-
Elke dag Indisch nieuws en wetenswaardigheden.
!
Heeft u tips, een foto, een oproep of wilt u een column/pikiran schrijven, jangan malu-malu.
indisch4ever@gmail.com
!
En ken je deze?:
en 
- Het archief van Indisch4ever
is best wel te filmen !!
...................
...................
.......... Bekijk ook
de archipelsite
met honderden topics.
Zoekt en gij zult vinden. ! -
Indische portretten
ingezonden door de lezers.
-
Thomson
Nassauschool Soerabaja
Depok
Wie is deze familie
Wolff
Tankbataljon Bandoeng 1939
Is de bruid Günther?
Wilde en Waldeck
Brouwer en Hagen
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
XXXXXXXXXXXXXXXXXX
Kerst 1930 a/b Baloeroan naar Indië
XXXXXXXXXXXXXX
Bertha Lammerts van Bueren-de WitXXXXXXXXXX zwieten 214
Bisch
!!!!!!!!!!!
Detachement Verbruiksmagazijn,
Hollandia
van Hall
Smith
Emy Augustina
Detajongens
von Stietz
de Bar
Soerabayaschool ca 1953
Wie zijn dit ?
Damwijk
Klein
IJsselmuiden
van Braam
Zuiderkruis
Foto
Koster
Versteegh
Baume
Falck
Boutmy
Otto
oma Eugenie Henriette Smith
Meliezer-Andes
christelijk lyceum bandoeng
christelijk lyceum bandoeng
Saini Feekes
Mendes da Costa
Anthonijsz
Bromostraat
Wie?
Tambaksari/Soerabaja-1946
Ornek
van Dijk
.Haacke-von Liebenstein
Theuvenet
Sollaart
Berger-de Vries
Foto's gemaakt door Henrij Beingsick
Augustine Samson-Abels
Samson
Huygens
Hartman
Otto en Winsser
Marianne Gilles Hetarie
Constance en Pauline
Versteegh
Lotje Blanken
Charlotte Hooper
John Rhemrev
Schultze
W.A. Goutier
Otto-Winsser
Bastiaans
Verhoeff
Beisenherz
Stobbe
Wendt-van Namen
Harbord
Pillis-Reijneke
Nitalessy-Papilaja
Reijneke
Oertel-Damwijk
Bruidspaar te Semarang
Daniel
Krijgsman
van Dun
Ubbens en van der Spek
Kuhr
Oertel
Nijenhuis-Eschweiler
Wie ben je
Philippi-Hanssens
Tarenskeen-Anthonijsz
Hoorn-Dubbelman
Mendes da Costa
Palembang
Indisch4ever 
Wie gaf zich over op 8 maart 1942. Nederlands-Indie of het KNIL?
Uiteraard het KNIL. Niet de KM! En Nederlands-Indië al helemaal niet. Capitulatie is een zaak tussen twee krijgsmachten. Ik snap niet dat mensen dat nog steeds niet door hebben. Ik heb het hier al een paar keer genoemd. Het probleem was ook dat de GG zich sr mee bemoeide, dat schiep verwarring, ook bij de Japanners. Wie is die vent? Waar heeft hij het over?
@@Ik snap niet dat mensen dat nog steeds niet door hebben. Ik heb het hier al een paar keer genoemd.@@
Kijk eens aan!
Geschiedkundigen hebben een andere en en genuanceerde mening over de capitulatie in Nederlands Indie in 1942
De GG van Starkenborgh bemoeide zich nergens mee. De Japanse opperbevelhebber Inamura had alleen maar “de wens” geuit de GG van Starkenborgh en gen. Ter Poorten te ontmoeten, het was een uitnodiging. Dat mag toch?
Gen.Imamura stelde bij de bijeenkomst aan de GG als eerste de vraag of hij bereid was zich over te geven. Van Starkenborgh zei neen. Waarom bent u dan hier gekomen, vroeg Imamoura?
Van Starkenborgh antwoord de dat hij niet anders had gedaan dan gevolg geven aan de uitnodiging die hem had bereikt.
Een capitulatie is een zaak tussen militairen om de gewapende vijandelijkheden te beëindigen , maar de aanwezigheid van de GG van Starkenborgh had een meer symbolische betekenis. Van Starkenborgh was hoogste vertegenwoordiger van Nederland en hoofd van het Nederlands bestuursapparaat en zijn aanwezigheid gaf duidelijk aan dat ook het bestuursapparaat voor Japan het hoofd boog. Deze situatie is te vergelijken met de Japanse capitulatie op 2 september 1945. Daarbij tekenden zowel de hoogste Japanse burgerlijke als militaire autoriteiten de document of Surrender.
Zo is iedereen weer bij de les.
“Gouverneur-generaal Tjarda had op last van de regering in Londen al op 4 maart zijn staatsrechtelijke positie als opperbevelhebber overgedragen aan de legercommandant en de waarnemend vlootvoogd. De slechte verhouding tussen Tjarda en generaal Ter Poorten, de legercommandant, de aanwezigheid van de gouverneur-generaal bij de capitulatiebesprekingen en onduidelijkheid over begrippen als ‘algemene overgave’ en ‘beperking van de capitulatie tot Bandoeng’ zaaiden verwarring zowel bij de Nederlandse als bij de Japanse legercommandanten. Generaal Imamura nam bij decreet de bevoegdheden van de gouverneur-generaal over.” Deze tekst uit mijn boek is een verhalende samenvatting van H.L. Zwitser, Verwikkelingen rondom de capitulatie van het Koninklijk Nederlandsch-Indische Leger in maart 1942. Handig als je die zo uit je
boekenkast kunt plukken.
Op de verwarring die de GG stichtte gaat Zwitser zeer uitvoerig in. De Gouverneur-generaal stelde zich op het standpunt dat de orders van de regering in Londen moesten worden uitgevoerd, en dat een algemene capitulatie van het KNIL moest worden vermeden. De GG bleef zich in het debat mengen met de bedoeling de Japanse generaal ervan te overtuigen dat de legercommandant niet bevoegd was een algemene capitulatie te sluiten, slechts over de troepen in Bandoeng en omgeving. Maar Imamurta wilde hiervan niets weten. Het standpunt van een capitulatie rond Bandoeng was een kwestie van de plaatselijke bevelhebbers. Hij hield vast aan zijn eis van algehele capitulatie van het KNIL.
” Deze situatie is te vergelijken met de Japanse capitulatie op 2 september 1945.” Nou, nee. Vergeet niet dat de staatkundige en staatsrechtelijke situatie in Japan totaal verschilt van die in de westerse landen. Staatshoofd, regering, parlement, volk, krijgsmacht enz. enz. is één! Voeg daarbij de opdracht van MacArthur om totaal Japan klaar te stomen als bondgenoot van Amerika tegen het oprukkende communisme in China. Het is niet voor niets dat de onderhandelingen ,met Japan vastliepen op de positie van de keizer in het geheel > twee atoombommen! Vergeet niet dat het op 15 augustus 1945 de keizer (niet de militaire opperbevelhebber) was die de overgave (van Japan, niet de capitulatie van de krijgsmacht) bekend maakte. En uw eigen opmerking “tekenden zowel de hoogste Japanse burgerlijke als militaire autoriteiten” is daarbij zeer duidelijk en correct. Het ging de Amerikanen over een totale staatkundige overgave. Waarin zij de baas konden spelen over het omturnen van Japan. Totaal Japan, niet alleen een capitulatie van de krijgsmacht. En de Japanners hadden dat goed begrepen.
Trouwens, die jongelui van 89 zijn toch best leuk hé ?
