“Soms heb ik de indruk,” zegt Evert Mutter uit Batavia (1938) voorzichtig, “de indruk dat mijn jeugdherinneringen er niet mogen zijn.” En daarna zegt hij: “Veel mensen verketteren Indië en daarmee de door mij en anderen gekoesterde herinneringen. Omdat, zo is de redenering, de samenleving niet deugde.”Goed punt, vind ik. Er is immers een verschil tussen:wat we nu vinden van het koloniale systeem in Indië. wat de persoonlijke levenservaring uit die tijd is Indische Schrijfschool
...................
Indisch4ever 
Bernadette. Het woord baboe werd in het verleden idd regelmatig uitgesproken met een minachtende ondertoon. Maar ook weer niet. Zoals een gewoon woord.
Vroeger hadden we de woorden knecht of arbeider in Nederland. Dat vind men nu evezo not-done, vandaar medewerker, werknemer, employée.
Maar ik begreep dat het nieuwe woord is pembantu. Andere naam voor hetzelfde beroep. Mijn moeder vertelde wel eens dat ca 1948 ze een baboe had voor de kinderverzorging en de was . Zoals zij in dit verhaal het woord uitsprak was het niet minachtend.
Het zal wel zijn dat er meer wettelijke bescherming is voor pembantu?
Of is ook wat betreft loon nog steeds magertjes ?
Ja, de eerste keer dat ik mijn schoonmoeder het woord hoorde bezigen schrok ik wel even. Dat is hier echt beledigend en bijna zoals het N-woord dus als men Indonesië bezoekt kan men het gebruik beter vermijden.
Het probleem is dat de huishoudelijke staf niet onder de vastgelegde minimum lonen vallen, die overal in het land anders zijn (en het hoogste in Jakarta). Er zijn natuurlijk ook geen arbeidscontracten en schriftelijke overeenkomsten met huishoudsters, kindermeisjes, tuiniers en chauffeurs.
Voor een pembantu wordt er nu zo’n drie miljoen rupiah per maand betaald, wat natuurlijk weinig is, omgerekend is dat €185. Ze kunnen aanmerkelijk meer verdienen in Hong Kong of Singapore als TKW.
Velen die ‘Pulang Kampung’ gaan na de Ramadan voor Lebaran, komen ook niet meer terug, vaak omdat ze een dertiende maand ontvingen en omdat het zonder consequenties is; de meeste in- of uitwonende staf is niet eens ingeschreven op het adres van de werkgever of in hun ‘kos’. Daar vreest men altijd wel voor en de vraag is telkenmale: “komen ze weer?”.
@Bernadette; ‘baboe etc.’- Een grof woord, absuluut niet te gebruiken. Nu is het pembantu. Ik zelf heb juist bij de aanduiding baboe de fijnste herinneringen aan hen, die mij vanaf mijn kleuter jaren tot mijn 14e hebben begeleid. Ik sprak hen altijd aan met; ‘boe’! Van iboe/moeder! Want dat was zij in onze familie huishouding. Zelfs als kleuter; mij in slaap zong. Voor mijn bed op haar matje sliep als ik ziek was. Als ik platzak was, van haar wat toegestopt kreeg. En na geslenter in de na middag die heerlijke door haar gebakken snacks, bestemd voor mijn ouders, vooraf mocht proeven….Voor mij blijft zij ‘mijn boe’. Vooral toen ik haar lied; Nina bobo door een klasieke(!) zangeres Claudia Patacca met koor hoorde zingen. Opgenomen in het klassiek repertoir zoals het Wiegelied van Brahms. Een ode aan boe!
(bij mijn jl. bezoek aan mijn jeugdstad Soerabaja heb ik uiteraard dat woord gemeden)
“Soms heb ik de indruk,” zegt Evert Mutter uit Batavia (1938) voorzichtig, “de indruk dat mijn jeugdherinneringen er niet mogen zijn.” En daarna zegt hij: “Veel mensen verketteren Indië en daarmee de door mij en anderen gekoesterde herinneringen. Omdat, zo is de redenering, de samenleving niet deugde.”
—
Er zijn meer mensen die soms zo’n indruk hebben nav kritiek op Nederlands kolonialisme., toch ?
Zo heb ik soms de indruk (van bepaalde kritikasters) dat het fout is dat ik hier schrijf over heden en verleden van Indische Nederlanders, Nederlanders te Indië.
Inderdaad leg ik niet de focus op hoe slecht de Nederlandse dictatuur was.
Ik doe het wel soms, maar niet aanhoudend.
@Boeroeng;’maar ook niet aanhoudend etc.’- Kreeg een tijd geleden de uitnodiging om gastdocent te zijn voor een Mavo klas; Ik verscheen er met mijn katapul; verhaalde hoe ik na schooltijd slenterde/katapulde; op fruit, maar in de Japanse tijd vooral op vogels… Wij hadden toen; als 2 jongens ieder zijn eigen baboe. Die alles in huis deden. Mijn moeder hoefde alleen de orders te geven wat er dagelijks in huis moest gebeuren; van schoonmaak, koken tot ontbijt. Alles stond elke morgen klaar, als mijn moeder en vader aan het ontbijt begonnen. Mijn moeder zorgde alleen voor onze school broodtrommeltje om daarna naar vriendin/kennisen te gaan. Per dokkar/ paarden koets of per betjak/ overkapte bakfiets; op naar school. Als ik van school kwam en geslenter, eindmiddag thuis kwam; schopte ik mijn schoenen uit… nam een bad….riep om een schone handdoek/ondergoed. s’Avonds werden wij ook, door ieder zijn eigen baboe in bed gestopt. Ons gezin behoorde tot de gewone midden klasse. De rijkere families hadden ook nog een tuinjongen/kebon, auto chauffeur/soepir. De mindere familie’s hadden op z’n minst een baboe/kokkie, die ook alles moest doen. En de Inlandedrs; die leefden in de kampongs/inlandse wijken; hutje mutje in armoedige getimmerde huisjes; muv. de welgestelden die ook echte(!) huizen woonden. Hun sanitair was de kali/rivier. En olie lampjes als verlichting – En toen wij begin 1950 in Holland arriveerden, in een 2 kamer opvang pension….moesten we alles zelf doen; zelf alles schoonmaken; een stofzuiger bestond toen nog niet …. De hele klas hing doodstil, aan mijn lippen….Uiteraard was er na afloop een kannonade van vragen.
Er is nog niet zoveel veranderd, mijnheer Mertens. Vervang kali & olie lampjes door PAM / PLN en paarden koets door Toyota Avanza, en baboe (een zeer grof woord hier wat u absoluut niet kan gebruiken) door assisten rumah tangga (ART) en u bent er.
De middenstand hier is nog steeds beperkt en de kloof tussen arm en rijk nog zeer groot. In de shopping mall ziet u de kindermeisjes in een roze of geel uniform met een lepel achter de kinderen aanrennen. Als wij thuis te voet vertrekken, zijn we op 1 minuut in de zeer armoedige ‘kampung’ en dat midden in de stad.
Tijdens de lunch in een Thais restaurant vandaag. Een ‘suster’ zoals deze heeft een veel hogere status dan een ‘pembantu’ en is ook veel duurder.
Ik heb begrepen dat de totok Maria Dermout-Ingerman (188-1962) helemaal is opgegaan in de Indische-Nederlandse, vooral indo-europese kringen
https://nl.wikipedia.org/wiki/Maria_Dermo%C3%BBt
Zeker zal zij zich Indisch of Indisch-Nederlands gevoeld hebben, niet Hollands. Holland was niet haar geboorteland en daar niet opgegroeid (haar vader ook niet).
Als je Indisch-Nederlands voelen/zijn ziet als een culturele identiteit, dan moet je iemand niet van een gemengd ras insluiten.
Indo-europees te Indië was een ratjetoe van diverse etnische en rasafkomsten.
Waarom dan totoks persé uitsluiten voor de culturele omschrijving Indisch-Nederlands
Overigens ging het Indo-Europees Verbond op een zeker moment Indo-Europeaan zien als te Indië opgegroeid en geassimileerd in indo-europese kringen.
Dus ook totoks.
Als u bedoelt wat ik denk, ben ik het er volledig mee eens. De uitspraken van dhr. Mutter zijn bijna (omgekeerd) racistisch te noemen. Het lijkt wel of dat de blanke (totok) waarvan de familie hier misschien generaties lang gewoond heeft en is geboren en opgegroeid, niet het recht heeft zich ‘Indisch’ te noemen?! Mr. B toonde mij ooit een interview met schrijver Adriaan van Dis die hier blijkbaar (?) is opgegroeid en vroeg mij of ik dacht dat het een Indo was (ik antwoordde “ja”).
Wat volgt, een beoordeling van de tint van de huidskleur om te bepalen of iemand zich kwalificeert? Een genealogisch onderzoek van tenminste vijf generaties om te bewijzen dat er zich ergens een ‘inlander’ in de stamboom bevindt?
1000 % mee eens ! Ik had ook al zo,n ongemakkelijk gevoel bij die woorden van dhr Mutter ! Ik las eens een verhaal over 4 dames uit Den Haag ,alle 4 waren geboren en getogen in Indie .Zij waren Joods van origine .Op de vraag van de journalist hoe zij zich voelden Joods of Nederlands ? Antwoordden zij “” Geen van beiden !”” Wij voelen ons Indisch !”” Ja mooi ! Hoe ik ze beschouw ? INDISCH natuurlijk ! Je doet Adriaan van Dis geen groter plezier door hem te kenmerken als Indisch ! Voor mij is Adriaan dus gewoon een Indische jongen ! Het zelfde heb ik met Surinamers ,als die met een aardappel in de keel praten en heel Hollands proberen te doen ! Denk ik alleen “” Blakka Petatta “” Zwarte Hollander .Als je blank bent maar Surinaams kunt praten en met liefde over dat land kan verhalen ,ben je een Sranang Mang ( Surinamer ) Kijk naar Anne Frank geboren In Duitsland uit Joodse ouders ,voelde zij zich Joods ? Nee niet echt .Voelde zij zich misschien dan Duits ? Nee nog minder ! Anne Frank voelde zich Nederlands ! Alhoewel zij Statenloos is gestorven .Er gaan stemmen op om haar postuum tot Nederlander te verklaren ! Wat een onzin ! Anne voelde zich Nederlander klaar af ! Anne mag van mij wel tot Ere-Burger van Mokum ( Amsterdam ) worden uitgeroepen ,lijkt mij een grotere eer dan tot Nederlander te worden verklaard.Mensen zoals Rembrandt en Anne Frank brengen alhoewel zij al een tijdje dood zijn miljoenen en nog eens miljoenen binnen voor Amsterdam ( toerisme ) De motivatie om Amsterdam te bezoeken zijn in willekeurige volgorde : Anne Frank ,Rembrandt ,Red Light District ,de Ricetable en de Coffeeshops .😎😎😎
Het kan zijn dat Evert Mutter Indische man en Indischman door elkaar haalt.
Zover ik weet is een Indischman een Totok die geboren en getogen is in Indie.
@AOlive; ‘Indischman etc.’ – Inderdaad de aanduiding die na Wo.1/jr.’20 door de in Nederland(!) wonende aan hen, die in Indië zaten. Lees Bas Veth; ‘niet de Indo Ëuropeaan, maar de bij het Indisch leven aangepaste Hollander; de losgelaten burgeois in de ploertigste buiten sporigheid, een product van de kolonie waar hij al zijn ondeugden volop kon botvieren; positie, geld en blanke huid’ – Echter in Indië duiden zich zelf liever aan met volbloed Nederlander tov. die halfbloeden; de Indo’s. Wij; Nederlanders hoorde ik zelfs na de oorlog in onze straat en op school, Soerabja 1945-1949- Hen zeker zichzelf geen Indischman of Indisch man noemen.