Eigenzinnig Indisch: Schoenpoets bloemboeket

Wij hebben wekenlang een enorm bloemboeket van ongeveer 2 meter hoog en 1,5 meter breed met honderden bloemen”. Niemand gelooft me als ik dat zeg.
Je kletst maar wat” of ”Je hebt een grote fantasie”, is dan vaak het antwoord.
Maar het is echt waar. In augustus staat een Hibiscusstruik wekenlang vol in bloei in onze tuin. Vol met dubbele rose bloemen. Prachtig voor ons en voor de bijen

hibiscus1dubbelbloemige Hibiscus syriacus „Pink Chiffon“ (2014)

De plant met dubbele bloemen heet Hibiscus syriacus „Pink Chiffon“
en is een gekweekte soort, de oorspronkelijke soort heeft enkelvoudige bloemen.
Hun algemene naam luidt Hibiscus rosa-sinensis, de Chinese Roos.

hibiscus2enkelbloemige Hibiscus syriacus (2014)

In de tuin van mijn ouders stond een prachtige Hibiscus met enkelvoudige bloemen en jaren geleden heeft mijn vader zaadjes daarvan aan ons gegeven. Nu hebben we ook vier van deze Hibiscusplanten in onze tuin, een blijvende herinnering.

Blijft de reden waarom dit stukje met ”schoenpoets” begint.
Veel lezers zullen hem wel herkend hebben en weten dat de Indonesische naam voor deze plant Kembang Sepatu is, de schoenpoetsplant. In Indonesië werden de afgevallen bloemknoppen gebruikt om schoenen te laten glimmen.
Fraaie bloemen én fraaie schoenen!

Ferry Geuther, juli 2015.

Dit bericht werd geplaatst in Gast Pikirans. Bookmark de permalink .

33 reacties op Eigenzinnig Indisch: Schoenpoets bloemboeket

  1. Pierre de la Croix zegt:

    Ik had de Kembang Sepatoe nooit eerder geassocieerd met schoenpoets. Dacht altijd dat de bloembladen – met enige fantasie – wel leken op schoentjes en wel die welke men aan de voeten van elfen of hele mooie prinsessen kan aantreffen.

    Toch maar geplukt en geplozen en zie, uit “Huis en tuin” volgend fragment:

    Quote

    Chinese roos
    Hibiscus rosa-sinensis is de Chinese roos, ook wel eendagsroos genoemd, die in ons land als perk- en kamerplant in de pot groeit. Vermoedelijk ligt de oorsprong van deze heester in tropisch Azië, in elk geval komt hij daar veel voor. Toen de Portugezen daar op hun ontdekkingsreizen in de 16e eeuw de bloem voor leerden kennen, bedachten ze de naam ‘fulo de sapato’, schoenenbloem. Ze ontdekten namelijk dat met het sap schoenen zwart kunnen worden gemaakt. Ook in het Maleis heeft de heester een vergelijkbare naam: ‘kembang sepatu’, wat schoenpoetsbloem betekent.

    Unquote

    Maar de twijfel blijft knagen. “Kembang sepatoe” is “schoenenbloem”, niet “schoenpoetsbloem”. Een “schoenpoetsbloem” zou in het Maleis/Indonesisch “kembang gosok sepatoe” moeten heten.

    Pak Pierre

    • Ferry zegt:

      @Pierre ” Een “schoenpoetsbloem” zou in het Maleis/Indonesisch “kembang gosok sepatoe” moeten heten.
      ————
      Uit de woorden Kembang Sepatoe wordt het poetsen inderdaad niet duidelijk. Helaas zijn we vaak slordig met taal, zo zeggen wij “voeten vegen” als we “schoenen vegen” bedoelen. Gelukkig snapt iedereen het want wat een gedoe als het letterlijk wordt uitgevoerd.

      • Pierre de la Croix zegt:

        Zouden de Indonesiërs al een etymologisch woordenboek hebben?

        Pak Pierre

      • Pierre de la Croix zegt:

        Uit “Voorlopige woordenlijst voor een Kamus Pecuk, maar liever genoemd “Glossarium van allerlei Indische taaluitingen”:

        Quote

        kembang sepatoe = Hibiscus archeri. Een kruising die in Indië alom als levende omheining werd aangeplant. Populair door de grote rode bloemen. Met het slijmerige sap zou men schoenen kunnen poetsen, vandaar de naam..

        Unquote

        “Zou men …”. Het empirische bewijs lijkt dus nog niet geleverd. Wie durft zijn sepatoes – bij voorkeur tjap Bata – voor een experiment beschikbaar te stellen?

        Pak Pierre

        • Surya Atmadja zegt:

          Kakus van Kak hus ?

        • Pierre de la Croix zegt:

          Dat wordt toch algemeen aangenomen.

          Sterke aanwijzing dat het zo is: In het Singalees (hoofdtaal van Ceylon/Sri Lanka) heeft “kakus” de zelfde betekenis als in het Maleis.

          Sporen van de VOC tot in het kleinste huisje …….

          Pak Pierre

        • Ferry zegt:

          Ik zal een paar huis-tuin-en-keuken-wetenschappelijke testjes doen als de Hibiscus bloeit. Met verse en uitgebloeide bloemen en met het sap. Nog een paar weken geduld svp.

        • Pierre de la Croix zegt:

          Eerst maar schoenen kopen.

          Pak Pierre

        • eppeson marawasin zegt:

          @Eerst maar schoenen kopen.@

          — Heb je tegenwoordig die Oost-Indische nog, waar je ook naast kunt lopen?

          e.m.

        • Pierre de la Croix zegt:

          Ja …. voor hen die niet stevig in hun schoenen staan.

          Pak Pierre

  2. John Obdam zegt:

    Naast het nut van de schoenpoets middel heeft de Hibiscus ook een goede
    medicinale eigenschappen..
    Zo verwerk ik van de Rode hibiscus de bloemblaadjes in de sla,
    Ook zo kan je de bloembaadjes eten.
    Let wel op dat de planten niet met insecticide spray zijn bespoten
    (NIET GEBRUIKEN)
    De bloemen als thee en de ook droog ik de verwelkte bloemen
    goed uit en vermaak ik het als thee
    2-3 bloemen in heet water trekken , koud of warm drinken.
    Daarnaast kan je de bezinksel ook gebruiken.
    Ik doe het al jaren en is het aanbevolen .
    Google verder en zie Hibiscus thee.
    Wens jullie veel gezondheid en geluk toe met
    hartelijke groet

    • Pierre de la Croix zegt:

      Tja …. maar als ik de kembang sepatoe in de thee doe, waarmee moet ik dan mijn schoenen poetsen?

      Pak Pierre

      • Indorein zegt:

        Meneer Pierre,
        Dat is voorlopig geen probleem: met deze zomerse temperaturen is het toch prettiger om op sandalen c.q. slippers te lopen/wandelen?
        En gisteren werd mij via de weerman op de tv weer eens op het hart gedrukt, dat het alleen maar warmer wordt op deze aardkloot.
        Dus ….. gooi die schoenen maar weg! Bent u meteen ook van uw schoenpoetsprobleem af.
        Hahahaha…

        • bokeller zegt:

          Als we uitgegeten en uitgepoetst (gedept, daarna poetsen!) zijn
          dan kunnen de aller jongsten onder ons ook nog hun gezicht mee
          versieren.
          siBo

      • John zegt:

        Met de bladeren van de hibiscus zijn daarvoor ook geschikt.
        Ik geef de voorkeur aan de medicinale eigenschappen.

  3. Surya Atmadja zegt:

    Katanya :
    menstimulasi pertumbuhan rambut, mengatasi kerontokan rambut dan mencegah atau mengobati ketombe,
    =====================================================
    Stimuleert haargroei , tegengaan van haaruitval , tegen roos .
    Bladeren en bloemen fijn malen met een beetje water mengen ,papje maken te gebruiken als shampoo / conditioner .
    Indiers/Orang India mengt het met klapperolie/olijfolie en wordt verwarmt/koken.
    Goed voor de haargroei .
    Als ister mensen met een beetje kepala botak willen proberen, is voor eigen risico !!!
    Alsmaar zonder efek sampingan (bijwerkingen) , strakjes krijgt je een weelderige haargroei uit je neusgaten of oren (grapje dese, )
    http://www.gayabunda.com/kesehatan/manfaat-kembang-sepatu.html

    • PLemon zegt:

      @Pak S.A.”…is voor eigen risico”

      Welk gezin greep in Indië niet terug op de Kloppenburg ? Homeopaat avant la lettre. …
      ***Alles over Indonesische Planten,Kruiden,Vruchten
        en hoe deze te gebruiken
      door Mevr. J.M.C. Kloppenburg – Versteegh 
      Voormalig Nederlands Indië (Indonesië).
      http://www.indoradio.nl/jamu/

      • Jan A. Somers zegt:

        Volgens mijn Tante Jans Kloppenburg o.a.:
        Editie 1915 o.a. De bladeren gebruikt men voor wasschingen bij koortsen. De bloemen lossen slijm op, mits eerst met water gekneusd.
        Editie 1934 o.a.: De roode bloemen gebruikt men in de Indische keuken als kleurmiddel. En recepten tegen borstkwaal (slijm en draderig bloed). Akelig he?

  4. Ferry zegt:

    Wie weet hoe de bloemen en/of bladeren gebruikt moesten worden voor het schoenpoetsen? Na uitgebloeid te zijn of vers of gedroogd of uitgeperst of een andere manier? Rechtstreeks met de bloem op de schoen of eerst het sap op een doek druppelen? Is het alleen geschikt voor zwart leer? Zomaar wat vragen.

  5. Ferry zegt:

    De Hibiscus blijkt een veelzijdige plant. In de reacties is al te lezen dat behalve schoenpoets er ook thee en medicinale middelen, shampoo, haargroeimiddel en kleurmiddel van gemaakt kunnen worden en dat de (bloem)blaadjes gegeten kunnen worden.
    Maar wisten jullie dat er ook een morning-after-pil en hoelarokjes van gemaakt kunnen worden?
    Kijk maar op: https://nl.wikipedia.org/wiki/Hibiscus
    Wel allemaal op eigen risico 😉

  6. Boeroeng zegt:

    Had ik al verteld dat ik een ketjoeboeng in mijn huiskamer heb?
    Vorig jaar gaf hij geen bloemen. Boos worden en schelden helpt niet.
    Dit jaar had ik 6 bloemen
    ketjoeboengjuni2015

    • Ferry zegt:

      Ja dat heb ik gelezen. Geen Hibiscus maar wel een bijzondere en gevaarlijke plant. Dus niet teveel op schelden 😉

    • Jan A. Somers zegt:

      Met ketjoeboeng kun je mensen aan wie je een hekel hebt om zeep helpen! En met rook van verbrande ketjoeboeng kun je mensen verdoven en er dan akelige/leuke dingen mee doen. Heel mooi en veelzijdig!

      • Pierre de la Croix zegt:

        Volgt de hamvraag: Wat doet Boeroeng met een ketjoeboengplant in zijn huiskamer.

        Pak Pierre

        • Indorein zegt:

          Misschien een “Deadwish” 1, 2, 3, 4 of 5? (verwijzing naar films van wijlen Charles Bronson, waarvan menige indo hoopte dat hij Indisch bloed in zijn aderen had).

  7. eppeson marawasin zegt:

    @Wat doet Boeroeng met een ketjoeboengplant in zijn huiskamer.@

    — Geduld oefenen toch, of ben ik de draad kwijt ?

    e.m.

    • Boeroeng zegt:

      inbraakpreventie, @ e.m.

      • Jan A. Somers zegt:

        Oppassen! Rook van Ketjoeboeng, naar binnen geblazen door de jaloezieën, daarna inbreken. Ik dacht dat gelezen te hebben in een vooroorlogse recensie van Tante Jans. Ik was nog klein en vond het wel spannend. Zij had veel geleerd van veroordeelde moordenaars e.d.

        • Pierre de la Croix zegt:

          Dat verhaal ken ik ook. Zal dus wel een beetje kloppen.

          Pak Pierre

  8. Arthur Olive zegt:

    Als jong kind speelden wij wel eens met de stempel van de Kembang Sepatu.
    De stempel is het vrouwelijke deel van de bloem en is kleverig genoeg om op je neus te plakken.
    Wat wij al niet deden in Indie toen we ons eigen speelgoed moesten verzinnen.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.