Indo’s tegen de nazi’s

boeroengpikirans

Afgelopen zaterdag was het 6 jaar na het overlijden van Daniel de Moulin op 9 februari 2002. Toevallig kwam ik zijn verhaal deze week tegen op het internet. Een indo lupa… misschien was hij het niet vergeten dat hij van gemengde afkomst was, dan wel veel mensen die hem gekend hebben.

omslag

Daniel de Moulin, geboren en getogen te Indie was student medicijnen in Nederland te 1940.
Hij was lid van het studentenverzet en moest vluchten in 1943. Dus een engelandvaarder, net als Hazelhoff Roelfzema die vele jaren later zijn engelandvaardersboek in ontvangst zal nemen.
(titel: we zijn niet bang, tenminste niet erg)
De Moulin leek net zo’n totok als Hazelhoff, ook in Indie geboren, maar hij had een gemengde afkomst
door zijn Indische oma Dorine Scharten,wiens grootouders indo’s van Javaanse moeders waren:
Johannes Jacobus Nolten en Johanna Portier .

Vanuit Engeland zat Daniel de Moulin nog een paar jaar te Australie en Indie in 44-46 , keerde terug  naar Nederland en maakte zijn medicijnenstudie af. Hij werd na zijn praktijkjaren docent in de medische historie.

Daniel en zijn broer Peter: 
In de nacht van 30 op 31 augustus verlaten ze hun ouderlijke woning in Naarden en gaan, gewapend met witte verf  en een klimtouw,  op weg naar de Gooische Stoomwasserij. Peter, de meest behendige van de twee, beklimt gekleed  in zijn zwembroek de zestig meter hoge schoorsteen van de fabriek en schildert met grote letters Oranje Boven!  op de schoorsteen. Danil staat ondertussen beneden op wacht met een ploertendoder.

Anda Kerkhoven was student te Groningen in 1940.
Ze was geboren en getogen te Indie en een kind van de familie Kerkhoven die beschreven  wordt in het boek de Heren van de Thee.
Ze zat in het verzet tegen de nazi’s, werd gepakt en geexecuteerd in maart 1945.

Dit bericht werd geplaatst in Boeroeng Pikirans. Bookmark de permalink .

18 reacties op Indo’s tegen de nazi’s

  1. Cap van Balgooy zegt:

    Voor Blauwvogeltje of andere zoekers.
    Als je iets over verzet in Indie (Indonesie) wil vinden moet je de naam Frits Suyderhoud zien te vinden. Hij was Ltz. maar wonder boven wonder zat hij nooit in het Japanse kamp. Ik geloof dat hij een speciale bintang van de Koningin heeft ontvangen. Ik dacht dat het IWI (ook al pleite) informatie had.
    Cap.

  2. sigeblek zegt:

