De Terugkeer.
Onlangs ontvingen tienduizenden middelbare scholieren het stripboek ‘de Terugkeer . De subsidie kwam van het ministerie van VWS in een project van het Indisch Herinneringscentrum Bronbeek op een eerste initiatief van de tekenaar en de scriptschrijver. Het herinneringscentrum doet daarmee wat haar doelstelling is: Nederland beter informeren over de Nederlanders te Indië gedurende de oorlog 40-45 en de nasleep daarvan. Een stripverhaal kan een heel verend springplankje zijn om mensen ietwat te informeren.. of minstens een beetje geïnteresseerd te maken voor een bepaalde geschiedenis. Ik heb dit boek gelezen en het is zo’n springplankje. wellicht hadden er iets meer kleine grapjes in verwerkt kunnen worden. Te zien is dat de makers hun best gedaan hebben de beelden historisch juist te tekenen. De kleding, de gebouwen, de auto’s en radio’s. Maar ook andere kleine feitjes hadden hun aandacht in de research. Wat betreft de grote feiten en de grote lijnen is gestreefd naar een evenwicht niet te veel van dit, niet te weinig van dat. Je ruikt de research tussen de tekeningen door. Grootouders,  zet het in de boekenkast, zodat de tjoetjoe’s het ‘spontaan’ vinden!
Toch krab ik mijn kepala
…wat nou Soekarno naar een ver eiland verbannen op pagina 9? Suggereert men het concentratiekamp Boven Digoel te Nieuw Guinea? Hij zat daar nooit.
Of op pagina 17 wordt in een voetnoot geschreven dat Jap een scheldwoord was toen ? Wat ik altijd dacht: het was geen nette schrijftaal en een tikkeltje ordi-gewoon net zoals Aussi of Yankee, maar was het een scheldwoord voor de oorlog ? Er is een scène dat men van het jappenkamp te Bandoeng naar een ander kamp gaat.. 36 uur in een passagierswagon met zitplaatsen. Mijn moeder heeft die treinreis meegemaakt en vertelde altijd dat iedereen 2 dagen moest staan. Als sardientjes in het blik.
Er was laatst kritiek in HP/de tijd dat de expositie van het herinneringscentrum de hongersnood onder de Indonesische bevolking niet liet zien. In deze strip van het herinneringscentrum wordt die wel genoemd.
Attent dat men op pagina 19 overste Doorman laat zeggen ‘All ships follow me’ en dat de makers niet gemakzuchtig terugvielen op het lang veronderstelde
‘Ik val aan. Volg mij’
Okee…. fakkel de mythe af.
Tromgeroffel:.. And the winner is .. totok Bas.
Jammer is dat de hoofdrol weer naar een totok ging. Â Gingen niet meestal de hoofdrollen in het kolonialisme naar een totok ? ( wat in de strip ook gezegd wordt door de moeder van Bas) Door een totok als verteller te nemen, die terugkeert naar zijn geboorteland, bevestigt men een andere mythe dat de Nederlanders daar voornamelijk blank en Hollands waren, terwijl 70 procent van de Nederlanders een gemengde afkomst had. Om dit te illustreren was het beter zijn indovrouw als tweede 
verteller te laten meereizen ? Hoewel er ook aandacht is voor de indo’s buiten de kampen gingen meer tekeningen in de strip over het leven in de jappenkampen, waardoor het totokperspectief overheerst. Maar misschien is het beter te zeggen het hollandperspectief”.
En dan Hollands in de Indische betekenis gebruikt: ongemengd, niet-Indisch, niet geworteld in Indië. Geboren en gevormd in Holland.
Neerlandocentrisme,
is een ander fraai moeilijk woord, en dat verschijnsel blijkt op pagina 22 waar Bas vertelt : ‘de Japanners besloten alle Europanen uit de samenleving te verwijderen. Alle Europese mannen tussen de 17 en 60 jaar moesten naar kampen’
Het klopt wel als men bedoelt totok-europeanen en men beschouwt mensen met een gemengde afkomst niet als Europeanen en Nederlanders Een eeuwenoude neiging in het moederland . De volgende tekening op pagina 22 gaat verder met het uitsluiten van indo’s . Bas vertelt: “Ook alle vrouwen, kinderen en mannen boven de 60 werden geinterneerd”
Een meerderheid van de Nederlandse gemeenschap (meest indo’s: veelal vrouwen, kinderen en ouderen) werd dus NIET geinterneerd .  Hier verschijnt een ander deel van de mythe: de misvatting dat er weinig indo-europeanen in de kampen waren. Ook in de kamptekeningen zag ik geen indo. Deze tekeningen bevestigen de mythe. Jammer dat de adviescommissie en het bestuur van IHCB dit niet merkten, ..blijkbaar .
Ten leste deze tekening op pagina 40:
Waren er geen donkere Nederlanders in de pakanbaroekampen ? Of Indonesiërs als krijgsgevangenen, w.o chinezen en Molukkers ?
Eerder verscheen in deze serie ‘Het verdriet van de indo’,… het volgende…
...................
Indisch4ever 
Blauwvogeltje,je hebt gelijk net als je moeder zat ik in de trein van Bandung naar Bogor. OP elkaar gepakt zonder eten en drinken.De vernedering toen wij daarna op open vrachtwagens gepropt werden uitgescholden en vernederd, door de Indonesiërs.
Soekarno heeft wel degelijk gevangen gezeten.
Ook heb je gelijk, dat in het voormalige Nederlands-Indië de mengcultuur overheersend was. Dit feit wordt nog altijd te weinig onderkend in Nederland.
Ook heb je gelijk, dat veel Indo Europeanen in de Kampen hebben gezeten.Eén ding kan ik je verzekeren, in de gruwelijke omstandigheden van de Kampen maakten wij geen onderscheid tussen Totoks en Indo’s, wij probeerden samen te overleven.Mijn Totok vriendinnen, met wie ik de ellende heb gedeeld, helaas zijn de meesten dood, zouden heel verdrietig zijn als ze wisten hoe die afschuwelijke jaren op de nazaten zijn over gekomen.en dat er nu een kloof wordt geschapen over Totoks en Indo’s in het kamp.
Grappig hoe ieder mens hetzelfde ,in dit geval het stripboek anders leest. Wij beiden zijn Indo’s, ik vond en vind juist, dat het stripboek eindelijk juist een licht werpt op de Indische beleving. Er ligt nog ook samen met het IHCB een taak voor ons, Joty ter Kulve
Beste Boeroeng,
Mijn dank voor de bespreking van htt stripboek De Terugkeer. En i.h.b. voor jouw daarbij geplaatste m.i. heel terechte – opmerkingen.Mijn tjoetjoes van resp. 11 en 14 jr,hebben het boek in één ruk uitgelezen.
Ouwe Tji.
Indische beleving.
Oei. Joty. Ik heb geen Indische beleving 1945 niet eens van een lange boottocht.
Ik ben geboren en opgegroeid in het veilige en knusse Nederland, Pipo en dappere Dodo op tv, Ramona op de radio. Ik heb wel mijn beleving van Nederland en hoe je als indo toch soms het stempeltje tegenkwam van je bent geen echte Nederlander.
Daar gaat mijn serie het verdriet van de indo ook over..
Een redeneerwijze van de strip de Terugkeer komt voort uit dat stempeltje of zo niet, minstens bevestigt het die uitsluiting.
Ik zie ook wel wat je bedoelt. Het boek is verder best wel feitelijk en ook een goed middel de Indische beleving door te geven aan de volgende generaties.. bijv de tjoetjoe’s van Frits verslonden het boek.
In mijn pikirans hef ik niet de wijsvinger richting totoks te Indie, maar richting Nederlandse cultuur in Nederland . Hollandperspectief en Neerlandocentrisme noemde ik het en ik legde het woord totokperspectief opzij.
Een opa en een oom overleden in de jappenkampen. Een oma, een moeder, vader, tante, ooms, broer en neefje overleefden het. Allemaal indo’s. Maar de strip bevestigt het in Nederland verkeerde idee dat er bijna geen indo’s in de jappenkampen zaten en dat Nederlanders niet getint waren.
In het boek was het een totok die een lichtflits zag van een atoombom te Japan.
Ik had een indo-oom die de paddestoel van Nagasaki zag.
De enigste Nagasaki-overlever die ik nog weet nu is de heer Ronald Scholte en ook indo.
https://indisch4ever.nu/2010/08/07/ik-koester-geen-wrok/
Begrijp het nu beter Boeroeng en ben het helemaal met je eens, dat Nederland nog niet of nog nauwelijks aan een eerlijke verwerking van ons Indische verleden is toegekomen.
Sterker ik dat dat dat ook de oorzaak is, dat we zo verkrampt vaak omgaan met minderheden.
Boeroeng daarom ben ik ook de mening toegedaan, dat het grootste geschenk aan Nederland uit de kolonialse periode niet de musea of andere schatten zijn, maar de Indische gemeenschap. Daarom waardeer ik jullie site ook zo, Joty
terima kasih, Joty
bloos, bloos
Yoti en Boeroeng,
dat zijn gevoelens en verwoordingen die ons trots en sterk maken om ons overal in de wereld te kunnen manisfesteren als Indo.
Ons Wapen : Westers en Oosters kunnen denken, handelen en relativeren.
Si John
Ik ben heel benieuwd naar dit stripverhaal! Wat een goed idee om de geschiedenis in een stripverhaal te vertellen ; heel toegankelijk en niet alleen voor jongeren. Dank voor de uitgebreide recensie, Boeroeng. Hoe zou het toch komen dat de makers, die vast heel zorgvuldig te werk zijn gegaan, toch niet zorgvuldig genoeg zijn geweest en zich kennelijk niet hebben laten adviseren door medewerkers van b.v. Indische platvorms/organisaties. Dan hadden ze veel meer en beter de Indische kant kunnen belichten. He! Wat een gemiste kans !
Ik ben het met je eens, Boeroeng, het zou nog beter geweest zijn als het verhaal door een Indische hoofdpersoon verteld was. Maar misschien was dat te ingewikkeld om het verhaal van de oorlog in Ind-Ned te vertellen. Want dan moet eerst het verhaal, de geschiedenis van de Indische bevolking in Ned-Ind verteld worden, toch ? Misschien een goed idee voor een volgend stripverhaal?
oh ja, nog een kleinigheidje : In de biografie over Soekarno van Lambert Giebels gelezen dat Soekarno zowel naar Ende-Flores als naar Prapat bij het Tobameer in Sumatera verbannen is.
Ik bestelde dit boek online bij van stockum …. binnen 48 uur in mijn brievenbus !
Je kunt het ook bestellen bij bol.com .
17,95 euro + porto
——-
ik denk niet dat het ingewikkelder was om 2 vertellers te gebruiken : Bas en zijn Indische vrouw Jo
Men heeft er gewoon niet aan gedacht !
In een herdruk kan men de teksten van de 3 tekeningen die ik liet zien wel snel bijstellen. Dat is niet te veel werk
Als je een totok als verteller neemt dan haal je bij voorbaat moeilijkheden op de hals. Dan gaat je er bevooroordeeld van uit dat het verhaal verteld wordt vanuit het gezichtspunt van die totok, die koloniaal. Dan neem je de rassistische en kastenmaatschappij als punt van vertrek
Dus dan gaat het in de oorlog over de Binnenkamper want daar zat die totok toch, wie had dan eigenlijk de buitenkamper in beeld moeten brengen, zijn grootmoeder soms.
Hieruit blijkt dat de makers wel leuk kunnen tekenen maar miniem verstand hebben van Indische en koloniale geschiedenis, het is wel opmerkelijk want ze hebben enig ervaring in historisch tekenen. Misschien hebben ze teveel gerijsttafeld, wat soms door de alcoholische dampen het denk- en gezichtvermogen kunnen belemmeren.
En dat Indisch Herinneringscentrum had dat verhaal op haar historische juistheid kunnen controleren. Maar ik krijg het bruine vermoeden dat Bronbeek als vestigingsplaats haar geen goed heeft gedaan en dat zij aangestoken is door dementie en geheugenstoornis. Maar dat heb je ervan als je dichtbij een bejaardentehuis gaat zitten.
Het begint een film te worden die ik al eerder zag. In de film 2602 worden de Indo’s weggecijferd alsof geen Indo’s in de kampen zaten. De Indische geschiedenis wordt tot een kampgebeuren met louter blanke Nederlandse hoofdrolspelers gedecimeerd, het begint langzamerhand op volksverlakkerij= canon te lijken.
Het zijn maar voorlopige conclusies, het boek heb ik besteld en ik krijg het 15 Oktober te lezen.
Hoi Boeroeng, even een heel klein terzijdetje bij jouw goede artikel.
Ik las via Google over de levensloop van Soekarno de volgende zin:
Soekarno wordt verbannen naar Endeh op het eiland van Flores. Hier blijft hij tot 1938.
Hij is inderdaad nooit naar “Boven-Digoel” verbannen.
groet van Humphry
Het is maar een klein detail in het hele boek, maar ik weet dat meer in Nederland het idee leeft dat Soekarno in Boven-Digoel te Nieuw Guinea zat. Zoals het getekend is, zouden lezers de konklusie kunnen maken dat het wel zo is.
Zie de tekening… wel mooi trouwens.
Als ik op deze site lees, onder het kopje Ende krijg ik het idee dat hij in een gewoon huis zat en niet in een strafkamp. Mocht hij vrij het huis in en uit lopen? Wandelingetje in de buurt door de woonstraten?
Of mocht hij niet verder komen dan het hekwerk ?
Moet je dan spreken van internering of huisarrest ?
Ik las in het boek dat er in Indie een “politieke politie” was, maar ik dacht ergens gelezen te hebben dat er een “Politieke Inlichtingen Dienst (PID) ” werkzaam was om de bevolking in de gaten te houden. Hier klopt iets niet.
Heeft de Politieke Politie of de PID bestaan? de samenstellers geven hoog op over de “historisch juistheid” van het boek maar daar begin ik wel hele grote uitroeptekens te zetten. Als het over Indie gaat dan is het veel interessanter te kijken naar de ongemakkelijke waarheid die niet getoond wordt.
Ik dacht dat politieke inlichtingendienst de officële naam was, maar ‘politieke politie’was ook een voorkomende term voor deze spionnendiensten. Misschien een beetje ouderwets nu..
Ik heb mijn commentaar eindelijk na een week afgeschreven. Daarvoor heb ik wel het boek gekocht:
Het verhaal “de terugkeer” wordt uit het gezichtpunt van de oom Bas verteld, geboren en getogen in Indie, een bevoorrecht zoon van een theeplanter, zijn vader vindt het erg dat zijn broer met een Indo is getrouwd. Oom Bas gaat na de oorlog naar Nederland maar keert naar Indie als militair terug om tegen de Indonesische extremisten (?) niet nationalisten te strijden , de samenstellers stellen hem voor als een karikatuur van de koloniale gemeenschap.
Ik kan me niet voorstellen dat oom Bas zich neutraal opsteld in het verhaal, integendeel. Bij het lezen van het boek moet je vooral uitkijken welke Indische realiteit wordt weggelaten..
In het boek wordt wel geschreven dat “in Indie geldt: hoe blanker hoe beter” en “in Indie waren je afkomst en je huidskleur heel belangrijk” en “zijn alle officieren in het leger blank”, maar er wordt niet de uitgelegd dat Indie een koloniale rangen- en standen maatschappij was, waar je als blanke overheerser EN als Nederlander uitmaakt wat letterlijk wit en zwart is, wat gediscrimineerd mag worden.. De indische en inlandse bevolking moest dat beeld volgen. Opmerkelijk is dat “Koloniaal” 1 maal ( één maal) in samenhang met oorlog gebruikt wordt, maar geeft alleen maar aan dat koloniaal voor de samenstellers nog steeds een beladen begrip is. Voor hetzelfde geld kan je stellen dat de koloniale Indische samenleving een fascistische maatschappij was maar dat onderwerp laat ik over aan specialisten als L. van Leeuwen.
Opmerkelijk in het verhaal is dat Indischen of Inlanders zich kwaad of drukmaken (je ziet dan zo’n kringeltje boven hun hoofd) terwijl Nederlanders of blanken oinder alle omstandigheden hun hoofd koelhouden. Een lachwekkend voorbeeld toont een Japanse kruiser die een landstelling bombardeert en de blanke militair in alle gemoedsrust zegt aaan zijn commandant “ze zijn te sterk” en de commandant in de telefoon spreekt “ het is verloren”. Onderwijl wordt wel de stelling volledig onder hun voeten weggebombardeerd. Ze zullen wel de MWO hebben gekregen voor dit staaltje moed.
Het is in koloniale ogen meer dan begrijpelijk dat in de strip aan de Indo-Europese bevolking die toch de meerderheid (>170.000) vormt in de strip weinig tot geen aandacht wordt geschonken
Het nichtje Maureen van oom Bas, heeft gezien haar huis veel aandacht voor Indie, boeken van Marion Bloem, van Dis en Haasse, een poster van Indo-dancing en Indo party, verschillende Indische beelden, een wayang pop, maar de symbolische botol cebok ontbreekt. Met dit gegeven wordt niks gedaan integendeel Oom Bas kan zijn litanie in het vliegtuig zonder onderbreken houden. Haar verschijning heeft de diepgang van een platbodemschuit, nul dus. Ze is de bruine aangever van oom Bas geworden.
En dan het nichtje van oom Bas, Joyce die louter en alleen aamdacht heeft voor haar uiterlijk, interesse in modebladen en daar houdt het dan mee op. De samenstellers van de strip vonden het voldoende om de Indische vrouw aan haar stereotype te laten voldoen, mooi en dom. Ze hadden minstens stil kunnen staan bij de situatie van de buitenkampers, tijdens en na de oorlog maar niks hoor.
Het boek verhaalt dat alle Europese mannen en later vrouwen en kinderen in het kamp moesten. Daarbij wordt even onder het kleed geschoven dat vele Indische militairen en burgers , ik schat een 40.000 maar hang me daar niet aan op. Deze historisch blunder werd al vermeld in die domme documentaire 2602.
Wat ik wel jammer vind dat het boek eindigt waar oom Bas zijn onecht kind zie.Ze is een echt Indisch kind geboren uit een Inlandse en een Hollander, of ze ook erkend is door oom Bas dat vertelt het verhaal niet want dat is wel jammer, maar ja Indische dromen eindigen vaak niet in happy ending.
Het Indisch HerinneringsCentrum jubelt wel dat het allemaal historisch juist is maar dan wel van Nederlands postkoloniaal standpunt, maar is het ook een getrouwe afbeelding van de waarheid maar niets anders dan de waarheid, zo waarlijk helpe mij God almachtig. Daar heb ik mijn gerede twijfels over
Voor de zoveelste keer wordt de gedeeltelijke waarheid of gedeeltelijke leugen op Nasi Rames nivau geserveerd, het lijkt wel structureel, Indootjes pesten
Ik was bang dat er met het Indisch HerinneringsCentrum iets zou veranderen, meer geschiedkundige ruimte voor de Indo-Europese bevolking, wat ze toekomt. Helaas mag dat niet zo zijn. Misschien kan het Centrum haar naam veranderen in koloniaal Herinneringscentrum Bronbeek, dan doet zij haar naam meer eer aan. En AUB geen tentoonstellingen meer inrichten, ik ga daarvan alleen maar vomiteren, Kirei.
Ach het is maar een slechtgeschreven stripboek, waar maak ik me druk om
Dacht dat ik ergens heb gelezen dat de Indonesische perspectief wordt ook meegenomen .
Wat ik nu gelezen heb is n.m.m meer halve waarheden , weet niet of het erger is dan leugens .
Men vergeet gemakshalve de rol en positie van de meeste eerste generatie Indonesische zoals Soekarno en vele anderen.
Ze waren niet zo maar van de ene dag naar andere dag anti Nederland geworden en echt gelijk 100 % merdeka willen en de Nederlanders de deur uit wijzen.
Per defenitie hebben de meesten Nederlandse opvoeding en vorming .
Zie in dit context de rol van Boedi Oetomo zoals wie de leiders en leden waren , de Sarikat Islam o.a geleid door Raden Haji Oemar Said Tjokroaminoto , de Petitie Soetardjo van 1930 van Kandjeng Pangeran Hario Soetardjo Kartohadikoesoemo van Huize Paku Alam , en zelfs de samenwerkingsaanbod van GAPI de Gabungan Politik Indonesia van 1939 , de Verenigde Nationalisten Groepen .
Dit in relatie met de afwijzing van Nederlandse zijde en de reactionaire G.G de Jonge.
Zie Exorbitante Rechten , K.B van 01/09/1919 als aanvulling van R.R no 111
Salam
A.M.I.S Surya Atmadja
PID
Politieke Inlichtingen Dienst
Wat ik mij daarvan kan herinneren bestond die dienst in Bandoeng al vóór de Japanse inval.Dus onder Nederlands bewind.
Tijdens de Japanse bezetting werd, meen ik, in Bandoeng een Japanner als hoofd van de PID aangesteld.
Wij waren als de dood wanneer we hoorden “die en die zijn weer door de PID opgepakt”.
Maar als dat boek dus halve waarheden bevat dan bevat het ook halve leugens en is het dus geschiedvervalsing.
Dat zaken zo verteld worden dat de hollandse jeugd zich beter met de verteller (totok) kan identiviseren is tot daar aan toe, maar om de Indo zo’n kleine rol toe te wijzen is simpelweg geschiedvervalsing.
Dan vraag ik me weer eens af, ook na de film Het Jaar 2602, waarom pikken we dit?
Hopenlijk wordt er nog eens een protest georganiseerd door het Indisch Platform, en ditmaal zo dat iedereen op de hoogte is, dan kom ik zeker.
Deze onzin moet een keer ophouden!
Enkele aanvullende opmerkingen: “dat Nederland nog niet of nog nauwelijks aan een eerlijke verwerking van ons Indische verleden is toegekomen.” Ik dacht dat Nederland niets meer weet van dat verleden, het interesseert ze dan ook totaal niet meer. Uit deze discussies mag ik opmaken dat die onvoltooid verleden tijd alleen binnen de Indische gemeenschap nog springlevend is.
De P(olitieke) I(nlichtingen) D(ienst) bestond vóór de oorlog al. Hij leverde mensen uit aan de Kenpeitai, mij bleek bij de Kenpeitai dat ze harder konden meppen dan de Japanners.
Soekarno is in december 1930 door de Landraad in Bandoeng tot vier jaar veroordeeld, in hoger beroep door de Raad van Justitie in Batavia bekrachtigd. In 1931 werd deze straf bij voege van gratie verminderd, maar hij werd eind 1931 al uit de gevangenis ontslagen.
Soekarno is in 1938 overgebracht van zijn ballingsoord Floris naar Benkoelen op Sumatra. Ik weet niet of deze verbanning was gelopen via de exorbitante rechten van de GG. Hatta en Sjahrir verbleven toen op Banda.
Sorry, het moet natuurlijk Flores zijn.
Wat die eerlijke verwerkig betreft kan ik het mij best voorstellen, dat wellicht voor een deel van de “indische gemeenschap” het verleden nog steeds onvoltooid verleden tijd is. Je zou bijvoorbeeld tijdens de oorlog als jonge indo uit een verpauperd gezin maar de straat op moeten om eten bijelkaar te sprokkelen voor het gezin.
Daarbij moest je nog tegenwerking ervaren door de indonesiers die door de japanners tegen je werden opgehitst in het kader van een haatcampagne tegen de nederlanders en allen die daarmee sympathiseerden.
Uiteraard raakt zo’n iemand daardoor gefrustreerd en hoopt hij dat het na de oorlog alles tot het verleden zal behoren.
Helaas voor de jongeman, na de oorlog, geen vreugdevolle augustus-kreten van bevrijde mensen of het aanblik van triomferende bevrijders maar een meute plunderende en wellicht ook moordlustige pemuda voor je deur.
Ik vraag me ook af wat er zo allemaal gebeurde in die door de Nederlanders verlaten huizen, en ik kan me indenken dat wanneer je ook nog wordt geconfronteerd met personen die welvarender uit de oorlog waren gekomen, dat het rood of wazig voor je ogen gaat worden.
Kijk, wanneer er Nederlanders als Indonesiers van dat verleden niets meer willen weten en zwijgen, geen oude koeien uit de sloot willen halen als het ware, daar sta je dan met je verhalen waar men niet naar wil luisteren.
Dan is het of zwijgen om niet te pro-nederland te willen overkomen of gewoon preken voor de eigen gesloten en besloten parochie.
De Terugkeer: ongeloofwaardig.
De hoofdrolspeler in de strip , oom Bas, gaat na heel veel jaren terug naar voormalig Ned. Indie, maar naar wat hij eigenlijk teruggaat wordt door de tekenaars van het boek niet duidelijk gemaakt.
Oom Bas die in de Bersiaptijd zijn moeder en zijn enig broertje heeft verloren, bezoekt helemaal niet hun graven, ongelovelijk maar waar. Een doodnormaal mens van lijf en leden zou toch eerst hun graven bezoeken om eer en respect te betuigen maar de schrijvers van de strip laten oom Bas dat niet doen.
Daarbij vergeten zij dat geschiedenis niet alleen maar het opsommen van feitjes is maar ook emoties. De schrijvers laten dat volledig na.
De schrijvers verhalen daarnaast ook niet over de scheidslijn tussen buiten- en binnenkampers, dat Indo’s ook in de Jappenkampen zaten, dat ueberhaupt Indo’s in de oorlog hebben gelden en nu komt ook dat gemis aan gevoel en emoties daar boven op. Er wordt toch wel veel weggelaten in de strip alhoewel de schrijver welliswaar de pretentie (en dat alleen, hebben dat hede strip een historisch karakter heeft en als zodanig behandeld schijnt te worden op scholen , maar ook hier klopt het verhaal van geen malle moer.
Tijdens mijn bezoek op de TTF zeiden mensen (veelal totoks om het kleurverschil duidelijk te maken) dat niet alles aan bod kan komen in het boek maar waarom wordt dan altijd het Indo-gedeelte buiten beschouwing gelaten. Het is en blijft een koloniale strip, niet naar werkelijkheid getekend.
Oja, toen ik vorige week naar Nederland kwam ben ik naar het graf van mijn vader, Ludwig van den Broek, ook wel Mof genoemd, gegaan en heb daar mijn steentje uit Italie gebracht. Je weet wel, de doden eren en respect tonen. Dat is mijn geschiedenis zonder pretenties.
“Daarbij vergeten zij dat geschiedenis niet alleen maar het opsommen van feitjes is maar ook emoties.” Het gaat niet eens om emoties, daar ben ik overigens ook niet sterk in. Als je voor de enige keer in je leven in staat bent hormat te brengen aan je directe voorouders, dan doe je dat gewoon. Bij de enige keer dat ik in staat was terug te gaan naar Indonesië heb ik op de erevelden de graven bezocht van twee ooms uit de Jappenkampen, en twee tantes die omgekomen zijn tijdens de bersiap. Mijn grootmoeder heb ik niet terug gevonden in de verzamelgraven Pujon, het bloemetje heb ik in de kali gegooid, misschien de juiste plek.
Wanneer bij het bedrijven van geschiedenis, als wetenschap, emoties een (overheersende)rol spelen dan denk ik toch aan die Don Juan die vrouwenarts is, of die aan pidjet doet.
Zonder flauwe kul, ik vond het een goed stripboek. Het is niet alleen bedoeld voor indo- of totok kinderen in de klas, maar ook voor hen die van andere afkomst zijn, en die moet je niet met te veel inside-information vermoeien. De leraar kan tijdens de bespreking van het boek ook vragen van de leerlingen beantwoorden en zelfs ingaan op onderbelichte items.
Ik vond het einde van het boek verrassend: Bas die zijn dochter en kleinkinderen ontmoet. Ontroerend zelfs. Zoiets past nou in een programma als “Opsporing verzocht”. Een schok van herkenning ook was het kistje waarin Bas zijn brief bewaarde. Zo’n kistje hadden mijn ouders ook, en dat heb ik nu in mijn trotse bezit.
Natuurlijk… het was veel logischer en realistischer geweest als men Bas de graven liet bezoeken.
Maar ik vergeef het de stripmakers dat zij zo niet denken.
Zij hebben geen familie daar dood. Zij hebben ook niet hun oorsprong achtergelaten. Zij zijn ook niet opgegroeid in een miljeu die dat wel zo voelde.
Die feeling hebben ze niet spontaan..
Ik maak me eerder druk over het wegmoffelen van de indo’s uit geschiedenis, ondanks dat de stripmakers bewust hebben geprobeerd dat niet te doen.
Boeroeng , ik denk niet dat de heren schrijvers een verhaal over Nederlands Indie en de mensen die daar wonen hadden geschreven.
Het is een verhaal van Toean Bas .
Slm dari Bukitinggi.
Ik heb helaas deze vragen niet aan de striptekenaren kunnen stellen, enerzijds omdat bij mijn bezoek aan de TTF één van hen onvindbaar was en anderszijds ik niet aanwezig kan zijn bij de presentatie van de strip op de TTF, morgen dacht ik. Ik had de volgende prangende en brandende vragen aan hun willen stellen:
Vraag 1a) Bent U het met mij eens dat elk normaal denkend mens , die naar vele jaren terugkeert naar het voormalig Ned. Indie, zijn schreden zet op Indonesische bodem en op zoek gaat naar het graf van zijn in de oorlogtijden omgekomen familieleden om zodoende eer en respect te betuigen.
Vraag 1b) Waarom gaat oom Bas, de hoodrolspeler in de strip bij zijn Terugkeer in voormalig Ned. Indie niet het graf bezoeken van zijn in de Bersiaptijd omgekomen Moeder en enig en jongste broer,
Veaag 1c) Maakt dit van oom Bas niet een ongeloofwaardig en betreurenswaardig figuur?
Vraag 2a) Niet alle Nederlanders gingen naar de Japanse kampen, waarom worden de zgn Buitenkampers niet genoemt, terwijl zij toch de meerderheid (> 200.000 of 70%) vormden van de Nederlandse staatsburgers in Indie, het is wel opvallend voor de oplettende lezer dat het aantal plaatjes met Indische burgers dwz Indo’s in het boek op één hand zijn te tellen. Het onderscheid Binnen- en Buitenkampers heeft in de discussie na de oorlog een belangrijke rol gespeeld bij vooral de uitkeringsinstanties, want verschil moet er zijn. Maak het ongenoemd laten/kleurloosmaken (sic) van de Indische burgers buiten de kampen de strip niet volstrekt ongeloofwaardig???
Vraag 2b) Waarom hebben in de strip alle Nederlanders in de kampen een blanke kleur terwijl tenminste 25% der Binnenkampers Indo’s of Indische burgers waren. Maakt het onzichtbaarmaken van Indische burgers, dus Indo’s de strip niet ongeloofwaardig??
Vraag 2c) Is het niet opvallend dat bovenstaande vragen allen met huidskleur te maken hebben , heeft dit meer te maken met het Oost-Indisch kleurenblindzijn van de tekenaars?
Vraag 3 Waarom is “De Terugkeer” GEEN koloniale strip??
Sommige mensen antwoordden op mijn vragen dat:
niet alles in de strip verteld kan worden.
Ik antwoorde dan dat het opvallend is dat alles over de gekleurde en Indische Burger of Indo wordt weggelaten en de blanke Oom Bas plaatjes lang over zijn koloniale en rassistisch jeugd kan rondbazuinen, hoe mooi dat al niet was.
er zoveel meningen/opvattingen zijn. Dit antwoord slaat wel als een tang op een varken (ik veeg mijn billen er mee af maar een rasechte Indo gebruikt de botol)en waar het argument verscholen is, mag Joost weten. In de discussie gaat het om argumenten, over hoe de strip geschreven is en wat het wil vertellen. Ik heb op de TTF weinig argumenten gehoord..
Helaas, op basis van bovenstaande is de hele strip niet geloofwaardig. Ik vind het een verspilling van belastinggelden dat deze strip in een oplage van 200.000 op scholen is verspreid en de pretentie heeft de geschiedenis van Ned. Indie te vertellen.
Ik kwam nog in gesprek met Wim Manuhutu en merkte op dat zelfs Molukkers niet in de strip naar voren komen alhoewel velen hebben zich toch in de oorlogen voor Koningin en Vaderland (sic) doodgevochten.
Helaas, ik had me best op die middag vermaakt met prijsschieten.
Zoals sigeblek, naar mijn mening terecht, opmerkt gaat de strip over de zoektocht (De Terugkeer naar indonesie) van Toean Bas naar zijn Indonesische geliefde. Een ander te vergelijken met Kuifje naar de maan of Kuifje naar Amerika, zonder neerbuigend te willen doen. Een spannend maar tevens educatief verhaal. Je moet toch ergens beginnen?
Voordat iedereen die zich tekort voelt gedaan overmand wordt door hevige opwinding: lees hier de docentenhandleiding + werkbladen voor de leerlingen
http://www.deterugkeer.nl/
Overigens, is het niemand opgevallen dat de brief aan Bas geschreven is door Soerati?
Ach, wat aandoenlijk, deze co-incidentie 😉
Als het toch alleen maar over de napak tilas verhaal van Toean Bas de Totok ging , waar kan men dan lezen of herleiden dat het ook over de Indische Nederlanders en of de oorspronkelijke bewoners van Nederlands Oost Indie .
Hun functie was dan aleen maar als bladvulling.
Ik ben net terug van de TTF en vanmiddag zag ik de tekenaar Eric Heuvel in een interview op een podium.
Hij noemde sommige kritiek op internetfora dat de keuze voor een totok als verteller een foute keuze was ‘omgekeerd racisme’.
Ik weet niet welke kritiek van wie en op welke site hij bedoelde, maar als hij of iemand anders mijn kritiek bedoelt (lees dit topic nog maar eens vanaf de eerste posting) dan snapt die persoon mijn kritiek niet.
Misschien dat iemand anders mijn punt duidelijker kan uitleggen vanuit een ander gezichtspunt en met andere woorden…. maar nu denk ik even…lah-mar-waaien.
Ik wilde na afloop nog even persoonlijk hem mijn bezwaren tegen teksten in 3 tekeningen op pagina 22 en pagina 40 uitleggen, maar het kwam er niet van..:
So much TTF, so many beautifull people, so little time..
—
Maar is het wel verstandig om het woord racisme te lanceren?
Is dat niet vragen om datzelfde per ommegaand terug te krijgen.? En wordt de eeuwenoude tegenstelling indo versus totoks hiermee overbodig aangedikt ? (zie hoe ik dat omzeil in mijn posting van 2 0ktober 2010 aan Joty ter Kulve)
Een zijsprongetje: Ik snap wel wat hij bedoelt, maar suggereert de term “omgekeerde racisme’ niet ergens dat racisme vooral een fout is van blanken en racisme met blanken als slachtoffer niet omschreven kan worden met het begrip racisme ansich….?
Mijn idee is.. laat dat ‘omgekeerde’ maar weg .
Met verwondering heb ik het commentaar van Eric Heuvel gelezen. Ik heb zelf geschreven “Als je een totok als verteller (Oom Bas) neemt dan haal je bij voorbaat moeilijkheden op de hals” En dan beschuldigt hij mij van omgekeerd racisme, ik vind dat wel een heel onvoorzichtige opmerking, hij is wel grensverleggend bezig.
Helaas was ik niet in de zaal aanwezig want anders had ik hem direkt onderbroken, opheldering en excuses gevraagd, want het komt niet elke dag voor dat ik voor omgekeerde (sic) rassist word uitgemaakt. Zoiets neem ik niet van een losgeslagen corpsbal
Ik kan alleen maar gissen naar wat hij er mee bedoelt. Ik plaats het in de kontekt van het boek of meer in de kontekt van wat hij niet geschreven heeft. Het door hem gebruikte woord rassisme/rassendiscriminatie is wel van toepassing op het stripverhaal en dan wordt de strip wel verhelderend. Ik wil hier niet op verder gaan want mijn argumenten hebben eigenlijk niks met rassisme te maken en ik wil niet in de hoek van rassisme gedrukt worden.
Ik ben bezig een kruidig en pittig stuk over Erikje Heuvel aan het schrijven, natuurlijk met argumenten, maar dat bewaar ik voor vanavond. Ik ga nu lekker naar het platteland, in de tuin werken, even dat misselijkmakend gevoel kwijtraken.
Wellicht moeten degenen die ons racisten noemen een stap terug doen en naar zichzelf kijken. Welllicht ontdekken ze wel kleine de racist in zichzelf.
Ik heb het hier ook over totoks en indo’s en elders over zwarten en mijn part Marokkanen, maar niemand die daarvan opkijkt.
Het is niemand duidelijk welke kritiek,van wie, op welke website, met welke woorden bedoeld werd. Dus laten we even relativerend blijven.
Nelly heeft een filmpje gemaakt van dat interview…
Kijk hier : http://indisch4ever.web-log.nl/indisch4ever/2011/06/i.html
(scroll door naar ong 12.33 minuten)
Ook ik liet een traantje bij de overwinning van Obama… en inderdaad omdat hij zwart en mixed is en ik vind dat Obama een tweede termijn moet winnen. O.a. ómdat hij gemixed zwart is. Daarna ..minstens 8 jaar een blanke Amerikaanse presidente..oa. omdat zij blank én vrouw is . Dit is geen racisme of sexisme (mannenhaat)… het is meer het afspiegelingsidee.. het rolmodelidee..
Maar we kunnen meer in het algemeen een diskussie opzetten.
Is het racisme om een indo als verteller te kiezen?
Is het racisme om een totok als verteller te kiezen ?
p.s. correctie, racisme en racist zijn 2 verschillende zaken. sorry.
@ Maar we kunnen meer in het algemeen een diskussie opzetten.
Is het racisme om een indo als verteller te kiezen?
Is het racisme om een totok als verteller te kiezen ?
Geen racisme. Misschien zou het een idee zijn om een drieluik te maken. Deel 2 laat je een indo het verhaal vertellen, deel drie een indonesier.
Het probleem zal dan wel zijn welk titel je aan de strip gaat geven.
“Indie pardijs en hel” voor de Indo?
“Garuda Merdeka”, voor de Indonesier?
——-citaat 1—-
12.21-12.33
toch al weer vreemd dat het weer een blanke moet zijn die ons verhaal gaat vertellen en dat soort commentaren..ja ik denk en dat is in mijn gevoel een omgekeerd racisme
—-
——-citaat 2—-
14.51…15.14
kwam het gewoon op neer, ook bij Ruud van de Rol die eigenlijk zo voor Bas zou kunnen doorgaan, een wat oudere heer die ik niet ben, kwam het gewoon terecht bij een Nederlander, die daar ooit als totok of als blanke is
opgegroeid, er eigenlijk uit is … eigenlijk verdwenen is uit de geschiedenis en dan zoveel jaar later nog eens een keer terugkeert en dat is op zich een heel herkenbaar verhaal, dat gebeurt heel vaak natuurlijk..
—-
Hierboven staat de bijna letterlijke tekst van Eric Heuvel in het filmpje interview 4 juni TTF 2011
Topic op I4E
Op Youtube
Mijn kritiek is dat de verteller Bas, een fictief karakter, geen indo is. Terwijl 70 % van de Nederlanders te Indië indo’s waren. Met opnieuw een niet-indo als representatief te nemen bevestigt je een aantal foute opvattingen die al heel lang leven in Nederland.
o.a. het idee dat de Nederlanders te Indië voornamelijk volbloed blanke mensen waren. Daarmee samenhangend het idee wat nog steeds in Nederland opduikt is dat indo’s cq donkere mensen eigenlijk geen Nederlanders waren….en nauwelijks in de jappenkampen zaten. Dat dit idee actief meespookt zie je in de tekeningen van pagina 22 en pagina 40 die ik noemde..
Dat ik ietwat sarcastisch deed in mijn recensie over Bas .. was omdat wederom de indo’s een secundaire rol kregen als hoofdpersoon. De makers – zich niet bewust van hun culturele determinatie, inzake indo’s wegmoffelen uit het Nederlandse zelfbeeld – dachten nauwelijks aan een indo als verteller, of alswel dan was het dat het niet herkenbaar was voor hen en voor de doelgroep, de Nederlandse jongeren ( citaat 2) Het lijkt mij best wel dat hetzelfde verhaal van een bruine Bas herkenbaar is voor de Nederlandse jongeren. ( overigens voor 30% of meer zelf getint) Het is logischer dat een indo de verteller is, als je toch denkt aan 1 verteller. Maar ik wijs Bas niet persé af als verteller… wel dat hij alleen de hoofdrol heeft. Zet toch zijn indovrouw naast hem als verteller…of haar zus, als de ontknoping daarmee gediend is. Overigens hebben vele indo-Bassen nog veel meer van dergelijke familie-terugvind-ervaringen. Zij hebben veel meer familie achtergelaten dan iemand uit een niet-gewortelde familie.
Dit verhaal is niet verteld in de strip
Het meeste wat Bas vertelt is niks fout….maar door zijn voorkomen kan hij niet ‘uitbeelden’ dat die Nederlandse gemeenschap voor 70% van gemengde afkomst was….(waaronder ook heel veel mensen die redelijk blank waren en niet snel als gemengd herkenbaar waren)
En ik vrees dat het ook niet de bedoeling kon zijn van de stripmakers die 70% -30% verhouding uit te beelden
Immers ze waren zich er niet van bewust.
Als mijn eerste keuze voor een indo als hoofdpersoon-verteller racisme is, dan is met dezelfde redeneerstijl de eerste keuze voor een niet-indo toch net zo racisme. ?
Ja ,…… nee…. soebatten…….
Doe dan tjampoer…. van beiden wat…. trés Indisch toh ?
Het filmpje op Youtube over het interview met de tekenaar van de Terugkeer is meer dan verhelderend en voor Eric Heuvel schokkend.
Bij Eric Heuvel komt een onderbroekengevoel van “omgekeerd racisme” op als sommige mensen kritiek hebben op de blanke hoofdpersoon van oom Bas in het stripboek. Dus alleen het kritiek hebben op zijn hoofdpersoon is voor Eric Heuvel an sich al een gevoel van racisme waarbij deze 4 keer de hoek omgaat om weer om te keren. Tevens laat hij wel na om aan tegeven wat dat omgekeerd racisme inhoudt maar bij zijn almachtig,allesomvattend en onfeilbaar gevoel (het lijkt de Drieeenigheids God wel) houdt het wel op.
Het is alsof Indo’s een ander soort racisme hebben als blanke mensen, andere smaak zeker, het is dat omgekeerde alsof Eric hier langzaam uit de bocht vliegt.
Zijn gedrag is een staaltje van arrogantie die ik zelfs in musea vanwege de zeldzaamheidswaarde niet tegenkom.
En dan vraagt Scheldwacht of het boek anders was geweest als een Indo de Hoofdpersoon was. En dan overtreft Eric Heuvel zichzelf en zegt dingen die niet toerekenings vatbaar zijn:
Hij antwoord heel parmantig en zet zijn belezen gezicht op en nu moet ik serieus blijven ondanks de lachstuipen:
ANTWOORD“we wilden academisch (sic) te werk gaan en we vroegen ons af wie we wilden bereiken”. Sinds ik deze woorden hoor begrijp ik dat ik ook academisch bezig ben, ik hou me nl bezig met de verkoop van biologische produkten en ik vraag me ook af wie ik met mijn produkten wil bereiken. Academisch je weet wel!!!
Op de vraag waarom dat Indische niet aan bod komt, zoals Indo’s in Jappenkampen, Buitenkampers etc. zegt Erikje en dan komt de klap op de vuurpijl want Erikje gaat zich nu helemaal in het lachwekkende overtreffen. Tegelijkertijd wordt postuum de halve waarheden door Erikje goedgepraat, bij mij komt een bromtollol gevoel naar boven.
ANTWOORD. Het gros van de leerlingen heeft geen referentiekader met de Indische Gemeenschap , dus niks Indisch.
Dus als ik Eriks redenering volg, heeft het gros van de leerlingen geen referentiekader met de Joodse Gemeenschap dus die laten we bij de behandeling van WOII geheel buiten beschouwing. Als ik dit in Nederland zeg, dan word ik gelijk in een dwangbuis enkele reis Pieter BaanCentrum gestuurd, maar Erik kan dat zonder tegenspraak op de TTF zeggen en nog vrij rondlopen.. Erikje geeft op deze manier aan het Zwart/Wit-denken toch wel een heel bijzondere betekenis.
Hier vergeet onze Erikje gemakshalve dat de Indischen de grootste immigrantengroep in NL zijn en door vermenging toch wel de miljoengrens overtreft. Dit gegeven wordt door Erikje heel academisch onder het tapijt geveegd . Hier komt de Gladdakker Erik ten volle tot uiting
Ik had hem nog willen uitdagen de vragen uit een vorige reactie te willen beantwoorden maar het interview spreekt stripboekdelen. Ik kan nog geeneens medelijden met hem hebben.
Bij mij gaat het erom dat hij met het stripboek een vertekenend en vooringenomen beeld van de Geschiedenis in voormalig Ned. Indie geeft. Daardoor is het verhaal ongeloofwaardig en houdt mythes in stand en maakt de pretentie op een geschiedenisboek ten velen malen niet waar. Hij geeft de Indische Burgers, de Indo’s dus, geen plaats in de geschiedenis die hen toekomt, daar spreek ik indirect ook het IHC Bronbeek op aan.
E.e.a. is zoals gewoonlijk niet persoonlijk bedoeld. Ik spreek de tekenaar aan op zijn competenties of afwezigheid ervan.
Nou Peter, je trekt wel weer fel van leer hee?
Maar goed .. in citaat 2 lijkt de tekenaar te zeggen dat de stripmakers en ook de doelgroep van vmbo-jongeren zich beter kunnen identificeren in de totok Bas.. zijn verhaal is meer herkenbaar.
Maar het zou kunnen dat zich hier wreekt dat hij toch onvoldoende kennis had over dat Indisch referentiekader, hoe Indische Nederlanders denken …dat hij bleef steken in … zij, de indo’s en wij de Nederlanders.
Als hij daar meer research had over gedaan dan hij ontdekt dat die indo’s ook Nederlanders zijn…. en ook in de Jappenkampen zaten en ook die verhalen hadden die hij wilde vertellen via de figuur Bas. Maar iemand van het IHCB had in eerste instantie liever een tekenaar gezien met meer feeling met het Indische ? Bijv een Indische tekenaar zelf ? Zegt hij…
Daarin heeft die persoon toch wel een beetje gelijk in gehad
Ook zoals de tekenaar zijn visie op sommige Indische jongeren in het nichtje projecteert en dat omschrijft.
Hij noemt haar betrokkenheid met de Indonesische cultuur, maar hij tekent wel boeken van Bloem, van Dis, Haasse, posters van Pasr Den Haag en een Asianparty….
Dat is betrokkenheid met Indische cultuur…en niet zozeer met de Indonesische cultuur, ondanks de Indonesische kunstvoorwerpen in haar appartement.
De tekenaar noemt dat “sterke identificatie met de Indonesische cultuur bij 2e en 3e generatie ” (16.10)
En dat begreep hij dus ook weer fout vanuit zijn Hollands referentiekader. Neigt hij er ook naar die eigenheidse Indische cultuur niet te zien en identificatie daarmee te rangschikken als hetzelfde als identificatie met Indonesische cultuur. ?
IHCB wilt het Indisch verhaal vertellen.. Maar welk verhaal is dat ? De tekenaar vertelt op sommige punten niet het Indisch verhaal… maar het Hollands verhaal.
Het verhaal van onwetenden te Holland en hoe zij vanuit die onwetendheid kijken en denken wat dat Indisch verhaal is.
@Peter van den Broek, betreft citaat
ANTWOORD. Het gros van de leerlingen heeft geen referentiekader met de Indische Gemeenschap , dus niks Indisch.
en verder….
Hierin moet ik Eric Heuvel (wel) gelijk geven.
Vraag een willekeurig persoon waaraan hij denkt bij de woorden WOII en evt aangevuld met Joden, dan zal het antwoord vrij snel worden gegeven: Hitler, jodenvervolging, concentratiekampen, Anne Frank en noem maar op.
Maar bij WOII in Azie en indo’s zal men niet verder komen dan de atoombom op Hiroshima, vrees ik.
Indo’s associeert men (dat zijn de niet -indo’s) vooral met Indonesie, pasar malam en indische rijsttafel. Dat indo’s zowel in Indie, uitzonderingen daargelaten, als ook in Nederland Nederlanders zijn, dat beseft niet iedereen.
Misschien dat ook Erik Heuvel bij Nederlander als eerste ingeving aan een blanke Nederlander denkt?
Overigens zal een groep leerlingen een multiculturele samenstelling hebben.
WIJ weten wel dat de Indischen de grootste immigrantengroep is in NL, maar velen in onze multiculturele samenleving weten het niet, daarvan ben ik wel zeker.
De vermeende afwezigheid van een “referentiekader met de Indische Gemeenschap”, houdt natuurlijk niet in, dat je hierover slechts een korte kanttekening in de marge plaatst, of dat je (als striptekenaar) het slechts houdt bij 2 a drie tekeningen waarover vrijwel iedereen ook ontevreden is. Dat hoeft nu ook weer niet.
Wellicht komt er een volgende vermeerderde druk, alles is mogelijk.
Zo het speciale (of specifieke) verhaal van de indo toch aan de “buitenwereld” moet worden verteld, dan zal er een vervolguitgave moeten komen, met een verhaal verteld door een indo.
Wanneer elke indo uit de indische gemeenschap die daaraan de behoefte gevoelt 1 euro doneert, nou dan zie ik zo’n uitgave wel komen..
Ik kom even terug op het verkeerde idee van neerlandocentrisme dat zowat alle Europeanen en Nederlanders in kampen terechtkwamen. Pagina 22.
Dr L de Jong maakt in deel 11b pagina 845 de inschatting dat 220.000 Nederlanders, bijna allen Indische Nederlanders, niet in het kamp waren… naast 142.000 Nederlanders wel geinterneerd. Een alinea eerder schatte hij het aantal Indische Nederlanders op 280.000 in die periode. Dus…. iets meer dan 60.000 mensen van gemengde afkomst waren geinterneerd en zowat 80.000 geinterneerden waren geen indo-europeaan, aldus zijn schattingen.
http://www.niod.knaw.nl/nl/CijfermateriaalJapanseBezetting.htm
Geachte Heer Vos,
N.a.v. de zin “Dat Indo’s zowel in Indië, uitzonderingen daargelaten…” op de datum maandag 6 juni. Heb ik voor mijn gemoedsrust wel een stukje toelichting nodig. Graag zelf, want ik heb nu nog problemen met het Nederlands, weet U!
Naar mezelf kijkend, zie ik een blanke man met een Europese naam die door zijn toenmalige omgeving – schooltje – internering – etc. Nederlands denkt. Door de toenmalige Nederlands(Indisch) regering ingedeeld in het vakje “Maleier”.
Wel plezieriger door personen uit datzelfde vakje als een Blanda-Indo. Ga ik met mijn beperkende kennis in de directe omgeving(West-Sumatra) rondkijken, zie ik dat er meerdere Indo’s toen in de zelfde omstandigheden verkeerden als ik. Zie bijvoorbeeld de Nederlandse Staatsbladen.
Naar mijn inziens geen uitzonderingen, maar velen met mij in deze situatie. Ik hoop dat ik dit zinnetje verkeerd zie, maar ja zo mengedor mijn Indo hart nu eenmaal.
Voor boeroeng/Nelly hartelijk bedankt voor deze site. Dese Tji kijkt er altijd het eerst naar.
Bo
Ik denk erover om een klacht in te dienen bij het IHC Bronbeek die uiteindelijk de eindverantwoordelijkheid heeft over de vermeende “historische” strip “De Terugkeer”. Ik hoop dat velen met hetzelfde ongenoegen (kwaadheid is mij Heuvel niet waard) een soortgelijke klacht bij het IHC indienen
Na het lezen van het stripverhaal en het horen van de welhaast scrabeuze uitlatingen van de tekenaar E. Heuvel tijdens het TTF kan de stelling dat E.H. een bekeerde, verkeerde danwel omgekeerde racist is met voldoende argument onderbouwd (kijk maar naar zijn zwart-wit tegenstellingen) en steekhoudend gemaakt worden.
Zijn uitlating dat “Het gros van de leerlingen geen referentiekader heeft met de Indische gemeenschap” duidt alleen het provinciale en vooringenomen karakter van de tekenaar aan.
Zijn beroep op de kennis van de Indische cultuur is gebaseerd op enkele valantiereizen naar Indonesie en dat geeft het spreekwoordelijke “academisch” niveau van zijn werkwijze aan, hij geeft dat naar woorden van gelijke strekking ook toe. Op zo’n manier wordt de Vaderlandse geschiedenis gedegradeerd tot louter “1602 Slag bij Nieuwpoort” spandoekleuzen want dat is het referentiekader, een soort “Endloesung” der Indische geschiedenis van ons aller Erikje.
Met zijn referentiekader en niet dat van de leerlingen (hij gebruikt hier wel een zeer goedkoop argument om onder zijn verantwoordelijkheid uit te komen) elimineert hij met een pennestreek wel de Indische Burgers en Molukkers, die tenslotte ook voor het Koninkrijk hebben gevochten en gestorven zijn, uit de Vadelandse Geschiedenis.
Ik accepteer het niet dat hij met zijn vuile voeten de nagedachtenis aan mijn grootvader Pieter Mulder besmeurt die in de oorlog, niet de oorlog van E. Heuvels want dat gaat buiten zijn germaanse referentiekader, in het Jappenkamp als één van de vele Indische Militairen voor Eriks Volk en ons Vaderland gestorven is. Mijn inlandse Oma en haar 4 kinderen hebben de Oorlog in het Japanse vakantiekamp doorgebracht en dat is toch iets anders dan 1 winter bloembollen eten in NL (dit is geen leedvergelijking). In Eriks ogen past dat niet in het raszuivere referentiekader en deswegen moet dit voorgoed de Vaderlandse geschiedenis ausradiert worden
Ik accepteer het niet dat hij met zijn vuile voeten de nagedachtenis aan mijn oom Eddie besmeurt die aan de Birmaspoorweg (komt die eigenlijk voor in zijn geschrift) gewerkt heeft. Hij is voor zijn leven beschadigt uit de oorlog gekomen. In Eriks ogen past dat niet in het rassentheoretische referentiekader.
E. Heuvel heeft in het interview vaak over “Gevoel” mezus en mezo maar dat Gevoel voor de Indische gemeenschap, het historisch besef, heeft hij als raszuivere provinciaal bij de toegang van Bronbeek achtergelaten.
Als sociaal-liberaal ga ik ervan uit dat mensen niet tegen zichzelf in bescherming mogen worden genomen, de mens is verantwoordelijk voor zijn woorden en daden. Maar E. Heuvel doet mij sterk twijfelen aan de juistheid van dit uitgangspunt.
E.e.a. is natuurlijk niet persoonlijk bedoeld, het gaat mij er niet om dat een niet-Indo de strip heeft gestekend.
De uitstekend biografie van Tjalie Robinson is bvb door de Hagenees Prof. Wim Willems terzakekundig en professioneel, met veel gevoel en inlevingsvermogen, met een vlotte pen geschreven. Dit zijn allemaal essentiele elementen die ik op zijn zachts gezegd bij E. Heuvel in zijn strip mis.
Gelukkig heeft Willems het beruchte referentiekader van E. Heuvel niet gebruikt anders was de biografie van Tjalie wel een heel dun boekje geworden.
@Bo Keller
Geschiedenis is een wetenschap, dat blijkt nu maar weer eens, die je met wiskundige precisie moet uit- cq beoefenen. Velen vergeten dat wel eens.
Edoch lastig natuurlijk wanneer personen op een laagdrempelig forum als dit met elkaar gaan discusieren.
Indien er personen zijn die op een bepaalde bewering of uitspraak van mij of van iemand anders opmerkingen hebben en vervolgens uitleggen dat die bewering niet helemaal klopt, vind ik uitstekend.
Dan hoef ik er verder niet veel aan toe te voegen toch?
Er zijn ook indo’s die helemaal niet geregistreerd staan als Nedrlander en die als inlander in de kampung verdwijnen.
Ja dan blijken die uitzonderingen toch wel heel veel uitzonderingen te zijn zodat je niet van uitzonderingen kunt spreken. Dan blijken de indo’s die je als Nederlander kunt kwalificeren misschien opeens wel de vele uitzonderingen te zijn.
Wim Willems heeft voor zijn biografie zich natuurlijk moeten inleven in de indo Tjalie zoals E. Heuvel voor zijn strip zich heeft moeten inleven in de totok Bas.
Voorts heeft E. Heuvel een strip moeten TEKENEN voor 12-16 jarigen. De scenarioschrijver was (is)Ruud van der Rol 😉
Op deze pagina kunt u de ontstaansgeschiedenis lezen van de strip
http://www.stichtingbeeldverhaal.nl/787/terug-naar-indonesie.htm
E. Heuvel kwam in kontakt met Esther Captain, en zij vond het allemaal wel prima zo.
@ Bo Keller… we doen ons best iets te maken van deze site.
@ Ed
Esther Captain werd in een vroeg stadium erbij betrokken als vertegenwoordiger van het Indisch Huis maar heeft ze de definitieve invulling toen gezien ? Ik denk van niet.
Tjalie Robinson was een echt mens en Bas is een stripfiguur, die zijn karakter, zijn visies en zijn woorden krijgt van de tekenaars.
Maar kennelijk hebben de tekenaars zich niet zo ingeleefd in de indo’s want — zo lijkt de gedachte te zijn– indo’s waren geen Nederlanders en dus niet ‘herkenbaar’ voor tekenaars en de doelgroep , de vmbo-jongeren.
En er was nog de reden dat totoks zoals Bas verdwijnend zijn uit de geschiedenis (citaat 2).. Dat is ook zo .. er is in Nederland een permanente neiging Indië te negeren en te vergeten. Dat zeggen indo’s en totoks al enkele eeuwen.
Maar de tekenaars wilde dus de indo’s wat op de achtergrond houden ook omdat mensen zoals totok Bas eerder wegvagend zouden zijn ( what about Oeroeg en Rampokan?) En daarmee werden ze op bepaalde momenten ook uitvoerders van die permanente neiging .
pagina 22 van de Terugkeer
* Op het 1ste plaatje is geen indo te zien, ook geen indo op plaatjes 3,4,5,6,7,8,
* 2de plaatje van boven met tekst “opeens was er grote armoede onder de Nederlanders…. ”
De rijksten hadden meer spulletjes dan de armere om te kunnen verkopen en de armere Nederlanders waren meer indo. .. Op dit plaatje valt hooguit 1 indo te zien.
* plaatjes 6 en 7 had ik al besproken in dit topicbegin
* plaatje 8…. Mijn opa was totok, geboren in Limburg.. hij werd aangezegd te Bandoeng te verhuizen naar een ‘beschermde wijk’ . Hij was 73 jaar en oma, 2 dochters, 1 zoon, en 2 kleinkinderen verhuisden mee.
En zo kwamen zij ook in het kamp terecht, hoewel zij aanvankelijk niet werden verplicht. Later wel te Bandoeng op grond van een indoclassificatie.. ze waren te veel ‘blank’
Maar ik mis dus indo’s op plaatje 8.. niemand die mijn familie w.o. mijn moeder vertegenwoordigt.
Ook volgens pagina 23 waren er geen indo’s in het kamp..
De tekenaars zaten hier vast in een stereotypering >>indo’s waren geen Nederlanders, niet blank, hoefden niet het kamp in..
Was het aantal totoks in de burgerkampen 70 % of misschien meer… In de krijgsgevangenkampen waren er meer indo’s … maar ook hier tekenden men vanuit die stereotyperingen zoals deze tekening van pagina 40.
Getinte indo’s ook hier weggemoffeld uit de krijgsgevangenkampen..
Peter schreef:
Hieruit blijkt dat de makers wel leuk kunnen tekenen maar miniem verstand hebben van Indische en koloniale geschiedenis, het is wel opmerkelijk want ze hebben enig ervaring in historisch tekenen
====================================== ===============
Opmerking:
Op zich kan ik beide heren schrijvers niet kwalijk nemen, veel van de de londho hadden en hebben geen belangstelling over wat froeher in N.O.I gebeurde.
Wat ik vreemd vond en vind dat men een stripboek op het niveau van Donald Duck werd gepresenteerd als een ” betrouwbare” beschrijving van de geschiedenis van N.O.I (inclusief de bewoners)Daar zakt mijn sarong spontaan af .
salam.
A.M.I.S.Surya Atmadja
Meneer Atmadja / sigeblek, de strip is ook geschreven met het oog op de Indonesische markt.
Een begeleidingsgroep van 19 historici en andere deskundigen van onder meer het NIOD bogen zich over het storyboard. Je mag je sarong beter vastknopen
Het lijkt me onwaarschijnlijk dat dit stripboek ook bestemd is voor de Indonesische markt. Wellicht zal het tzt worden vertaald naar het indonesisch. Redenerend vanuit de – cynisch bedoelde? – gedachtengang van Bob Henri kan ik het me best voorstellen dat een Donald Duck (/Kuifje) achtige presensentatie van het verhaal van De Nederlandse totok Bas – veel plaatjes en niet te veel tekst – bij de meeste Indonesiers het beste werkt.
Zo het verhaal van indonesische (als ook de Indische kant) niet eerlijk aan bod komt, dan bestaat er nog steeds de mogelijkheid om zich te revancheren en een Indonesische versie van de strip te maken.
Dit is veel beter dan alle betrokkenen mbt de strip finaal af te branden en met de grond gelijk te maken, want dat is natuurlijk, gezien de hoeveelheid werk en het plezier dat eraan werd besteed – ook niet eerlijk, sigeblek.
Wat dat “omgekeerde racisme” betreft, legde hij E. Heuvel uit wat hij daarmee bedoelde. Wellicht is racisme een te zwaar woord.
Immers uit bepaalde indische hoek kwam de klacht dat een blanke Nederlander zo nodig “ons” verhaal moest vertellen. Met dat “ons” wordt bedoeld de 70% die ook behoorden tot de Nederlanders in Indie. Dus het verhaal van Indie, “Ons Indie”, zou logischerwijs (?) moeten worden verteld door een indo. Maar u begrijpt dat het – wanneer het toch om aantallen gaat – het verhaal van “Ons Indie” evengoed verteld zou kunnen worden door een inlander (Indonesier). Maar die kwam pas nadrukkelijk in beeld – bekijk de vele prentbriefkaarten uit Indie maar eens – wanneer hij iets “eigenaardigs” over zich had. Maar OK, we hebben het nu over de Nederlandse gemeenschap in Indie.
E. Heuvel gaf al aan dat uit bepaalde – hij noemde de ISP – hoek men als striptekenaar de voorkeur gaf aan een indo (wie?). Maar die haakte af omdat hij nooit in Indie/Indonesie was geweest.
Al nadenkende over dit “omgekeerde racisme” stuitte ik op het feit, dat in Nederlands-Indie vanwege zijn gedeeltelijke blanke bloed, de indo, zich superieur voelde tegenover zijn mindere (inlandse} broeder. Daarentegen verwierp hij van de blanke (totok) Nederlander elke discriminatie op grond van ras.
Dit ‘rassenidee” wordt momenteel naar de achtergrond gedrongen door de nadruk te leggen op de “eigen” (indo) cultuur, en wordt vooral door de jeugd daarbij verwezen naar elementen van de Indonesische cultuur van de indische inlander..
De wereld op zijn kop.
Mij lijkt het dat we ons, voordat de zaken uit de hand dreigen te lopen, maar (voorlopig) moeten tevredenstellen met het gebodene in “De Terugkeer” – hoe onevenwichtig ook voor bepaalde personen.
Outsiders – en dat zijn er heel wat – krijgen hoe dan ook een vrij aardig beeld van hoe het vroeger in de voormalige kolonie er aan toe ging. Een zeer ingewikkeld verhaal mijns inziens.
@ Ed..
Je hebt gelijk. Het is een ingewikkeld verhaal, nog meer voor outsiders en nog meer voor scholieren. Daarom is dit stripboek voor
de jongeren een goed leerboek. Leren zonder door te hebben dat je leert.
Dat schreef ik in het begin van dit topic: grootouders koop dit boek.
Waar en wie op het internet klaagde zodanig dat Heuvel dat omgekeerd racisme noemt? Inderdaad– vermoedelijk– een te zwaar woord en als je dat terugbrengt naar zijn kern, dan moet hij dat eens op zichzelf toepassen. Mijn klacht is niet de blankheid van de geschiedschrijver, maar diens onwetendheid en terugvallen op bekende Hollandse generalisaties (indo’s zaten niet in kampen, indo’s zijn geen Nederlanders) ondanks de goede pogingen tot research. Bij die generalisaties zat het idee dat een indo als vertelfiguur minder kan vertellen over de totoks. Of dat de totoks minder prominent aanwezig zijn in het verhaal en dat past niet in zijn behoefte aan herkenbaarheid en die van de scholieren.
De tekenaars hebben bewust het verhaal van de totoks laten domineren,(citaat 2) althans.. wat zij denken wat hun verhaal is… in feite is dit het Hollands verhaal over Indië ( niet van totoks te Indië, maar van onwetende Hollanders te Holland) wat de regie hier en daar overneemt en daarmee maken zij de klassieke fout van Nederland tov Indië: Focussen op Nederland en de “echte Nederlanders” het opzij schuiven van wie minder Nederlands is …
Zo ontstond ooit de Indonesische revolutie. Nederland heeft dit onvoldoende verwerkt ?
Indo’s toen waren natuurlijk ook min of meer in die roes van verhevenheid, net als de totoks.
Maar zo zwart-wit lag het niet…… Mensen namen ook afstand van die verhevenheid omdat ze met zichzelf in de knoop kwamen.. over de
eigen niet-verhevenheid en die van hun naasten.
En ook totoks begrepen dat men moest inbinden. Maar het idee van blankheid boven alles werd niet wezenlijk aangevallen door
indo’s… men bleef ook vaak hun mindere positie accepteren en de discriminatie zo snel mogelijk vergeten.. Of men sloot zich aan bij de nationalisten in latere jaren.
ISP? Misschien zei hij IHSB en bedoelde hij IHCB? ( 12.30 minuten)
Het verwerken van details is een van de leuke kanten van dit boek.. bijv een korte uitleg over de diversiteit op de HBS te Bandoeng.
Heel herkenbaar voor de scholieren van 2011… Je sluit daarmee aan bij hun belevingswereld
Zoals deze tekening op pagina 14:
Schitterend dit aan te stippen…. maar wederom .. waar zijn de indo’s ? Een HBS was nog steeds een rijkeluisgebeuren in die jaren.. dus relatief waren er minder indokinderen..Dat weer wel.
Ter vergelijking zijn hier foto’s van de mulo te Bandoeng rond 1940.. Ik zie verdomd veel indo’s.
http://indisch4ever.web-log.nl/indisch4ever/2010/03/indisch-in-be-4.html
http://indisch4ever.web-log.nl/indisch4ever/2008/04/indisch-in-be-3.html
Geachte heer Vos,
Langzamerhand heb ik het door dat geschiedenis een wetenschap is. Naar aanleiding daarvan toch nog enkele vragen. Dit maal over omgekeerde racisme’.
De Indo, zich superieur voelde tegenover zijn mindere (inlandse) broeder.
Ben ik nou in een ander werelddeel groot gebracht dan deze Indo.
Hoe toch; onze moeders zijn inlanders, opa/oma van beide kanten (soms) inlanders, neven/nichten ook al inlanders!!
Mijn school,voetbal, militairen, vrienden ook al Indonesiërs. Mijn arts dokter Djawa, mijn militaire commandant (groot majoor) Indonesiër. Mijn directe militaire meerdere een inlandse korporaal. Ook mijn vermoordde vriendin is een Indonesische.
Niet in slaap gesust met ‘skaapie, skaapie, maar wel met Nina Bobok.
Rooms-katholieke misdiensten ook toegankelijk voor inlanders!
Is dit ook terug te vinden in deze wetenschappelijke geschiedenis?
Met vriendelijke groeten,
Bo
Menir Vos brengt mij op een idee.
Siapa ta(h)u oftewel wie weet komt in de toekomst een “Sejarah Hindia Belanda Timur” versie A.M.I.S.Surya Atmadja.
Alleen moet ik dan een ghostwriter nemen (een setan penulis of penulis setan) om mijn B3 te camoufleren.
Salam sejahtera
Zie prent,zat.02okt2010 in boeroengs pikirans.
Vrachtwagen met af tevoeren vrouwen etc, Uitgerekend
de bananentros links op de prent terbalik aan de pisangstam Ook de bajonet bevestiging, Salah.
Ini 2jaren werk.GEWELDIG seg!! Bo
REQUIM
Eric Heuvel, de tekenaar van de strip, verdient niet geheel de stortvloed van kritiek. Weliswaar vind ik het bedenkelijk dat Ericje, die volgens zijn eigen biografie de lerarenopleiding Geschiedenis (sic)heeft gevolgd, zegt dat aangezien het gros der Nederlandse scholieren geen Indisch referentiekader hebben, danook geen informatie over Indischen in het boek de Terugkeer” hoeft te worden vermeld. Ik denk dat hij bij deze gedenkwaardige woorden even verward was.
Ruud van der Rol, de co-actuer van de strip verdient wel de gespuide kritiek, rekening houdend met het feit dat hij het scenario van het verhaal “De Terugkeer” heeft verzonnen en lang bij het Anna Frankstichting heeft doorgebracht. Hij dient dus toch wat van oorlog af te weten. Ik kan me indenken dat de opmerking “omgekeerd racisme” uit zijn koker komt. Voor zo’n vergrijp werd ik al lang onverdoofd besneden , maar ik heb het tot nu alleen maar gebracht tot “ziek”, irritant en “psychiatrisch patient”.
Blijven over de Deskundigen van de strip en het Indsich Herinnerings Centrum Bronbeek (IHCB)
Als ik op de laatste pagina de lijst van deskundigen bekijk en vergelijk met de gefundeerde kritiek op de missers in de strip die op deze blog is geuit dan zakt niet alleen de sarong af maar stijgt tegelijkertijd het schaamrood naar de kaken. Ik had toch wel wat meer “academisch” niveau en resultaat verwacht, dat laatste slaat natuurlijk niet op de blog.
Maar hoe staat het eigenlijk met het Indisch referentiekader van het IHCB, want dat gebrek aan kader bij deze geldgever is toch wel de hoofdschuldige van het gehele debat. Moeten deze bestuursleden niet op hun Indisch referentiekader worden beoordeeld want ik heb de indruk dat ook na het bezoeken van de tentoonstelling “ Het Verhaal van Indie” het enigszins schort aan Indisch, danwel referentie danwel kaderaanwezigheid.
Maar misschien werken we deels mee aan deze Nederlandse onverschilligheid Ik denk dat Indische Burgers, Indo’s dus, de invloed van bovengenoemde strip onderschatten. De strip wordt aan 200.000 scholieren gestuurd en dat gaat de komende jaren de beeldvorming van het gros der scholieren bepalen. Dan kan deze scholieren niet aaspreken op hun Indische onverschilligheid want zij hebben ten slotte “ Es nicht gewusst”.
Als iemand in het holst van de leeuw, TTF ongestoord over “omgekeerd racisme” praat als kritiek wordt geuit op de witte huidskleur van de hoofdpersoon danwel over het gemis aan Indisch referentiekader bij het gros van de Nederlandse scholieren braakt, dan geeneen Indo telor asin naar z’on hoofd gooit, dan is de Indo de spreekwoordelijke pispaal in eigen huis.
Niet alleen deze strip maar ook de tentoonstelling “het verhaal van Indie” en ook de film “2602” allemaal communciatiemiddelen die een groot ook niet-Indo bereik hebben, toont het gebrek aan belangstelling en respect voor de Indo.
Kritiek op deze geschiedenisuitingen op deze en ander blogs is op een uitzondering na miniem , de welbekende veelschrijvers, degenen die hun eruditie tonen, ontbreken plotseling. Wie zwijgt stemt tenslotte toe. Zo betaalt en vertaalt onverschilligheid zich, maar dan de ondere kant op, de “omgekeerde” onverschilligheid.
Soms denk ik dat we na zoveel jaren nog steeds niet zijn aangepast,:eigenschappen zoals assertief, direkt, een grote bek niet opgepakt maar hebben we Indische eigenschappen zoals moed, durf, ondernemingszin in Indie laten liggen.
Wat Eric Heuvel zei toen hem gevraagd werd waarom een niet-indo de hoofdrol kreeg was dat de makers en de scholierendoelgroep, zich makkelijker kon identificeren met een blanke oudere man. Heuvel denkt op dit punt in hokjes van indo=donker=niet Nederlands genoeg en blank=Nederlandsgenoeg.
(wat ik eerder zei met hollandsperspectief en neerlandocentrisme)
Er zijn oudere indo’s -echt niet zeldzaam deze lui- die er best wel blank uitzien. En dit is vooral doordat die vossen hun zwarte haren verliezen. Nog even en dan ben ik aan de beurt.
Een oudere man is ook niet echt een scholierenrolmodel. Die denken meer aan popstars en voetballers. En minstens 1/3 van de scholieren zijn ook van een donkere afkomst. De noodzaak van de verwitting van de hoofdrol is daarom ook al een beetje niet op zijn plaats.
Mijn spontane keuze zou een indo geweest, ook omdat 70% van de Nederlandse gemeenschap indo was (die verhouding wordt volstrekt niet door de strip verbeeld) Het is natuurlijk belangrijk dat men aansluit bij de groep die men iets wilt leren. Natuurlijk moet je goed weten dat de groep geen “Indische referentiekader” heeft, met de nodige voorkennis en de nodige feeling. Maar dat is geen excuus voor het overbrengen en wederom reproduceren van Hollandse onwetendheden en foute zelfbeelden ( toenmalige indo’s zijn geen Nederlanders, of niet echt genoeg, zij horen niet bij ‘ons’)
In weze is dit neerlandocentrisme dezelfde kronkel die geleid heeft tot het discriminerend gedrag van de staat in de backpay en het materieel rechtsherstel.
Ach.. die kronkel krijg je er toch niet uit, maar men moet niet die fout gaan herhalen en er kien op zijn.
Typisch een uitgangspunt voor het Indisch Herinneringscentrum Bronbeek, maar die heeft het laten liggen hier
En ik vrees dat ook deze deskundigen (zie voor andere deskundigen deze pikiranserie ‘het verdriet van de indo”) niet bewust zijn van hun Hollandse gedetermineerdheid en de schouders ophalen bij deze kritiek: ‘nou én’
Als men het over de hoofdpersoon heeft…. ja .. dan vind ik ook wel, dat hoeft niet persé een eenzame indo te zijn ipv een eenzame totok . Een indo-vrouw kan best met haar totokzwager de terugkeer maken, samen het verhaal vertellen en die zwager zou Bas kunnen zijn, voor wie ik eigenlijk best wel sympathie heb verder.
Maar die prominente rol van een totok als hoofdverteller is één aspect van een verkeerde visie, wat ik al schreef
Elke Totòk keroh zonder tjebok kan de rol van oom Ben spelen, zo ook Pleuni Touw waar het mij om gaat is het Indische referentiekader van de persoon. Dit referentiekader ontbreekt ten enen male gedurende het gehele ontstaanstraject van de strip. Daarom word aan het Indisch element in de geschiedenis danook geen aandacht geschonken, daarom zal het gros der leerlingen onverschillig staan t.o. Indischen. Dan speelt de onbeholpenheid der Indo’s de onverschilligheid in de kaart.
Ongeveer 2 uren heb ik besteed om alles te lezen en te bekijken.
Nu begrijp ik pas waarom ik o.a. door de SVB uitgemaakt wordt voor Indonesier met het bezit van een Nederlands paspoort.
Ik ben geen Indo, want een Indo bestaat niet. Al die Indische Nederlanders die Indie moesten verlaten en met tegenzin in nederland werden geaccepteerd hadden geen recht van bestaan. En ondanks dat het de grootste emigranten groep was, mogen de blanke nederlanders ze niet erkennen als nederlanders. Ze bestaan namelijk niet! Nederlands Indie bestaat niet, het heet toch Indonesie!
Nu begrijp ik ook waarom ik tot nu toe ben afgewezen bij het SVB.
Peter van de Broek, ik kan mij het meest vinden in uw schrijven.
Het enige wat ik vandaag aan den dag kan doen is mijn neefjes en nichtjes, die nog op school zitten, vertellen dat het stripverhaal een grote leugen is. En als ze het echt willen weten het maar aan een paar oude Indo’s moeten vragen.
I hope that will work!
R Geenen
Ronny, het stripverhaal is best wel goed.
Alleen op een paar punten gaat het scheef.
Ik ken het hele stripverhaal niet.
Alle commentaren wijzen echter wel in een bepaalde richting.
En als daar maar een gedeelte van waar is, ben ik zeer somber gestemd.
Ronny
https://indisch4ever.nu/2012/10/05/engelse-versie-de-terugkeer/
e.m.
Dat is een Facebook website en daar moet ik op intekenen.
En ik wil beslist niet op Facebook.
Maar bedankt voor de moeite.
RG
Sorry voor Miss Understood, volgens mij ook niet op *.*book. Nee … grapje heer Geenen. Gezien uw laatst achtergelaten reactie van gisteren op de site van The Indo Project weet u hoe u ze kunt contacteren.
Het ging mij meer hier om. U hebt aangegeven dat u regelmatig contact hebt met Nederland. Dus als er weer eens familie, vrienden atau kennissen vice versa over de grote plas gaan, dan vliegt zo’n exemplaar van The Return ad U$ 23.66 gratis mee.
[CITAAT] Nieuw: The Return
Velen wachtten er al langer op: The Return. Deze Engelse vertaling van de educatieve strip ‘De Terugkeer’ is vanaf heden verkrijgbaar bij het Indisch Herinneringscentrum (€ 17,95, hard cover). Bestellingen worden alleen in Nederland geleverd. Het Indisch Herinneringscentrum zoekt nog naar mogelijkheden om het Engelse stripboek in het buitenland beschikbaar te maken. Tot het zo ver is, kunnen overzeese Indische Nederlanders via vrienden en familie in Nederland ‘The Return’ bestellen en hun verhaal aan hun Engelstalige (klein)kinderen doorgeven. [EINDE citaat]
Bron: http://www.indischherinneringscentrum.nl/content/nieuw-return
e.m.
Volgens de gemeente Delft was ik geboren in Soerabaja, Indonesië. Nederlands-Indië stond (uiteraard) niet in het lijstje dat werd aangevinkt. Hij had een prachtige oplossing, Soerabaja sadja. Land doet er niet toe. Geen problemen mee gehad.