Soerabaja 19 september 1945 Vlagincident in het Oranje Hotel- Peristiwa Bendera

19 september is het 80 jaar geleden dat het  Vlagincident in Soerabaja plaatsvond. Eén dag eerder werd  een geallieerde eenheid van de RAPWI Recovery of Allied Prisoners of War and Internees gedropt in Soerabaja. Deze missie, onder leiding van de Britse arts captain Prentice MC had als taak het inventariseren van geallieerde krijgsgevangenen en geïnterneerden in de Japanse kampen. De zevenkoppige RAPWI-ploeg, bestaande uit drie Britten en vier Nederlanders, werd door de Japanners gehuisvest in het voormalige Oranjehotel, dat zij hadden omgedoopt tot Hotel Yamato.

Op 19 september 1945 vonden er in het hotel besprekingen plaats tussen de Britse captain Prentice MC bijgestaan door de Nederlandse luitenant Antonissen en  Japanse hoge officieren. De Japanse militairen legden uit dat er in Soerabaja of omgeving geen grote interneringskampen bevonden. Blijkbaar was de missie verkeerd ingelicht.

Ondertussen hees een Nederlands lid van de RAPWI vaandrig Lansdorp samen met  een  ex.geinterneerde, Jack Boer, wie anders, de Nederlandse driekleur op  het dak van het hotel.

Indonesiërs zagen dit als een  aantasting van hun legitieme gezag over Soerabaja. Een woedende menigte klom naar de vlaggenmast en scheurde de blauwe band van de vlag af, waarna de rood-witte vlag van de Republiek Indonesië zichbaar werd

De Japanse militairen  voelden zich overvallen, omdat zij, niet van deze actie op de hoogte waren gesteld. Tevens leden zij gezichtsverlies, aangezien zij verantwoordelijk waren gesteld voor de orde en rust in Soerabaja , Ook de Britse captain Prentice MC, als commandant van de missie, was niet ingelicht door de Nederlanders.

Indonesiërs ontdekten via afgeluisterde telefoongesprekken dat het vlaghijsen een Nederlandse provocatie was om de aandacht af te leiden van een grote Indonesische demonstratie in Jakarta. Later waarschuwden zij de Nederlanders van de RAPWI-missie  dat zij bij een volgend incident niet voor hun veiligheid konden instaan.

In de hal van het Oranjehotel vond een ander incident plaats. Mr. Ploegman, een voorman van het Indo-Europees Verbond (IEV)- had een bijeenkomst gehad met de Nederlandse militairen van de RAPWI en nadien verkondigde hij de toekomstige burgemeester van Soerabaja zou worden . Hij  zwaaide met een pistool, daarbij een hoge Indonesische autoriteit bedreigend. Bij de ontstane schermutseling raakte hij dodelijk gewond. Hij stierf drie dagen later in het Centraal BurgerZiekenhuis. Bij het tumult werden twee andere leden van het IEV ontvoerd, van wie niets meer werd vernomen. Zij kunnen beschouwd worden als één van de eerste slachtoffers van de bloedige gebeurtenissen aan het begin van de Indonesische Revolusi, ook wel bekend als Bersiap

Deze incidenten, die samen onder de noemer Vlagincident vallen, veroorzaakten een kettingreactie van gebeurtenissen die leidden tot grote veranderingen in Indonesië.. Het vlagincident in Soerabaja was niet de enige reden voor de onafhankelijkheidsstrijd, maar het was wel een cruciale katalysator die de al aanwezige onderhuidse spanningen deed exploderen. Het incident groeide uit tot een symbool van een breder maatschappelijk conflict en vatte de essentie van een historische periode samen in één concrete gebeurtenis, het Vlagincident, in Indonesie bekend als Peristiwa Bendera.

In Nederland bestaat nog altijd veel mythes over het vlagincident  dat wel blijkt uit de verhalen en reacties op Javapost en Indisch4ever.

Het wordt na tachtig jaar eindelijk tijd om relevante  feiten in Soerabaja op een rijtje te zetten en daaruit conclusies te trekken.

Peter van den Broek – Putignano 13/09/2025

Dit bericht werd geplaatst in Gast Pikirans. Bookmark de permalink .

48 Responses to Soerabaja 19 september 1945 Vlagincident in het Oranje Hotel- Peristiwa Bendera

  1. Adat schreef:

    De inlanders verscheurden de Nederlandse vlag, datzelfde deden de Nederlanders een paar maanden eerder met de nazi-vlaggen…….
    Inlanders cq. Indonesiërs en de Hollanders waren niet zo blij met de bezetters……
    Of sla ik nou de plank volledig mis.

  2. RAPWI - van den Broek schreef:

    Zoals eerder vermeld, vond er op 19 september 1945 in het Oranje Hotel een bijeenkomst plaats, waar het hoofd van de RAPWI-party, Captain Prentice MC, een vraag stelde over de locaties van Japanse interneringskampen. De Japanse militairen antwoordden dat er in geheel Oost-Java zulke kampen niet bestonden en dat die allang verplaatst waren naar Midden-Java, zie verslag capt. Prentice MC in het Nationaal Archief .

    Dan is de gerechtvaardigde vraag waarom het Indisch Gouvernement (Van Mook c.s.) deze misleidende informatie over deze kampen aan de Britten doorgaf.

    Dat is niet het enige. Een paar dagen na de dropping van deze RAPWI-partij, kwam LTZ1 de Back, een duikboot-commandant in Soerabaja aan. Volgens Nederlandse bronnen was dit de tweede RAPWI-partij, maar wat moet je met een onderzeeboot-commandant op het droge? Ervaring met RAPWI Recovery of Allied Prisoners of War and Internees was LTZ1 de Back volkomen vreemd.

    Daarna arriveerde de beruchte KTZ Huyer (liefkozend door de Britten genoemd: ‘this sailorman from Surabaya’) met in zijn kielzog een paar hoge marine- en mariniersofficieren plus resident Maessen. Ook dit was geen gezelschap met RAPWI-ervaring.

    Als klap op de vuurpijl landde ene kolonel-vlieger Asjes. Volgens dezelfde Nederlandse bronnen zou hij hoofd zijn van het RAPWI-kantoor Soerabaja, maar deze informatie wordt niet bevestigd door RAPWI-archieven in de National Archives. Asjes bleef zegge en schrijve één dag in Soerabaja, alwaar hij bevelen uitdeelde, en daarna snel met het vliegtuig vertrok . Britse hoge militairen in Soerabaja lieten zich niet al te lovend uit over de organisatorische capaciteiten van deze kolonel-vlieger Asjes.

    Als er geen interneringskampen in Oost-Java waren (zie de atlas over Japanse interneringskampen), wat hadden al deze Nederlandse m ilitairen en gezagsdragers dan te maken met Soerabaja?
    Als de atlas wordt geraadpleegd, was Soerabaja geen voor de hand liggende evacuatiehaven voor de geïnterneerden die uit Midden-Java kwamen. Of hapert er iets aan mijn aardrijkskundige kennis van Java?
    Kennelijk was hier sprake van een verborgen Nederlandse of Indische agenda.

    Ondertussen stroomden honderden zo niet duizenden ex-geïnterneerden Soerabaja binnen. Deze instroom van Europeanen werd met argwaan en haat door Indonesiërs gevolgd.

    De consequenties lieten zich niet raden:
    25 augustus: 49th Indian Brigade o.l.v. brigadier Mallaby arriveert in Soerabaja.
    28-30 augustus: Driedaagse veldslag in Soerabaja.
    30 augustus: Moord op brigadier Mallaby.
    10 november: Battle of Surabaya nu Heroes’ Day.

    Ondertussen ging het uitmoorden van meer dan 1000 Europeanen en Indo-Europeanen in Soerabaja gewoon door. Het aantal vermoorde Chinezen is onbekend.

    Dan mag toch de legitieme vraag gesteld worden over de verantwoordelijkheid van het Indisch Gouvernement voor het gebeuren!

    • Gerard schreef:

      Peter heeft helemaal gelijk. De schuld van het bersiap-gebeuren in Soerabaja ligt geheel bij het Nederlandse gouvernement, in de eerste plaats bij Van Mook.
      Zo zie je maar, als Peter er niet was geweest, hadden we dit nooit geweten en waren we blijven zeuren over Bung Tomo en al die andere sobats.
      Toch bijzonder dat één man, i.c. Peter, de geschiedenis kristalhelder weet te begrijpen en uit te leggen.

      • Schuld en boete - van den Broek schreef:

        Pardon , de schuldvraag wordt niet gesteld.

        Er is een duidelijk juridisch verschil tussen Verantwoordelijkheid en Schuld heb ik bij een keuzevak Rechten geleerd, maar dat is al zo lang geleden.

        Begrijpend lezen is ook een kunst.

        Ach ja, ier zijn wel betere manieren om voor schut te staan.

      • Anoniem schreef:

        Ja inderdaad de beste stuurman staat aan wal en valt van de wal in de sloot.

      • Gerard schreef:

        Dat moet dan een keuzevak Rechten zijn geweest bij de padvinderij.

        “Het Openbaar Ministerie (OM) heeft een boete van 25.000 euro geëist tegen Het Jagerhuis in Veenendaal voor dood door SCHULD. Volgens het OM is de zorginstelling VERANTWOORDELIJK voor het overlijden van een cliënt die daar woonde.”
        Bovenstaande uit het nieuws van vandaag. Lees maar bij wijze van keuzevak Rechten deel 2.

        https://nos.nl/artikel/2585492-om-eist-boete-van-25-000-euro-voor-zorginstelling-na-dood-client

      • Wetboek - van den Broek schreef:

        Bij de padvinderij mocht bij het keuzevak Recht gebruik worden gemaakt van wetboeken als bronnen, voor de met Google of Wikipedia groot gebrachte generatie een vreemd verschijnsel.

        Een kritische student verifieert de betrouwbaarheid van de bron, want ook Google kan hallucineren zonder gebruik te maken van geestverruimende middelen.
        De gemakzuchtige student kijkt gewoon in het wetboek BW, hoe de begrippen juridisch worden gedefinieerd en past ze toe.
        Er is ook een ander soort modernistische student die met zijn mobieltje zijn huiswerk doet met lachwekkende gevolgen van dien.

        Het zorgvuldig gebruik van begrippen, vooral voor migranten, is nog altijd een schone zaak.

      • Gerard schreef:

        Hier is iets om vannacht te lezen. Tomatensapje erbij, de nacht zal voorbij zijn voordat je er erg in hebt.

        https://rechtvoorjou.nl/home/recht-uitgelegd/bronnen-van-recht

    • Anoniem schreef:

      Waar was het Indische Gouvernement toen de moordpartijen begonnen, aangezet door Bung Tomo? Waren ze bezig met het uithangen van Nederlandse vlaggen? Was er niet een gezagsvacuüm in die tijd? De Britse troepen grepen in in Surabaya toen zij ook slachtoffers dreigden te worden in de Bersiaptijd in Surabaya.

      • Anoniem schreef:

        Het was een chaos van je welste in Surabaya in die tijd.

      • Robert schreef:

        Ik wist niet dat Mr. Bussemaker een historicus was. Waar heeft hij historie gestudeerd? Een relaas van gebeurtenissen is niet altijd een historische beschouwing, noch is het noemen van alleen personages in een context van feiten een bestudering van de ware historische ontwikkeling en realiteit.

      • Gerard schreef:

        Hij was niet zo knap en gestudeerd als jij Robert, maar een dom manneke was hij nou ook weer niet.

        “Hij is geboren op Oost-Java in het voormalig Nederlands-Indië, waar zijn ouders in de bergen boven Batoe een sinaasappelplantage hadden. Door georganiseerd te werken dacht hij na zijn pensionering veel te kunnen doen: boeken schrijven, promoveren, het vastleggen van de Bersiap-periode na augustus 1945, waarin de nieuwe republiek Indonesië niet door Nederland wordt erkend en een bloedige strijd volgt.

        Zijn vader zal in 1944 als krijgsgevangene omkomen bij de torpedering van het Japanse vrachtschip de Junyo Maru door een Britse onderzeeboot. Met ongeveer 5.600 doden is dat nog altijd een van de grootste scheepsrampen in de geschiedenis. Bussemaker zelf wordt niet door de Japanners geïnterneerd omdat zijn moeder Indisch-Nederlands is. Uiteindelijk zullen ze na de oorlog alsnog in diverse kampen terechtkomen omdat de Indische Nederlanders tijdens de Bersiap door de republikeinen van Soekarno als verraders worden gezien. Ze komen pas vrij in maart 1947. Drie jaar later besluit het gezin naar Nederland terug te keren. Ze gaan in een contractpension in Vlissingen wonen.

        Gedreven
        Bussemaker is slim en gedreven. Hij weet in korte tijd zijn hbs-diploma te halen en gaat naar Dordrecht om aan de hts chemische technologie te studeren. Na zijn militaire dienst kan hij aan het werk. Hij is dan al bijna 30. Hij werkt voor Philips, de Technische Universiteit in Eindhoven en Fluor Nederland. In 1967 kiest hij voor een totaal nieuwe richting: de informatica. Hij stapt over naar IBM, waar hij tot zijn pensioen in 1994 zal blijven. Daar houdt hij zich vooral bezig met de verkoop van grote bedrijfscomputers. Hij eindigt zijn carrière bij IBM als directeur Academic Information Systems.

        Naast zijn werk heeft hij veel interesses. Hij schopt het tot reservekapitein bij de technische dienst van de krijgsmacht. Daarnaast studeert hij af als ingenieur. Zijn pensionering is een opstap naar een nieuwe carrière. Hij zal twaalf jaar voor de VVD als nestor in de gemeenteraad van Heemstede zitten. Tevens promoveert hij aan de Universiteit van Amsterdam op een proefschrift over de reactie van de westelijke machten op de Japanse expansie in Azië in de periode 1905 – 1941, getiteld Paradise in Peril.

        Tevens wordt hij, aangemoedigd door zijn vrouw, actief in de Nederlands-Indische beweging. Van 1997 tot 2003 is hij voorzitter van de Vereniging Kinderen uit de Japanse Bezetting en Bersiap 1941-1949 (KJBB). Als lid van het Indisch Platform is hij nauw betrokken bij de onderhandelingen met het kabinet-Kok II over rechtsherstel. Dit leidt tot ‘Het Gebaar’ een tegemoetkoming van 167 miljoen euro voor de 87 duizend mensen uit de Indische gemeenschap.”

        Zoek maar wat de bron van het bovenstaande is. Blijkbaar ben je daar goed in.

  3. reconstructie- van den Broek schreef:

    Elk geschiedkundig verhaal zoals het vlagincident in Soerabaja bestaat uit kleine verhalen uit verschillende perspectieven. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat alle kleine verhalen, zoals die van Eddy Samson, een (kleine) Indio, gebruikt worden voor een reconstructie van het vlagincident. Elk verhaal wordt op zijn merites beoordeeld. Dat betekent niet dat een betrouwbare reconstructie van dit incident het laatste zaligmakend woord is.

    Wat bij het vlagincident ontbreekt zijn enkele Nederlandse primaire bronnen zoals het verhaal van Ltnt Antonissen, de hoogste Nederlandse militair in de RAPWI-party. Van wie kreeg hij het ondoordachte bevel om de Nederlandse vlag op het Oranje Hotel te hijsen.? Uit het RAPWI in de National Archives is geen sprake dat er sprake was van een officiële Nederlandse vertegenwoordiging. Dus het hijsen van de driekleur was overbodig.

    Daarnaast ontbreekt het verslag over mr. Ploegman, een vooraanstaande IEV persoon die bij het vlagincident dodelijk gewond werd.
    Als deze bronnen gevonden worden, kan pas van een verantwoorde reconstructie sprake zijn . Ook dat heeft niks met gewichtig-doenerij te maken hebben .

    • Anoniem schreef:

      Al de genoemde partijen zijn al waarschijnlijk in het eeuwige leven met of zonder vlag.

      • Mr. Ploegman - van den Broek schreef:

        Maar met mr. V.W.C. Ploegman is er iets vreemds aan de hand. Op de web site van de Oorlogsgravenstichting staat hij geregistreerd, maar de link naar zijn persoonsdossier in het Nationaal Archief ontbreekt! How come ?

        De verbazing wordt nog groter als de overlijdensakte bij de Burgelijke Stand te Batavia/Jakarta wordt geraadpleegd. Daarop staat als sterfdatum 21 september 1945. Terwijl op de web site van de Oorlogsgravenstichting als datum wordt aangegeven 22 september 1945. De laatste datum wordt in verhalen over gebeurtenissen vermeld, die met het vlagincident te maken.

        Mijn opmerkingen hebben weliswaar geen nieuwswaarde , maar in een verantwoord geschiedkundig narratief dienen de data en de feiten wel te kloppen.

        Afgezien van dat , hoe komt het dat na de Japanse capitulatie plotseling Indo’s, zoals mr. Ploegman en Boogaardt naar voren werden geschoven om burgemeester van de twee grootste steden in Nederlands-Indië te worden benoemd?
        Welke politiek zat er achter en wie heeft dat bedacht? Waarom lieten Indo’s zich misbruiken , als paard achter de wagen te laten spannen?

        Ook na 80 jaar mogen deze vragen best worden beantwoord.

      • Gerard schreef:

        Bogaardt heeft in Leiden gestudeerd, heeft in Batavia op het ministerie van financiën gewerkt, werd raadslid, wethouder en loco-burgemeester. Na de oorlog burgemeester. Hoezo liet hij zich misbruiken? Misschien was hij een knappe kop, had hij doorzettingsvermogen, had hij talenten. Hoezo liet hij zich misbruiken? Het is duidelijk dat jij niet gewend bent dat Indo’s iets kunnen bereiken.

      • Robert schreef:

        Ach, met sterfdata en andere data worden er zo nu en dan fouten gemaakt, niets nieuw onder de zon. Het verschil van 1 dag in a sterfte datum is waarschijnlijk een scrivener’s error. Hoeveel fouten worden er niet gemaakt in historische beschrijvingen en analyses door zg. deskundigen die van toeten noch blazen weten?

      • mr Ploegman- van den Broek schreef:

        Mr Ploegman werd zwaar gewond van de garage van het Rode Kruis naar het Centraal Burgerziekenhuis CBZ vervoerd. Aldaar stierf hij aan zijn verwondingen.

        Aangezien m.r. Ploegman door een misdrijf om het leven kwam, stelde een arts de dood vast en maakte een proces verbaal op, de criminele politie had onderzoek dienen in te stellen, maar het Nederlands gezag ontbrak op dat moment in Soerabaja.

        Op een overlijdensakte staat welke persoon aangifte bij de Burgelijke Stand B.S. deed, de ambtenaar van de B.S. diende te verifiëren of de procedure werd gerespecteerd, dat het proces-verbaal aan de wettelijke eisen voldeed. De gegevens inclusief overlijdensdatum werden daarna van het proces-verbaal opgenomen in de overlijdensakte.

        Een fout in de akte is theoretisch mogelijk maar in dit geval niet waarschijnlijk.
        Is het aan te geven hoe groot de kans is dat er een fout gemaakt werd in overlijdensakte .
        De vergelijking tussen een overlijdensakte en een historische beschrijving of analyse is louter hypothetisch , heeft niets met verantwoord geschiedkundig onderzoek uitstaan.

      • ronmertens schreef:

        @Anoniem; ‘met of zonder vlag etc.’- De vlag; onze driekleur in top is/was indertijd in Indië het symbool van vaderland schap: Nederlander te (willen) zijn! -Op de Molukken weigerden in 1942, bij de Japanse inval, een Ambonese Kniller de driekleur te strijken. Hij werd ter plekke onthoofd! – De driekleur in top op het vm. Oranje hotel door pemoeda’s verscheurd tot het rood wit werd als een daad van overwinning gevierd en het sein… tot bersiaaap! – Harun Zain; ‘de Nederlanders dachten dat zij alleen te maken hadden met een stelletje extremisten. Er waren zelfs kinderen bij, die zich zonder te beseffen als volwassenen gedroegen. Het volk; het zachtste volk der aarde zoals zij indertijd werd aangeduid, werd een volk vol durf en vechtlust!’

      • Mr. Ploegman - van den Broek schreef:

        Het is opmerkelijk dat Mr. Ploegman – in tegenstelling tot A.T. Bogaardt – niet op Wikipedia of in de Geschiedschrijving wordt vermeld, gezien zijn belangrijke en historische relevantie:

        • Ploegman profileerde zich actief als Indo, wat hem tot een belangrijke vertegenwoordiger maakte van deze bevolkingsgroep in een politiek turbulente periode. Zijn politieke activisme binnen het IEV en daarbuiten is van historisch belang voor de bestudering van Etnische politiek in Nederlands-Indië/Indonesië.
        • Zijn leiderschap bij Kaoem Indo was een directe en essentiële vorm van hulpverlening in een uitzonderlijk moeilijke tijd. Dit praktische, maatschappelijke engagement tijdens de oorlog getuigt van morele moed en heeft een directe impact gehad op het leven van vele Indo’s. Dit maakt hem tot een sleutelfiguur in de geschiedenis van de Indo-Europese gemeenschap tijdens de bezetting.
        • Hoewel Bogaardt als burgemeester een belangrijke bestuurlijke functie had, was Ploegmans rol meer geëngageerd en risicovol, aangezien hij in een grijze zone werkte tijdens de bezetting om ZIJN gemeenschap te helpen. Zijn inzet was van onderop en identiteitsgedreven, wat een ander, maar even relevant, historisch narratief vertegenwoordigt dan dat van een kleurloze koloniale bestuurder.

        De combinatie van zijn politieke rol als vooraanstaand IEV-lid en zijn concrete, humanitaire inzet als voorman van Kaoem Indo tijdens de Japanse bezetting, maakt Ploegman een historisch relevante figuur die een plaats in onze geschiedenis verdient ter aanvulling van de geschiedschrijving van Nederlands-Indië en van de Indo-Europese gemeenschap.

    • Robert schreef:

      Mr. Gerard bedankt voor de informatie! Ik kende een Bussemaker in Surabaya.Misschien was hij het of een familielid van hem.

  4. verklaring Harold Prins - van den Broek schreef:

    Beëdigde  verklaring van Harold Prins over het slachtoffer mr.Ploegman, die tijdens het vlagincident  door BKR-agenten in de garage van het Rode Kruis Toendjoengan n° 80 werd gebracht. Deze agenten arresteerden de chauffeur Safarius en zijn helper Marie Gout. Ze brachten hen naar de gevangenis Boeboetan.. Sindsdien is niets meer van hen vernomen. 

    • Robert schreef:

      Worden er geen fouten gemaakt in “verantwoord” geschiedkundig onderzoek? Come on, fouten worden er overal gemaakt. Het verschil van 1 dag in een doodsacte maakt niet veel uit in deze context, en is geen issue die een “verantwoord” geschiedkundig onderzoek op losse schroeven zet.

      • Anoniem schreef:

        Nu, dan dient Robert een voorbeeld van een fout in een overlijdensakte te geven,,wil hij serieus worden genomen.

        Anders waar praten we dan over?

      • Robert schreef:

        Sorry Anoniem ,ik dien hier niets te doen en hoef hier niet serieus te worden genomen.Het leven is serieus genoeg.

      • Anoniem schreef:

        Ht schijnt dat een verantwoord geschiedkundig onderzoek bestaat op het noemen van zg. “belangrijke figuren” die de geschiedenis bepalen en beslissen. Alles is veel meer ingewikkeld dan het noemen van personages die zg. de ontwikkeling van de geschiedkundige feiten beslissen.

      • ronmertens schreef:

        @Robert; ‘verantwoord geschiedkundig onderzoek etc.’- Herzag de tv.doc. Netwerk 2005 ; Bersiap! Met oa historicus Bussemaker, die de periode in Soerabaja 1945 mee maakte; geen woord over het vlagincident! Wel de bekende ‘riedels: gezagsvacuüm, chaos etc. ‘ en over de moorden bij de Goebeng transporten. Vooral benadrukken; de Indonesiërs als daders! Terwijl wij nb. in die hele koloniale periode de daders waren en bersiap het resultaat werd!

      • Gerard schreef:

        Huhuh ja Ron. Te erg die belanda’s . Maar ja. Ik heb kwee talam gemaakt, wil je een stuk?

  5. bungtolol schreef:

    Tja Pak Olive , je kunt rustig zeggen dat 99.99 % van die Indische gemeenschap pro Koloniaal bewind was , al ging dat bewind gepaard met onderdrukking van de Inlandse bevolking .De hoop dat de Indo vaak met een Indonesische moeder en een Europese vader een brug zou vormen tussen beide groepen ( Inlanders /Europeanen ) vervloog al snel .De Indo werd gewoon een Nederlander met een kleurtje .Een soort Tropische cocktail .Nu anno 2025 heb je toch nog 3 grote groepen Indo-Europeanen .De eerste groep in Indonesia zelf , de schatting is enige miljoenen orang campuran , mensen die zich gewoon als Indonesier beschouwen .Dan de groep in Nederland ,die ook langzaam maar zeker in die Nederlandse gemeenschap opgaat .Dan last but not least de Amerindo ,ook deze Indo,s zullen op den duur samensmelten met de Amerikaanse gemeenschap .Wat betreft dat Indonesische volkslied , ik vind het een schitterend lied , schijnt bij de beste 10 volksliederen ter wereld te behoren .

  6. bungtolol schreef:

    Ach ja die Ploegman en dat Indo -Europees Verbond , conservatieve politieke fossielen die graag na 15 augustus 1945 de status quo wilden handhaven .Deze figuren sloten hun ogen voor de veranderingen die aan de gang waren .Die Ploegman was helemaal van de pot gerukt ,dacht dat hij lid van een kleine minderheid ( De Indo,s) wel even burgemeester van de tweede grootste stad van Indie /Indonesia zou kunnen worden .Die Inlandse bevolking van Soerabaja heeft wel bewezen hard voor hun vrijheid te willen vechten , zie hun strijd tegen de Britten .

    • Boogaardt - van den Broek schreef:

      Een lid van een kleine minderheid kon na de Japanse capitulatie best burgemeester van een grote stad in Nederlands-Indie worden . Want wat gebeurde er met Archibald Theodoor Bogaardt. Deze zoon van Frans Charles Bogaardt, telegraaf-controleur bij de Indische Staatsspoorwegen, en Wilhelmina van Bronckhorst, dus toch een Indo, werd burgemeester van Batavia. Toch niet de kleinste plaats in Indie. Na zijn migratie naar Nederland werd hij burgemeester van Rijswijk. Ik ben toevallig in Rijswijk opgegroeid , dus hij is mij wel bekend.

      Daarom is het niet zo vreemd , dat Mr. Ploegman na een gesprek met Nederlandse militairen van de RAPWI-party en ambtenaren van het Binnenlands Bestuur ,tijdens een woordenwisseling met een hoge Indonesische autoriteit, Soedirman, uitriep dat hij burgemeester van Soerabaja zou worden. Eèn en ander gebeurde in de hal van het Oranje Hotel.

      Het is meer dan toevallig dat na de Japanse capitulatie juist Indo’s burgemeester van de grootste steden in Indie zouden worden-

      • bungtolol schreef:

        Het is meer dan toevallig dat na de Nederlandse capitulatie juist NSB ers en Duits gezinde Nederlanders burgemeester van de grootste steden in Nederland zouden worden .Die Ploegman zat al voor de Japanse bezetting in dat gemeente bestuur van Soerabaja .Na de Japanse overgave dacht Ome Victor “” Weet je wat ,ik meld mij aan als burgemeester !”” Totaal geen aandacht schenken aan het feit dat op 17 augustus 1945 de Indonesische onafhankelijkheid was uitgeroepen .En die hoge Indonesische autoriteit was dat niet toevallig jendral Soedirman opperbevelhebber van de TNI ? Die Indo,s die burgemeester werden in dat tijdvak 1945-1949 kun je gerust met die NSB burgemeesters vergelijken .Jendral Soedirman had natuurlijk al het bevel gegeven om Ploegman van kant te maken .

      • Soedirman - van den Broek schreef:

        Soedirman , de resident van Soerabaja van de Republik Indonesia wordt in Nederland vaak verward met generaal Soedirman. Dat wel blijkt uit voorgaande reactie.

        Een vergelijking tussen Indo-burgemeester(s) in Nederlands-Indie met NSB-burgemeesters in Nederland lijkt mij niet zo handig in het verlengde van mijn reactie over Gemengdbloedigen. Decrectie toont een chronisch gebrek aan Vaderlandse Geschiedenis. De vergelijking is een (rechts-) extremistische opvatting,

      • Anoniem schreef:

        correctie:….Decrectie toont een chronisch gebrek aan Vaderlandse Geschiedenis. = de reactie toont een chronisch gebrek aan kennis van de Vaderlandse geschiedenis

  7. ronmertens schreef:

    @Vlag incident: ‘provocatie etc.’- Soerabaja 19/8-1945 pemoeda Henk Wurangian; ‘in de ochtend uren kwam uit het Rode Kruis loge gebouw een groep Nederlandse vrouwen, die een Nederlandse vlag met zich droegen en de straat over staken in de richting van het vm. Oranje hotel. Ik kon duidelijk horen hoe zij een mij niet onbekende lied aanhieven; oh, schitterende kleuren van Nederlands vlag!’

    • perspectief van den Broek schreef:

      dhr Mertens haalt een Indonesische bron aan. Het is bekend dat talloze Indonesische bronnen het vlagincident bij het Oranje Hotel (Hotel Yamato) uitvoerig beschrijven, zowel vanuit het perspectief van degenen buiten als die van binnen het Hotel. Een verantwoorde reconstructie is dan best mogelijk.

      Maar hoe staat het met de Nederlandse bronnen over dit cruciale moment in Soerabaja?
      Jack Boer, de Held van de Werfstraatgevangenis, heeft zelf verklaard dat hij samen met vaandrig Lansdorp de Nederlandse vlag op het hotel hees. Dit is een zeldzaam direct verslag in zijn boek “Koninklijke Olie”.

      Een ander RAPWI-lid, sergeant Bals, vertelde in de documentaire van Pia van der Molen weliswaar over de diepe indruk die het incident op hem maakte, maar gaf vreemd genoeg geen operationele details. https://indisch4ever.nu/2021/03/08/lou-bals-najaar-1945-te-java/#comments

      De hoogste Nederlandse militair van de RAPWI-groep, ltnt Antonissen moet de opdracht tot het hijsen van de vlag hebben gegeven. Helaas ontbreekt zijn verslag, ondanks uitgebreid speurwerk in het Nationaal Archief.

      Binnen het Hotel ontstond een handgemeen tussen Indonesiërs en de voorman van het Indo-Europees Verbond (IEV), mr. Ploegman. Hoewel hij een vooraanstaand IEV-figuur was en naar verluid toekomstig burgemeester van Soerabaja zijn de IEV-verslagen over deze specifieke gebeurtenis onvindbaar.

      Daarnaast bestaan er talloze verklaringen van Nederlanders die de gebeurtenis van buitenstaanders hebben gehoord, zie o.a. Robert en J. Somers.

      Andere Nederlandse ooggetuigenverslagen die direct bij het vlagincident betrokken waren, ontbreken echter.
      Dit is wel belangrijk ., want neem nou het voorbeeld van Eddy Samson, die buiten het Oranje Hotel de gebeurtenissen meemaakte. Zijn getuigenis werd door Histori Bersama op vakkundige wijze in diskrediet gebracht, Deze historici lieten zoals gewoonlijk essentieel feiten buiten beschouwing. https://historibersama.com/questions-about-the-flag-incident-in-surabaya-1945/?lang=id

      Het ontbreken van meer Nederlandse bronnen is opmerkelijk, aangezien de artistieke impressies van het vlagincident een prominente en symbolische plaats innemen in de Nederlandse beeldvorming van de Bersiap period,
      Het contrast tussen de krachtige visuele representatie van het Vlagincident (zie tekening bij het topic) en de schaarste aan feitelijke, gedetailleerde Nederlandse ooggetuigenverslagen mag een cruciaal punt voor historisch onderzoek zijn.

      Om dan net te doen alsof dit incident niet gebeurde, riekt naar geschiedvervalsing.

      • Boeroeng schreef:

        Volgens Eddy Samson kwam Ploegman uit het Logegebouw de Vriendschap, schuin aan de overkant van het Oranjehotel. Hij ging richting het Oranjehotel. Op straat werd hij neergeslagen.

      • Eddy Samson - van den Broek schreef:

        Welke ooggetuigen bevestigen Eddy Samson lezing van de gebeurtenissen?

        Onduidelijk is waar Eddy Samson zich precies bevond toen hij Mr. Ploegman zag?
        Hij geeft niet aan waarom mr. Ploegman, toch een gezaghebbend IEV-persoon, als enige neergeslagen werd voor het Hotel.
        Hij geeft ook niet aan welke (Indische) Nederlanders mr. Ploegman vergezelde naar het Hotel.

        Zoals al geschreven ontbreekt een IEV verslag van de gebeurtenissen bij het Oranje Hotel, terwijl toch een vooraanstaand IEV-man. als Ploegman dodelijk gewond werd.

        Daarover mag toch duidelijkheid verschaft worden

      • Boeroeng schreef:

        Willy Meelhuijen schrijft in zijn boek Revolutie in Soerabaja op pagina 75/76, dat A.C. Broeshart een boek schreef “Een dagboek over de bersiaptijd in Soerabaja”
        Daarin werd vermeld dat Ploegman vanuit het Logegebouw naar het Oranjehotel rende.
        Hij werd neergeslagen en toen ijlings van straat gehaald, terug naar het Logehotel.
        Was Broeshart ter plekke ? Heeft hij dit vernomen van getuigen ?
        Volgens dit verhaal was Ploegman niet in het Oranjehotel geweest voor zijn verwonding.

        Maar het staat toch vast dat Ploegman op straat werd neergeslagen en toen drie dagen later in het ziekenhuis overleed.

      • Broeshart - van den Broek schreef:

        @ Boeroeng Voor de volledigheid worden het perspectief van Broeshart zowel uit zijn dagboek als uit zijn boek “Soerabaja Beeld van een stad” weergegeven.

        “Een dagboek over de Bersiaptijd in Soerabaja” door ing. A.C. Broeshart p9-12 (1987)
        Woensdag 19 september: De Heer mr. Ploegmaker (leider van het IEV) ging van het Logegebouw door de ziedende menigte Indonesiers naar het Oranje Hotel, met de bedoeling om aan de parachute-party te vragen of zij via hun draagbare radiozender aan hun hoofdkwartier te Batavia melding te maken over het vlagincident. Midden op de Toendjoengan werd hij neergeslagen. Een uitval werd gedaan door de Nederlanders uit het Logegebouw om hem te redden en zwaar gewond werd Ploegman binnen het Logegebouw gebracht. Drie dagen later overleed hij. Een Japanse militaire patrouille was inmiddels geallarmeerd , rukte uit en betrok de wacht voor het Logegebouw.

        “Soerabaja beeld van een stad” door A.C. Broeshart e.a. p47-49 (1994)
        Woensdag 19 september: de dag van het Vlagincident
        ……Op en om het Logegebouw zijn tientallen of zelfs honderden Nederlanders aanwezig Bij het aanblik van de Nederlandse vlag stormen de jongere mannen onder hen naar buiten om deze belediging te wreken, er ontstaat een fel handgemeen, waarbij aan beide zijden slachtoffers vallen. Gedwongen door de overmacht van Pemoeda’s , moeten de Nederlanders zich na enige tijd terugtrekken achter het hek van de Loge de Vriendschap. De Pemoeda leiders weten echter te voorkomen dat de loge door de opgewonden menigte word bestormd . Vertrouwend op het aanzien als Voorzitter van de afdeling Soerabaja van het Indo-Europees Verbond IEV in vooroorlogse jaren genoot, begeeft mr. Ploegman zich alleen en ongewapend naar het Oranje Hotel aan de overkant met de bedoeling het Britse hoofdkwartier via de radiozender van het RAPWI-team op de hoogte te stellen van de gebeurtenissen. Midden op de Toendjoenganweg wordt hij met een klewang neergeslagen en blijft zwaargewond liggen. Enkele jongens uit de Loge doen een uitval een slagen er in hem binnen het hek te krijgen maar later bezwijkt hij aan zijn verwondingen. Kort nadien maakt de komst van de Japan militaire patrouille op drastische wijze een eind aan het oproer.

        1) De versie van Broeshart wekt de indruk dat Mr. Ploegman van tevoren wist dat de RAPWI-groep een radiozender bezat en contact had met het Britse hoofdkwartier in Batavia.
        Zowel Ploegman als Broeshart wisten niet dat deze radiozender niet functioneerde, en dat de RAPWI-groep via doodnormale telefoonlijnen contact had met Batavia.

        2) Ploegman zou alleen en ongewapend van de Loge naar het Oranje Hotel zijn gegaan. Dit is, gezien de hachelijke situatie, onwaarschijnlijk en ondenkbaar. Uit onderzoek blijkt dat Ploegman ten minste twee IEV-begeleiders had, die door pemoeda’s werden opgepakt en naar een onbekende bestemming werden ontvoerd. Sindsdien is er niets meer van hen vernomen.

        3) Uit de tekst, en ook uit de bronvermeldingen bij de bovenstaande twee verhalen, blijkt niet dat Broeshart persoonlijk aanwezig was bij het vlagincident in het Oranje Hotel. Tevens wordt niet aangegeven welke ooggetuigen hij heeft geraadpleegd voor zijn verhaal over het vlagincident.

        Zonder raadpleging van Indonesische ooggetuigen is het niet verantwoord een compleet beeld te construeren over het vlagincident in Soerabaja, en wat er gebeurde zowel binnen als buiten het Oranje Hotel.

      • ronmertens schreef:

        @vandenBroek; ‘vlag incident etc.’- Pemoeda Harun Zain( KW3, oud gouverneur Sumatra); ‘deze gebeurtenis veroorzaakte een schok en uitbarsting van strijdlust. Het verspreide zich als vuur naar alle hoeken van het land’. In Ambarawa werden op de alloon alloon, elke avond samenscholingen gehouden. Daarna groep marsen door de straten met strijdkreten; siaaap/siaaap! Tot laat in de avonden. Onze metalen tuinhek werd met de bambu runtjing afgetast. Bij dat ting/ting geluid kromp ik van angst ineen…

  8. Gerard schreef:

    ‘Deze incidenten, die samen onder de noemer Vlagincident vallen, veroorzaakten een kettingreactie van gebeurtenissen die leidden tot grote veranderingen in Indonesië.. Het vlagincident in Soerabaja was niet de enige reden voor de onafhankelijkheidsstrijd, maar het was wel een cruciale katalysator die de al aanwezige onderhuidse spanningen deed exploderen. Het incident groeide uit tot een symbool van een breder maatschappelijk conflict en vatte de essentie van een historische periode samen in één concrete gebeurtenis, het Vlagincident, in Indonesie bekend als Peristiwa Bendera.”

    Zou het bovenstaande een alinea zijn in een werkstuk van een scholier en ik was de docent, dan had ik in de marge geschreven:
    Sluit je ogen en fantaseer dat het vlagincident niet heeft plaatsgevonden. Zou er dan een andere of helemaal geen onafhankelijkheidsstrijd zijn uitgebroken? En welk breder maatschappelijk conflict wordt door het vlagincident gesymboliseerd?

    • Robert schreef:

      Ik zat tijdens de gebeurtenissen in tramlijn 2, in Surabaya, die stopte vlakbij het Oranje hotel, omdat de menigte aldaar het onmogelijk maakte de trip voort te zetten. Duizenden protesters waren daar op de been met of zonder bambu runtjing en gingen in de richting van her Oranje hotel. Het was een totale chaos.
      Gelukkig werd de tram passagiers niets aangedaan.

      • bungtolol schreef:

        Die Indonesische hulp in de huishouding ( 0.i.d ) kokkie ,baboe etc van Jan Somers , die ook in Soerabaja opgroeide had het goed gezien ! Jonge Jan moest het rood-witte speldje van die Republik baru dragen .Tja waarom moest je zo nodig als minderheid de meerderheid provoceren ?

      • wanasepi schreef:

        Men heeft er nu een andere kijk op maar gedurende de Bersiap en de politionele acties daarna was de Indische gemeente in Indie over het algemeen pro kolonie en anti Merdeka.
        Mijn ouders vonden het vreselijk in 1948 dat de lagere school naast ons in de Vioslaan te Batavia het Indonesische volkslied zongen.
        Ze namen dan ook de beslissing om naar Nieuw Guinea uit te wijken.
        A.Olive

      • ronmertens schreef:

        @AOlive; ‘anti merdeka etc.’- Zo groeiden wij; op school: ‘Hollands vlag, jij bent mijn glorie, Heb u lief mijn Nederland etc. Zelfs na het debacle/vernedering door Japan! Op school; ‘spreekt Nederlands; jij bent toch geen inlander’….zo werd jij door de Indische(!) juffrouw toegesproken. Die was nl. met een tottok getrouwd/net uit Nederland terug gekeerd… en waande zich een….volbloed(!) Nederlandse te zijn!

      • Robert schreef:

        Neen, ik provoceerde de meerderheid helemaal niet, noch deden dat de andere passagiers van de tram. Een rood-wit speldje had ik ook gekregen van onze mah-kokkie.

Laat een reactie achter op Anoniem Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *