders werden door de contra terreur niet uitgeschakeld; ze trokken zich de bergen terug. De terreur schijnt(!) gebroken. De staat van oorlog bleef gehandhaafd.(pas in juli 1949 opgeheven) De aanhang van groeperingen aan de zijde van de Republiek breidde zich gestadig uit!
          Onderzoek Rapport van mr.Rij en mr.Stam okt.1949; ‘dat wat daar geschied was ( daar hielden zij niet Westerling= maar een werktuig) verantwoordelijk voor, maar de hogere autoriteiten(!); dit heeft niets met een rechtstaat te maken!’ Die conclusie plaatste het kabinet voor de vraag of justitie toch nog stappen moet ondernemen? – Met grote meerderheid werd eind dec.1954 besloten om dat na te laten !!!!

        • Jan A. Somers zegt:

          “ze trokken zich de bergen terug.” Waar ze geen schade konden veroorzaken. En inderdaad tienduizenden die geen slachtoffer konden worden.

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers; ‘geen schade konden veroorzaken etc.’- De staat van oorlog duurde tot Juli 1949/wapenstilstand! – * ‘geen politionele acties’; die acties waren gericht op eliminatie van de Republiek. En die zetelde in Djokja!

        • vandenbroek@libero.it zegt:

          @ dhr Mertens
          citaat: “die acties waren gericht op eliminatie van de Republiek. En die zetelde in Djokja!” Daar heeft U een punt. De Nederlandse politionele acties waren duidelijk gericht op vernietiging van een andere staat. Dan kan er wel gepraat worden over “tienduizenden die GEEN slachtoffer konden worden”, maar dat is toch louter speculatie, filosofie van de koude grond!
          Heeft niks te maken met geschiedenis, met een wetboek wordt geen letter geschiedenis geschreven maar wel frustraties. Laten we toch praten over de tienduizenden die WEL slachtoffer waren, Bersiapslachtoffers met naam en toenaam, alleen bij de familieleden bekend. Degenen die geen graf op Kembang Kunig en geen erkenning kregen, zijn voor mij toch meer relevant, de onbeminde Indo’s, de bansa kitah in onze geschiedenis.

          Waar kan ik de namen vinden van de 17 Jonathans in Batavia of slachtoffers van vlees en bloed van de Suikerfabriekmoorden, duizenden zijn daar spoorloos verdwenen?
          Waar is het graf van de onbekende Bersiapslachtoffers? Er zijn wel duizenden, ik herhaal duizenden namen van Bersiapslachtoffers , die niet gekend worden. Laten de volbloed Indo’s, niet de indo’s in naam zich daar eens druk om maken. 4 en 5 mei is voor de oorlog in Europa. Laten we ons eindelijk eens druk maken over 17 augustus, daar in Onze Oost!

          De Oost gaat wel over een witte hoofdrolspeler. Kijk eens hoe de film afloopt. Moet ik me met een loser identificeren en druk over maken.? Zoals de film afloopt is toch een natte scheet, een dramatische interpretatie van een gekunstelde werkelijkheid, elke overeenkomst met wat werkelijk in Indie gebeurde berust toch louter op toeval!? Een Amerikaanse B-film met Ronald Reagan, een later president van de VS is toch veel realistischer. Waar maakt de FIN zich eigenlijk druk over, een disclaimer, we gaan ons toch niet tot op dat niveau verlagen ?

        • Boeroeng zegt:

          vandenbroek@libero.it vraagt:
          —quote
          Waar maakt de FIN zich eigenlijk druk over, een disclaimer
          —-
          FIN schrijft, https://www.federatie-indo.nl/21-05-11/
          —-quote
          Moll verwijst daarmee naar de geschiedkundige claims die de film maakt, maar die niet worden ondersteund door historische feiten. In een recente trailer wordt bijvoorbeeld gesteld dat Nederlandse militairen naar Nederlands-Indië zijn gestuurd “om de Indonesische vrijheidsstrijd neer te slaan”, terwijl zij in werkelijkheid vooral een einde moesten maken aan de Bersiap.

          Zo lijkt het alsof de kritiek van FIN bij monde van Hans Moll is dat de film claimt dat Nederlandse militairen gestuurd zijn om de vrijheidstrijd neer te slaan.
          Dat claimt de film niet. Had men wel meer in de teksten moet verwerken, omdat het een nevendoel was naast het doel geweld van criminelen en extremisten tegen burgers te stoppen Dit laatste doel wordt herhaaldelijk gezegd door de soldaten in de film. En zo dacht men ook in die jaren.
          De trailer die werd genoemd lijkt me met tekst gemaakt door prime-video.

          Met die disclaimer vooraf wilde FIN nog iets doen om de vermeende claim tegenwicht te geven.
          De trailer van Prime Video

          De bersiap was al voorbij begin 1946. Het ging wel om Indonesisch extremisme en geweldscriminaliteit de kop in te drukken, en ik vermoed dat er een neiging was bij de DST elke uiting van Indonesisch vrijheidstreven ook maar met terreur te vernietigen .
          Maar dit laatste komt zwakjes naar voren in de film.

        • Jan A. Somers zegt:

          ” ‘geen politionele acties’” Dat heb ik nu al zo vaak geschreven. Die politionele acties waren op Java en delen van Sumatra. Was niet nodig in de Malinogebieden zoals Celebes.. Die waren gewoon bezig met de vóór de oorlog al afgesproken koninkrijksconferentie.

        • Jan A. Somers zegt:

          ““tienduizenden die GEEN slachtoffer konden worden”” Niks speculatie. Die konden er in de Malinogebieden niet zijn. Daar hielden ze zich als normale politici bezig met de al vóór de oorlog gemaakte afspraken. In een politiek stabiele situatie. Geen bersiapslachtoffers!
          “vernietiging van een andere staat.” Welke staat? We hadden het toch over vóór 27 december 1949?

        • Jan A. Somers zegt:

          “omdat het een nevendoel was naast het doel geweld van criminelen en extremisten tegen burgers te stoppen” Het enige doel was de verwezenlijking van paragrafen uit de Japanse capitulatie: Herstel van de vooroorlogse status quo. Dat betekent herstel van het Nederlandse gezag. Dat betekent handhaving van dat gezag. En daar waren jammer genoeg nogal wat militairen voor nodig. En veel onnodige slachtoffers.

  3. Boeroeng zegt:

    Drs. A.Th.B. (Ank) Bijleveld-Schouten
    Ank Bijleveld (1962) is sinds 26 oktober 2017 minister van Defensie in het kabinet-Rutte III. Van 1 november 2019 tot 14 april 2020 was zij tevens minister voor de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst.

    • R.L. Mertens zegt:

      @drs.AThBBijleveld-Schouten; ‘tot onrust etc.’ – Zeker! Vooral bij de daders(!), die slapen niet lekker; en dan nog al die opmerkingen/vragen van familie/kennissen ea je leven lang achtervolgd. Bij de bersiap waren het dezelfde schoften/sadisten(!) die het deden! Echter bij ons waren ze in uniform gekleed.

    • Robert zegt:

      Indeed, politics the second-oldest occupation(not even a profession) which bears a very close resemblance to the first oldest profession: Prostitution. Politics may prostitute the minds of people. Trust and follow a politician and he’ll make you jump off a cliff sooner or later.

  4. Bung Tolol zegt:

    Het is toch wat ! Echte Hollandse jongens opgegroeid tussen de bieten en rode kool op een land van klei en zand ,liggen nu voor eeuwig te rusten in een warm ,heet land onder de klapperbomen ,terwijl Echte Indische mensen opgegroeid tussen de ketimun en kangkung op een land vol met sawahs en gunung gunung , nu voor eeuwig te rusten liggen in een land van klei en zand ,een land waar het vaak koud ,nat en winderig is .En waarom is het zo gekomen ? Nou simpel omdat mensen niet in staat waren goed met elkaar te overleggen ! Nee achterdocht ,wantrouwen en haat overheerste en daarom liggen die echte Hollandse boeren jongens uit Kneuterdijk en Ronen nu onder de klapperbomen .

    • R.L. Mertens zegt:

      @Boeroeng; ‘reacties etc.’ – Er is bijna geen 1, die de geschiedenis kent waarvoor/waarom Westerling naar Z- Celebes is gezonden. Iedereen wauwelt over bersiap etc.- Bersiap is de periode eind sept.1945 t/m dec.1945! Toen Indo families; vrouwen, kinderen en ouderen en andere pro Ned. geachte Indonesiërs ea onbeschermd(!), vanwege onze provocerend politieke uitspraken te Batavia; Soekarno de collaborateur, moet voor het tribunaal etc. de woede van de achterban opwekte. Wij buiten de kawat/prikkeldraad werden door het gepeupel als eerste doelwit gekozen. Wij die nb. ca 4 jaar Japanse tijd, onder/tussen hen hebben geleefd overkwamen molest/moord etc.- Z-Celebes was al vanouds anti Nederlands sinds van Heutz. Diverse vorsten/stamhoofden werden pas na geweld onderworpen. Lees> M.v.Zeggelen; De Onderworpenen, Frederici; De Laatste Generaal! – Het verzet tegen het terugkerend Nederlands gezag was enorm! Indonesiërs , die zich inlieten met Nederland/ers werden vermoord. Zij waren niet te beschermen door het gezag! Vooral toen van Mook in Malino zijn Federalen Staten wilde oprichten met als doel; verdeel en heers! Met staten met pro Ned.(!) hoofden. De Republiek stuurde daaropvolgend uit Java zijn verbindingsmensen om het verzet te instrueren/leiden! Door ons als infiltranten bestempeld als infiltranten( bij ons Engeland vaarders genoemd)
      – Westerling kwam pas eind dec.1946(!) naar Makassar. Hij kreeg carte blanche om de terroristen( bij ons verzet strijders) te bestrijden. Met zijn zgn. standrecht trok hij executerend(doodschieten van ongewapenden!) van kampong/desa tot kampong/desa. Standrecht staat in geen enkel wetboek! Standrecht = (zonder bewijsvoering/proces!) moord! En niet anders! Daarbij zijn ongetwijfeld vele onschuldigen(!) vermoord. Het resultaat was, dat de bevolking( die tussen 2 vuren zat) zich helemaal terug trok en niets met het gezag te maken wilde hebben! Al helemaal anti Nederland werd, toen er een vorst/datoe van Soepa, volgens adat; wiens bloed niet de aarde mocht treffen; in zee werd verdronken! De vooraanstaande mr.Tadjoeddin Noor, voorzitter van Oost Indië, eiste onmiddellijke stopzetting van Westerling’s acties. En Spoor gelast Westerling in februari 1947 naar Java terug te gaan! De oorlogstoestand duurde tot wapenstilstand juli 1949!
      -note; vele andere officieren hebben de methode Westerling nagebootst; met nog meerdere slachtoffers als gevolg!

      • vandenbroek@libero.it zegt:

        Sind 2012 moet er een biografie over Kapitein Raymond Westerling uitkomen, maar het komt er maar niet van . Dan lees ik een boek over Westerling “kpt Raymond Westerling en de Zuid-Celebes affaire 1946-1947, mythe en werkelijkheid”, waarbij het vooral gaat om het achteraf juridisch rechtvaardigen van zijn oorlogsmisdaden. maar uiteindelijk noodrecht , standrecht o.i.d. wordt nog steeds niet vermeld in het Militair Tucht- en Strafrecht. het Recht wordt erbij gehaald om de daden van Westerling uit te zonderen van het Recht. Toch wel mooi van die juristen!!!

        Natuurlijk was er de Bersiap in Zuid-Celebes waarbij het ging om het georganiseerd jacht maken op en vermoorden van Nederlanders, Indo-Europeanen en hun sympathisanten, anders waarom zijn er een duizendtal slachtoffers met die kenmerken daar vermoord? Natuurlijk loopt de Bersiap door want hoe anders moeten de slachtoffers in 1946-1949 benoemd worden?. ik ga gewoon verder met mijn werk.

        Maar het gaat hier wel om het topic de film De Oost, waarbij de Bersiap wordt ondergesneeuwd. Het boek van Frans Lopulalan heet ” onder de sneeuw een Indisch graf (1985). dat mag nu omgedoopt worden in “ondergesneeuwd een Indisch graf van ene Bersiapslachtoffer” (2021). .

        • Boeroeng zegt:

          De film ging niet over de bersiapperiode die voorbij was begin januari 1946.
          Het ging om een verzonnen karakter, een verzonnen plot in een achtergrond van de massamoorden van een Nederlandse militaire eenheid , een jaar na de bersiaptijd.
          Men kan wensen dat iemand een film maakt over de bersiap. Reken dan op kritiek dat de vele Indonesische doden door Brits optreden niet in beeld zijn gebracht. Of juist wel, maar weer niet de doden door Indonesisch extremisme.
          Van mij mag men in Indonesie de duizenden doden in de bersiap die vielen voor de onafhankelijkheidsstrijd in een film als achtergrondverhaal gebruiken.
          En in Nederland mag men de duizenden doden van de extremistische vrijheidsstrijders verhalen in achtergrondschetsen bij een verzonnen plot in een gedramatiseerde film.
          Het is allemaal nuttig die achtergronden voor debat , bewustzijn en het aanzwengelen van historische kennis

          En natuurlijk voor de kijkcijfers van deze weblog.

        • Jan A. Somers zegt:

          ” Toch wel mooi van die juristen!!!I” Ja, maar die hebben het standrecht ook niet uitgevonden. Is geen recht. Maar wel mooi voor krantenkoppen. En voor achtergebleven reageerders. Spanning en sensatie!

    • Jan A. Somers zegt:

      “Iedereen wauwelt over bersiap etc.” Ik dacht het niet bij de situatie in Zuid-Celebes. Daar is nooit bersiap geweest. Maar de infiltratie van strijdgroepen uit Oost-Java was ook een ernstige verstoring in die gebieden, met de kans op tienduizenden doden.
      “als eerste doelwit gekozen. ” Gek dat ik daar doorheen fietste, en in leven kon blijven. Werkend voor het dagelijks brood en onderdak. Hoe kwam u aan uw eten? En waar stond uw bed?

      • Bung Tolol zegt:

        Vraag aan P v/d Broek gericht @ Hoe kwam u aan uw eten ? En waar stond uw bed ?”” Antwoord : Als je nog niet in leven bent ,heb je eten noch een bed nodig !”” 😂

        • Jan A. Somers zegt:

          Ja, ff vergeten dat hij nog maar en jonkie is. Met alles van horen zeggen. Maar zijn ouders zijn toch in Indië in leven gebleven? Of ook al niet?

  5. ellen zegt:

    Morgen, 14 mei, ga ik met mijn oudste zoon de film De Oost bekijken. Hij heeft een abonnement op Amazon Prime. In de media verneem ik lovende kritieken over “onze Vietnam oorlog”. En dat eindelijk (wat laat) een – goede – film erover was gemaakt. Mijn vader heeft vroeger deelgenomen aan deze politionele acties. Hij had sympathie voor het Indonesisch vrijheidsstreven, maar keerde zich tegen de misdadige elementen onder de vrijheidsstrijders. Als scherpschutter heeft mijn vader waarschijnlijk niet alleen in het KNIL, maar ook in Nederlandse bataljons gezeten. Aan Westerling had mijn vader een hekel, Waarschijnlijk vanwege diens meedogenloosheid. Want erg moet het wel geweest zijn. Ik heb het NIOD/getuigen mijn verhalen gestuurd over wat ik heb gehoord van mijn vader.

  6. Boeroeng zegt:

    Ik zag de film.
    Het begint traag… die hele aanloop tot Celebes kan veel korter
    Uniformen DST te Celebes lijken zwart/donkerblauw/donkergroenig
    Niet elk militair optreden werd beschreven als oorlogsmisdaad.
    Niet alle militairen in Nederlandse dienst werden weggezet als oorlogsmisdadigers of nazi’s.
    Molukkers en Indische Nederlanders werden niet gestigmatiseerd
    Eigenlijk zag ik geen enkele duidelijke indo-europese militair.
    Hollandse DST militairen speelden het verhaal. Die groep was continu op de voorgrond. En idd dus het meest beschreven als de oorlogsmisdadigers
    Maar zeker niet alle Hollandse militairen buiten DST.

    Ook werd niet expliciet gesteld dat het Nederlands militair optreden er was om de dictatuur te verzekeren, de kolonie te behouden, de nationalisten uit te schakelen.
    Eerder zeiden of dachten de karakters dat ze er waren om orde en vrede te bewaren tegen terreur van criminelen en extremistische nationalisten. Zo dacht men ook in werkelijkheid toen.

    • Jan A. Somers zegt:

      ” die hele aanloop tot Celebes kan veel korter” Ik heb de film niet gezien, geen zin. Die situatie is zo afwijkend van die op Java, die we allemaal kennen, dat een uitleg volgens mij nodig is, maar ik weet niet of dat in die film is gebeurd.. Sinds 1944 onder gezag van de Indonesische hoofden/bestuurders plus NICA. Dank zij het Civil Affairs Agreement. Eerst met de Amerikanen, daarna met de Australiërs. Op Java, met SEAC, niet. En KNIL stelde in die gebieden niets voor. De Indonesische politie deed daar zijn werk, boeven vangen. Maar die infiltranten waren daar te sterk voor.
      “dacht men, om orde en rust te herstellen en te handhaven”. In de capitulatievoorwaarden met Japan stond dat de vooroorlogse status quo diende te worden hersteld. Dat wil zeggen, Nederlands gezag over Nederlands-Indië. En als het daar dan wat rommelig wordt, moet (plat gezegd) die rommel worden opgeruimd. Dat heb ik duidelijk in Soerabaja meegemaakt. Na de slag om Soerabaja werd het bestuurssysteem in Soerabaja als vanouds. Met orde en rust. Alle vóór de slag gevluchte Indonesiërs keerden weer teug. Werkgelegenheid!

    • ellen zegt:

      k heb de film gezien. Het is een goede film, alle protesten van sommige media ten spijt. Centrale figuur is kapitein Raymond Westerling, die een bataljon heeft geleid op Celebes dat als een doodseskader optrok tegen de Javaanse infiltranten op het eiland. Westerling is een duistere figuur, zoals beschreven in de roman Heart of darkness van Joseph Conrad. Volgens dit verhaal is de zogenaamde menselijke beschaving erg kwetsbaar, en kan het leven een reis zijn naar de donkerste binnenkant van de menselijke geest. Maar Westerling was ook integer, een soort van vaderfiguur zelfs. Hij geeft nooit zijn soldaten de schuld, maar neemt alle verantwoordelijkheid van de standrechtelijke executies (die hij in de film ook zelf uitvoert) op zich. Een ieder wordt menselijk uitgebeeld. De lange en langzame aanloop tot Celebes is nodig om de karaktertekening van de soldaten en de kapitein te tonen en te ontwikkelen. Niemand wordt in de film als een oorlogsmisdadiger neer- of weggezet. Integendeel. Naast Westerling speelt ook Johan, een zoon van een Nederlandse NSB-er een hoofdrol (vandaar die Duitse uniformen in de film). Johan gaat twijfelen aan de contraguerilla-methoden en komt in conflict met Westerling. Deze geeft hem de kans te ontsnappen uit het gewraakte bataljon. Het einde van de film is symbolisch bedoeld als een ontsnapping uit een slechte droom, een nachtmerrie.

      • Jan A. Somers zegt:

        bedankt Ellen.

      • Boeroeng zegt:

        Die protesten tegen de film kwamen van diverse groepen, en de media berichten daarover .
        Van mij mag men vooraf een tekstje in beeld brengen die iets vertelt over de voorgeschiedenis. Maar om dit nu persé te eisen via de rechter is ook zo opgeklopt.

      • R.L. Mertens zegt:

        @ellen; ‘een soort vader figuur etc.’- Hij laat zelfs Johan een graf graven/dicht gooien voor de geëxecuteerden!

        • ellen zegt:

          Hr. Mertens. In de film zit een vader-thema. De geestelijke nood van de jonge soldaten wordt ook weergegeven doordat er een paar keer in de film het Onze Vader wordt gebeden. Het gaat om Christensoldaten. Die echter streden tegen moslimstrijders. Dat wordt m.i. te weinig benadrukt in de film. Was het perspectief van de moslimstrijder de heilige jihad? En vindt u die moslimstrijders in uw perspectief minder meedogenloos? Waarom lieten die hun slachtoffers gruwelijk verminkt achter?

        • Jan A. Somers zegt:

          “Waarom lieten die hun slachtoffers gruwelijk verminkt achter?” En zo overgelaten aan een ploegje jochies van 15-18 jaar. Onderdelen uitzoeken om tot een compleet lichaam te geraken. Weer een turfje.

        • R.L. Mertens zegt:

          @ellen; vader figuur etc.’- Ik doelde op de mi. de vernederde wijze; een blanke Johan, die het graf voor die gedode Inlanders moest delven/dichtgooien!

  7. Robert zegt:

    Inderdaad zo dacht men in werklijkheid toen. De Ned. troepen waren daar, dacht men, om orde en rust te herstellen en te handhaven.

  8. Boeroeng zegt:

    De disclaimer op het eind van de aftiteling

    • Indorein zegt:

      Een disclaimer na afloop van de film leest geen hond! Vrijwel iedereen die een film kijkt, in de bios of via een streamingsdienst op tv thuis, is bij de laatste beelden van de film al afgehaakt door ofwel de bios uit te lopen danwel naar de keuken te gaan om iets te drinken of te eten (of: naar de wc voor “iets anders”te doen).

      Ik zie deze film ook als een film: niets meer en ook niets minder!
      Als het gaat om historische waarheid, of leugen, dan had het een documentaire moeten zijn. Maar ja: dan wordt het voor de meeste mensen te saai.
      M.i. heeft de regisseur veel naar “Saving private Ryan” en “Platoon” gekeken om hetzelfde soort spectaculaire scenes in de film te zetten. Dan weet je in ieder geval zeker, dat daar veel liefhebbers van geweld scenes op af komen.

      Persoonlijk denk ik niet, dat deze film de impact heeft om de Nederlandse kijk op de koloniale geschiedenis te veranderen. Dat zou wel heel veel eer zijn voor de regisseur.
      Wat betreft de Indo’s: die veranderen hun kijk op hun geschiedenis toch niet. En waarom zouden ze ook?
      Ik ken alleen de verhalen van mijn eigen familie en wat hun toen overkwam in Bondowoso.
      En die ga ik echt niet wegstoppen door wat deze film pretendeert te zeggen.

  9. Boeroeng zegt:

    Ik schreef net dat een tekstje vooraf in beeld mij wel aansprak
    Ik denk aan zoiets:

    15 augustus 1945 capituleerde Japan. Op 17 augustus werd de republiek Indonesia uitgeroepen. Als enigst rechthebbende autoriteit over het grondgebied wat men voor de oorlog nog Nederlandsch Indië noemde.
    Er ontstond een revolutionaire stemming in het najaar van 1945. Men wilde nu de eigen staat Indonesia vestigen en desnoods met geweld de Engelse troepen en het te verwachten terugkerend Nederlands leger en bestuurders verdrijven.
    Nationalistische extremisten, etnisch haatzaaiers, criminelen, rampokkende jongeren en de vermengingen daarvan gingen burgers beroven, mishandelen en vermoorden. Meer gematigden nationalisten wilden het geweld beperken tegen militairen, zoals de Britse troepen die namens Nederland de oude Nederlandse dictatuur moest herstellen.
    Veel burgers Nederlands of pro-Nederlands of niet van de lokale etniciteit werden aangevallen. Die geweldsgolf was weggezakt begin 1946, vooral op Java
    Maar dit extreem geweld ging nog wel een paar jaar door
    Ook in zuid-Celebes in 1946. Hoge officieren van het KNIL besloten een speciale eenheid van 123 man naar Celebes te sturen, onder leiding van Raymond Westerling. Het doel was de rechtsorde te herstellen, maar het nevendoel was ook de Nederlandse dictatuur te handhaven.

  10. vandenbroek@libero.it zegt:

    dubieus citaat uit de wervende tekst van de film : “Er ontstond een revolutionaire stemming in het najaar van 1945”
    Waar ontstond een revolutionare stemming, welke Indonesiers waren daarbij betrokken?
    Dat is toch ook maar een witte leuze, die past in het Nederlands propagandapraatje van die tijd en niets toevoegd aan de mythes die wel al kenden. De film is danook vooroordeelbevestigend. Die “revolutionaire” stemming, was er al lang en ging niet alleen om de omverwerping van het Nederlands koloniale bewind, maar dan mogen wel Indonesiers aan het woord gelaten worden . Die geven toch een eigen persectief, neem nou het boek van David van Reybrouck “Revolusi” of de interviews met Abdulgani (ex-min van BZ) of personen in de docu “Soerabaja Surabaya”. Dan begin ik wat van de gebeurtenissen in de Bersiap begrijpen, maar dat is helemaal niet de bedoeling van de film “die Ostfront”.

    ander discutabel citaat: “Meer gematigden nationalisten wilden het geweld beperken tegen militairen, zoals de Britse troepen die namens Nederland de oude Nederlandse dictatuur moest herstellen”.

    Welke “gematigde nationalisten”. Dan mogen we wel Nationalisten aan het woord laten in de film, maar dat gebeurt niet. Daarom is de film een kunstzinnige en dramatische interpretatie maar dan moeten we er natuurlijk niet een geschiedkundige docu van maken zoals in de reactie van Boeroeng gepretendeerd wordt. Laten we de film maar Faction noemen, een combinatie van Fact & Fiction

    • Boeroeng zegt:

      Nav dit zinnetje
      Er ontstond een revolutionaire stemming in het najaar van 1945.

      Peter, het was mijn tekstje… en er is niks dubieus an
      Elk tekstje kort en krachtig is de details en de nuances uitsluiten.
      Ook al is het een tekst van 4 pagina’s A4 dan kun je nog steeds allerlei vragen hebben, tekortkomingen constateren etc..
      Sterker nog. Hoe meer tekst, hoe meer er valt op te merken.
      Een te lange informatieve tekst bij dit soort films is eerder irritant voor de kijker.

      Denk je dat het beter kan?
      Maak dan een eigen tekstje en publiceer het hier

    • Jan A. Somers zegt:

      “past in het Nederlands propagandapraatje van die tijd” Hoezo? Er was toch sprake van een revolutionaire stemming? Wij (ik tenminste) weten toch van de toeters en de bellen, hoef je niet elke keer op te schrijven? Dat u het nog steeds niet weet, kunt u niets aan doen. U was er niet bij en moet het altijd van anderen, horenzeggen hebben. En die Britse troepen van SEAC waren er inderdaad om de vooroorlogse status quo te herstellen. Die afspraak heeft u tenminste begrepen. En dat hebben ze in Soerabaja keurig gedaan.

  11. vandenbroek@libero.it zegt:

    Ik reageer op de zin “Er ONTSTOND een revolutionaire stemming in het najaar van 1945”. Alsof die “revolutionaire” stemming al niet daarvòòr ontstonden was.
    Dat dhr. Somers dat altijd anders interpreteert, kan ik toch niks aan doen. Het geeft alleen duidelijk aan wat hij wilt begrijpen.
    Of zijn heel persoonlijke interpretatie van de gebeurtenissen eraan toe doet wordt wel duidelijk in het boek van Bussemaker “Bersiap! Opstand in het paradijs – De Bersiapperiode op Java en Sumatra 1945-1946″.

    Wat zegt Bussemaker, toch een kenner over de gebeurtenissen in Soerabaja, waarbij hij ook niet persoonlijk bij aanwezig was. Op basis van het aanwezigheidsargument zou ik geen boek over de VOC kunnen schrijven, laat staan een dissertatie. Het geeft alleen maar aan dat het argument ” ik was er niet bij en moet het altijd van anderen, horenzeggen hebben” een drogreden is.

    • Jan A. Somers zegt:

      “het boek van Bussemaker” En het boek van Somers? Of Javapost, bijv. 18 november 2011, 2 mei 2012, 10 mei 2014.

    • RLMertens zegt:

      @vandenBroek/JA.Somers ; ‘revolutionaire sfeer etc.’- Die begon al zo wat aan het begin van de 20e eeuw!/ de Ethische politiek! Met de Indische partij van DD;’Indië los van Holland!’ En propaganda maar bleef volhouden; uit de koloniën niets dan dan goeds! De Inlanders hielden van ons etc. etc,! – Vandaar ook de oprichting 1916 van de Politiek Inlichtingen Dienst(PID) om vooral te weten, wat er onder de Inheemsen leefde. De zgn communistische op stand in 1926. In 1929 de oprichting van de Vaderlandse Club olv.mr.PMCJ.Hamer( in nazi tijd, politie hoofd commissaris in Den Haag) en Atjeh veteraan C.Zentgraaf (NSB sympathisant); om zich te weer te stellen tegen het Oosterse nationalisme!
      – dr.(!) raden Soetomo(1888-1938) familie van.Boeng Tomo(?); ‘aan hen die op ons schelden, aan de regering die ons een afzonderlijk plaatsje toewees in de maatschappij en op de scholen, aan allen, die ons beledigen, neer trapten en nog smaden, aan hen die het woord inlander bezigden om ons te krenken, aan u allen, die mede hebben gewerkt om ons het besef op te dringen. Dat wij een volk zijn; lui en indolent, dom, vuil, bijgelovig en wreed, ondankbaar en zonder gevoel- Aan u allen zeg ik dank!.
      *Want uw minachting, uw afwijzende houding jegens ons, uw vloek woorden was de onwelriekende mest, waarop het zaad der nationaliteit ontkiemde! Dank zei u , onbarmhartige drijvers zijn wij zoveel stappen nader tot ons doel!
      (bron; Schulte Nordholt; Rassen Discriminatie)

      • Jan A. Somers zegt:

        “de Indische partij van DD;’Indië los van Holland!’” Klopt, en de Indische Nederlanders de baas, geen totoks meer.
        “de oprichting 1916 van de Politiek Inlichtingen Dienst(PID) om vooral te weten, wat er onder de Inheemsen leefde. ” En in Nederland de voorgangers van huidige AIVD. Is Zeeuws meisje door gescreend, of ze wel met mij mocht trouwen!. De PID-leerlingen van de Kenpeitai mepten harder dan de Kenpeitai zelf. Heeft u dat ook gevoeld?
        “De zgn communistische op stand in 1926.” zogenaamd? Daar wist President Suharto anders wel raad mee zoals u weet. Kent u daar de aantallen slachtoffers van? Waarschijnlijk in bersiap geleerd.
        En de Vaderlandse club was toch een gewone politieke partij, ook vertegenwoordigd in de Volksraad. Dat is toch gewoon een legitieme politieke keus, al zou het niet de mijne zijn. Maar er zijn ook nog andere mensen dan ik!

        • R.L. Mertens zegt:

          @JAsomers; ‘een gewone politieke partij etc.’- Toch opmerkelijke dat u zo iets onderschrijft, echter voorbij gaat aan de nationalistisch ontwikkelingen in ‘onze(!) tempo doeloe eeuw’; waar juist in door Ned. gepropageerde ethische(!) politiek: de haat tegen ons: kiem schoot!. Ik kan me voorstellen dat bv. zo’n journalist bung Tomo, werkzaam geweest in die periode jr.’30, in Soerabaja jr. ’45 tot een enorme haat explosie kwam; met vurige radio toespraken tegen de pemoeda’s. * die ‘communistische opstand’ was toch in wezen een opstand tegen ons gezag! – Oorzaak en gevolg; dat is wat in onze Indië geschiedenis aan de lopende band gebeurde! Oorzaken vooral niet te benoemen! Maar steeds volhouden; ‘om de vermoorde onschuld te spelen’. Zoals nu weer met de film Oost; waar ‘onze/Johan goede bedoelingen’ in een drama zijn geëindigd, aldus critici!
          ( zoals u dat doet; door steeds met dat Zeeuws meisje op de proppen te komen!)

        • Jan A. Somers zegt:

          ” ‘een gewone politieke partij etc.’’ Tja, als Indischman, die zoals velen uit Indië niets met de politiek te maken willen hebben, weet u niets van vrije politieke partijen, de basis van een normaal democratisch bestuur!

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers; ‘een normaal democratisch bestuur etc.’- In Indië toen; democratisch? De Indiese Partij; ‘met Indië los van Holland!’ werd niet getolereerd!

        • Jan A. Somers zegt:

          Uiteraard niet. Een staat met een Indo-regering!

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers;’met een Indo regering etc.’- Waarom ook niet? Heel Z-Amerika heeft ‘Indo regeringen’!

        • Jan A. Somers zegt:

          “Heel Z-Amerika heeft ‘Indo regeringen’!” Klopt, ‘Spaanse’ Indo’s. Met de oorspronkelijke indianen als tweederangs burgers.

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers; ‘tweede rang burgers etc.’- En in Indië, waren de (oorspronkelijk) Inlanders zelfs 3e rang burgers!

        • Jan A. Somers zegt:

          “3e rang burgers!” Klopt, gecommandeerd door de Indo’s. Die niet in de kampong wilden komen. In Nederland dus ook niet in Gorredijk. Te Inlands!

      • Jan A. Somers zegt:

        ” de Ethische politiek!” Ook het hele gebied van de Indische archipel bij elkaar brengen. Sommige groeperingen uit de Malinogebieden wilden terug naar vóór de ethische politiek. Zelfs naar de tijd van de onthoudingspolitiek. Waarin de koninkrijkjes vrij waren elkaar om zeep te helpen. Net als in de tijd dat de VOC zich net had gevestigd in Jakatra, Vond Mataram niet leuk, konden ze geen oorlog voeren tegen Bantam. Dat probeerden ze nog onder Jakatra langs, maar dat werd door de VOC verijdeld. (…)
        Houtman moest in Bantam een verdrag sluiten van vrede en samenwerking om zekerheid van handel te verkrijgen. Op 1 juli werd van de Mangkoe boemi (of Patih), namens de pas geboren vorst Pangeran Ratoe, een toezegging van eeuwige vriendschap en vrijheid van handel verkregen. Dit eerste contract is feitelijk een privilegebrief, een eenzijdige belofte als antwoord op de patenten . De Bantamse vorst verklaarde het patent van Prins Maurits te hebben gelezen en bereid te zijn het aangeboden verbond van vrede en vriendschap te sluiten en te onderhouden. Opmerkelijk is een op 3 juli 1596 gedateerde tekst waarin militaire bijstand wordt overeengekomen. . Deze tekst is in het Corpus Diplomaticum niet afzonderlijk genummerd, maar in het contract van 12 juli 1596 wordt wel expliciet verwezen naar een (bestaande) overeenkomst van wederzijdse bijstand. Gezien de redactie van het extract in het Contractboek kan echter de eerste alinea van contract II worden opgevat als deel uitmakend van contract I.
        De tweede alinea van het contract van 12 juli duidt op gerezen problemen, en er was ook sprake van onduidelijkheden en gezagscrises vanwege de minderjarigheid van de vorst . Mogelijk ging het ook om de contacten met de vorst van Demak tot wie de Bantamse vorst in ondergeschikte verhouding stond. Eerstgenoemde was in Bantam op bezoek, en de Nederlanders zagen in hem wellicht een potentiële handelspartner met een hogere status dan de vorst van Bantam, en met macht ook in andere delen van Java.(…) Op zijn beurt werd de ‘Keizer’ van Demak door Bantam verdacht te heulen met de Portugezen. Na vertrek van de vorst van Demak wist Bantam op 12 juli 1596 het hiervoor genoemde nieuwe verdrag van bijstand met de Nederlanders te sluiten, waarin die vorst expliciet als vijand werd aangeduid. De tekst in het Corpus Diplomaticum lijkt op een beknopt verslag, wellicht als samenvatting van een in het Portugees gestelde tekst.
        De Compagnie verlegde in 1609 een deel van haar handel naar het 65 km oostelijk gelegen Jakatra, alwaar in 1611 door Jacques l’Hermite met de vorst een verdrag werd gesloten. Deze pangeran was weliswaar een vazal van Bantam maar zag in samenwerking met de Compagnie kennelijk meer brood.
        Het was nog lang niet de tijd van Nederlands-Indië! Wel een tijd die u steeds aanprijst als tegenhanger van de ‘bezetting’! De tijd waarin ook de soesoehoenan van Mataram en de Madoerese prins Taroeno Djojo beiden de VOC vragen om militaire bijstand in hun onderlinge oorlog. Geschiedenis is toch wel leuk.

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers; ‘de ethische politiek etc.’- De Inlander verheffen….en dan neersabelen! De Sarekat Islam/ PNI vleugel(radicaal nationalistisch) werd in 1926 verantwoordelijk gehouden voor volksoproer op Java en Z-Celebes(!) In 1927 werd het Knil in Z-Sumatra aangevallen De politie arresteerden 13.000 vermeende communisten. Waarvan 450 door de rechter werden veroordeeld .En nog eens als 800 staatsgevaarlijk(?) werden aangemerkt, die zonder proces naar het concentratie kamp Boven Digoel werden gedeporteerd. Midden in malaria gebied. Waar men, bij geen verstrekking van kinine medicijnen vanzelf dood gaat!
          Aan ziekte gestorven; een zgn. ethische dood!

        • Jan A. Somers zegt:

          “die zonder proces naar het concentratie kamp Boven Digoel werden gedeporteerd. ” Waarvan in 1930 na vrijlatingen nog 442 mannen en 2 vrouwen over waren. nog

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers;’ boven Digoel etc.’- Na 1930 nog 442 mannen en 2 vrouwen pas in 1942
          (12 jaar later!) ivm. met Japanse inval naar Australië werden gedeporteerd(!). Bij aankomst werd van Mook gevraagd, waar/waarom juist de kopstukken Soekarno, Hatta waren gebleven…..? Vergeten?

        • Jan A. Somers zegt:

          “waarom juist de kopstukken Soekarno, Hatta waren gebleven” Dat waren normale politici. Die lui in Digoel waren verbannen omdat zij een misdrijf hadden gepleegd, U weet wel: in 1926 en 1927 ernstige ongeregeldheden en terroristische acties na de versterking van de PKI. Daar waren Soekarno en Hatta niet verantwoordelijk voor. Ik snap niet dat u dit na 75 jaar nog steeds niet snapt.

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers; ‘normale politici etc.’- Hadden die geen terroristische acties voor ogen? Dus ook niet staatsgevaarlijk? Daardoor alleen de Digoelisten naar een veiliger gebied Australië ‘verbannen’! – Japan had al meteen in de gaten bij wie zij moesten aankloppen voor hun Groot Azië gedachte. Die snapten het meteen!

        • Jan A. Somers zegt:

          Normale politici horen bij het normale leven. Niet terroristisch en niet staatsgevaarlijk. Niet alle Indonesiërs waren bersiapper hoor. Soekarno en Hatta reden gewoon tussen Batavia en Djokja heen en weer.

  12. vandenbroek@libero.it zegt:

    Het lijkt me een best aardige film met de Good Guy, blanke en gewone soldaat uitvergroot. Maar wat ik niet zie in de film hoe kpt Westerling zijn orders kreeg excessief geweld tegen de inlandse bevolking te gebruiken. Het zou toch een aardig beeld geven hoe gen. Spoor de onrechtmatige opdracht gaf aan het Depot Speciale Troepen DST de opstand op Zuid-Celebes met alle middelen inclusief standrechtelijke executies neer te slaan, er was sprake van structureel geweld. Zuid-Celebes was meer regel dan uitzondering. Daarna valt er weinig over oorlogsmisdaden te discussiëren. Ook in deze film gaan de hoge Heren militairen en natuurlijk politici van het kaliber Drees, Beel maar ook Van Mook vrijuit. Pontius Pilatus wast zijn handen in onschuld om in bijbelse vergelijkingen te blijven.

    De tegenstelling Christen-Moslim lijkt me te ver gezocht. Er was nooit sprake van een jihad, een heilige oorlog was nooit door de geestelijkheid uitgeroepen.
    Dan is voor de volgende leus meer te zeggen: “verboden voor honden en inlanders”. Niet voor niets werden honden in één adem genoemd met inlanders. De kolonialen wisten zeker dat het hierbij om een vernedering van de locale bevolking ging, honden werden door moslims als onrein beschouwd. Dat heeft met haat zaaien te maken? En toch werd hiertegen niet door het Gouvernement opgetreden. Als een bevolking zo diep wordt vernederd, dan moet je natuurlijk niet verbaasd staan dat die woede zich na de Japanse bezetting tegen de Europese bevolking keert.

    • Jan A. Somers zegt:

      ” een heilige oorlog was nooit door de geestelijkheid uitgeroepen.” In Soerabaja was er wel een strijdgroep van Hizboellah actief.
      ” de onrechtmatige opdracht gaf aan het Depot Speciale Troepen DST” Was helemaal niet nodig. Commando’s handelen naar omstandigheden, zoeken het zelf wel uit. Dar weet je van te voren bij die lui.

  13. ellen zegt:

    Er is in september 1945 (na de onafhankelijkheidsverklaring) een fatwa van Hasyim Asyari uitgevaardigd. In de Indonesische krant Kedaulatan Rakjat van 20/11/1945 is een samenvatting van de inhoud teruggevonden. De belangrijkste punten van de inhoud luiden als volgt: 1) Het bestrijden van de ongelovigen (orang kafir) die nu onze onafhankelijkheid in de weg staan, is een individuele plicht (fardoe ain) voor elke moslim, die daartoe in staat is, zelfs wanneer deze arm is. 2) Iemand die sneuvelt in de strijd tegen de NICA is een martelaar (sjahid). 3) Iemand die nu onze eenheid verbreekt, moet worden gedood.
    Deze ideeen werden herhaald en bevestigd in verschillende andere fatwa’s en verklaringen zoals de bekende Revolusi Jihad, die werd uitgegeven op het Congres van Nahdlatul Ulama, dat op 21 en 22 oktober 1945 te Surabaya werd gehouden.
    (Bron: Nico Kaptein: Fatwa’s, Moslims, Christenen en de Staat in Nederlands-Indie en Indonesie (Univeristeit Leiden, 2000).

    • Jan A. Somers zegt:

      Ik denk niet dat die fatwa’s veel invloed hebben gehad. Plunderen, en iedereen die daarbij in de weg stond, stond op het verkeerde moment op de verkeerde plaats. Misschien handig als je daarbij naar de Imam kan verwijzen. En op dat moment ook de nationalist uithangen. Ben je dubbel gedekt.

  14. vandenbroek@libero.it zegt:

    @ Ellen

    Zoals U al aangeeft was de fatwa gericht op degenen die de Onafhankelijkheid in de weg stonden, daarbij gaat het om een politiek doel. Het ging niet om een strijd (Jihad) tegen een bedreiging van de islam of van de eenheid van de islam, een godsdienstig doel.

    Daarnaast waren het niet alleen ongelovigen, i.c. exclusief christenen of personen van een andere godsdienst zoals Chinezen, die vermoord werden door de nationalisten, maar er waren ook Indonesiers, al dan niet moslims, die al in een vroeg stadium het slachtoffer van de revolutie werden.

    Het nationalisme Religieus was geïnspireerd zoals de Sarekat Islam SI (1912) maar het islamitische element heeft nooit de overhand gekregen. Islamitische leiders domineerden wel de SI maar deze werd al gauw uitgedaagd door Marxistische radicalen, die vanuit de Indies Social -Democratische Associatie ISDA zich ontwikkelden tot de PKI. Op nationaal niveau kwam er in de jaren 20 van de vorige eeuw een scheiding in de nationalistische beweging waarbij religieuze en communistische organisaties werden uitgesloten, zoals wel blijkt uit de Panca Sila geformuleerd tijdens Jongerencongres in 1928.
    Daarin staat duidelijk het geloof in éèn en enige god (in Indonesisch : Ketuhanan Yang Maha Esa). Er is geen verwijzing naar de Islam als enige en exclusieve godsdienst.

    • masrob zegt:

      De pancasila werd door Soekarno pas in juni 1945 geformuleerd, dus veel later dan het congres van nationalistische jongeren. Tijdens dat congres in 1928 werd een Eed der Jongeren (Soempah Pemoeda) geformuleerd en gezworen: men was kind van één land genaamd Indonesië, men behoorde tot één volk en wel het Indonesische volk en men had als Indonesisch volk één taal, het Indonesisch.

      Sindsdien was in nationalistische kring de naam Indonesia gemeengoed.

  15. ellen zegt:

    Dank voor de uitleg, hr, Van den Broek. Ik vind op internet dat een fatwa een juridisch advies is m.b.t. een specifieke kwestie. maar het is geen vonnis en ook niet bindend. Toch komt de betreffende fatwa best dreigend over. Ik heb mij nog niet echt verdiept in de moslimcultuur. Volgens familieverhalen was de vader van mijn Javaanse overgrootmoeder (aan vaders kant) een koster (lebai) van de moskee op Midden-Java. Maar ik weet niet precies wat hij deed voor de geloofsgemeenschap. Misschien net zoals een koster in de Christelijke kerk: het zorgdragen voor diverse facilitaire taken om de kerk en het ondersteunen van de gebedsdiensten.

    • masrob zegt:

      Een fatwa is een advies van een Islamitisch rechtsgeleerde, in het Indonesisch: ulama. De waarde van het advies, en daarbij de kans dat het wordt aanvaard en nageleefd, is afhankelijk van de reputatie van de ulama.

      De fatwa in kwestie werd uitgevaardigd door Hasyim Asy’ari. Deze ulama was niet de eerste de beste: hij kwam uit een lang geslacht van rechtsgeleerden die het hoofd waren van pesantren, een soort internaat waar jongemannen zich de kennis van de islam eigen maakten. Hasyim Asy’ari was niet alleen het hoofd van een pesantren, hij was ook een van de stichters van de Nahdatul Ulama, een organisatie die was opgericht om de Islamitische traditie te bewaken en de Islamitische gemeenschap te beschermen. De Nahdatul Ulama of kortweg NU had grote invloed in Oost-Java onder het rechtzinnige deel van de Javaanse bevolking. Hasyim Asy’ari had een groot persoonlijk gezag, zowel als persoon en zijn afkomst als ook als rechtsgeleerde. Zijn fatwa had grote betekenis en invloed.

      NU is geen revolutionaire organisatie. De organisatie komt pas in geweer als zij gelooft dat de Islamitische gemeenschap in gevaar is en dat defensieve actie noodzakelijk is. Als eenmaal dat besef aanwezig is, dan kan de reactie van NU bijzonder heftig zijn. Zo was het de jeugdorganisatie van de NU, Ansor, die in 1965 in Oost-Java verantwoordelijk was voor de massamoord op (vermeende) PKI-leden.

      Voor rechtzinnige moslims, zeker toen in Indonesië, was geen scheiding tussen religie en politiek. Er was op dat moment zelfs een grote discussie gaande over de aard van de Republiek. De vraag was in hoeverre de nieuwe staat een Islamitisch karakter moest dragen en of moslims verplicht waren de Islamitische wet te volgen. De fatwa in kwestie moet in het licht van het voorgaande gezien worden. Voor NU was een terugkeer van het Nederlandse bestuur onbestaanbaar: de Islamitische gemeenschap mocht niet meer onder het gezag van ongelovigen staan. Het was de plicht van iedere moslim om de ongelovigen die Indonesië wilden bezetten te weerstaan.

      De fatwa had ontegenzeggelijk een mobiliserend en moralisend effect. Strijders en rampokkers en als wat er tussen lag, zullen zich gesterkt hebben gevoeld. Het is echter maar zeer de vraag of er een oorzakelijk verband is tussen fatwa en Bersiap. Daarvoor is de Bersiap te complex. Het was immers een golf van geweld die een veel groter gebied bestreek dan Oost-Java en zeer divers was in uitingsvorm.

      P.S. De Islam kent geen geestelijkheid, iets wat Snouck Hurgronje keer op keer benadrukte in zijn geschriften en colleges.

      • Jan A. Somers zegt:

        Ja, ook bedankt!

      • vandenbroek@libero.it zegt:

        De vraag in hoeverre de nieuwe staat (Indonesië) een Islamitisch karakter moest dragen en of moslims verplicht waren de Islamitische wet te volgen was louter een theoretische en locale discussie binnen islamitische gemeenschap en heeft bij de oprichting van de Republik Indonesia geen concrete nationaal-politieke gevolgen gehad.

        Of er een oorzakelijk verband (oorzaak-gevolg) is tussen fatwa en Bersiap is louter van speculatieve aard.
        Zoals gezegd had de Nahdatul Ulama NU grote invloed in Oost-Java onder het rechtzinnige deel van de Javaanse bevolking.
        In Oost-Java, d.w.z. de residenties Soerabaja-Malang-Besoeki-Kediri-Madioen was er sprake van Bersiap, wat zich niet alleen beperkte tot de jacht en moord op Nederlanders en Indo-Europeanen maar ook het op grote schaal van razzia’s gevangenneming, gijzeling en deportatie van Nederlanders en Indo-Europeanen nar de Republikeinse kampen. Maar zijn er geen aanwijzingen dat het Bersiapgeweld uitgeoefend werd door georganiseerde islamitisch geïnspireerde of gemotiveerde groepen. Maar ik sta altijd open voor nieuwe inzichten.

        • Mas Rob zegt:

          “De vraag in hoeverre de nieuwe staat (Indonesië) een Islamitisch karakter moest dragen en of moslims verplicht waren de Islamitische wet te volgen was louter een theoretische en locale discussie binnen islamitische gemeenschap en heeft bij de oprichting van de Republik Indonesia geen concrete nationaal-politieke gevolgen gehad.”

          Dat is niet zo. In juni 1945 werd door de commissie die de grondwet voorbereidde een stuk, de Piagam Jakarta, opgesteld en ondertekend dat moest gaan dienen als preambule van die grondwet. In het stuk wordt gesteld dat moslims de Islamistische wet moeten volgen. Een paar maanden later bleek dat er grote weerstand was tegen het stuk vanuit nationalistische en non-Islamitische hoek. Om de nationale eenheid te bewaren werd besloten om het Piagam Jakarta voorlopig te laten rusten en niet op te nemen in de grondwet van 1945.
          In 1950, na de soevereiniteitsoverdracht en het oprollen van de deelstaten, werd een voorlopige grondwet aangenomen met de bedoeling dat een nieuwe grondwetgevende vergadering een nieuwe constitutie zou opstellen. Maar het Piagam Jakarta bleek een te grote splijtzwam. Men kon het niet eens worden en jaren en jaren gingen voorbij zonder dat vooruitgang werd geboekt. In 1957 vond Soekarno het welletjes en proclameerde de herinvoering van de grondwet van 1945 die grote uitvoerende macht gaf aan de president: het begin van de Geleide Democratie. Kortom, de vraag of Indonesië een islamitisch karakter diende te dragen, was één van de grote politieke vraagstukken in de jonge republiek en van grote invloed.

          Indonesië is geen seculiere staat. Ondanks dat het Piagam Jakarta uiteindelijk niet werd opgenomen als preambule in de grondwet, kent de Indonesische staat een Ministerie voor Godsdienstzaken dat voor moslims bindende Islamitische wetgeving uitvoert op het gebied van huwelijk, scheiding en erfenissen. Ook het Islamitische georiënteerde onderwijs, met inbegrip van Lagere en Middelbare scholen, vallen onder het Ministerie van Godsdienstzaken. Daarbij komt dat er tegenwoordig een Islamitisch raadgevend lichaam is dat de regering gevraagd en ongevraagd van advies dient. De invloed op het regeringsbeleid is substantieel.

        • Jan A. Somers zegt:

          “Maar zijn er geen aanwijzingen dat het Bersiapgeweld uitgeoefend werd door georganiseerde islamitisch geïnspireerde of gemotiveerde groepen.” Had u toch al kunnen lezen. Zal voor de zoveelste keer citeren tot zelfplagiaat:
          Op dezelfde dag arriveerde kapitein-ter-zee P.J.G. Huyer met een kleine staf, als eerste geallieerde vertegenwoordiger in Soerabaja. Helfrich had van SEAC geen toestemming gekregen Nederlandse marineschepen naar Soerabaja te sturen; Huyer had van Patterson wel opdracht gekregen de havens van Soerabaja te inspecteren. Nog dezelfde avond diende schout-bij-nacht Shibata bij Huyer een verzoek aan Patterson in om een deel van de Japanse troepen over te brengen naar een reeds in gereedheid gebracht concentratiepunt in Poedjon, een bergdorp nabij Malang. Het is niet duidelijk of Huyer een goed inzicht had in de revolutionaire situatie en de plaats van de Japanners daarin; hij gaf Shibata toestemming voor de gevraagde evacuatie waarna een groot deel van de Japanse manschappen naar Poedjon vertrok. Tussen 29 september en 2 oktober arriveerde per trein een aantal voormalige burgergeïnterneerden uit de kampen in Midden-Java; zij werden door de pemoeda’s agressief bejegend en voor zover mogelijk onder bescherming van de achtergebleven Japanners geplaatst.
          Na het uitbrengen in Batavia van zijn rapportage, kwam Huyer op 29 september in Soerabaja terug met de opdracht van Patterson de overname van Soerabaja door de Britten voor te bereiden. Shibata kreeg van hem de opdracht voorbereidingen te treffen voor de komst van de geallieerde troepenmacht. Shibata riep direct 3000 man terug uit Poedjon, zij werden echter bij aankomst op het station door pemoeda’s gevangen genomen. Nog dezelfde avond werd door een groep voormalige Peta, Heiho en Seinendan-soldaten een actieplan opgesteld: het mobiliseren van het (kampong)volk met de kreet siááááp, het gevangen nemen en ontwapenen van Japanse militairen en het bezetten van de telefoon- en telegraafkantoren.

    • Jan A. Somers zegt:

      ff geciteerd uit mijn hoofdstuk 14.3:
      De door Sarekat Islam en de PKI teweeg gebrachte beroering had ook gevolgen voor de ontwikkeling van religieuze islamitische groeperingen. Bovendien waren regionale verschillen belangrijk, aangestuurd door op etniciteit gebaseerde organisaties. In Minangkabau (Sumatra) was Sarekat Islam al eerder gesplitst in modernisten en conservatieve islamitische groeperingen. De adat-leiders organiseerden zich in de Sarekat Adat Alam Minangkabau, een pro-Nederlandse politieke partij, die opponeerde tegen de modernistische leiders. Sumatraanse modernistische studenten organiseerden zich in 1919 in de Sumatra Thawalib waarbinnen zich vormen van islamitisch communisme ontwikkelden. Vanaf 1925 was er sprake van een sterke opkomst van Moehammadyah als gematigde uiting van het modernisme. Behalve de op de islam gebaseerde politieke organisaties, raakte ook de islam zelf verdeeld, vooral toen de leden van de non-coöperatieve Sarekat Islam geen lid meer mochten zijn van de apolitieke Moehammadyah die voor haar scholen wel gouvernementssubsidie accepteerde. De tegenstellingen tussen de orthodoxe sjafi’ietische soenieten en de modernisten, zich vooral uitend in wederzijdse scheldpartijen, werden aangewakkerd door ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Turkije had in 1924 een eind gemaakt aan het kalifaat, de door de Ottomaanse sultans opgeëiste geestelijke leiding over alle moslims. Egypte kon het hier niet mee eens zijn en nam het initiatief tot een internationale conferentie. Bijna gelijktijdig veroverde Ibn Saoed Mekka; hij bracht hiermee niet alleen puriteinse wahhabieten aan de macht, maar eiste ook het kalifaat op en organiseerde eveneens een internationale conferentie. Vanuit Indië werden beide conferenties bijgewoond door diverse afvaardigingen van moslimorganisaties, veelal modernisten, aangevoerd door Tjokroaminoto. De orthodoxe sjafi’i-leiders zagen hun positie binnen het internationale pan-islamisme bedreigd waarop in 1926 in Soerabaja door Kyai Hadji Wahab Chasboellah en de uit Oost-Java afkomstige Kyai Hasjim Asjari de Nahdatoel Oelama werd opgericht, met als doel het bevorderen van een strenge belijdenis van de islam volgens de sjafi’i rechtsschool. In 1942 telde deze beweging zo’n 120 afdelingen op Java en Zuid-Borneo.

      • masrob zegt:

        Ter aanvulling: ondanks de tegenstelling in religieuze opvatting werkten Muhammadiyah en Nahdatul Ulama vanaf 1937 samen. In november 1945 kwam hieruit de politieke partij Masyumi voort die zich sterk maakte voor Indonesië als een republiek op Islamitische grondslag of in ieder geval gebaseerd op Islamitische principes. In 1950 werd het in Indonesië gezien als de grootste politieke partij van Indonesië.

  16. ellen zegt:

    Interessant! Bedankt, mas Rob. Ik ga wat meer leesvoer zoeken.

  17. vandenbroek@libero.it zegt:

    Maar ik dwaal af.

    De film de Oost geeft meer de indruk dat de Nederlanders bezig waren aan een herhalingsoefening van de Kruistochten. Want hoe moet ik het beeld interpreteren van de dominee die in zijn zegen zegt ; ‘Wij vragen U om de kracht om de taak (missie PvdB) te vervullen die wij als CHRISTENEN hier gekregen hebben.
    Of wat zegt mij het “Onze Vader” dat duidelijk in de film hoorbaar is (de katholieke of protestantse versie? )

    Maar de film hamert ook op het Nederlandse propaganda stokpaardje van die tijd. Een commandant bewerkt de soldaten in zijn welkomstwoord met de peptalk over hun Missie (toch een christelijk begrip PvdB) :
    “de Japanse marionet, lafaard en terrorist Soekarno, ‘die zijn rampokkers het land instuurde om te moorden, te roven en te verkrachten’, moet worden gestopt. Er moet worden afgerekend met ‘het arrogante idee dat die apen dit land zelf kunnen besturen’.
    Dat lijkt me toch een duidelijk wit statement.

    Afgezien van dat, de hoofdrolspeler heeft in de film Amerikaanse vechtkleding aan. Toch opmerkelijk omdat alleen de Mariniersbrigade, opgeleid en bewapend in de VS zulke kleding hadden. Ik kan mij niet indenken dat Johan, zoon van een in strafkamp Vught opgesloten NSB’er, zich zomaar als vrijwilliger bij de Mariniersbrigade had aangemeld.

    Historische films zoals De Oost zijn altijd dramatische INTERpretaties van de werkelijkheid

    • vandenbroek@libero.it zegt:

      vechtkleding! correctie: gaat daarbij vooral om het model van de helm

    • R.L. Mertens zegt:

      @vandenBroek; ‘welkom mannen etc.’- Aldus gen.Spoor bij aankomst van de troepen uit Nederland. ‘de overtuiging, dat in dit land een enorm werk gedaan moet worden, dat gebaseerd moet zijn op de oudste normen van humaniteit(!); rust en orde, recht en veiligheid’. Als joch van nog geen 20, en zo ontvangen te worden, dan zwelt je borst toch? Hij gaat verder met; ‘betracht ook te midden van stof, modder en ontberingen: Uw burgerfatsoen!’ Eindigend met; ‘opdat wij later, teruggekomen in Nederland met gerechtvaardigde trots en overtuiging kunnen zeggen; toen Nederland een kritieke tijd doorworstelde, oefenen wij de belangrijkste taak uit; soldaat in Indië’
      Zo’n welkomst seine komt in de volgende film met als titel; ‘wij werden geroepen ….’met op de achtergrond muziek; de 7e december mars! Het verhaal van Poncke Prinsen! .

      • Jan A. Somers zegt:

        “dat gebaseerd moet zijn op de oudste normen van humaniteit(!); rust en orde, recht en veiligheid’” Uiterst correct! De taak van het soevereine Koninkrijk der Nederlanden binnen het koninkrijksgebied. Ik had het niet beter kunnen zeggen.

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers; ‘uiterst correct! etc.’- En wat was het resultaat?

        • Jan A. Somers zegt:

          De soevereiniteitsoverdracht. De correcte vorm van het worden van een staat. Met de voordracht tot het lidmaatschap van de VN.

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers; ‘de taak van het soevereine koninkrijk etc.’- Met als afscheid bij het strijken van onze driekleur; uitgejouwd en uitgefloten door honderd duizenden Indonesiërs! Of te wel een afgang van jewelste!

        • Jan A. Somers zegt:

          “‘de taak van het soevereine koninkrijk etc.’” Klopt helemaal. Met op 27 december 1949 de overdracht van die soevereiniteit aan de RIS. Ik kan me best voorstellen dat de Indonesiërs daar blij mee waren. Nederland was er ook blij mee. Was vóór de oorlog al afgesproken voor de koninkrijksconferentie. Zonder tienduizenden doden.

    • Jan A. Somers zegt:

      “(toch een christelijk begrip PvdB)” Hoezo? Leuk dat u specifiek de Katholieke missie eruit tilt, en niet de Protestant-Christelijke Zending. Beide in Indië, op verzoek van de betalende overheid wel gescheiden opererend.
      “gaat daarbij vooral om het model van de helm” KNIL had in die tijd de Engelse soepborden. En ik dacht de KL ook. Maar in mijn tijd gebruikte de KL het Amerikaanse model dat overigens in Nederland werd geproduceerd, ook als exportproduct. Maar daarbij moet u wel onderscheid maken tussen de binnen- en buitenhelm. Maar dat wist u als hoge marineofficier misschien nog niet.

      • vandenbroek@libero.it zegt:

        Ik heb het over missie omdat het woord “missie” in de film gebruikt wordt, niet het protestantse begrip “Zending”. Missie is een katholiek begrip.
        Dat niet alleen, het Onze Vader ken ik als goed Christen uit mijn hoofd, maar de tekst van het Onze Vader in de film verschilt iets, dat ik leerde. Dan blijkt het “Onze Vader” uit de film de Rooms-katholieke versie te zijn. Kennelijk heeft een katholiek iemand het script van de film geschreven, capito?

        • Jan A. Somers zegt:

          Ik heb maar even de Van Dale uit de boekenkast gepakt.

        • Jan A. Somers zegt:

          Daar zie ik als eerste uitleg: één of meer personen, uitgezonden met een speciale opdracht. Vreemd om de katholieke missie hierbij te betrekken .Heeft er niets mee te maken. Een beetje de draad kwijt?

    • I ndorein zegt:

      “Historische films zoals De Oost zijn altijd dramatische INTERpretaties van de werkelijkheid ” :

      Waar op ik aanvul:
      En volstrekt niet bedoeld om de waarheid naar boven te halen, doch om het bioscooppubliek (en tegenwoordig ook het publiek dat met een zak chips en een drankje op hun gerieflijke 2-zitsbank zit te kijken naar hun gekozen film op Netflix, Amazon, Disney+ etc. ) te vermaken met een portie actie, geweld, sex of liefdesverhaal.
      Voor mij hoort “de Oost” daar ook bij.

      Wat enige heren hier uitvoerig tegen elkaar beschrijven is al veel eerder en ook heel vaak op dit platform geuit. Wordt een beetje saai moet ik zeggen.
      Dus geachte heren (ze weten zelf wel wie ik hiermee bedoel denk ik) kom uit uw bubbel, zoals ze tegenwoordig plachten te zeggen, en beargumenteer eens iets anders.

      • Jan A. Somers zegt:

        “dramatische INTERpretaties van de werkelijkheid ” :Net als historische romans. Het zijn verhalen. En om de kosten te dekken moet er ok publiek voor zijn. Bersiapgeweld is leuk aansprekend, lijken bergen niet.

      • Bung Tolol zegt:

        Ben het helemaal eens met Pak Indorein ,wat kan mij het nou schelen of het WEL of NIET echt gebeurd is .Zit ik daar op die bank met een lemper en een biertje te kijken naar die film ,wil ik vooral actie zien en zoveel mogelijk doden is ook leuk als ik iemand hoor smeken “” Minta Ampung !”” en die Hollandse soldaat schiet hem meteen dood ,zo bang poef paf door zijn kepala ! Waarom deed je dat nou Jan ? vraagt Kapitein Westerling ,euh euh die pelopper scholdt mij uit voor minta dinges of zo !”” Jan antwoordt Westerling “” Minta Ampung betekent heb medelijden !”” Ja weet ik veel ,zei Jan toen .Ik kom uit Tietjeskerkeradeel en ben hier pas een week ,ik ben eigenlijk nooit mijn dorp uitgeweest ! ,..”” Geeft niet Jan ,ik rapporteer wel dat jouw slachtoffer een hele hele gevaarlijke terrorist was ,misschien krijg je wel de M.W.O ! “” Zo kon het dus gebeuren dat ,dat suffe dorp Tietjeskerkeradeel in 1949 een hele heuse ervaren oorlogsheld kon binnenhalen ,die ook nog eens drager was van de MIlitaire Willems Orde ! Het hele dorp was uitgelopen met de fanfare + burgemeester + de veldwachter Bromsnor .Tegenwoordig staat er een standbeeld van Jan midden op het Dorpsplein .

  18. vandenbroek@libero.it zegt:

    @ dhr R.L. Mertens
    Als Pocke Prinsen in de film vertoond was, had de film aan geloofwaardigheid gewonnen, maar dan waren de rapen wel gaar in Nederland. P. Prinsen blijft persona non grata, vooral voor veteranen.

    Voorzichterheidhalve heeft de regisseur als hoofdpersoon Johan gekozen , die als doodnormale zoon van een in strafkamp Vught opgesloten NSB’er wil BEWIJZEN dat hij anders dan zijn vader wel deugt. Het is hier eigenlijk Dubbelbewijzen, want de film toont dat Nederlanders goed zijn en vooral zonen van NSB’ers. Gekker kan het niet en toch wel een hele rare Oorzaak-Gevolg redenering. In dit geval komt het bloed niet over zijn kind. Het is toch kolder dat op zo’n manier een NSB-kind, ik herhaal NSB-kind op het schild gedragen wordt.

    Wat wil de film daarmee bereiken, wat is de boodschap dan van de film, dat de witte Nederlander, de koloniaal in wezen goed is en Westerling een Exces? De rechtszaak Rawagede /Zuid-Celebesweduwen maar vooral het boek van Remy Limpach, de brandende kampongs van gen. Spoor tonen wel een andere waarheid. De ene de juridische en de andere de historische interpretatie van de werkelijkheid.

    .

  19. vandenbroek@libero.it zegt:

    Om terug te komen op de film de Oost, want daar gaat het topic over. Wat voor Indo-perspectief laat de film zien?
    Wat voor boodschap geeft de film over Onze Indische geschiedenis waarbij 20-30.000 Indische Nederlanders werden vermoord, Geeft de film daarop antwoord?

    Ik heb deze vraag tot nu toe nu onbeantwoord gezien door de eerste generatie die pretendeert erbij geweest te zijn? Zij mogen toch vragen stellen in samenhang met de Bersiap? De film dient daarop antwoord te geven, temeer de film door een Ambonese regisseur is gerealiseerd !
    Hoeveel indo-en Molukse families hebben in de Bersiap hun dierbaren verloren?

    De film mag daarop toch een antwoord geven anders waar gaat de film over? De hele film met het “Onze Vader” incluis leidt de aandacht af. Waar zijn “Onze Moeders” gebleven?

  20. Boeroeng zegt:

    Peter, wat je schreef:
    Ik heb deze vraag tot nu toe nu onbeantwoord gezien door de eerste generatie die pretendeert erbij geweest te zijn?
    Waarom formuleer je dit zo denigrerend?
    Het woordje “pretendeert” slaat nergens op. Wie in die periode najaar 1945 te Indië was was erbij, met alle angsten en emoties van dien.

    Je hebt de film gezien? Die gaat niks over de bersiap van 1945 .
    En welk antwoord moet de film geven ?

    • Jan A. Somers zegt:

      “Wie in die periode najaar 1945 te Indië was was erbij, met alle angsten en emoties van dien.” Vergeefse moeite heer Boeroeng.. ‘met alle angsten en emoties ‘ is de perceptie die je persoonlijk raakt. En niet kunt uitdragen. Wat zou de heer van den Broek voelen als hij bij de Kenpeitai de verhoorkamer binnenkomt, en daar die karwatsen ziet liggen? Of een dreigende mensenmassa om je heen? Vind je ook niet terug in de rapporten. De meeste mensen die dat hadden moeten opschrijven hebben het niet overleefd. Dat geldt overigens niet voor de heer van den Broek alleen hoor. Alleen zeurt hij er steeds over door. En voor velen zal dat alleen maar irritatie opwekken. Zij willen alleen maar met rust worden gelaten over die gebeurtenissen. Het is wel lang geleden, maar het is er nog. Dat zwijgen is er niet voor niets. Maar dat moet je wel begrijpen. En eerbiedigen. Je mag er best een keertje naar vragen voor als je specifieke informatie zoekt, maar dan is het over en uit. En vooral niet ‘pretendeert erbij geweest te zijn’. c’est le ton qui fait la musique. Maar ik denk dat dat voor dovemansoren is gezegd.

  21. vandenbroek@libero.it zegt:

    De eerste generatie is erbij geweest, dan mag ik toch verwachten dat zij op basis van hun ervaringen een concreet antwoord op het effect van de film geven? Maar nee hoor, dan krijg ik nietszeggende en misplaatste antwoorden, weliswaar hun algemene ontwikkeling tonend maar met de bak lemper en een biertje erbij.

    De film “de Oost” is wel medebepalend voor de beeldvorming over Nederlands indie van na de oorlog.
    Ik vind het stuitend dat een (Ambonese) regisseur, de Venlose Jim Taihuttu zich leent, nee zich prostitueert om zo’n film te maken, hij met zijn achtergrond had toch beter moeten en kunnen weten? Hij heeft een heel ruim budget gehad om zich eigenhandig te oriënteren op zijn Molukse i.c. Indonesische geschiedenis, maar nee hoor , meneer maakt zich druk om 5 demonstranten voor een gerechtsgebouw. Hij heeft zich heel collaborerend, met de ogen open en bij volle toerekenvatbaarheid laten meeslepen door zijn nietszeggende Molukse houding, Judas Iskariot om in bijbelse termen te blijven, verloochende zich maar Jim verkoopt zich voor minder dan 30 zilverlingen, waar is zijn Moluks zelfrespect gebleven?
    De film is het sprekend resultaat ervan en daar beoordeel ik hem op.

    Als Indo is de Oost een foute film. Waar is de eerste generatie gebleven?

  22. vandenbroek@libero.it zegt:

    Als je op basis van de film de Oost, een gedramatiseerde en artistieke interpretatie van de feiten, een lesprogramma gaat maken, dan kan je toch net zo goed de Fabeltjeskrant op een lege zondagmiddag in elkaar flansen ?

    De film heeft geen pretentie een getrouwe weergave van de feiten te geven., dat staat wel vast of moet ik ook daarover discussiëren. Het is een artistieke interpretatie en vrijheid van de Venlose kunstenmaker Jimmy Taihuttu, hij is niet als gevestigd historicus met speciaal aandachtsgebied dekolonisatie bekend, waar is hij eigenlijk wel bekend van zeg ik als buitenstaander en ook eens die buiten Nederland wonende, who is Jim Taihuttu of all places? Trouwens iets onrechtmatig heeft hij volgens de rechter niet gedaan, maar historisch verantwoord is de film toch niet. Ik zeg toch ook niet dat Assepoester een historisch verantwoord verhaal is?
    Elke overeenkomst in de film met de historische feiten berust op louter toeval, zo is dat in de disclaimer ook verwoordt, althans juridisch dichtgetimmerd. De film de Oost kan louter in het lesprogramma gebruikt worden als voorbeeld hoe het niet moet.

    Want zeg nou zelf wat klopt nou in de film? Het gaat al fout bij de helm van Johan, zoon van een in strafkamp Vught opgesloten NSB’er. Als Jimmy in zijn onwetendheid een Nederlandse WaffenSS-er , die Babi-jar meemaakte, met Duitse helm had gekozen, dan had ik de film op haar merites kunnen beoordelen. Maar nee hoor, dan komt de hersengespoelde zoon van een kameraad van Anton Mussert in beeld. De klucht is compleet en dan moeten we serieus blijven. ik ken de film “Im Westen nicht Neues. waarom heeft Jimmy zijn film niet genoemd: Im Osten nicht Neues?

    • Jan A. Somers zegt:

      ” gevestigd historicus” Is dat een historicus die in zijn nieuwe huis is komen wonen?
      “who is Jim Taihuttu of all places?” dat zou hij (en wij allen) zich ook wel eens over u kunnen afvragen.

      • vandenbroek@libero.it zegt:

        Ik ben Peter van den Broek, eenvoudige verkoper van Italiaanse biologische tomaten in blik en woon al meer dan 30 jaar in het buitenland waarvan 26 jaar in Putignano, Zuid-Italie.

        • Jan A. Somers zegt:

          Waarschijnlijk bent u door uw langdurige afwezigheid in Nederland veel vergeten: .schoenmaker, houdt u bij uw leest. Ik houd ook mijn mond als ik bezig ben onze uitgekomen zaadjes snoeptomaatjes op ons balkon uit te planten. Lekker spul overigens.

        • vandenbroek@libero.it zegt:

          Snoeptomaatjes ken ik niet in Italie. Het lijkt me een modeverschijnsel in Nederland. Trouwens, ik hou me niet bezig met verse tomaten. Ik heb jaren geleden AGF Aardappelen Groenten en Fruit gedaan, geen tomaten, maar ben daarna overgestapt op tomaten in blikken en in flessen speciaal voor Retail en Food service. In onze moestuin hebben we wat tomaten voor eigen gebruik, maar dat is de afdeling van mijn vrouw.

          Met schoenenreparatie hou ik me niet bezig.

        • A. Olive zegt:

          “Biologische tomatem”
          Ik weet wat men daarmee bedoeld, vrij van pestecides. Is het echter niet zo dat alles wat wij eten biologisch is anders is het niet te eten?

        • Jan A. Somers zegt:

          Snoeptomaatjes zijn lekker hoor!

        • Jan A. Somers zegt:

          Snoeptomaatjes zijn lekker hoor!

        • A. Olive zegt:

          Zo gezien zijn die snoeptomaatjes dubbel lekker.

        • Jan A. Somers zegt:

          “zijn die snoeptomaatjes dubbel lekker” Klopt, dat zijn die tomaatjes van ons balkon inderdaad. Ik snap overigens niet dat tomaten worden ingeblikt. Lijkt me niet zo best voor de smaak. Fijn dat in Nederland de (verse) tomatentijd weer is aangebroken.

  23. ellen zegt:

    https://www.ou.nl/-/podcast-het-pistool-van-raymond-westerling

    Bijgaand een podcast cultureel erfgoed over het gewraakte pistool van Raymond Westerling.
    De zus van Jim, – Jazzy Taihuttu – heb ik ontmoet in Museum Sophiahof te Den Haag tijdens een lezing aldaar. Zij is historicus en docent. Vandaar ook haar bijdrage tot de film en het lesprogramma (ook te bekijken via internet).

  24. vandenbroek@libero.it zegt:

    Ik heb naar de podcast geluisterd en hoor dat het pistool van Westerling als “een relikwie in een kerk is uitgestald”. Iemand mag raden bij welke godsdienst in een kerk relikwieën uitgestald worden.

    Ook in de Podcast is er geen enkele verwijzing naar de Bersiap, alhoewel Bersiap en haar slachtoffers (Nederlanders, vooral Indo-Europeanen en hun sympathisanten) als doorslaggevend argument aangevoerd wordt om het Nederlands militair ingrijpen te rechtvaardigen.

    Dan mag ik me toch de vraag stellen aan degenen die de film zagen hoe de Bersiap, dat toch het argument is voor het militair optreden van Johan c.s. in de film wordt getoond en wat voor (geschiedkundige) betekenis eraan wordt gegeven? Want zeg nou zelf de bijbel vertelt toch niet gelijk het verhaal van de kruising van Christus, zonder dat over Adam en Eva te beginnen. Het eerste hoofdstuk van de bijbel heet niet voor niks “In den beginne” (Genesis).

    Daarom is de Bersiap een conditio sine qua non om over de dekolonisatie te discussiëren. Een lugubere discussie over het pistool van een oorlogsmisdadiger leidt alleen maar af.

    • R.L. Mertens zegt:

      @vandenBroek; ‘een conditio sine qua non etc.’- Indonesiërs (er)kennen deze aanduiding periode bersiap niet! Alles hoort bij revolusi ! – Wij, die deze fase hebben meegemaakt, doelen op de periode dat wij ( vrouwen, kinderen en ouderen ea.) buiten de bewaakte(!) kampen; onbeschermd(!), vogelvrij waren voor die sadisten, die onder de mom van merdeka, al plunderend, moordend ons belaagden! Die periode zonder enig geallieerd/Nederlandse bescherming(!) duurde van eind september t/m december 1945!
      – In Z-Celebes; al meteen na 15/8’45, waren daar Australische troepen ondersteund door Nederlandse gemilitariseerde bestuur ambtenaren(Nica). Meteen geconfronteerd werden met een krachtige nationalistische beweging – niet vreemd want al sedert de tijd van van Heutz was er groot verzet tegen de overheid. Vooral bij de jeugd en aristocratie/vorsten – In deze fase werd Ratoelangi door de Republiek als gouverneur benoemd en de PNI(partai Nasional Indonesia) olv.mr.Tadjoedin Noor als wettelijke vertegenwoordiger! De Nica weigerde dit te accepteren en ontsloeg alle Indonesische ambtenaren en noteerden op lijsten; wie met de Jap had samengewerkt. Al spoedig vonden er confrontaties plaats tussen NIca (versterkt met Menadonese Knil militairen) en de Nationalisten. Al op 2/10’45 kwamen schietschermutselingen voor. Op 13/10 werden ongewapende(!) Indonesiërs gedood. Ook enkele Chinezen en een Australische militair! Op 15/10 werd een Ambonese Knil militair. gedood. Ook schoot een Knil patrouille op een groep Indonesiërs. Daarop volgend deden Nationalisten een grootse aanval op een Ambonese wijk in Makassar waarbij 60 slachtoffers vielen. Deze geweld explosie werd door de Australische commandant FO.Chilton beschouwd; Nederland de hoofd schuldige! Voila bersiap(?) in Z-Celebes.

      • Jan A. Somers zegt:

        Stelt toch niets voor in vergelijking met Java? Citaat/zelfplagiaat: Na de capitulatie van Japan druppelden GM-ers uit gevangenschap weer binnen, officieren, werktuigkundigen, havenmeesters, loodsen, opzichters, commiezen bouwden op eigen initiatief en op eigen manier weer een dienst op, of struinden in groepjes havens af op zoek naar mogelijk te bergen schepen. En dat in de chaotische en uiterst gevaarlijke bersiaptijd op Java/Sumatra. In baaien in de Grote Oost werden kleine achtergelaten Amerikaanse schepen gevonden en ´buitgemaakt´. In de Filippijnen werden enkele overtollige Amerikaanse landingsschepen gekocht en omgebouwd. Een buitgemaakt Japans schip werd omgebouwd tot bebakeningsschip. Overal sloot het vooroorlogse personeel zich bij hen aan. Er werd flink langs elkaar heen gepraat en gewerkt, maar in korte tijd werd een redelijk opererende vloot opgebouwd. Een soort anarchie, niemand was echt de baas, maar er werd wel gewerkt aan één zaak: wederopbouw. Zou dat met een bersiap zoals op Java mogelijk zijn geweest?

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers; ‘de wederopbouw etc’. – Ja, zo werd in Indië aan jan en alleman verkondigd
          Maar de de Indonesiër zag het anders; terug naar voorheen als inlander? Zie dat GM propaganda filmpje; een gewapende GM die met zijn geweer n aanslag op een eilandje voor de kust die rood/wit vlag naar beneden haalt. In de stad Batavia het volk in de gaten houdt/aanhouding pleegt en inspecteert. – Wederopbouw; u bedoelt weder bezetting!
          Altijd weer die zgn; goede bedoelingen van het gezag; alsof die Indonesiër dat maar slikt.
          Na zo’n brute Japanse periode.

        • Jan A. Somers zegt:

          “een gewapende GM die met zijn geweer n aanslag op een eilandje voor de kust die rood/wit vlag naar beneden haalt.” Vertel! Weet van geen ” GM propaganda filmpje; een gewapende GM” af. He enige wat ik van de GM en het roodwit afweet is zoals u al had kunnen lezen: “Overal waar ze kwamen werd dezelfde, gedurende de bezetting verwaarloosde situatie aangetroffen. Een wrak houten steigertje, met een vlaggenstok met een rood-witte vlag, en het opschrift ALRI (Angkatan Laut Republik Indonesia)-Hoofdkwartier. Een schildwacht gewapend met een geweer of een speer naarmate de post meer of minder belangrijk was. Op bezoek bij de kepala kampong was meestal ook de plaatselijke nationalistische leider aanwezig. Als ze verlegen waren met hun primitief kantoortje, werd het bezoek aan boord voortgezet, vergezeld van vrouw en kinderen.”
          O ja, nog zo’n combinatie ()had u ook al kunnen lezen): “Op 27 december 1949 veranderde de nationaliteit van de schepen van de Federale Schependienst. Vanaf die datum werd uiteraard de nieuwe nationaliteitsvlag gebruikt.
          Bij besluit van de minister van Perhubungan, Tenaga dan Perdjaän van 28 januari 1950 werd het volgende bepaald:
          1e Alle aangelegenheden behorende tot de werkkring van het voormalige Dept. van Scheepvaart (,,,) zullen behoren tot de werkkring van het Dep. Pel.;
          2e Alle wettelijke en contractuele bevoegdheden van de voormalige Secretaris van Staat zullen (…) onder de bevelen en het oppertoezicht van genoemde Minister, worden uitgeoefend door Kepala Dep. Pel.
          In die functie werd de heer Van Deinse vervangen door Mas Pardi, vóór de oorlog eerste officier van de Gouvernements Marine, en tijdens de bezetting admiraal bij de Angkatan Laut Republik Indonesia. Een man wiens nieuwe functie door de officieren van de voormalige Gouvernements Marine van harte werd gegund. Van het begin af aan ontstond de vooroorlogse prettige en gemoedelijke omgang. Toen in de jaren zeventig de zoon van Mas Pardi in Nederland kwam studeren werd hij opgevangen door de ‘Vereniging van het DvS-Personeel in Nederland’.
          Ook op het departement Djawatan Pelajaran bleven de Europese afdelingshoofden in functie, en werden soms bij pensionering nog afgelost door jongere Europese collega’s.
          Wel een beetje saai allemaal, in verhouding tot uw wilde avonturenverhalen.

      • R.L. Mertens zegt:

        @vandenBroek; ‘een conditio etc.’- In de buiten gewesten werden alle Indische/Nederlanders in de kampen opgesloten! Op Java zagen de Japanners er tegen op, na die ca. 80.000 blanke Nederlanders en Indo’s ( die verdacht waren) ook nog ca 250.000 Indo families(vrouwen, kinderen, ouderen) ook in kampen op te sluiten; hen te bewaken, te werkstelling, voeding, medische zorg etc. Vandaar de schifting via pedafteran; diegenen met het *minste Inlands bloed gingen ook erin. Waardoor het overgrote deel buiten de kampen in een vijandig verjapanniseerde maatschappij maar zich staande moest houden. Dit is de groep, die tijdens de bersiap vogelvrij was!
        * ook vele door de Jap verdachte Indo’s gingen het kamp in; Mijn oom en familie idem.- Mijn oom was nl. station chef op Madoera. En op zijn emplacement vond de Jap een (achtergelaten/vergeten) wagon met munitie. Hij werd onthoofd! En echtgenote met kinderen gingen het kamp in.

        • Jan A. Somers zegt:

          “buiten de kampen in een vijandig verjapanniseerde maatschappij maar zich staande moest houden.” Ja, op de melkerij met 100% Indonesisch personeel. En elke middag op de fiets de stad door crossen naar mijn klantjes. En bij de Japanse melkcentrale volop jatten van de foeragerende Japanse vrachtauto’s. En thuiskomend lekker eten, door baboe Soep gekookt. Best wel avontuurlijk. Behalve de Kenpeitai natuurlijk, maar die lui zijn allang dood, heb ik geen last meer van. Hoe bent u in die tijd aan bed en eten gekomen? U heeft zo veel verhalen uit die tijd!

        • R.L. Mertens zegt:

          @JA>Somers; ‘op de melkerij etc.’- Ik heb in geen 3,5 jaar melk gezien. Laat staan gedronken! ( wel klapa muda)

        • Jan A. Somers zegt:

          “Ik heb in geen 3,5 jaar melk gezien.” Wij kregen onze klantjes van Indonesische huisartsen. En via de Kaoem Indo. En naderhand ook van de KKS, Hoe de betaling verliep weet ik niet, dat deed mijn moeder. Ik dacht dat zij de rekeningen stuurde naar een uitvoerend orgaan in het gemeentehuis, die dan het geld overmaakte naar de melkerij Na de capitulatie van Japan hadden we veel gebollosten en RAPWI-terugkeerders als klant. Maar die waren vaak ondergebracht in het Darmokamp, en konden hun melk en boter zelf halen bij mijn moeder. Werkte uw moeder ook voor het dagelijks brood?

  25. vandenbroek@libero.it zegt:

    Ik heb net de scharrelkip in de hete-vochtige-luchtoven gedaan en bekijk op de NOS-site informatie over de film De Oost en wat zegt Jazzy Taihuttu, zuster van Jimmy, de regisseur van de film op de gevraag of de film wel representatief ivoor wat er gebeurd is ?

    “Het is natuurlijk een fictiefilm”, zegt , Jazzy Taihuttu, historica. “Dus er zijn elementen verzonnen, maar het is wel gebaseerd op historische gebeurtenissen.”

    Ik doe vlug de handen op mijn portemonnaie in mijn broekzak want ik krijg de indruk dat iemand mij met open ogen zit te belazeren. Haar rechtvaardiging, want een verklaring mag ik het toch niet noemen, is ook nog eens een contradictio in terminis

    Op basis van de film is er ook een lespakket. De Nederlandse propaganda gebaseerd op historische gebeurtenissen heeft een lange adem.

    Ik krijg haast medelijden met de scholieren die het lespakket horizontaal door de strot geschoven krijgen. Toch opmerkelijk dat dit in Nederland Anno Dato kan.

    • Boeroeng zegt:

      Wat is er fout aan het lespakket?

      • vandenbroek@libero.it zegt:

        Wat is er fout aan het lespakket?
        Neem nou het Nederlands perspectief: “Johan is een jonge Nederlandse oorlogsvrijwilliger die hoopt de mensen in Indonesië te kunnen helpen en daarmee de ‘zonden’ van zijn familie uit te wissen”.

        Wat is daar niet fout aan? Maar is het ook representatief wat er gebeurd is?

        Trouwens: waar is dat Nederlands-indisch perspectief gebleven, waar is het Indisch perspectief gebleven?

        • Boeroeng zegt:

          Het is een speelfilm, het is geen historische documentaire
          Zijn motivatie in het filmscript (nsb-familie) komt ter sprake in het lespakket.
          En is een toonzetting naar de motivatie van vele anderen. De bedoelingen waren niet kwaad, lijkt het thema te zijn. Dit thema kun je zien als representatief voor die 120.000 soldaten die naar Nederland gingen.
          Maar in het avatar Johan is er ook aandacht voor andere beschouwingen
          https://www.dewereldvandeoost.nl/nederlandse-soldaten/tweede-wereldoorlog
          Ik zie niet veel fouts aan deze insteek.

          Die toonzetting is het Nederlands perspectief maar ook het Indisch-Nederlandse : de militairen waren er met goede bedoelingen, nl orde en vrede te bewaren.
          En men vond dat hard nodig na de schrik van de bersiapperiode
          Al dan niet dat men dat concreet zag als herstel van de Nederlandse dictatuur, de vooroorlogse orde.

          Het Indonesisch perspectief legt de nadruk op de slechte bedoelingen van Nederland.
          Het ontkennen van Indonesisch zelfbeschikkingsrecht, de Indonesische staat willen vernietigen, dan wel tot puppet van de Nederlandse dictatuur maken. En dit met grof geweld.

          Deze insteek van de soldaten vonden dat ze er met goede bedoelingen waren klopt niet met het vooroordeel dat de film alle Nederlandse soldaten afschildert als nazi’s/oorlogsmisdadigers en dus zal het lespakket ook wel niet deugen.

      • vandenbroek@libero.it zegt:

        Johan wordt afgeschilderd als OORLOGSVRIJWILLIGER. Ik weet niet waar Jazzy Taihuttu geschiedenis gestudeerd heeft, maar kennelijk heeft zij bij het college “Oorlogsvrijwilliger OVW voor Nederlands-Indie” zitten slapen. Want wat was het geval bij deze OWV?

        In 1944 werden door de Nederlandse overheid in Londen reeds plannen gemaakt om na de bevrijding van Nederland zo snel mogelijk soldaten naar Nederlands-Indië te sturen om daar de Japanse bezetter te verdrijven. Hiervoor zou aanvankelijk vooral gebruikt worden gemaakt van vrijwilligers, de zogeheten OorlogsVrijWilligers OVW, dienstplichtige soldaten konden vanwege de Grondwet niet buiten Europa ingezet worden. Na de bevrijding van een groot deel van zuidelijk Nederland in september en oktober 1944 werden veel regionale aanmeldkantoren opgezet. Toen de Japanners zich in augustus 1945 overgaven waren er al meerdere onderdelen OorlogsVrijWilligers gevormd, de zogenaamde Light Infantry Battalions (L.I.B.’s). Deze L.I.B.’s werden samen met een in Amerika opgeleide mariniersbrigade als eerste in oktober 1945 naar Nederlands-Indië gestuurd met als voornaamste doel: een situatie van rust en orde bewerkstelligen.
        De Nederlandse OorlogsVrijWilligers die na 1945 naar Nederlands-Indië vertrokken hadden vaak een regionale achtergrond, hadden in het Verzet gezeten en werden vaak op die achtergrond ingedeeld op bataljonsniveau. M.a.w. iedereen kende iedereen, dus ook onze Johan, zoon van een NSB’er.

        Jazzy Taihuttu, kan zodoende niet met Johan, op de proppen komen. De hele chronologie klopt niet, is dus niet geloofwaardig noch komt met de realiteit overeen. Ze kan zo niet beweren, dat er elementen verzonnen zijn, maar het is wel gebaseerd op historische gebeurtenissen. Haar verhaal klopt van geen kant,. maar is wel goed verzonnen.

        Dit is maar één van de talloze voorbeelden uit het lespakket waarbij fictie en feiten door elkaar worden gehaald en duidelijk gespeculeerd wordt op de onwetenheid van de toehoorder.

        • Boeroeng zegt:

          Johan is een verzonnen karakter.
          Het kan zijn dat een nsb-zoon ovw werd, al dan niet om zijn nsb-familiegeschiedenis te wissen. En natuurlijk is het de bedoeling dat docenten duidelijk zeggen… deze Johan is verzonnen. Deze karakterschets maakt het lespakket niet helemaal verkeerd.
          Ik zie wel punten van kritiek, maar beter iets dan niets. Maakt iemand een ander lespakket, dan zijn er weer andere kritiekpunten mogelijk.

          Bij het stripboek de Terugkeer had ik ook kanttekeningen, maar in zijn geheel zag ik wel de informatieve waarde.

          Het verdriet van de indo {XII}

        • Jan A. Somers zegt:

          Boeroeng, ik vind het leuk dat hij nu problemen met u heeft. Op Javapost heeft hij ook een nieuw klantje gevonden. Heb ik een beetje rust.

    • Jan A. Somers zegt:

      Gelukkig heb ik die film niet gezien. Hoef ik me ook niet druk over te maken. Doe ik liever het cryptogram uit de NRC, een vertraging van mijn dementie. Nuttig!

  26. ellen zegt:

    https://www.dewereldvandeoost.nl/

    Het lespakket ziet er goed uit. FIN wil nu de Onderwijsinspectie inschakelen. Maar dat heeft geen zin, volgens een goed kennis van mij die hoofd der school is geweest. De inspectie zal zoiets negeren. Misschien kan FIN wel met een disclaimer komen – losbladig toegevoegd aan het lespakket. Maar dat is aan de school.

    • Jan A. Somers zegt:

      Gelezen al deze reacties is er wel een veelvoud aan disclaimers nodig. Om al die onbezoedelde kinderzieltjes op het juiste pad te houden Met als volgende vraag: Welk pad?

    • Indorein zegt:

      Beste mw. Ellen, ooit gemerkt dat een scholiertje de disclaimer leest? Je moet tegenwoordig al blij zijn als ze überhaupt (kunnen) lezen!

  27. Adat zegt:

    Heel goed dat er eindelijk op de scholen aandacht wordt besteed aan één van de zwarte bladzijden van onze geschiedenis. Er openlijk over praten, wat de Duitsers ook hebben gedaan over hun geschiedenis, geeft duidelijkheid, openheid en uiteindelijk zelfs begrip. Nogmaals heel goed.

    En wat die FIN betreft; zij zij niet zo belangrijk want niemand neemt hen serieus, dat zijn gewoon een groepje oud kolonialen die nog steeds 100% geloven dat de inlanders hun nodig heeft gehad. Zij verheerlijken en bagataliseren nog steeds het leven in een wereld van kolonialisme, kolonialisme dat weer stond voor apartheid, onderdrukking en uitbuiting. Net als in Zuid Afrika waar wij Hollanders ook een duidelijke stempel hebben gedrukt.

    • Indorein zegt:

      “Net als in Zuid Afrika waar wij Hollanders ook een duidelijke stempel hebben gedrukt. “:
      Inderdaad … wij Hollanders!
      Maar Indischen zijn absoluut geen Hollanders! God zij dank!
      Mij uitmaken voor Hollander is net zo’n belediging als mij uitmaken voor “blauwe”” of “zwartjoekel”.

      • Anoniem zegt:

        Wij als Indos worden uitgemaakt voor “kolonialen” terwijl wij eigenlijk ook slachtoffers zijn van het kolonialisme en racisme.

      • Jan A. Somers zegt:

        “geen Hollanders” Nee, maar u bent dan waarschijnlijk ook niet in Holland geboren. Maar u bent wel Nederlander!

        • Indorein zegt:

          “…niet in Holland geboren. Maar u bent wel Nederlander!”:
          Inderdaad, ik ben geboren in Soerabaja nog vóór de Onafhankelijkheidverklaring van december 1949. Ik ben dus van geboorte Nederlander. Heb dus de Nederlandse nationaliteit, en niet de Hollandse!

        • Jan A. Somers zegt:

          ” en niet de Hollandse!” Een Hollandse nationaliteit bestaat niet. Alleen de Nederlandse. Als u in Noord- of Zuid-Holland bent geboren bent u Hollander. Met de Nederlandse nationaliteit.

  28. vandenbroek@libero.it zegt:

    Johan, zoon van een NSB’er werd OorlogsVrijWilliger in een bataljon met regionale achtergrond? Er waren 25000 OVW en dan zou een zoon van een NSB’er er tussen zitten. Let wel NSB’ers werden na de bevrijding en masse gearresteerd en in vroegere concentratiekampen gestopt. De kinderen werden met de nek aangekeken, dat gebeurde ook in de film. De filmmakers en Jazzy hebben wel heel veel fantasie.

    In welk legeronderdeel zou Johan gediend hebben? Volgens de film Depot Speciale Troepen DST van kpt. Westerling met die Amerikaans helm op.
    Dus een zoon van een NSB’er zou bij het DST zitten, gezien het excessief en structureel geweld zou een ex Waffen-SSer geloofwaardiger geweest zijn. Een verzonnen profiel wordt dan als lesmateriaal geprojecteerd. Waarom wordt dan niet de Fabeltjeskrant gepresenteerd, is toch even geloofwaardig ?

    Beter iets dan niets? Kijk ik verder naar de andere profielen, dan zijn die toch niet zo willekeurig gekozen, die zijn toch niet helemaal representatief voor wat er gebeurde in de dekolonisatie periode?
    De niet-representatieve profielen worden zodanig gekozen dat er een imaginair, gemanipuleerd beeld ontstaat. Wat voor interesse hebben de filmmakers om zulke beelden te tonen? Wat voor invloed hadden de Indonesisch financiers op de beeldvorming? Histori Bersama en Pondaag kunnen tevreden kijken naar de film.

    Blijft over het ontbreken van een duidelijk en expliciet Indisch perspectief. Het Indisch perspectief viel niet samen met het Nederlands perspectief. Tevens was het marketing-technisch niet haalbaar,de film met een Indisch perspectief zou dan onverkoopbaar zijn in Indonesië.

    De filmmakers hebben zich voor minder dan 30 zilverlingen laten verkopen.

    • Bung Tolol zegt:

      Tja omdat si Johan een foute vader had ( N.S.B lid ) is het vreemd dat Johan O.V.W -er werd .Wat te denken dan van de broer van Meinoud Rost van Tonningen ? Als er eentje de boel zat te verlinken was het onze Meinoudje wel ,hoge NSB-er ,zat ook bij de SS .Lekkere jongen deze Totok ( geboren Soerabaja ) .Verrader pur sang ! Maar neem nu zijn broer Nicolaas ,die was vice-adjudant van koningin Wilhelmina ( 1930) .Nicolaas Rost van Tonnigen was de oudste broer van Meinoud .Nicolaas was viceadmiraal en werd later grootmeester en opperceremoniemeester van koningin Juliana ..Wilhelmina en Juliana zeiden toch ook niet tegen Nicolaas “” Ja je broer is N.S.B-er ,dus zal jij er ook wel eentje zijn !”” Nee natuurlijk ! .Nicolaas was niet verantwoordelijk voor zijn boesoeke adik ! Johan Leonard Maria was evenmin verantwoordelijk voor de daden van zijn Pa !

      • Jan A. Somers zegt:

        Mijn vader was volgens de moderne inzichten een koloniaal. Dat schijnen heel slechte mensen te zijn. .Hadden mijn werkgevers en het Ministerie van Defensie geen problemen mee.

        • Bung Tolol zegt:

          Dat was vroeger heer Somers ! Tegenwoordig wordt je als koloniaal meteen in quarantaine gesteld en krijg je een vaccinatie prik hiervoor ,veranderde inzichten begrijpt u wel .😎

        • Jan .A. Somers zegt:

          Als ik weer eens het graf van mijn ouders bezoek zal ik het hun vertellen. Kunnen ze doorgaan in vrede te rusten. En van Zeeuws meisje krijg ik altijd een waarschuwing als de polite op zoek is naar een licht getinte persoon. Ze schieten tegenwoordig zo snel.

  29. Boeroeng zegt:

    Peter, je hebt kennelijk niet gekeken bij de johanavatar van de lespakketsite, want je maakt je druk om niet veel wat betreft NSB en wel of niet oorlogsvrijwilliger
    Dat is helemaal niet de essentie van de informatieve invulling bij de johanavatar. Of je keek wel, maar dan met een vernauwde blik.

    De karakters in het pakket zijn ook niet bedoeld als representatief voor iedereen in de kolonisatieperiode. Het zijn opstapjes, springplankjes naar meer informatie die de filmkarakters overstijgen

    Welk fout gemanipuleerd beeld bedoel je ?
    Vind je het lespakket teveel het zelfbeschikkingsrecht van de Indonesiers ondersteunen?
    En dat vind je fout ?

    En welk Indisch perspectief mis je dan in het lespakket ?
    Er werd te weinig over het extreemnationalistisch geweld gesproken?

    • vandenbroek@libero.it zegt:

      Ik klik op de web site van het lespakket van de Oost op OVW-ers Oorlogsvrijwilligers

      In de video vertelt Martijn Lakemeier, die in de film de rol van Johan de Vries) speelt, over de OVW-ers van de T- of Tijger-brigade. …….“Het 4de regiment. Het waren geen dienstplichtigen, de jongens wilden echt helpen”Ze waren de allereerste lichting OVW-ers…..

      Ik zie aan zijn lichaamshouding dat hij er zelf niet in geloofd en ik duik er dieper in. Het 4de Regimen was geen overdeel van de Tijger Brigade, maar ik kan me vergissen

      Bij de video is ook een sticker met de tekst:
      “Mijn motivatie als OVW-er dienst te nemen was dat ik iets wilde doen aan de massale roof- en moordpartijen die INDISCHE bendes pleegden in Nederlands-Indie (Niek)” met als bron NIOD.

      Laat die fout ook maar zitten. Toen Jazzy Taihuttu (historica bij de film) een stapje deed, gleed ze kennelijk uit.

      Maar genoeg, wat laat het Indonesisch perspectief in de film zien, wat wilt dat aan die arme scholieren vertellen? Wellicht kan iemand die de film gezien heeft, dat aangeven

      • Jan A. Somers zegt:

        “Ze waren de allereerste lichting OVW-ers…..” ” iets wilde doen aan de massale roof- en moordpartijen” Kennelijk nooit gehord van een tijdlijn. Gelukkig kijk ik nooit naar dit soort animaties. Ik heb genoeg Indië in mijn lijf.

    • vandenbroek@libero.it zegt:

      correctie: moet zijn: Het 4de regiment was geen onderdeel van de Tijger-Brigade, maar ik kan me vergissen

  30. vandenbroek@libero.it zegt:

    Ik neem het opstapje van Jazzy Taihuttu, en donder er bijna van af. Ik kijk in het lespakket bij Indonesisch perspectief: “Vrijheidsstrijders”, olalla . Ik loop de tijdlijn na en stuit op de titel” de Grote Vijf”. Ze zal wel niet mijn hand bedoelen en ik click verder.

    Dan is het wel curieus de keuze, volgorde en plaatsing op het scherm van deze vijf mannen,
    -Sutan Syahrir: de schrijfwijze is al opmerkelijk, laat staan de bijbehorende tekst
    – Hatta genaamd Bung Hatta
    – Soekarno genaamd Bung Karno, over schrijfwijze valt te twisten maar lees de tekst zoals de “Japanners steunden Sukarno bij de verspreiding van nationalistisch ideeën”, maar waar zijn de Romusha’s gebleven?
    – Sudirman , goede keuze

    MDe persoon in het midden valt op . Sutomo, Alias Bung Tomo.
    Dan wordt het Indonesisch perspectief toch wel opmerkelijk: ik citeer:
    ‘De Slag om Surabaya’ waardoor ze (Indonesische nationalisten PvdB) de grootste militaire overwinning van de Onafhankelijkheidsoorlog behalen (een Pyrrhus-overwinning,meer dan 10000 Indonesische slachtoffers PvdB) ) . Tijdens de Bersiap uit hij zich in zijn radiotoespraken Vaak op agressieve manier en roept hij zijn aanhangers op geweld te gebruiken tegen burgers van etnische minderheden zoals Nederlanders, Chinezen en Molukkers. (razzia’s, deportaties, excessief en structureel geweld resulterend in massamoord, maar het heeft niets met Genocide te maken PvdB)

    Ik gaar voor zitten want het woord Bersiap valt, maar dat gaat als een nachtkaars uit , uitgeblazen door Jazzy.

    • Jan A. Somers zegt:

      “de grootste militaire overwinning ” Hij heeft het inderdaad helemaal niet gesnapt. Vanwege de uit de hand lopende vijandelijkheden tegen de 49th Indian Infantery Group. Een van de laatste transporten onder leiding van de Zwitserse consul M.E. Keller werd door een enorme menigte overvallen, de begeleidende militairen vochten zich dood en ruim honderd vrouwen en kinderen werden vermoord. De bescherming van het Goebengkamp moest worden gestaakt. De door generaal-majoor D.C. Hawthorn, de superieur van Mallaby, ingeroepen bemiddeling door Soekarno en Hatta leidde tot een wapenstilstand, maar na hun vertrek laaiden de gevechten weer op. Bij bemiddelingspogingen van Mallaby werd deze vermoord.

      • Bung Tolol zegt:

        Tja “” De grootste militaire overwinning “” ??? Die overval op dat militaire transport ,waarin getracht werd vrouwen en jonge kinderen in veiligheid te brengen ,door een enorme menigte ,als een overwinning te presenteren ,dan moet je je wel in allerlei kronkels bewegen ! Of hadden die vrouwen ,de meeste al verzwakt door allerlei ontberingen ook de beschikking over wapens ? En die kleine kinderen waren die ook tot de tanden toe bewapend ? Zo nee ,was het gewoon moorden ,plunderen en roven van een groep weerloze mensen ! Dapper hoor ! Tjonge jonge ,vrouwen en kleine kinderen beschermd door veel te weinig soldaten maar dat moet gezegd worden ,die weinige soldaten vochten zich dood voor die vrouwen en kinderen ! Die soldaten waren de echte helden !! 👍👍👍

        • Jan A. Somers zegt:

          Al eerder waren vele Japanse militairen in de Boeboetangevangenis al vermoord.
          Net als alle andere evacuatietransporten van Europese vrouwen en kinderen vond dit tweede Goebengtransport plaats met instemming van het Indonesische gemeentebestuur en diverse strijdgroepen. Zo’n toestemming lekte altijd uit naar andere strijdgroepen die dat transport daarop aanvielen. Hario Kecik, commandant Indonesische militaire politie: “Die becakrijders grepen de sabels van de politie die stond toe te kijken en daarmee hebben zij ze afgeslacht. Allemaal.”. De chauffeurs raakten het zat zo als schietschijf gebruikt te worden, zij veranderden hun tactiek. Niks toestemming vragen, gewoon met hun auto ergens in een woonwijk gaan staan, iedereen die weg wilde kon instappen, rijden maar. Maar de hele toestand in Soerabaja verergerde. Hevige gevechten noodzaakten de Brits-Indiërs zich terug te trekken op het havengebied. Met als gevolg de inzet van de 5th Indian Division, slag om Soerabaja vanaf 10 november 1945. Tijdens die slag werden uit de woonwijken de vrouwen en kinderen door de Indonesiërs weggevoerd. Mijn moeder en zus waren daarbij. Ik had het voordeel in de Werfstraatgevangenis te zitten die de eerste dag van die strijd al werd bevrijd. Zo’n twee weken later konden we beginnen met in de woonwijken lijken te bergen. Die wijken waren geplunderd, achtergebleven bewoners vermoord.

    • Jan A. Somers zegt:

      “Japanners steunden Sukarno bij de verspreiding van nationalistisch ideeën” Aanvankelijk niet hoor. Na de door de Japanners gewonnen oorlog moest Indië onderdeel uit gaan maken van de Nanyo. Daar paste geen onafhankelijk Indonesië in. Pas toen ze begonnen te verliezen werd het nationalisme stukjes bij beetjes toegestaan, resulterend in de door Soekarno, Hatta en Radjiman op 14 augustus 1945 in Saigon, uit handen van veldmaarschalk Terauchi, ontvangen Keizerlijk decreet (namens de Keizerlijke regering) met betrekking tot de op 17 juli toegezegde onafhankelijkheid. Met daarna een grote hulp bij het opstellen van de onafhankelijkheidsverklaring. Maar ja, het verslagen Japan wist zich na de oorlog gesteund door Amerika in de strijd tegen het Communisme. En wilde een nieuwe staat Indonesië toch tot goede vriend houden vanwege de grondstoffen.

      • masrob zegt:

        Het is goed om de tijdlijn in de gaten te houden.
        1. De nationalistische leiders wilden Japan gebruiken om de onafhankelijkheid dichter bij te brengen. Die werd uiteindelijk toegezegd, maar dat verdampte bij de Japanse overgave op 15 augustus 1945.

        2. Het Japanse opperbevel kreeg het bevel om de status quo te handhaven in de bezette gebieden. De Japanse strijdkrachten vatten dat op om zich te isoleren en zich nergens meer mee te bemoeien. De oude nationalistische leiding wilde afwachten hoe een en ander zich zou ontwikkelen. Pas na druk van de jonge generatie nationalisten waren Soekarno en Hatta bereid om de onafhankelijkheid uit te roepen. De Japanse admiraal Maeda stelde zijn huis ter beschikking om de onafhankelijkheidsverklaring op te stellen. De eerdere aanzetten tot een onafhankelijkheidsverklaring werden niet gebruikt. Maeda stond sympathiek tegenover het Indonesische onafhankelijkheidsstreven maar was bang dat de Japanse legerleiding zou ingrijpen. Op zijn aandringen werd in de onafhankelijkheidsverklaring opgenomen dat zaken rond de overdracht van de macht ordelijk zou verlopen. Maeda hielp ook met de verspreiding van de tekst. Het Japanse leger was niet blij met zijn optreden. Omdat hij de order om de status quo te handhaven had genegeerd werd Maeda door zijn landgenoten gevangen gezet. Hij kwam pas weer vrij in 1947.

        3.
        De VS was in 1945 niet op de hand van Indonesië. Het was op de eerste plaats niet de VS maar Groot-Brittannië dat in het Indonesische wespennest was beland. Dat land had na de Slag om Surabaya had dit land geen zin om zich verder actief te mengen in de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd en in het diplomatieke spel tussen Nederland en Indonesië dat volgde was de VS zeker geen vriend van de Republiek. “Quite the contrary, until the final stage of the bitter and bloody Dutch-Indonesian conflict over who would rule the Indonesian islands, American authorities habitually sided with the Dutch, believing that the support of a European ally was more dependable and more useful to US Cold War foreign policy than that of a group of untested Asian nationalists.”(Zie: http://sr.sgpp.ac.id/post/the-us-and-indonesias-independence-history-legacy-and-lessons) Pas aan het eind van 1948 kantelde het standpunt van de VS. Dit kwam op de eerste plaats door de onbezonnen Nederlandse Operatie Kraai. “Washington moved haltingly and often reluctantly, motivated less by idealism or altruism than by more tangible factors: the weight of domestic and international opinion; concern for the viability of the United Nations; careful calculation of broader Cold War priorities; and, not least, the strength of a vigorous Indonesian guerrilla resistance that thwarted all Dutch efforts to pacify the islands and that exposed The Hague’s policy as an abject failure.” Waarbij ik aan toe zou willen voegen dat het neerslaan van de communistische opstand in Madioen (september 1948) de Amerikanen hadden overtuigd van het anticommunistische karakter van de Republiek en dat een onafhankelijk Indonesië een vriend van de VS zou worden in de rivalitieit met de USSR.

      • Jan .A. Somers zegt:

        Zelfplagiaat:
        Op 14 augustus 1945 waren Soekarno, Hatta en Radjiman teruggekeerd van hun reis naar Saigon alwaar veldmaarschalk Terauchi namens de Keizerlijke Japanse regering hun het Keizerlijk decreet met betrekking tot de op 17 juli toegezegde onafhankelijkheid had overhandigd. Op dezelfde dag maakte generaal Yamamoto de namen bekend van de leden van het Comité van Voorbereiding dat op 18 augustus voor het eerst bijeen zou moeten komen, met Soekarno als voorzitter en Hatta als vice-voorzitter.(…)
        Op 15 augustus, nadat zij gehoord hadden van de Japanse capitulatie, bezochten Soekarno, Hatta en Soebardjo schout-bij-nacht Maeda die echter nog geen bevestiging van de capitulatie had ontvangen, en hen aanspoorde tot voorzichtigheid. Hatta nam het initiatief tot het opstellen van een concept-onafhankelijkheidsproclamatie welke hij die avond aan Soekarno en de volgende dag aan de bijeengeroepen commissie zou voorleggen. Enkele in Batavia aanwezige leiders van jongerengroepen waren door hun relaties bij het persbureau Domei op de hoogte gebracht van de toespraak van Hirohito. Nadat zij van Soebardjo hadden vernomen van het voornemen op 16 augustus met de voorbereidingscommissie te overleggen trokken zij naar de woning van Soekarno om hem over te halen direct, op eigen gezag, de Republiek uit te roepen. Soekarno en Hatta weigerden waarop de jongeren de emotioneel verlopen samenkomst verlieten. Naar hun eigen mening genoten de jongerenleiders te weinig bekendheid om zelf de onafhankelijkheid uit te kunnen roepen. Besloten werd Soekarno en Hatta verder onder druk te zetten en hen daartoe te ontvoeren naar de Peta-kazerne in Rengasdengklok ten oosten van Batavia. Daar had de Peta-commandant de aanwezige Japanners gearresteerd en de rood-witte vlag van de Republiek gehesen. Soekarno en Hatta weigerden opnieuw direct de Republiek uit te roepen. Nadat de volgende ochtend, 16 augustus, hun verblijfplaats bekend was geworden zegde schout-bij-nacht Maeda toe het uitroepen van de Republiek naar vermogen te bevorderen en zijn eigen huis ter beschikking te stellen voor verdere besprekingen.(…)
        Maeda wilde voor Soekarno en Hatta wel proberen het militair bestuur over te halen nu al de Republiek te laten uitroepen. Yamamoto had echter net uit Tokio de opdracht gekregen de status quo te handhaven en weigerde hen te ontvangen. Hij verwees Maeda naar generaal Nisjimoera, het hoofd van de afdeling algemene zaken, die met het oog op mogelijke ongeregeldheden bereid was nog diezelfde avond Maeda, Soekarno en Hatta te ontvangen. Door Soekarno en Hatta werd bij Nisjimoera aanvankelijk getracht tot het uitroepen van de onafhankelijkheid met Japanse instemming te komen, of door de nu onmiddellijk door de Japanners te installeren voorbereidingscommissie. Ook werd gedacht aan de fictie van het uitroepen van de Republiek op een datum vóór 15 augustus. Nisjimoera was wel te vinden voor het door de Indonesische leiders geopperde idee dat de Republiek -zonder zijn voorkennis- zou zijn uitgeroepen door jongerengroepen waar de Japanners geen controle over hadden. De Jong wijst er in een analyse van de gebeurtenissen op dat binnen het Japanse 16e leger sympathie bestond tegenover het Indonesische nationalisme; bovendien voelde men zich moreel verbonden aan de Koiso-verklaring in het licht van de ideologische basis van de Groot-Oost-Aziatische Gemeenschappelijke Welvaartssfeer. Ook zou een onafhankelijk Indonesië zo kunnen worden gewonnen voor een langetermijnstrategie voor de wederopbouw van het Japanse keizerrijk. Met het gedogen van de Republiek, uitgeroepen buiten voorkennis van de autoriteiten, kon zowel de morele verplichting ten aanzien van de Indonesiërs als de juridische verantwoordelijkheid tegenover de regering in Tokio worden nagekomen.
        Om drie uur ’s-nachts teruggekeerd in de woning van Maeda bleken de leden van de voorbereidingscommissie daar nog aanwezig te zijn alsmede leiders van jongerengroepen. Soekarno, Hatta en Soebardjo zonderden zich met Maeda en drie van zijn medewerkers af in de werkkamer van Maeda waar zij de tekst voor de proclamatie opstelden. Het door de jongerenleiders meegebrachte concept was voor hen onaanvaardbaar aangezien daarin de onmiddellijke overdracht van alle bestuursorganen werd gevorderd. De jongeren verklaarden op hun beurt geen verantwoordelijkheid voor de tekst van Hatta c.s. te kunnen dragen. Nadat men om vijf uur uiteen was gegaan zorgde Maeda voor de vermenigvuldiging en verspreiding in Batavia van de proclamatie die alleen was ondertekend door Soekarno en Hatta. Een grote bijeenkomst op het Ikadaplein werd door de militaire autoriteiten veiligheidshalve verboden; in een plechtigheid voor zijn huis las Soekarno aan het eind van de ochtend van 17 augustus de onafhankelijkheidsverklaring voor:

    • masrob zegt:

      De “grootste militaire overwinning” is inderdaad een zeer ongelukkig gekozen term. Wat waarschijnlijk bedoeld is, maar ik kan niet voor de schrijver(s) spreken, is de “grootste militaire slag” van de dekolonisatieoorlog. Het was zeker geen overwinning voor de Republiek: Surabaya werd ontruimd en aan Republikeinse kant kwamen vele duizenden om. En daarbij ging een grote Republikeinse wapenvoorraad verloren. Aan de andere kant werd de slag gedurende de onafhankelijkheidsstrijd en vele generaties daarna hét Indonesische symbool van antikoloniale vastberadenheid en dapperheid. Het ironische is natuurlijk dat de strijd niet tegen Nederlandse troepen was gericht, maar tegen Britse. Een meer tastbaar resultaat was dat na de slag de Britten weigerden om zich verder nog in de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd te mengen.

      • Jan .A. Somers zegt:

        “de Britten weigerden om zich verder nog in de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd te mengen.” Dat was ook niet de bedoeling. SEAC had tot taak orde en rust te handhaven totdat het Nederlandse gezag daar weer toe in staat was. Net als in Frans IndoChina. Maar ook het opsporen en verzorgen van krijgsgevangenen en geïnterneerden.

        • masrob zegt:

          Dat was dus het probleem: orde en rust handhaven zonder weg te zinken in het moeras van de Indonesische revolutie.

        • Jan A. Somers zegt:

          Het klinkt een beetje cru, maar de problemen in Soerabaja pasten wel in het Britse straatje. Met de aanvallen op de 49th Indian Brigade was de weg vrij om de 5th Indian Division meteen aan het werk te zeten in de slag om Soerabaja. In één slag orde en rust, en verlost van de Indonesische revolutie onder vuile handen te maken..

        • Jan A. Somers zegt:

          Weer sorry voor de typefouten: aan het werk te zetten; zonder vuile handen te maken.

      • R.L. Mertens zegt:

        @masrob; ‘de grootste militaire overwinning etc.’- Bedoelt is de vastberadenheid van het Indonesische volk om met alle middelen op te staan tegen elke(!) volk, die hun onafhankelijkheid misgunde! ( ze waren toen in de veronderstelling dat de Britten de weg baanden voor herbezetting door de Nederlanders). -Het begon al met het afscheuren van de blauwe baan van onze driekleur op het toenmalige Oranje hotel/Yamamoto/ Modjohpait, Soerabaja 19/9-1945. Pemoeda Harun Zain- bintang gerilya; docent Universitasm Andalas, ex.min.van Arbeid; ‘deze gebeurtenis veroorzaakte een schok en een uitbarsting van strijdlust en patriotisme. Het nieuws verspreidde zich als vuur naar alle hoeken van het archipel’!

        • Jan A. Somers zegt:

          Daar was in Soerabaja overigens weinig van te merken. De gemeentereiniging was snel klaar met het schoonvegen van Toendjoengan .De Japanners hielden rust en orde goed bij. Demonstreren mocht, in de Stadstuin, een klein soort Malieveld. Daar had niemand last van. De ellende begon pas op 29 september, toen een hoge Nederlandse marineofficier, die er niets mee te maken had, de Japanners verlof gaf te vertrekken. En waar de Indonesische politie niets aan deed. (zie Hario Kecik).

  31. Bung Tolol zegt:

    @Soedirman ,goede keuze “” Ja opperbevelhebber generaal Soedirman 1916-1950 .Ik had mij altijd al afgevraagd waarom de keuze voor Opperbevelhebber op Soedirman was gevallen en niet op de ervaren ex KNIL officier Oerip Soemohardjo ( Majoor en hoogste Inlandse officier ) Soemohardjo 1893-1948 was in 1945 reeds 52 jaar en stukken ouder en natuurlijk beter militair geschoold dan de piepjonge ( 29 jaar) onervaren Soedirman .Maar de achterdocht jegens ex KNIL militairen zat er diep in bij de versgebakken leiders van de Nieuwe Staat Indonesia .Dus zij kozen voor jonkie en geen ex KNIL -er Soedirman ! Soedirman voelde zich hierbij wat ongemakkelijk ,ja want Pak Soemohardjo was natuurlijk de meest ervaren en meest geschoolde militair ! Dus hij bood alsnog het Opperbevelhebberschap aan Soemohardjo .Deze weigerde “” Zij hebben jou gekozen ,ik leg mij er bij neer !”” Generaal Soedirman en Generaal Soemohardjo konden dus wel goed met elkaar opschieten ! 😎

    • masrob zegt:

      De achterdocht kwam niet van de “versgebakken leiders van de Nieuwe Staat Indonesia” maar vanuit het nieuw gevormde leger zelf. Op 12 november 1945 werd door een algemene vergadering van de regionale leiders van het leger een opperbevelhebber gekozen. Het werd uiteindelijk Sudirman die met één stem verschil won. Pas een maand later, op 18 december, werd de aanstelling door de Indonesische regering bevestigd.

      Oerip had een lange actieve staat van dienst in het KNIL voordat hij in 1938 er de brui aan gaf. Daarbij had hij een eed van trouw gezworen aan Nederland gezworen. Op zich was die achterdocht niet zo vreemd. Een KNIL verleden was echter geen belemmering om actief deel te nemen aan de onafhankelijkheidsstrijd. Zo bleef Oerip zelf op hoog niveau actief. Anderen met een KNIL verleden, zoals Nasution en Simatupang, maakten carrière in het Indonesische leger.

      • Bung Tolol zegt:

        Ja klopt wel wat je zegt ,die achterdocht kwam van het leger heb ik over gelezen maar maakte er maar “” Versgebakken leiders “” van ( Dacht bij mij zelf ,dat weten die lezers van I4e toch niet ! heb buiten ene Mas Rob gerekend ) Trouwens ik heb die levensbeschrijving ( Biografie) van Soemohardjo gelezen ,Oerip had als officier ook recht op Europees verlof ,dus zo zie je het echtpaar in Europese steden opduiken .Wat ook opmerkelijk is ! Zowel Soemohardjo als Soedirman zijn niet erg oud geworden 55 om 34 jaar ! Zal vast wel een hell of a job zijn geweest ,Opperbevelhebber en staf-chef .Zat die ouwe boef Soeharto ook niet bij de Kon Marine ?

        • masrob zegt:

          Als ik over de geschiedenis begin, valt mijn echtgenote altijd in slaap (of doet net alsof 😉 ). Ik moet mij altijd zelf afremmen om niet te oreren of de wijsneus uit te gaan hangen. Dus mijn excuses. 😉

          P.S. Soeharto zat bij het KNIL.

        • Pierre de la Croix zegt:

          Mas Rob, als iemand zoals u in bescheidenheid en nuchterheid en met kennis van zaken zonder anderen af te zeiken de wijsneus gaat uithangen, dan is het een genot haar/hem te volgen, althans voor mij.

          Valt mij bij het lezen van al die historische Indonesische namen uit de koloniale tijd op dat u deze, waar de Nederlandse “oe”-klank (van “oehoe” of “koeboe”) in voorkomt, ook als “oe” volgens de Nederlandse spelwijze schrijft en niet met “u”. Bij mijn weten hebben mannen als Soekarno en Soeharto ook nooit de moeite genomen de “oe” in hun achternamen te wijzigen in “u”. Maar onlangs zag ik wel een postzegel waarop de naam van generaal Soedirman, Palawan Indonesia, met een “u” werd gespeld.

          Hoe zit dat officieel en officieus in Indonesia? Weet u of alle Indonesische prominenten die in de koloniale tijd al een achternaam voerden met een “oe”-klank (Soekarno, Soeharto, Soedirman, Nasoetion, Soemohardjo) de “oe” na de onafhankelijkheid als “u” zijn gaan schrijven? Ik had een idee dat het behoud van de “oe” in de naam voor sommigen toch een zekere status van “oude elite” met zich meebracht.

          Aan de andere kant, zo’n Hollandse “oe” in een naam is voor de generatie die met de ejaan baru is opgegroeid toch niet uit te spreken?

          Sorry, zwaar off topic natuurlijk, maar ja …. over de boef Westerling is toch al zoveel geschreven …….

        • Jan .A. Somers zegt:

          “Hoe zit dat officieel en officieus in Indonesia?” Ik weet het ook niet. Maar ik probeer mij een beetje te houden aan: Vóór 27 december 1949 oe, daarna u. Lukt overigens lang niet voor 100%!!!

        • masrob zegt:

          @ Pierre de la Croix

          Goed om weer eens van u te horen. Dank u voor uw vriendelijke woorden. Over de namen. In 1947 werd de Ejaan Republik ingevoerd, waarbij onder meer de Nederlandse lettercombinatie OE werd vervangen door de U. Schreven republikeinse leiders en andere voormannen nu hun naam met een U? Vele volgden inderdaad de nieuwe spelling. Anderen waren zo gehecht aan de oude spelling van de naam dat ze daar van afzagen. Er werd wel gezegd dat de vrome moslim Mohammed Roem, voorman van de islamitische partij Masyumi, afzag van naamsverandering omdat hij niet wilde dat zijn naam hetzelfde zou gespeld zijn als een alcoholische versnapering. Wellicht een urban myth, maar een te mooie anekdote om niet te vermelden. Soekarno heeft zijn naam zowel met OE als met een U geschreven. Volgens zijn zoon zou hij voor de laatste spelling gekozen hebben om zijn antikolonialisme te benadrukken.

          Een zekere status en de geur van oude elite rond de OE? eerlijk gezegd weet ik dat niet. Wél dat tegenwoordig uit nostalgie – maar zonder verlangen naar koloniale mores – naar de vooroorlogse tijd namen wel weer eens met OE worden gespeld. Net zoals er tegenwoordig fietsclubjes zijn die op zondagen op een gerestaureerde vooroorlogse Gazelle fiets in tropenpak gaan toeren.

        • Pierre de la Croix zegt:

          Dank voor uw toelichting, Mas Rob.

  32. vandenbroek@libero.it zegt:

    Het is natuurlijk niet de bedoeling hier op Indisch4ever het lespakket van “De Oost” toe te passen. Anders moeten er ook cijfers worden gegeven en dan hou ik mijn hart vast.

    Het lespakket= historica Jazzy Taihuttu wilt de arme scholieren doen geloven dat ‘De Slag om Surabaya’ waardoor ze (Indonesische nationalisten) de grootste militaire overwinning van de Onafhankelijkheidsoorlog behalen.
    Dat past precies in haar mantra dat er elementen zijn verzonnen, maar het is wel gebaseerd op historische gebeurtenissen.” Die zin slaat wel op de film “De Oost”, maar blijkbaar dient dat doorgetrokken te worden naar het lespakket!!!

    Zij gaat verder met : “Tijdens de Bersiap uit Bung Tomo zich vaak op Agressieve manier”, maar luister ik naar zijn radiotoespraken dan zijn het louter leuzen die haat zaaien en oproepen tot moord
    Jazzy maakt het erger door het geweld te bestempelen als ethisch geweld: geweld tegen ethnische minderheden: Nederlanders, Chinezen en Molukker”.

    Ho effe Jazzy, er zijn zat Indo-Europeanen op beestachtige wijze gemarteld en vermoord, misschien klinkt jou Indo’s beter in de horen.

    Maar er vielen ook Indonesiers onder de Bersiapslachtoffers. Dus dat etnische minderheden wordt er wel bijgefantaseerd maar ja het past in haar mantra “er zijn elementen verzonnen, maar het is wel gebaseerd op historische gebeurtenissen.

    Dus wat wil het lespakket “De Oost” met onderdeel Indonesisch perspectief “Vrijheidsstrijders,de Roergangers van het Verzet” ons vertellen of duidelijk maken?
    Ho effe, Verzet, welk Verzet?

    • masrob zegt:

      Het is altijd mogelijk om met een stofkam door het lespakket te gaan om vervolgens verontwaardigd te reageren bij elke fout of vermeende fout. Er bestaat een uitstekende Nederlandse uitdrukking voor dit gedrag: door de bomen het bos niet zien.

      En het bos is: eindelijk is er een uitgebreid lespakket over Indië en de moeizame dekolonisatie. Het pakket belicht de verschillende invalshoeken en maakt ruimte voor vele aspecten die gewoonlijk niet aan bod komen de weinige keren dat Indonesië als historisch onderwerp in de klas behandeld wordt. Zo wordt de Bersiap uitgebreid belicht.

      • Pierre de la Croix zegt:

        masrob zegt 26 mei 2021 om 11:00: “Het is altijd mogelijk om met een stofkam door het lespakket te gaan om vervolgens verontwaardigd te reageren bij elke fout of vermeende fout. Er bestaat een uitstekende Nederlandse uitdrukking voor dit gedrag: door de bomen het bos niet zien”.

        Of “mieren neuken”?

        Aan de andere kant moet onze jeugd natuurlijk geen subjectieve flauwekul worden voorgeschoteld, wat in post koloniaal Nederland toch wel de mode schijnt te zijn geworden. Was ons aller geschiedschrijver over Nederland in WO II, Dr. Lou de Jong, daar ook niet stiekem mee bezig?

        • masrob zegt:

          Het is hier zelf te lezen: https://dewereldvandeoost.nl/ .

          Ik vind het materiaal prima, ondanks dat ook ik verschillende onnauwkeurigheden en een enkele fout heb ontdekt.

        • Anoniem zegt:

          mieren melken en daarna neuken.oftewel gelul in de ruimte van de kosmos.

        • R.L. Mertens zegt:

          @PierredelaCroix; ‘stiekem mee bezig etc.’- Rijks historicus; die de ‘koloniale maatschappij’ in alle facetten(!) in het 1e deel van Koninkrijk der Nederlanden in de 2e Wereldoorlog vastlegde; en zodoende de hoon van die generatie ‘wij Nederlanders’ uit tempo doeloe op de hals haalde? Waarom juist die koloniale maatschappij beschrijving; als onder onderdeel van de 2e wereldoorlog? Het is zelfs tot een rechtspraak gekomen; met als eis: die geschiedenis te herschrijven; door het Comité eerherstel! Zij hebben zelfs over dat proces een boek, via Moesson, uitgegeven: De Staat(!), dr.L.de Jong en Indië! Precies met dezelfde kleur omslag als van dr.L.de Jong, maar door de rechter bevolen om een sticker op te plakken; ‘geen werk van dr.L.de Jong!’ (Ooit op rommelmarkt voor f 1,- gekocht) – Gelijk de actie van die huidige koloniale adepten; de FIN- En natuurlijk werd de eis afgewezen!
          – Ik zie nu, dat u juist stiekem bezig bent om dat tempo doeloe gedoe weer na te bootsen: ‘door het bos toch de verdorde bomen zien?’

        • Indisch4ever zegt:

          Lezers stiekemheid te verwijten is niet een debat in goede banen houden.
          Dat is een aanval op de persoon

    • Bung Tolol zegt:

      @ Ho effe ,Verzet ,welk Verzet ?”” Het verzet van een anak laki-laki susu di Soerabaja ,die erin slaagde het gehele Tentara Jepang op Djawa te ontregelen door ze susu busuk te leveren ! Generaal Mc Arthur zei meteen tegen president Roosevelt “” Onze jonge agent in Soerabaja heeft goed werk geleverd ,het gehele Japanse leger op java is uitgeschakeld !”” Roosevelt antwoordde “” Very Good ,he will get the Medal of Honour !”” Helaas overleed Roosevelt in 1945 en waren die Amerikanen het hele geval vergeten .

      • R.L. Mertens zegt:

        @BungTolol; ‘susuk busuk te leveren etc’.’- Waar slaat dit nou op?

        • Bung Tolol zegt:

          @Waar slaat dit nou op ? Op iets wat u ontbeert HUMOR (!) JOKE .GRAPJE ,GEINTJE en voor alle duidelijkheid ,ik had het NIET over u (!)

  33. vandenbroek@libero.it zegt:

    Als ik het in het lespakket het verhaal over Bung Tomo lees, dan was hij best een sympathieke man. Roerganger van het Verzet” wordt hij in het lespakket genoemd. “Onze grote roerganger”? Dat komt me bekend voor! O ja Mao Tse Tung, de grote roerganger en daarmee wordt Bung Tomo vergeleken. Ook in Indonesië was Bung Tomo een omstreden figuur.

    Neem nou de scriptie “Bung Tomo: War criminal or Hero”van Marjolein van Pagee van “Histori Bersami”, die is toch niet een onbekende, ze is promotor van het Indonesisch perspectief, ze heeft tijden Hero’s Day in Surabaya (10 November) zelfs voor K’tut Tantri gespeeld, K’tut was een radiomedewerkster van Bung Tomo. ! Dan mag Jazzy Taihuttu toch niet zonder verklaring met Sutomo aankomen?
    Geschiedenis is toch het weglaten van ongewenste gebeurtenissen of heeft dat te maken met Propaganda?

    Dit is maar een willekeurige greep uit de opstapjes van de film “De Oost”, door sommigen ook “Mieren Neuken”. Maar ik heb louter 2 willekeurige pijnpunten uit de perspectieven genomen: Johan de hoofdrolspeler en Bung Tomo.

    Mij gaat het om de plaats die voor de Indo-Europeanen dwz Indo’s, de meerderheid van de Europese bevolking in Nederlands-Indie wordt ingeruimd in het lespakket. Daarmee worden Indische Nederlanders afgerekend.
    Hoe worden de Indo’s in het lespakket naar voren gebracht, wat voor discutabel beeld krijgen onze arme studenten voorgeschoteld?
    Ik wil de mening en de argumenten van de Heren Mas Rob en De la Croix daarover wel horen, Het materiaal is toch prima?

    • RLMertens zegt:

      @vandenBroek; ‘boengTomo etc.’ – Ook op deze site gelezen mijn reactie; 19/5 om 14.39; revolutionaire sfeer etc?.; aangaande zijn naamgenoot(familie?) raden Soetomo.
      -Boeng Tomo in de jr.’20/’30 journalist; lees eens hoe men toen in de media(!) over Inlanders sprak Ger Thermorshuizen; Journalisten en Heethoofden; ‘men zou met een lange zweep dat volkje kunnen afranselen om hen orde en tucht te leren, plaats op elke aloon aloon galgen en is geen sprake van revolutie etc’.
      Oorzaak en gevolg!
      En wij de vermoorde onschuld spelen?

    • Jan A. Somers zegt:

      “de plaats die voor de Indo-Europeanen dwz Indo’s, de meerderheid van de Europese bevolking in Nederlands-Indie wordt ingeruimd in het lespakket.” Ik vind het zielig voor al die onbevlekte kinderzieltjes. Die weten niet eens wat Indisch is, laat staan Indo’s en bersiap, en nu belaagd met Bung Tomo en zo. Wat is dat voor bijdrage aan hun algemene ontwikkeling? Die kindjes moeten straks het stokje van mij overnemen, daar hoeft al dat geneuzel toch niet bij? Of mist u ook de kennis over al die bijzitten van Alva?
      Ik zou overigens de heer Mertens willen aanraden wat normale literatuur te lezen. Anders krijgt u vreemde ideeën over uw eigen plek in de wereld. Gevaarlijk met al die lange wachttijden voor psychiaters.

      • R.L. Mertens zegt:

        @JASomers; ‘normale literatuur etc.’- Literatuur dat normaal is? Die propaganda van toen?; Die oproer kraaiers als Soekarno ea. terroristen, extremisten etc. etc.? En dan nog dat literatuur noemen? Denk eerder dat velen, die dat toen voor zoete koek hebben aangenomen; nu bij psychiaters klant zijn geworden. Dus, u bent gewaarschuwd……….!

        • Jan A. Somers zegt:

          “Dus, u bent gewaarschuwd……….!” Ja, vandaar dat ik me heb ingedekt met het schrijven van Indië >> Indonesië vanaf 1596 t/m/ 27 december 1949. (was nog in WP!). Hoef ik alleen maar te selecteren, kopiëren, plakken.

  34. Boeroeng zegt:

    Onderstaande beschrijving in het lespakket van Bung Tomo maakt hem niet sympathiek
    En hij was inderdaad een roerganger van de revolutie in 1945 ?
    https://www.dewereldvandeoost.nl/vrijheidsstrijders/vooroorlogse-jaren/de-grote-vijf

    Met zijn tirades tegen de koloniale bezetter en de ongelijkheid weet hij zijn jonge fanatieke aanhangers te inspireren en op te zwepen om de wapens op te pakken.
    Zo spoort hij eind 1945 de ‘pemuda’s’, de jonge vrijheidsstrijders, aan tijdens ‘De Slag om Surabaya’ waardoor ze de grootste militaire overwinning van de Onafhankelijkheidsoorlog behalen. Tijdens de Bersiap uit hij zich in zijn radiotoespraken vaak op agressieve manier en roept hij zijn aanhangers op geweld te gebruiken tegen burgers van etnische minderheden zoals Nederlanders, Chinezen en Molukkers.

    Tussen wat ik heb gelezen over deze lespakketsite vind ik ook puntjes van kritiek. Zoals achter de avatar Gita
    https://www.dewereldvandeoost.nl/burgerbevolking/tweede-wereldoorlog/de-kampen

    Als Japan in 1941 Nederlands-Indië bezet, worden alle Nederlanders en ‘vreemde oosterlingen’ boven de 17 jaar verplicht zich te registreren. Vrijwel alle ‘volbloed’ Nederlanders, ongeveer 80.000 mannen, vrouwen en kinderen, komen in zogenaamde Japanse interneringskampen terecht.

    Zo geformuleerd wordt niet gemeld dat er ook indo’s in burgerkampen waren.. Ik doe de inschatting van 25.000 . Misschien meer , misschien minder.

    En bij de krijgsgevangenen mis ik de kampen op de Molukken en Flores.
    Pows in Japan, wordt even genoemd….. De geallieerde soldaten in Indië gevangen genomen ook vergeten? Of ik las ergens een zinnetje niet ?

    • Indorein zegt:

      Beste Boeroeng,

      Zou het niet eens tijd worden om dit topic te sluiten?
      Het wordt zo langzamerhand een “eindeloos gezwam! Van welles versus nietes”.
      Laten we niet het idee hebben dat wij Indo’s de historie en de lesprogramma’s kunnen beïnvloeden laat staan wijzigen!

      Reden: wij Indo’s zijn geen “inclusieve/exclusieve” bevolkingsgroep in dit kikkerlandje, dus niemand die dan enige belangstelling voor je heeft of je verleden wil weten en waarom je hier bent gekomen.

      • Bung Tolol zegt:

        @Dus niemand die dan enige belangstelling voor je heeft of je verleden wilt weten en waarom je hier gekomen bent !”” Ja helemaal waar maar ………………Ze willen wel graag weten ,wanneer je van plan was weer op te donderen ! 😜😁😎

  35. Boeroeng zegt:

    Nou Indorein, dit topic gaat dicht als er teveel ruzie is.
    En wat is teveel? Daar kunnen we ook ruzie over maken.
    Het onderwerp is de oorlog 45-50 en dat bespreken we hier al 16 jaar.

    Verder doe ik deze algemene oproep :

  36. Boeroeng zegt:

    Nadat Nederland op 5 mei 1945 bevrijd was, kwam de Japanse bezetting van Nederlands-Indië op 15 augustus 1945 ook ten einde. De Nederlandse staat was na de Tweede Wereldoorlog echter nog niet in staat om haar gezag over Nederlands-Indië te herstellen. Er ontstond een machtsvacuüm en Soekarno(link is external) riep op 17 augustus een onafhankelijke republiek uit. In 1946 werden, onder het mom van politionele acties(link is external), Nederlandse soldaten naar Indonesië gestuurd om de onafhankelijkheidsbeweging neer te slaan. Maar veel Nederlanders zagen, zeker na zelf vijf jaar bezet te zijn geweest, een koloniale oorlog aan de andere kant van de wereld niet zitten. Duizenden Nederlanders gingen de straat op, legden hun werk neer of weigerden hun dienstplicht te vervullen.    IsGeschiedenis

    • RLMertens zegt:

      @Boeroeng; ‘gingen de straat op etc.’- Toen al 1946, 75 jaar geleden waren er al mensen, die na 5 jaar nazi tijd inzagen, dat wij daar een oorlog gingen voeren! Om daar nb. de roep om vrijheid te smoren! Er werd gedemonstreerd en er viel zelfs een dode. De Molukse Evi Poetirai sprak in de Markthallen, Amsterdam de menigte toe! Volgens mijn info; was daar ook , de nu 95 jarige Zisca Pattipilohy! Maar de overheid was/bleef oostindisch doof ! Met hun misleidende propaganda; Indië bevrijden, rust en orde…!.Zelfs onze koningin Juliana was toen voor: onafhankelijkheid van Indonesië; ruziede met Drees sr. en Beel. Waarover gen.Spoor ontstemd was, dit gehoord te hebben; Hij voerde daar juist oorlog voor koningin en vaderland! Het resultaat na 4 jaar strijd; een debacle! Met meer dan 200.000 slachtoffers. Hoofdzakelijk burgers! – Ik zie op de foto een bord met; ‘vrede met Indonesië’!
      Die ware Nederlanders waren hun tijd ver vooruit. Zelfs nu zijn er nog van die ‘koloniale adepten’ , die in de onZin propaganda van voorheen blijven geloven!

  37. vandenbroek@libero.it zegt:

    Topic sluiten! nu wordt het pas interessant, want wat wordt nu weer voorgeschoteld in het tropisch sprookjesbos, waar duidelijk de bomen staan.

    Bij het Indonesisch perspectief staat “DE GROTE VIJF De roergangers van het verzet”! Diponegoro wordt voor het gemak vergeten, “who the hell is die man” zou een arme VWO-scholier zeggen (zie Pemberontakan).

    Maar heeft onze roerganger Bung Tomo zoveel met het Verzet te maken Volgens Jazzy was hij voor de oorlog lid van de padvinders in Indie, dat lijkt mij weinig Verzet. Wat hij net voor en tijdens de Japanse bezettingstijd eigenlijk uitspookte wordt niet door haar duidelijk gemaakt..
    Maar wat zijn de feiten? Hij was vòòr de oorlog ook journalist, zo onschuldig en ongevaarlijk, dat hij in tegenstelling tot Sukarno, Hatta en Sjahrir, niet naar Boven-Digoel of ander oord verbannen werd. Tijdens de Japans bezetting werkte hij voor een Japanse propaganda-organisatie, dus dat had ook weinig met Verzet te maken.

    Na de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945 verscheen hij uitdrukkelijk in Soerabaja, maar is nog steeds onduidelijk tegen wie of wat hij zich verzette, de Britten kwamen pas op 24 oktober aan in Soerabaja. Bung Tomo hitste in zijn radiotoespraken de menigte op en was leider van de BPRI, organisatie die betrokken was bij de moorden in de Simpang-sociëteit, ooggetuigen vertellen dat ze in de WC van de soos tot hun voeten in het bloed stonden.

    10 November 1945 staat bij Indonesiers bekend als Heroes’ Day, de heldhaftige strijd tegen de Britten in Soerabaja . Bung Tomo heeft zich daar ook onderscheiden, maar hij wordt opmerkelijk genoeg pas in 2008 tot National Hero op het schild gehesen, beter laat dan nooit.

    Om op Bung Tomo dan het etiket van Roerganger van het Verzet te plakken is een weinig verantwoorde interpretatie van de geschiedenis. De persoon van Bung Tomo wordt in het lespakket wel lekker opgepoetst.

    Dan blijkt geschiedenis toch veel meer op het weglaten van ongewenste feiten en het presenteren van een heel positief beeld van een persoon die ook in Indonesië ter discussie staat.

    • Jan .A. Somers zegt:

      “ooggetuigen vertellen dat ze in de WC van de soos tot hun voeten in het bloed stonden.” Andere ooggetuigen, zoals deze, hebben het alleen maar over hier en daar bloed over de vloer. Erg genoeg! Maar ja, deze ooggetuige was niet zo spannend.

  38. Jan A. Somers zegt:

    ” nog niet in staat om haar gezag over Nederlands-Indië te herstellen.” Ietsje meer. In de conferentie in Potsdam in juli 1945 was men van mening dat na de oorlog in Europa, de bezette staten Nederland .en Frankrijk niet direct in staat zouden zijn de status quo in Azië (Indië en IndoChina) te herstellen. Maar vooral ook niet in staat zouden zijn de enorme problemen met de krijgsgevangenen, geïnterneerden en vluchtelingen aan te pakken. Vandaar dat Indië bij de capitulatie van het Japanse leger tijdelijk onder gezag van SEAC zou worden geplaatst. Maar de Engelsen bleken daar ook niet genoeg mankracht voor te hebben. Soerabaja is een goed voorbeeld hoe of het op Java gebeurd zou moeten zijn. Een uitzondering werd door SEAC gemaakt door de gebieden buiten Java en Sumatra onder gezag van Australië te plaatsen, wat een uitermate goede zet bleek te zijn. Met in Indië de overdracht aan Nederland toen Nederland daartoe in staat werd geacht. Alleen werd in Nederland niet gesnapt dat artikel 1 van de Grondwet (democratisch vastgesteld) ook zou moeten worden gehandhaafd als dat nodig zou zijn. Buiten Java en Sumatra is nooit sprake geweest van een machtsvacuüm, en in Soerabaja was dat al snel opgelost.

  39. vandenbroek@libero.it zegt:

    De laatste grote “roerganger van het verzet” is ltnt-gen. Sudirman.

    Hij was vòòr de oorlog meester op een lagere school, een door Muhammadiyah geleide zogenaamde Wilde school, toch geen Verzetsdaad! Het Nederlands Gouvernement wilde of kon zulke scholen niet financieren. De Nederlandse kolonie had in vergelijking met andere koloniale machten het hoogste percentage van analfabeten in hun kolonie.
    In de bezettingstijd blonk hij uit door zijn leiderscapaciteiten en de Japanners lieten hem een PETA-bataljon leiden. Dat mag toch niet als Verzetsdaad aangemerkt worden!
    Na de bezettingstijd werd hij opperbevelhebber van het Indonesische leger, alhoewel hij TBC had. Hij moest in een draagstoel verplaatst worden en stierf kort na de soevereiniteitsoverdracht. op de jonge leeftijd van 34 jaar. Hij werd al in 1964, vierenveertig jaar eerder dan Bung Tomo, als nationale Held geëerd, Pahlawan Nasional Indonesia.

    En wat staat er in het lesprogramma over hem?

    • Anoniem zegt:

      De een roerde meer in de gang van tjopetters dan de andere

    • vandenbroek@libero.it zegt:

      Even terug naar het Indonesisch perspectief in het lesprogram , Bij het item “Bezetter of Bondgenoot, Sukarno en de Japanse bezetting (van de kolonie Nederlands-Indie)” wordt ter illustratie van de “collaboratie van Sukarno” een video van ABC Education, 07 september 1966. Uit: ABC Four Corners, getoond.

      Dat is natuurlijk niet het Indonesisch maar Amerikaans perspectief. De makers van het lesprogramma zijn indolent bezig. Waarom laten ze niet een Indonesiër aan het woord, zoals de oud-minister van Buitenlandse Zaken Abdulgani, pemuda tijdens de gebeurtenissen in Surabaya van eind 1945? In een Nederlandse documentaire “Soerabaja Surabaya” gebruikt hij “Accomoderen” ipv het beladen woord “Collaboratie” voor de samenwerking van Sukarno met de Japanners. dat lijkt me door een Indonesiers een betere beschrijving van de houding van Sukarno.

      Maar nee, het lespakket volgt precies het Nederlandse propagandakreet Collaboratie, de uitdrukking voor “samenwerking met de vijand”. De Indonesiers zagen de inval van de Japanners met andere ogen, een ander perspectief. Dat laten de samenstellers van het lespakket buiten beschouwing.

      In het item komt ook de zin voor: “Hij (Sukarno) steunt de inzet van de Indonesische bevolking voor de Japanse oorlogsinspanning, ook in de vorm van dwangarbeid”.
      Het ook door de Indonesiers gebruikte woord “Romusha” voor deze dwangarbeid, maakt de situatie geschiedkundig veel duidelijker, maar ook hier zijn de samenstellers nalatig.

      Dit zijn wat willekeurige elementen die ik bij oppervlakkige beschouwing meneem voor mijn commentaar.

      Zo blijven de samenstellers van het pakket steken laten vallen, is dat systematisch?

      • Jan A. Somers zegt:

        Ik leef met u mee.

      • RLMertens zegt:

        @PetervandenBroek; ‘ steunt de inzet etc.’- Steunt? Dat was nl. de Japanse eis (!) voor een ( eventuele) merdeka in de toekomst! En ….de oprichting van een Indonesische militie! Wat altijd in de Nederlandse tijd werd geweigerd! Voor het eerst waren ook Indonesiërs ingeschakeld in de maatschappij; niet alleen als bedienden maar zelfs als leidinggevenden!! De PID( politieke inlichtingen dienst) werd voorzien van een Japanse leiding en deed het zelfde werk; En zij, die indertijd in het verdachtenboekje zaten namen zelfs dienst bij deze organisatie. Maar nu tegen alles wat met de Belanda te maken had!

        • Jan A. Somers zegt:

          “Dat was nl. de Japanse eis (!) voor een ( eventuele) merdeka in de toekomst!” Nou nee. De Japanners waren aanvankelijk tegen een Indonesische onafhankelijkheid. Zij wilden Indië als zodanig inlijven in hun Nanyo. Pas toen de Japanners aan de verliezende hand kwamen mocht er over onafhankelijkheid worden gesproken. En de Indonesische wens om een eigen militie te hebben. Dat had ik toch al geschreven? Zie Jan A. Somers zegt:
          25 mei 2021 om 11:37. En: Jan .A. Somers zegt:26 mei 2021 om 12:01 Gewoon even lezen, citaat uit mijn boek. Scheelt mij werk.
          “namen zelfs dienst bij deze organisatie” En ze mepten harder dan de Japanners. Moesten zeker hun CV oppoetsen. Als je binnenkwam: twee Japanners achter een tafeltje, met daarop twee karwatsen. In die kamer verder drie Indonesische rechercheurs. Al voordat de verhoren weer begonnen was je al kapot. Weet u wat een karwats is? Heeft u die ervaring bij de Kenpeitai ook zo?

  40. Boeroeng zegt:

    Vandaag 27 mei 19.30 … een online meeting… eerst je aanmelden voor een linkje ontvangen
    https://denhaag.beeldengeluid.nl/agenda/meetup-de-wereld-van-de-oost/#
    ———— citaat——-
    Op 27 mei duiken we samen met De Wereld Van De Oost en het Indisch Herinneringscentrum in het maakproces van de film waarin de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog tussen 1945 en 1949 centraal staat.
    Tijdens deze online meet up bespreken we de verhalen achter de nieuwe film De Oost met hoofdrolspeler Martijn Lakemeier en Esmee Jacobs, assistant video-operator. In een gesprek met Lara Nuberg gaan ze in op hun ervaringen op set en het maakproces van de film. Daarbij maken ze gebruik van scènes uit De Oost en beeldmateriaal uit De Wereld van de Oost. Waarom wilden ze beiden zo graag meewerken aan deze film? Hoe pak je als acteur een rol als deze aan?

    • ellen zegt:

      Voor de meet-up m.b.t. De wereld van de Oost, het bijbehorend lespakket bij de film De Oost, hadden zich ongeveer 300 belangstellenden gemeld. Het waren meest jongeren en studenten. Je kon in een chatgedeelte vragen stellen. die dan door Lara Nuberg voorgelegd zou worden aan het panel van nog een historicus, een assistent-video-operator en aan hoofdrolspeler Martijn Lakemeijer (in de film Johan). De meeste vragen werden gesteld aan Martijn (die was – vanwege diens stoere rol – duidelijk populair). De film was, voor zover bekeken, goed ontvangen. Het was een spannende film, schokkend, en je kon er goed met z’n allen over discussieren, wat het doel van de geschiedenisles is. De meesten weten weinig af van de ingewikkelde Indische geschiedenis. Een geschiedenisles over de dekolonisatie is broodnodig. En ook moest er veel meer gelezen worden. Veelal werden ouders, of media-activisten als klankbord gebruikt.

      De film was een groot project. Meer dan de helft ervan is daarom gemaakt door de Indonesische crew. Want de herinneringscultuur over de Indonesische revolutie is in Indonesie gigantisch (film, muziek, kunst etc.). Ook Westerling is in Indonesie bekend. Het onderwerp in Nederlandse en Indonesische films is hetzelfde, maar er worden andere vragen gesteld. Elke film moet een keuze maken in perspectieven en personages. Er werd in drie dorpen (kampungs) gefilmd. De echte plaatselijke bevolking deed de figuratie. Zij begrepen goed welk deel van de geschiedenis gefilmd werd. Op een vraag welke bronnen voor de film gebruikt waren, antwoordde Martijn dat er vele boeken, onderzoeken, brieven etc. geraadpleegd waren. Zij hadden geen toegang tot Indonesische bronnen. Het script is niet geschreven vanuit Indonesisch perspectief. De rechtszaken van Jeffry Pondaag laten wel dit perspectief zien. Volgens Martijn laat de film De Oost het einde van Nederlands-Indie (dekolonisatie) zien en richt het zich op Nederlands daderschap (met name Westerling). Het gaat om Nederlands daderschap en hoe ermee om te gaan. Er is een link met de Vietnamoorlog.

      Een stelling m.b.t. de film en het het lespakket, waarover velen ermee eens waren, is dat er te weinig aandacht besteed werd aan de Indo-Europeaan, terwijl deze groep destijds de grootste groep vormde in de Europese samenleving van Nederlands-Indie. Waar is het Indisch perspectief? Hierop antwoordde Martijn dat er immers keuzes gemaakt moeten worden. Een reden misschien voor een tweede film over de dekolonisatie? opperde Lara Nuberg.

      • Jan .A. Somers zegt:

        “Waar is het Indisch perspectief?” Wat is een Indisch perspectief. In Soerabaja maakten de bersiappers en de strijdgroepen geen onderscheid tussen Totoks en Indo’s. Waarom zouden ze? In de Werfstraatgevangenis werd geen onderscheid tussen Totoks en Indo’s gemaakt. Waarom zouden ze? Bij het wegvoeren van bewoners van de later geplunderde woonwijken werd geen onderscheid tussen Totoks en Indo’s gemaakt .Op de HMS Prinses Beatrix werd geen onderscheid tussen Totoks en Indo’s gemaakt. Waarom zouden ze? Bij het bergen van lijken werd door ons geen onderscheid tussen Totoks en Indo’s gemaakt. Waarom zouden we? Allemaal mensen toch? Op de boot naar Nederland werd geen onderscheid tussen Totoks en Indo’s gemaakt. Alleen nu, in de wachtkamer van de dokter: U komt na die Indische meneer.

      • Boeroeng zegt:

        Veel dank voor het verslag, Ellen !!

        Er zijn vele Indonesische perspectieven , net zoals er vele Nederlandse perspectieven zijn
        Hier gebruik ik ‘perspectief’ als synoniem voor verhalen en meningen.
        Het Indonesische perspectief van kampongbewoners die door DST geterroriseerd werden is wel een paar keer getoond. Maar slechts 3 x ofzo. Terwijl er veel meer kampongs en slachtoffers waren.

        Er is wel wat te zeggen voor de mening dat de film kon beginnen met een schets van najaar 1945. De bereidheid om de Europese legers en bestuurders te verdrijven, maar ook dat bij sommigen die stemming oversloeg in terreur tegen ongewapende burgers.

        Er is ook wat te zeggen voor een tekstje aan het begin van de film.
        Dat kan ook het debat en de motivatie meer informatie te zoeken stimuleren.

  41. Boeroeng zegt:

    Esther Captain schrijft in het Parool

    De felheid van het debat is beter te begrijpen als we ook de generatiewisseling zien die momenteel gaande is. Een van de nauwelijks benoemde scheidslijnen in het debat is die tussen de tweede en derde generatie betrokkenen bij het koloniale en oorlogsverleden.

    De rekruten voor de eenheid van kapitein Raymond, die ook ‘De Turk’ wordt genoemd, moeten zich in de film schikken naar zijn orders. Beeld Amazon Prime Video
    De rekruten voor de eenheid van kapitein Raymond, die ook ‘De Turk’ wordt genoemd, moeten zich in de film schikken naar zijn orders.
    De posities zijn grofweg als volgt: de tweede generatie, onder meer via het Veteranenplatform en kleine actiegroepen als de Federatie Indische Nederlanders (FIN), Maluku4Maluku (M4M) en genootschap Aurore, keert zich tegen De Oost omdat de speelfilm geen correcte weergave zou zijn van de werkelijkheid. De derde generatie, onder meer Lara Nuberg en Rochelle van Maanen (Dekolonisatie Netwerk voormalig Nederlands Indië) en Henry Timisela (Moluks Historisch Museum) juicht toe dat De Oost Nederlands-Moluks geweld aan de kaak stelt. Een aantal representanten van deze generatie stelt zelfs dat de makers nog niet ver genoeg zijn gegaan, zoals fotojournalist Geronimo Matulessy, fotograaf/historicus Marjolein van Pagee en filmmaker Joeri Pruys

    ++++

    Ik denk ook wel dat 3e generatie Indische nazaten (zeg maar 50 min) minder bezwaar hebben tegen deze film dan hun ouders en grootouders. Maar maak daar geen zwart-wit beeld van.
    Temeer omdat zovelen van de 3 generaties niet hun stem verheffen in de media.

    Ik ben niet tegen het bestaan van deze film en een disclaimer afdwingen bij de rechter vind ik niet zo nuttig.
    Of de opzet was ook om publiciteit te krijgen. En idd was het daarvoor wel nuttig.

    Ik zag de film en zekere vooroordelen dat de historische werkelijkheid over die hele oorlog verkeerd werden getoond zijn niet juist. Hoewel een aantal karakters, dialogen, en plots verzonnen zijn
    Die film is geen historisch verantwoorde beschouwing en dat was de opzet ook niet. Hoewel de achtergrond — de terreur van de militaire eenheid DST- wel feitelijk was gebeurd , maar niet werd uitgediept tot in alle details van honderden tot de geschatte meer dan duizend executies

    • Jan A. Somers zegt:

      “De rekruten voor de eenheid van kapitein Raymond, die ook ‘De Turk’ wordt genoemd, moeten zich in de film schikken naar zijn orders.” Dat is bij acties normaal in het leger. Je gaat niet vóór de actie nog even in een rondetafelopstelling stemmen tellen. Als ik, als hoofd van het vuurregelingscentrum, samen met de betrokken waarnemers een doel hebben gelokaliseerd. wordt er door de batterijen geschoten. Punt uit.

  42. vandenbroek@libero.it zegt:

    Alhoewel de film louter een verhaal is, maar wel goed verzonnen. Het lesprogramma, dat ook verwijst naar de film is daarentegen natuurlijk different koek.

    Neem nou het verhaal van ltnt gen. Sudirman, volgens het lespakket, één van de Grote Vijf roergangers van het verzet.
    Want zeg nou zelf, als een oplettende VWO-leerling het lespakket bestudeerd heeft en vraagt waarom en hoe het trotse en superieur bewapende Nederlandse leger er niet in slaagde het Indonesisch leger, een samenraapsel van met primitieve wapens uitgeruste en door Japanners getraind semi-Volksleger in meer dan 4 jaar durende oorlog niet kon te bedwingen, dan komt zo’n arme leraar met dat lespakket op zak toch in een netelige positie, met of zonder de film.

    En ik heb het nog niet specifiek gehad over het Nederlands perspectief in het lesprogramma. Leg ik dat naast mijn VWO-Geschiedenisschriftje met aantekeningen van minder dan 50 jaar terug, dan komt een heel ander beeld naar voren. Kennelijk zijn vanwege het voortschrijdend inzichtnieuwe geschiedenisfeiten erbij gekomen of ik heb alles totaal verkeerd overgeschreven.

  43. Boeroeng zegt:

    wel. wel, meer dan 220 reacties in dit topic.
    De film raakt een open zenuw in de hele Nederlandse samenleving, niet alleen hier.

    • R.L. Mertens zegt:

      @Boeroeng;’meer dan 220 reacties etc.’- Inderdaad; een open zenuw, zelfs na 75 jaar na dato! En dan te weten, dat wij maar ca. 10.000 (incl.bersiap) slachtoffers telden en aan Indonesische kant ….meer dan 200.000! Hoofdzakelijk zelfs burgers!
      *- Indonesië heeft voor zijn vrijheid een hoge prijs betaald!

      • Jan A. Somers zegt:

        “Inderdaad; een open zenuw, zelfs na 75 jaar na dato!” Valt wel mee hoor. Bij interviews laat ik de film in mijn hoofd draaien, en vertel wat ik zie. Zeeuws meisje klaagt dan dat ik mijn zinnen niet afmaak. Klopt, de film loopt sneller dan ik vertellen kan. Wel hard werken, verschrikkelijk veel citeren omdat de mensen met die open zenuw niet lezen.

  44. vandenbroek@libero.it zegt:

    De Wereld van de Oost geeft een aardig inkijkje in het lespakket wat voorgeschoteld wordt aan scholieren in Nederland: https://www.dewereldvandeoost.nl/nederlandse-soldaten/vooroorlogse-jaren/oranje-blanje-bleu

    Vooral het onderdeel NSB en met name de NSB in Nederlands-Indie trekt mijn aandacht.
    NSB-ers waren fout in de oorlog maar dit onderdeel van het lespakket kan helemaal niet. Bvb het door de makers van het lesprogramma gebruikte onderscheid tussen “Nederlanders en Indische Nederlanders” past toch precies in de koker van de racistische NSB-propaganda.
    Ik kan de makers toch geen NSB- sympathieën toeschrijven, maar lees ik onderdeel aandachtig door dan wordt een andere indruk gewekt.
    Ook het filmpje van het bezoek van NSB-Mussert is best verhelderend. Ondanks de zwart-wit opname is het kleurverschild bij NSB-leden wel duidelijk

  45. ellen zegt:

    Dit is een stukje (Indische) geschiedenis, waarmee de draak wordt gestoken in de film De Oost. Het wemelde toentertijd in de kolonie rond 1930 van bewegingen die de Duitse Nazi-ideologie verheerlijkten. Waarschijnlijk is de vergelijking in de film De Oost van Knil-lers met de Nazi’s gestoeld op het bestaan van de Indische NSB (Nationaal Socialistische Beweging) die een politieke beweging was, voortgekomen uit de Nederlandse NSB. In Nederlands-Indië waren veel leden van de NSB op andere gronden lid geworden van de partij dan de aanhangers in Nederland. Het opkomend nationalisme van de Indonesiers in hun strijd voor onafhankelijkheid en de Japanse dreiging was voor ultra-nationalistische Indo’s reden om lid te worden. Nog een reden was het gevoel van de Indo’s dat zij als partijlid gelijkgesteld waren aan totoks (‘volbloed’ Nederlanders). Vanaf 1933 bloeide de partij, na een bezoek van Mussert in 1935 aan de kolonie liep het ledental op tot ruim vijfduizend. Pas toen eind jaren 1930 duidelijk werd dat de partij meeging met de Duitse nazi-ideeen over raszuiverheid en Blut und Boden zegden velen hun lidmaatschap op. Veelal onbekend is het bestaan in Indie van de NIFO (Nederlands Indische Fascisten Organisatie) en de FU ( Fascisten Unie). Maar ook de Indonesiers (pribumi’s) hadden hun ideologische “Nazi”-clubs. Zelfs de toenmalige “pribumi’s” (Indonesiers) hadden een Facisten partai of organisatie. Partai Fasis Indonesia. Opgericht door Dr.Rd.Mas Notonindito. Hij droomde van Indonesia Raya , het nationalisme als wapen tegen de Nederlanders. (Bron: o.a. Wikipedia).

    • Jan A. Somers zegt:

      ” Het wemelde toentertijd in de kolonie rond 1930 van bewegingen die de Duitse Nazi-ideologie verheerlijkten.” Net als in Nederland toch? Gewoon een levensbeschouwing zoals katholiek, liberaal, socialistisch? Had in de Tweede Kamer ook een fractie (van de Eerste Kamer weet ik het niet). En over en weer elkaar uitschelden. Nu hebben we Wilders en Baudet. En Rutte c.s. Ook veel aanhangers en fracties in het parlement. Dat is toch democratie? Ik heb het wel over het parlement, maar dat werkt de hele politieke kolom door. Provinciale Staten, Gemeenteraden. Goed toch, duidelijk zichtbaar! Beter dan ondergronds. Je hebt in Nederland mensen in soorten! Spannend!

      • Bung Tolol zegt:

        Nou ,nou ,nou Geachte heer Somers ,verslikt u zich niet een beetje ? U beschouwt de Nazi-ideologie gewoon als een levensbeschouwing net zoals het Katholicisme ,liberalisme ,socialisme etc is dat wel zo ? Wat is die Duitse Nazi-ideologie nou precies ? Die Nazi-ideologie omvatte de persoonlijkheidscultus van Hitler ,het streven om Duitsland tot een wereldmacht om te vormen en de rassentheorie ,die het Arische ras verheerlijkte en onder meer Joden tot een parasitair ras degradeerde ! Nou o.k persoonlijkheidscultus =normaal of komt veel voor .Het streven om van je land een wereldmacht te maken = is ook normaal of komt veel voor ! Maar die laatste zin ,die het Arische ras verheerlijkte en de Joden als parasieten bestempelde is toch echt niet normaal ! Dat vind u natuurlijk ook ! Trouwens elk weldenkend mens ,conclusie die Nazi-ideologie is een smerige vuile vieze ideologie .Trouwens die NSB had ook een senator in de Eerste Kamer ene Rost van Tonningen geboren in Indie ,een totok dus ( Gelukkig geen Indo ) Zijn weduwe ontving tot haar dood een pensioen omdat haar man Kamerlid was geweest ,de bijnaam van Fleury Rost van Tonningen “” De Zwarte Weduwe “” Zij bleef tot haar dood ,die Nazi-ideologie verdedigen ,volgens haar was de Holocaust een verzinsel !

        • Jan A. Somers zegt:

          “U beschouwt de Nazi-ideologie gewoon als een levensbeschouwing” Ik niet. De NSB was in Nederland een gewone politieke partij, die ook meedeed aan de verkiezingen. Net als de liberalen en socialisten, katholieken en andere christelijke partijen. Ik kan het niet leuker maken.

        • R.L. Mertens zegt:

          @JASomers; ‘een gewone politiek partij etc.’- Oh ja? Ook zoals al door @Ellen is genoemd; Blut und Boden? De Vaderlandse Club met ‘wij volbloed Nederlanders’ etc.! Indië was een fascistische maatschappij! Lees de kranten uit die periode; hoe Inlanders ea. bejegend werden!

        • Jan A. Somers zegt:

          ” Oh ja?” Ja, met een partijprogramma, kon je lezen en erop stemmen . was gewoon verkiesbaar net als die andere politieke partijen. Dat het geen leuk programma was kan ik ook niets aan doen, we zijn een vrij en democratisch land. Sommige mensen vonden de CPN een akelige partij. Mag ook. En weer andere mensen hebben een hekel aan de VVD van Rutte. Mag ook. Maar dat Indo’s daar allemaal niets van af weten kan ik ook niet helpen. Stond ook niet in de voorlichtingsfolders.

  46. Robert zegt:

    De nazi-ideologie was gebaseerd op racisme, moord,roof, plunderingen en verrijking van de Gauleiters tot aan de grote bendeleiders ic. Hitler en zijn trawanten.Hitler was geen nationalist, heel Duitsland werd door zijn doen verwoest, noch was hij een socialist.Hij was niet meer dan een roofridder, paneelkraker en massa-moordenaar, die nu leeft op de staart van de duivel.

  47. vandenbroek@libero.it zegt:

    Het “stomme” NSB-propagandafilmpje van het bezoek van Mussert aan Nederlands-Indie zou verhelderend zijn geweest als er tekst bij geleverd zou zijn, maar dat doen de samenstellers niet. wel een beetje raar is voor een lespakket. Voor simpele zielen komt het over alsof Mussert een onschuldig vakantiereisje aan het maken was, maar de schijn bedroog.

    Mussert komt in Batavia aan en groet op NSB wijze vanuit de vliegtuigdeur het publiek. Hij gaat in een auto met Nederlandse en NSB-vlag naar het niet onaanzienlijk partijgebouw in Batavia. Daarna gaat hij in een auto naar de Gouverneur-Generaal. Mussert, statig gekleed in jacket wordt hij op de trappen van het gebouw hartelijk verwelkomd door de adjudanten van de GG. Onvermeld is dat Mussert, toch een onbetekende Nederlandse politicus tot twee maal toe door de Gouveneur-Generaal in audiëntie ontvangen wordt. Hij gaat op rijtour in Batavia en bezoekt het standbeeld van JP Coen, de slachter van Banda en legt “uit respect” een krans bij het standbeeld van Van Heutsz, de slachter van Atjeh. Op deze manier betoond hij eer aan het roemruchte VOC-koloniaal verleden en het koloniaal militarisme, kenmerken van het Nederlands en Indisch Nationaal-Socialisme. Overal waar Mussert komt wordt hij hartelijk verwelkomd door het Europese deel van Indische bevolking. De Mannen zijn stemmig in zwart uniform gekleed wat mooi afsteekt tegen de witte tropenkleding en zij zwaaien hartelijk naar hun leider, de Nederlandse Führer.

    Bij de bijgeleverde tekst van het “lespakket” staat wel dat Mussert en zijn NSB steeds populairder wordt bij Indische Nederlanders (Indo’s) en dat Mussert aangeeft dat de maatschappelijke positie van de Indo-Europeanen (Indo’s) zo goed als gelijk aan die van de “ras-zuivere Europeanen in Indië”, maar in het NSB-propagandafilmje is er nauwelijks of geen Indo te bekennen.

    Het geeft duidelijk aan dat in die jaren het racistisch element diep geworteld en verhuld was bij de NSB en mijn verwijt is dat de samenstellers van het “lespakket” dit onvermeld laten. Dit heeft wel consequenties van de Nederlandse beeldvorming t.a.v. Indo’s. Zij worden bewust of onbewust voorgesteld als enthousiaste NSB-ers.

    De samenstellers van het “lespakket” laten achterwege dat de Indische NSB fundamenteel verschilde van de Nederlandse NSB. Er waren weliswaar veel indo’s lid van de NSB (70%) , maar door de Van der Laaken-affaire, waarbij het racistisch element van de NSB aan de kaak werd gesteld, vindt een vrijwel volledige uittocht plaats van Indo’s uit de NSB. De NSB gaat van meer dan 5000 leden naar 1000 in 1940. Voor de volledigheid, ir. Manusama, de voormalige president van de RMS was tot 1940 lid van de NSB. https://theses.ubn.ru.nl/handle/123456789/3364

    Maar het lespakket geeft wel haar heel eigen interpretatie van de NSB, die op Nazi-Duitsland gericht was.

    • Jan A. Somers zegt:

      “dat Mussert, toch een onbetekende Nederlandse politicus ” Nou, nou, meneer van den Broek, dat is toch echt wel fout verzonnen. De NSB werd in 1931 door Mussert opgericht, samen met Cornelis van Geelkerken. De NSB haalde halverwege de jaren 30 maximaal 8% van de stemmen bij de verkiezingen. Dat is in grootte (ik dacht) de vierde partij! In de oorlog wierp hij zich op als vertegenwoordiger van het Nederlandse volk. Hij mocht in 1941 persoonlijk de eed van trouw aan Adolf Hitler zweren. In 1942 werd Mussert door de Duitse bezetters erkend als leider van het Nederlandse volk.
      Politieke leiders met deze status worden niet alleen gezien als belangrijk voor het bestuur, zij treden ook vooraanstaand op in het dagelijkse politieke gebeuren. En worden overal voor uitgenodigd. Dus ook in Indië! Politicus van formaat. En daarnaast zag de GG uiteraard ook mogelijkheden via de Nederlandse politiek, zaken gedaan te krijgen voor Indië. Die (formeel uitgenodigde) bezoeken aan de GG zijn dan ook normaal voor zo’n hoge politicus.
      ” gedoogd door die Nederlandse Fascisten vanwege de vele uang ,die naar Holland vloeide ” Dat leek zo inderdaad heer Tolol.
      Al in 1927 was op aandrang van gouverneur-generaal De Graeff een wetsvoorstel ingediend om het aantal Indonesiërs in de Volksraad van 25 te verhogen tot 30, alsmede een uitbreiding van de Raad van Indië met twee Indonesiërs tot zeven leden. Vanwege de communistische opstanden waren de politieke verhoudingen in Indië zeer gespannen. In de Volksraad kreeg het regeringsvoorstel een ruime meerderheid, naast alle Indonesische leden stemden elf Nederlandse leden, onder wie Jonkman, voor. Onder de zestien tegenstemmende Nederlandse leden waren leden van het Indo-Europeesch Verbond, en J.W. Meyer Ranneft, de vertegenwoordiger van de ambtenaren van het Binnenlands Bestuur. De twee Chinese leden stemden eveneens tegen. In de Tweede Kamer kreeg in 1928 het wetsvoorstel een ruime meerderheid. Na wat meer verzet in de Eerste Kamer werd in 1929 het wetsvoorstel ook daar aangenomen waarbij Colijn behoorde tot de tegenstemmers. De ‘Inlandse meerderheid’ in de Volksraad werd in 1931 ingevoerd, Achmad Djajadiningrat en Koesoemo Joedo waren al in 1929 benoemd tot Raad van Indië.
      De ontwikkelingen in de Volksraad leidden in Indië tot een verdere politisering van de Nederlanders. De door enkele journalisten en (suiker)industriëlen uit Soerabaja in 1929 opgerichte ‘Vaderlandsche Club’ werd een organisatie van vooral ‘trekkers’, Nederlanders die het voornemen hadden na hun carrière in Indië naar Nederland, hun vaderland, terug te keren. Haar doelstelling ging uit van de onverbreekbare band voor de verschillende delen van het Koninkrijk krachtens artikel 1 van de Grondwet. Zij richtte zich vooral op de belangenbehartiging voor de Nederlandse bovenlaag; in Indië dienden studiebeurzen en het hoger onderwijs te worden afgeschaft omdat de hogescholen alleen maar broeinesten van agitatie vormden en de functies van de (Indonesische) alumni beter door Nederlanders vervuld konden worden. Bij de verkiezingen voor de Volksraad van 1931 verwierf de Vaderlandsche Club vijf zetels. De Vaderlandsche Club en de (Nederlandse) NSB stonden maatschappelijk niet ver van elkaar, zij het dat de Vaderlandsche Club een meer burgerlijke organisatie was. Toch verloor naderhand de partij veel aanhang aan de Nederlands-Indische afdeling van de NSB. Tussen de (Nederlandse) NSB en het IEV leidde het rassenstandpunt tot een ernstig meningsverschil. De IEV-leden zagen de indo-Europeanen gewoon als Nederlanders, maar volgens de NSB-leden dienden de Inlanders (en de daarvan afgeleide Indische Nederlanders) als inferieur ras ondergeschikt te blijven aan de rein-Arische Nederlanders. Als reactie ontstond in 1935 uit het IEV een nieuwe variant van het fascisme, de Ario-Indiërs Rassen Unie. De Ario-Indiërs zagen zichzelf als een nieuw zuiver Arisch ras, voortgekomen uit de vermenging van Voorindische Ariërs, indo-Germanen van zuiver bloed die het hindoeïsme naar de archipel hadden gebracht, met de blonde Ariërs uit Europa. En na het uiteenvallen van de NSB in 1940 ontstond de Dietse Groep, voornamelijk bestaande uit Indische Nederlanders die een Groot Rijks-Nederland voorstonden, bestaande uit Indië, Nederland, Vlaanderen en Zuid-Afrika, de Dietstalige volken. Deze, en nog vele andere fascistische groeperingen waren te klein om politiek van belang te zijn, van enkele werd voor militairen wel het lidmaatschap verboden

  48. Bung Tolol zegt:

    Ik zou in die tijd ook als een rasechte N.S.B -er worden beschouwd ……………….. Wat nou Bung hang jij die Nationaal -Socialistische leer dan aan ? Wat nou Nationaal-Socialistische leer ? Nee natuurlijk ik bedoel de Nederlandse Schaak Bond ! Die Indische N.S.B werd alleen maar gedoogd door die Nederlandse Fascisten vanwege de vele uang ,die naar Holland vloeide maar intussen hadden ze ( N.S.B Holland) net zo,n grote hekel aan die bruintjes als ze hadden aan die Joden .Wat beweerde de weduwe van Meinoud Rost van Tonningen “” Rassen moeten niet met elkaar vermengen !”” haar man was een totok .Wat die Nederlandse Schaak Bond betreft ,die werd ijlings tot Koninklijke Nederlandse Schaak Bond omgetoverd na 1945 .😎 =Indo die het zonnig inziet ……🤢 =Mussert die zich verslikte in een tjabe rawit .

  49. vandenbroek@libero.it zegt:

    De boodschap is duidelijk: Indo’s=Indo-Europeanen=Indische Nederlanders zijn in hart en nieren NSB-ers.
    De samenstellers van het lespakket zijn nalatig, stuffen essentiële gegevens weg om de situatie in Nederlands-indie duidelijk en nauwkeurig te beschrijven, kritische elementen van verantwoordde Geschiedschrijving. Wanneer gaat nalatigheid over in geschiedsvervalsing?

    Ik citeer uit Lizzy van Leeuwen artikel in De Groene:
    “In de jaren dertig, nog in Nederlands-Indië, sloten relatief veel Indo’s zich aan bij de NSB (zeventig procent van het ledenaantal). Dit was het geval vanwege het ultranationalistisch Hollandse karakter van de partij, maar ook vanwege de grote angst voor het oprukkende Indonesische nationalisme.

    De NSB had in de kolonie een ander (niet-racistisch) karakter en een andere plek dan in Nederland. De partij bood Indo’s de kans om zichzelf en elkaar te laten zien dat zij ‘Hollandser dan de Hollanders’ wilden zijn en dat zij zich geheel identificeerden met de Nederlandse culturele erfenis en met oranje-blanje-bleu. Niet vergeten moet worden dat de koloniale elite in die tijd nagenoeg blank was. Omdat de Indische NSB een autoritair gezag voorstond, evenals het eeuwige behoud van de kolonie voor het vaderland, zagen veel Nederlanders in Indië in de partij dé oplossing om de dreiging van de opstandige, islamitische ‘inlanders’ te keren. Bij zijn succesvolle bezoek aan Nederlands-Indië in 1935 werd Anton Mussert zelfs tot tweemaal toe ontvangen door gouverneur-generaal De Jonge.

    Nog voor de NSB leden ging werven, had in Batavia overigens al de eerste bijeenkomst van de Nederlandsch-Indische Fascisten Organisatie plaatsgehad, onder leiding van de Indo majoor b.d. Rhemrev. Ook hij maakte zich sterk voor terugdringing van de ‘inlandse’ invloed op het bestuur en herstel van de leidende rol van Nederlanders in de kolonie, maar kreeg minder aanhang”

    bron: De politieke roots van Geert Wilders Wreker van zijn Indische grootouders https://www.groene.nl/artikel/wreker-van-zijn-indische-grootouders

    • Boeroeng zegt:

      Peter,
      Dat het lespakket indo’s als nsb’ers wegzet. ljkt me niet waar.
      Zowat 70 % van de Europese gemeenschap was van gemengde afkomst, dus als 70% van de nsb-leden van die gemengde afkomst was, dan zegt dat iets over de assimilatie, de vermenging van totoks en indo’s .
      Niet bekend is hoeveel % van de leden indo waren per 1 mei 1940.
      In de jaren daarvoor was er een grote uittocht van leden oa vanwege het toenemend racisme bij de moederpartij te Nederland en de afdelingen te Indië.
      Indo’s, maar ook totoks met indo-familie en vrienden haakten af.

  50. vandenbroek@libero.it zegt:

    Beh, het percentage indo’s bij de Vaderlandse Club, hoeveel was dat ?
    Of het percentage Indo’s bij het IEV, hoeveel was dat?
    Dat zegt toch wat over de assimilatie van totoks en Indo’s!!

    Als Indo’s ter sprake komen dan is het in het Lespakket bij de NSB.
    De uittocht van Indo’s uit de NSB was juist vanwege de Van der Laakenaffaire. De NSB was gericht op de Duitse NSDAP, de partij van Hitler . Let wel de Neurenberger rassenwetten was weliswaar gericht op de joden, maar impliciet ook op andere Untermenschen zoals gemengden en Rom, de familie van Anna Frank vluchtte al eind 1933-1934 naar Nederland, waar ze in 1935 statenloos werden.
    De Nederlanders wisten, konden zodoende weten uit wat voor hout de Nazi’s maar ook de NSB gesneden wasp. Zoals dhr Boeng Tolol al vermeldde was door toedoen van Meinoud Rost can Tonningen, zoon van de generaal Rost van Tonningen, de slager van Bali, dat de NSB openlijk voor haar antisemitisme in het algemeen tegen gemengdbloedigen uit kwam.

    • Robert zegt:

      Ja als een “zuivere Germaan” was je een “Uebermensch”;Joden Zigeuners,”Gemengdbloedigen”, de Slavische volkeren en andere ongewenste rassen en minderheden waren “Untermenschen”. Een ware demonische rassenleer die leidde tot de ondergang van het” Germaanse Rijk van Uebermenschen”, dat op hun oorlogspad naar “Lebensraum” dood en verderf zaaide.

  51. ellen zegt:

    De grote opkomst van Indo’s bij de NSB was ingegeven door slechte economische leefomstandigheden in de jaren ’30 en daarmee de hang naar gelijkstelling met de ‘volbloed’ Hollander. De NSB gaf hen in het begin het gevoel van gelijkwaardigheid.
    “Wat ik maar wil zeggen is dat democratie in Indië niet gewenst was. Of dat anders kon? Neen!”
    “Wat krijgen we nou? Het ging toch goed vroeger?”
    “Het ging helemaal niet goed! Vanaf 1920 al niet. Neem nou de jaren 1930, de wereldcrisis, de economie lag plat, massaontslagen van zowel Indo’s als Hollanders die in Indië geboren waren, gaarkeukens vanwege te kort aan voedsel, overal stak het nationalisme in allerlei vormen de kop op, Indonesiërs in opstand, dood en verderf, de roep tot harder ingrijpen van de overheid”. De NSB gaf hen in het begin het gevoel van gelijkwaardigheid.
    Ja, maar nu snap ik pas dat er zoveel Indo’s lid van de Indische NSB werden. Gemengd bloed speelde toen nog geen rol. De Nederlandse NSB-leider Mussert kenmerkte de Indo’s nog als ‘Groot-Europeanen’. Wat gold dat was een strengere aanpak van orde en gezag en daarmee werd bedoeld Indonesisch nationalisme. OK, maar dan wij ook, dat was het parool voor de Indo-leden”.
    Maar ja, na de verkondiging van de NSB-rasbeginselen vielen zeer velen af en in mei 1940 werd het lidmaatmaatschap voor ambtenaren verboden. Weer later, even vóór de oorlog met Japan, werden alle NSB-ers samen met alle Duitsers in Indië zonder meer geïnterneerd”.

    Uit: De Indische NSB. Het gebeurde ergens in de Indonesische archipel. (2012)

  52. vandenbroek@libero.it zegt:

    De samenstellers van het lespakket zijn wel lekker bezig met onschuldige scholieren een verwrongen beeld van de NSB voor te schotelen, want bekijk nu het onderdeel : Anton Mussert en de Nationaal-Socialistische Beweging.
    https://www.dewereldvandeoost.nl/nederlandse-soldaten/vooroorlogse-jaren/oranje-blanje-bleu

    Er wordt wel over het aantal leden gepraat maar dat is natuurlijk niet bepalend voor de politieke invloed van de NSB in de jaren dertig. De samenstellers strooien zodoende wel zand in de ogen van de onschuldige scholieren, want wat was de populariteit van de NSB bij de verkiezingen? daar gaat het toch uiteindelijk om?

    Verzonnen? Laten de verkiezingscijfers cijfers voor zich spreken.

    De NSB werd in 1931 opgericht met een schuin oog naar de grote broer de NSDAP van oom Adolf Hitler, het grote voorbeeld van Anton Mussert. De Nazis in Duitsland behaalden bij de verkiezingen van 1933 41,2 % van de stemmen. Hitler vroeg en kreeg onbeperkte volmachten en daarmee was de Nazi-dictatuur in Duitsland gevestigd.

    Dat gaf goede politieke vooruitzichten voor de NSB in Nederland. De NSB behaalde bij de Statenverkiezingen van 1935 8% van de stemmen en werd na de RKSP (28%), SDAP (21%), ARP (11%) en CHU (9%) met 8% de 5de partij in Nederland. Dat was best schrikken voor de andere politieke partijen, maar de NSB bleek iets meer dan een eendagsvlieg en was al eigenlijk over haar hoogtepunt heen.
    In 1937 haalde de NSB bij de 2de Kamerverkiezingen 4 % van de stemmen en werd de 7de partij van Nederland terwijl RKSP (33%), ARP (17%) en CHU , het confessionele blok groeiden. Let wel in 1937 trad het kabinet Colijn aan gesteund door de RKSP, ARP en CHU met 58% van de stemmen. De invloed van de NSB in de tweede kamer en op het kabinet was te verwaarlozen.

    Het stemmenaantal van de NSB daalde van 8 naar 4% niet alleen vanwege haar gewelddadige karakter. De Weerbaarheids-Afdeling WA fungeerte niet alleen als ordedienst maar ook als knokploeg tegen politieke tegenstanders. De WA-leden waren in het zwart gekleed net zoals de fascisten van Mussolini, maar nog meer als de SS (SchutzStaffel) de persoonlijke veiligheidsdienst van Oom Adolf. Alleen de dodenkop ontbrak bij de WA.

    De daling werd meer veroorzaakt doordat steeds duidelijker het antisemitische, anti-Joods karakter van de NSB werd. Zie Neurenberger Rassenwetten van september 1935 en de toenemende invloed van de antisemiet Meinoud Rost van Tonningen.

    In Nederlands-Indië was de situatie volledig anders. De NSB was nog geeneens in de Volksraad vertegenwoordigd . Wel groeide het aantal leden van de Indische NSB tot 5000 leden maar de gevestigde partijen zoals IEV (14000 leden?) en Vaderlandse Club (relatief weinig maar kapitaalkrachtige en invloedrijke leden) hadden door hun vertegenwoordiging in de Volksraad meer politieke invloed. Het grote gevaar voor deze partijen was het zelfstandige benoemingsbeleid door Gouveneur-Generaal van enige leden van de Volksraad. Gezien de nationaalsocialistische voorkeur van de kortzichtige en wat domme GG De Jonge (1931-1936) wat tot uitdrukking kwam door Mussert tot tweemaal toe uit te nodigen ten paleize. Mussert zei zelf dat Nederlands Indië fascistisch was en met iemand met zo’n politieke overtuiging wilde de autoritaire en weinig democratische dus fascistische GG de Jonge best tweemaal gezellig keuvelen.

    Deze gegevens laten de samenstellers van het les- of pretpakket volledig buiten beschouwing. Ze mogen best keuzes maken maar laten de verguisde en gehate NSB wel van een hele positieve kant zien. Een stapje verder en de NSB wordt ook nogeens slachtoffer van WO2 gemaakt? Het is toch niet zo toevallig dat de hoofdrolspeler kind is van overtuigde NSBers?

    Al met al blijft een Nederlands-indisch perspectief volledig achterwege waarbij 70% van de Europese bevolking uit Indo-Europeanen bestond . Natuurlijk wordt wel het nationaal-socialistisch karakter van een heel klein deel van de Indo-Europeanen benadrukt, grofweg 4000 op de 260000 Indo-Europeanen oftewel nauwelijks 2%. Dat is toch mieren……. zoals de Heren De la Croix en Mas Rob mij proberen wijs te maken.

  53. vandenbroek@libero.it zegt:

    Dodenkop is een Germanisme afgeleid van Totenkopf. Het moet natuurlijk doodskop zijn. Ik heb natuurlijk het heel goedkope excuus dat ik als meer dan dertig jaar uit Nederland ben en eigenlijk nauwelijks meer Nederlands spreek, behalve natuurlijk tegen mijn familie in Nederland.

  54. ellen zegt:

    Hieronder een paar citaten uit een bachelorscriptie over de Indische NSB. Ja, ik weet niet waarom in deze het Indisch perspectief niet is opgenomen. Want die was toch anders dan die van de totoks. Misschien is het toch te complex voor de scholieren.

    “We kunnen concluderen dat er, zelfs voor de komst van de Indische NSB, in zekere zin al sprake was van een fascistisch systeem, waarbinnen de gouverneurs-generaals een bestuurlijk alleenrecht hadden en de Volksraad fungeerde als een instrument om de schijn van democratie op te houden. Iets verder ingezoomd werd duidelijk dat er, behalve deze en andere sociaal-economische achtergronden (zoals een economische wereldcrisis), in Nederlands-Indië al een korte doch belangrijke traditie van fascistische en nationalistische organisatie bestond. Het fascisme bestond dus impliciet al op regeringsniveau (Vaderlandsche Club, NIFO), maar ook binnen de Indische samenleving was het aanwezig als ‘geesteshouding’. De Indische NSB kon zich hierbij aansluiten. Toen door Rost van Tonningen het raszuiverheidsideaal (Blut und Boden) werd gepropageerd, blijkt dat dit op fel verzet stuit in Nederlands-Indie. Waar in Nederland de raszuiverheid al redelijk onomwonden werd gepropagandeerd, poogden Mussert en de NSB zich in Nederlands-Indië nog altijd voor te doen als een beweging waarbinnen iedereen gelijk is en waar het denken in raszuiverheidstermen niet aan de orde was. De achterban in Nederlands-Indië trapte hier echter niet in. Dit leidde tot het snelle verval van de Indische tak van de beweging vanaf 1937. De verschillende bevolkingsgroepen leefden weliswaar met redelijk succes samen, maar tegelijkertijd waren de verhoudingen maar al te duidelijk en was er overduidelijk sprake van een autoritaire standenmaatschappij, die voor een belangrijk deel was gebaseerd op rassenonderscheid. Voor raszuiverheid was , met name voor de Indo-Europese groep, geen ruimte.”

    Bron: Op zoek naar ‘zilveren kogels’. Een onderzoek naar het succes en het falen van de Indische tak van de NSB. (Bachelorscriptie van Bas de Wit, UU, 2015)

    • Bung Tolol zegt:

      Die Anton Mussert was trouwens alles maar geen racist ! In het begin van zijn partij waren er ook Joden lid en als er Negers zich aangemeld hadden ,had hij ze ook nog geaccepteerd ! Onder toenemende invloed van de havikken in zijn partij ,vooral die totok Rost van Tonningen moest hij bakzeil halen .Mussert wilde ook meer een partij a la Mussolini .Mussert heeft ook veel goeds voor Nederland achtergelaten ,w.o waterwegen ,bruggen etc Dat heeft Maarten van Rossem ons haarfijn uitgelegd .Dat Mussert de politiek in ging was geen slimme zet ,hij was daarvoor veel te aardig en ook te zwak .Die Joden ,die zijn partij moesten verlaten ,door toedoen van Rost ,werden via Mussert in een soort uitzonderings positie geplaatst .Rost van Tonningen met achter zich zijn grote vriend Himmler was de kwade genius in die partij ! Mussert werd in de Mei-dagen van 1940 niet opgepakt en werd ook na mei 1945 niet echt hard aangepakt door zijn bewakers .In tegenstelling tot wat Rost overkwam ,die moest alle frustratie en woede van zijn bewakers over zich heen laten gaan .Die bewakers bonden zelf een touwtje om zijn kontol en voerden hem zo mee ,alle haat en frustratie jegens Rost kwam er zo uit ! Eigen schuld ,dikke bult voor die totok ! Gelukkig was Rost geen Indo ,ja anders werd hij ook geen vriendjes met Heinrich Himmler …..😎 = Indo die het zonnig inziet ………..🤢 = Rost die zich verslikt in een tjabe rawit .

    • Jan A. Somers zegt:

      “die was toch anders dan die van de totoks.” Er was maar één partijprogramma van de NSB. Hoe moet je daar voor het begrijpend lezen verschil vinden tussen Indo’s en Totoks? Raszuiverheid is raszuiverheid.

  55. Robert zegt:

    Het waren in Ned. Indie meer raciale en sociale kasten dan standen

  56. vandenbroek@libero.it zegt:

    Bij het affiche “geen verdeeldheid door de partijen maar eenheid. wordt commentaar gegeven waar Wikikids trots op mag zijn.

    Rassenleer: Één volk, één partij
    Helaas ontbreken de kernbegrippen: superioriteit van het Arische ras alhoewel de Ariers oorspronkelijk uit Noord-Indie kwamen, de Duitsers het HerrenVolk, Uebermensch-Untermensch. Ook een verbaal gehandicapte middelbare schoolleerling begrijpt dan wat Neurenberger Rassenwetten van 1935 betekent. Deze wet was duidelijk tegen de Joden gericht want wat betekend dan antisemitisch? Ook komt het woord “Mischlinge” in die wet voor, een doodnormale Indo zonder erkend diploma begrijpt zelfs dat woord.

    Bij het woord “wetenschappers” in de tekst denk ik aan “de Gobineau” en zijn boek “Inegalitè des races Humaines” en natuurlijk aan Darwin waarvan de Nazi’s Sociaal-darwinisme van maakten, weliswaar toegepast op mensen. Dat betekende in de praktijk Euthanasie plegen op gehandicapten en anderen, in de ogen van de Nazi’s minderwaardige schepsels, denk hierbij bvb aan Dr Mengele.

    Dit alles kreeg ik bij mijn geschiedenisles op de middelbare school op mijn bord, maar de samenstellers van het pretpakket trekken hun neus daarvoor op; te ingewikkeld voor scholieren. De NSB was een fatsoenlijke partij en de aardige Anton Mussert slachtoffer van zijn naïviteit, die uiteindelijk meewerkten aan de Endlösung, de Holocaust, oeps Genocide.

    • Jan A. Somers zegt:

      “Bij het woord “wetenschappers” in de tekst denk ik aan” Mensen die van beroep een vakgebied wetenschappelijk beoefenen. Hoef je toch niet over na te denken? Geen timmerman dus, alhoewel, als ik naar mijzelf kijk! Praktisch elke werkzaamheid kan zowel praktisch als wetenschappelijk worden beoefend. U weet, wetenschap is de kunst van het omgaan met het niet-weten. Het gaat niet of je het doet, maar of je dat op een wetenschappelijk verantwoorde manier doet.

  57. Bung Tolol zegt:

    Helemaal goed ! Die N.S.B was in beginsel een fatsoenlijke partij en die aardige Anton Mussert slachtoffer van zijn naiviteit .DIE UITEINDELIJK MEEWERKTEN AAN DE ENDLOSUNG , DE HOLOCAUST ,OEPS GENOCIDE .Ja klopt als een bus ! zo ging het ook .N.S.B verraders op alle posten hebben dood en verderf gezaaid onder Joden en Nederlanders maar tijdens die bezetting ontpopten ook heel gewone Nederlanders zich als verrader ,enige slachtoffers ,Anton de Kom ( Surinamer ) Anne Frank ( Statenloos ) Gerald van Veen ( Nederlander ) .De enige vrouw die ter dood werd gebracht was een Jodin Ans van Dijk .Veel van die excetuties vonden plaats in Fort Bijlmer ,was gelegen t.o Het Ajax Stadion ( Het ING Bankgebouw ) 😎 = Indo die het zonnig inziet ……🤢 =Ans van Dijk ziet het wat minder zonnig in .

  58. vandenbroek@libero.it zegt:

    De samenstellers van het lesprogramma over de film De Oost maken het bij het onderwerp de “Nationaal-Socialistische beweging NSB: Naar Duits voorbeeld Militaire organisatie en uiterlijk vertoon” helemaal te bont.

    Zoals hun verhaal over de Weerbaarheidsafdeling (WA), de paramilitaire tak van de NSB. De bedoeling van deze private militaire organisatie WA was de partij, haar leider en leden te beschermen tegen aanvallen van hun politieke aartsvijanden (Joden, communisten, sociaal-democraten) maar de weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens, de praktijk was in de dertiger jaren van de vorige eeuw anders. In werkelijkheid was de WA één van de meest geduchte organisaties van politieke straatvechters in de vaderlandse geschiedenis, het uitschot van de NSB in uniform.

    Geweldpleging, paramilitaire formaties en vooral anti-semitisme zijn wezenlijke kenmerken van het Nazisme-Fascisme als politieke stroming. Van zulke formaties vormde de WA de voornaamste Nederlandse variant.

    De makers van het pretpakket laten na deze informatie te verstrekken. Nalatigheid verwijst naar ONZORGVULDIG gedrag dat niet VERWACHT wordt van REDELIJKE personen. Ik mag toch vanuit gaan dat de samenstellers van het lespakket Redelijke personen zijn, volledig toerekeningsvatbaar en tenminste van het niveau van verantwoorde historicus.
    Maar de samenstellers laten bij het gevoelig liggend onderwerp NSB wel principiële steken vallen, hier is sprake van GROVE nalatigheid.

    Het lijkt meer een kamikaze-achtige roekeloze actie die wordt uitgevoerd met OPZETTELIJKE veronachtzaming. Dan belanden we op het terrein van de ONRECHTMATIGE daad.

  59. vandenbroek@libero.it zegt:

    Ik krijg het verwijt te horen dat ik met een stofkam door het lespakket ga om vervolgens verontwaardigd te reageren bij elke fout of vermeende fout. Er bestaat een uitstekende Nederlandse uitdrukking voor dit gedrag: door de bomen het bos niet zien, mierenneu…

    Ik heb zo lukraak en vluchtig naar de voor mij bekende pijnpunten gezocht en begrijpend gelezen hoe dat in het lespakket aangekaart wordt.
    Neem nou het perspectief van de Turk of Raymond Westerling
    citaat uit lespakket: “Wanneer (maart 1946) de Britten de Nederlandse troepen toelaten in de Indonesische archipel en de eerste oorlogsvrijwilligers (OVW) voet aan wal zetten op Java, treffen zij een land in chaos aan. De Bersiap woedt NOG in alle hevigheid”!

    De Bersiap woedt in alle hevigheid in maart 1946 . Lees ik dat goed? Deze zinssnede is niet gangbaar, laat staan acceptabel in het bos van Nederlandse historici. Bij elke boom staat er één. Waar zijn bekende wetenschappers zoals Esther Captain en Onno Sinke, toevallig allebei Indisch, dus ervaringsdeskundige en boekengeleerde in één, die altijd beweren dat er sprake was van Bersiap tot eind 1945, hoogstens de eerste paar maanden van 1946 ?
    Maar nu geeft het lespakket expliciet iets anders aan, het paradigma verandert. Wat moet zo’n arme middelbare scholier, toch een minkukel met dit pandemonium, de citadel van de hel in paradise Lost? . Naar de rechter stappen en in een kort geding de samenstellers van het pretpakket grove nalatigheid verwijten, toch een onrechtmatige daad?

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.