Verslag en camerawerk van Ellen
Maandag 8 oktober, 16.30-18.00 uur, Koninklijke Schouwburg, Den Haag
In de sfeervolle en druk bezette Paul Steenbergenfoyer werd de presentatie gehouden van het nieuwste boek van Kester Freriks. Alhoewel je het eigenlijk geen boek(je) mag noemen, omdat het meer een pamflet is, zoals Frits van der Meij van Athenaeum Uitgeverij verwoordde.
Het eerste exemplaar werd uitgereikt aan Eric Schneider, éminence grise van het Nederlandse toneel. Schneider werd in Batavia, Nederlands Indië geboren. Freriks werd in Djakarta geboren, toen nog geschreven met Dj.
Uiteraard was er na de presentatie tijd voor een borrel en omdat ook boekhandel Van Stockum aanwezig was, het pamflet te laten signeren.
Foto’s en filmpjes: https://photos.app.goo.gl/yGWtG4xDCFUrUzDz8
NRC, Kester Freriks schrijft op 8 oktober 2018:
De tijdsspanne die tempo doeloe heet, duidde ooit op een mooie goede tijd die voor velen duurde vanaf halverwege de negentiende eeuw tot aan het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in Azië. Maar het begrip is belast en beladen, het klinkt als een verwijt. Alsof de geschiedenis heeft gelogen. Wás die tijd zo verderfelijk?
Een reactie op het stuk van 8 oktober van Kester Freriks:Lees hier in de NRC:
Ons collectieve koloniale geheugen is lang bepaald door het idee van een heerlijke tempo doeloe, die zogenaamd ‘goede oude koloniale tijd’. Vreemd is dat niet: een traumatische oorlogstijd, de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd, gedwongen migratie en een koude en racistische ontvangst in Nederland hebben voor veel Indische Nederlanders de herinnering aan hun leven in Indië gekleurd en hun identiteit bepaald. Over die afschuwelijke tijd werd lang gezwegen, terwijl herinneringen aan de vooroorlogse tijd juist vaak werden verheerlijkt en overgedragen op de volgende generaties.
Nog een reactie op Freriks, 8 oktober
Waarom ik nogal misselijk word van Kester Freriks’ opiniestuk in het NRC
...................
Indisch4ever 
Mooi commentaar van dit gewoon Indisch meisje (dat er misselijk van werd). De tempo doeloe (ook in het pamflet van Kester Freriks) is niets anders dan de bevestiging van de apartheidspolitiek van de kolonisator. De Indo-Europese schrijver Rob Nieuwenhuys (1908-1999) – die in 1954 het tempo doeloeboek Vergeelde portretten schreef onder het pseudoniem van E. Breton de Nijs – repte, dat de Europese gemeenschappen in het voormalig Indie waren als lichte uitzaaiingen in een groen landschap. “Heterogeen als weinig andere, met haar gradaties van blank tot bruin tot ‘bijna Inlander’ hebben de Europeanen altijd enclaves gevormd temidden van het omringende miljoenenvolk, Deze gemeenschappen hebben bij alle innerlijke spanningen voortdurend de tendens gehad tot afsluiting. De Europeanen leefden inderdaad in een gesloten samenleving met een koloniaal standensysteem, die overigens hemelsbreed verschilde van die in Europa. Zijn kijk op de dingen werd bepaald door de nieuwe sociale verhoudingen waarin hij kwam te verkeren, maar hij bleef in Indie onder Europeanen leven. Men voelde zich voortdurend bedreigd en richtte sociale bolwerken op om zich te kunnen beveiligen tegen invloeden van buitenaf, die altijd – zo meende men – leiden moest tot het gevreesde proces van ‘verindischen’. De houding van de Europeaan is altijd bepaald geweest door een drang van zelfbehoud en zijn positie, zijn cultuur, zijn levensgewoonten en daartoe kwam hij tot de mythe van de superioriteit van de westerse waarden. Er bestonden voor de verschillende bevolkingsgroepen aparte scholen, een aparte ontspanningssoos en aparte zwembaden. De Europeanen woonden voornamelijk in de steden van de rest van de koloniale samenleving afgezonderd in moderne villawijken. De kleine Indischman (het overgrote deel was de kleine boeng) woonde doorgaans in de zogeheten gangen, de kleine stegen die vanaf de hoofdstraten de toegangswegen vormden tot de stedelijke kampongs. Vanwege de gescheiden woonbuurten was er van sociaal prive-contact tussen de totok in goeden doen, de Indo-Europeaan die veelal net kon rondkomen, en de arme inlander (die meestal kon terugvallen op zijn familie in de kampong) nauwelijks sprake.” Aldus Rob Nieuwenhuys. Naast de kleine boeng spraken sommigen onder de Indische groep van midden-boeng. Maar die bestond niet. De grote boeng was en bleef de totok.
read:https://www.cbc.ca/radio/thesundayedition/the-sunday-edition-september-17-2017-1.4291332/there-is-no-such-thing-as-the-white-race-or-any-other-race-says-historian-1.42
Verschil in beleving door kleur, status en een eenzijdige discriminerende blik op het verleden.
Wat niet te begrijpen valt is dat de heer Freriks d.m.v. zijn pamflet al weer een ‘koloniale kijk’ op het recente verleden biedt. Deze poging geeft maar weer eens aan hoe verschillend er met de gedocumenteerde waarheid wordt omgegaan. Zijn argumenten en observaties worden weerlegd door de ego documenten van mensen die hele andere ervaringen hebben opgedaan, in hun privé leven en beroepsmatige carrière. Overheidsmaatregelen die verregaande discriminatoir waren voor bv de inheemse bevolking of bepaalde Indo groeperingen, ook onderdeel van die goeie ouwe ‘Tempo Doeloe’. Natuurlijk hadden bepaalde lagen van de koloniale bevolking het meer dan goed, ik kom zelf uit zo’n familie, meer dan 5 generaties ‘kolonialen’ die er fortuin maakten en als geslaagd burger weer terugkeerden naar het Vaderland. Dat had alles te maken met hun bevoorrechte posities, gebaseerd op kleur en sociale status. Freriks diskwalificeert zich hiermee als serieus deelnemer aan het publieke discours. Gelukkig zijn er ook andere wetenschappers die zijn ‘Koloniaal Sprookje’ met de juiste argumenten kunnen weerleggen.
Als u in die tijd had geleefd, had u er toch ook gebruik van gemaakt? Het waren andere tijden en niet te vergelijken met het huidige. Is uw leven zo ideaal? Over 100 jaar zullen de mensen daar ook een oordeel over vellen.
Het feit dat ik kan terug kijken op mijn koloniale familie geschiedenis met de daarbij horende privileges, ontslaat mij niet om kritisch te kijken naar die geschiedenis. De familie heeft naast een blanke tak ook een Indische tak en beiden hebben goed geboerd in de kolonie. Gewonnen en ook geronnen, daar pluk ik en andere familieleden nog steeds te vruchten van. Dankzij of ondanks weet je of het goed of fout was, ook al was een en ander in die tijd anders. Getuige de verhalen van hen die het indertijd en naderhand minder goed getroffen hebben.
De overgrote meerderheid in het koloniale system had het minder goed getroffen The majority got blued.screwed and tattooed by a”reigning” minority based on racial discrimination, colorskin, prejudice and illusions of “superiority”.
Klik om toegang te krijgen tot illusions.pdf
https://en.wikipedia.org/wiki/Master_race
citaat:
Koloniaal geluk is niet los te zien van koloniaal leed
Wie bracht het verkoelende drankje?
————–
Grappig…. Eric Schneider ( geb 1934 Batavia) sprak op de boekpresentatie van Tempo Doeloe, een omhelzing en hij vertelde dat hij zijn eerste herinnering koesterde.
En vrouw bracht hem een drankje in een glas .
Was dat zijn koloniaal geluk ? En welk koloniaal leed is er dan gekoppeld aan dit specifieke geluk ?
Later , als 8-jarige, kwam hij in het jappenkamp.
Was dit zijn koloniaal leed en en welk koloniaal geluk is er dan gekoppeld aan het verknallen van zijn jeugd?
Had Eric Schneider een baboe die hem verzorgde ?
Is dat koloniaal geluk en ging dat ten koste van die baboe.
Was de zorg voor dit kind haar koloniaal leed ?
Dit koloniaal geluk is zeker wel los te zien van koloniaal leed.
Die koppeling ligt niet 1-op-1.
Wie was toch die vrouw die een verkoelend drankje bracht voor de peuter Eric ?
Dat was zijn moeder.
Geachte Heren ,
Voor het Britse Rijk met Brits-Indië als kern eindigde hun Tempo Doeloe met de Eerste Wereld Oorlog waarbij 1.250.000 Mannen omkwamen(De meesten uit Engeland en Brits-Indië) en 2.000.000 zwaar gewond raakten en 250.000 vermisten waarvan hun botten nog steeds worden terug gevonden in Vlaanderen en Noord-Frankrijk .(Een zware slag was ook de dood van Lord Kitchener in 1916)
God zij dank dat Nederland en Nederlands-Indië niet hebben deel genomen aan de Eerste Wereld Oorlog dit zou ook het vroegtijdige einde betekenen van hun Tempo Doeloe .
“waarbij 1.250.000 Mannen omkwamen” Maar zij hebben dan ook elke 11 november een wereldwijde herdenking. Elk jaar op 11 november verzorgt de brandweer in Ieper om 20.00 uur in Ieper, Flanders Fields een taptoe, zonder enige organisatie, gewoon uit zichzelf. Komend 11 november proberen ze een verfijning van 2017, met op TV een wereldronde herdenkingsestafette met de tijdzones mee. !918 >>2018.
In Flanders fields the poppies blow
Between the crosses, row on row,
That mark our place; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.
We are the Dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow,
Loved, and were loved, and now we lie
In Flanders fields.
Take up our quarrel with the foe:
To you from failing hands we throw
The torch; be yours to hold it high.
If ye break faith with us who die
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders fields.
Major John McCrae – 1915
Boezinge
@ Wie was toch die vrouw die een verkoelend drankje bracht voor de peuter Eric ? Tja ik dacht meteen ( Bevooroordeeld) dat zal baboe Soep wel zijn geweest ,natuurlijk domme gedachte van mij ,het was gewoon zijn moeder .Vooroordelen alle mensen ,ook ik hebben er wel eens last van .Ging vandaag maar eens een dagje stappen in Nijmegen ,Nijmegen was tot 1940 de tweede Indische stad van Nederland na Den Haag .Werd op straat vriendelijk toegeknikt door Indische mensen ,ik heb geen bordje nodig op mijn kop met het woordje Indo erop ,dat zie je zo ook wel .De nieuwe leider van D66 ,Rob Jetten was daar raadslid geweest ,deze Jetten is 3e generatie Indisch maar in alles is Jetten gewoon een Nederlandse jongen net als Jesse Klaver en Th Baudet niks mis mee .Er kwam zelfs een wat oudere Indo op me af ,die vroeg of hij wat mocht vragen “” Boleh pak “” Nou er kwam ( het voor mij bekende riedeltje ) hoe moeilijk hij het had etc etc .Dus ik gaf hem maar wat uang ,ja als je doneert voor Sulawesi ,kun je ook doneren voor een behoeftige Indo uit Nijmegen ,weet je zeker dat je geld goed terecht komt .( Hij kan natuurlijk ook linea recta de kroeg inlopen ,is voor mij ook goed ) Misschien moeten wij Indo,s niet vergeten dat ALLE bevolking groepen het zwaar hadden tijdens de Japanse bezetting .dus niet alleen Indo,s en belanda,s maar ook de Indonesiers ,Chinezen etc .
Tempo Doeloe? Een gruwelijke bezetting!
Waarom vergoelijken veel oudere Indische-Nederlanders die gruwelijke koloniale tijd, vraag Reza Kartosen-Wong zich af.
https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/13/tempo-doeloe-een-gruwelijke-bezetting-a2456213
@Als kinderen van witte vaders en Indonesische moeders waren Indische Nederlanders in voormalig Nederlands-Indië tweederangs burgers. In de raciale hiërarchie stonden zij boven Indonesiërs, maar onder witte Nederlanders of totoks. Het leidde ertoe dat veel Indische Nederlanders zich schaamden voor hun Indonesische afkomst, zich schaamden voor hun moeders. Zij keerden zich af van alles wat Indonesisch was en probeerden zich zo Nederlands mogelijk voor te doen.@
Waarom alles op een hoop vegen en generaliseren? Ieder Indische in het voormalig Indie heeft ook zijn eigen leven bepaald en een eigen weg gevonden tussen alle andere mensen. Iedere totok wilde wat graag zaken doen met een bruine die het ook goed doet. De Chevaliers in Padang hebben met hun talent en hun gevoel voor de mede mens voor de oorlog niet voor niets een hotel/restaurant en een auto import bedrijf opgebouwd. Hadden race paarden, veeteelt en een park gevuld met herten. Bezaten huizen en bouwden een zwembad voor een city.
Zij hadden geen tijd om over bruin of blank te denken. Gewoon zaken doen en de mensen die voor hun werkten werden goed behandeld en ook goed betaald. Het zelfde deed ik hier in Ca. Gewoon werken aan je toekomst en geld maken/opzij zetten voor je oude dag. Just money talk!
“Zij hadden geen tijd om over bruin of blank te denken.” Klopt helemaal. Maar nu, in ‘Holland’, zijn ze gepensioneerd, hebben niks te doen (hun vrouw mag stofzuigen en de afwas doen misschien). Gelukkig is er I4E.
Citaat van Kartosen -Wong “” De Indo,s keerden zich af van alles wat Indonesisch was en probeerden zich zo Nederlands mogelijk voor te doen “” Tjonge jonge wat een bami bal ! Is zeker nooit op bezoek geweest bij echte Indische mensen ,zoals mijn ouders en hun vele ,vele kennissen ,je kreeg ongevraagd wat te eten en te drinken ,altijd gastvrij ,zelfs toen mijn moeder al 90 was en er weer veel te veel was gekookt ,bracht ze het eten aan de Marokkaanse buren ,hoe veel echte Nederlanders zouden dat doen ? Zou Kartosen-Wong dat doen met zijn grote bek ? Als er 1 persoon een ECHTE NEDERLANDER is geworden is het Kartosen-Wong wel met zijn domme generalisaties ,laat Kartosen-Wong maar een feestje geven samen met Pondaag en Michael van de Grauwe Eeuw ,wat doen ze dan ? Nou ze kijken elkaar aan en vragen dan “” Wie gaat het betalen ?”” Gelukkig zijn niet alle Indonesiers zo als die Kartosen dinges anders had ik een gloeiende hekel aan ze gekregen ( Wat nu zeker het geval niet is )
@R Kartosen-Wong : ‘Het is dan ook niet verrassend dat samenleving en politiek een instrument van onderdrukking en uitbuiting als de VOC nog altijd verheerlijken en vooral in positieve termen van handel, avontuur en vooruitgang beschouwen.
Vanuit Indonesisch perspectief was er sprake van een gruwelijke en langdurige bezetting. Zij werden ruim driehonderd jaar stelselmatig onderdrukt, uitgebuit, gediscrimineerd, verkracht, vermoord. Ja, zij mochten later ook naar school, zoals Freriks schrijft. Maar dan nog kregen zij niet dezelfde kansen als witte of Indische Nederlanders.
### Daar gaan we weer…de bekende klepel en de klok. Vraag je dan toch eerst verbaasd af hoe een handjevol Europeanen een gebied van Europese afmetingen kan besturen en uitbuiten, vermoorden, discrimineren etc. Dat moeten dan wel die ‘witten’ zijn met hun geavanceerde wapentuig en juridische slimmigheidjes. Vergeten wordt dat zonder medewerking van de plaatselijke baasjes en heersers (uit persoonlijk belang) je de zgn bezetting kunt vergeten.
***Het aantal Europeanen in Nederlands-Indië in de negentiende eeuw was lange tijd gering. De kolonie telde in 1880 niet meer dan 59.903 Europeanen, ten opzichte van een inheemse bevolking van ruim 19,5 miljoen inwoners.1 Het totale aantal Nederlandse ambtenaren van het Binnenlands Bestuur op Java was klein.2 Niettemin konden zij Java besturen dankzij het ingevoerde dualistisch bestuurlijk systeem: de inheemse bevolking werd feitelijk bestuurd door de inheemse hoofden.3 De regenten voerden het Nederlandse koloniale beleid uit. Het Nederlandse en het inheemse bestuur functioneerden naast elkaar, maar het inheemse bestuur stond onder toezicht van het Nederlandse bewind. In de ogen van de inheemse bevolking waren de traditionele hoofden desondanks de soevereine vorsten.
Het ‘Inlands bestuur’ bestond uit inheemse vorsten die regeerden met behulp van plaatselijke hoofden. Ook het ‘Inlands bestuur’ was hiërarchisch opgebouwd. De regenten stonden aan het hoofd; hieronder de districtshoofden of wedana’s. Tenslotte de onderdistrictshoofden en de desahoofden. De inheemse hoofden regelden de aanplant van exportproducten en zorgden dat de herendiensten werden uitgevoerd. In de ogen van de inheemse bevolking waren de inheemse hoofden de soevereine vorsten, ondanks het feit dat er nog een ‘vreemde’ bestuurslaag boven gekomen was. Deze bestuursopbouw werd gestimuleerd door hoge functionarissen zoals J.C. Baud.1 Hij wilde de inheemse bevolking zoveel mogelijk onder bestuur van de eigen hoofden laten.2
Veel regenten waren priyayi, wat wil zeggen dat ze deel uitmaakten van de traditionele adellijke stand op Java en Madoera.3 Met deze elite ging het Nederlandse bestuur vanaf de tijden van de VOC al relaties aan.4 De verhouding tussen de regenten en het Europees binnenlands bestuur was in het tweede artikel van het ‘Reglement Europese binnenlands bestuur’ als volgt omschreven: ‘In zaken, welke het Inlandse bestuur aangaan, zijn de Regenten de vertrouwende raadslieden van den Resident, die dezelve als zijn jongere broeders zal behandelen.
Bij aanvang van de negentiende eeuw had het Nederlands bestuur in de persoon van gouverneur-generaal H.W. Daendels geprobeerd de macht van de regenten te verminderen(te ‘ontfeodaliseren’).4 Maar met de invoering van het Cultuurstelsel in 1830 werd de macht van de Javaanse vorsten juist bevestigd en bekrachtigd. De regenten moesten met respect behandeld worden. Hun ambt werd in 1854 weer erfelijk gemaakt, waardoor hun positie geconsolideerd werd.
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=17&ved=2ahUKEwiwjuCGoIbeAhVFM-wKHRPlDFw4ChAWMAZ6BAgDEAI&url=https%3A%2F%2Fdspace.library.uu.nl%2Fbitstream%2Fhandle%2F1874%2F31177%2FCinematic%2520history%2520geeft%2520historici%2520het%2520nakijken.doc%3Fsequence%3D1%26isAllowed%3Dy&usg=AOvVaw0CiX7vDJWfT6PZoh9XM-Rj
“werd de macht van de Javaanse vorsten juist bevestigd en bekrachtigd.” En daar ging de rede van Max Havelaar nou juist over. Maar op de scholen wordt alleen de prachtige woordkeus besproken.
@Boeroeng :Kun je het Kester Freriks kwalijk nemen ,als hij memoreert dat hij een mooie tijd heeft gehad in het Indie van Tempo Doeloe ? Vind van niet hij zag de dingen vanuit het oogpunt van een kind ,die in een ivoren toren heeft geleefd .Als je 3 personen vraagt wat hun indruk was over die tijd ,kun je 3 verschillende verhaal versies krijgen ,persoon 1 is een volbloed Nederlander /Totok ,persoon 2 is een donker gekleurde Indo ,kind van een kleine bung ,persoon 3 is een volbloed Indonesier uit de desa /kampong .Ik houd er ook niet zo van als er slecht wordt geschreven over het KNIL ,komt natuurlijk doordat mijn Hollandse voorvaders in het KNIL hebben gediend maar de Indonesier ziet het KNIL als een bezettingsleger ,die met ijzeren hand optrad ( Zie het verhaal van Colijn ) Tja ik ga die discussie met een Indonesier natuurlijk nooit aan ,want ergens heeft ie wel een beetje gelijk .
@Bert;’een kind, die in ivoren toren etc.’- Klopt. Wij/ nazaten behoren daar toen de bezettende macht(!) en niet anders. We genoten van alles, wat met tempo doeloe te maken had! Zij die zich hier bij aansloten; Indonesiërs/Staatsblad Nederlanders ea genoten mee, weliswaar soms niet voor de volle 100%. De één meer dan de andere. ‘Likken naar boven/ Europeanen en trappen naar beneden/inlanders’ was heel gewoon. Te behoren tot de Europese kaste was elk streven. Zelfs de ‘bruinste Indo’ beriep zich door zijn naam en christen zijn, op het/zijn Europese afkomst. ( In de Japanse tijd, net andersom!) Een staatsblad Inlander kende/noemde zelfs zijn het staatsblad nr, uit zijn hoofd/spontaan, indien hem een te benoemen inlandse salaris schaal werd voorgehouden.’Iedereen in Indië, discrimineert iedereen’, zei ooit iemand op deze site. En zo was het. Ook in het Knil) had men zelfs diverse Inlandse loonschalen. Zelfs bij de blanke(!) Nederlanders had men verschillen. Tussen lokale/blijvers en uitgezonden(uit Nederland) medewerkers/trekkers. Ooit in Tong tong/Moeson gelezen dat een totok vader verzuchtte dat zijn dochter toch op een blijver verliefd is geworden. ‘Oh, ze gaan naar Golland, betoel, was daarentegen de kreet van een trotse Indo vader en …natierlijk ook van de moeder. Ooit zag ik, net toen wij hier Amsterdam kwamen/1953, zo’n Indische dochter, naast haar man op de Albert Cuyp markt….als marktvrouw! Ik ontdekte toen mijzelf…dat ik door Indië ben aangestoken!
@te behoren tot de Europese kaste was ieders streven…Staatsblad Nederlanders.
# ? Uitzonderingen die een nadere toelichting behoeven want de bevolkingsgroepen leefden los van elkaar zoals Soekarno ook benadrukte.
*** De meer progressief denkende bestuurders, de ‘ethici’, wilden die adat in stand houden omdat ze vernietiging ervan een onwenselijke europeanisering vonden. De veelvormige inheemse cultuur en haar instituties dienden geëerbiedigd te worden. De conservatieven in het binnenlands bestuur steunden dat beleid ook, maar met een ander motief: de ervaring had geleerd dat dit systeem de economische gang van zaken in Indië weinig in de weg legde.
Van Doorn beklemtoont dat deze politiek niet berustte op discriminatie of racisme, maar ‘logisch voortvloeide uit het aloude bestuurlijke principe dat de diverse bevolkingsgroepen hun eigen hoofden gunde en hun gebruiken en instellingen’.
Er was één groep die buiten het inlandse adatsysteem viel en zijn eigen ‘Europese adat’ diende te gehoorzamen. Dat waren de Nederlanders en de Indische Nederlanders.
De Wet houdende regeling van het Onderdaanschap uit 1910 zonderde deze laatstgenoemde groep uit van de status van de inlander, die werd omschreven als ‘Nederlandsch onderdaan, geen Nederlander zijnde’. De bevolkingsgroepen leefden los van elkaar. De Indonesische nationalistenleider Soekarno schreef daarover in de jaren dertig:
‘De blanke heeft in ons land zich zorgvuldig geïsoleerd. Hij heeft zich afgesloten van alles wat niet blank is; hij wijst iedere benadering van onze kant af. Hij heeft zich een samenleving opgebouwd, waarin hij geen contactpunten heeft met de inlander.’
Die Indische variant van de apartheid deed zich in velerlei vormen voor: in aparte scholen, in segregatie in villawijken voor Europeanen en kampongs voor inlanders; in aparte sportclubs en zelfs in afzonderlijke sociëteiten.
En ook in de leiding van het land. Zo bestond het bestuur uit het blanke Binnenlands Bestuur met de resident als centrale lokale figuur en het inheemse Inlands Bestuur, het Pamong Pradja met de regent als lokale machthebber. Een bruine resident was even ondenkbaar als een blanke regent. In de rechtspraak bestonden allerlei verschillen tussen blanke en inheemse rechtspleging.
http://archief.ntr.nl/deoorlog/page/mappen/780436/Rangen+en+standen.html
@PLemon; ‘wilden die adat in stand houden etc.’- Inderdaad, die feodale adat, kwam ons goed te pas in het systeem; Europeaan – Inlander, dwz. de totaal rechteloze inlander. Werkverschaffing via die, door ons gesalarieerde, elite betekende dat de Inlanders dan ‘de goedkoopst en gewilligste’ onderdanen werden. Problemen werden door ons opgelost dmv. bemiddeling. -Geen discriminatie? MI.pure
verdekte(!)discriminatie door gebruikmaking van bestaande feodale kanalen.
@Hr Mertens “de totaal rechteloze inlander. Werkverschaffing via die, door ons gesalarieerde, elite”
# Wat wilt u toch, in dat tijdperk maakte de Hollander gebruik van het heersende feodale klimaat ( al die elkaar bestrijdende vorstendommetjes )En u weet dat waar 2 honden strijden om een been, de 3de ermee heengaat. En dat hun feodalen de eigen bangsa uitbuitte en de opbrengst met die Hollander deelde kan door onze huidige bril bekeken zeker niet door de beugel. Maar de verandering in de opvatting van de menselijke normen en waarden veranderen door de tijd heen maar in slakkentempo.
Lekker hoor dat toen lopende systeem bestraffend te bespreken en de schuld vooral de Hollander in de schoenen te schuiven.
“uit 1910 ” Waarom toch zulke ouwe koeien uit de sloot? Net alsof er in 1922 en 1925 niets is veranderd!
“op de Albert Cuyp markt….als marktvrouw! ” Erg hé! Er waren ook totok straatvegers. Ook zo erg. Van de kok in het opvangcentrum hoorde vissen waarschijnlijk bij de inburgering. Heeft hij mij geleerd. Daarna nooit meer gevist, dat was alleen maar wachten.
Kester Freriks is geboren en leefde als peuter in Tempo Baru 1954-1958 .
Hij had het ook niet over zijn jeugdherinneringen. Maar over herinneringen van oudere mensen van voor 1940 en na 1850.
Hij vind dat het lijkt alsof de heersende moraal is dat die herinneringen allemaal niet relevant zijn , uit slechte bron en/of dienen voor rechtvaardiging van de Nederlande dictatuur.
Inderdaad zie je die neiging bij sommige criticasters, maar het is geen heersende moraal in Nederland.
Het tegendeel ( men vind Indië een paradijs en “we” deden niet veel fout) is ook geen heersende moraal.
Kester Freriks maakt zich iets te druk over een zeker verandering in de publieke opinie.
Hij heeft wel een zeker gelijk, maar moet dit concreter formuleren en niet de term tempo doeloe gebruiken.
Deze term associeert men snel met ‘nostalgisch zijn en de Nederlandse dictatuur verheerlijken’
Citaat Kartozen-Wong
—-
Freriks’ onvermogen om ‘Nederlands-Indië’ eerst en vooral als het gruwelijke koloniale project dat het was te zien, duidt op wat emeritus hoogleraar gender en etniciteit Gloria Wekker treffend „witte onschuld” noemt; Freriks ziet Nederlandse kolonialen als onschuldige weldoeners en slachtoffers, maar niet als daders.
——-
Ik zie Kester Freriks overdrijven, maar Kartozen-Wong doet het ook.
Hij bestempelt een heel tijdperk van Nederlandse dictatuur tot gruwelijk.
Is veel te simpel en generaliserend. Daar ageert Freriks tegen.
Kartozen- Wong overdrijft het standpunt van Freriks: hij “ziet Nederlandse kolonialen als onschuldige weldoeners en slachtoffers, maar niet als daders.”
Het is ook een generaliserende overdrijving van “kolonialen” … alsof die altijd gruwelijke dingen deden, niet menselijk waren.
Het Nederlands militair optreden in de atjeh-oorlogen had zo zijn gruwelijke feiten.
Maar zoveel “kolonialen” leefden ergens anders, waren daar niet bij… en ook nogal wat moordpartijen werden door Indonesische knillers gedaan …. en wat weten we van de misdaden van de atjehstrijders ? In het anti-koloniaal betoog wordt dat onder de tafel geschoven.
Goed, mijn militaire opa was in 1896 6 maanden te Atjeh. Hij was niet betrokken bij gevechten en werd naar Padang gestuurd omdat hij medisch ongeschikt werd verklaard met eczeem aan een been.
Hij deed niks gevechten volgens zijn stamboek, dus deed niks gruwelijks.
Ca 1906 nam hij ontslag als foerier en werd treinconducteur, 25 jaar lang.
Was dit volgens Kartozen-Wong ook gruwelijk. Was hij hiermee een dader van gruwelijkheden ?
En zijn indo-kinderen, daar geboren en getogen. Waren zij ook gruwelijke kolonialen?
@ En zijn Indo-kinderen ,daar geboren en getogen .Waren zij ook gruwelijke kolonialen ? Ja zeker ! Net geboren zo tot hun 2e levensjaar waren het gruwelijke dictators hele dag slapen en dan huilen ,gillen en bleren ,als ze hun zin niet kregen en ook nog stampvoeten ,kolonialer kan het niet ,pas op hun derde werden ze opgevoed ,door wie ? Door de baboe en de kokkie en de djongos ,die brachten die etters Indonesische manieren bij ,waar ze in hun later leven nog veel profijt van hebben gehad .
Leuk verzonnen, Bert. Maar die vlieger gaat niet altijd niet op. Mijn nicht, nu de 90 gepasseerd en hier bij mij in de buurt woont, heeft vaak op mij gepast. Volgens haar was ik een erg zoete knul en niemand tot last. Nooit een tjenge geweest. Ben ook later na de oorlog nooit door een Indonesische opgevoed. Oma Chevalier nam die taak over na de oorlog toen ma ging werken. Was bijna 6 toen de oorlog uitbrak. Had toen al een bepaalde zelfstandigheid, vooral in de nipkamp. Mijn jongere broer werd toen vaak gepast door die zelfde nicht. Deed zelf mee met de groten om aan groenten (zoals paku) en ander eten te komen. Leerde al heel jong en als oudste meer zakelijk te denken
Heb wel klappen van de jap gehad bij het smokkelen. Net als mijn oma, die niet kon buigen. Ben dat nooit vergeten.
Mijn ouders vertrokken/migreerden/vluchten/patrieerden augustus 1951 naar Holland,ik was toen 2 ,de baboe sleurde mij altijd mee en dacht bij zich zelf ,nou nanti keluarga itu berangkat ke negri belanda ,ben ik weer sendirian ,weet je wat ,ik hou deze baby gewoon ,lijkt toch op een Indonesisch kind ,mijn klein beetje losbollige moeder scheen mij pas na 2 dagen te missen ,alhoewel zij mistte de baboe en toen pas zei ze “” Di mana nomor tujuh ? ( Ik dus ) Enfin na lang zoeken vonden ze die baboe en baby in een of andere kampong ,kassian die baboe schijnt altijd alleen te zijn geweest zonder kinderen .Er waren ook Nya,s die hun Hollandse man naar Nederland zag vertrekken MET de kinderen ,vreselijk voor zo,n moeder .Die Inlandse//inlandse vrouwen hebben hun kinderen nooit meer gezien .Sommigen kwamen elke dag bij de haven kijken of die boot misschien terug was gekomen .
Dat Indo mensen vaak heel anders zijn, wanneer ze opgroeien, blijkt al uit jouw en mijn ervaring als baby en kind. Daarom ook vind je zoveel ervaring verhalen, waardoor ook vele verschillen in ervaring. Er was altijd al een verschil in eilandbewoners en hun opvoeding. Daarbij krijg je ook nog de enorme verschillen van jap optreden en bersiap erna. Ik hoef maar alles te vergelijken tussen de gebeurtenissen op Java en Sumatra. Vervolgens kom je in het landje aan de noordzee. En wat blijkt, zij die in het westen van het land worden heel anders opgevangen en beoordeeld dan zij die bv in het oosten en/of zuiden werden opgevangen. Het is bijna niet te volgen. Ieder gezin heeft zijn eigen ervaring en eigen verhaal. Daarom ben ik nu bezig met het verhaal van mijn moeder. Ik weet zeker dat er geen tweede is.
“Sommigen kwamen elke dag bij de haven kijken of die boot misschien terug was gekomen .” Is dat een van die prachtige Indische vertellingen? Ja, baboe Soep kwam zich weer aanmelden, maar dat was dan kabar angin, en terugkeren naar een fijne dienst.
@Bert; ‘de gruwelijke dictators etc.’- Klopt, omdat onze baboe’s/kokkie’s etc. nl. het Inlandse(!) feodale gedoe toepaste/ gedwongen werd; de meerdere tov. de mindere!! Zelfs nu nog in Indonesië. Zo bv. bestaan er geen(!) kleuter boxen. Een kleuter krijgt een eigen gedoh/ huismeisje. Die het kind, de hele dag begeleid tot slapen toe. Zelfs zijn gendoh, brutaliseerd/slaat als het niet zint etc. Waardoor in die volwassen Indische maatschappij van toen dit feodale= ‘koloniale!’ ruimschoots aan bod kwam en toepassing vond. Wanneer de in het wit gestoken koloniaal/toean een inlander toeroept dan is ‘lekas disini’/ hier, snel!
-Ik was ooit getuige van zo’n gebeurtenis bij en Indonesische familie, toen de kleine wakker werd en huilde en de vrouw des huizes, de gedoh toe brulde; itoe anak moeh, nangis en het huismeisje hollend naar het kind toeging. Ik weet nog, dat ik me enorm daaraan ergerde en mij tegelijk realiseerde, dat ik ook zo’n kind wellicht was geweest…..tempo doeloe, een omhelzing?
In de jaren 30 was er eigenlijk geen sprake meer van een tempo doeloe. Als je naar mijn jeugdjaren vraagt, heb ik het erg naar mijn zin gehad, een prachtige jeugd! Goed onderwijs op goede scholen. In Soerabaja fietste je vrij rond, net als hier in Nederland. Padvinderij. Misdienaar. Vakanties in Poedjon, een bergdesa met zo’n twintig Nederlandse gezinnen. Als stadsjongen met een nichtje/buitenmeisje zwierven we door de hele omgeving, kilometers lopen in een volledig Inlandse omgeving. Dat was onze wereld. Vraag je het aan een andere tijdgenoot, krijg je dezelfde verhalen. Echt gebeurd, echt waar. Maar natuurlijk geen algemene geschiedenis. Maar daar stond je buiten, net als alle kinderen, van waar dan ook. Louis Paul Boon heeft dat in zijn verhaal over oorlogsgeschiedenis duidelijk gemaakt, oorlog is er pas na een optelsom van zeer vele ‘mijn kleine oorlog’. Tempo doeloe is een verzameling van heel veel persoonlijke Nederlandse ervaringen. En dat kan niet anders zijn dan plezierig. Ik begreep in 1945 wel dat mijn toekomst elders lag. Nou, daar is dan een boot voor. Heb ik gedaan! Goede beslissing. Voor mij! Alleen maar aan mezelf denkend? Uiteraard. Doet iedereen! Je kunt niet eens anders.
@Ron : Ja er was wel degelijk verschil in die jaren tussen het Westen van Nederland ( De 4 grote steden ) en zeg maar het platteland van het Oosten en het Zuiden .Wij werden in het Zuiden neergedonderd oftewel de Limburgse heuvelrug ( In mijn ogen de mooiste streek van Nederland ) Maar werkgelegenheid was kurang en die pastoors hadden de gewoonte zich intensief met die Indische migranten te bemoeien .Wij zaten met een grote groep Indo,s daar in zo,n klein dorp en zo snel als ze gekomen waren ,zo snel waren ze weer vertrokken naar Amsterdam .Ja daar geen betuttelende pastoors en moeilijke kleine dorpspotentaten en ook niet onbelangrijk banjak kerja en ook meteen een groot huis beschikbaar ,dat nieuwe Slotermeer werd een bolwerk van nieuwe Indische ingezetenen .Er vestigden zich meteen diverse Indische toko,s ( waarvan de meesten nu nog bestaan )
“oftewel de Limburgse heuvelrug” Voelde u zich daar dan niet thuis? Was ook een Nederlandse kolonie. Met zelfs nu nog een gouverneur aan het hoofd!
Blij te horen van je dat andere Indo’s ongeveer het zelfde hebben meegemaakt met de bemoeizucht van pastoors, kapelaans, doctor en allerlei domme figuren, die het nodig vonden je te moeten treiteren. Net of bij hun de beschaving begon. Wat een bekrompen volk. In dat dorp was slechts een lagere school. Verder studeren was niet nodig. Als ik er aan terugdenk, het volgende; 15 Indische gezinnen werden gehuisvest in Beuningen. Van de 15 waren het grootste gedeelte allemaal alleen staande vrouwen met kinderen en de rest gepensioneerden. De families hadden toen niets te vertellen. Woningen zonder warm water. Dat moest je koken op de potkachel. Een van de redenen dat ik als jongen van 16 al besloten had om uit NL te vertrekken zodra de mogelijkheid daar was. Die andere reden was de kou. Man, wat haatte ik dat.
“bemoeizucht van pastoors, kapelaans,” “In dat dorp was slechts een lagere school.” “Verder studeren was niet nodig.” Ik kan me nergens op de wereld vervolgonderwijs in een dorp voorstellen. Maar het was nou juist die orde in Oudenbosch, waar de onderwijzers in Brabant in die dorpen, op de lagere scholen slimme leerlingen uitzochten en zorgden dat die vervolgonderwijs konden volgen. Dat waren ook de broeders van de broederschool in Soerabaja waar ik op school ben geweest. Ik ben nog steeds trots op de basis die ik daar heb gekregen. En waarop werd in Indië gekookt? Dat waren toch die arangpotjes (sorry, ik ben de naam vergeten) waar ik van baboe Soep mocht kipassen.
@bemoeizucht van pastoors, kapelaans@
Heb niets geen ervaring met Brabant en Soerabaja. Heeft u ervaring met Beuningen? Heeft u ooit gehoord dat een plaatselijke pastoor de reuma aan de handen van mijn moeder, haar straf is omdat ze als katholiek hertrouwd is met een protestante man?
Laat ik maar gauw ophouden, want u bent een enorme —–!
@ Ik kan me nergens op de wereld vervolgingsonderwijs in een dorp voorstellen.@
In 1953 woonde ik voor 6 maanden in Rhenen bij mijn tante en oom en ging daar naar de Mulo.
Rhenen was in die tijd een dorp en met de week-ends was er bioscoop op die Mulo.
Je hebt kleine en grote dorpen, ok. Dat gat Beuningen, waar ik het over had, had toen ongeveer 3000 inwoners en een paardenkop. Tegenwoordig schijnen ze diverse gemeenten samengevoegd en nu heb je een groot dorp. In die jaren was het o.a. de gewoonte van die boeren om hun zondagse pak met pet op te doen, nadat ze vermoedelijk in de teil met water hebben gestaan, Dat doen ze dan om eerst naar de rk kerk te gaan om de pastoor te pleasen. Aan de andere kant van het plein stond de kroeg. Je kon zien wie er naar toe gingen, want vele boeren met de pet gingen eerder de kerk uit. Ze hadden hun vaste plekje.
Vermoedelijk was Rhenen een meer volwassen dorp.
Ok, je woont in een klein Brabants dorp, en gaat daar naar de dorpsschool. Maar een van de onderwijzers is een broeder van de orde uit Oudenbosch. Hij houdt van zijn werk, kinderen vooruit helpen. In de klas heeft hij twee of drie kinderen met grote mogelijkheden. Daar geeft hij extra aandacht aan, desnoods met wat bijles. Hij praat ook met hun ouders. Hij zorgt ervoor dat ze een goed CITO-advies krijgen voor Mulo of HBS of Gymnasium. Die is er natuurlijk niet in een klein dorp, maar de wereld is meer dan dat dorp. Waar ik eerder woonde in Delft waren de fietspaden uit het Westland ’s ochtends en ’s avonds verstopt door de hordes schoolkinderen. Bij een vrij tussenuur brachten mijn kinderen ze mee naar ons huis. Drukte! Leuk! Ze wisten zelf de weg in de koelkast. Dat waren in Soerabaja op de broederschol de broeders die waren uitgezonden uit Oudenbosch. Die waren ook bezig met selectie van veelbelovende kinderen. Ik heb goede herinneringen aan die leerkrachten. Natuurlijk heb je zat knullige dorpsscholen met idem dito onderwijzers. Heb je gewoon pech gehad. Maar ik houd me maar bij positief denken, bij mij is het glas minstens half vol. Op de RHBS in Vlissingen heb ik ook goede ervaringen met dat soort leerkrachten. Ik kan me vooral de bijlessen wiskunde herinneren. Niet alleen maar stampen om jaren in te halen, ook alles eromheen, de oude Griekse wiskundigen als filosofen. En de biologieleraar die mij de leerlingen wees met goede dictaten, waar ik alle gemiste leerstof uit kon halen. Weer twee jaar ingehaald. Alleen de bijlessen Frans vielen tegen, vervoegingen naar binnen stampen. En in de hogere klassen was er ook dansles.
“want u bent een enorme —–!” U mag dat best invullen hoor. Ik ben niet zielig, dan heb ik weer zekerheid. Plus plezier als ik goed gegokt heb.
Tsja, de broeder die extra tijd nam voor kinderen met mogelijkheden. Zijn leermeester, Jezus genaamd, deed dat toch anders. Die nam juist uitgebreid de tijd voor de zieken, zwakken, lammen, blinden, hele en halve idioten. En Hij had geen flikker te maken met Griekse filosofen en zo.
Tja, als uw glas altijd half leeg is, weet u ook niet te genieten van die vele goede zaken in de wereld. Zelfs in dat verfoeide ‘Holland’.
Gelukkig kan u niet over mij oordelen. Ik zou een beroerd leven hebben.
P.Lemon citeerde Kartozen-Wong:
‘Het is dan ook niet verrassend dat samenleving en politiek een instrument van onderdrukking en uitbuiting als de VOC nog altijd verheerlijken en vooral in positieve termen van handel, avontuur en vooruitgang beschouwen.
(…)
Vanuit Indonesisch perspectief was er sprake van een gruwelijke en langdurige bezetting. Zij werden ruim driehonderd jaar stelselmatig onderdrukt, uitgebuit, gediscrimineerd, verkracht, vermoord.
Twee generalisaties.
Zeker verweet ik J.P. Balkenende intertijd die VOC-mentaliteit te verheerlijken.
Tegelijkertijd kreeg hij kritiek daarop van collega’s. Direct in de Tweede Kamer -vergadering. En andere collega’s zwegen en zeiden niks verheerlijkends voor en na dat slippertje. Ook is er geen eenduidige opinie in de samenleving hoe heerlijk de VOC was. Er zijn meer opinies en met steeds meer kritiek op de VOC .
“Zij werden…etc ” Dit citaat suggereert dat alle Indonesiërs werden gruwelijk onderdrukt, verkracht en vermoord .
Nog een citaat van Kartozen-Wong over Indische Nederlanders :
1 Zij keerden zich af van alles wat Indonesisch was en probeerden zich zo Nederlands mogelijk voor te doen.
(…)
2 Uiteindelijk is hun identiteit dus vernietigd door het kolonialisme en niet door de kritiek daarop, zoals Freriks ook beweert in zijn stuk.
Het eerste is een generalisatie die door het nog eens extra te benadrukken met ” keerden zich af van alles” ook dom is. Het is aantoonbaar niet zo.
2 Tjaaa.. bedoelde hij dat Indische Nederlanders eigenlijk Indonesiërs zijn die het niet willen weten ? Hoe paternalistisch is dat toch. Indische Nederlanders kunnen prima zelf beslissen hoe ze zich noemen , hun identiteit omschrijven en hoe ze zich cultureel oriënteren.
@Boeroeng; ‘vanuit Indonesisch perspectief was etc.’ – Terecht mi correct! Indië was een wingewest. Het werd maximaal geëxploiteerd. Na JP Coern’s VOC; Handel is oorlog! En oorlog is handel(Banda etc.) kwam het Cultuurstelsel. prof.Gongrijp; de uitbuiting der bevolking , waaraan nu bijna geen andere grens gesteld was dan haar physiek uithoudingsvermogen kon ongehinderd(!) plaats vinden. In het district Simpoer werden de mannen uit een aantal dessa’s gedwongen om ver van huis 7/8 maanden onafgebroken aan indigo velden te werken. Zich zelf van hun eigen voeding te voorzien. Bij hun thuiskomst vonden zij hun rijstoogst verwaarloosd/vernietigd. Alles voor het batig slot! Daarna ‘in het moderne Indië’; zie mr.JvandenBrand; De Miljoenen van Deli; over arbeidsexcessen(!); poenale acties tegen koelie’s etc.,* prof. van Gelderen, hoofd Centraal Kantoor Statistiek; Nederlands Indië blijkt, in vergelijking tot internationale cijfers, dat geen enkel land(!) een uitvoer overschot(!) heeft, dat procentueel zo hoog is als dat van Nederlands Indië! * verkracht en vermoord’ etc.’- zie ten Hage; de toen gevoerde oorlogen na de Atjeh oorlog; het binnenlands verzet door list en geweld de kop ingedrukt! En tenslotte; Zuid Celebes, de ‘politionele acties’!
* Knil officier JC.Lamster ’30 jr:; ‘Van de kolonie niets dan goeds’. Van slanke palmen en donkere bamboe bossen, van blijde, rijst oogstende tengere lichtbruine menschen kinderen, van een donker groene tropische plantenkleed en …dolce far niente!
@ RLMertens
Onderschrijf je deze overdrijvingen van Reza Kartozen-Wong:
Vanuit Indonesisch perspectief was er sprake van een gruwelijke en langdurige bezetting. Zij werden ruim driehonderd jaar stelselmatig onderdrukt, uitgebuit, gediscrimineerd, verkracht, vermoord.
Hij beschrijft hier allereerst zijn perspectief . En als Indonesiërs zo denken…. ach… overdrijf toch niet zo en zoek die gruwelijkheden ook “in eigen boezem” … 1965-1970 1 miljoen vermoord onder Soeharto.
Oost-Timor.. hoeveel doden door de bezetting…. 200.000 ?
Atjeh-oorlog. En wat gebeurt er nu in Irian.
@Boeroeng; ‘in eigen boezoem etc.’- we keken toch naar onze Nederlands Indische boezem van toen?
Volstrekt van de pot gerukt die Kartosen -Wong ,als er 1 natie zich geweldadig opstelt jegens zijn eigen volk ,is het wel de Indonesische natie ( De regeerders) Natuurlijk in de koloniale tijd was ook niet alles pais en vree en keken die Europeanen op de Inlander neer en vormen van uitbuiting waren er zeker maar die Kartosen -Wong generaliseert een boel ,kijk naar nu SEKARANG ,niet zo lang geleden onderdrukking en moord op grote schaal in Timor ,schandalige onderdrukking van Oost -Timor en nog steeds ,moord en doodslag op West-Irian ,volslagen uitbuiting van die Indonesische boeven ,hun streven is het uitmoorden van die gehele Papua -bevolking ,kunnen ze ongestoord die enorme rijkdommen uit West-Irian halen ,bah bah bah ,hoe kunt u dit in hemelsnaam verdedigen Mr Mertens ? Ja u ageert tegen de Nederlandse politiek toen 1945-1949 ,nou die was zo fout als wat ,maar wat vindt u van die schandalige Indonesische politiek op West-Irian ? Als u zegt blijkbaar hebben die Indonesische leiders veel geleerd van hun Hollandse voorgangers en hebben zij zich goede leerlingen betoont ,nou dan kan ik daar mee leven ,puntje bij paaltje waren zowel het Nederlandse koloniale bestuur als het huidige Indonesische bestuur boeven van de bovenste plank !
@Bert; ‘van de pot gerukt; Irian, Timor etc.’ – Helaas. Van de geschiedenis moet men leren …’Hun(!) geschiedenis; onder Nederlands bewind(!), wel te verstaan. Waar toen orde en rust moest gelden(!); pacificeren(=vrede brengen) heette het, onder het bestuur brengen etc. etc. En dat doen ze nu! Conform; onze gezegde; goed voorbeeld doet volgen! Te vuur en te zwaard! Onze ‘koloniale erfenis’. Nogmaals helaas
Dolce far niente? Niet voor de tanis en vissers en vele anderen onder de slanke palmen en de donkere bamboebossen.
Kester Freriks is schrijver van romans en essays. Ook schrijft hij voor NRC Handelsblad over theater, literatuur en natuur. Nu verschijnt ‘Tempo doeloe, een omhelzing’, een pamflet waarin hij voor eerherstel pleit voor het Nederlands-Indië zoals het eens was. Pieter van der Wielen spreekt met Kester Freriks
Nooit Meer Slapen – VPRO
Luister Radio 1 maandag om 24.00 uur.
Dit in het eerste uur
https://www.nporadio1.nl/
@Boeroeng; ‘een omhelzing etc.’- Kester, nb. in 1954 in Batavia geboren, probeert de tegenwoordige stroom negatieve/ zwarte bladzijden van onze Indische geschiedenis te weerstaan cq. te weerleggen. Dat die in ‘koloniale/bezetting van meer dan 3 eeuwen, ook mooie/goede zaken zijn geschied; klopt. Zelfs liefdevolle gebeurtenissen; ontstaan van de Indo’s !(of niet). De stroom van slechte zaken; brandende kampongs etc. is, na eeuwen van ;’Uit de kolonie, niets dan goeds’, aan de gang. Zelfs in details omschreven. Een tegen geluid met zo’n pamflet vol met algemeenheden; niet alleen met schuldgevoel te bezien etc. is mi. een zwaktebod. Citaat; voor tal van Indonesiërs is de Nederlandse periode wezenlijk geweest; zeer zeker!.Vraag het de Indonesiër en de Nederlander. En het antwoord is; algemeen negatief en (toch ook) positief. Dus, kom op Kester; met een positief koloniaal verhaal! Om te omhelzen! Zoals bv. Multatuli in zijn Sumatra periode, die uit de kas geld ‘leende’ om de inlanders te eten te geven.
“‘koloniale/bezetting van meer dan 3 eeuwen,” Interessant die eeuwen. Meestal bent u exact met 300 jaar. In al die jaren steeds 300 jaar gebleven met nooit een verjaardag. In de NRC stond een leuke ingezonden brief over die 300 jaar: Molukken en twee plaatsen op Java, ja. Althans vestiging, het koloniaal bestuur op Java was 113 jaar, op Noord-Celebes 98 jaar, op Zuid-Celebes 52 jaar, Atjeh 30 jaar. Ik ben het niet helemaal eens met die aantallen, maar het geeft wel een goede schets van de werkelijkheid. Maar ja, misschien vind u de huur van een huis in Jakatra ook bezetting. Samen met de huur van een huis in Bantam. Wat dacht u van de verdrijving van de Portugezen uit Ambon, samen met een vloot van 20 kora-kora’s. Op verzoek van Hitoese gezanten!.
@JASomers; ‘op verzoek van Hitoese gezanten etc.’- Heel Indië werd gevormd door ‘ingeroepen bemiddeling’ van Nederland! Die vorsten/sultans/gezanten die onze ‘hulp’niet inriepen werden ‘gewoon’ onderworpen!
Zo ook de verdrijving van Portugezen uit Ambon. En wat gebeurde daarna met Ambon? *Over het aantal jaren van de bezetting, pardon eeuwen!, 1 jaar minder of meer, een sinecure!
Nog een citaat van Reza Kartozen-Wong
Reza Kartozen -Wong heeft alle bijdragen van de indiemonologen reeds gezien of gelezen.?
Hij weet te vertellen dat men in deze serie kritiekloos de tempodoeloe viert . De ondertoon is hier het vieren van de zgn gruwelijk dictatuur.
Feitelijk veroordeelt hij daarmee als mensen gewoon hun dagelijkse herinneringen vertellen, want die zijn immers vaak niet vol van hoe slecht Nederlanders waren.
Of hij veroordeelt de beschouwingen van nazaten over hun ouders en grootouders, als ze niet persé zeggen hoe gruwelijk het allemaal was voor de Indonesiërs.
Freriks zegt: waar is de nuance , waar is de ruimte voor die herinneringen van Nederlanders aan het gewone dagelijkse leven.
Klopt… hij heeft het niet over de alledaagse herinneringen van Indonesiërs… Maar Reza Kartozen-Wong ook niet, tenzij het zijn boosheid over kolonialisme dient.
@tenzij het zijn boosheid over kolonialisme dient.
# en activisme en vooral de ongenuanceerde negatieve benadering ve onderwerp is de trend.
***De meeste mensen hebben een selectief geheugen voor negatieve gebeurtenissen. Wie één keer gebeten is door een hond, zal de rest van zijn leven bang zijn voor honden, terwijl er waarschijnlijk meer positieve ervaringen met honden tegenover staan. En wie van zijn baas in een functioneringsgesprek één minpuntje te horen krijgt, zal merken dat de kritiek de positieve feedback overschaduwt. Deze neiging om meer waarde te hechten aan negatieve ervaringen en ze beter te onthouden dan positieve heet de negativity bias of de negativiteitsfout. Zoals een oud Russisch spreekwoord zegt: Eén lepel teer kan een vat honing bederven, maar één lepel honing in een vat teer betekent niets.
Psychologen hebben de negativity bias in allerlei vormen onderzocht – van kleine tegenslagen tot traumatische gebeurtenissen – maar ook op allerlei terreinen zoals relaties, onderwijs en media. En overal kwamen ze hetzelfde mechanisme tegen. Er zijn wel vijf complimentjes nodig om de schade van één negatieve opmerking te compenseren, schreef de Amerikaanse hoogleraar psychologie Roy Baumeister in 2001, in ‘Bad is stronger than good.’
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/negativity-bias-negatieve-gebeurtenissen-onthouden-we-goed~b1f7d601/
@PLemon; ‘ongenuanceerd negatieve benadering etc.’ – Nou, na 3 eeuwen als maar positieve geluiden; ‘van de kolonie niets dan goeds! Knil off.C.Lamster jr.30; De introductie van de Westerse beschaving, schetsend een dynamisch beeld van de kolonie als een van ondernemingszin bruisend land, waar het prettig wonen en werken is.Mooie berichten voor het thuisfront Holland, waar men kennis neemt van het leven in het tropische Wassenaar(!). De kolonie als heilstaat! Het vertelt niets over het lijdzaam verzet van de inlandse(kleine i) bevolking tegen de Hollandse overheersing of over het onafhankelijkheidsstreven van de Indonesische nationalisten’. Maar in 1936(!) schrijft hij; ‘zal het niet lang meer duren voordat de Indonesiërs, onder aanvoering van hun nieuwe helden Soekarno, Hatta en Sjahrir, een eind maken aan de blijde herinnering(!) van de Indisch archipel’. En bijna een eeuw(!) later wordt dan eindelijk omschreven, hoe, waardoor en waarom dat Indië aan zijn einde kwam. Ongenuanceerd, negatief? Of had u liever; hoe blij en vredig wij ons Indië hebben verlaten? Tempo doeloe ook een mooie tijd, zegt Kester. Zeker voor hen die tot de bezettende/koloniale macht behoorden of er voor werkten.
“Maar in 1936(!) schrijft hij; ‘zal het niet lang meer duren” Het zou zo gekopieerd kunnen zijn uit de verkiezingspropaganda van de NSB in Nederland. Die hadden later toch ook iets met collaboratie of zoiets?
@JASomers; ‘gekopieerd kunnen zijn van etc.’ – Knil off.C.Lamster lid van het NSB?
Ik vergelijk niks, zoals u misschien denkt als Indische complottheorie. Ik zie alleen maar tekstovereenkomsten. Wij zijn beiden licht getint, maar (volgens mij) onvergelijkbaar. Niet erg toch?
@JASomers;’licht getint etc.’- Nou nou, dat is toch etnisch profileren? ( weer een
complot ?) U vergelijkt toch de teksten!
We leven in een vrij land, je kunt dus van alles vergelijken. Personen, teksten, schilderijen. Bij het vergelijken van teksten zag ik overeenkomsten. Bij het vergelijken van personen zag ik verschillen. Nu Goed? HèHè.
Vergelijken???!!!!
Dat is discriminatie! Dat is racisme! Dan ben je op zoek naar verschillen.
Ik ben wit, hij is zwart! Niks daarvan! het moet zijn: ik ben mens, hij is mens! Kleur doet er niet toe!
Wat zullen we nou krijgen?!
Er is niets mis met vergelijking, wij doen het allemaal en als we eerlijk willen zijn tegenover ons zelf dan komen wij tot de conclusie dat het de mens eigen of aangeleerd is.
Als we een zaal binnenkomen waar iedereen zwart is en alleen een blanke, wat is het eerste dat je opvalt?
Ik heb met een zwarte Amerikaan gesproken die mij vertelde dat als hij bij een bijeenkomst komt waar iedereen blank is dat hij zich opgelucht voelt als hij een andere zwarte daar ziet.
Als we een mixed race couple zien, je hoeft er niet tegen te zijn maar wat komt in je gedachten?
Als je als Indo naar de Tong Tong kumpulan gaat vergelijk je bijna iedereen met jezelf en krijg je een gevoel van belonging.
@JASomers; ‘zag overeenkomsten etc.’- Tussen de voorspelling van een Knil officier en de NSB. En het zal niet lang meer duren of…..
@ Het vertelt niets over het lijdzaam verzet van de inlandse(kleine i) bevolking tegen de Hollandse overheersing of over het onafhankelijkheidsstreven van de Indonesische nationalisten’.
#Ach, u kunt bepaalde hoofdstukken in de geschiedenis ook overslaan. Heel indië was
leed onder het eigen feodaal systeem. Met die nadruk. De Hollander mocht er een rol in spelen.
***. van wingewest tot schadepost
Donderde Grote Heer:
1806: Napoleon maakt een einde aan de Bataafse Republiek. Hij stichtte Koningrijk Holland op. Daendels moest hervormingen doorvoeren, zodat Java verdedigd kon worden tegen een Engelse aanval.
Feodale systeem: systeem waarbij de Javaanse edelen op grond van hun geboorte de baas waren en de boeren allerlei door traditie en willekeur bepaalde verplichtingen aan hun heersers hadden. (daar moest Daendels niks van hebben)
Hij wilde een moderne staat met duidelijke regels (= is patriottische principes). De regenten ( hoge adellijke inheemse bestuurders) konden boeren onbetaald inzetten, hun betalingen in nature eisen (rijst of vee), (=herendiensten) -> werd afgeschaft -> regenten (edelen) moesten tegen een vast salaris werken. Dat vonden de regenten niet fijn. (=oorzaak Java-oorlog)
Landrente: de boeren moesten een deel van de grondopbrengst aan de overheid betalen.
Daendels liet een weg over de volle lengte van Java aanleggen -> vele arbeiders kwamen om het leven. Voor snellere verplaatsing.
1811: bezette de Engelse Java en stelden T.S. Raffles als gouverneurgeneraal aan. Nederland moest weg. De Britten wilde van Nederland een sterke staat maken. De VOC kreeg zijn bezittingen weer terug.
Een welvarende kolonie:
Van der Capellen werd benoemd tot gouverneur-generaal op Nederlands-Indië om te zorgen dat Nederland weer zou herstellen van de armoede.
Hij maakte maatregelen om ze tegen de westerse ondernemingen te beschermen -> pakte verkeerd uit.
Westerse planters kochten steeds meer grond van de Javaanse edelen.
1823: Capellen verbood de grondverkoop van de Javanen aan de Westerse landen. Wat de Javanen niet leuk vonden (= oorzaak Java-oorlog)
De Nederlandse handelaren konden met hun verouderde schepen de concurrentie met de Britten niet aan.
Java oorlog:
Java-oorlog: Diponegoro kwam in opstand. Hij kreeg veel steun van edelen en boeren en van de Islamitische geestelijkheid. De opstandelingen dreven met een guerrillatactiek het Nederlands-Indisch leger in het nauw. 5 jaar later moest hij zich overgeven. Indië was een schadepost geworden.
https://www.scholieren.com/samenvatting/26470
@PLemon; ‘bepaalde hoofdstukken van de geschiedenis overslaan etc.’- Niet alleen overslaan, zelfs gewoon weglaten. In Indië speelde juist de Hollander de hoofdrol van het feodale systeem. De Inlandse kwam gewoon/gedwongen(!) in dienst van de koloniale macht. Waardoor de bestuursstructuur daardoor simpeler werd. En bijbehorende arbeidsverplichtingen aan de regent rijkelijk werden uitgebuit ten eigen/koloniale bate; aanleg van de Grote Postweg! Die Postweg voor snelle verplaatsing? U bedoelt; voor snelle exploitatie! En dat hebben de nationalisten ‘niet vergeten’. Ook zij
( enkele uitzonderingen) werden het slachtoffer van/voor merdeka.* Diponogoro; ‘moest hij zich overgeven etc.’ – Hij kreeg een vrij geleide(!) voor overleg. Maar werd verraderlijk in het gevang gezet. En verbannen naar Celebes. Maar dit werd u /worden onze scholieren natuurlijk niet onderwezen!
@Hr Mertens. De Inlandse kwam gewoon/gedwongen(!) in dienst van de koloniale macht. /U bedoelt; voor snelle exploitatie /arbeidsverplichtingen aan de regent rijkelijk werden uitgebuit ten eigen/koloniale bate/
… speelde juist de Hollander de hoofdrol van het feodale systeem.
##Natuurlijk hr Mertens met die zinnen schept u uw eigen realiteit. Gelooft u serieus dat de Inlandse edelen met een miljoenen bevolking achter zich zomaar laten piepelen door een handjevol brutale Hollanders. Nee ze bogen mee en lieten die handelslui in de waan dat zij het voor het zeggen hebben,.. die mochten het vuile werk (militair en bestuurlijk) opknappen. De Europeaan bracht de moderniteit binnen en kon de natuur- en bodemschatten beter exploiteren. En ach ze deelden mee in de opbrengst en winst.
Tot de Japanner die symbiose en illusie kwam verstoren en de westers opgeleide inheemse burger en bourgeoisie de feodalen met geweld zou vervangen.
@PLemon; ‘het vuile werk opknappen etc.’- Vandaar, dat we nb.na een nazi periode een leger van 200.000 man, met lucht- en zeemacht naar Indië zonden om zo snel mogelijk dat vuile werk weer op te pakken. De natuur en bodemschatten lagen, na een Japanse periode, op ons te wachten. Helaas, helaas….. Nu rest ons nog wat tempo doeloe( of is tempo doelloos?) om te omhelzen
@ dat vuile werk weer op te pakken…
# dat lukte eerst ook aardig tot ze door internationale gemeenschap tot de orde werden geroepen en het bestuur aan de nieuwe interne overheersers(militair gesteund en geschoold) moesten overdragen. Enfin die pakten de controle op de eilanden grootser aan.
*** Het leger mag wat kosten. Alleen al in de Verenigde Staten gaat er meer dan 600 miljard dollar naar toe. Daarmee is het Amerikaanse leger verreweg het sterkste ter wereld. Daarna volgen Rusland en China, blijkt uit een onderzoek van de Zwitserse bank Credit Suisse.
19. Indonesië
Budget: $6,9 miljard
Actieve militairen: 476.000
Tanks: 468
Vliegtuigen: 405
Duikboten: 2
http://www.welingelichtekringen.nl/samenleving/569438/de-20-sterkste-legers-ter-wereld-en-wat-ze-kosten.html
Heb even de 6 Europese bijdragen die bij de eerste 20 landen staan, hun bijdragen opgeteld: 224.60 miljard. Het totaal van Europa kan misschien de 300 miljard halen, en dat is de helft van de VS. Israel doet het dan ook een stuk beter.
“Heel indië was leed onder het eigen feodaal systeem.” !00% goed! Onderdrukking? Ja, door de eigen vorsten! Lees maar (begrijpelijk) de rede tot de hoofden van Lebak. Prachtige tekst. Dubbelzinnig, moest wel, die hoofden waren de baas! Lees ook Hugo de Groot, Mare liberum: Deze eilanden waarover wij spreken, hebben nu, en hebben altijd gehad hun eigen koningen, hun eigen staat, hun eigen wetten, en hun eigen rechtssystemen. En Van Vollenhoven, Staatsrecht overzee: Het is boordevol instituten van volks- en gezagsordening (…) een complex van Oostaziatisch staatsrecht, inheemsch gebleven ondanks Hindoesche en Mohammedaansche invloeden op de bevolking. Dat was het probleem met het cultuurstelsel (met het hele indirecte, pluriforme bestuur overigens), de Indische overheid moest zaken doen met de hoofden, die hoofden ontvingen voor de uitvoering (het waren de aannemers) de overeengekomen prijs, waar de lonen inzaten. Maar de eigenlijke uitvoerders van het werk, de tani’s, kregen hongerloontjes van hun hoofden, waar de Indische overheid niets tegen kon uitrichten (zie Hugo de Groot). De basis van de Max Havelaar!
Dat was ook het aanvankelijke probleem met de ethische politiek. Deze rommel moest eerst worden rechtgetrokken, ethisch beleid was Nederlands beleid, maar er is eerst Nederlands gezag nodig om Nederlands beleid te kunnen uitvoeren. Bestuursrechtelijke legitimiteit.
“De Inlandse kwam gewoon/gedwongen(!) in dienst van de koloniale macht. ” Juist niet!!! Hij was in dienst van zijn eigen hoofden/vorsten, maar wel tegen hongerloontje/herendienst.
“Nee ze bogen mee en lieten die handelslui in de waan dat zij het voor het zeggen hebben,” Klopt helemaal. U moet die grote voorraad foto’s zien waar de regent gearmd liep met de resident. Broers!!!
“Die Postweg voor snelle verplaatsing? U bedoelt; voor snelle exploitatie! ” Daendels had op dat moment niets met exploitatie te maken. Engeland wilde Java veroveren, en Daendels moest zijn militairen snel kunnen verplaatsen langs de noordkust. Ook voor deze werkzaamheden werden de afgesproken kosten aan de plaatselijke hoofden betaald, maar die ‘vergaten’d die lonen uit te betalen en voor goede arbeidsomstandigheden te zorgen.
@Hr Somers..”“De Inlandse kwam gewoon/gedwongen(!) in dienst van de koloniale macht. ” Juist niet!!! Hij was in dienst van zijn eigen hoofden/vorsten, maar wel tegen hongerloontje/herendienst.”
### Ook u beaamt, dat de machtsverhoudingen in de kolonie net even anders lagen dan publiekelijk ons werd voorgespiegeld. Macro gezien mocht de Europeaan de rol van zetbaas spelen en zelfs met de wapens alles in het gareel houden. Op micro niveau werd hen dat door de gewone man kwalijk genomen die het complot met hun elite wel doorzagen. Enfin de latere inheemse intelligentsia speelde dat met de Japanse hulp en wreedheid mooi in de kaart. Met de bersiap als resultaat.
Doet zich de vraag voor hoe het komt dat de fijnmazige structuur van het Indisch koloniaal systeem niet uit de verf komt althans dat alle ‘onderdrukking en ellende’ eenzijdig aan de Europeaan werd toegeschreven. Terwijl op de achtergrond de inheemse elite zich daarin gesterkt wist en de ‘profit’ mee opstreek.
@JASomers; ‘onderdrukking door de eigen vorsten etc.’- Vandaar dat zij tijdens de bersiap (muv.) werden omgebracht. De wet op de Indische staatsinrichting; wordt de inlandse bevolking gelaten onder de onmiddellijke leiding van haar eigen, van regeringswege(!) aangestelde of erkende(!) hoofden, onderworpen aan zodanig toezicht als bij algemene of bijzondere voorschriften door de GG is of zal worden bepaald. Zij waren ondergeschikt aan de Nederlandse residenten. Niet in dienst van het gouvernement? Zij knapten het vuile/exploitaie werk op voor ons. ‘Daar is roofstaat aan de Noordzee’! De Nederlanders; weldoeners?, Nav. de ‘ethische koers’;1945 Belanda tai, boenoeh belanda werd de kreet tijdens de revolutie!* ‘De Postweg’- Om de post rond te brengen? Het leger te verplaatsen?Geheel in herendiensten uitgevoerd!Ten koste van vele inlandse slachtoffers/doden! Daendels; Java moest worden gemoderniseerd en ontwikkeld worden, dwz opengesteld voor particuliere ondernemers; Europese planters met Inheemse arbeidskrachten moesten de economische vrijheid krijgen die de Franse revolutie in Europa had gepredikt. De kolonie bestaat voor het moederland. En niet het moederland voor de kolonie! Veel militaire waarde bleek de nieuwe weg overigens niet te hebben; het koste de Engelsen slechts geringe moeite om zich van Java meester te maken!
