Hoe ‘gestolen kinderen’ moesten helpen Indië meer Nederlands te maken

Geplaatst op 7 juli 2017 door Indisch4ever

Lokale kinderen werden in Nederlands-Indië van hun ouders losgeweekt, op een Nederlandse manier opgevoed en daarna ingezet om de bevolking te civiliseren. Er zijn veel aanwijzingen dat dit vanaf eind van de negentiende eeuw gebeurde. Maar in welke mate en hoe dit precies in zijn werk ging, dat wil Geertje Mak, hoogleraar politieke geschiedenis van gender, uitzoeken.Dat het in omvang ook maar in de buurt komt van de Australische situatie, dat verwacht Mak niet. Naar schatting honderdduizend Aborigines werden tussen 1910 en 1972 onder dwang bij hun familie weggehaald door opeenvolgende Australische regeringen. Deze zogeheten ‘gestolen generatie’ veroorzaakte daar een open wond in de samenleving. IAF

Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

20 reacties op Hoe ‘gestolen kinderen’ moesten helpen Indië meer Nederlands te maken

Loekie zegt:

7 juli 2017 om 21:00

Ik vind alles best, maar vraag me alleen af of Geertje niet erg creatief is met het mixen van gender, kolonialisme en gestolen Indootjes.
Een andere term voor creatief in dit verband zou kunnen zijn: op hol geslagen.
.
http://www.ru.nl/geschiedenis/wie_wat_waar/medewerkers/medewerkers/mak/

Beantwoorden
Boeroeng zegt:

7 juli 2017 om 21:41

Indonesische kinderen op een kostschool ?
Wie betaalde dat ? De ouders of de missie-instelling?
Als de ouders dat betaalden, dan waren het geen arme boeren of arbeiders .
Dan is het logisch dat ze er zelf voor kozen de kinderen op een kostschool te zetten.
Dus moeten de ouders ook geweten hebben dat hun kinderen christelijk werden gemaakt en ze vonden dat goed ?
Dit is niet ontvoeren.

Indokind in de kampong is een ander verhaal.
Als het kind erkend was dan had de vader ( of zijn familie?) juridisch meer rechten dan de Indonesische moeder.
Prima om uit te zoeken hoe dat soms toeging . In hoeverre werden moeder en kind gedwongen gescheiden ? Maar konden missie-instellingen dat ? Vader dus wel.
Alle scholen door Europeanen geleid waren christelijk of dan wel loyaal aan Nederland in het onderwijs, zover ik het begreep.

Dit nieuwsbericht doet me denken aan 2011 .
Een soortgelijk bericht, met naar mijn gevoel te veel nadruk op ‘heropvoeding’.
https://indisch4ever.nu/2011/06/24/indische-kinderen-om-verschillende-redenen-heropgevoed/

Beantwoorden
- Loekie zegt:
  
  7 juli 2017 om 23:27
  
  Je moet je (primair) niet afvragen Wat wordt onderzocht, maar Wie er onderzoekt en Hoe hij/zij op het onderwerp is gekomen. Daarna weet je Waarom er wordt onderzocht… en welke waarde je aan dat onderzoek moet hechten.
  
  Beantwoorden
Boeroeng zegt:

8 juli 2017 om 10:53

Dit is een foto van een weeshuis te Buitenzorg, volgens de oorspronkelijke bron Trouw Dit moet een meisjesweeshuis zijn
En die jongens daartussen….. waren daar alleen in het schoolgedeelte ?
Jongens en meisjes in dezelfde klas was ook zeldzaam 100 jaar geleden
De meeste kinderen lijken mij van gemengde afkomst, een enkeling kan geen gemengde afkomst hebben? Lijkt…. vermoedelijk wel.
In hoeverre werden ze door de staat weggesleept bij een Indonesische moeder ?

En was er een bewust plan om deze kinderen tot een instrument van de staat te maken voor beheersing van de inlanders ?
Er zal toen al ( 100 jaar geleden) vaak opgemerkt zijn dat indo-europeanen een soort buffer waren tussen de Nederlandse overheersers en de inlanders.
Maar werden weeskinderen vanuit dit idee specifiek geschoold ?
Meisjes werden vooral opgevoed om te huwen en kinderen te krijgen.
Zij werden niet geacht een ambtelijke baan te krijgen als volwassene.
Indo-europese jongens werden wel opgevoed tot voldoende geschoold te integreren in een middenklasse.

Beantwoorden
- Jan A. Somers zegt:
  
  8 juli 2017 om 11:14
  
  De weeskinderen in Don Bosco kregen in Soerabaja Nederlandstalig onderwijs op een Nederlandse broeder/zusterschool. En de kinderen bij Pa van der Steur werden ook Nederlandstalig opgevoed. Niks mis mee toch? Ik vraag mij af of er naast de weeshuizen nog veel mogelijkheden waren kinderen te stelen. En inderdaad, door wie, waarvoor. door wie betaald?
  
  Beantwoorden
- Ron Geenen zegt:
  
  8 juli 2017 om 17:41
  
  Valt mij op, dat het jongetje voorin, zitten op het bankje, wel een heel verzekerde houding aanneemt.
  
  Beantwoorden
PLemon zegt:

8 juli 2017 om 12:00

Opmerkelijk…waren de gestolen kinderen voorlopers of juist een gevolg vd ethische politiek?

Indisch…lees inheems.

***In Nederlands-Indië werd het onderwijs lange tijd vooral verzorgd door zending en missie. Vanaf 1900 kreeg de overheid meer oog voor de belangen van de autochtone bevolking en ging een ‘ethische politiek’ voeren. Onderwijs kon een eerste stap zijn naar zelfbestuur.

Alle Indische kinderen naar school laten gaan was wel een kostbare zaak. Vandaar dat werd gekozen voor het desa-onderwijs. De desa, het dorp of de dorpsstreek, werd (financieel) verantwoordelijk gemaakt voor het primitieve onderwijs in lezen schrijven en rekenen. Al deze lessen werden gegeven in de lokale taal, het Maleis of Javaans. Daarnaast was er aandacht voor les in eenvoudige ambachten
http://www.onderwijserfgoed.nl/content/halfhartig-onderwijs-0

Beantwoorden
- Ron Geenen zegt:
  
  8 juli 2017 om 17:49
  
  @In Nederlands-Indië werd het onderwijs lange tijd vooral verzorgd door zending en missie. @
  
  Ja, en ook misbruikt. Een schijnheilige bende was het. Mijn vrouw moest als wees met de andere kinderen van de katholieke nonnen iedere dag en soms 2 maal, naar de kerk.
  
  Beantwoorden
- Jan A. Somers zegt:
  
  9 juli 2017 om 11:57
  
  “In Nederlands-Indië werd het onderwijs lange tijd vooral verzorgd door zending en missie. ” Net zoals in Nederland (nu nog steeds) is onderwijs geen primaire taak van de overheid. De overheid is faciliterend, toezichthoudend, betalend, en springt in als het burgerlijk/godsdienstig initiatief het laat afweten. Zo zat ik in Soerabaja op de broederschool,. betaald door de broeders uit Oudenbosch. In Vlissingen op de RHBS. Rijks omdat in Vlissingen geen particulier en gemeentelijk initiatief was zoals in grote steden.
  
  Beantwoorden
  - Ron Geenen zegt:
    
    9 juli 2017 om 17:22
    
    @De overheid is faciliterend, toezichthoudend, betalend, en springt in als het burgerlijk/godsdienstig initiatief het laat afweten. @
    
    O ja, dat kennen we. In Lawang, waar mijn vrouw als weeskind werd ondergebracht, werden wel met overheid toestemming misbruikt. En Nederland, O.a. Limburg werden jongetjes misbruikt. Die overheid is vaak zelf een instantie, die van anderen misbruik maakt. Denk maar aan de Canadese en Amerikaanse kleren, die aan ons werden uitgedeeld en die voor een flink bedrag aan de NL overheid moest worden terugbetaald.
    
    Beantwoorden
Boeroeng zegt:

8 juli 2017 om 12:09

Indonesische moeders konden hun kinderen niet erkennen voor de Burgerlijke Stand.
Europese vaders konden dat wel en zich beroepen op juridisch alle ouderlijke rechten te hebben.
Nu was het in Nederland de gewoonte dat familie de weeskinderen van familie met hulp van de overheid de voogdij kon krijgen/ eisen.
In hoeverre was dat ook in Indië ?
Indonesische moeders waren akelig rechteloos . (Reggie Baay vertelt in de Njai zijn familiegeschiedenis)

Maar konden missie-instellingen dan kinderen bij hun Indonesische moeder ‘roven’ ?
Niet eens familie, geen juridische rechten ?
Of een missie-instelling ging praten met de familie om hun indoneefje of nichtje weg te halen bij de moeder?
En was er een plan van het gouvernement die jongens ( meisjes uiteraard niet ) uit weeshuizen op te voeden tot ambtenaren als buffer/supervisor over de Indonesische bevolking.
Naar mijn idee was dat bewuste plan er niet…. behalve een heersend idee dat indo’s een buffer waren.

Beantwoorden
ellen zegt:

8 juli 2017 om 12:42

“Tante Elly kent uit haar weeshuistijd nog zuster Betteke. Een blonde verpleegkundige die op haar fiets de armoedige kampungs in Batavia afstruinde op zoek naar blanke kinderen. Als ze een peuter zag, zette ze het jengelende kind op haar bagagedrager en reed er onbewogen mee naar het weeshuis. De moeders, vaak helemaal in paniek, wisten niet eens waar hun kinderen waren gebleven. Elly weet nog hoe onbedaard de kleintjes tijdens de eerste nacht in het weeshuis huilden. Ze gilden en smeekten om hun moeders. Zuster Betteke voerde haar missie uit in opdracht van het koloniale bestuur. Er liepen in deze periode ook nogal wat ‘bastaarden’ in Nederlands-Indië rond. Kinderen die door een Nederlandse vader waren verwekt, maar vaak nog voor hun geboorte door hem in de steek waren gelaten. De vader was al weer terug in Nederland of had een ander liefje gevonden. Zijn minderjarige nazaten zwierven eenzaam rond. In de meeste gevallen waren ze ernstig ondervoed. Ook zij werden van de straat gehaald en gingen naar ‘overheidsgestichten’. De vrees bestond dat verwaarloosde, criminele jongeren wel eens in opstand zouden kunnen komen tegen het koloniale bestuur. In 1906 werd de heropvoeding van deze kinderen in Nederlands-Indië zelfs bij wet geregeld. Christelijke weeshuizen kregen het verzoek ze op te vangen. Voor elk kind stond een aardige vergoeding van de staat tegenover. Wellicht kreeg zuster Betteke een bonus voor iedere peuter die ze op haar bagagedrager binnenbracht.”

https://www.oneworld.nl/wereld/de-kinderen-die-nederland-niet-wilde-helpen

Beantwoorden
- Boeroeng zegt:
  
  8 juli 2017 om 13:27
  
  Dat zijn voorbeelden van kinderroof. Ellen.
  Maar welke wet van 1906 maakte dit legitiem ?
  
  Ik vind die wet niet op Delpher.nl.
  
  Beantwoorden
  - Jan A. Somers zegt:
    
    9 juli 2017 om 11:47
    
    “Ik vind die wet niet op Delpher.nl.” Dat is niet de goede zoekplaats. Even naar Google waar de overheidsvindplaatsen worden genoemd. Zowel de Nederlandse als de Indische wetgeving. Ik heb dat niet gedaan hoor, alleen mijn hersens uitgewrongen. Was wel moeilijk.
    
    Beantwoorden
- Loekie zegt:
  
  8 juli 2017 om 14:33
  
  Misschien goed dat er een voorbereidingscommissie wordt gevormd, die gaat onderzoeken of het opportuun kan zijn dat geroofde kinderen (en hun kinderen en kleinkinderen) een claim gaan indienen bij de Nederlandse staat vanwege o.a. onthouden aan die kinderen van een ouderlijk huis, het verplichten van het leren van de nederlandse taal alsmede het moeten bidden.
  Ook nagaan of de moeders van deze kinderen (en hun erfgenamen) een claim kunnen indienen wegens kinderroof en het vernietigen van ouderlijk geluk.
  
  Beantwoorden
- Jan A. Somers zegt:
  
  8 juli 2017 om 16:10
  
  “in opdracht van het koloniale bestuur” Wat was die opdracht, en wie was ‘het koloniale bestuur’?
  
  Beantwoorden
ellen zegt:

8 juli 2017 om 14:50

Klik om toegang te krijgen tot ijzerenvuistzachtehand.pdf

Ik vind een artikel Kinderwetten en rijksopvoeding (blz. 13) uit een wetenschappelijke proeve inzake de orthopedagogiek. Van ijzeren vuist naar zachte hand. Misschien geeft dit wat informatie? De wetten vanuit Nederland werden ook in Nederlands-Indie toegepast.
“In de negentiende eeuw kwam de zorg voor verwaarloosde kinderen – in Nederland – op gang, aanvankelijk vooral in particuliere kring. Groot probleem was de macht van de ouders, die hun kinderen konden terughalen wanneer zij maar wilden. De kinderwetten van 1901 maakten daar een eind aan. De sociale nood was hoog aan het einde van de negentiende eeuw. Op zoek naar werk trokken veel arbeiders naar de grote steden, maar daar troffen ze geen beter leven. Voor een mager loontje moesten mannen, vrouwen en kinderen lange dagen maken in de fabrieken. Bij elke kleine economische tegenslag werden deze mensen meteen werkloos. Grote gezinnen woonden onder slechte omstandigheden in krappe woningen. In deze situatie waren veel ouders niet in staat om hun kinderen goed op te voeden. Overal in Nederland werden kindertehuizen opgericht. “

Beantwoorden
- Jan A. Somers zegt:
  
  8 juli 2017 om 16:43
  
  Dit begon in Nederland in de 19e eeuw met het Kinderwetje van Van Houten uit 1874, de eerste wet die in Nederland een einde moest maken aan kinderarbeid. En het tegengaan van overmatige arbeid en verwaarlozing van kinderen. Uithuisplaatsing en voogdij. Dat bestaat nog steeds, maar geen zuster Betteke en geen diefstal. Daar komt een rechterlijk vonnis aan te pas. De kinderwetten van 1901 maakten ( Van Houten) in Nederland een eind aan kinderarbeid door de invoering van de leerplicht. Deze verplichtte kinderen van 6 tot 12 jaar onderwijs te volgen. Het zou best kunnen dat die wet voor Indië is gekopieerd, zonder zuster Betteke of diefstal, maar wel via de rechter. Het blijft een moeilijke afweging, rechten van het kind tegenover rechten van de ouders. Mw. Joty ter Kulve heeft (dacht ik) Indisch recht gestudeerd, misschien kan zij het nazoeken? Hoe weet je overigens dat je een gestolen kind bent?
  
  Beantwoorden
Boeroeng zegt:

9 juli 2017 om 12:14

Ik denk dat men bedoelde de wetten van 1905

De kinderwetten die in 1905 in werking traden, maakten het mogelijk dat de overheid ingrijpt als ouders hun taak als opvoeder verwaarlozen. Ze vormen nog steeds het fundament voor het bestaande systeem van kinderbescherming en jeugdstrafrecht.

http://www.canonsociaalwerk.eu/nl_han/details_verwant.php?cps=3&verwant=221

Heb ik het juist dat wetten in Nederland aangenomen niet automatisch gold voor Indië. Of het moest expliciet zo vermeld staan en dat het Indische gouvernement het na keuze overnam ?

De overheid kon ouders uit de ouderlijke macht ontzetten, maar wel met goede redenen dat de kinderen verwaarloosd en mishandeld werden.
Er moest dus per kind een procedure komen en ik dacht dat in Indië de lokale Raad van Justitie dat deed.
Het kan natuurlijk dat een weeshuisdame kinderen roofde en dat het overheidsorgaan haar verhaal klakkeloos overnam zonder te checken.
Zoals het verteld is, zou de dame lukraak blanke kinderen uit de kampong ontvoeren.
Was dat zo lukraak ? Nu kan ik me indenken dat iemand met een vooroordeel tegen 'kampongs' ervan uitging dat kinderen altijd slecht werden opgevoed en dat blanke kinderen extra kwetsbaar werden of meer rechten moest hebben , beter af was op te groeien in de Europese gemeenschap.

Beantwoorden
- Jan A. Somers zegt:
  
  9 juli 2017 om 13:35
  
  “niet automatisch gold voor Indië.” Klopt. Maar vaak werd het wel in Indië overgeschreven, met veranderingen die daar nodig waren.
  
  Beantwoorden