Ik worstel met onderstaande Chinese namen.
Niet getreurd…. vraag het de lezers
Het volgende dus over Chinese namen uit midden Sumatra, regio Solok, Fort van de Capelle

Case 1
Chinese vrouw Thio heeft een dochter Oei Giok Koei Nio (geb ca 1860) en een dochter Oei Giok Lan Nio( geb ca 1860)
Koei en Lan zijn de voornamen dus ?
Hoe kunnen de moeder en vader heten ?
En wat kan ik als achternaam beschouwen
Case 2
Er was Thio Djiep Nio (1888-1960) , dochter van vader Thio Tong Tay en moeder Oei Giok Nio. Of verwissel ik de namen van de ouders hier
Zijn de namen uit case 1 verwant aan die van case 2 ?
Case 1 de dochters hadden relaties met resp. Hermanus Leonardus van Romunde (geb Kampen) en Willem Paul Jochem (luitenant overleden in 1911)
Dit zijn Hokkien namen.
Wat belangrijk is te beseffen, is dat het ge’romaniseerde’ woorden zijn die uit Chinese karakters zijn vertaald. Want als je ze op bijvoorbeeld Mandarijnse manier zou uitspreken krijgt men een heel ander resultaat. De naam 黃 is hier vertaald naar Oei (spreek uit als “wie”) maar iemand anders zou het als Huang kunnen uitspreken. Dan is er ook nog eens verschil tussen Nederlandse en Engelse ‘vertalingen’ en schrijfwijzen, maar soit.
Chinese namen, toch de traditionele, bestaan ALTIJD uit drie karakters. Het eerste deel is inderdaad de achternaam. De tweede is lastig, dit is afhankelijk van de familie (clan), normaal gesproken voor de volledige horizontale laag (dus de kozijns) in de familie hetzelfde. Het is meestal zo dat de tweede-naamgeving een vaste volgorde heeft, een beetje vergelijkbaar met de Chinese horoscoop, rund komt altijd na rat die weer na varken kwam. Om het nog wat moeilijker te maken; meestal hebben de vrouwen een andere tweede naam dan de mannen. De derde naam is de roepnaam.
NB: Lan is een vrouwelijke strijder, een beetje Jeanne d’Arc of een Amazone als u wilt. Giok staat voor Jade, de zeer populaire edelsteen. In Indonesië wordt er in de Chinese gemeenschap wel minder waarde aan gehecht dan in de PRC en HK.
Specifiek over uw cases:
1. Nio moet eigenlijk (als naam) weggelaten worden. Dit is hier gewoon een aanduiding dat de persoon feminiem is. Het betekent letterlijk vrouw of moeder. Dus dan komen we, zoals eerder gesteld en logischerwijs, op 3 karakters (=namen) uit.
Uit de namen Oei Giok Koei en Oei Giok Lan kunnen we slechts afleiden dat de familienaam, dus de achternaam van de lijn van de vader, Oei (黃) was. Ook zou men kunnen stellen dat de nichten, die dochters waren van broers van de vader, ook Giok als tweede naam hadden.
2. Thio Djiep Nio (?) móet natuurlijk dochter van vader Thio Tong Tay zijn, het system is immers paternaal. De moeder is een lastige; ik vermoed dat een deel van de naam is weggelaten (en dat Nio er niet hoort). In dat geval zou de moeder één van de zussen uit case 1 kunnen zijn. Als dat niet zo is en Nio echt haar naam was, kan de moeder een zus of nicht van de twee zusjes uit case 1 zijn.
Het verwarrende is de naam Thio in case 1. 張 Is een achternaam, dit kan gewoon geen voornaam zijn. Opnieuw ‘omgezet’ (vertaald kan men het moeilijk noemen) vanuit Hokkien. In Mandarijns is het Zhang en in Cantonees weer totaal anders. De vader Thio Tong Tai in case 2 zou dan theoretisch zeer waarschijnlijk familie zijn van moeder Thio in case 1 (achterkleinneef o.i.d.).
Nog even terugkomend op ‘Nio’; mijn oudste tante vertelde me dat er indertijd redelijk veel meisjes uit o.a. Bali werden gehaald, veelal als slavinnen. Knappe meisjes die ook nog eens geen moslim waren en ook geen moeite met varkensvlees hadden, waren populair bij Chinese mannen die dus redelijk vaak met die meisjes trouwden. Zij kregen dan een ver’chineeste’ naam met achtervoegsel Nio.
Dus veel Peranakan zijn gemengd door lokale huwelijken en concubines. Interessant maar ik weet niet of het juist is. Het is wel zo dat er in Jakarta nog steeds verwijzingen zijn naar grotere Balinese gemeenschappen door locaties als Kampung Bali.
Veel dank Anise,
Ik kreeg ooit de naam Oei Giok Lan Nio door van haar kleindochter Haar vader, zoon van oma overleed in Tilburg in 1969 en de overlijdensacte noem als moeder Oei Giok Hoei Mio.
Waar is “Lan”gebleven ?
Deze naam uit Tilburg lijkt op die van haar zus in case 1 Oei Giok Koei Nio.
De zussen uit case 1 hadden een derde zus Nora die in de huwelijksacte van haar dochter werd genoemd Noeraja.
Nora was van Chinese afkomst volgens het verhaal, maar niet helemaal en dat verklaart waarom zij geen Chinese naam had net als haar zussen. Ze had een niet-Chinese vader dus… of moeder Thio wilde die naam niet laten terugkomen in Nora’s naam
De dochter van Nora huwde Indische jongen Johan. Ze scheiden jaren later en hij hertrouwde met Thio Djiep Nio ( zo werd haar naam gespeld in een reisdocument) uit case 2
Dat is het tweede verband
Thio Djiep Nio overleed in Ewijk in 1960 en de acte van overlijden spelde haar oudersnamen als Thio Tong Taij en Oei Giok Nio
Is er een eigen naam van de moeder op plaats 3 weggevallen of was Nio haar eigen naam
Hoei lijkt inderdaad meer op Koei dan op Lan. Dus misschien was er een verwisseling van de zussen?
We kunnen niet uitsluiten dat er een familiale band was; de kans bestaat dat Johan is hertrouwd met een (achter)nicht van zijn ex-vrouw Noeraja.
Misschien een nicht als zijnde de dochter van een van de zussen (als de naam niet correct is) of de dochter van een broer van haar vader (Oei AAA BBB) als Oe Giok Nio wél bestond.
Of misschien was er een broer van de opa wel de voorvader dus dan is Oei Giok Nio een achternicht. Of maakte ze deel uit van het nageslacht van een broer van de overgrootvader. (Wat is dat, een achter-achternicht?)
Ik zeg dat omdat de kans dat men in totaal verschillende families Oei de tweede naam Giok (de vrouwen op hetzelfde niveau in een stamboom) gelijktijdig tegenkomt tamelijk klein is.
Het is speculatie; er zijn teveel onduidelijkheden om uitsluitsel te kunnen geven.
Veel dank, Anise.
Bij de naam Oei Giok Koei Nio kreeg ik ook door dat ze kinderen had met de naam van Romunde.
Twee dochters heb ik kunnen vinden en hun huwelijksacte spelden haar naam als Djok Hoi.
Dat waren actes in Nederland opgesteld en de ambtenaar schreef op wat hij hoorde.
Ik neem aan dat deze naam in Indië gespeld zou zijn als Giok Oei
Wat mij dan ook weer verward. Dit kun je vertalen als generatiekind Giok van vader Oei? Geen voornaam opgetekend dus.