Sla eens een ouwe krant open

javabode20091882Dit is de Java-bode van 20 september 1882.
Klik op het plaatje voor een vergroting in een apart venster.

Opvallend is de rouwadvertentie van 3 kinderen Brauer, linkerkolom onderaan. Binnen 20 uren waren ze bezweken aan dezelfde ziekte. Geen van de kinderen was in Indië geboren. Welke tropische kinderziekte kon dit geweest zijn?
Vader Jan Willem, stuurman,  was geboren in Duitsland en moeder was geboren in België. Ze huwden in Rotterdam en daar verloren ze 2 kinderen.  Daarna deze klap .

Ook in  de linkerkolom meldt het echtpaar Jagtman-Pons de geboorte van een dochter . Drie jaar later overleed ze. Een schoondochter van hen had een broer Jean de Monod de Froideville, die de birmaspoorweg niet overleefde. Diens zoon Gilbert was ceremoniemeester van Beatrix en bezocht met haar erevelden in Thailand.

Rechtsboven laat de weduwe Betsy Roosegaarde Bisschop-Daendels bekendmaken dat zij vertrekt en daarom haar inboedel verkoopt. In oktober vertrekt ze met zes kinderen ( van de 13 die ze ooit had, reeds 3 overleden) naar Nederland en gaat te Apeldoorn wonen waar ze overlijdt in 1907. Het verhaal op de website Roosegaarde Bisschop is dat Betsy in 1853 als 15-jarige het hof werd gemaakt door de 12 jaar ouder Philippus Roosegaarde Bisschop. Haar stiefmoeder, 10 jaar ouder,  wilde dat verhinderen om Philippus zelf aan de haak te slaan. In 1855 huwden zij toch. Philippus werd rechter en hun dochter Jenny trouwde met Rudolph van Kerkhoven. Zij werden de hoofdpersonen in het boek  “heren van de thee”.
Betsy was geboren en opgegroeid te Indië en Holland was dus niet haar ‘homeland’.
Haar vader was ook zo geworteld te Indië, want haar opa was  Herman Willem  Daendels, de gouverneur-generaal in de Franse tijd.

Naast de advertentie van de weduwe staat een annonce  van  een vendutie van 164 sumbawapaarden, opgezet door  de koopman Wijnand Lucas van Slooten, geboren in 1823 te Batavia van een  Friese vader en Indo-Europese moeder. Zijn neefje wordt naar hem vernoemd. Deze Wijnand Lucas junior huwt in 1916 Pauline Bamberg, tante van Yvonne Keuls. Willem, broer van Wijnand junior gaat er van door met Rebekka Bamberg, zus van Pauline.
Wijnand senior en zijn broer Rutger huwden 2 zussen van Motman, dochters van de klerk algemene secretarie Willem Reinier van Motman. Willem’s moeder Cecilia wordt in documenten omschreven als ‘vrije onchristenvrouw’ .

Direct onder het paardenaanbod is te lezen dat  kolonel hoofdintendant Gijsbert IJsbrand Cornelis Fraser (1838-1920) zijn inboedel verkoopt, omdat hij naar Nederland terugkeert Zijn kleinzoon met dezelfde doopnamen was luitenant ter zee die in 1944 ontsnapte uit een Duitse krijgsgevangenenkamp. Ook zijn vader was zeeofficier, overleden in 1849 in de haven van Batavia.
Deze vendutie werd uitgevoerd door van Vleuten&Cox, het bedrijf van de overgrootvader van Diederik van Vleuten.

Luitenant Frans Bentz van den Berg doet wat in de verkoop, maar uit andere gegevens blijkt dat hij toch een aantal jaren is blijven hangen in Indië. Hij overlijdt in 1889 te Batavia. Zijn neefje Rudy d’Arnaud Gerkens was een van de oprichters van voetbalclub Vitesse. In de linkerkolom is te lezen dat hij net een zoontje had verloren in september 1882.
Tegelijk met deze vendutie doet de militaire paardenarts Johannis Jacobus Postma enige spulletjes in de verkoop. Postma, geboren en getogen in Indië en vermoedelijk van gemengde afkomst,  heeft een verlof van 2 jaar en gaat naar Nederland. Daar kaart hij een oude kwestie aan over promotie en salarisverhoging.
Zijn ouders waren de Friese onderwijzer Iedse Iedses Postma en zijn moeder was Aletta Hulsthoff uit Soerabaya. Zijn zus Sara was de schoonmoeder van Elisa van Zuylen-Niessen, die bekend werd met haar batikatelier. Zus Henriette was de overgrootmoeder van de 1ste  echtgenote van IEV-voorman Victor Ploegman die werd doodgeslagen bij de belegering van het Oranjehotel te Soerabaya in het verhitte najaar van 1945.

Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

15 Responses to Sla eens een ouwe krant open

  1. Huib schreef:

    Over Toorop familie in Indie. Beter laat dan nooit.

    Niemand heeft het voor zover ik zie nog gemeld maar mijn (boezem)
    jeugdvriendje sinds 1954 heette heel chique: d “Adelhart-Toorop.
    Met zijn familie ben ik praktisch opgegroeid en heb zo iets ervan meegekregen. In Bandung raakte ik ook kort bevriend met zijn neef, maar ben niet zeker meer van zijn voornaam. Heb gehoord dat zijn familie naar de States is verhuisd.
    Een andere tak, maar wel nauw verwant want neven en nichten,
    heeft zich anders genoemd nl: de Adelhart-Toorop. Ook uit deze tak ben ik bevriend geraakt met een broer en zus.
    In onze sturm und drangperiode in Amsterdam tijdens onze middelbare
    schooltijd hebben we menig fuifje onveilig gemaakt getooid met een vetkuif a la Elvis om meer indruk op de Indische en Hollandse schonen te kunnen maken.

    • R Geenen schreef:

      Over Toorop familie in Indie. Beter laat dan nooit.

      Niemand heeft het voor zover ik zie nog gemeld maar mijn (boezem)
      jeugdvriendje sinds 1954 heette heel chique: d “Adelhart-Toorop.
      Met zijn familie ben ik praktisch opgegroeid en heb zo iets ervan meegekregen. In Bandung raakte ik ook kort bevriend met zijn neef, maar ben niet zeker meer van zijn voornaam. Heb gehoord dat zijn familie naar de States is verhuisd.

      Ik ken 2 families Toorop in California. Charlie Toorop is denk ik ongeveer 80 jaar en woont ongeveer 170 km ten oosten van mij in Riverside county. Hij was een top manager in piping Engineering. Een jongere Toorop, ongeveer 60, woont bij mij in de buurt. Ook ken ik een zekere Ben Umboh, een neef van Charlie.

      R Geenen

  2. Boeroeng schreef:

    Daan Roosegaarde was de laatste zomergast dit jaar
    http://www.vpro.nl/zomergasten/fragmenten-van-daan-roosegaarde/nieuwe-heren-van-de-thee.html
    Ik vermoed dat hij een nazaat is van een van de broers van Philippus Roosegaarde Bisschop.
    Zover ik iets kon checken. Die broers gingen niet naar Indië .

  3. Bonita schreef:

    Ik lees net over een Toorob familie. Mijn Oma Agathe Toorop staat ook in de lijn van Toorop. Ze is getrouwd met een van der Meulen. Haar dochters heten. Evy, Tilly, Wilma. Mijn vader is door zijn half broer geadopteerd. Juul Herbert van der Meulen. Zijn moeder is Agathe Toorop.

    Bonita.

  4. Ronny Geenen schreef:

    Diverse familieleden van Bamberg zijn geparenteerd aan de Geenen familie.

    Ronny

    • boeroeng schreef:

      Hoe ligt die relatie, ronny

    • Pierre de la Croix schreef:

      Heel Indië is met elkaar geparenteerd.

      Ik lees iets over de ouders van Jacobus Postma die in de Javabode van september 1882 enige spulletjes te koop aanbood. Zij waren – volgens Boeroeng – de Friese onderwijzer Iedse Iedses Postma en Aletta Hulsthoff, laatstgenoemde uit Soerabaja.

      Nu heb ik in mijn familielijn ook een Hulsthoff, Dorothea Beatha, gehuwd met een van mijn voorvaderen Anthony Toorop (* Japara 1785 – + Pekalongan, 10.06.1836) tevens de voorvader van schilders Jan en zijn dochter Charly Toorop.

      Ergens in mijn onverwerkte rommel moet het “bewijs” liggen, maar ik dacht dat er ook familielijnen liepen met de Van Zuylens van de batikkerij.

      Verwantschap of niet …. Heerlijk om zo’n oude krant te lezen en te zien waar mensen toen in de kolonie mee bezig waren. Iedere keer ook verwondering dat er in die tijd nogal wat handelsverkeer was tussen Indië en de rest van de wereld. Sigaren uit Havana …. toe maar! Maakte Deli nog geen goede seroetoes?

      Pak Pierre

      • Boeroeng schreef:

        Dorothea en Aletta waren zusters.
        Maar ik dacht….. ik laat Pak Pierre er zelf mee komen als ie dat wil. Beetje mensen privacy gunnen, toch ?

        De zussen hadden meer zussen en hun nazaten zijn o.a. Sjoerd Lapré, Amanda Kluveld, Ron Makadoero, Coy Pereira en nog 3 vaste I4E-lezers.

      • Pierre de la Croix schreef:

        Bedankt Boeroeng voor die mooie aanvulling enne …. ik doe niet zo moeilijk over de privacy wat mijn familielijnen betreft. Allemaal “al dôt, al dôt” zoals mijn baboe Bèng zou zeggen en als er ergens een zeerover tussen zou zitten …… soedah toh (“so what” voor de Amerindos)?

        Ook bedankt voor de toegift. Kan iedereen zien hoeveel beroemde verwanten ik heb. Was/ben een groot bewonderaar van wijlen Sjoerd Lapré, Ridder MWO.

        Leve al dat geparenteer in het goede oude Indië en de man die painstakingly al die draadjes in het web volgt .

        Pak Pierre

      • Ronny Geenen schreef:

        Nu heb ik in mijn familielijn ook een Hulsthoff, Dorothea Beatha, gehuwd met een van mijn voorvaderen Anthony Toorop (* Japara 1785 – + Pekalongan, 10.06.1836) tevens de voorvader van schilders Jan en zijn dochter Charly Toorop.

        Pierre,
        Ik ken diverse Toorop hier in California. Charles Toorop nu gepensioneerd en wonend in Juchaipa. Getrouwd en heeft kinderen, o.a. een jongen die ook in Glendora woont en nu ook gepensioneerd.
        Charles was een big shot in dezelfde engineering waar ik ook gewerkt heb. Ik heb ook met zijn neef Ben Umboh gewerkt. Hij woont met vrouw ook vlak bij Charles.

        Ronny

      • Pierre de la Croix schreef:

        Alle Indische Tooropjes zijn (volgens Boeroeng) familie van elkaar, de naam (van Engelse oorsprong) is via een heel nauw genetisch poortje de archipel binnen geslopen.

        Als de Toorops die u kent een Indisch kleurtje hebben meneer Geenen, dan horen ze tot de grote clan van tempé-eters en zijn ze van Indische adel (want al begin 18de eeuw gemengd Indo-Europees).

        Mijn betovergrootmoeder was een meisje Toorop, kleindochter van Anthony en tante van schilder Jan. Met 16 jaar getrouwd en op haar 19de alweer gestorven, doch net op tijd om mijn overgrootvader van grootmoederszijde, Johan Dirk Willem Hendriks te baren.

        Pak Pierre

      • Ronny Geenen schreef:

        Als de Toorops die u kent een Indisch kleurtje hebben meneer Geenen, dan horen ze tot de grote clan van tempé-eters en zijn ze van Indische adel (want al begin 18de eeuw gemengd Indo-Europees).

        De Toorpo’s die ik ken zijn donkerbruin van kleur en ik kan alleen maar zeggen dat ze fijne en zeer intelligente mensen zijn.
        De oudste, nu ongeveer 80 of net er boven, Charlie Toorop, was project manager van mega raffinaderij ontwerpen en niet altijd geliefd bij die ondergeschikten, die er de kantjes afliepen. Terzake kundig, maar erg streng.

        Ronny

  5. Boeroeng schreef:

    Zo… hapklare brokjes van Indisch-Nederlandse geschiedenis.
    Met als vertrekpunt een ouwe krant.
    Gebruik die maar niet onder je shirtje als je een berg afrost met een fiets of brommer.
    Watch en lurn.. of gwoon omongkosong in de afterpartij

Laat een reactie achter op boeroeng Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *