Bij de overstromingen in de omgeving van de Indonesische hoofdstad Jakarta zijn al 53 mensen om het leven gekomen. Dat heeft de plaatselijke overheid meegedeeld. Meer dan 170.000 mensen hebben hun huizen als gevolg van de overstromingen moeten verlaten.    HLN

In een natuurgebied bij Maninjau op het Indonesische eiland Sumatra is deze week de grootste bloem ter wereld gemeten. De Rafflesia tuan-mudae meet 111 centimeter in doorsnee. Het vorige record stond op 107 centimeter    AD.nl

 Java Post citeert John Jansen van Galen:

Zou het geen mooi gebaar zijn om het uitroepen van de Indonesische onafhankelijkheid te gedenken met de onthulling in Nederlandse steden van naamborden met Soekarnoboulevard en Soekarnopark? Het wordt van diverse kanten bepleit, zo ook door historica Anne-Lot Hoek, betrokken bij het officiële dekolonisatieonderzoek. In NRC Handelsblad (16 augustus 2019) schrijft ze het van ‘pijnlijk onbegrip’ te vinden dat dit niet allang is gebeurd.

Ik weet het nog zo net niet

.

Dora Peekema-Dibbets was mooi, sluw en verleidelijk. Terwijl haar man, een topambtenaar, de oorlog in Londen doorbracht, heulde ‘Mooie Dolly’ met de nazi’s. Haar huis werd een plek van orgies met Duitse officieren. Zij werd de minnares van Rijkscommissaris Seyss-Inquart   AD.nl

Zie bron van de foto.

In Indonesië zijn de voorbije 24 uur zeker negen doden gevallen bij zware overstromingen in delen van de hoofdstad Jakarta. Er zijn ook 13.000 mensen geëvacueerd uit lager gelegen delen van de stad. Jakarta zinkt langzaam weg in zee. Zeven jaar geleden vielen er rond Nieuwjaar zelfs tientallen doden bij wateroverlast.   VRT NWS

Januari
* Vlucht 2018, met pelan-pelan,
* Het postkoloniaal debat sjokt voort.
* Zij verlieten ons: Jill Stolk, Jack Poirrie, Eduard Jacob, Edith Ruyg
* Arnhemmer leert Indonesische kinderen voetballen
* Verhalen bij de Indische Schrijfschool.
* Weblog Indisch4ever bestaat 14 jaar !
* Fukuoka-blues .

Februari
* Database Roosjeroos is vernieuwd.
* I.M. Nelly Reemer-Kuitems
* Indië-monologen.
* Dennis wint The Voice of Holland.
* Soeboerfiliaal moet sluiten , vanwege papagaaien?

Maart
* Ondanks tegenslagen: Herdenking Heerlen gaat door.
* Na 63 jaar vriendin teruggevonden.
* Postkoloniaal debat: roofkunst.
* I.M. Ed Brodie
* 100 jaar !
* Indisch wonen in Nijmegen.
* Boek over Felix Bakker : Het zwijgen doorbroken
* Update database interneringskaarten pow’s.

April
Koloniale kunst, geroofd of niet, moet het terug ?
Nationaal slavernijmuseum is niet nationaal genoeg.
Wel een nationale spekkoekdag, dat wel.
Een monument voor pows van Fukuoka 14, Nagasaki
Trams te Batavia 150 jaar geleden.
Lintjes 1 en 2
I.M. Leo van Maarseveen

Mei
Naamlijsten zeetransporten pows 1942-1945
I.M. Charles Bartelings .
Vonnis rassenvermenging.
Arjati bestaat 10 jaar.
Veel nieuws over de Tong Tong Fair

Juni
Pasar Malam Den Helder, bestaat 50 jaar
105 jaar geworden.
Standbeeld voor Corry Tendeloo .
Kritiek op het dekolonisatie-excessenonderzoek.
Opening Sophiahof over meerdere dagen.
Tenslotte door Willem-Alexander geopend, met demonstratie buiten.

Juli
* Indisch wonen
*Judy Pinchetti-Boon en Dick Büchel van Steenbergen overleden. Zie ook. En hier
* 3e druk boek ‘ Opgevangen in andijvielucht’ .
* Familiedag Pelita.
* Het concert van Andy Tielman in 2004 .
* Ombilinmijnen Sawah Lunto is werelderfgoed

Augustus
* Opinies nav 15 augustus-herdenkingen
* Verslagen van herdenkingen, ook te Den Haag.
* Verzoening met Japanse vader .
* Burgemeester begreep een herdenking niet zo goed. Betuigt spijt.
* Het verscheiden van Jan Ruf-O’Herne , John la Gordt Dillie en mevrouw Soerjadi.
* Ene Boeroeng ging zwerven op kerkhoven.

September
* Coen Pronk overleed . Zie AD.
* Wereldkampioene karate.
* Junyo Maru, 75 jaar geleden.
* Guus Cleintuar overlijdt
* Straatnaam voor Coosje Ayal
* Tweedekamer: hoorzitting over Indische kwestie .

Oktober
* IGV-usb-sticks nu te verkrijgen.
* Foto-expositie Dossier Indië van Thom Hoffman.
* Standbeeld Indische tantes terug op zijn plein.
* Database passagiers exodus.
* Vrouwen in verzet tegen Japanse bezetting.
* Eenmalig blad Pinda gepresenteerd, raakte uitverkocht,
Naam was omstreden Zie ook dit.
* Evenzo nieuw is: Indies tijdschrift.

November
* Hoe rolt het excessenonderzoek ?
* Rendang en nasi goreng, alweer gekozen tot ‘worlds-best-food’ .
* Radioserie: het verloren hoofd.
* Heropening onderzoek dood Ivana Smit.
* Kookboek ‘ indorock” wint award
* Hoorzitting Indische kwestie in Tweede Kamer. Luister ook hier en daar .
* Crowdfunding fukuoka-monument .

December
* updates imexbo .
* TV-documentaire: onze jongens op Java.
* Radiodocumentaire: de jongens van Soekaboemi
* Pencak Silat op lijst wereld cultureel erfgoed .
* Mevrouw Gunthardt-Ardjo : 100 jaar.
* I.M. P. de Chauvigny Blot
* 27 dec 1949 acte en de backpay.
* laatste NieuwEykenDuynentopic van 2019

Deze speciale kerstavondaflevering is gevuld met artiesten die optreden voor de bewoners van Verpleeghuis Rumah Kita. Hier wonen ouderen die geboren zijn in Nederlands Indië of de Molukken. Omroep Gelderland

Marinemannen en KNIL’ers die dwangarbeider op scheepswerven van Mitsubishi waren, eisen genoegdoening van het concern dat Eneco gaat kopen. 44 gemeenten verkopen het.Acht gemeenten in Noord-Holland moeten besluiten of ze hun Eneco-aandelen gunnen aan Mitsubishi. Het bedrijf heeft wel aan Amerikaanse, maar niet aan Nederlandse krijgsgevangenen excuses gemaakt.,,Ik heb nooit ook maar een bloemetje van Mitsubishi gehad”, zegt de 95-jarige Henk Kleijn uit Den Helder. Hij was ruim drie jaar dwangarbeider op een scheepswerf in de Japanse plaats Nagasaki. Noordhollands Dagblad
archieftopic, zijn verhaal 1 en 2  .

Dit is hoe Bo Tarenskeen het vertelt: hij studeerde internationale betrekkingen en filosofie in Berlijn, hij haalde achten, soms negens, meestal zevens – ‘maar voor Indo’s tellen zevens wel zo’n beetje als cum laude’ – en zijn ouders begonnen zich zorgen te maken.   De Groene Amsterdammer

Sgt. Vl. MLD/ KM Jan Jacob Steen, geboren op 8 Jan 1914 te Enkhuizen;
LtZ II MLD, KMR René Henri Jules de Vries, geboren 5 aug 1913 te Paramaribo, Suriname, drager “ BRONZEN LEEUW”;
Kpl. vliegtuigmaker MLD/ KM Cornelis Pieter de Wit, geboren 5 Jan 1917 te Zwijndrecht;

De noodlottige vlucht op 22 Jan 1942 van de Dornier X14 van
de MLD, vanuit het MVK MOROKREMBANGAN te SOERABAJA
naar BALIKPAPAN op OOST-BORNEO

-Inleiding
Enige tijd geleden was ik via Google het eea aan het uitzoeken,
toen mijn aandacht getrokken werd bij het lezen van een bericht over een vliegtuigongeluk waar de Dornier X 14 van de MLD bij was betrokken.
Doordat genoemde gebeurtenis in de loop der tijd in het
“ vergeetboek” was geraakt, besloot ik een nader onderzoek
in te stellen, teneinde te kunnen vaststellen wat er indertijd
precies was gebeurd.

-De rampvlucht op 22 Jan 1942 van de Dornier 14 van de MLD
vanuit MVK “ MOROKREMBANGAN” te SOERABAJA naar
BALIKPAPAN, op OOST- BORNEO.

in de ochtend van 22 Jan 1942 vertrok van het MVK
MOROKREMBANGAN, met brullende motoren, de Dornier 14 X met bestemming Balikpapan.
Van het Marine- Commando te Soerabaja had men de
opdracht ontvangen, om met de vliegboot een evacuatievlucht te maken naar Balikpapan op Oost- Borneo.
De vliegtuigbemanning bestond uit:

• Sgt. Vl. MLD/ KM Jan Jacob Steen, geboren op 8 Jan 1914 te
  Enkhuizen;
• LtZ II MLD, KMR René Henri Jules de Vries, geboren 5 aug
  1913 te Paramaribo, Suriname, drager “ BRONZEN LEEUW”;
• Kpl. vliegtuigmaker MLD/ KM Cornelis Pieter de Wit, geboren
  15 Jan 1917 te Zwijndrecht;
• Seinersmaat MLD/ KM Abraham Hensing, geboren 15 okt 1915
  te Den Helder.

Als de Dornier 14 Balikpapan naderd,treft de bemanning maatregelen om met de vliegboot op de rivier Soenga Riko te
landen; maar het wordt een desastreuse landing, waarbij de
Dornier zodanig ernstig wordt beschadigd dat het tenslotte zinkt.
Met uitzondering van Seinersmaat Abraham HENSING , blijken
de drie overige bemanningsleden, de landing niet te hebben overleefd.

Begin feb 1942 landden de Japanse strijdkrachten, met grote
overmacht op Oost- Borneo; al snel zien zij kans om Balikpapan te bezetten.
De Japanse Commandant werd woedend,toen hij vernam, dat in
opdracht van de Nederlandse Garnizoenscommandant Luitenant- Kolonel C. van van den HOOGENBAND, de meeste Olie-installaties door onze KNIL. militairen en de vernielingsploegen van de BPM, waren vernield.
Als wraak besloot hij toen alle 61 Nederlandse inwoners gevangen te nemen; vervolgens werden zij allen op 20 feb 1942 vastgebonden en gedwongen om naar het strand te lopen, in de omgeving van het oude fort Kladasan.
Na aldaar te zijn aangekomen werden eerst de Officier van Gezondheid van het KNIL, dr. W.C. Arps en de Inspecteur van Politie H.W. Verplak, door de Japanse Mariniers onthoofd; vervolgens werden de overige gevangenen tot borsthoogte de zee in gedreven om daarna – wat later bekend zou worden als de “massa- executies” van Balikpapan” – één voor één doodgeschoten.
Ook Seinersmaat MLD, Abraham HENSING onderging hetzelfde tragische lot; zijn lichaam werd nooit meer teruggevonden.
Hij kreeg toen, zoals dat werd vermeld, een “ zeemansgraf”!
De lichamen van de overige slachtoffers dreven in eerste aanleg
richting de zee, maar later op de avond werden hun lichamen
door de zeestroming, weer naar het strand teruggevoerd;
door de bevolking werden hun lichamen toen naar geheime plaatsen gebracht, alwaar zij door hen werden begraven.
Bij deze vreselijke gebeurtenissen was de lokale bevolking
gedwongen geweest, om de executies bij te wonen.

N.B.
-Kortgeleden gelukte het ons in contact te komen met een nicht van Abraham.
Zij bleek van haar Oom Abraham een doos te hebben geërfd,
met daarin zijn onderscheidingstekens en een foto van haar Oom.
Mede dankzij deze gegevens is het tenslotte gelukt om
Abraham HENSING uit het “ vergeetboek” te halen, zodat onze
huidige generaties kennis kunnen nemen van de trieste
gebeurtenissen rond o.a. Seinersmaat MLD/KM ABRAHAM HENSING!
-Helaas is het nog niet gelukt om in contact te komen met de
nabestaanden van de andere overleden bemanningsleden
van de Dornier 14, maar mogelijk dat lezers van dit artikel
mij daarbij kunnen helpen.

Jacq Z. Brijl, LKol. bd, BL.

De afgelopen jaren zijn er veel Utrechtse musea verdwenen. Zo sloot in 2010 het Nederlands Waterleidingmuseum, in 2013 het Geldmuseum, in 2017 het Aboriginal Art Museum en vorig jaar ging Museum Oud-Amelisweerd dicht. Ook het Museum Maluku, in 1990 geopend als Moluks Historisch Museum, moest in 2012 de deuren sluiten. Recent is het deels herrezen in Den Haag.    De Utrechtse Internet Courant

De leefomstandigheden in Nederlands-Indië tijdens de Tweede Wereldoorlog waren onvergelijkbaar met die in Nederland. In de kolonie waren alle blanke Europeanen geïnterneerd in Japanse burgerkampen. Dit gold niet voor de meeste Indische Nederlanders, een groep die van gemengd Europees-Aziatische afkomst was. Van hen werd een klein gedeelte in kampen geïnterneerd, maar het grootste deel bleef daarbuiten. Zij zijn de geschiedenis ingegaan als ‘buitenkampers’.Vrouw buigt voor Japanse soldaat. Na de oorlog (1946) getekend door F. Korver. (Bron: Collectie Museon) 75 jaar vrij

Wat me raakte was de specifieke woord combinatie ‘Indisch-Moluks’. Het was de bevestiging van hoe ik mezelf identificeer. Met een Indische vader, een Molukse moeder, maar verder een Hollandse opvoeding was ik de laatste jaren een zoektocht tussen deze drie hoekjes gestart, waarvan ik  wel voelde dat ik niet per se in één hoekje geplaatst wilde worden. Maar wie en wat was ik dan wel? Waarom noem ik mezelf Indisch-Moluks en niet Indisch? Dat ging toch niet echt lekker samen vanuit de historie gezien?    Stichting Zieraad

Francisca zou later bekend worden onder haar schuilnaam Annie Foore, als schrijfster van zogeheten Indische romans. Ze schreef als meisje al verhalen en vertellingen. de Tielenaar

De tentoonstelling stelt dat bezoekers ‘anders’ zullen gaan kijken naar koloniale fotografie en daarmee een ‘realistisch beeld van de koloniale periode tussen 1840 en 1949’[1] zullen krijgen. Veel dagbladen waren lovend. Het AD sprak van confronterende beelden[2], het NRC over ‘gruwelijke foto’s’[3] en Het Parool tekende uit de mond van Hoffman zelfs op dat ‘de gewone Indonesiër zal schrikken’ van wat er op de tentoonstelling te zien is.[4] Het zijn allemaal stevige claims.
carolinedrieenhuizen.wordpress.com

Irene Zadojko
5 juli 1957 – 5 juli 2017

60 jaar geleden vertrok dit Indische gezin met de Sibajak vanuit de Gordel van Smaragd, hun geliefde Indië.
Op deze dag, 60 jaar later denken we terug aan dat gebeuren.
De tekst van het lied is een passage uit de familiebiografie gezongen door de jongste zoon uit het gezin Franklin.

Een ode aan onze ouders die een moeilijke beslissing namen hun geliefde Indië te verlaten. Wat ze ervoor terugkregen was alles behalve hetgeen hen was voorgespiegeld.
60 jaar na het vertrek uit de Gordel van Smaragd, het geliefde Indië van de fam. Houps.

Na de Tweede Oorlog veranderde er veel in Nederlands-Indië. In 1949 werd het land onafhankelijk, waardoor veel inwoners met wat meer Nederlandse roots ervoor kozen om te vertrekken. Veelal per boot, sommigen per vliegtuig, naar Nederland. Zo ook Leida Lolang (87).Zij vertrok voor een baan als verpleegster in Amsterdam. Daardoor had ze het geluk dat ze per vliegtuig naar Nederland kon. De boottocht die anderen maakten, duurde namelijk drie tot vier weken.De 98-jarige Erna Smith ging met de boot, al vond ze dat niet heel erg. In het programma Van Gelders Grijs praat Jochem van Gelder met de twee dames.   Omroep Gelderland

Dit verdrag werd voorbereid door de Ronde Tafel Conferentie, eerder in 1949 gehouden. De Nederlandse politiek en rechters stelden altijd dat in deze conferentie is afgesproken dat Indonesië de backpayschulden zou overnemen.
Griselda Molemans meldde laatst een balans gezien te hebben die gebruikt zou zijn voor de RTC en het verdrag van 27 dec 1949 en dat de backpay als schuld van het Indisch Gouvernement daar niet op stond.
Ook Herman Bussemaker en Hans Meijer betwijfelen de overname.
Herman Bussemaker , citeerde op pagina 45 van het Indisch Verdriet, uit het boek Indische Rekening van Hans Mejer , pag 118-120.

De Capelse Stichting Tileng zoekt donaties voor de door hun opgezette buffelbank. Met het opgehaalde geld worden buffels (koeien) in Indonesië gekocht. Een koe kost omgerekend gemiddeld 1.300 euro. Met deze actie hoopt Stichting Tileng genoeg geld bij elkaar te krijgen voor aanschaf van een nieuwe koe.  Stichting Tileng

U kunt de stichting steunen door een bedrag over te maken op rekening NL57 RABO 0123 7989 65 ten name van: Stichting Tileng. zie verder

Het liefst praat ik met de bewoners over hun tijd in Nederlands-Indië. Mijn moeder schetste altijd een tempo doeloe-portret: felgroene rijstvelden, eeuwig bloeiende bloemen, de hoogste concentratie lieve mensen per vierkante meter.Koloniale maatschappij.
Maar in gesprekken met haar huisgenoten komt het andere Indië naar voren en duikt de koloniale maatschappij met haar onderscheid naar kleur op. Hun verhalen verklaren waarom Indische Nederlanders doorgaans minder zelfverzekerd zijn dan ‘gewone’ Nederlanders en hoe het komt dat ze opvallend bescheiden, autoriteitsgevoelig en risicomijdend zijn. Door hun verhalen begrijp ik inmiddels ook beter waarom ik ben zoals ik ben. Waardevolle kennis, die ik zonder hun hulp waarschijnlijk niet had gehad. Deze Indische ‘ooms’ en ‘tantes’ hebben mijn leven verrijkt en weten me steeds weer te raken met hun veerkracht, humor en zachtheid  Patricia Jacob in de Westkrant

1961: Mooiste Kerstcadeau. Augustus 1961, monsterde ik voor de vierde en tevens laatste keer af van het m.s. Aludra. Mijn jaar als stuurmansleerling zat er op. Ik had mij in Amsterdam in laten schrijven voor de opleiding derde stuurman grote handelsvaart. Plaats van handeling: Hogere Zeevaartschool, Foeliedwarsstraat. De tijd van het grotere werk en de vooruitgang leek aangebroken. Niets was echter minder waar. Terwijl de mij toebedachte studietijd als los zand door mijn vingers gleed, verliep mijn studie steeds rommeliger. Ik ging fluitend, dat wel, zeg maar gerust flierefluitend, door het leven en van studeren kwam niet veel. In december bereikten mijn studieactiviteiten een absoluut dieptepunt. Ik stond op het punt het bijltje er bij neer te gooien. De ommekeer kwam toen ik op tweede kerstdag, op de verjaardag van een goede vriend, een lief, mooi en vrolijk Indisch meisje ontmoette. Marty, geboren in Magelang in het voormalig Nederlands Indië, voor werk vanuit Leeuwarden naar Baarn gekomen: eerste kapster bij Kapsalon Kwakernaat op de Sparrenlaan. Het was liefde op het eerste gezicht. De liefde was en is nog steeds wederkerig. De zon ging weer schijnen in winters Baarn.
Ed Vermeulen op Groenegraf.nl

“Mijn moeder had PTSS ,” zegt Wilma, “maar dat heette toen nog niet zo. Ze is in Indië door de Jap misbruikt en ze heeft er nooit over gesproken. Haar moeder, mijn oma dus, wist het. Mijn vader wist het. Maar ik niet.Pas later ben ik gaan begrijpen dat ze daarom geen vrouw wilde zijn. Dat ze moeite had met de vrouwelijkheid van mij, haar dochter. En waarom mijn vader juist voor mij, als zijn enige dochter, zo streng was.”
Indische Schrijfschool

Luister naar de eerste delen,

Amateur-geschiedkundige Donald Tick zoekt al jaren naar het hoofd van een Indonesische vrijheidsstrijder. Hij stuurt journalisten Mathijs de Groot en Nienke Zoetbrood op een onmogelijke missie door ons koloniaal verleden en hedendaagse bureaucratie.

Het verloren hoofd is een zevendelige podcast van Nieuw Geluid, KRO-NCRV en NPO Radio 1. De podcast is tot stand gekomen met steun van het NPO-fonds. 

Deman Lehman

Het familierecept van deze week is van Yvonne Last-Van den Eeckhout. Zij schrijft een mooie herinnering uit het gemengde Hollands/Indische gezin waarin de opgroeide Telegraaf.nl

Michel Maas  schrijft in  De Volkskrant :

Ik spreek Banning thuis over herstelbetalingen en eerherstel, onderwerpen die telkens weer opgerakeld worden, en die de komende weken misschien voor de zoveelste keer weer bij de Nederlandse regering op tafel worden gelegd.
(…)
Bannings vader kreeg compensatie: ‘Mijn eigen vader, die heeft dat geld wel geaccepteerd. 7.500 gulden als ik het goed heb. Hij deed daar zelf nogal schamper over. De enorme tijd die er overheen was gegaan, en dan dat luttele bedrag…’ zegt Banning.

De homo erectus heeft veel langer op de aarde rondgelopen dan voorheen werd gedacht, concluderen onderzoekers in het wetenschappelijke tijdschrift Nature. De uitgestorven mensensoort zou zo’n 100.000 jaar geleden nog op het Indonesische eiland Java hebben geleefd.   NU.nl

Selamat Makan is een verzameling Indische recepten, eerst op papier en later op het internet. Wouter Rademakers verzamelde alles, uitgeverij Edicola las hier over het bestaan van die verzameling en gaf het uit. Nu ligt er een mooie schone versie van recepten zoals die met name bij de marine maar bij ook bij alle andere ’Indische mensen’ werd gekoesterd.Eenrecept eruit, gewoon boek open laten vallen en het eerste waar mijn oog op viel:   Telegraaf.nl

Zie ook: https://lmpublishers.nl/catalogus/de-lange-reis-van-de-poesaka/

Het Indisch eetcafé Nusa van het echtpaar Wayan Rusmini (37) en Joost van Vliet (51), gaat met ingang van 3 januari 2020 officieel open. Maar de komende weken gaan ze op een aantal dagen al proefdraaien.   Gouds Dagblad

De Pasar Malam in de Bush viert in 2019 haar 10-jarige jubileum in Koninklijke Burgers’ Zoo. In de kerstvakantie genieten bezoekers op 21 t/m 23, 27 t/m 30 december 2019 en 2 t/m 5 januari 2020 niet alleen van tientallen stands met exotische producten en authentieke Indonesische gerechten, maar ook van live entertainment van zang- en dansgroepen uit de Indische archipel. Daarnaast kunnen gasten van 16.00 tot 20.00 uur een kijkje nemen achter de schermen van de Ocean en in de stallen van de giraffen, zebra’s, gnoes en waterbokken. Het is tevens de laatste editie van de Indische nachtmarkt in deze vorm, omdat het Arnhemse dierenpark vanaf het najaar van 2020 het Bush Restaurant ingrijpend gaat renoveren.
houvanarnhem.nl

19De toneelbewerking van De tolk van Java, autobiografische bestseller van Libris Literatuurprijswinnaar Alfred Birney, was donderdag 12 december te zien in Schouwburg Amstelveen. Wie dacht ondergedompeld te worden in Tempo Doeloe nostalgie kwam bedrogen uit. Sober, rauw en verbluffend werden een gewelddadig en onderbelicht deel van de Nederlands-Indische geschiedenis en de doorwerking van trauma’s binnen een Nederlands-Indisch gezin opgevoerd.Terwijl vader Arto (Martijn Apituley) kil en dreigend op het achtertoneel zit komt zoon Alan (Benja Bruijning) op met enorme stapel papier, zijn vaders manuscript. Wat bezielt mij? Waar komen mijn angsten vandaan? Door het levensverhaal van zijn Indische vader te reconstrueren hoopt hij antwoorden te vinden. RTVA