    Indo’s tegen de Nazi’s.
    Tegenwoordig worden de Indonesier ook vaak Indo genoemd , soms gebruiken ze de term Indo ook als afkorting van Indonesiers.
    De Indo(Indonesiers) hadden ook tijdens de bezetting verzet gepleegd tegen de Duitsers.
    Dat zijn dan de Indonesische Studenten die lid waren van de P.I(Perhimpunan Indonesia).
    Naast het maken en verspreiden van illegale bladen in Den Haag en Leiden hadden ze ook aangesloten bij de Studenten Sectie van de B.S (Binnenlandse Streijdkracxhten).
    Zoals wij weten zijn de leden van de P.I kinderen van Inlandse Hoofden-Grooten die naar Nederland kwamen om verder te studeren.
    De meeste leden van de P.I werden later tegenstanders van de koloniale Nederland en vaak ook de 1ste generatie Indonesische leiders.
    Tijdens de bezetting van Nederland zijn toch solidair geweest met de Nederlanders.
    Bekend was Henk van de Bevrijding , lid v.d studentencomando v.d Leidse B.S.
    Hij was een zoon van Pangeran Raden Adipati Ario Soejono , 1ste Indonesische Minister.Doodgeschoten op straat.
    Of de zoon(of zonen) van een andere Javannse Regent .
    Zelfs meisjes studenten spelen een rol mee als koerierster zoals Toeti Soedjanadiwiria , Evie Poetiray , Soetiasmi Soejono en Trees Heyligers (verloofde van Soenito)
    Moen Soendaroe werd opgepakt door de SD en op transport gezet naar duitsland (gestorven)
    Sidartawan.
    Of Dradjat Doermakeswara.
    Daarnaast heb je ook miliairen die uit Indonesia kwamen die opgepakt en gefusileerd waren door de Duits
    es.
    3 Indonesische KMA cadetten werden ook naar Duitsland getransporteerd , en gelukkig waren ze terug gekomen.
    Gefusileerd :
    1.L.Makatita KMA Cadet
    2.Kaptein Infanterie KNIL E.A Latuperisa
    3.Mas Soemitro.
    Bron: In Het land van de Overheersers.
    Indonesiers in Nederland 1600-1950.
    Harry Poeze ISBN 90 6765 201 6

  3. Hi Cap..
    Mal hoor.
    Google geeft 2 results voor Frits Suyderhoud
    1
    http://www.consensus.com.au/ITWritersAwards/ITWjudges.htm#Frits Suyderhoud
    en 2 is…. dit topic…
    Verder helemaal niks….
    ————
    ps1: toch wat gevonden:
    http://members.chello.nl/g.van.dijk2/notes/n0000008.htm
    ps2: Even verder zoeken met iets andere spelling … voila een foto van Frits Jan Suyderhoudt en Agnes Bruinier, beiden overleden

    ps3: Cap..je weet dat iemand reageerde op je foto?
    http://indisch4ever.web-log.nl/indisch4ever/2007/09/indisch_in_beel.html

  4. Cap van Balgooy zegt:

    Hallo Blauwvogel,
    Over Frits Suyderhoud zou ik proberen een zekere Tineke Holleman te benaderen haar E-mail was t.bangert@xs4all.nl Zeg gerust dat ik het gegeven heb. Zij hebben nl. (dacht ik) een artikel over F. Suyderhoud geschreven. Good luck.
    Cap

  5. Blauwvogeltje zegt:

    5 mei..
    een mooie dag een foto te plaatsen van
    Raden Mas Djojowirono Soenito en Trees Heyligers

    Bron= klik hier
    waar ook staat dat er 78 Indonesische studenten omkwamen in de strijd tegen de nazi’s.
    5 mei… dus..mooie dag voor deze posting..

  6. sigeblek zegt:

    Dat is 1 van de gemiste kansen die niet gebruikt werd door Nederland.
    Het zou anders kunnen worden , en zeker als je de achtergrond van vele Indonesische studenten gaat bestuderen.
    Meestal zijn ze kinderen van Inlandsche Hoofden en Grootten .
    En juist die mensen werden afgewezen door Nederland.

  7. Henk zegt:

    Ik las de naam: Frits Suyderhoudt.
    Tijdens de Japanse bezetting was hij één van de “kepala’s” van een groep Indo’s in Bandoeng die o.m gezorgd heeft dat ik een “oproep”kreeg om me met kleding en bultzak op een dag in januari 1945 te melden bij een politiebureau aan de Papandajan laan. We zijn toen afgevoerd naar een theeonderneming genaamd Goenoeng Haloe waar we tewerk zijn gesteld. We hebben daar gezeten tot eind augustus 1945.We kregen daar te horen dat de oorlog was afgelopen. Met een stel jongelui zijn we toen op eigen gelegenheid naar “huis” in Bandoeng terug gelift.
    Daarom dat de naam “Suyderhoudt”mij bij blijft!!

  8. Blauwvogeltje zegt:

    Beste Henk,
    Ik ben zelf van na de oorlog en ik snap het niet helemaal hoe het toeging en wat je bedoelt..
    Je zegt dat Frits Suyderhoudt je ‘verraden’ heeft ?

  9. Vincent zegt:

    Een “echte” specifieke Website over het Indisch verzet in WW2 heb ik helaas niet gevonden. Misschien een goed afstudeerproject voor een geinteresseerde student Historica?

  10. Blauwvogeltje zegt:

    Vincent, ben je nog online?
    Heb je zin een gastpikirans te schrijven?
    Je kan schrijven over Anda, je websites, heren en dames van de thee.. familiereizen naar Indonesie, je had toch een nichtje wat goed kon voetballen..?
    Over wat Indisch nog voor je betekent..of voor je kinderen.. zoiets dus..
    mail me als je zin hebt:
    blauwvogeltje@hotmail.com

  11. Henk zegt:

    Hallo Blauwvogeltje,
    Neen.Het woord “verraden”heb ik niet gebruikt.Zie boek Dr.L.De Jong. IIB blz 874.
    Citaat:
    In Bandoeng werd door de Japanse resident per 1 januari 1944 een nieuw comitee gevormd dat zich met de zorg voor de Indische Nederlanders moest belasten: de BADAN OEROESAN GOLONGAN INDO oftewel de BOGI. Deze BOGI kreeg een bestuur van vijf Indische Nederlanders en Suyderhoud werd er voorzitter van. Hij was even moedig als beleidvol – moedig omdat hij in de gehele bezettingsperiode een marine-officier lange tijd in zijn woning verborgen hield en een radio had achtergehouden waarvan hij de berichten in zeer beperkte kring doorgaf en beleidvol omdat hij een functie waarin hij in hoge mate kwetsbaar was, met onbevlekt blazoen wist uit te oefenen. etc etc.
    In het kort:
    Van de BOGI werd door de Japanners gevergd dat zij in januari 1945 tweehonderd mannelijke Indische Nederlanders zou aanwijzen,”vooral werkloze, die samen met honderd familieleden moesten vertrekken naar een landbouwonderneming die op ca. 40 km ten westen van Bandoeng in de bergen lag.
    Zo kreeg ook ik de oproep van de BOGI dat ik mij moest melden.
    Het wordt te veel om alles hier neer te schrijven maar lees het boek van L De Jong maar Ned.Indië deel IIB blz 871 t/m 875.
    Indische Nederlanders onder druk/Steunverlening te Bandoeng.

  12. Blauwvogeltje zegt:

    Henk,
    Dit wist ik niet… het doet me wel denken aan de Joodsche Raad in Nederland.
    Maar het verschil is erg groot.. gedeporteerde Joden werden vermoord.
    Maar deze landbouwonderneming lijkt me toch wel een verkapte vorm van internering??
    Of niet??
    Gebruikte Suyderhoud deze BOGI als dekmantel voor verzetsactiviteiten ?

  13. Henk zegt:

    Blauwvogeltje.
    Ja, zoals je zegt “verkapte internering”.
    Ondanks dat je niet van de onderneming weg kon komen ( elke ochtend appél) en wanneer je er niet was moest de “leiding” afwezigheid hogerop melden.Door het Bureau Japanse uitkeringen 1956 – 1960 NIET erkend als “internering”.
    Een slaapgenoot van me is van de onderneming weggelopen. Na de bevrijding heb ik hem ontmoet en hij vertelde me dat hij enkele dagen na aankomst thuis door de Jap is weggevoerd naar de gevangenis Glodok in Batavia.
    Toen ik na de bezetting bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken vroeg om toekenning van een Japanse Uitkering als ex-burger-geinterneerde ( na een eerdere afwijzing) kreeg ik het schriftelijk antwoord:
    ddo 15 mei 1959
    “Tot mijn leedwezen kan er geen aanleiding worden gevonden terug te komen op de afwijzing van uw verzoek om toekenning van een Japanse uitkering als ex-burger-geinterneerde.”
    Zo is het leven! Ben nu 82 en wanneer ik terugblik dan kan ik mij vaak kwaad maken over bureaucratie waar tegen ik opgelopen ben.We naderen weer de datum 15 augustus en dan komen de herinneringen weer boven van wat er 63 jaar geleden gebeurd is.

  14. Blauwvogeltje zegt:

    Soedah Henk,
    Niet weer kwaad worden..
    Zo lang trugh…
    Toch zou iemand het moeten uitzoeken of die landbouwinterneringen ondertussen ook erkend worden als internering en dus de mensen als vervolgingsslachtoffers.

  15. frits suyderhoud zegt:

    Hi Henk en Blauwvogeltje
    Mijn vader is frits suyderhoud en ik zelf heet ook frits suyderhoud, myn resume is te vinden in http://www.cosensis itwriters.
    Ik woon in sydney myn ouders zyn in 2002 (vader) en 2007 (moeder) overleden.
    Ik ben in 1943 in bandoeng geboren en in 1958 naar nedeland vertrokken. Myn ouders hebben bijde een hoge bintang gekregen in begin 1990 voor hun verzet werk in indonesie. Myn vader heeft verschillende artikelen geschreven over de jappen tyd onder andere in het blad onze vloot.
    Als je meer over myn ouders wil weten vraag maar, ik zal myn best doen om het te beantwoorden.
    Groeten uit down under frits

  16. Henk zegt:

    Frits Suyderhoud.
    Leuk dat je reageert en aanbiedt om eventuele vragen over je ouders te beantwoorden. Maar ik heb er geen behoefte aan.Heb verteld dat ik één van degenen ben die in 1945 ( ik was toen 18 jaar) tijdens de Japanse bezetting in Bandoeng een oproep heb gekregen van de BOGI ( een organisatie waar wijlen je Pa toen voorzitter van was) om me te melden om afgevoerd te worden naar de ondernemeing Goenoeng Haloe.zal wel een bevel zijn geweest van de Japanse overheersers. Heb daar verbleven tot de Japanse capitulatie en heb toen op eigen gelegenheid en eigen risico het kamp verlaten. Niet gewacht of enige organisatie ons daar vandaan kwam ophalen om naar “huis”te gaan. “Huis”? Er was helaas geen “huis” want ik wist toen niet eens of vader, die in een kamp was nog leefde. Moeder was er niet meer. Maar dat alles is al langer dan 60 jaar geleden gebeurd.En het kan vreemd gaan in het leven.
    Je schrijft dat je ouders een hoge bintang hebben gekregen voor verzetswerk.
    Op mijn schrijven aan het Ministerie van Buitenlandse Zaken in 1959 om in aanmerking te komen voor een z.g. Japanse uitkering aan ex-Japanse gevangenen kreeg ik als antwoord:
    “naar aanleiding van uw schrijven van 27 april j.l. deel ik u mede, dat uw verblijf op de onderneming “Goenoeng Haloe”niet valt onder het begrip internering, als bedoeld in de Publicatie van 7 juli 1956, aangezien aan dit verblijf, ongeacht de bemoeienissen van de Japanners daarmede, het karakter van gevangenschap heeft ontbroken. Tot mijn leedwezen kan er geen aanleiding worden gevonden terug te komen op de afwijzing van uw verzoek om toekenning van een Japanse uitkering als ex-burger-geïnterneerde.”
    Dus een grote NUL omdat karakter van gevangenschap er niet was.Dus geen verkapte internering.
    Maar ik zal de raad van Blauwvogeltje maar opvolgen en mij niet meer druk maken over wat geweest is.
    Met groeten,
    Henk

  17. peter kraay zegt:

    ik zoek frits suyderhoud,uit bandoeng,woont nu in sidny austr.adres weet ik niet.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.