Werkgroep de Indische Letteren verzorgde een themanummer rond Louis Marie Couperus. Het is nog te bestellen:
Olf Praamstra gaat in op de Indo-Europese herkomst van Couperus en zijn problematische verhouding met het door hem als vijandig ervaren Indië.
Aan de hand van drie van zijn romans laat Jacqueline Bel zien hoe Couperus Indië telkens op een ander manier inzette en zich daarbij openbaarde als een visionair.
Pamela Pattynama beschouwt De stille kracht tegen de achtergrond van de veranderende Indische samenleving rond 1900 en Petra Teunnissen-Nijsse beschrijft de laatste reis van Couperus naar de Oost,
De Moesson van mei omschrijft de bijdrage van Olf Praamstra :
Louis Couperus geloofde dat rasvermenging het slechtste in de mensen naar boven haalt.
In 2013 verscheen een artikel van Petra Boudewijns in het blad ‘ Spiegel der Letteren’ . Het staat nu op het internet en het racisme van Couperus wordt uitgesponnen aan de hand van de indo-karakters in zijn romans.
Lees: In de romans van Couperus worden Indo-Europese personages uitgebeeld als halfslachtige en halfkrachtige zielen die in hun ‘tussenpositie’ tussen blank en bruin veel positief geconnoteerde ‘westerse’ eigenschappen verloren hebben en juist een aantal negatief geconnoteerde ‘oosterse’ eigenschappen hebben behouden. Hoewel zij uiterlijk vaak aantrekkelijk en exotisch of in sommige gevallen zelfs volkomen westers lijken, blijken zij innerlijk te lijden aan zedelijk en moreel verval, hetgeen zich uit in ongeremde sensualiteit, buitenechtelijke relaties en kinderen, wanbeschaving, drift, indolentie, leegloperij en zelfs moord. Op zichzelf aangewezen brengen zij weinig tot niets van hun leven terecht en worden ze in de beeldspraak vergeleken met kinderen, dieren of de Indische omgeving. Bovendien geldt in de romans: als rasvermenging eenmaal in een familie heeft plaatsgevonden, is degeneratie onvermijdelijk en onomkeerbaar. Moreel en zedelijk verval worden daarbij rechtstreeks toegeschreven aan de erfenis van een Indo-Europese voorouder.
Lees in het archief van de Indische Letteren of koop een aantal oude edities op marktplaats.nl .
...................
Indisch4ever 
Ik heb niet de indruk dat het begrip racisme bij U een bekend gegeven is zoals het door de Nazi’s maar ook in Zuid-Afrika (officieel tot 1989!!) maar ook in de kolonien beproefd wordt. Biologisch of genetisch te verklaren hebben ook de Nazi’s gedaan (schedelmeting) maar daar gaat het niet om. het gaat daarbij niet om de uiterlijke kenmerken. maar om de gedachte achter het racisme dat van de superioriteit van het ras. dat kan je wel met allerlei leuke wetten en theorien verbieden (UNESCO) zoals U aanhaalt maar het blijft racisme.
Uw denkwijze doet mij denken aan het revisionisme dienaangaande zoals de echte dodelijke……Uw uitspraak van “TWEEDEHANDS SOORT RACISME” doet me meer denken aan …. een beetje zwanger..ook een eufemisme…
Hr. van den Broek. We zijn het er dan over eens dat het een menselijke trek of eigenschap is om zich van een ander te willen onderscheiden. De ambitieuzen door bv zo hoog mogelijk op de maatschappelijke ladder te eindigen, anderen door een eigen maar somms ook af te keuren doelstelling te bereiken. Racistisch ingestelde mensen ( voer voor psychologen) hebben van het laatste ‘last’. Enfin waar het om draait is dat zij dat verkeerde denkbeeld ( de ene mens is ‘genetisch’ superieur tov de ander en dit als waarheid koestert) politiek uitdragen en daarmee het slechtste in de mens wakker maken. Zoals het fascisme vd germaan en de japanner tot massamoord leidde. Het kolonialisme tot economische uitbuiting en sociale onderdrukking. Het virus van superioriteit steekt in de geschiedschrijving bij tijd en wijle zo z’n kop op.
Kijk dat noem ik nou het eufimistisch gebruik van het woord racisme. Er wordt niks verklaard, geen Nazisme, geen kolonialisme.
Het is geen kwestie van kleurverschil maar van superioriteit/minderwaardigheid. lees U toch eens de rassenwetten van Rosenberg of dat mooie boek van De Gobineau. De Naz’s hebben niet voor niets Joden, Zigeuners en wat danook naar de gaskamers gestuurd en dat was niet op basis van kleurverschil En Apartheid is toch ook niet op kleur gebaseerd. Daar kunnen al die verklaringen van wie danook niet tegenop. Het is des te opmerkelijk dat U die voorbeelden niet noemt, maar voor een Indo begrijpelijk
@Hr vdenBroek. Als u de gerefereerde link
http://www.doorbraak.eu/gebladerte/11292f82.htm aanklikt en doorleest moet u begrijpen dat hierin korte metten wordt gemaakt met het begrip. Racisten proberen het verschil in uiterlijk en cultureel leven nl kost wat kost wetenschappelijk dwz biologisch genetisch te verklaren. Maar tevergeefs, want zelfs bij mensen van 1 soort bijv zij die het zelfde beroep uitoefenen, zijn de ‘verschillen’ groter dan tussen de zgn menselijke (kleur) rassen. Nogmaals allemaal ‘culturele’ verschillen en niet omdat we ‘onder de huid en schedeldak’ tot aparte biologische ras-categorieën horen.
Daarom ook het beginnetje van mijn tekst dat in de indische samenleving men min of meer een tweedehands soort racisme bedreef gericht op een lichtere tot blanke huidskleur.
De echte dodelijke uitwassen kwamen door de eerdergenoemde racisten die in elke bevolkingsgroep zijn te vinden, nl zij die zich superieur achten tov natuurvolkeren, zigeuners, joodse mensen of etniciteiten die hen niet aanstonden en daarvoor een verklaring zochten en verzonnen. Dit is toch een bekend gegeven en daarom in mijn posting niet extra benadrukt, daar hoef je geen Indo voor te zijn.
@dhr Frans: laat die opmerking van dhr Huib toch waarheid bevatten, maar dan dient U wel wat over Vaderlandse Geschiedenis te weten. Meer dan 90% van de Joodse bevolking in Nederland werd in de oorlog weggesleept. Alleen in Polen was het % hoger, maar die zaten ook dichter bij het vuur. Dit hogere % kon alleen bereikt worden met stilzwijgende Collaboratie van Nederlandse ambtenaren, politieagenten, Spoorwegen e.d. Ik raad U aan het boekje “Om erger te voorkomen” van Nanda van der Zee te lezen, dat zal u ogen open doen over de Nederlandse collaboratie. Er is ook laatst een opzienbarend boekje over de politie uitegkomen , maar de titel ben ik vergeten.
U kan zich indenken waar Uw opmerkingen bij mij in de hitparade binnenkomen
Wat indische letteren betreft, ben ik in de 80er jaren lid geweest van deze club en vaak ben ik maar Leiden getrokken voor een lezing. Mijn teleurstelling was groot veelal met totokschrijvers geconfronteerd te worden. Ik vraag me af waarom ze de titel niet hebben veranderd in Koloniale Letteren, dat doet de naam eer aan.
Iemand heeft gezegd dat er zo weinig Indische schrijvers zijn omdat er geen schrijvertraditie is bij Indischen daarom zijn er ook zo weinig dagboeken uit de oorlog, hetzij uit de kampen of buitenkampen gevonden. ik denk dat het meer met de discriminatie, met de apartheidsmaatschappij te maken heeft,. Kijk maar naar
beroemde Zuid-Afrikaanse schrijvers tijdens de apartheid zoals Nadine Gordimer en Coetzee, Engelssprekende kolonialisten. Ik ken geen zwarte Zuid-Afrikaanse schrijver. Ik ken maar weinig uit de kolonien die echt beroemd zijn geworden zoals James Baldwin of V.S. Naipaul maar ik lees ook niet zoveel literatuur..
Ik sta er versteld over met welk gemak in Indische kringen over ras, rasvermenging, volbloed, halfbloed, gemengd bloed ed. wordt gesproken. Het woordgebruik leidde rechtstreeks tot de rassenwetten 1936 van Neurenberg en daaruit vloeit voort Auschwitz. Ik denk dat in Italie maar ook in Duitsland met bevreemding (ik had er in discussies over) naar het woordgebruik wordt gekeken. Misschien komt het bij Indischen uit de onbekendheid met de geschiedenis van ras (zie De Gobineau, theoretische grondlegger van de rassenongelijkheid).
De Indische maatschappij als Klassen- of Standenmaatschappij aan te duiden gaat volledig voorbij aan de fundamentele ongelijkheid die de basis vormt voor de koloniale maatschappij maar soms hebben oogkleppen ook zijn voordelen.
Het zijn van die eufemismen die een kenmerkend onderdeel vormen van de Indische cultuur
@P.vdenBroek “Ik sta er versteld over met welk gemak in Indische kringen over ras, rasvermenging, volbloed, halfbloed, gemengd bloed ed. wordt gesproken. ”
In aziatische kringen schijnt vanouds het hebben van een geel-blanke huidskleur ( kulit langsep) tot het schoonheidsideaal te behoren. Later opgepikt en gestimuleerd door de cosmetische industrie (allerlei smeerseltjes en obats)
Door de komst vd europeanen kwam dat ideaal eigenlijk binnen ieders bereik en uit ws ‘gestimuleerde’ gemengde ‘huwelijken’ ontstonden zodoende de wat lichter bruin gekleurde tot blankere nazaten cq indo’s. Tot zover de wat onschuldige verklaring waarom bruin als ‘minder mooi’ werd ervaren en gezien.
Zelfs in europa tijdens de pruikentijd ( franse hofkringen) werd naar zo blank mogelijk gestreefd ( bepoedering van top tot teen) om zich te onderscheiden van de werkman/landarbeider die in de buitenlucht/of op het land zich bruin verbrandde.
Je zou kunnen zeggen dat men onderling zo discrimineerde op het uiterlijk, omdat alleen al mooiere of mooi gevonden mensen maatschappelijk meer kans van slagen hebben.
De minder onschuldige verklaring wordt hier uit de doeken gedaan:
“Mensenrassen” zijn een verzinsel van racisten”
Na de Tweede Wereldoorlog hebben wereldwijd de meeste wetenschappers eindelijk afstand genomen van het begrip “ras”. Men moest erkennen dat de indeling van mensen in “rassen” geen biologisch gegeven is, maar een inmiddels eeuwenoud verzinsel van racisten. Helaas keert het tij momenteel weer, en proberen genetici via DNA-onderzoek te bewijzen dat “mensenrassen” wel degelijk bestaan.
In 1950 verklaarde de VN-organisatie UNESCO dat men het begrip “ras” maar beter achterwege kon laten.(1) “Voor alle praktische doeleinden is “ras” geen biologisch fenomeen, maar een sociale mythe”, zo schreef men. Maar daar bleken de meeste biologen en antropologen nog niet aan toe. In 1951 kwam er daarom een nieuwe UNESCO-verklaring waarin het begrip in ere werd hersteld.
http://www.doorbraak.eu/gebladerte/11292f82.htm
Het was maar een veronderstelling gebaseerd op het vele verraad dat Joodse onderduikers trof waardoor ook zij konden worden afgevoerd naar de vernietigingskampen. En dat werd niet onder het tapijt geveegd of met de mantel der liefde bedekt.
Klassen en standen zijn van alle tijden. De adel en de rijke Joodse mensen in o.a. Amsterdam hadden voor de oorlog wel degelijk bedienden en chauffeurs van puur Hollandse makelij en die werden vaak ook niet altijd even jofel behandeld. Anders was de latere jodenvervolging ook minder succesvol verlopen.
Tegenwoordig hebben we de politieke elite, de bankwereld elite de ziekenzorg elite,de woning corporatie elite, de BN-ers elite, de sporters elite, de hulpverlenings elite en ga zo maar door.
Het Old Boys network is van alle tijden.
Maar een feit is wel dat mijn moeder vlak na de oorlog ons altijd op het hart heeft gedrukt dat een goede opleiding van levensbelang was om te kunnen slagen in de maatschappij en een goede boterham of zo men wilt bordje nassi te kunnen verdienen. En daar heeft ze zich zelf als oorlogsweduwe en onderwijzeres vele financiele opofferingen voor getroost.
“Anders was de latere jodenvervolging ook minder succesvol verlopen.”
Ik lees hier weer wel eens meer complete onzin, maar deze opmerking komt met stip in de top 3.
correctie:moet zijn
In hun land pan erkomst hebben ze GEEN baboe/djongos of supir .
Die ‘ze’ moet je wel zien in de context van de standenmaatschappij, zowel in Indië als in Nederland en elders in de wereld. Die ‘ze’ in Nederland hebben wel degelijk een baboe/djongos of supir. Die heten hier alleen anders. De meeste Nederlanders in Indië hadden ook geen baboe/djongos of supir. Een studievriend van mij ging werken bij Philips. Hij heeft veel moeten leren wat hij aan zijn ‘stand’ verplicht was. Mijn vader heeft mij hiervoor ook gewaarschuwd toen ik aan het afstuderen was en aan een baan begon te denken.
Even terzijde: vandaag en de komende dagen is Couperus blijkbaar aan de beurt om als een boek verbrand te worden. Reden: hij zou nogal minnetjes over Indo’s hebben geschreven.
Eenieder die minnetjes over Indo’s heeft geschreven of die naar de opvatting van sommigen de Indische zaak niet deugdelijk heeft gediend en die toevallig (op deze site) komt bovendrijven, wordt al gauw als een boek verbrand.
Ik bedoel maar: zou het kunnen dat de waan van de dag wat enge trekjes krijgt?
Wie verbrandt hier een boek?
Als iemand dat thuis doet, dat kunnen we hier niet zien, natuurlijk.
En wat dan nog? Doe het in de tuin of in de open haard.
Ik heb nooit een boek gelezen van Couperus, maar ik ken wel de televisiebewerking van de Stille Kracht en daar zit een koloniaal tendens in: blank is nobel en bruin is minderwaardig.
Vind jij van niet dan, van die tvserie ?
U kunt ook het Den Haag – Louis Couperus Museum
bezoeken.
http://www.denhaag.nl/…/kunst-en-cultuur/to/Louis-Couperus-Museum.htm
siBo
In de stille kracht is er het karakter Addy de Luce.
Zoon van een adellijke dame uit de kraton van Solo en zijn vader was een Fransman die rijk was geworden en hem een suikerfabriek na liet.
Addy was een playboy die niet veel deed aan het bedrijf, het geld opmaakte en achter de vrouwen aanzat.
Het is altijd aangenomen dat dit karakter geschetst was naar de familie Dezentjé.
Tinus, kleinzoon van een Franse hugenoot die als VOC-militair op Java kwam in 1745, werd rijk, en huwde o.a. een soloosche prinses, naast nog een stuk of 8 relaties, waarvan vele kinderen.
Arnoldus, een zoon van Tinus, stichtte de suikerfabriek Karang Anom.
Hij overleed in 1878 en zijn zonen ( van meerdere Indonesische vrouwen) namen het bedrijf over .
Niks playboygedrag van de zonen.
Misschien ietwat van een enkele kleinzoon, who knows
Overigens:
Kleinzonen van Arnoldus studeerden in Nederland en voetbalden bij Vitesse.
De familie Dezentjé schijnt geparenteerd te zijn aan de familie van mijn moeder nl. Winser die mogelijk ook iets met de suiker van doen hadden. Als kind ving ik die naam vaak genoeg op en veel later vertelde een oudoom die ik in Maryland belde dat er een Winsser was die een suikerplantage bezat in M. Java, die zo rijk was dat hij wel 7 Cadillacs bezat.
Dus toppunt van rijkdom en decadentie. Heb dit verhaal helaas nog niet bevestigd kunnen krijgen.
Overigens vermoedelijk waren ze toen al een Indo familie.
Huib, noteer dit:
Bernard Alphonse Rutger Dezentjé, geb. suikerfabriek Karang Anom te Klaten (Soerakarta) 3-1-1891, ook kleinzoon van eerder genoemde Arnoldus, halfbroer van Gaspard die bij Vitesse voetbalde, … was ingeschreven als student geneeskunde aan de Universiteit van Leiden 22-9-1909, komt op 12-6-1912 uit Leiden naar ‘s-Gravenhage, wordt op 22-8-1913 failliet verklaard (faillisement vernietigd 11-9-1923), keert vandaar weer terug naar Leiden op 29-4-1914, ingeschreven als student aan de Nederlandsche Handels-Hoogeschool te Rotterdam 6-10-1915, komt op 5-3-1918 uit Rotterdam naar ‘s-Gravenhage, handelsbediende (1920), boekhouder, woont vanaf 1920 vervolgens te ‘s-Gravenhage, Amsterdam, ‘s-Gravenhage, Batavia, ‘s-Gravenhage, en vertrekt vandaar alleen op 14-11-1924 naar Monte Carlo.
Na 2 huwelijken huwt hij in 1939 met Elize van der Linde, dochter van François Emile vd Linden en Johanna Winsser.
Johanna was een dochter van Alexander Winsser en Julia Nolten.
@ Boeroeng
Bedankt voor deze kleine bloemlezing waaruit blijkt dat de zuster van mijn grootvader geparenteerd was met de Dezentjé’s via de lijn vd Linden. Dat was mij inmiddels bekend geworden dank zij eerdere naspeuringen vorig jaar via I4E en jouw gewaardeerde inbreng.
Heeft me trouwens in kontakt gebracht met de nazaten van mijn moeders oudste broer die ik zelf niet gekend heb, maar wel zijn drie kinderen, twee dochters en een neef die vlak na de oorlog door mijn moeder samen met hun moeder een tijdje in huis is opgenomen voordat ze naar Nederland gingen. Daarna hebben we ze nooit meer gezien of gehoord.
Maar het gaat mij eigenlijk om de generaties daarvoor waarvan ik het vermoeden heb dat er ook een Winsser in bezit moet zijn geweest van een goed florerende suikerplantage vanwege dat verhaal van die oudoom in Maryland (USA) en die 7 Cadillacs. Vond het een prachtige anecdote.
Ik dacht dat er ook Indische Nederlandse schrijvers zijn die over de Indische Nederlanders schrijven .
Pamela Pattynama:
De Indische literatuur, u weet het, is voornamelijk geschreven door belanda totoks. Of het nu gaat om Bontekoe, Carry van Bruggen, Multatuli, Louis Couperus, Willem Walraven, Hella Haasse: zij allen schreven/schrijven met een blanke bril op. In meerdere of mindere mate hebben zij Inlanders en Indo’s als clichématige stereotypen neergezet. Wat moeten wij, Indo’s met zo’n neerbuigende literatuur?
Een mogelijk antwoord op die vraag komt van Lilian Ducelle, de niet op haar mondje gevallen weduwe van ons aller Tjalie Robinson. Ik hoorde haar eens Louis Couperus verguizen.3 Couperus is een paradepaardje van de Nederlandse literatuur: hoog gewaardeerd, canoniek, beroemd. Beetje heiligschennis dus van La Ducelle. Zij verwierp Couperus omdat hij Indo-personages negatief afschilderde in zijn wereldberoemde De zulle kracht (1900). Hij deed ze zonder uitzondering af als ‘luie, vervelende’ personages
—-
Marjolein van Asdonck over Lilian Ducelle:
Op vijftienjarige leeftijd durft Lilly dan ook tegen haar lerares Nederlands te verklaren dat ze Couperus verschrikkelijk vindt. De discussie die daarop volgt, resulteert in een huisbezoek van de lerares, die versteld staat van de bibliotheek van haar vader. Lilian vertelde me later dat ze toen wist dat het eigenlijk een geval van discriminatie was, maar het op dat moment nog niet kon benoemen: ‘Een Indo met boeken, hoe kan dat nou?’
“Hij deed ze zonder uitzondering af als ‘luie, vervelende’ personages”.
En nu andersom: hoe hebben Indo-auteurs de Hollanders neergezet in hun boeken?
Frans, you tell me…
Indo-auteurs zullen ws niet veel afwijken van dit geschetste beeld:
“Bas Veth verbleef als handelaar twaalf jaar in Nederlands-Indië , onder meer in Padang, Makassar en Soerabaja.In Bas Veths geruchtmakende scheldboek Het leven in Nederlands Indie uit 1900 portretteert hij de Hollander in de kolonie – hij spreekt van de Indisch-man – als een vette parvenue-achtige bourgeois die zich gedraagt als een beest met slechts een streven: zo snel mogelijk rijk worden op wat voor manier dan ook. ‘Telkens treft het me […] dat de grondtype van een Indisch-man merkwaardige overeenkomsten vertoont met een kruidenier of slager in Holland die in beter doen is gekomen.
Dezelfde bourgeois-arrogantie, dezelfde principes (hm) dezelfde expansie, lichamelijk en maatschappelijk […]. Hetzelfde geschetter, dezelfde toer om een gentleman te schijnen en het toch niet te zijn.’
….Inmiddels is in Indonesië, en met name in Jakarta, een elite ontstaan, die ook een ‘air-conditioned lifestyle’ leidt. Dat rare groepje Nederlanders of expats valt nauwelijks meer op in een stad waar ruim tien miljoen Indonesiërs wonen. En of het beeld klopt van de hossende oppervlakkige nieuwe rijken? Wie maalt er om? Honderd jaar geleden leverde de kolonie aardige literatuur op waarin een vals kijkje werd gegeven op de toenmalige elite van Batavia. Het wachten is nu op een Jakartaanse neokoloniale roman anno 2000. Maar misschien is dat niet politiek-correct.
http://www.dbnl.org/tekst/_lit003199801_01/_lit003199801_01_0005.php
Dat rare groepje Nederlanders of expats valt nauwelijks meer op in een stad waar ruim tien miljoen Indonesiërs wonen.
———————————————————-
Effe het boekje van Max de Bruin lezen.
Je lah je kripoet om de verhalen van omhoog gevallen buitenlandse werknemers te lezen.
Soms zie je ze in de grote malls van Jakarta .
Ik las het verhaal van een Amsterdamse (Adam West) correspondente, ze verbaasd zich hoe de mensen(o.a expats) in Jakarta leven
In hun land pan erkomst hebben ze baboe/djongos of supir .
.http://www.bol.com/nl/p/expats/1001004008292928/
De indische samenleving triviaal of literair bekeken:
“Al eerder lokte Alfred Birney, een tweede generatie Nederlands-Indische schrijver, met zijn bloemlezing Oost-Indische inkt: 400 jaar Indië in de Nederlandse letteren (1998) veel reacties uit. In De dubieuzen betoogt hij nu dat enkele Indo-schrijvers die de canon niet haalden, beter dan Hollandse auteurs de positie van Indo’s in Nederlands-Indië beschrijven….
Birney bewaart Couperus’ De stille kracht voor het een na laatste hoofdstuk, nadat hij de lezer ettelijke keren lekker heeft gemaakt met opmerkingen als ‘waarover later meer’. Hij prijst Couperus, die ‘vrijuit over ras en rasvermenging’ schreef. Couperus had ‘oog voor de kleinste raciale verschillen en schreef erover zonder te preken, zoals onze literaire dominee Multatuli dat wel deed.’ Uniek is zijns inziens dat Couperus racisme binnen een familie beschrijft. J.E. Jasper beschrijft in De diepe stroomingen (1910) het racisme binnen de samenleving. Voor een beter begrip van de moeilijke positie van de Indo kun je beter Jaspers roman lezen, vindt Birney: ‘Couperus, pur sang Europeaan (met ergens heel in de verte een familielid uit Maleisië), laat zijn helden figureren in de hogere kringen rond een resident, terwijl Jasper het zoekt in de lagere kringen rond een controleur. (…) En juist dat boek brengt je dichter bij het volk, bij de dessa, de meisjes op het veld, bij de Indo, die het, ondanks zijn talent, nooit verder kan schoppen dan controleur. (…) Jasper lijkt te zeggen: Couperus kan prachtig schrijven, hij weet veel van de Europese coterie, maar van die andere wereld heb ik toch méér kaas gegeten.’
In zijn omvangrijke essay laat Birney zien dat de Indo-schrijvers het multiculturele leven in Nederlands-Indië anders beschrijven dan Couperus en Multatuli. Hij geeft enkele aansprekende voorbeelden van de beeldvorming rond de Indo en zijn ‘dubieuze’ status. Ook trekt hij interessante parallellen tussen ‘liplappen’ en ‘sinjo’s’, en jonge halfbloeden in onze huidige samenleving.
http://www.louiscouperus.nl/publicaties/artikelen/ondergesneeuwde-boodschap/
Uit De Stille Kracht:
“U is een artistieke natuur: u zoekt, niettegenstaande u ze zelden vindt, tòch altijd de artistieke lijn in Indië. En dan komt dat groote, die glorie u voor den geest. Dat is de poëzie. Het proza is: een reusachtige maar uitgeputte kolonie, steeds uit Holland bestuurd met éen idee: winstbejag. De werkelijkheid is niet: de overheerscher groot in Indië, maar de overheerscher kleine arm – zielige uitzuiger; het land uitgezogen, en de werkelijke bevolking – niet de Hollander, die zijn Indiesch geld opmaakt in Den Haag; maar de bevolking, de Indosche bevolking, verknocht aan den Indischen grond, – neêrgedrukt in de minachting van den overheerscher, die éens die bevolking uit zijn eigen bloed verwekte – maar nú dreigende op te staan uit dien druk en die minachting… U, artistiek, voelt het gevaar naderen, vaag, als een wolk. (…)”
In geval er lezers zijn op deze Paasdag die willen weten wat de bijbel ons leert over racisme vanwege rasvermenging het volgende;
In (Numeri 12) zien we dat Mozes wordt aangesproken door Aaron, zijn broer en Mirjam zijn zuster omdat hij een Ethiopian vrouw had getrouwd, een negerin dus.
Mirjam wordt daarvoor gestraft met melaatsheid.
Men weet niet waarom Aaron niet gestraft werdt, waarschijnlijk omdat Marjam de aanstichter was.
Oppassen met de situatie in de tijd van de OT- bijbel. Het gaat om (nomadische) stammen die meestal constant met elkaar op voet van vijandschap leven. Met als ‘normale’ gevolgen: de anderen zijn slechte mensen en trouwen met zo’n slecht mens is een soort landverraad. Het is geloof ik niet alleen rasdiscriminatie, het waren volgens mij meestal allemaal semitische stammen. (bijvoorbeeld zonen van Abraham).
@ Jan Somers.
Zipphora, de vrouw van Mozes was geen Arabische, ze was een Ethiopian.
Mozes werdt aangesproken omdat ze een Ethiopian was.
Sommigen denken dat het hier gaat om een latere vrouw die een Cushite was, maar dit trafeel speeld zich af in het begin van de Exodus.
@Pak Arthur : Ik ben het eens met Pak Jan, dat je het O.T. voorzichtig moet interpreteren. Zo werd gisterenavond in de Paaswake voorgelezen uit exodus, de uittocht uit Egypte.
Om mijn zoon te stangen zei ik dat al die Mozes en Farao-verhalen niet eenmaal melding maken van pyramides.
Zijn reactie was meteen: ze bestonden toen nog niet!
@ Paul Vermaes
De Joden kwamen in Egypte gedurende de tijd van Jozef, achterkleinzoon van Abraham.
Dat was tussen 2000 en 1600 BC, vele pyramides waren er toen al en er werden meer gemaakt gedurende het Midden Koningkrijk.
Bij de tijd dat de Exodus plaats vond waren de meeste pyramides al gebouwd.
Ik weet het niet zeker, maar ik geloof dat de eerste pyramides er al waren voor 4000 BC.
Die piramides waren toch helemaal niet relevant voor de Joden in Egypte? Alleen nu voor de toeristen, net zoiets als de Borobudur. Alleen een beetje anders. Weten zij veel.
@ Jan Somers
De piramides waren wel degelijk relevant voor de Joden in Egypte.
In de Exodus (12:13) moeten er 600000 mannen zijn geweest die uit Egypte gingen.
Scholars denken dat vele van hun aan de piramides werkten.
Men maakt zelfs grappen dat de piramides door de Joden waren gemaakt.
In 1908 schreef de 66-jarige Charles Boissevain het onderstaande in het Algemeen Handelsblad.
Eugene Douwes Dekker, de revolutionair, reageerde met een spotprent in het Bataviaasch Nieuwsblad. Zie onder
—–
Klik om toegang te krijgen tot DDD_010997257.pdf
pagina 1, ‘van dag tot dag in tropisch Nederland’
@Boeroeng: leuke spotprent in de omcirkeling.
Toch werd raszuiverheid destijds hoog gewaardeerd:
Tot 1933 was ons volkslied, gedicht door H. Tollens: “Wien Neêrlands Bloed” met als eerste zin:
1. Wien Neerlandsch bloed door d’aderen vloeit,
Van vreemde smetten vrij, etc.
Ter wille van ons Indo’s heeft een profetische geest bovenstaand lied vervangen door “Het Wilhelmus”.
“De Moesson van mei omschrijft de bijdrage van Olf Praamstra :
Louis Couperus geloofde dat rasvermenging het slechtste in de mensen naar boven haalt.”
Er was eens een Japanse Minister (jaren 80) die beweerde dat de economie van de VS vroeg of laat in elkaar zou storten omdat er te veel verschillende rassen samenwonen.
Tot nog toe heeft die Minister nog geen gelijk gekregen.
Couperus was niet de enige. Ook P.A. Daum stond zeer negatief tegenover indo’s.
Ik denk wel eens dat die negativiteit niet alleen te wijten is aan racisme, maar ook aan die typisch negentiende-eeuwse behoefte aan ordening en classificering.
Indo’s hielden zich niet aan die keurige opdeling in rassen. Dat kon nooit goed zijn.
Om te beginnen deze vraag: zou Couperus (en andere schrijvers) op onderdelen gelijk gehad kunnen hebben?
Als je perse mensen van een bepaald rasafkomst wilt afbranden.
Neem echte feiten .. overdrijf die, generaliseer die, projecteer die op de hele groep. Maakt die negatieve eigenschappen erfelijk..
Hee… voilaaaaaaaaaaaa…. je gelijk is aangetoond.