@JASomers; ‘als opperbevelhebber overgedragen aan de legercommandant etc.- Dus een GG nb. de vertegenwoordiger van Nederland, draagt zijn staatsrechtelijke positie(!) aan een leger commandant over. De GG, die zelfs de oorlog aan Japan heeft verklaard stond oog en oog met de vijand. En wat doet hij… hij draagt het gezag over!.Is dit door de regering in Londen goed gevonden? Om de leger commandant, met wie hij een slechte verhouding heeft, in valkuil te storten?
– Note; Si Pepsodent was de naam die de gewone Inlanders voor zijne excellentie jhr. Tjarda van Starkenborch Stachouwer gaven. Voor een GG die door het land ging en overal dezelfde kunstmatige glimlach vertoonde. Die de gewone Inlanders herinnerde aan de affiches voor tandpasta!
Oh de bijnaam van Jhr van Starkenborch huppel de pup was dus si Pepsodent ,treffende bijnaam en de bijnaam van de min president van Nederland mei 1940 Jhr de Geer zonder huppel de pup ? Geen heer en geen eer ! Die de Geer was in 1940 al een krakend beverig oud mannetje .
“Dus een GG nb. de vertegenwoordiger van Nederland, draagt zijn staatsrechtelijke positie(!) aan een leger commandant over. ” Waarom wilt u het niet snappen, en niet goed lezen? GG Tjarda had OP LAST VAN DE REGERING al op 4 maart zijn staatsrechtelijke positie opgegeven. Dezelfde procedure als in Nederland geweest is. Niks bijzonders mee. Dit maakt de voortzetting van de strijd vanuit elders mogelijk. De capitulatie is nu duidelijk beperkt tot de krijgsmacht, ter plaatse.
Voor de GG van Starkenborgh was de overdracht van het opperbevelhebberschap doorgestoken kaart om een “algehele capitulatie” te vermijden. Er viel weliswaar een overdracht plaats maar anders dan in Nederland werd het Regeringsgezag van GG niet overgedragen, want hij bleef in functie in Nederlands-Indie. Hij verplaatste de zetel van de regering niet naar Australië, hij ging niet zoals Wilhelmina. en de regering dwz het “Oppergezag” op de vlucht.
Uit Zwitser: “Op 20 februari had Tjarda van Gerbrandy de opdracht gekregen Indië niet te verlaten aangezien dit kon worden opgevat als het prijsgeven van de kolonie; het bestaande legitieme bestuur diende te worden voortgezet, ondanks een bezetting. In een telegram van 27 februari werd hij bekend met een minderheidsstandpunt van de regering dat de gouverneur-generaal Indië wel zou moeten verlaten; in een telegram van 6 maart kreeg hij het aanbod om met zijn gezin naar Londen te komen. Zelf verklaarde hij het lot van de Indische gemeenschap te willen delen.” Zo zie je wat een minister zonder zijn staatsrechtelijke en volkenrechtelijke beleidsambtenaren allemaal uitkramen. En Tjarda had ook niet opgelet bij de les. Van Mook ging als luitenant-gouverneur-generaal met de Indische regering naar Australië om van daaruit de oorlog voort te zetten. Generaal Imamura nam bij decreet de bevoegdheden van de gouverneur-generaal over.
“hij ging niet zoals Wilhelmina. en de regering dwz het “Oppergezag” op de vlucht.” De capitulatie van het leger in Nederland ging alleen over het gebiedsdeel Nederland. De rest van het koninkrijk was nog intact en had dus een bestuur nodig. Met de koningin als zinnebeeld van de soeverein. Verplaatsing van de plek van het bestuur. Voldeed niet aan de grondwet, maar daar was de staat van beleg en staat van oorlog voor.
Ook hier heeft dhr Somers de feiten niet op een rijtje staan.
Van Mook ging als luitenant-gouverneur-generaal weliswaar naar Australië om van daaruit de oorlog voort te zetten, maar niet met een “Indische regering” ,dat is wel een groot woord voor in Nederlands-Indie een door de GG benoemde raad van departementshoofden
Voor het functioneren van een Nederlands bestuur richtte hij de Nederlands-Indische Commissie voor Australië en Nieuw-Zeeland op. Zij kreeg slechts bevoegdheden in het civiele ressort, want over de zwakke overgebleven strijdkrachten had van Mook geen zeggenschap, hij werd geen opperbevelhebber der Strijdkrachten van Nederlands-Indie; deze berustte bij Helfrich als Bevelhebber Strijdkrachten Oosten BSO, die ondergeschikt was aan Fuerstner, de Minister van Marine in London, .
Ook hieruit blijkt dat Nederlands-Indie geen zelfstandig rechtspersoonlijkheid was.
“met een “Indische regering” ,dat is wel een groot woord voor in Nederlands-Indie een door de GG benoemde raad van departementshoofden” Ondanks het feit dat het begrip ‘regering’ een definitie heeft, wordt dit door iedereen gebruikt voor overheid in het algemeen. Zonder onderscheid tussen bijvoorbeeld de Minister, het Kabinet of de Ministerraad. Organen met elk eigen bevoegdheden en verantwoordelijkheden. En het Indische ‘Gouverneur in Rade’ was al helemaal onbekend bij normale mensen. Het begrip ‘Indische regering’ was dan ook gangbaar. (net als paatje gouvernement). Maar als niet-inwoner van Indië kan u deze ervaring ook niet hebben.
“Ook hieruit blijkt dat Nederlands-Indie geen zelfstandig rechtspersoonlijkheid was.” Dat u er niets van snapt is één ding, maar dat steeds uitkramen? Ik zal het nog eens proberen in eenvoudig Nederlands. Beter nog, simpel Nederlands.
– Rechtspersoonlijkheid. Recht is de verzameling regels voor de handelingen tussen personen. Mensen zoals u en ik. Uit mijn werk bij TNO herinner ik me nog in de wet op de lijkbezorging het verschil tussen een overleden persoon en het ongeboren kind. U, als persoon, kan in Nederland een stukje land kopen, een architect opdracht geven en betalen, een aannemer opdracht geven. Maar uw tomatenbedrijf kan dat allemaal niet, dat behoort niet tot de categorie die regelmatig opduikt in regelgeving: ‘hij, die’. Maar het recht doet daar niet moeilijk over. Gewoon even naar de KvK, alle gegevens van uw bedrijf invullen, kosten betalen, et voila, een rechtspersoon. Wel elk jaar uw jaarverslag indienen. Gebiedsdelen van het koninkrijk, zoals bijvoorbeeld Nederlandsch-Indië, of de gemeente Delft, moeten ook dagelijks rechtshandelingen verrichten, en behoren toch ook niet tot de categorie ‘hij, die’. Dus rechtspersoon. Makkelijk toch?
– Zelfstandig. Als de gemeente Delft een brug wil bouwen, of een lap grond aankopen, kan die gemeente dat doen, daar bemoeit het rijk zich niet mee. Een enkele keer wel: De spoorlijn in Delft werd ondergronds gebracht, een rijksaangelegenheid, door het rijk betaald via Prorail, het uitvoerend orgaan. En er was een nieuw station nodig, ook via Prorail betaald. Maar Delft had een nieuw stadskantoor nodig en kwam op het lumineus idee dat te bouwen boven op en naast dat station. Prorail vond dat best. Maar Delft, in de greep van gevoelens van een wereldstad, maakte er iets groots van. Toen de kosten bekend werden een beetje te groots voor de gemeentebelastingen. Delft dacht: dat gaat in de grote pot van het rijk mee. Maar uiteraard het rijk: heb daar niets mee te maken, zoek dat zelf maar uit, daar ben je zelfstandig voor. En de gemeente boog het hoofd, zoals het hoort. En u weet dat er verschil bestaat tussen rijksambtenaren, provinciale ambtenaren, waterschapsambtenaren en gemeenteambtenaren. Elke groep met een eigen CAO, een arbeidsovereenkomst met de eigen werkgever. In Delft was dat dus de gemeente Delft. Daar heeft het rijk niets me te maken. Als een Delftse gemeenteambtenaar zijn salaris een keer niet uitbetaald krijgt moet hij dus niet bij het rijk zijn, maar bij zijn werkgever, de gemeente Delft. En kan bij een weigering de gemeente voor de rechter dagen. Heeft het rijk niks mee te maken. Ziet u het deelgebied Nederlandsch-Indië al opdagen? Met Art.82. De Gouverneur-Generaal stelt, behoudens het bepaalde bij het eerste lid van art.90, in overeenstemming met den Volksraad, ordonnanties vast tot regeling van:
a. onderwerpen, de INWENDIGE AANGELEGENHEDEN van Nederlandsch-Indië betref-fende, ten aanzien waarvan in de Grondwet, in deze wet of in andere wetten niet anders is bepaald;
b. andere onderwerpen, waarvan de regeling ingevolge eene wet of een algemeenen maatregel van bestuur bij ordonnantie moet geschieden.
Zo hebben de Indisch ambtenaren (incl KNIL) een arbeidsovereenkomst met het Indische gouvernement, daar heeft het rijk niks mee te maken. En bij problemen, bijvoorbeeld het salaris, moeten ze bij hun werkgever zijn, het Indische gouvernement. Dat ze ook bij de rechter kunnen dagvaarden. Geheel zelfstandig!
“had van Mook geen zeggenschap, hij werd geen opperbevelhebber der Strijdkrachten van Nederlands-Indie; deze berustte bij Helfrich als Bevelhebber Strijdkrachten Oosten BSO, die ondergeschikt was aan Fuerstner, de Minister van Marine in London, “ Uiteraard. U weet toch dat de verdediging van het grondgebied van het koninkrijk (en andere ‘buitenlandse zaken’) het werk was van het koninkrijk? Een deelgebied is geen soevereine staat en kan dus geen buitenlandse betrekkingen onderhouden. Zo ook in Indië, daar was de KM belast met de verdediging tegen buitenlandse agressie. een koninkrijksaangelegenheid. Zonder de zelfstandigheid van Indië in interne aangelegenheden aan te tasten. De verdediging van het zelfstandige Delft is zo ook in handen van de rijksoverheid.
Sorry, ongeboren kind moet zijn: doodgeboren kind.
Citaat: …..Maar als niet-inwoner van Indië kan u deze ervaring ook niet hebben.
Bovenstaande onzinnige bewering wordt bij gebrek aan andere argumenten te pas en te onpas erbij gehaald.
Ik weet van niets want ik was er niet bij. Ik was nog geeneens geboren en nu heb ik geen ervaring. Alleen getuigenverklaringen tellen. Ik noem het maar het ”melkwijk”-dogma.
Dit dogma komt veelal voor bij indiegangers en kenmerkt zich door een overwaardering van de persoonlijkle waarneming. Wetenschappelijke kennis i.c. boekenkennis zou slechts een bij elkaar geflanste constructie zijn, alleen een getuige, de would-be ervaringsdeskundige zou mij kunnen bevrijden van de illusie van de wetenschap. Volgens de aanhangers van dit dogma kan ik, als onbenul het bedrog van de wetenschap zelf ontdekken door te luisteren naar hun onfeilbare getuigen van de geschiedenis en moet ik niet op mijn intellect maar op die getuigen als bewaarders van de waarheid over Nederlands-Indie vertrouwen. Volgens hen is hun persoonlijke waarneming zaligmakend, het alfa en omega van de wetenschap.
Hun waarneming is voornamelijk gebaseerd op een unieke en eigen ervaring , zoals een melkwijk in Soerabaja en die wordt geextrapoleeerd naar andere gebeurtenissen in de geschiedenis, dwz ze waren er weliswaar niet bij, maar hadden met heel veel fantasie erbij kunnen zijn.
Neem nou de Australische onderzoeker Robert Cribb of de Amerikaanse historicus Frederick. Hun onderzoeken mogen volgens de aanhangers van dit dogma in de prullemand gegooid worden want ze hebben het niet ervaren. Ach, elitarisme en anti-.wetyenschappelijkheid, dus domheid.
@ Volgens hen is hun persoonlijke waarneming zaligmakend, het alfa en omega van de wetenschap.
# Het is meer andersom , de literatuur ( proza en div studies incl filmbeelden) completeerden de eigen fysieke waarnemingen van destijds. Vooral als je de Indische jaren als jongere heb beleefd en niets bijzonders aan het reilen en zeilen van het dagelijkse leven zou hebben kunnen ontdekken. De explosie van publicaties over Indië/Indonesië helpen nu de beelden en ervaringen uit het verleden in een breder perspectief te plaatsen.
Een ‘ervaringsdeskundige’ doet daarmee z ’n voordeel.
“zoals een melkwijk” Als je het niet snapt, dan is het makkelijk (en dus dom) om iets anders belachelijk te maken. U zult nooit begrijpen wat het werk op die melkerij voor mij heeft betekend. Met nog steeds de open vraag (een beetje retorisch hoor): waar hebben uw ouders tijdens de Japanse bezetting en de bersiap van geleefd? Toen ik opmerkingen maakte over de mensen die van het werken van mij en mijn moeder meeliftten (zonder een poot uit te steken, nooit een dank je wel), was het zowel bij mijn moeder als bij baboe Soep: soedah, laat maar. Het leven is al moeilijk genoeg. Mensen die geen moer uitvoerden, zelfs baboe Soep aanmerkingen maakten als het eten tegenviel. Dat waren nou die zacht gevoelige Indische mensen!
Indische regering was in Nederlands-Indie iets anders dan in Nederland, louter iets in het spraakgebruik, want zeg nou zelf, zo’n departementshoofd had natuurlijk geen verantwoordingsplicht tegenover een parlement. Net als het woord Gurkha gebruikt voor iedere Brits-Indische militair. Net zoals Gezaghebber, die man had geen gezag maar voerde het gezag of commando over een ondermaatse en bewapende sloep.
In Nederlands-Indie dekte Gebruikelijke Nederlandse woorden niet de lading. Men had het rechtssysteem zo ingewikkeld gemaakt om het superieure westerse systeem of Apartheid te rechtvaardigen. Het is niet voor niets dat er in Indie weliswaar een Rechtshogeschool was maar een economische Hogeschool ontbrakt ten enen male.
Ja, die sloepen werden de Inische Oceaan opgestuurd door een echte admiraal, om het artillerievuur te openen op een Duits slagschip. En de marine lag in Modderlust te wachten, achter een glaasje paiit. Waarna door diezelfde admiraal de Nederlandse marineschepen willens en wetens, tegen alle adviezen de vernieling in werden gestuurd. Maar je kunt nu wel op Kembang Kuning hormat plegen. Heeft u dat als marineofficier al gedaan?
GM-Sloepen is wel een eufemisme. Anders dan sommigen beweren waren deze “sloepen” toch wel bewapende schepen. Ik noem maar de Arend, opium-jager, gebouwd in 1929 bij Wilton-Fijenoord , waterverplaatsing zo’n 1011 ton, afmetingen 70x9x2,82 meter, snelheid 18 mijl, BEWAPENING 2 kanon van 7,5 cm en 2 mitrailleurs van 12,7 mm: Met zulke bewapening schrik je toch wel de ongewapende inlandse bevolking af. Eèn schip heeft zelfs een japans vliegtuig neergehaald.
Het verhaal dat GM-schepen geen bewapening hadden berust op een fabeltje. GM-schepen vervulden ook politie-taken en we weten wat zulke taken kunnen inhouden, zie politionele acties.
Bekijk ik het lijst van GM-schepen, dan waren bijna alle schepen bewapend. Niet alleen met voor hun begrippen zwaar geschut, maar de bemanningsleden beschikten ook over geweren, de officieren hadden natuurlijk minstens een pistool, zoals hun gezag dat voorschreef.
En ik betuig altijd hormat, hoef ik geen marine-officier voor te zijn.
“Net zoals Gezaghebber, die man had geen gezag maar voerde het gezag” U blijft het maar niet te willen snappen. Als gezagvoerder loodste hij het schip naar de bestuurspost, achter in de baai. Oppassen voor de steiger, wrak geval. Als gezaghebber (BB) overlegde hij met de regent over allerlei bestuurszaken, en werden afspraken gemaakt. Lekkere hapjes! Daarna als gezagvoerder weer naar open zee zigzaggen.
” berust op een fabeltje.” Ik heb het over de tijd dat mijn vader nog werkte, vóór de oorlog. Twee geweren in de kast, bij opnemingswerkzaamheden in baaien en riviermonden, met krokodillen! Bij politiediensten waren geen wapens nodig. Die Chinese opiumsmokkelaars en Japanse ‘vissers’ wisten wel beter, waren te verstandig voor tegenstand. Het enige wat ze gesommeerd kregen was: wegwezen! Die kanons waren van in de oorlog, gemilitariseerd, met KM-bediening. Voor het eerst had mijn vader een pistool, had nog nooit met zo’n ding gewerkt.
” zie politionele acties.” Na de oorlog! En die schepen voerden geen marine-acties uit, Wel; transport voor troepen. (niet zo netjes voor burgerschepen, maar dat wisten ze bij de KM niet). Na de soevereiniteitsoverdracht moesten ze datzelfde doen bij de strijd in de Molukken. Die Indonesiërs hadden dat dus goed geleerd! De officieren kregen hierover een brief van de Molukse minister van defensie, die kende zijn lesje dus wel. U zult dat bij uw bezoek aan de KB wel hebben gelezen.
“maar een economische Hogeschool ontbrakt ten enen male.” De Indonesiërs vonden Rotterdam goed genoeg. Daar is nu een Hatta-gebouw!
“Met zulke bewapening schrik je toch wel de ongewapende inlandse bevolking af.” Die GM was er niet om ‘ongewapende inlandse bevolking’ af te schrikken. Ze hadden wel wat beters te doen.
Dhr Somers weet niet of snapt niet wat voor schepen de Gouvernementsmarine in dienst had en hoe deze gebruikt werden. Deze Marine was een civiele dienst, die echter ook militaire werkzaamheden verrichtte. De ware aard van de schepen wordt duidelijk door de naam die de inlandse bevolking aan hun schepen gaf : “Setangah Kompenie” hetgeen “halve Militaire Marine” betekende.
Veelal werden schepen van de Koninklijke Marine die ongeschikt waren voor de terugreis naar Nederland overgedragen aan de Gouvernementsmarine zoals bij de linieschepen Admiraal Tromp en Nassau, de fregatten Dageraad, van der Werf en Wilhelmina, alsmede de korvetten Ajax, Argo, Medusa, Iris, van Speyk en Venus. Bij de schepen hoorde natuurlijk ook een bewapening, die bleef bij de overdracht rustig op het schip, zodat een gelijke verdeling van het gewicht/ballast bewaard bleef. Daargelaten een kanon op een schip plaatsen gaat niet zo gemakkelijk, moet wel goed vastgezet worden.
De aangehaald Arend is een goed voorbeeld. Dit schip heeft eerst in Curaçao gediend als flottielje-jager van de KM en werd in 1935 overgedragen als opiumjager aan de Gouvernementsmarine
bronvermelding :
-de schepen van de Koninklijke Marine en die der Gouvernementsmarine 1814-1962″ in de Koninklijke Bibliotheek
-schetsen van de gouvernementsmarine van F.C. Backer Dirks
“Arend, opium-jager, gebouwd in 1929 bij Wilton-Fijenoord , waterverplaatsing zo’n 1011 ton, afmetingen 70x9x2,82 meter, snelheid 18 mijl, BEWAPENING 2 kanon van 7,5 cm en 2 mitrailleurs van 12,7 mm” U moet dan wel de jaartallen in de gaten houden. Mooie foto van de Arend (heeft mijn vader op gevaren) gezien. Aankomend uit de West, ja toen nog een marineschip. Marinegrijs met kanon. Maar daarna omgeturnd in kapal poetih, zonder kanon en mitrailleur. Bij de militarisatie in 1940 weer marinegrijs en kanon. Met een KM-bediening, want GMmers kunnen zoiets niet bedienen. Ik heb nog een foto van de Arend in Merauke gezien waarbij Kaja-Kaja’s het voorschip van de Arend hadden versierd met houtsnijwerk. Niks geen kanon!
“GM-schepen vervulden ook politie-taken en we weten wat zulke taken kunnen inhouden, zie politionele acties.” Nou, nee. Hoe zouden ze dat kunnen. Ik zie mijn vader al, Vlissingse bakkerszoon die de Chinese kok leerde Zeeuwse bolussen te bakken. Met de pikhaak achter stoute inlanders aanrennen. Wel transport van politiegroepen, zoals het transport voor alle overheidsmensen werd uitgevoerd.
““Setangah Kompenie” hetgeen “halve Militaire Marine” ” Waar haalt u dat nu weer vandaan? U weet misschien niet dat de C van VOC hoorde bij Compagnie.
“snapt niet wat voor schepen de Gouvernementsmarine in dienst had en hoe deze gebruikt werden.” De baren, zoals mijn vader ook eens was, begonnen meestal bij de Dienst Opneming en Bebakening. Daarmee leerden ze de Indische Archipel tot in alle hoeken en gaten kennen. Ik was nog niet geboren, ik weet dus niet hoe of die schepen waarop hij begon heetten. Daarna een paar jaren op station, om het vak van gezaghebber te leren. Vanuit een station = vaste plek, de bestuursposten bezoeken. Hij was afwisselend op Ambon, Merauke en Koepang. Een van die schepen was de Albatros, een oud kavalje, waar hij mee kon lezen en schrijven. Nog ingewikkeld hoor, via de scheepstelegraaf (u weet wel, rinkeldekink) de orders naar de machinekamer.. Ambon vond hij de prettigste plek. Daarna de Zuiderkruis, een kabellegger. Vergeet niet dat Indië onderdeel uitmaakte van de kabelverbindingen tussen Europa en Australië. Dat was mooi werk. Koraal werkt zich door de stalen bescherming van de zeekabels heen. Opzoeken door al varend de kabel over het voorschip boven water te halen en langs het achterschip weer te leggen. Prachtig die zwaar begroeide kabels. Er was ook een biologisch laboratorium aan boord waar wetenschappelijk onderzoek werd gedaan naar de flora en fauna. Ik kan me nog een Noorse promovendus herinneren, die kwam ook vaak bij ons thuis. Mijn vader was steeds meerdere weken van huis. Bij de toeneming van het radiotelegrafisch verkeer werden die kabels minder gebruikt. Dus ook het werk eraan, werd uitbesteed aan een Australisch bedrijf. De Zuiderkruis werd toen omgebouwd tot bevoorradingsschip voor de KM, vliegboten en onderzeeboten, door mijn vader begeleid, daar was het schip met zijn grote kabelruimen goed voor uitgerust. Ik heb de proefvaarten nog mee gemaakt. Met ook twee snelle motorboten aan boord om Japanse vissers aan te houden. Die Zuiderkruis is het enige GM-schip dat de oorlog heeft overleefd. Het werd later het staatsiejacht van Soekarno voor de excursies van zijn gasten. In het museum in Djokja hangt er een schilderij van, de suppoosten vonden het prachtig dat ik dat vertelde.. Bij de militarisatie van de GM is mijn vader gedetacheerd op de De Ruyter, vanwege zijn kennis van de archipel. Kort na het begin van de oorlog werd hij overgeplaatst op de Arend, die gezaghebber had na een zware luchtaanval een psychische dip gekregen. Ja, toen was de Arend weer marinegrijs, met een kanon met KM-bediening.
Zoals u leest, ik weet niet van politietaken. En die politionele acties waren van na de oorlog zoals u weet, mijn vader was al afgekeurd. Militaire taken! Door een burgerschip! Bij de KM wisten ze niet beter. Gelukkig beperkt tot militair transport.
Vorige week keek ik toevallig in een paar boeken over de GouvernementsMarine GM en las het volgende
Reiger (II)
Bouwwerf: Marine etablissement te Soerabaja 1930
Waterverplaatsing: 600 ton
Afmetingen 47,78×8,40×2,70
Dieselmotor van 700 apk
Snelheid: 12 mijl
Bemanning: 40
Bewapening: 1 kanon van 7,5 cm en 1 mitrailleur van 7,7 mm
Dezelfde gegevens gelden voor de Fazant (II) die in 1931 werd opgeleverd in Soerabaja.
De GM vind haar oorsprong in de Koloniale Marine, die werd opgericht op 8 augustus 1815 onder commando van een KTZ (hoogste rang Hoofdoffcier). Deze werd in 1838 opgeheven. De Civiele Marine (1834) werd later de Gouvernementsmarine (1861).
citaat:….”De GM was een civiele dienst , die echter ook wel militaire dienst verrichtte en in 1939 geheel werd gemilitariseerd. De GM werd dan ook door inheemsen getiteld Setangah Kompenie, hetgeen halve militaire marine betekent”.
….”Veelal werden n.l. schepen van de Koninkjlijke Marine, die ongeschikt werden bevonden voor de terugreis naar Nederland, overgedragen aan de koloniale Marine (=GM).
Schepen van de GM waren vanaf het ontstaan van de GM bewapend (kanon, mitrailleurs) althans dat staat vermeld in onderstaande literatuur te vinden in de Koninklijke Bibliotheek.
F.C. Backer Dirks: Schetsen van de Gouvernementsmarine (3 delen)
A.J. Vermeulen De schepen van de Koninklijke Marine en die der gouvernementsmarine 1814-1962
” keek ik toevallig in een paar boeken over de GouvernementsMarine GM” Ook handig in Javapost: Beschermd door houten mitrailleurs
Geplaatst op 19 juli 2011door buitenzorg
De geschiedenis van de Gouvernements Marine
Door Jan Somers
Voor de bewapening moet je naar de foto’s kijken. Er zijn foto’s als normale Kapal Poetih, zonder kanon, en foto’s als marinegrijs, met kanon. Het verschil tussen vrede en oorlog, met militarisatie. In Backer Dirks, De Gouvernements Marine, deel 3 p. 144 een lijst met bewapening in december 1941. Uit mijn eigen ervaring voor drie schepen waar mijn vader gezaghebber was, de Albatros, de Zuiderkruis en de Arend. Ik ken die drie zowel in vredestijd (kapal poetih, zonder kanon) als gemilitariseerd (marinegrijs, met kanon). Wat ook bijzonder is dat er in de magazijnen in Oedjoeng 3,7 cm kanons lagen die op de railing konden worden gemonteerd. (foto op p. 145). Deze stammen uit 1890!
“werden schepen van de Koninklijke Marine die ongeschikt waren voor de terugreis naar Nederland overgedragen aan de Gouvernementsmarine” Wel een datum bijzetten, dan weet u waarover u het heeft.
“Dit schip heeft eerst in Curaçao gediend als flottielje-jager van de KM en werd in 1935 overgedragen als opiumjager aan de Gouvernementsmarine” Leuke foto van aankomst in Soerabaja, nog marinegrijs, met kanon. Ik ken dat schip ook uit vredestijd, kapal poetih, zonder kanon, en na militarisatie marinegrijs met kanon.
Bovenstaande reactie is volledig onjuist De stelling was dat van Starckenborgh zich bemoeide met de capitulatie. Dat is dus helemaal niet zo, hij was uitgenodigd.
Van Starkenborgh was volledig wereldvreemd, die had contact met de realiteit al lang uit het oog verloren, die dacht dat hij vanuit zijn westerse superioriteit en als geslepen diplomaat gen. Inamura op de mat zou krijgen, maar hij had buiten de waard gerekend. Dat blijkt wel uit zijn oliedomme antwoord op de eerste vraag van gen. Inamura stelde bij de bijeenkomst aan de GG: of hij bereid was zich over te geven. Van Starkenborgh zei neen. Waarom bent u dan hier gekomen, vroeg Imamura? Gen. Inamura wilde alleen over een onvoorwaardelijke overgave praten, er was geen ruimte voor onderhandelingen. Dat wilde de diplomaat van Starkenborgh niet weten of niet begrijpen.
Dhr Somers spreekt zichzelf tegen als hij zegt dat de capitulatie alleen tussen militairen geldt. Dat was op de USS Missouri niet het geval. De Japanse burgerlijke autoriteit vertegenwoordigd door de minister van Buitenlandse zaken Mamoru Shigemitsu was daar als Symbool van niet alleen het burgerlijke, maar ook het keizerlijke gezag, dat boog voor de Geallieerden. Op het Document of Surrender is duidelijk te lezen dat de Japanse minister tekende “By Command and on behalf of the Emperor of Japan and the Japanese Government”.
Dat de minister van BZ tekende was in het kader van de document/instrument of Surrender helemaal niet nodig geweest.
Dhr Somers maakt hier een denkfout dat hij de dingen altijd vanuit zijn staatsrechtelijke fixatie bekijkt en dan ben je hier wel als blinde op een doodlopende weg. Een capitulatie heeft niets maar dan ook niets met Staatsrecht te maken, waar staat dat dan?
Bronvermelding: o.a. L. de Jong Het Koninkrijk der Nederlanden in WO2 deel 11a blz20 e.v.
” Dat was op de USS Missouri niet het geval.” Missxchien is het handig even te lezen. Ik zal het even herhalen:
“Vergeet niet dat de staatkundige en staatsrechtelijke situatie in Japan totaal verschilt van die in de westerse landen. Staatshoofd, regering, parlement, volk, krijgsmacht enz. enz. is één! Voeg daarbij de opdracht van MacArthur om totaal Japan klaar te stomen als bondgenoot van Amerika tegen het oprukkende communisme in China. Het is niet voor niets dat de onderhandelingen ,met Japan vastliepen op de positie van de keizer in het geheel > twee atoombommen! Vergeet niet dat het op 15 augustus 1945 de keizer (niet de militaire opperbevelhebber) was die de overgave (van Japan, niet de capitulatie van de krijgsmacht) bekend maakte. En uw eigen opmerking “tekenden zowel de hoogste Japanse burgerlijke als militaire autoriteiten” is daarbij zeer duidelijk en correct. Het ging de Amerikanen over een totale staatkundige overgave.” De Amerikanen kwamen niet voor niets met een show op de USS Missouri. Er is maanden over die overgave onderhandelt. Die onderhandelingen liepen vast op de weigering van de Japanners de keizer in die overgave te betrekken. Dat werd niet door de Amerikanen geaccepteerd. Met de atoombommen als drukmiddel. Dat heeft ook gewerkt, de proclamatie was van de keizer himself! MacArthur heeft daarna in Japan goed werk verricht. Ik heb begrepen dat hij en de keizer goed met elkaar konden opschieten. Hij werd ook wel de onderkoning van Japan genoemd. Dit alles is een totaal andere zaak dan de capitulatie van het KNIL. Niks onderhandelen vooraf, in een paar uurtjes gepiept, zoals normaal bij een capitulatie.
“Van Starkenborgh was volledig wereldvreemd,” Ben ik met u eens. Hij had ook helemaal niet moeten komen. Die uitnodiging van Imamura was begrijpelijk. Hij was op de hoogte van de staatsrechtelijke positie van de GG als formeel opperbevelhebber van het KNIL.die een paar dagen eerder was overgedragen. Ik weet niet of Imamura hiervan op de hoogte was.
” Inamura wilde alleen over een onvoorwaardelijke overgave praten” Uiteraard. de GG zat maar te zeuren over een capitulatie van de troepen rond Bandoeng. Imamura had het over het KNIL als geheel, over heel Indië.
“dat van Starckenborgh zich bemoeide met de capitulatie. Dat is dus helemaal niet zo, hij was uitgenodigd.” Dat laat onverlet dat hij zich in zijn functie als GG (niet als opperbevelhebber) bemoeide met de omvang van de capitulatie, hetgeen bij beide partijen niet goed viel. Ook als je bent uitgenodigd kun je je mond houden, met een verduidelijking van je huidige positie.
“dat hij de dingen altijd vanuit zijn staatsrechtelijke fixatie bekijkt en dan ben je hier wel als blinde op een doodlopende weg. Een capitulatie heeft niets maar dan ook niets met Staatsrecht te maken, waar staat dat dan?” Er is hier een ander de weg kwijt. De positie van de GG als formeel opperbevelhebber van het KNIL is een Nederlands staatsrechtelijk gegeven. Ik heb ook geschreven: “Capitulatie is een zaak tussen twee krijgsmachten.”. Dat is dus een zaak tussen twee staten, Volkenrecht! Of oorlogsrecht als u dat wilt. Niks staatsrecht! Oorlog is tenslotte ook een zaak tussen (tenminste) twee staten. Met als staatsrechtelijke component dat een staatshoofd (en ook de GG) bevoegd is voor zijn land de staat van oorlog af te kondigen. En daarmee de weg opent voor het oorlogsrecht.
Maar Zwitser was wel een beetje beter dan L de Jong.
Overdracht van staatsrechtelijke positie aan een legercommandant was in Nederland normaal, zie Mei 1940 .
Toen had de Nederlandse regering het noodzakelijk geacht, in het belang van het land en zijn Overzeese Gebiedsdelen en ter bewaring onder alle omstandigheden van haar volledige vrijheid van handelen, de zetel van het bewind te verplaatsen. Hare Majesteit de Koningin en haar ministers hebben zich daarom naar elders (Engeland) begeven.’
Voor de schriftgeleerden onder ons betekent dit geen vlucht maar de verplaatsing van de regeringszetel. Voor het klootjesvolk bekend het een vlucht.
Het regeringsgezag in Nederland werd overgedragen aan de Opperbevelhebber Winkelman. De opdracht aan Winkelman was als volgt: ….. deze diende de strijd voort te zetten, maar overgave aan te bieden, ‘zodra verder weerstand bieden doelloos en nutteloos’ was.
Nieuw was die formulering niet; nieuw was wel dat zij nu als uitdrukkelijke kabinetsinstructie door de Geer telefonisch aan generaal Winkelman doorgegeven werd……
De correcte procedure! De krijgsmacht als uitvoerend orgaan van van de politiek. Zo nodig, capitulatie van het leger in Nederland. De strijd werd vanuit elders voortgezet. Bedenk ook dat die capitulatie niet voor Zeeland gold. Daar waren Franse versterkingen aangekomen, gedacht werd dat daar de strijd kon worden voortgezet. Afgestraft à la Rotterdam. Daar is overigens nooit een aanvullende capitulatie geweest, ze zijn gewoon teruggetrokken richting Duinkerken.
@PetervandenBroek; ‘telefonisch aan Winkelman doorgegeven etc.’- Ook telefonisch aan gg.Tjarda na zijn fiere oorlogsverklaring aan Japan( nog voor de USA.)?- In de jr.’50 hoorde ik over de radio nav. de oorlog/bezetting gen. Winkelman zeggen; ‘de Nederlandse soldaat was te laf om oorlog te voeren’! En een heisa volgde! – En Tjarda in 1942; ‘liever staande te sterven, dan knielend te moeten leven’! En na 1945, terug in Indië eiste si Pepsodent: ‘de vooroorlogse(!) toestand! Want toegeven is een teken van zwakte’! – Mijn vader vertelde mij, dat zijn chef/ kapitein in huilen uitbarstte bij de capitualie . De totok vader van mijn vriend in Ambarawa; hing zich zelf op in de huiskamer! –
en de strijd werd vanuit elders voortgezet!
@”” De Nederlandse soldaat was te laf om oorlog te voeren !”” Dat is inderdaad gezegd door een Nederlandse generaal maar NIET door generaal Winkelman + 1952 .Dat had generaal Harberts verkondigd ,die zelf een zenuwinstorting kreeg toen de Duitsers door de Grebbelinie braken ,die generaal Harberts was zelf te laf om persoonlijk een kijkje te nemen bij zijn mannen ,die slecht bewapend en slecht getraind als leeuwen vochten tegen niets en niemand ontziende Duitse SS elite soldaten .Na die t.v uitzending moest Harberts voor zijn leven rennen ,zal wel weer een zenuwinstorting gekregen hebben .
Als je de dood wordt ingestuurd door zg.leiders en je vecht je dood dan ben je geen lafaard maar een ware held!
@Bertsiap; ‘Winkelman etc.’- Ik dacht niet, dat het een tv. uitzending, maar een radio uitzending.In ons pension was geen tv.(tv toen, had nog niemand) en de naam gen. Winkelman. Een voor mij toen; een potsierlijke naam.
” gg.Tjarda na zijn fiere oorlogsverklaring aan Japan( nog voor de USA.” Als u nou even Brugmans e.a. had geraadpleegd, leest u dat het helemaal geen oorlogsverklaring aan Japan was geweest. Dat had Nederland namens het koninkrijk al gedaan, overdoen was niet nodig.
” nog voor de USA” ff rekenen aan de tijdsverschillen! Zo kwam de Nederlandse Staat van Oorlog van middernacht 7/8 december pas op 10 december 3 uur n.m. aan bij de Japanse minister van Buitenlandse Zaken Shigenori Togo.
“Tjarda in 1942; ‘liever staande te sterven, dan knielend te moeten leven’!” Dat was de standaard eindzin van de voorlichtingsdienst (majoor Spit????) over de NIROM, elke dag een paar keer.
citaat:…..Ja, die sloepen werden de Indische Oceaan opgestuurd door een echte admiraal, om het artillerievuur te openen op een Duits slagschip. En de marine lag in Modderlust te wachten, achter een glaasje paiit.
Het volledige citaat is van F.C. Backer Dirks: Schetsen van de Gouvernementsmarine (deel I p.297-298) :
….” Het s.s. Valk (moet zij Hr.Ms. Valk, maar het is een GM-officier vergeven) van de GM ….onder bevel van gezaghebber B. Cornelisse (had toen een KM-rang gelijk aan een subalterne KM-officier) in de Straat Soenda samen met de grote broer Hr. Ms. Flores onder commando van LTZ1 J.J. Wichers om te verhinderen dat het in de Indische oceaan ronddolende vestzakschip “Graf Spee” ( moet zijn pantserschip of zware kruiser “Admiral Graf Spee”) via Straat Soenda de Indische Archipel zou binnen varen.
Er wordt toch niet met modder gegooid. Dat is toch wat anders dan Modderlust achter een glaasje paiit!!!!!!
” Ik denk dat het lijstje van ongewapend schepen van de GM sneller te maken is.” Het lijstje van gewapende schepen vindt u bij Backer Dirks, De Gouvernements Marine, deel 3, p. 144. Plus datum: december 1941.
” Hr.Ms. Valk,” Goed zeg, de Valk, die moet zware kruiser “Admiral Graf Spee verhinderen de Indische Archipel binnen te varen. Toch wel goed gezien door de admiraal. En op Moderlust wordt zoals u weet niet met modder gegooid, maar dansfeesten gehouden. Die marineofficieren moesten toch in beweging blijven?
“Moderlust’ Voordat u mij triomfantelijk aanspreekt: dit moet zijn Modderlust. Maar als marineofficier wist u dat al.
Ik kijk nog even vluchtig op de foto’s die ik van het schepenboek genomen heb:
Gouvernemenstmarine:
Zeemeeuw (I), bewapening 2 kanon van 5 cm, nam in 1884 aan de Atjeh-expeditie deel
Arend (I) , bewapening 2 kanon van 5 cm, nam in 1884/1885 aan de Atjeh-expeditie deel
Valk (I), bewapening 2 kanons van 5 cm, nam in 1884/1885 aan de Atjeh-expeditie deel
Zwaluw (I),bewapening 2 kanons van 5 cm, nam in 1884/1885 aan de Atjeh-expeditie deel
Condor, bewapening 2 kanons van 5 cm, nam in 1884/1885 aan de Atjeh-expeditie deel
Zodoende kan ik wel inhoud geven aan de militaire dienst van de GM. En dit zijn nog niet alle schepen van de GM. Ik denk dat het lijstje van ongewapend schepen van de GM sneller te maken is.
“nam in 1884/1885 aan de Atjeh-expeditie deel” Relevantie?
Bovenstaande schepen behoren toch niet als onderdeel van de civiele dienst van de Gouvernementsmarine ? Deze behoorden zeker tot de militaire dienst, gewapend en al. Daarom noemde de inlanders de GM ook wel “Setangah Kompenie” hetgeen “halve Militaire Marine” betekent.
Vele schepen van de GM waren wel bewapend, zgn multi-purpose schepen, want hoe kun je anders opiumsmokkelaars of andere criminelen tegenhouden? Door te vragen niet meer opium te smokkelen dat oneerlijke concurrentie deed aan de gewettigde opiumhandel van het Gouvernement (zie VanderVugt)? Wel een beetje naif.
Er waren best ongewapende schepen zoals dhr Somers beweert, dat ontken ik niet, maar die waren gemakkelijk om te bouwen en te bewapenen met wat zwaar geschut, dat maakte wel indruk op die arme onbewapende inlanders.
De Zuiderkruis was ook het jacht was geweest van de Gouverneur-generaal. Het schip was wel 78 meter lang en de bemanning bestond uit 97 man, die konden gemakkelijk een uitgebreide rijsttafel, de nasi rames speciaal met extra rijst, opdienen voor de GG en zijn gevolg, hoefden ze niet naar de chinees. Ik vraag me af of op het bovendek ook stond: verboden voor honden en inlanders.
Ik kan me voorstellen dat een GG de bewapening niks vond en het eraf liet slopen. Vergelijk ik dat schip met het koninklijk jacht “Piet Hein” (33 meter) of het zeilschip de Groene Draeck , dan leidden de GGs in Indie wel aan grootheidswaanzin of leefden op te grote voet.
Om die houten geweertjes als luchtbescherming op de Hr.Ms. Valk zal wel smakelijk gelachen zijn door de grote broer de Koninklijke Marine. De naam “Setangah Kompenie” of “halve Militaire Marine” doet de GM wel eer aan.
De GM werd in 1939 gemilitariseerd, de schepen kregen Hr. Ms. vòòr hun naam, marinegrijs geschilderd en in spaarzame gevallen bewapend. Enkele dagen vòòr de overgave in 1942 werd de GM gedémilitariseerd, maar er was geen tijd meer om de schepen over te schilderen in maagdelijk wit. Hoe legde je de Japanners uit dat deze marinegrijze schepen een civiele functie hadden? Waarom werden ze dan tot zinken gebracht door de GM? Toch volledig doorgestoken kaart
Voor ik het vergeet, Backer Dirks, de samensteller van de Gouvernementsmarine in drie delen is nogal slordig in de beschrijving van de Geschiedenis van de GM, zie ook boven. Dan kan ik me voorstellen dat hij niks snapt van de bewapening van GM-schepen. Dat schept dan wel verwarring wat ook blijkt.
“verboden voor honden en inlanders.” Waar moet je dan bij een ontvangst van de GG de regenten en hun gevolg laten? Dat waren toch broeders? Die gearmd liepen?
Ik vond het vreemd dat u was blijven steken bij de Atjeh-oorlog, met schepen die al lang niet meer bestonden. Was toch oude geschiedenis?
De opiumjagers konden wel een watervliegtuig aan boord hebben maar dat was niet zo handig. Was je wel een tijdje bezig met dat ding in het water te takelen. Vandaar dat elk schip samenwerking had met drie vliegtuigen van de Marineluchtvaartdienst. Die Chinese opiumsmokkelaars en Japanse ‘vissers’ keken wel uit weerstand te bieden. De opiumjagers hadden voldoende aan: wegwezen! Heb je meteen geen gelazer met opgebrachte schepen en gevangen zeelui. Niet moeilijk doen, als het makkelijk ook kan.
“oneerlijke concurrentie deed aan de gewettigde opiumhandel van het Gouvernement” In Nederland doen ze dat handiger. De overheid met een monopolie accijns te heffen op tabak en alcohol.
” indruk op die arme onbewapende inlanders” In mijn tijd bemoeide de GM zich daar niet mee.
“opdienen voor de GG en zijn gevolg,” Bij het bezoek aan een bestuurspost werd soms de regent met gevolg (inclusief vrouwen en kinderen) aan boord genodigd: Zeeuwse bolussen, daar heb ik hier al vaak over geschreven. Bij bezoek aan een residentie was er meestal ‘s-avonds in de soos dansi dansi. Mijn vader had daar vaak geen zin in en nam de wacht over van en van de officieren, die dan in zijn plaats ging. Met de opdracht: vergeet niet de vrouw van de resident ten dans te vragen.
“Hoe legde je de Japanners uit dat deze marinegrijze schepen een civiele functie hadden? Waarom werden ze dan tot zinken gebracht door de GM?” Hoe leg je de Commandant Zeemacht uit dat vele van die demilitarisaties niet op tijd of helemaal niet bij die schepen aankwamen? Waarna de gemilitariseerde GMmers de opdrachten van de KM uitvoerden en hun schip tot zinken bracht. Waarop enkelne door de Japanners als franc-tireur werden bestempeld en aldus geëxecuteerd. Hoe legt u dat uit aan de Commandfant Zeemacht?
“Dat schept dan wel verwarring wat ook blijkt.” Van de door mij genoemde schepen waar mijn vader op heeft gevaren: de Albatros, de Zuiderkruis en de Arend. Ik ken die drie zowel in vredestijd (kapal poetih, zonder kanons) als gemilitariseerd (marinegrijs, met kanons). Ook te zien op de foto’s. Toch niet zo verwarrend?
De schepen van de GM zijn van het begin van haar bestaan altijd bewapend geweest, vandaag mijn verwijzing naar de Atjeh-oorlog. Dat niet alleen, ik lees in de bouwtekeningen van de s.s. Arend dat het schip een munitiekamer had voor 12 geweren en 6 pistolen met bijbehorende patronen, dat is behoorlijke bewapening, die waren daar toch niet voor. niets opgeborgen, de GM had ook een militaire taak.
Dat verhaal van die opiumjager is toch fantasie, is nergens op gebaseerd, wat is daarvan de bron?
Kennelijk is er onbegrip over de betekenis van “militarisering” van de GM in september 1939 (na de inval van de Duitsers in Polen). De staat van oorlog werd weliswaar in Nederland afgeroepen, maar dat gold ook voor Nederlands-Indie. De GM en haar schepen kwamen direct onder bevel van de Koninklijke Marine in Nederlands-Indie, het personeel viel onder de krijgstucht en kregen rangen gelijk aan die van de KM. De schepen kregen het voorvoegsel Hr.Ms, werden grijs geschilderd en als ze nog niet bewapend waren gelijk van kanons en/of machinegeweren voorzien. Dat blijkt wel bij de Valk, dat heeft dhr Somers zeker overheen gelezen. Volgens Backers Dirks van de GM was de Valk al in niet pas in 1941 maar al in 1939 voor de bewakingsdienst in Straat Soenda “bewapend met twee oude 7,5 cm kanonnen (een KM-man schrijft kanons ) terwijl de scheepstimmerman twee schijn-mitrailleurs van hout aangebracht had”.
“een munitiekamer had voor” Maar dan moest er wel wat in zitten. Mijn vader kreeg pas een pistool bij de militarisatie. Dat heb ik nergens gelezen, ik was er zelf bij. Hij vond het maar niets. Dat pistool was pas mogelijk vanwege de KM-uniformen. Als GMmer had hij jas toetoep,
“wat is daarvan de bron?” Ik dacht E.J. Tjerkstra, collega van mijn vader. Maar dat is zo lang geleden.
“De staat van oorlog werd weliswaar in Nederland afgeroepen, ” In Nederland kon de staat van oorlog niet in september 1939 worden verklaard, oorlog met wie dan. Waarschijnlijk de staat van beleg en op 10 mei 1940 de staat van oorlog. Voor het gebiedsdeel Nederland. Op 11 mei 1940 werd in Indië de staat van beleg van kracht. De staat van oorlog met Japan werd op werd op 10 december 1941 door Nederland gedaan. Dat hoefde de GG dus niet meer te doen. Hij gaf via de radio een proclamatie op 8 december 1941. (Brugmans!).
“werden grijs geschilderd en als ze nog niet bewapend waren gelijk van kanons en/of machinegeweren voorzien” Hoe vaak heb ik dat al geschreven? Marinegrijs plus kanons. “al in niet pas in 1941” Dat zou best kunnen, een militaire taak. Er gebeurden veel rare dingen door de KM met de GM. Maar details weet ik niet, voor mij niet zo interessant. “bewakingsdienst in Straat Soenda” Dat is toch i.v.m. verdediging van Indië tegen buitenlandse agressie. Een taak van de KM? En dan een burgerschip inzetten voor die militaire taak!?!? Die ideeën van de Commandant Zeemacht over de militarisatie waren toch al vreemd. Volledige inbedding in de KM, en toch geen uitbetaling achterstallige salarissen zoals wel bij de KM!
Soms wens ik wel geschiedenis als studie gekozen te hebben. Had ik van mijn hobby mijn werk kunnen maken.
Bij de geschiedenisles op het Atheneum werd mij uitgelegd, dat bij K.B. van 26 augustus 1939 in Nederland de staat van Oorlog werd verklaard. Uit de militarisatie van het GM blijkt wel dat dat ook voor Nederlands-Indie gold.
Deze staat van oorlog werd bij KB van 6 juni 1949 in een staat op voet van vrede o.i.d. omgezet.
Voor de ongelovige Thomassen haal ik ook een link erbij
https://books.google.it/books?id=wBqu8nEcj-kC&pg=PA91&lpg=PA91&dq=B.S.+27+augustus+1939&source=bl&ots=v7sEWhF_y3&sig=ACfU3U1emZSU72svWzkoIJ4Wzbi5hB_J8g&hl=it&sa=X&ved=2ahUKEwj69LrLhfLnAhVCuqQKHeK8CwAQ6AEwAnoECAcQAQ#v=onepage&q=B.S.%2027%20augustus%201939&f=false
Ik ken dat KB niet. Maar mijn vraag blijft: in 1939 oorlog met wie? En een militarisatie kan al bij staat van beleg. Die is juist bedoeld om van alles te mogen doen om klaar te zijn voor …. Ik geef u het voordeel van de twijfel. Ik doe er verder niets mee.
Maar “Op 11 mei 1940 werd in Indië de staat van beleg van kracht.” Dat kan de GG doen krachtens I.S. art. 33. Had hij niet hoeven te doen als de Nederlandse staat van oorlog ook voor Indië gold.
Ik heb het nog even nagekeken. Het KB uit 1939 was geen verklaring van Staat van Oorlog, maar een ‘drôle de guerre’, een ‘volkenrechtelijkachtige’ verklaring dat het leger op oorlogssterkte wordt gebracht. Dus niet in oorlog is. En mogelijk ook meegedeeld dat dit voor het hele koninkrijk gold. Het is inderdaad een ‘denaturation’ van het begrip ‘Staat van Oorlog’. Misschien wist men in Nederland niet beter, er was in Nederland zo lang geen oorlog geweest. Maar toch wel netjes door de GG hertaald in Staat van Beleg, waarmee het leger ook op oorlogssterkte kon worden gebracht. Maar dat is een conclusie van mij.
“in september 1939 (na de inval van de Duitsers in Polen). De staat van oorlog werd weliswaar in Nederland afgeroepen, maar dat gold ook voor Nederlands-Indie.” Ik heb het gevonden. Niks staat van oorlog. L. de Jong: Op 3 september verscheen in de Nederlandse Staatscourant de officiële Neutraliteitsproclamatie der regering. Daar hoorde een geheime instructie bij die het militaire apparaat maar ook de gezagsdragers en ambtenaren van het burgerlijk bestuur (…). (…) In het rechtsgebied van het Koninkrijk der Nederlanden, omvattende (…). Ik weet niet op basis waarvan de algehele mobilisatie in Nederland kon worden afgekondigd. Ik denk op basis van die proclamatie, voor de handhaving van de neutraliteit heb je toch parate troepen nodig. Maar normaliter moet dat op basis van de Staat van Beleg. Maar al die artikelen van die proclamatie lezen vond ik een beetje teveel van het goede. In Indië gebeurde dat op basis van de door de GG op 11 mei 1940 afgekondigde Staat van Beleg. Plus de militarisatie van de GM.
.De ‘drôle de guerre’ wordt door L. de Jong vertaald met quasi-oorlog. Het was toen ook een vreemde toestand in Europa. Terwijl Polen al verdeeld werd tussen Duitsland en Rusland, en Duitsland, Frankrijk en Engeland in staat van oorlog met elkaar verkeerden, gebeurde er in het westen niets bijzonders.
“Soms wens ik wel geschiedenis als studie gekozen te hebben.” Kan toch nog altijd? Ik ben na mijn pensionering begonnen met mijn tweede studie, rechten (staatkundig, juridisch), in Rotterdam. Via een uitspraak van de Hoge Raad kon ik alle kosten aftrekken van de belasting. En daarna mijn dissertatie, volkenrechtelijk. Als buitenpromovendus. Voor mij vrijheid van onderwerpkeuze, voor de begeleidende hoogleraren weer eens wat anders dan de door de vakgroep vastgestelde onderwerpen. Alleen heeft Zeeuws meisje tien jaar lang moeten leven met een vaak afwezige student.