Njai in de internering.

2014 Theodoor Holman

Theodoor Holman in  De Groene Amsterdammer :
Zo vertelde mijn moeder het verhaal uit Manders’ boek over een inlandse vrouw die de njai (concubine) was van een planter, twee kinderen van hem had en goed kon smokkelen. De vrouw vond dat deze kinderen tot de Europese gemeenschap hoorden en gaf zich daarom op voor de internering. ‘Die vrouw had makkelijk buiten het kamp kunnen blijven’, zei mijn moeder.
Over de njai dacht ik destijds nauwelijks na. Veel kennissen van mijn ouders hadden hun njai in Indië achtergelaten – dat waren de verhalen waarover thuis werd gefluisterd. In wezen haatte mijn moeder de mannen die een njai hadden gehad. Mijn vader vergoelijkte het: ‘Karel was heel goed voor zijn njai.’ En later tegen mij: ‘Die njai’s hadden het goed.’

Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

16 Responses to Njai in de internering.

  1. Boeroeng schreef:

    Om diverse redenen werden er Inlandse vrouwen geïnterneerd.
    Wat Holman noemde… het kan zijn dat die moeder de zorg had voor haar kinderen die zich voor internering moesten melden. Moeder ging mee, uiteraard.
    Of zoals mijn ‘inlandsche’ overgrootmoeder. Ze was hoofd van een Indo-Europees gezin. Dat gezin en kleinkinderen werden geïnterneerd in Padang en zij was al 60+, geen eigen inkomen. Ze wilde bij haar dochters en kleindochters blijven. Wat moest ze alleen buiten ?

  2. Boeroeng schreef:

    We zijn nu meer dan 50 jaar verder sinds het boekje van Guus Cleintuar .
    Inderdaad… wat men toen ook al wist, zagen we gebeuren. De ouderen hebben zich aangepast aan het nieuwe land. De kinderen werden minder “Indisch”.
    En de generaties daarna… nog minder.
    Maar een zekere band tussen Indische nazaten is voelbaar, is merkbaar.
    Ook die band zal minder worden.
    De groep Indische Nederlanders is verdwijnend, assimileert steeds meer.
    Toch, die nazaten hebben zeker wel toekomst in het nieuwe land die hun grootouders kozen. Minder Indisch in doen en laten en identiteitsgevoel.

    • Padang van den Broek schreef:

      Mijn moeder en haar broertjes en zusje werden ook in Padang geïnterneerd. Mijn Oma niet, zij was Javaanse, dus niet van het juiste ras. Maar ze kon haar kleine kinderen toch niet achterlaten? Ze wilde voor geen goud Buitenkamper zijn.

      In de interneringslijsten van het kamp Bangkinang is toch zo na te gaan welke inlandse vrouwen geheel vrijwillig zich interneerden!

      En nog wat, de rassenscheiding i.c. Apartheid werd in het Binnenkamp gehandhaafd.: Hollanders hokten bij Hollander, Indo’s hokten bij Indo’s.

  3. Boeroeng schreef:

    Het boekje ‘Indische Nederlanders, een ontheemde bevolkingsgroep zonder toekomstbeeld’ is te lezen :

    Klik om toegang te krijgen tot Indische-Nederlanders-Een-ontheemde-bevolkingsroep-1-geconverteerd.pdf

    • Miramont - van den Broek schreef:

      Er mag niet vergeten worden dat Guus Cleintuar zelf een Gelijkgestelde aan ….was en tot zijn grote schrik in Nederland zich tot Nederlander diende te naturaliseren, net zoals Bo Keller. Wat een vernedering voor Nederland.

      Niet onvermeld mag blijven dat aan het eind van zijn boekwerk staat:

      drs G.L.Cleintuar
      Den Haag januari 1961

      “Miramonte”
      Coín Malaga
      januari 1971

      Miramont was toch een bedenksel van Tjalie Robinson, een thuisplaats voor ontheemde Nederlanders met het toekomstbeeld van Indie aan de Middellandse Zee, wel in het toen ultra-fascistisch land van generalissimo Franco. Dan kon je je als Indische Nedelander best in Indie wanen en thuisvoelen.

      • Gerard schreef:

        Italie. Het land van Mussolini, van kindermisbruikende katholieken, van corruptie en van de maffia. Ja, daar kunnen sommigen zich best thuisvoelen.

      • XXX schreef:

        Miralmonte in Coín, Andalusië, Spanje.

  4. van den Broek roddel schreef:

    Ik wist niet dat “De Groene Amsterdammer” een roddelrubriek had, maar ik ben nooit oud genoeg om te leren. Bij de slavenhandel richt zich de aandacht op de Njai

    Kennissen van de ouders van de influencer Theodoor Holman hadden dus een Njai in Indie achtergelaten, we spreken dus over de periode vòòr 1949! Hadden deze schuinmarcheerders ook kinderen bij hun Njai of veegt Theodoor Holman zulke pikante details onder het tafelkleed?. Je zou toch zulke kennissen over de vloer krijgen. Dan sluit je je dochter toch snel op in het washok en maakt haar bij voorbaat lid van de Me-Too beweging.

    Hoe zit het eigenlijk met de niet-erkende of onwettelijke kinderen van zulke schuinmarcheerders. Dat is toch ook onderdeel van het probleem of zit ik bij de verkeerde krant?

    Ik laat me niet door Theodoor Holman njaaien.

    • ronmertens schreef:

      @vandenBroek; ‘onwettelijke kinderen etc.’- Die ‘verdwenen’ met hun moeders in de kampongs; gediscrimineerd; anak belanda! Kampong Indo’s! – Zie de tv.doc. Andere tijden; achtergelaten kinderen van Ned.militairen jr.’45-’50; ‘Bapak tuan’!

      • politiek correct - van den Broek schreef:

        Zeker, meneer Mertens, dat waren dan weliswaar niet-erkende kinderen van Nederlandse militairen (1945-1950) — militairen die overigens te laks waren om voorbehoedsmiddelen te gebruiken. Maar U gaat toch niet beweren dat wat er in de tv-documentaire van Andere Tijden werd getoond, representatief is? Gelooft U nog steeds in sprookjes?

        De uitspraak dat deze niet-erkende kinderen met hun moeders in de kampongs “verdwenen”, is bla bla bla vla. Men papegaait elkaar tegenwoordig maar wat na, als een kip zonder kop, om in de dierensfeer te blijven.

        De Indische werkelijkheid was namelijk heel anders.

        Deze niet-erkende kinderen waren in de 19e en 20e eeuw juridisch gelijk aan ‘Inlanders’. Van 1870 tot en met 1919 konden zij echter op basis van taal en opvoeding gelijkgesteld worden aan Europeanen, als de blanke man, in de persoon van de Gouverneur-generaal dat goed dunkte. Vanaf 1920 kwam de term ‘toepasselijkheidverklaring’ in zwang. In de volksmond werden zij ‘Staatsblad-Nederlanders’ genoemd. Dit betekende overigens niet dat zij automatisch de Nederlandse nationaliteit bezaten; zij konden het Nederlanderschap enkel verwerven via naturalisatie (zie ook: naturalisaties.decalonne.nl).

        Dit klinkt wellicht theoretisch, maar we weten uit eigen ervaring hoe het deze personen verging. Neem nu de hooggeëerde Heer Bo Keller. In het boek Akal, overleven van Lilja Anna Perdijk wordt zijn leven als gelijkgestelde beschreven en hoe hij, de man die in Korea vocht voor Koningin en Vaderland vocht, op vernederende wijze via Naturalisatie het Nederlanderschap moest verkrijgen.

        Als wij als Indo-Europeanen/Euraziaten echt willen begrijpen hoe de verhoudingen tussen Europeanen, Indo-Europeanen en gelijkgestelden werkelijk lagen in de rangen- en standenmaatschappij van Nederlands-Indië, dan is er één plek die dat perfect illustreert en documenteert: Sawahloentoh.

        Naast het verhaal van de Heer Bo Keller hebben we een andere waardevolle bron in de verhalen van de helaas te vroeg overleden heer Ron Geenen (www.myindoworld.com). Daarnaast is er het minder bekende, maar indrukwekkende relaas “A Netherlander Woman’s Recollections of Colonial and Wartime Sumatra: From Sawahlunto to Bangkinang Internment Camp”waarin Susan Rodgers het leven van Gerdy Ungerer beschrijft.

        Wanneer we deze drie perspectieven samenvoegen, krijgen we een leerzaam inzicht in de koloniale samenleving vanuit een Indo-Europees/Euraziatisch perspectief.

        Maar nee: in plaats daarvan wordt het verhaal van de slavernij en de ‘Njai’ tot vervelens toe herhaald door nazaten met een mestiezenachtergrond, simpelweg omdat dit door de dominante witte stroom in Nederland als politiek correct wordt beschouwd.

        Als je dat braaf volgt, ben je weliswaar honderd procent aangepast en geconditionneerd, maar ook weer behoorlijk ‘genjaaid’.

        Wanneer komt ons Volksdeel eindelijk voor haar eigen mening uit?
        .

      • Gerard schreef:

        In plaats van veel woorden te gebruiken, kun je ook gewoon wijzen op het in 1971 bij Moesson verschenen 56 bladzijden tellend boekje van Guus Cleintuar met de titel ‘Indische Nederlanders, een ontheemde bevolkingsgroep zonder toekomstbeeld’.
        Een kort en bondig boekje geheel vrij van blabla.

      • Pierre H. de la Croix schreef:

        Gerard schreef 18 december 2025 om 15:37 onder meer: ‘Indische Nederlanders, een ontheemde bevolkingsgroep zonder toekomstbeeld’. Een kort en bondig boekje geheel vrij van blabla”.

        Dat zal dan wel, maar die boektitel lijkt mij nu, ruim een halve eeuw later, toch niet getuigen van een heldere visie op de Indische bevolkingsgroep.

        Ontheemd ja, letterlijk, daar kan men niet omheen, maar alleen toepasselijk voor wat betreft generaties 1 en anderhalf, waartoe ik behoor.

        Maar geen toekomstbeeld? Zijn wij vanaf generasi nomor kesatoe indolent bij de pakken gaan neerzitten, daardoor verpauperd, lamenterend aan lager wal geraakt? Neen.

        Lezing van het aanbevolen boekje NU, zou een verkeerd beeld geven van de werkelijkheid.

      • Gerard schreef:

        Gaat niet om individuen die het wel of niet gemaakt hebben in het leven, maar om de bevolkingsgroep als groep. Wat heeft die groep als groep politiek, maatschappelijk, cultureel, historisch, economisch, financieel, wetenschappelijk enz. na de oorlog neergezet? Welk gezamenlijk toekomstbeeld had die groep?

      • wanasepi schreef:

        “Welke gezamelijke toekomstbeeld had die groep.”
        Het toekomstbeeld van de Indo als een groep gaat in de vergetelheid door assimilatie.
        Ik zie het nu al onder de jongeren van mijn familie.
        Ze lijken niet op Indo’s, uiterlijk en innerlijk.
        A.Olive

      • Gerard schreef:

        Of zoals een journalist ooit schreef: ‘Indo’s zijn een voetnoot in de geschiedenis’.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *