8 december 1941


Zie meer kranten uit die dagen.

Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

21 reacties op 8 december 1941

  1. Wal Suparmo zegt:

    Oorlogs cummunieque: WEES NIET BANG! WIJ ZIJN GEREED! KOM MAAR OP.! De Jap. met hun spleetogen kunnen niet eens rechtschieten.Wij zuloen hu een warme welom bezorgen met onze 70.000 roemrijke KNIL soldaten met VOC klewangs en 1885 HUMBURG karabijen.!

  2. RLMertens zegt:

    “gg.Tjarda van S; de Nederlandse regering(!) aanvaardt deze uitdaging en neemt de wapenen op tegen het Japanse keizerrijk’- De kolonie Nederlands Indië verklaart(!)dat het moederland tot een oorlog is over gegaan. Nog voor de USA!
    Inderdaad geldt ons gezegde; hoogmoed komt voor de val!
    En die val werd inderdaad in luttele dagen bewaarheid.
    Met grote gevolgen….het einde van Indië.
    note; aangezien het moederland reeds door Duitsland werd bezet. Viel Japan dan maar Indië aan.
    ( wat gg juist wilde vermeiden; over oorlogstactiek gesproken ).

    • Jan A. Somers zegt:

      “verklaart”????? Lees verder: “aanvaardt deze uitdaging (…)”. Wie was de eerste? Reactie op een uitdaging! Lees eens begrijpend IS. art. 33. De betekenis van het verklaren van de staat van oorlog is gelegen in de toestemming aan het KNIL de wapens te gebruiken ter verdediging. Naast andere bijzondere (bestuurs-)maatregelen die nodig zijn tijdens een oorlogssituatie, zelfs afwijkingen van de grondrechten als dat nodig blijkt. Het was mede een koninkrijkaangelegenheid (denk bijvoorbeeld aan de positie van de KM), vandaar dat het koninkrijk zich hier mee heeft bemoeid. Dat mocht het koninkrijk ook.

      • RLMertens zegt:

        @JASomers;’wie was de eerste?’ – Feit; Nederland was toch de eerste! Het eerste land dat de oorlog verklaarde; om het Knil (alvast) de wapens oppoetste etc. Indië werd toch(nog) niet aangevallen? Hieruit blijkt toch dat Indië GEEN afzonderlijk/zelfstandig deel van het Koninkrijk is- zie latere bewering back pay afhandeling etc.! Zoals u ook zelf benadrukt; ‘het was mede een koninkrijksaangelegenheid’!!!

        • Jan A. Somers zegt:

          Indië had verplichtingen in de overeenkomst met Amerika, Engeland en Australië. Net zoals nu in de NAVO (ik was in dienst van een NAVO-onderdeel, alarm tijdens de Hongarijecrisis waarbij Nederland ook niet was aangevallen). Als een van de Baltische staten wordt aangevallen is Nederland ook in oorlog! En lees een keer art 1 van de grondwet eens. En probeer ook eens het verschil te zien tussen Nederland en het Koninkrijk der Nederlanden. Waarin Nederland een gebiedsdeel is net als Indië. Ik heb het voor uw gemak even opgezocht: Art. 1. Het Koninkrijk der Nederlanden omvat het grondgebied van Nederland, Nederlandsch-Indië, Suriname en Curaçao.

        • Loekie zegt:

          Welke (militaire) verplichtingen had Indië jegens de VS, Engeland en Australië?
          Was het vastgelegd dat indien een van die landen zou worden aangevallen Indië dan ook in oorlog zou zijn met de agressor?

        • Boeroeng zegt:

        • Loekie zegt:

          Jawel, maar dat Majesteit te Londen de oorlog verklaart is wel wat anders dan dat (wettelijk) vastgelegd zou zijn geweest dat Nederland (automatisch) de oorlog verklaart aan een agressor die de VS, Engeland of Australie zou aanvallen. Jan Somers heeft het over verplichtingen en maakt een vergelijking met Navo-verplichtingen jegens Navo-lidstaten. Die vergelijking komt mij als onjuist voor.

        • Boeroeng zegt:

          De Nederlandse regering te Londen was in elk geval al anderhalf jaar een bondgenootschap aangegaan met Engeland en Frankrijk. Samen optrekken tegen Duitsland en was logisch dat dit ook samen optrekken zou worden tegen Japan.
          Of dat in wetten en verdragen was vastgelegd weet ik niet, maar is ook niet relevant.
          Nu was de USA ineens in oorlog met Japan en het was ook van belang om de USA te betrekken in de oorlog tegen Duitsland. Vandaar de snelle oorlogsverklaring aan Japan

        • Loekie zegt:

          Snap ik niet.
          Een bondgenootschap met Engeland en Frankrijk leidt toch niet tot een oorlogsverklaring tegen Japan als die Amerika aanvalt?

          Als het van belang was Amerika te betrekken in de Europese oorlog en dat daarom Japan de oorlog werd verklaard, zou erop kunnen duiden dat Majesteit wellicht zoiets dacht als: laat ons Indië maar opgeblazen worden, als Yanks ons Nederland maar komen bevrijden.

          Overigens: de Nederlandse oorlogsverklaring aan Japan werd door Japan in eerste instantie beleefd terzijde gelegd als zijnde niet aan de orde..

        • Boeroeng zegt:

          Het bondgenootschap met Engeland en Frankrijk leidde tot betrokkenheid in de oorlog tegen Japan
          Omdat zij als bondgenoten als eersten werden aangevallen , plus omdat te verwachten viel dat daarna een invasie zou komen te Indië, wat ook gebeurde en de plannen lagen al klaar vóór de datum Pearl Harbor.
          Twee redenen om solidair te zijn met de USA
          Een derde reden is om de USA te betrekken in de oorlog te Europa.

          Tja….. de plannen voor verovering van Indië waren allang gemaakt .
          Japan deed het zwartepietenspel : Nederland verklaart ons de oorlog…. wij niet hoor… willen vrede.

          Niet moeilijk te raden dat het belang van Nederland bevrijden van de nazi’s belangrijker werd gevonden door Mientje en de regering dan het welzijn van de bewoners van Indië. Die inderdaad behoorlijk achteruit ging door de oorlog.
          Een ander verhaal is hoe staatsrechterlijk correct de dominante rol van Wilhelmina was Na de oorlog had ze moeite met weer een showkoningin te zijn. Maar de oorlogsverklaring aan Japan was al besproken door de Nederlandse regering te Londen.

        • Jan A. Somers zegt:

          Duitsland stond niet alleen, Japan stond niet alleen. Denk aan de as Berlijn-Tokio.

        • Jan A. Somers zegt:

          “Welke (militaire) verplichtingen had Indië jegens de VS, Engeland en Australië?” Nog hier maar weer, voor de derde keer. (In ABCD en ABDA twee keer de D!)
          Het aan grondstoffen arme Japan dreef voor zijn militaire expansie bijna volledig op de import. Na de op 9 april 1937 met Nederland gesloten overeenkomst inzake de economische betrekkingen verzocht op 16 mei 1940 Japan om nieuwe handelsbesprekingen, herhaald op 20 mei op veel scherpere toon. Op 12 september arriveerde een Japanse handelsdelegatie onder Kobayashi in Batavia voor onderhandelingen over leveranties van voor de oorlog belangrijke grondstoffen aan Japan. (Japanse militairen die met de handelsdelegatie waren meegekomen zwermden over Java uit en bezochten kustplaatsen waar naderhand Japanse landingen konden plaats vinden. Zij hadden een diplomatieke status zodat nauwelijks tegen deze agenten kon worden opgetreden. Uiteraard begeleid door Japans sprekende bestuursambtenaren). Ten behoeve van de 4000 Japanse vissers met 500 schepen in Indië zouden 65 visserijstations moeten worden opgericht; deze vissers werden echter beschouwd als spionnen gezien hun activiteiten nabij strategisch belangrijke punten. De Japanners wensten ook de oprichting van landbouw-, bosbouw- en mijnbouwmaatschappijen. Yoshizawa, vanaf 28 december leider van de Japanse onderhandelingsdelegatie (Van Mook voor Indië), stelde op 16 januari 1941 bovendien de eis dat Nederlands-Indië zich zou aansluiten bij de gemeenschappelijke welvaartssfeer van Oost-Azië onder Japanse leiding. Op 17 juni werden de onderhandelingen afgebroken en op 27 juni keerde Yoshizawa naar Japan terug. Op 25 juli verwierp Japan het daags tevoren door president Roosevelt van de Verenigde Staten gedane voorstel Indo-China te neutraliseren, waarop op 26 juli de Verenigde Staten de handel met Japan stil legde, hierin op 29 juli gevolgd door Nederlands-Indië. Tevens werden de Japanse saldi in Indië geblokkeerd. Zeker driekwart van de Japanse buitenlandse handel kwam stil te liggen waaronder vijf miljoen ton aardolie(producten), voor een groot deel afkomstig uit Indië. Tegelijkertijd werd in Indië de militaire noodtoestand uitgeroepen. Op 6 september 1941 besloot de Japanse Kroonraad tot oorlog met de Verenigde Staten, Nederlands-Indië en Groot-Brittannië indien de onderhandelingen vóór 10 oktober niet naar tevredenheid van Japan zouden zijn afgerond, een datum die naderhand werd verschoven naar 25 november. Op 19 november 1941 begonnen Nomara en Koeroesoe namens Japan nieuwe besprekingen met de Verenigde Staten waarbij Amerika de ontruiming van Frans Indo-China en de door Japan bezette delen van China eiste. Inmiddels waren Japanse vlooteenheden al uitgevaren, op weg naar een ontmoetingspunt nabij de Koerillen en op 29 november besloot in Tokio een conferentie van ministers en militaire bevelhebbers tot oorlog. Op 8 december 1941 (7 december in Nederland) vonden de Japanse luchtaanval op Pearl Harbor en troepenlandingen op de landengte van Kra (Siam) en bij Kotabaroe in Malakka plaats.
          Nadat op 11 mei 1940 de staat van beleg van kracht werd waarbij het openbaar bestuur ondergeschikt werd aan het militair gezag, werd het reserve-personeel van het KNIL opgeroepen en werd de burgerdienstplicht voor Europeanen van kracht. Nu werd het Binnenlands Bestuur ook ingeschakeld bij specifieke defensietaken. Zo werden sinologisch-japanologisch geschoolde bestuursambtenaren ingezet bij de contraspionage.
          De geallieerde militaire samenwerking in het Verre Oosten bleef voorlopig echter beperkt tot de militaire staven, niet gevolgd door politieke besluitvorming, de oorlog in Europa bleef voorrang behouden. Ondanks de erkenning van de centrale plaats van de archipel in de Maleise barrière en de productie in Indië van voor de oorlog belangrijke grondstoffen. De Britse defensie in Azië stelde weinig voor; Amerikaanse politici zagen de situatie niet zo ernstig in en Japan mocht niet worden geprovoceerd. Na Brits-Australisch-Nederlandse besprekingen in Singapore over het wederzijds gebruik van vliegvelden in geval van oorlog, vonden begin 1941 in Washington besprekingen plaats over de te volgen strategie in een oorlog met Japan. (ABCD > ABDA). Tegelijkertijd vonden in Batavia militaire stafbesprekingen plaats over wederzijdse hulp en dislocatie van de krijgsmachten, de Maleise barrière: de Engelsen in Straat Malakka en de Zuidchinese Zee, de Nederlanders in de Indische wateren en de Australiërs op Timor en in de Arafoerazee. Op 29 juli werd de militaire noodtoestand afgekondigd; op 1 augustus verzekerde het Britse ministerie van buitenlandse zaken Nederland van ondersteuning bij een Japanse aanval, waarna op 15 augustus de Nederlandse regering besloot deel te nemen aan een oorlog indien Engeland of Amerika zou worden aangevallen. Pas begin december 1941, na het afbreken van de onderhandelingen met Japan, zegden de Verenigde Staten Groot-Brittannië steun toe bij Japanse agressie, en stelde de Britse regering op 5 december Nederland voor te komen tot een overeenkomst tot wederzijdse samenwerking in geval van oorlog. De oorlog zou de politiek inhalen; op 30 november waren alle verloven ingetrokken, en tussen 2 december en 5 december vertrokken alle luchtstrijdkrachten naar hun oorlogsbestemming. (zie: twee keer de datum 5 december!).
          Toen de geallieerde strijdkrachten onder bevel van de Engelse generaal Wavell kwamen met Batavia als hoofdkwartier deden de juristen (uiteraard) nog even moeilijk. Krachtens de Indische Staatsregeling was dit een inbreuk op de staatsrechtelijke positie van de landvoogd, zowel de civiele als de militaire macht berustte immers bij hem. Aangezien Wavell zijn instructies kreeg van de Brits-Amerikaanse Combined Chiefs of Staff, onder exclusieve verantwoordelijkheid van Roosevelt en Churchill, betekende deze buiten Nederland om tot stand gekomen beslissing ook een ondergeschikte positie ten aanzien van buitenlandse regeringsleiders. Een Engelse generaal die een Ambonese KNILler bevelen geeft!!! Maar juristen zijn soms ook leuk: Als ‘oplossing’ werd bedacht dat Wavell zijn instructies rechtstreeks aan de commandant zeemacht en aan de legercommandant zou geven onder sanctionering door de gouverneur-generaal. Op 15 januari kwamen alle marinestrijdkrachten onder Amerikaans bevel met het hoofdkwartier in Soerabaja. Op 18 januari verplaatste generaal Wavell zijn hoofdkwartier naar het nabij Bandoeng gelegen Lembang. Op 1 februari kwam Java binnen het bereik van de Japanse luchtmacht waarbij het grootste deel van de Amerikaanse en Nederlandse jachtvliegtuigen werd vernietigd. Op 3 februari werd het geallieerde marinecommando door vice-admiraal C.E.L. Helfrich overgenomen en werden de in Indië nog aanwezige geallieerde zeestrijdkrachten samengevoegd tot een aanvalseskader onder schout-bij-nacht Karel Doorman.

        • Peter van den Broek van een andere generatie zegt:

          Er dient niet te vergeten dat Nederland ook voor Indie tot kort voor de oorlog een neutraliteitspolitiek voerde zoals ook in WO1 (business as usual). Het uitbreken van de oorlog in Europa veranderde daar niks aan. Nederland was bang dat een formele samenwerking tussen de Geallieerden (met de VS, Australie, Nieuw Zealand) voor Japan een excuus was Ned. indie aan te vallen. Er waren weliswaar geen formele afspraken over Zuid-Oost Zie , maar op geheim niveau (Churchill, Roosevelt) waren wel mondelinge afspraken gemaakt en tot militaire samenwerking overgegaan.

          Een complicerende factor was het Driemogendhedenpact Duitsland-Italia (1936) en in 1940 kwam Japan erbij (Asmogendheden) Let wel Japan had niet zoveel betekenis voor Duitsland. Hun hulp aan de Duitse oorlog tegen Sovjet-Unie was minimaal. Het is veelbetekenend dat de Sovjet-Unie in Augustus 1945 de oorlog aan Japan verklaarde.

          De positie van Frankrijk was wat bijzonder. De Duitsers hadden Frankrijk bezet en een Duitsgezinde regering (Vichy) geïnstalleerd. Daarnaast waren er de vrije Fransen van Charles de Gaulle in London, die door de Geallieerden als zodanig erkend werden. Niet onvermeld mag zijn de aanwezigheid van Gen. Leclerc, de bevrijder van Parijs, bij de onvoorwaardelijke capitulatie op 2 September 1945 als vertegenwoordiger van de Provisional Government of the French Republic.

          Ned. Indie als zelfstandige Rechtspersoon speelde geen internationale rol van betekenis. Het was niet de KNIL-Generaal van Ooyen maar VADM Helfrich (KM) die als vertegenwoordiger van The Kingdom of the Netherlands de overgave van Japan tekende.

  3. Peter van den Broek van een andere generatie zegt:

    Indie nam weliswaar de wapens op, maar was an sich niet in oorlog met de Nipjes. Kon ook niet Indie was geen Staat, slechts een gebiedsdeel van het koninkrijk , dus had ook geen verplichtingen tegenover VS, Engeland en Australië. Alhoewel het opgeklopte krantenverhaal wel leuk klinkt.

    Opmerkelijk is dat het krantenartikel de naam Nippon voor Japan gebruikt, het land van de rijzende zon. Daarnaast vermeldt het krantenartikel foutief Engeland. Japan had de oorlog verklaart aan het “British Empire” (UK, Australie, Canada, Nieuw-Zealand: allen ondertekenaars van de Instrument of Surrender op 2 September 1945 a/b USS Missouri).

    Nederland bevond zich al sinds 1939, sinds de inval van de Duitsers in Polen in Staat van Oorlog. Indie als gebiedsdeel van het Koninkrijk bevond zich gezien de bijzondere bevoegdheden toegekend aan de GG en het KNIl eigenlijk stapje verder: in Staat van Beleg, juridisch gezien natuurlijk.
    Indie was in wezen altijd in staat van oorlog, als kolonie, kijk maar naar al die politionele acties b.v.b. in Atjeh.

  4. RLMertens zegt:

    Koningin Wilhelmina proclamatie; ‘ik reken op de vloot, het leger en de luchtmacht, op alle ambtenaren en burgerlijke diensten wier oorlogstaat begint(!). Ik en al mijn onderdanen op den moed, den vastberadenheid en volhardenheid van allen(!) in Indië’- Zijn er nu nog lezers van deze site, die dit (nu nog)niet ter harte hebben genomen?

  5. Peggy Stein zegt:

    Dank @Boeroeng en RLMertens, zie hier de volledige tekst.

    PROCLAMATIE VAN H.M. DE KONINGIN.
    London 8 December 1941

    RIJKSGENOOTEN,
    Het Koninkrijk der Nederlanden acht zich in staat van oorlog met Japan. Terwijl de onderhandelingen, die gaande waren tusschen de regering van de Vereenigde Staten van Amerika en Japan nog niet geëindigd waren, terwijl president Roosevelt zich met het grootste geduld de uiterste moeite heeft gegeven tot het bewaren van den vrede in de Stille Zuidzee en een van Amerika’s staatshoofd uitgaand beroep op den keizer van Japan nog niet beantwoord was, hebben Japansche zee-, land- en luchtstrijdkrachten zonder voorafgaande oorlogsverklaring onverhoeds aanvallen uitgevoerd op Amerikaans en Britsch gebied. Aan de republiek der Vereenigde Staten van Amerika en het Britsche Rijk is daardoor de oorlog opgedrongen.
    Gij weet hoe Duitschland op dezelfde wijze, welke Japan nu in Azië volgt, tal van landen in Europa de een na de ander overviel. Japan, vervuld van dezelfden geest van agressie en minachting van het recht, volgt ook hierin het spoor van zijn Duitschen asgenoot.

    Wij hebben geleerd. Noch de veiligheid van het grondgebied des rijks in het Oosten, noch de banden die ons verbinden aan onzen Britschen bondgenoot, nog de bijzondere betrekkingen die bestaan tusschen Nederland en de Vereenigde Staten, veroorloven de regering van het Koninkrijk thans werkeloos toe te zien. Het Koninkrijk der Nederlanden acht zich met Japan in staat van oorlog, omdat de agressie, welke het er op voorzien heeft de landen die vrede willen, één voor één buiten gevecht te stellen, alleen in hecht bondgenootschap kan, moet en zal worden gekeerd. Nu de met ons bevriende Britsche en Amerikaanse volken worden overvallen, stelt het Koninkrijk der Nederlanden al zijn strijdkrachten en al zijn hulpbronnen ter beschikking van de gemeenschappelijke oorlogsvoering.
    Een eeuwenlange lotsverbinding beheerscht de ontwikkeling van ons Koninkrijk. In den orkaan, die deze ontwikkeling bedreigt, richt het zich op om in vastberaden eenheid zijn plaats te handhaven in de wereld. Nederland heeft niet geaarzeld zich onmiddellijk met moed te weren toen het in Europa boosaardig werd overvallen. Indië zal niet wankelen, nu zulk een overval in het Azië dreigt. Indië was Nederland nabij in het uur der beproeving. Nederland en onze West zullen met Indië zijn, nu het de agressie weerstaat. Ik reken op de vloot, het leger en de luchtmacht, op alle ambtenaren en op alle burgerlijke diensten wier oorlogsstaat begint. ik en al mijn onderdanen rekenen op den moed, de vastberadenheid en volhardendheid van allen in Indië. in vertrouwen op God, dien al mijn onderdanen in vrijheid willen dienen, die weet dat onze zaak rechtvaardig is en ons geweten rein is, aanvaarden wij met machtige bondgenoten den strijd. Wij zullen dezen strijd winnen en ons Koninkrijk beproefd, maar gelouterd en gestaald tegelijkertijd, zal krachtig en meer dan ooit één onder onze vrije vlag in een van agressie verloste wereld, in onaantastbare fierheid staan.

    LONDON, 8 December 1941
    w.g. WILHELMINA

    Blijkens een mededeeling van den minister-president, den heer Gerbrandy, die van deze Proclamatie voor de microfoon van Radio Oranje voorlezing heeft gedaan, werd eveneens ondertekend door de op 8 December j.l. te London aanwezige Nederlandse Ministers.

    • Arthur Olive zegt:

      Churchill moet eens gezegd hebben dat koningin Wilhelmina de enige man was van het Nederlandse kabinet in ballingschap.

      • Bert zegt:

        Helemaal waar Pak Olive ,de toenmalige minister-president was Jhr de Geer ,een oud aftands bibberend mannetje ,die niet begreep waarom de Duitsers ,Nederland binnenvielen .Wilhelmina had genoeg van zijn defaitistisch gezever en zette hem bij het oud vuil .De Nederlandse regering stuurde hem op een missie naar Ned-Indie maar in Lissabon nam hij de stutten en vroeg nederig aan de Duitse ambassade aldaar of hij a.u.b . terug mocht keren naar Nederland ,dat was toegestaan ,dus Jhr de Geer ,ging op weg naar het nu veroverde Nederland. Daar was zijn bijnaam nu Jhr de Geer ,geen heer en geen eer..Nmm is dit desertie van het hoogste niveau ,was hij daarvoor bestraft ? Nauwelijks ,hij moest wat oude lintjes inleveren ,ook die van de Nijmeegse 4 daagse en hij mocht ook niet meer op de koffie bij Willemien.

    • Jan A. Somers zegt:

      “acht zich in staat van oorlog met Japan” Correct! Zelfs met een volledig parlement kon de Koningin niets vragen. Gelukkig maar, zij had zich niet te bemoeien met de politiek. Dat hebben naderhand de heren Kruls en Helfrich ook gemerkt. Ook zonder handtekening zijn afspraken ten aanzien van de geallieerden van grote waarde, die moeten worden waargemaakt. Als u uw meisje ten huwelijk heeft gevraagd, en zij heeft toegestemd, is er ook zonder handtekening voor de ambtenaar van de burgerlijke stand een relatie ontstaan die in rechte kan worden ingebracht. Jurisprudentie, maar die weet ik even niet meer te vinden..

  6. Peter van den Broek van een andere generatie zegt:

    De proclamatie is een staaltje van Geschiedsbeschrijving.

    Het woordje proclamatie spreekt al boekdelen, want het was enige legitimiteit waarop de Koningin zich kon beroepen. Dat was toch iets anders als de rede van Roosevelt waarbij hij het Congres, de vertegenwoordiger van het Amerikaanse Volk, vroeg de oorlog aan Japan te verklaren. In Londen was zegge en schrijven één Nederlandse volksvertegenwoordiger aanwezig, die had letterlijk en figuurlijk niet de boot gemist.
    Daar komt nog bij dat Japan wel aan de VS (en ook het Britse Rijk) de oorlog had verklaard maar dat die oorlogsverklaring NA de aanval op Pearl Harbour bij der VS in de bus lag, problemen met de Post U weet wel. President Roosevelt kon daarom gemakkelijk spreken van een lafhartige aanval, een dolkstoot in de rug. Hij en ook het Amerikaanse Volk stonden eigenlijk toen al aan de Goede kant van de Geschiedenis, daar doet een Atoombom, één meer of minder, niets aan af.

    Uit de Proclamatie is toch wel duidelijk dat er geen formele afspraken bestonden tussen Nederland en de Geallieerde aangaande een Japans aanval op één van hen. Wel wordt er gesproken over Banden die Ons Verbinden en Bijzondere Betrekkingen maar Internationaal kom je er nergens mee. Daarbij spreekt zij ook over Eeuwenlange Lotsverbondenheid , maar hoe dat te rijmen valt met onze Eeuwenlange Neutraliteitspolitiek mogen de deskundigen mij toch eens uitleggen.

    Dat de Ministers meetekenden lijkt mij logisch. De Koningin is onschendbaar, de Ministers zijn verantwoordelijk. Grondwettelijk was die proclamatie wel in orde, zo blijkt na de oorlog.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.