“Doet zich de vraag voor hoe het komt” Men kende in de Europese gemeenschap die vraag niet eens. Men had (net als nu in Nederland) geen belangstelling voor de politiek. Paatje Gouvernement zorgde wel voor ons, en de baboe was de enige verhouding met de Inlandse bevolking.
Die hoofden hadden via de ‘korte verklaring’ wel een soort verbinding met het Europese bestuur. Maar de inhoud van die overeenkomst interesseerde ze niet, ze moesten hun eigen achterban in het gareel houden. Met die verklaring, mochten ze niet alleen als vorst hun macht over de bevolking behouden en belasting/herendienst behouden, maar nu met een salaris erbij! Zolang ze de zaak maar rustig wisten te houden. Allemaal als onderdeel van eerbiediging van hun ‘soevereiniteit’ zoals die al sinds Hugo de Groot werd erkend, en door Van Vollenhoven bevestigd. Mijn dissertatie heet niet voor niets ‘De VOC als volkenrechtelijke actor’. Zelfs als kolonie en later als gebiedsdeel bleef dat de basis voor het indirecte bestuur. Ieder het zijne. Zelfplagiaat uit mijn dissertatie:
Voor de vorst waren verdragsbepalingen vaak niet meer dan concessies die hij naar believen kon herroepen, zelfs indien deze concessies in bilateraal overeengekomen ver-dragsartikelen waren verwoord. In Westerse ogen waren dit uitingen van wispelturigheid of onbetrouwbaarheid, het was vaak echter een gevolg van fricties aan het vorstelijk hof. Zo kon een kleine interne oppositie aanleiding zijn tot belangrijke beleidswijzigingen. Ook kon de vorst zijn opvolger niet binden. Een verdrag was voor de vorst slechts een in de tijd en persoon begrensd accent in een voortgaande, en zich ontwikkelende relatie, zowel met de Compagnie als met de machtsconcurrentie in eigen gelederen. Het was een vorm van samenleven, van overleven. Voor de vorst was van belang dat hij zijn hofhouding in de hand kon houden, dat hij gesteund werd tegen vijanden en dat zijn vorstelijk gezag formeel werd erkend. Dat het verdrag ook moest worden nageleefd had hij zelf vaak niet in de hand maar dat was van latere zorg. Daartegenover zocht de zakelijk georiënteerde VOC naar continuïteit, en zag zij een contract als een overeenkomst die moest worden nagekomen. Deze instabiele en persoonsgebonden situatie werd dan ook herhaaldelijk geneutraliseerd met een hernieuwing van voorgaande verdragen.
@ Dat het verdrag ook moest worden nageleefd had hij zelf vaak niet in de hand maar dat was van latere zorg. Daartegenover zocht de zakelijk georiënteerde VOC naar continuïteit, en zag zij een contract als een overeenkomst die moest worden nagekomen.
##Al met al bevestigt het dat onze heerschappij over de archipel 1 grote facade was en die gebiedsoorlogjes naar buiten toe de schijn moesten ophouden dat de blanda er de baas was. In Nederland en zelfs in de tropen had de burger ws niet het besef dat tempo doeloe een schijnwerkelijkheid was waarin met diplomatie en politieke afspraken het ‘vredige leven’ in stand werd gehouden. Tja tot Japan het sprookje doorprikte.
@PLemon; ‘1 grote façade was etc.’- Een schijn façade van; uit de kolonie niets dan goeds. Er werden daar ca 500 oorlogen gevoerd met duizenden slachtoffers. Om het gebied orde en rust te bezorgen. Te pacificeren! Gerbrandy 1951( na het Indië debacle); ‘die bewondering van de wereld(!) afdwong en een voorbeeld was van de wijze waarop alle tropische gebieden(!) behoren te worden bestuurd en waarop eenvoudige volkeren(!) in die gebieden dienen te worden geregeerd!~Art.45 der Indisch staatsregeling; Het artikel legt aan de GG als eerste verplichting(!) op; de inheemse bevolking te beschermen tegen onderdrukking(!), door wie dan ook. Men liet oogluikend toe dat regenten het deden. Want het was hun adat- zie Multatuli! Wat een gotspe!
@ Men liet oogluikend toe dat regenten het deden. Want het was hun adat…
# Denkt u niet eerder dat het een stille afspraak was omdat de inheemse edelen feitelijk de baas waren en de Nederlanders beperkt aan de touwtjes lieten trekken cq die en passant de maatschappij mochten inrichten en moderniseren.
Daarom is het onbegrijpelijk dat men met een politionele actie terwijl de burgerij de macht naar zich had getrokken (Soekarno , PKI etc), probeerde het intussen achterhaalde feodaal en koloniaal systeem weer op te pakken.
Times were changing.
@PLemon; ‘het achterhaalde systeem etc.’ – Indië was een wingewest, waarbij de inlanders ons alleen interesseerde, als goedkope werkkrachten. Desnoods via de Inlandse feodalen/regenten. Echter die feodalen/regenten wisten ook hun meerderen/residenten te ‘bespelen’ door hen, naast hun salariëring, ook nog om voorschotten te vragen. Deze moesten dan alle zeilen bij zetten, dit weer aan hun meerderen te verklaren/ toe te dekken. Met lust(!)/bedrog moest de situatie in het reine worden gebracht( zie Multatuli) Dit ‘voor wat, hoort wat’ gebeurde ook in het gewone leven. Waar de ietwat ‘hogere geplaatste’ inlander zijn superieuren/de (Indo)belanda ten dienste(!) moest zijn. Desnoods ten koste van zijn eigen landgenoten En het zelfde; bij de Indo’s ten opzichte van de totok. Naar boven likken en naar beneden trappen. Maximale exploitatie bij de minste onkosten! Zo is/was tempo doeloe! Dat het daar voor vele belanda’s en Indo’s een heerlijk leven/bestaan was is duidelijk. Die enkelen(!) die zich daar niet aan hielden werden niet gehoord/monddood gemaakt.(DDekker).Desnoods verbannen naar vochtiger/malaria gebieden!
“ca 500 oorlogen gevoerd” Weet u hoeveel oorlogen daarbij waren op verzoek van een vorst, die aangevallen werd door de buurman? En steun in gangbare ruzies over erfenissen?
@JASomers; ‘oorlogen op verzoek van een vorst etc.’- Nou, noem ze! Java oorlog, Atjeh, Bali, Lombok etc.? Met list en bedrog werd Indië gevormd/is ontstaan! Dit was immers ook het streven van oa. Van Heutz. Als wij het niet deden, dan was er in die tijd wel een andere westerse mogendheid, zei men. Zo is toch het zgn. volkenrecht(!) ontstaan?
@Met list en bedrog werd Indië gevormd/is ontstaan!
*** In 1780 kwam de Compagnie door de Vierde Engelse oorlog in de rode cijfers. In 1799 waren de schulden zo hoog opgelopen dat de overheid besloot de onderneming te liquideren en haar bezittingen en schulden over te nemen.
Cultuurstelsel
Nederland wilde het alleenrecht op de handel en was er daarom van het begin af aan op gericht conflicten voorkomen. Nederland kwam tussenbeide bij bepaalde onderlinge conflicten, wat ervoor zorgde dat veel lokale machthebbers de Nederlanders binnenhaalden als een bondgenoot. In 1814 werd de term Nederlands-Indië ingevoerd.
Om nog meer winst te behalen werd in 1830 het cultuurstelsel ingevoerd door Johannes van den Bosch. Hij vond dat de koloniën bestonden voor het moederland, en niet het moederland voor de koloniën. De enige functie die een kolonie had, was het vullen van de Nederlandse schatkist. De Nederlandse gezaghebbers hielden toezicht op de lokale regenten en inheemse leiders, die op hun beurt de bevolking bestuurden. Zo kwam Nederland dichter bij de bevolking te staan, maar ondanks dat groeide de ontevredenheid en onrust onder de inlanders. Het stelsel werd door de bevolking ook wel het ‘dwangstelsel’ genoemd, wat mooi aangaf hoe de zaken in hun ogen uitpakten.
Toch heeft dit stelsel ook voordelen gehad voor de lokale bevolking: er kwam een einde aan voortdurende oorlogen, de infrastructuur werd verbeterd en boeren kregen beter betaald voor hun werk. Er werd veel geld geïnvesteerd in de tot dan toe vrijwel geldloze economie. Dit had als gevolg dat de welvaart toenam en ook de inheemse handel en bedrijvigheid groeide. Met de opbrengsten van het cultuurstelsel werd de aanleg van het Nederlandse spoorwegennet gerealiseerd en de bouw van talloze bruggen bekostigd. Ook werden de Surinaamse slavenhouders met dit geld gecompenseerd voor de afschaffing van de slavernij in 1863. Toch besloot Nederland naar aanleiding van een hongersnood in grote delen van Java het cultuurstelsel in 1870 af te schaffen.
Nederland kreeg in de periode 1870 een steeds sterkere, hoofdzakelijk economische invloed op Indonesië en dit had zijn effecten op de wederzijdse beeldvorming. Bij de lokale bevolking groeide de afkeer tegen de Nederlandse bezetting. De Nederlanders op hun beurt gingen de inlanders steeds sterker als hun minderen zien.
http://www.historien.nl/van-nederlands-indie-tot-indonesie/
@PLemon;’de ethische koers’- Het klonk als een wrange grap maar het was bittere waarheid; ‘om de inheemse bevolkingen te kunnen verheffen, moesten zij eerst worden onderworpen. de koloniale oorlogen waren eigenlijk de hoogste eis van naastenliefde’!
Colijn, 2e lt. Lombok expeditie in een brief aan zijn echtgenote; ‘ik heb 9 vrouwen en 3 kinderen, die om genade vroegen, op een hoop moeten zetten en zo dood laten schieten. Het was onaangenaam werk, maar ’t kon niet anders. De soldaten regen ze met genot aan hun bajonetten. Het was een verschrikkelijk werk. Ik zal maar eindigen’ Op de brief marge schreef zijn vrouw; hoe vreselijk!! Hendrikus Colijn, de grote vaderlander, directeur van de BPM en minister president tot 1940!.
Die ook het van Heutz monument liet oprichten. ‘De vleesgeworden verstrengeling van kolonialisme en kapitalisme’, aldus historicus E.VAnvugt 2002.
(alle historici tot aan de jr.’90(!) vermeden deze gegevens!!
“moesten zij eerst worden onderworpen” Een beetje krom geredeneerd. Het was geen onderwerpen, zij waren al lang in Nederlandsch-Indië (onderworpen zoals u wilt). Maar zonder Nederlands gezag. De kosten van de ethische politiek konden pas worden gemaakt als er gezag was. Vergelijk dit eens met Nederland. De overheidskosten voor onderwijs, gezondheid enz. kunnen toch pas worden gemaakt als er gezag is? Pas dan zijn die uitgaven legitiem en kunnen worden beoordeeld op rechtmatigheid/doelmatigheid. Er was al veel ervaring met het uitbetalen van lonen enz. via de hoofden, zie de toespraak voor de hoofden van Lebak. Geld van de belastingbetaler in eigen zak van de hoofden.
@Hr Mertens: Het klonk als een wrange grap maar het was bittere waarheid; ‘om de inheemse bevolkingen te kunnen verheffen, moesten zij eerst worden onderworpen.
# De inheemse burgers waren al ondergeschikt aan hun elite die achter de schermen de Hollander de kwade pier lieten spelen. Da’s nou de hele grap. Zoals u keek Havelaar er tegen aan maar er (misschien bewust) niet achter.
In feite zie je hetzelfde weer afspelen met de EU waar Brussel steeds meer aan de touwtjes wil trekken en de Britten voor de eer. bedanken.
###Hr Somers: de Indische overheid moest zaken doen met de hoofden, die hoofden ontvingen voor de uitvoering (het waren de aannemers) de overeengekomen prijs, waar de lonen inzaten. Maar de eigenlijke uitvoerders van het werk, de tani’s, kregen hongerloontjes van hun hoofden, waar de Indische overheid niets tegen kon uitrichten (zie Hugo de Groot). De basis van de Max Havelaar!
*** Havelaar schreef.
‘……een roofstaat aan de Noordzee……
…..dat spoorwegen bouwt van gestolen geld en tot
betaling de bestolene bedwelmt met
opium, Evangelie en jenever…
Aan U durf ik met vertrouwen te vragen of het
Uw wil is dat daarginds Uw meer dan dertig
millioenen onderdanen worden mishandeld en bv
uitgezogen in UWEN naam?
Multatuli [1860] …aan Nederland…Koning Willem III
….dat dorp stond in brand, omdat het veroverd was door Nederlandsche soldaten…….
Ja, ’t dorp was veroverd door Nederlandsche soldaten, en stond dus in brand.
Op Nederlandsche heldendaad volgt brand.
Nederlandsche overwinning leidt tot verwoesting.
Nederlandsche krygsbedryven baren wanhoop.’
“‘……een roofstaat aan de Noordzee……” Wel op de tijdlijn letten. Die verhalen hoorden bij de verhalen tot ongeveer het cultuurstelsel. Daarna kwam Indië financieel op eigen benen te staan, via een nieuwe comptabiliteitswet. Besturen kon alleen via de belastingen. Winsten konden alleen maar worden behaald door de private maatschappijen. Nederland haalt nu zijn geld uit Rusland, USA, VK enz. Nog steeds roofstaat.
@Nog steeds roofstaat@
Het is maar hoe een ieder het beziet. Voor velen, die nog steeds strijden voor hun salaris is NL nog steeds een ROOFSTAAT! En hoe de NL staat mijn moeder heeft behandeld, kan ik niet anders dan dat beamen.
@JASomers/PLemon; een beetje krom geredeneerd etc.’ – Krom? Toen de Duitsers in Nederland binnen vielen/bezetten waren toch alle Nederlanders de dupe? Ook zij, die onder het Nederlandse feodalen/ elite leefden! Degenen die toen in ‘overheidsdienst waren ea.,burgemeesters, ambtenaren, politie, spoorwegen, moffen meisjes etc. bleven gewoon in dienst(!). Na de bevrijding werd het toch ook ‘bijltjes dag’ voor hen. En zo verging het ook In Indië na 15/8’45! Vooral voor die pro Nederlandse regenten. Ook de gewone tani weet wel degelijk, wie hem onrecht aangedaan heeft- zie Multatuli -Een Indonesische historicus over de vooruitgang in zijn land; ‘wat te denken van onze ontwikkeling; wij moesten eeuwen van een feodale en een koloniale periode achter ons laten! En dat is niet zo gemakkelijk, want onder onze gewone lieden, blijken toch nog velen, die zich juist feodaal cq. koloniaal gedragen. Het lot (nassip!) van elk opkomend volk, was, mijn antwoord
@JASomers; ‘roofstaat etc.’- De overheid komt toch ook, via belastingen, aan zijn trekken. Hoe meer bedrijvigheid/ profijt, hoe meer belasting inkomsten! Vandaar dat wij, na 1945 een legermacht opbouwden/ het grootste in onze geschiedenis, om weer van dat profijt te kunnen genieten….onder het mom van dekolonisatie(?)
Het begrip ‘roofstaat’ komt niet van de belastingen. Van de Inlandse bevolking was niet veel te belasten. Dat begrip stamt uit de tijd dat Nederland zowel bestuurder als ondernemer was. Aangezien de werknemers via de hoofden werden betaald, wat dus voor het grootste deel niet gebeurde, groeide de armoede en opstand. De bevolking werd zodoende beroofd. Max Havelaar bleef gewoon koloniaal, maar wees naar het toenmalige bestuurssysteem dat dit mogelijk maakte. Over de hoofden heen werd de bevolking beroofd. Na het cultuurstelsel is daar verandering in gekomen. Indië werd opengelegd voor private ondernemingen. Die moesten hun daar geteelde producten verkopen in Europa en Amerika. Maar de intensivering van de productie leverde ook meer lonen op, rechtstreeks naar de werknemers, niet meer via de hoofden! Bracht meer directe welvaart. Die roofstaatsituatie is nu een beetje teruggekomen met de enorme ontbossing t.b.v. landbouwproducten voor de export. Wie verdient daaraan? En wie laat dat toe?
@JASomers; ‘ een roofstaat etc.’- De inlandse bevolking was niet veel te belasten.Van een kale neet…Wel van de Nederlandse bedrijven, die hen voor een habbekrats arbeid lieten verrichten. Dus ook voor belasting inkomsten zorgden. Al tijdens de zgn. ethische periode; onze(!) Heerendienststelsel; de gedwongen arbeid aan overheidswerken(!), zonder kost of loon! Van Deventer; Indië is grenzenloos onrecht aangedaan. Hij beloofde een staatkunde van beterschap! De critici in die tijd; ‘een stortvloed van het goede, maar alleen met de mond beleden!’ Het resultaat was bloedige onderwerping van diverse sultanaten, vorsten etc. om Indië te vormen* nu enorme ontbossing etc.’- En toen in Deli; rubber, koffie, tabak,? Op Java; indigo, suiker, tabak etc.?
Dit is nou wat Kartosen bedoelt; de witte onschuld (uithangen). Of Hollanditis; een ziekelijke neiging, zichzelf (altijd)vrij te pleiten!
“Wel van de Nederlandse bedrijven, ” Er is wel een tijdlijn. Uw verhalen spelen zich af in de tijd dat het Nederlandse bestuur nog koopman/koning was. Net als de Inlandse vorsten: “38 De vorsten en grootten waren vaak zelf koopheer, geldschieter, handelaar en scheepsbezitter; de heersende vorsten- en adelsgroepen functioneerden in een dominerende economische en politieke positie. Van Leur 1934, 117, 171.” Pas na het cultuurstelsel/Javaoorlog kwamen de Nederlandse ondernemingen in beeld. Die hoefden zich niet met de hoofden te bemoeien zoals eerder de Nederlandse bestuurders of via de hoofden te onderhandelen zodat er niets aan de strijkstok bleef hangen, maar rechtstreeks met de bevolking zelf. Zo huurden de cultuurondernemingen de grond rechtstreeks van de tani’s, en namen die eigenaren van de grond zelf in dienst als werkers op de plantages waardoor de lonen rechtstreeks konden worden uitbetaald. Maar dat was dan ook het eind van het ‘batig saldo’. De winsten van de bedrijven gingen niet meer naar het bestuur/Nederland, maar naar de aandeelhouders. Het bestuur had als inkomsten alleen nog de belastingen.
@JASomers;’tijdlijn etc.’- Ik heb het ook(!) over de periode tot 1942. Toen private bedrijven enorme winsten maakten. De jaren ’30 prof.van Gelderen, hoofd van Centraal kantoor Statistiek, Batavia; ‘in vergelijking met internationale cijfers blijkt, dat geen enkel ander land(!) een uitvoeroverschot heeft, dat procentueel zo hoog is, als dat van Nederlands Indië!’ Die droegen toch ook hun steentje bij aan belastingen voor de overheid. Indië was ook afzetgebied(!) voor de de Nederlandse bedrijven; batik/katoentjes etc. Toen de crisis in Indië toesloeg daalde de export naar Indië. De Twentse textielindustrie had sterk te lijden door de verminderde aanvraag uit Indië! – ‘Indië verloren rampspoed geboren’, was mi. daarom de voornaamste reden, waarom onze regering in 1945 zelfs een oorlog voor over had om Indië weer te ‘koloniseren’.
“toen private bedrijven enorme winsten maakten.” Dat is niet bijzonder voor Indië, dat is van alle tijden en overal, nu nog. Denk er wel om dat die winsten in Nederland werden belast, niet in Indië. De winst die Unilever nu maakt met de palmolie uit Indonesië voor uw margarine komt in Nederland terecht. Daaruit wordt ook uw pensioen betaald! Uw kleren in Bangladesh gemaakt! En de Indonesische miljonairs nu.
“Toen de crisis in Indië toesloeg daalde de export naar Indië. De Twentse textielindustrie had sterk te lijden door de verminderde vraag uit Indië! -Indië verloren rampspoed geboren’” Dat zijn twee verschillende zaken. De crisis in de jaren dertig, die rampspoed na 1945. Vanwege het vasthouden aan de gouden standaard bleef Nederland te duur. In Indië werd de buitenlandse handel verplaatst naar Australië en Amerika. Ze kochten minder in Nederland en verkochten daar ook mindert naar toe. Indië kwam dan ook eerder uit de crisis dan Nederland. Amerikaanse bedrijven maakte veel reclame in Indië. Wij hebben toen onze eerste koelkast gekocht, was betaalbaar geworden.
@JASomers; ‘die winsten in Nederland worden belast etc.’- Dat is ook wat ik betoog!
Wat nu gebeurt lijkt mij niet ter zake; met tempo doeloe.
“lijkt mij niet ter zake;” Inderdaad. Maar ik doe vaak aan rechtsvergelijking, en dan kom je tot de ontdekking dat de situatie in Indië, evenals nu in Indonesië, iets van alledag is en van overal. Helemaal niet specifiek Indië, dat vingertje wijzen moet je dan ook overal naar toe doen. Wat in Indië gebeurde was gewoon een kopie van de situatie in Nederland zelf. Lees maar eens wat van de sociaal-economische situatie in Drenthe, Brabant en Limburg. Gevolgen van een ongebreideld kapitalisme. Slechte situaties, maar dan ook niet steeds wijzen naar alleen maar Indië. Een slogan uit de jaren vijftig: verbeter de wereld en begin bij jezelf.
Allemaal leuk en aardige verhalen maar wel fake news/prietpraet, het heeft niks met economische geschiedenis te maken.
Waarom wordt een Iphone in China geassembleerd en niet in de VS? Vraag dat Trump maar.
Waarom werd vroeger de katoentjes in Twente gemaakt van katoen geproduceerd India en daarna verkocht aan die arme onderdanen in Nederlands Indie ??? Dat mogen de Heren Mertens en Somers toch uit leggen. Er was geen sprake van vrijhandel, daar draait het om en dat heeft alles met koloniale politiek te maken.
Wellicht kennen d Heren de Wet van het comparatief voordeel ontdekt door David Ricardo. Comparatief voordeel is het handelsvoordeel dat een land behaalt in een situatie van VRIJHANDEL, wanneer het een bepaald product relatief goedkoper kan produceren dan een handelspartner, in vergelijking met andere producten, zelfs wanneer één land alles voordeliger kan produceren dan de andere speler.
Dat kreeg je vroeger toch uitgelegd bij Geschiedenis of Economie, tenminste bij mij op school of ik legde het uit aan de studenten.
@. Wat nu gebeurt lijkt mij niet ter zake; met tempo doeloe.
# in samenhang wel belangrijk…
***Al in 1933 had minister Hendrikus Colijn de toenmalige GG van Indië vertrouwelijk laten weten dat het met de Indische rijkdommen was gedaan. En als iemand het kan weten was hij het wel. Indië was niet langer de kurk waarop Nederland dreef zoals een 19e eeuwse gouverneur-generaal het ooit zei, maar het lood waar het moederland een zware dobber aan had. Maar de na-oorlogse hausse in grondstof prijzen op de wereldmarkt
bood toch uitzicht op het althans tijdelijk herstel van de vroegere situatie.
Dat vooruitzicht werd werkelijkheid door de eerste politionele actie in de zomer van 1947.Die bracht weliswaar niet het militair-strategische en politieke succes waarop hier te lande was gehoopt, maar het economisch succes was er niet minder om. Militaire operaties onder de veelzeggende codenaam ‘Product’ brachten namelijk de economisch belangrijke gebieden van Java en Sumatra weer onder Nederlands gezag.Het Nederlands bedrijfsleven kon er dus opnieuw aan de slag en de wereldmarkt stond met open armen te wachten.Tien jaar lang kon er geoogst worden zonder veel te zaaien.
Van de opbrengst maakte Nederland, net als in de 19e eeuw , gebruik om zijn economisch bestel te moderniseren. Het kwam er feite op neer dat Nederland zich in economisch opzicht aldus onafhankelijker maakte van zijn vroegere kolonie.
Indonesië was niet langer nodig, ja kon worden gemist als kiespijn…
In de 19e eeuw was de vernieuwde transformatie van de volkshuishouding gedragen door Indië, die in de 20e eeuw door Indonesië.
De conclusie ligt voor de hand. ” Indonesië verloren, welvaart geboren”
https://leiden.courant.nu/issue/LD/1995-08-05/edition/0/page/27
@PLemon;’in 1933 al gedaan met de rijkdommen van Indië, aldus Colijn etc.’ _ Dat mi. moeilijk/niet te geloven! Want juist in dat decennium behoorden oa. producten wo. rubber, olie etc. export tot de top in de wereld! Dit is ook waarvoor Japan zo geïnteresseerd was in Indië. Zie ook Colijn; Koloniale vraagstukken heden en morgen ; ‘dat het buitenlandse kapitaal moet doorgaan op Indonesië af te komen als mieren op den suikerpot'(!)
* als kiespijn etc.- Ik denk eerder met kiespijn(!) die een economische omwenteling na 1947 moest verwezenlijken, daar het naderende einde van Indië zich aftekende door de interventies van de VN; na 2e actie! Een verordening tot herstel van de Republiek; met Soekarno, Hatta in Djokja. Dus terugtrekking van de Nederlandse troepen en het Indië’s profijt ging in rook op! Dat daarna welvaart werd geboren, mede door het (afgedwongen) wegvallen van Indië is een feit. Een welvaart echter geboren vanwege de algehele economische opgang na de 2e wereldoorlog, met behulp van het Marshall plan!
@ Hr Mertens ‘ gedaan met de rijkdommen van Indië, aldus Colijn etc.’ _ Dat mi. moeilijk/niet te geloven! Want juist in dat decennium behoorden oa. producten wo. rubber, olie etc. export tot de top in de wereld!
#U moet zich ws objectiever laten informeren. De producten moeten een prijs opbrengen.
***. De economische crisis van de jaren dertig trof Indië extra hard, omdat Nederland vasthield aan een vaste koers van de gulden. Daardoor verzwakte de concurrentiepositie. Er werd op grote schaal bezuinigd en de lonen werden verlaagd. Dit was de aanleiding tot de muiterij op het oorlogsschip de Zeven Provinciën in februari 1933. Het schip werd in Noord-Sumatra door de bemanning overgenomen toen een groot aantal officieren van boord was gegaan. De bemanning stoomde met het schip op naar Soerabaja. De gouverneur-generaal trad hard op; het schip werd getroffen door een vliegtuigbom, waardoor er een eind aan de muiterij kwam. De kwestie veroorzaakte in Nederland veel deining.
Het was ook voor de inheemse bevolking en zeker op Java een moeilijke tijd. Inkomsten uit de verhuur van grond voor de verbouw van suiker vervielen en door de beperking van de produktie was het moeilijk in de agrarische industrie werk te vinden. Pas na 1936 trad er door de algemene opleving van de wereldeconomie weer verbetering op. De crisis leidde tot algemene armoede onder de bevolking. Toch was de voedselsituatie redelijk dank zij een verdubbeling van de rijstproduktie tussen 1910 en 1940. De overheid nam maatregelen op het gebied van de kleine landbouw. Er werd voorlichting gegeven, de irrigatie werd verbeterd en er werden wegen aangelegd. Tegelijkertijd werd veel gedaan ter verbetering van de kwaliteit van de gewassen die werden verbouwd door de inheemsen.
De verminderde afzet naar het buitenland bracht grote problemen met zich mee. Er was verschil van mening over de vraag wie nu de produktie moest beperken: de kleine inheemse boer of de grote ondernemingen? Men beschuldigde gouverneur-generaal De Jonge ervan dat hij de ondernemingen voortrok. De Jonge redeneerde als volgt: de kleine ondernemers kunnen gemakkelijker hun produktie beperken omdat dit minder kapitaalvernietiging met zich meebrengt. Niet iedereen was het hiermee eens.
https://www.blikopdewereld.nl/samenvattingen/cse/nederland/3647-cse-nederland-en-ned-indie-1918-1949
@PLemon; ‘dat het Indisch rijkdommen was gedaan etc.’- Die rijkdommen waren er zeker nog. Ook na de crisis, na 1936!; olie, rubber, tin etc. Waar heeft Colijn, die onzin vandaan? Er waren toch ook onderhandelingen met Japan etc. Indië had een enorme economische potentie(!). Daarom voor mij nog een altijd een open vraag, waarom na 1945 een oorlog werd gecreëerd om Indië te behouden?. En niet ten leste een vergelijk met de Republiek gezocht om zodoende nog profijt te hebben van onze belangen daarginds; ondernemingen, bedrijven etc. Indertijd gepleit door vele van onze captains of industrie. Journalist Willem Oltmans was zo’n figuur. Alsook prins Bernhard bij de Nw.Guinea kwestie. .
@ Daarom voor mij nog een altijd een open vraag, waarom na 1945 een oorlog werd gecreëerd om Indië te behouden?. En niet ten leste een vergelijk met de Republiek gezocht om zodoende nog profijt te hebben
##In herhaling dan maar …
en men begreep misschien niet dat hun bestuursmacht maar een afgeleide was van de oude adel/elite dwz schone schijn. Maar na die korte strijd om de boel ‘ weer in handen’ te krijgen (vergeefs) is Nederland er beter uitgekomen.
*** Maar de na-oorlogse hausse in grondstof prijzen op de wereldmarkt
bood toch uitzicht op het althans tijdelijk herstel van de vroegere situatie.
Dat vooruitzicht werd werkelijkheid door de eerste politionele actie in de zomer van 1947.Die bracht weliswaar niet het militair-strategische en politieke succes waarop hier te lande was gehoopt, maar het economisch succes was er niet minder om. Militaire operaties onder de veelzeggende codenaam ‘Product’ brachten namelijk de economisch belangrijke gebieden van Java en Sumatra weer onder Nederlands gezag.Het Nederlands bedrijfsleven kon er dus opnieuw aan de slag en de wereldmarkt stond met open armen te wachten.Tien jaar lang kon er geoogst worden zonder veel te zaaien.
@PLemon; ‘waarom niet een vergelijk met de Republiek etc.? – U heeft mijn opmerking niet beantwoord! Wellicht dat u daarop niet wil ingaan, hierbij mijn reactie; omdat het toenmalige Nederlands beleid; kortzichtig en stupide was om in de toekomst te kunnen kijken. Over regeren gesproken. Het waren de 2 kabinetten olv.Drees sr. en Beel, die dit debacle hebben veroorzaakt. Een weekblad over Indië toen; kruideniers- tegenover wereld politiek! JAAvanDoorn, Indië veteraan; De laatste eeuw Indië; de betrekkingen tussen beide landen bleven lange tijd grondig verstoord. Daar werd niets groots verricht!
@ U heeft mijn opmerking niet beantwoord! Wellicht dat u daarop niet wil ingaan…
#Dan heeft u dat niet opgemerkt want door het zenden van troepen leefde men in de achterhaalde veronderstelling de oude koloniale structuur met de oude adel en elite weer te herstellen. Niet wetende dat de gewone man de macht in handen had genomen en die streed met miljoenen.
En als je als blanda in de waan leeft dat alles weer te repareren is ga je niet met gebogen hoofd aan een onderhandelingstafel zitten.
Achteraf zorgde die militaire interventie er wel voor dat tot aan de Nieuw Guinea kwestie de nederlandse daar gevestigde bedrijven van de wereldhandel konden profiteren.
Luister Radio 1 , uitzending online bewaard.
@Boeroeng; ‘citaat Kartozen: weinig Indonesisch perspectief in Indische culturele producties etc.’- Totaal oneens. De meeste producties wo. Tong2fair benadrukken juist wel het Indonesisch perspectief! Zelfs bij ( vooral) de jonge garde auteurs, publicisten, historici ea.
Revolutions have never lightened the burden of tyranny; they have only shifted it to another shoulder. See Bernard Shaw, Man and Superman.
<Man is simply the most formidable of all beasts of prey!
@WalSuparmo; ‘tempo doeloe etc.’- Hoe ziet uw tempo doeloe er uit? Ook om te omhelzen?
Vertel ons uw ervaringen? Hoe het is als inlandse(kleine letter!) jongen te zijn?Als jonge/man? Hoe werd u bejagend; op straat, op school? Had u ook Indisch/Nederlandse vrienden? Uw ouders? Wat waren hun ervaringen? etc.etc.
Schroom niet. Stort uw hart uit. Zodat eens en voor altijd weten, hoe ook tempo doeloe voor de Inlander(met een hoofdletter!) is..
@JASomers; ‘ een roofstaat etc.’- De inlandse bevolking was niet veel te belasten.Van een kale neet…Wel van de Nederlandse bedrijven, die hen voor een habbekrats arbeid lieten verrichten. Dus ook voor belasting inkomsten zorgden. Al tijdens de zgn. ethische periode; onze(!) Heerendienststelsel; de gedwongen arbeid aan overheidswerken(!), zonder kost of loon! Van Deventer; Indië is grenzenloos onrecht aangedaan. Hij beloofde een staatkunde van beterschap! De critici in die tijd; ‘een stortvloed van het goede, maar alleen met de mond beleden!’ Het resultaat was bloedige onderwerping van diverse sultanaten, vorsten etc. om Indië te vormen* nu enorme ontbossing etc.’- En toen in Deli; rubber, koffie, tabak,? Op Java; indigo, suiker, tabak etc.?
Dit is nou wat Kartosen bedoelt; de witte onschuld (uithangen). Of Hollanditis; een ziekelijke neiging, zichzelf (altijd)vrij te pleiten!
Life is a tale told by an idiot, full of sound and fury, signifying nothing. Signifying nothing, because it ends in nothing.See William Shakespeare.Macbeth.
Maar hoe was het met de inkomensverdeling in de tempo doeloe gesteld? Ik ben een Cijfermensch: Hoeveel verdiende in totaal de Europese bevolking, de Chinezen of aan de Europeanen gestelde bevolking en de inlandse bevolking en dat per hoofd omgerekend. Dan weten we tenminste waarover we praten. Ik heb wel eens een statistiek van de belastingafdrachten gezien, dat zegt wel weinig over het inkomen, maar geeft wel aan dat Europeanen, de Witten gewoon veel belasting betaalden, dus ook meer verdienden. Al bij het KNIL maar ook bij de KM verdienden de “Inlanders” in dezelfde rang of stand minder. De Witten verdienden toch niet meer omdat ze harder werkten?????? Dus hoe was de verdeling tussen arm en rijk in een koloniale samenleving. ?
Halfbloeden verdienden maar de helft natuurlijk.
Natuurlijk, een helft bloed en de andere helft ketjap en dawet, wat de Indos betreft. De ‘ Volbloeden” zijn ook gemengbloedigen, deels bloed en een ander deel virussen en bacteria en niet vrij van andere vreemde smetten. Bekijk al het bloed maar onder een electronen micoscroop.
@ ‘ hoe was de verdeling tussen arm en rijk in een koloniale samenleving. ?
#Vrees dat dat bij die miljoenenbevolking statistisch een open vraag blijft.
*** Nederlanders in Nederlands-Indië, 1930–1945
De grootste groep ‘Indische Nederlanders’ komt voort uit die per-
sonen die tijdens de Japanse bezetting in Nederlands-Indië ver-
bleven en daar de status van ‘Nederlander’ hadden, dat wil
zeggen personen met een Nederlands paspoort en de met hen
gelijkgestelden (zie verder in paragraaf 4.1). Omdat het beschik-
bare gegevensmateriaal zeer onvolledig is, bleek het voor het ma-
ken van veronderstellingen noodzakelijk om een groot aantal
vereenvoudigende benaderingen en veronderstellingen te hante-
ren. De belangrijkste daarvan zijn de volgende:
Geschikte gegevens naar leeftijd en geslacht zijn voor het
laatst verzameld bij de Volkstelling van 1930 in Neder-
lands-Indië. De demografische reconstructie omvat daardoor
de gehele periode 1930–1945;
– In de gegevens is de groep ‘Nederlanders’ ondergebracht bij
de ruimere groep ‘Europeanen (inclusief daarmee gelijkgestel-
den)’. De reconstructie is daarom uitgevoerd voor de totale
groep ‘Europeanen’, waaruit vervolgens de ‘Nederlanders’ (85
à 90 procent van het totaal) zijn afgeleid;
– Over de jaren 1931–1940 zijn de gegevens ten aanzien van de
verschillende componenten van de bevolkingsgroei – geboorte,
sterfte, migratie, gelijkstelling, erkenning en huwelijksover-
schot – weliswaar van behoorlijke kwaliteit, maar hun detaille-
ring naar leeftijd en geslacht is zeer gering of zelfs geheel
afwezig. Getracht is om met behulp van redelijke aannamen de
benodigde uitsplitsing naar leeftijd en geslacht te realiseren.
– Na 1940 zijn er in het geheel geen demografische statistieken
beschikbaar. De reconstructie 1941–1945 is daarom gebaseerd
op extrapolaties, die zoveel mogelijk zijn geschat op basis van
gegevens uit de literatuur, en voor zover dat niet mogelijk was
op redelijke – maar uiteraard voor discussie vatbare – veronder-
stellingen. In het bijzonder is rekening gehouden met de speci-
fieke omstandigheden ten tijde van de Japanse bezetting.
… In 1930 werden in Nederlands-Indië 246 duizend Europeanen ge-
teld. Zij vormden slechts 0,4 procent van de in totaal 60,7 miljoen
getelde personen in de archipel. Van de Europeanen had 87 pro-
cent de Nederlandse nationaliteit. Van deze Nederlanders was
driekwart geboren in Nederlands-Indië en een kwart in Nederland
(de ‘totoks’).
Bron: Demografie van de Indische Nederlanders, 1930–2001
Gijs Beets, Evert van Imhoff en Corina Huisma (pdf)
Zonder Nederlands-Indië en zonder Tempo Doeloe zou de Indo nooit hebben bestaan. Ik ben dan ook trots op deze Nederlandse geschiedenis en achtergrond. Dat mag ook wel eens gezegd worden. Heer Freriks: u bent een dapper man!
@Guus; ‘trots op deze Nederlandse geschiedenis etc.’- Trots? Die geschiedenis eindigde in Batavia, 27 dec.1949, toen de Nederlandse vlag onder de tonen van het Wilhelmus, werd gestreken. Uitgefloten/gejoeld door duizenden Indonesiërs! Het einde van Indië na meer dan 300 honderd jaar! Wij zelf, waren toen onderweg naar Holland. Bij het afscheid uit Priok zei mijn vader; ‘potverdorie wij zijn er uit geschopt!’
Waarom niet gebleven?
@ niet gebleven?
# om nog een groter trauma op te lopen? Hier in Holland kun je tenminste vrijuit je gram halen dat we in een situatie terecht zijn gekomen maar wel de kans kregen van voren af aan te beginnen.
*** De achtergebleven Nederlanders die bij overheidsinstellingen een redelijk goede baan hadden en dachten dat zij daar nog een goede toekomst hadden, werden echter na de soevereiniteisoverdracht uit hun functies en uit hun huizen gezet.
Ze leven daar dan ook tot op heden in kommervolle omstandigheden. Ook hun kinderen hebben door een gebrek aan een behoorlijke schoolopleiding nooit de kans gekregen zich te ontplooien en ook zij leven daardoor in pure armoede. https://eunmask.wordpress.com/2012/11/26/de-vergeten-nederlanders/
“die bij overheidsinstellingen een redelijk goede baan hadden en dachten dat zij daar nog een goede toekomst hadden, werden echter na de soevereiniteisoverdracht uit hun functies en uit hun huizen gezet.” Daar hebben de collega’s van mijn vader wel andere verhalen over. Die bleven varen, onder andere scheepsnaam en andere vlag. Vergeet niet dat de meesten nog bezig waren hun pensioen vol te maken. Op een zekere leeftijd ben je met gouden kettingen aan je pensioenfonds verbonden. Alleen jongere collega’s die bij Europees verlof in Nederland een baan met meer toekomst vonden keerden niet meer terug.
Loekie; ‘niet gebleven etc.’- Uitgeschopt!
@PLemon; ‘uit hun functie en huizen gezet etc.’- Zomaar? Zonder redenen? Elk gevolg heeft een oorzaak!
@ Elk gevolg heeft een oorzaak!
# Gewoon door de machtswisseling overkomt de Indonesiër hetzelfde (af te keuren) superioriteitsgevoel. Plat gezegd wraak dus geen haartje beter dan hun vroegere bazen.
“…27 dec.1949, toen de Nederlandse vlag onder de tonen van het Wilhelmus, werd gestreken. Uitgefloten/gejoeld door duizenden Indonesiërs! Het einde van Indië na meer dan 300 honderd jaar! Wij zelf, waren toen onderweg naar Holland. ”
In ’49 op weg naar Holland? In ’49? Dan ben je zelf vertrokken en ben je er niet uitgeschopt.
Ach, wat die Indonesiërs deden of doen is ons een rotzorg. Wel een beetje onbeleefd dat uitfluiten en uitjoelen. Zouden wij eens moeten doen als de Indonesische vlag ergens wordt geheven of het volkslied wordt gespeeld. Wordende bamboestokken dan wee van stal gehaald?
*gehesen en *weer
“toen de Nederlandse vlag onder de tonen van het Wilhelmus, werd gestreken.” Op de schepen van de GM werd het roodwitblauw ook vervangen door roodwit. En ook een andere naam. Die schepen bleven gewoon varen met een groot deel van de oorspronkelijke Europese bemanning. Alleen een andere werkgever. (maar wel vergeten hun achterstallig salaris te vorderen).
Merkwaardig hoe sommige Indo’s hier los gaan op een ‘Totok’ die (één) de negativiteit over ons Indië beu is en (twee) daar iets aan doet. En maar klagen over racisme. Onze eerste generatie kwijnt weg met plaatsvervangende schaamte. Het zijn ook altijd dezelfde nietsnutten die met dit treurige en voorspelbare verhaal komen aanzetten. Totaal niet-representatief voor de Indische gemeenschap, net zoals dat prinsesje dat zichzelf a la Napoleon heeft gekroond tot ‘een gewoon Indisch meisje’. Ik zal wat verklappen: je komt niet eens in de buurt.
Patrick,
Ik weet niet wie je bedoelt met nietsnutten, maar wil je mensen niet uitschelden of minachtend aanwijzen.
Daar krijg je een vervelende sfeer van en dat wil ik niet op mijn website.
Excuus, nietsnutten ging misschien te ver. Dat laat overigens onverlet dat deze moderne hysterie rondom ons Indië een weerwoord verdient van de zwijgende meerderheid.
@Patrick; ‘weerwoord van de zwijgende meerderheid etc.’- De vooroorlogse voorlichting stond bol van onze goede bedoelingen. Het is allang ontmaskerd als propaganda! Het domweg negeren van vuile kanten. Die werden ‘toegedekt’ met eufemistische aanduidingen; ethisch= hoog moralistisch, pacificeren= vrede brengen: Atjeh, Lombok, expedities= leerzame uitstapjes: Bali, Celebes etc. etc. Zoals men Oostindisch doof kon zijn, zo was men ook Oostindisch blind. En die blinde vlekken werden vanzelf witte vlekken in de geschiedschrijving, schreef ene VE.Korn in 1957. Dat dacht men. Anno heden? Een inktzwarte geschiedenis, aldus columnist Theodore Holman/Parool
@ En die blinde vlekken werden vanzelf witte vlekken in de geschiedschrijving, schreef ene VE.Korn in 1957
Hr Mertens..u bent om met Korn te spreken meer stenen aan het weg werpen dan ze te verzamelen.
*** Korn heeft als hoogleraar geworsteld met wat de vaderen noemden ‘de ongunst der tijden’. Dat waren de oorlogsjaren, waarin hij zijn academisch werk begon; dat waren de crisisjaren, waarin de Republiek Indonesië ontstond; dat waren de schaarse wetenschappelijke contacten met het Indonesië van de jaren vijftig. Zij, die zoals hij, in wetenschappelijke dienst aan de volken van Indonesië een levenstaak hadden gezien, begrijpen wat dit voor hem betekende. Wij vinden er de weerslag van zijn verhandeling: Oosterse visie op Westers bewind, waarin hij trachtte tot een evenwichtig oordeel te komen over het koloniale systeem. Het is overigens een tijd geweest, waarin men ginds meer geneigd was om stenen weg te werpen, dan om stenen te verzamelen. Dan, eerst tegen het einde van zijn leven is daarin verandering gekomen: in het nieuwe rechtsstelsel dat Indonesië wil opbouwen zal het eigen recht, het adatrecht, grondslag.
Korn heeft gewerkt, zolang hij daartoe de kracht had, en (om met wijlen Snouck Hurgronje te spreken) van niemand wordt meer verlangd, dan hij vermag.
https://www.dbnl.org/tekst/_jaa003197301_01/_jaa003197301_01_0017.php
Het zal toch minimaal nog een generatie duren voordat men min of meer een afgewogen beeld heeft van de geschiedenis van de voormalige koloniale rijksdelen. Het moet voor een aantal nazaten zuur en pijnlijk zijn om te lezen en te horen dat het ‘paradijselijk verleden in den Oost’ is gebaseerd op ‘geweld, onderdrukking, racisme, slavernij, uitbuiting en apartheid’; met als doel het profijt en de winst zoveel mogelijk te optimaliseren. Slechts een kleine bovenlaag die daar volop van profiteerde. Het systematisch onderdrukken van de inlandse bevolking, het leegroven van Insulindes bodemschatten, haar natuurlijke opbrengsten met als doel het maximaliseren van de winsten.
Wij als Indische bevolkingsgroep zijn daar het levende bewijs van, als ‘colleteral damage’ van de koloniale geschiedenis, Ik begrijp heel goed dat wij na de oorlog door de Indonesische bevolking als onderdeel van het gehate systeem werden gezien, onze inlandse voormoeders ten spijt. Zijn wij als bevolkingsgroep ‘schuldig’ aan wat de Hollandse kolonisators hebben veroorzaakt?
De bezettende kolonisator deed dat met het 19de eeuws wetenschappelijke inzicht van die tijd en ondersteund door de Bijbel in de ene- en het zwaard in de andere hand. Zij zouden dat ‘exotisch volkje’ wel verheffen en er echte mensen van maken. Het is opvallend dat sommige van de huidige nazaten nog steeds op zoek zijn naar het vergoelijken van wat daar heeft plaatsgevonden. Terwijl er vandaag de dag zoveel aantoonbare kennis en wetenschappelijk bewijs is hoe fout het eigenlijk was. Ook binnen eigen kring bemerk ik soms nog steeds een negatief raciale en oud koloniale benadering van het eigen gelijk en het aangedane leed, ik vermoed dat dat t.z.t. op een natuurlijke wijze zal uitsterven. Het aangedane leed ons overkomen deel ik op in 4 periodes: de koloniale samenleving, gebaseerd op kleur, status en bevolkingsgroep. De oorlog, gezichtsverlies naar de inlandse bevolking, identiteit trauma, Inlands versus Europeaan, binnen- of buitenkamp, De onafhankelijkheid / Bersiap en tenslotte de uittocht naar een vaderland dat ons niet wilde.! Ja hoe verhoudt je je dan als gekleurde medelander, waar je tot op de dag van vandaag moet uitleggen en verantwoorden waarom je hier bent. Een van de vele kleurlingen tussen al die nieuwkomers. Zij die zijn door geëmigreerd, droegen niet de last van een land dat tot op heden zijn koloniaal verleden nog niet heeft verwerkt, Zij konden een nieuwe start maken zonder deze ballast.
Voor mij was dan ook het zeer verfrissend en verwarmend om tijdens de 2 voorstellingen van de Indiëmonologen in Amsterdam, die ik bezocht, de uitvoerenden van de 2de en 3de en 4de generatie te horen omgaan met hun persoonlijke verhalen en die van anderen, Zelfbewuste Indo’s met een eigen geluid en presence. Dat geeft hoop voor de toekomst zelfs als wij over 2/3 generaties zijn verdund en opgelost (Reggie Baay) in de Nederlands samenleving. Gaat dat zien!
@. Het is opvallend dat sommige van de huidige nazaten nog steeds op zoek zijn naar het vergoelijken van wat daar heeft plaatsgevonden. Terwijl er vandaag de dag zoveel aantoonbare kennis en wetenschappelijk bewijs is hoe fout het eigenlijk was. Ook binnen eigen kring bemerk ik soms nog steeds een negatief raciale en oud koloniale benadering van het eigen gelijk en het aangedane leed, ik vermoed dat dat t.z.t. op een natuurlijke wijze zal uitsterven.
# Behalve dat in de negatieve benadering van het koloniaal systeem, de uitwassen zijn er in iedere staatsvorm, de positieve kanten vandaag de dag door het activisme ondergesneeuwd raken. Men zich toch moet afvragen hoe die kleine bovenlaag van Europeanen ( Een demografische reconstructie van het aantal Indische Nederlanders leert dat er tentijde van de Japanse bezetting (1941) een kleine 300 duizend
‘Indische Nederlanders’ in Nederlands-Indië woonden, op een to-tale bevolking van ruim 60 miljoen. ) dwz minder dan een half procent (0,5%) de baas kon spelen zonder medewerking van de bevolking zelf. Ergo die moeten dan zelf hebben gedeeld in het ‘ lief en leed’ .
Dat die kleine bovenlaag en de meeprofiterende vorstenhuizen na de oorlog plaats moeten maken voor een nieuwe bourgeosie is voor een deel te billijken na die wrede Japanse periode en politieke blunders van Nederlandse kant. Enfin ook aan die nieuwe samenleving kleven dezelfde zwarte kanten die nu met een forse legermacht ‘ gepacificeerd ‘ worden gehouden.
Moraal , onevenwichtig oordelen over tempo doeloe en het koloniaal systeem in goede en in kwade zin, is een bodemloze diepe valkuil.
Wat een eufimistische benadering van een systeem dat in zijn aard, uitvoering en doelstelling ten enenmale inhumaan is voor hen die gekoloniseerd werden. Dat lokale vorsten collaboreerden en hand en spandiensten verrichten voor de koloniale bezetter en hun eigen bangsa daar voor inzetten en uitleverden aan deze buitenlandse bezettingsmacht is natuurlijk dieptreurig. Om dit te bereiken gebruikte de koloniale overheerser allerlei beproefde middelen, van zachte dwang en drang tot en met het bedreigen en uitmoorden van zo’n vorstenhuis als zij de machthebber niet ter wille waren. Maar ook voor het uitroeien van een hele eiland bevolking draaide men de hand niet om. Wat probeert de heer Lemon te nuanceren aan een systeem dat alleen maar voordeel heeft gehad voor een kleine bovenlaag. Tempo Doeloe is voor slechts een kleine groep ‘paradijselijk’ geweest. De gewone Indo’s leefden veelal in de marge en zij die carrière konden maken hadden altijd te maken met de ‘colorbar’. Het huidige Indonesië heeft het koloniaal systeem bijna letterlijk overgenomen. Het feit dat men met een kleine bezettingsmacht de kolonie kon besturen zegt meer over de subtiele wijze van onderdrukking. Uiteindelijk viel de bezetter door de mand en werd het smadelijk naar zijn landje aan de Noordzee teruggestuurd. Met o.a. als slachtoffer de Indo, die door zijn aanwezigheid en verschijningvorm tegen wil en dank getuigt van dat koloniale systeem.
Zo is dat! Helemaal juist! En dit gelezen hebbende rest ons niets anders dan ons collectief van kant te maken. Wij zijn een product van een inhumaan geheel en ons donkere uiterlijk brengt ons ook thans niet veel verder. We hebben dan ook geen enkele toegevoegde waarde voor de mensheid, dus stoppen ermee.
Prachtig ,die reactie van si Loekie ,ja inderdaad wij Indo,s zijn een product van een inhumaan bestel ,dat wij ons ,onszelf nog niet collectief van kant hebben gemaakt schande ! schande !
@Loekie; ‘van kant maken etc.’- En al die Indische toko’s, restaurants, indo rock, pasar malams, mijn saté kambing van Madjoe( es Moendor) etc. etc.? Zeker een toegevoegde waarde voor Jan Salé; zie frites met saté!
Voor Indisch eten zijn geen Indo’s meer nodig. Er zijn honderden kookboeken en receptensites. De Hollandse keuken is een wereldkeuken geworden. En bij Aziatische supermarkten (gerund door Chinezen, Thai en Vietnamezen) is werkelijk van alles te krijgen. Ik zei al: we hebben geen enkele toegevoegde waarde, we hebben het alleen maar dan ook alleen over oorlog, bersiap, backpay en pensions.
@Loekie;’toegevoegde waarde etc.’- Op de markt bij ons is (eindelijk!) een saté kraam door een Indo geopend. Rijen dik van saté fans. En vele totoks! Op mijn opmerking/vraag aan zo’n saté vreter: waarom? Ach, dit is toch origineel! Dit proef je, dit ruikt je, naar de echte…
Bij de Hema is ook saté te koop, hoor. Met frites en mayonaise als u wilt… Dus!
@ Wat probeert de heer Lemon te nuanceren aan een systeem dat alleen maar voordeel heeft gehad voor een kleine bovenlaag. Tempo Doeloe is voor slechts een kleine groep ‘paradijselijk’ geweest.
#Waarom nuanceren als je de feiten blootlegt van een tijdperk waarin men met andere maten mat dan tegenwoordig. Het was natuurlijk onzinnig om alleen trots te zijn over het tot ontwikkeling brengen van een gebied waar men voornamelijk van de grondopbrengst en handel leefde. Maar om dan de pijnpunten op weg naar een moderne industriële maatschappij nu zo te benadrukken en te wijzen op de slechtheid van dat handjevol kolonisatoren heeft meer met een politiek doel te maken.
De echte pijn zit natuurlijk niet in het feit dat beide landen min of meer van elkaar hebben geprofiteerd (kennis versus goederen) en gedwongen afscheid(bestuurlijk)van elkaar namen maar dat de Indische gemeenschap hun geboortegrond werd ontzegd en ontnomen.
@PLemon; ‘met andere maten meet, dan tegenwoordig etc.’- Met andere maten? In die periodes van onrecht/misbruik door de eeuwen heen, waren er reeds/ook(!) lieden die dit aan de kaak stelden. Deze werden echter overstemd/gesmoord. Met eufemisme/propaganda werden de onrechtmatige zaken als ‘groots verricht’ aangeduid/in de geschiedenis vastgelegd.Tot in onze periode onomstotelijk dit onrecht aan de kaak werd/wordt gesteld.
En de feiten worden bloot gelegd! En door u , zoals mevr.T.Verstegen terecht opmerkt, juist steeds wordt genuanceerd. Weersproken zelfs, niet met feiten(!) onderbouwd maar steeds; door naar de ‘andere kant’ te wijzen. Als voorbeeld; niet de overheid maar hun eigen regenten/feodale Inlanders, zijn de boosdoeners! Terwijl het grote kwaad juist in onze overheid schuilt. Zij hield dit systeem in stand om zodoende met een ‘handvol dienaren’ zo’n immense massa in bedwang/onder controle te houden. En er behoorlijk profijt(!) van had! * ‘de echte pijn etc.’ – Dat de beide landen van elkaar hebben geprofiteerd? De regenten zeker. Die waren dan ook het haasje, tijdens de bersiap.
De Inlandse bevolking geprofiteerd? Ene prof.Boeke 1930; Per jaar(!) zijn de inkomsten voor gemiddeld Inlands gezin in Nederlandse dienst(!) f 161,-, Hier vanaf gaat f 22,50 naar de belasting, en netto f 138,50 over blijft. Dus f 12,50 per maand! Per dag f f 0,40 Voor een Inlands gezin met 5 personen ( 3 kinderen) f 0,08 per persoon, per dag! Voor de Inlander gold toen; ‘vandaag eten en morgen….? Prof. Snouck Hurgronje(!); de voordelen, die de Inlandse bevolking aan het Europees kapitaal dankt, zijn de bijproducten! En in de eerste plaats niet zo door hen bedoeld. Want hun doel is …geld verdienen! * ‘hun geboorte grond ontzegd’- Het is nog steeds mijn geboortegrond! Dat Indië gedoemd was te verdwijnen; dat is het ‘lot’ van een bezetting!
@ Als voorbeeld; niet de overheid maar hun eigen regenten/feodale Inlanders, zijn de boosdoeners! Terwijl het grote kwaad juist in onze overheid schuilt. Zij hield dit systeem in stand om zodoende met een ‘handvol dienaren’ zo’n immense massa in bedwang/onder controle te houden.
# Hr Mertens toch…dit is een echte jij-bak. U kijkt erop maar er niet achter in uw drift de uitvoerder vh beheerssysteem de schuld in de schoenen te schuiven. De facade van het baas zijn hield stand zolang de vorstendommetjes elkaars concurrenten bleven. Toen de nationalisten de miljoenenmassa tot een éénheid smeedde kwam bloot dat de echte heersers( de feodalen) aan de touwtjes trokken en hun zetbazen ( de blanda’s) niet meer konden redden.
@Mevr.T.Verstegen; ‘tegen wil en dank etc.’_ Een correcte analyse. Echter; ons verschijningsvorm getuigt nu ook van het Indonesische: die afkomst die ons(hier) zo kenmerkt! En in ons zoveel positieve eigenschappen(!) heeft gegeven; de gastvrijheid, de sfeer,gulheid etc. en natuurlijk; het eten. Maar bovenal toch ook ons aanpassingsvermogen! Waar ook ter wereld! Dat ‘ah, soedah laat maar’ werd toch veelal omgezet in een positieve wijze van zich aanpassen. Desnoods ‘pelan pelan’ dan maar! Zich van beneden af eruit werken om te bereiken wat men wilde. In welke situatie dan ook. En, wat ik heb meegemaakt, veelal met succes. Ooit in mijn werk een Surinaamse man tegengekomen, die in onze groep zich altijd van geaffecteerd ABN bediende. Wanneer hij het woord nam,keken de aanwezigen veelal melig voor zich uit. Na afloop keek een collega mij aan en zei;’blijf jij in hemelsnaam maar Indisch’!
Tja tja zit wel wat in wat mw Verstegen hier allemaal neerpent ,alleen op deze site Indisch4ever heb je nog vele nabestaanden ,die gruwelijke dingen hebben meegemaakt als kind daar in dat schone insulinde ,veel oudere Indische mensen zijn behoorlijk getraumatiseerd en dan helpt het niet echt dat alle schuld bij de voormalige kolonisator en medestanders ( Indo,s en Molukkers ) wordt gelegd ,natuurlijk zijn Nederlanders en in hun kielzog De Indo,s en andere minderheden debet aan de koloniale onderdrukking maar wat ik vervelend vind is dat sommige Indo,s zich plotseling helemaal anti-koloniaal gaan uiten terwijl hun familie er wel van geprofiteerd heeft ,ikzelf ben een product van die koloniale overheersing ,ik geef niet af op de Indonesier zeker niet ,maar ook niet op de Hollander 1000% niet ,kan ik moeilijk als zijnde van die 2 werelden erg erg goedkoop als je afgeeft op het Hollandse koloniale bestuur terwijl jij en je familie daar wel van geprofiteerd hebben ,die bersiap tijd heeft veel kapot gemaakt tussen Indo,s en Indonesiers jammer maar het is zo ,hebben die Indo,s er goed aan gedaan te vertrekken uit hun moederland ? ja ,ja,ja,en nog eens ja !! O.K die Hollanders discrimineren een beetje maar de Indonesier discrimineert vele malen meer ,trouwens in 1945 telde Indonesie 60 miljoen mensen en nu amper 73 jaar later 260 miljoen ,Ik hou van Indonesie maar ik hou nog meer van Holland ( Ondanks al hun fouten ) Tja heel simpel “” Wie zonder fouten zit werpe de eerste steen “” Ik zou toch zeggen “”Leve Het Moederland en Leve het Vaderland !!”” Hidup Indonesia dan hidup negri Belanda !!
@O.K die Hollanders discrimineren een beetje maar de Indonesier discrimineert vele malen meer ,trouwens in 1945 telde Indonesie 60 miljoen mensen en nu amper 73 jaar later 260 miljoen ,Ik hou van Indonesie maar ik hou nog meer van Holland ( Ondanks al hun fouten ) Tja heel simpel “” Wie zonder fouten zit werpe de eerste steen “” Ik zou toch zeggen “”Leve Het Moederland en Leve het Vaderland !!”” Hidup Indonesia dan hidup negri Belanda !!@
Sorry, maar dit klinkt mij, als een Amerindo, overdreven!
@Bert; ‘zich anti koloniaal gaan uiten etc.’- Het is niet uiten, maar er/bekennen! Dat die gemeenschap van toen zich door propaganda/indoctrinatie liet ‘meeslepen’ in onderdrukking van een volk waar we ook van afstammen. Dat het voor onze generatie ouders; niet te vatten was cq. niet anders kon is te onderkennen. Het was Europeaan of inlander zijn? Met alle maatschappelijke consequenties van dien.
Toch zijn er zeker velen, die op een humane wijze met deze ‘tempo doeloe’ zijn omgegaan.Ook met hun Inlandse moeder/familie lid.Ten koste van alles(!) de banden in ere hebben gehouden. Ik zelf herinner me al te goed, hoe in de Japanse tijd mijn Javaanse oma’s familie ons toestopten. Hoe sommigen zelfs in die bersiap ellende werden beschermd en naar de beschermde kampen werden begeleid! In mijn zoektocht naar; waarom, waardoor die bersiap haat, stuitte ik op zoveel gepleegde onrecht in het ( zelfs verre) verleden. Dat het te verklaren is, dat het ook in zo’n debacle is geëindigd! Met zoveel ellende en slachtoffers! Mijn reacties zijn vooral gericht tegen hen, die dit willen bagatelliseren/ontkennen/goed praten. Om het(wederom) toe te dekken. En dus onze opvolgende generaties te onthouden van wat daar waarlijk is geschied; onze geschiedenis! Mijn waardering geldt vooral hen, die toen al dit onrecht/leed in die 3 eeuwen(!) hebben aangekaart. Het in hun geschriften hebben vastgelegd. Maar gesmoord werden door een regiem met exorbitante rechten. Een trauma hiervan? Waarom? Gewoon be/erkennen!
@ Mijn reacties zijn vooral gericht tegen hen, die dit willen bagatelliseren/ontkennen/goed praten. Om het(wederom) toe te dekken. En dus onze opvolgende generaties te onthouden van wat daar waarlijk is geschied; onze geschiedenis!
#In principe een goed voornemen maar op elke reactie op een bericht waarin ‘onrecht’ de inheemsen wordt aangedaan, standaard de reageerder met de slechte kant vh koloniaal systeem om de oren te slaan???
Het wordt onbedoeld ongeloofwaardig vooral als u ook de positieve kanten negeert of deze ontkent.
@PLemon; ‘de positieve kanten negeert etc.-De positieve kanten van een bezetting? Vooral voor de bezetter en zijn nazaten? Vraag het aan een Inlander? Dat is wat ik beweer. Het zgn. kolonialisme met een systeem, dat hen; de Inlanders ea, onder de duim hield! Dat daar, de totok als in Wassenaar leefde. Toen in Nederland,had men de mond vol over het fascisme. Terwijl het in Indië nb. werd be/nageleefd. En praat mij nou niet over die totok jeugd aldaar. Met hun eigen clubs, zwembaden etc. Die verwaande, zich superieur voelende kwasten, Die zich hier nu zo plots als Indisch laten aanduiden. Uiteraard zijn er uitzonderingen. Lees Mak; de eeuw van mijn vader! Die objectiviteit mis ik bij Freriks. Wellicht te wijten aan het feit dat hij na de periode ‘Nederlands Indië’ is geboren. En wellicht alleen met het ‘dat grootse wat daar is verricht’ is groot gebracht..
@ Die verwaande, zich superieur voelende kwasten, Die zich hier nu zo plots als Indisch laten aanduiden.
# en hoe kijkt de blanda tegen ons aan? ….ook niet helemaal waar toh😄?
*** In zijn brieven aan familieleden in Holland beschreef de auteur W. Walraven hoe hij zich ergerde aan de in zijn ogen verwaande opvattingen van de Indo-Europeanen. “Deze gedroegen zich plus royaliste que le roi, meer Europeaan dan de Europeanen zelf. Zij vormen een zelfbewuste klasse, die ter onderstreping van dit pseudo- Europeaanschap een hooghartige houding tegen de inheemse bevolking aannemen. Deze staatsblad-Europeanen hebben veelal een minderwaardigheids-complex, dat zich soms kan uiten in overdreven brutaliteit, soms ook in overdreven bescheidenheid en schuwheid. Ze zijn karig met woorden, althans als er een blanda aanwezig is. Indo-Europese vaders zijn zelf hun leven lang ondergeschikte geweest, hetgeen geen waarborg gaf voor een goede behandeling van hun (inheemse) ondergeschikten, want slaven zijn dikwijls op hun beurt de grootste tirannen als ze de kans krijgen.
Indo-Europeanen drijven bovenop de inheemse samenleving als een vlies op de melk.
Er is oppervlakkig contact met de inheemse bevolking waarin zijzelf hun oorsprong hebben, merendeels was er zelfs geen contact met de eigen inheemse familieleden”.
Walraven is hier geciteerd om aan te geven dat de Indo’s zich als afzonderlijke bevolkingsgroep manifesteerden. Elke poging om een versmelting met de Indonesische samenleving te bewerkstelligen is te allen tijde mislukt.
https://indonesischearchipel.wordpress.com/category/leven-in-indie/page/2/
De bestuurlijke systemen in Indië maakten inderdaad een kleine bovenlaag rijk en dat door de arbeid van de onderliggende massa. Nu is dat altijd zo en overal ter wereld en nog steeds in Nederland en nog veel erger in Indonesië dan voor 1942. Onder Nederlands bewind ging de winststroom ook naar Nederland. Of naar de staatskas of naar aandeelhouders die in Nederland woonden. Plus: door de handelsondernemingen in Nederland was er weer werkverschaffing alhier
Het is niet waar dat die systemen een paradijs schiepen voor de bovenlaag en alleen maar ellende voor grote massa. Dit is te zwart-wit gesteld.
Die suikerlords en hun middenkader moesten ook 8 tot 12 uur per dag werken, 6 dagen per week, omdat de baas dat eiste of omdat ze dat moesten van de eigen arbeidsmoraal .
Daar kun je tegenover zetten dat de Indonesiërs op de suikerplantages en fabrieken lichamelijk werk deden en de toeans deden dat veel minder. Ze kregen ook veel minder loon.. en de toeans kregen meer loon. Dat noem ik onrecht. Maar dat is nog steeds zo overal ter wereld.
En als die belanda’s geen ondernemingen opzetten….. hoe dan moesten de arbeiders hun rijst verdienen? Bij Indonesische toeans, of op de sawahs van de families ? Kregen ze daar meer loon… was dat minder zwaar werk?
Doet me denken aan de baboe met dat verkoelende drankje. Was dat haar dagelijkse koloniale leed?
En hoe dan als ze dat werk niet had? Haar werkverschaffing was in haar voordeel.. Dus niks leed.
Het Nederlands bestuur bouwde een infrastructuur, spoorwegen, bruggen, tunnels. Ook die werden door de gewone Indonesische boeren en arbeiders gebruikt en door Indonesische ondernemers.
Het ligt niet zo zwart-wit… dat Indonesiërs 350 jaar dagelijks mishandeld werden zoals de koelies te Deli.. Dat 350 jaar in de gehele archipel men dagelijks nare Nederlanders tegenkwam met nare Nederlandse regeltjes en met klewang slaande militairen., dan wel door Colijn bevolen vrouwen en kinderen neer te schieten. Dat was niet de dagelijkse realiteit.
Mijn ouders hebben nooit gezegd dat hun leven paradijselijk was.
Dat het zo zou zijn voor Nederlanders is een stereotypering.
En natuurlijk wilden ook zij liever de prettige herinneringen koesteren aan jeugd en geboortegrond. Wat heel iets anders is dan kolonialisme goedpraten/verheerlijken.
En dit laatste is het punt wat Kester Freriks wilde maken:
Verklaar die herinneringen niet taboe.
@Ze kregen ook veel minder loon.. en de toeans kregen meer loon. Dat noem ik onrecht. Maar dat is nog steeds zo overal ter wereld.@
Buiten het feit dat je onderwerp over tempo doeloe gaat, ben ik blij dat dat tegenwoordig nog steeds zo is, dat hij die wil werken en ook meer presteert, daar ook meer voor betaald dient te worden. Nivellering is een communistische vorm, die alleen armoede veroorzaakt.
Massa’s mensen doen lichamelijk werk en krijgen veel minder loon dan hun chefs of mensen die minder zwaar lichamelijk werk doen.
Dat kun je als onrecht zien
Ook fout is dit goed te praten door mensen die een laag loon hebben af te schilderen als mensen die minder werken en minder presteren. Zo ligt het niet.
Je ziet het zwart wit. Ik weet wat zwaar werken is. Heb op de SS Avedrecht eens 44 uren gewerkt aan een turbine voedingspomp en dat in de Perzische golf. Heb op die boot in 23 maanden 2880 overuren gemaakt. Ik vond dat niet erg, want ik werd er goed voor betaald. Las net het advies van een investor: Wil je rijk worden: studeren, studeren, studeren! Tussen de mensen die veel verdienen heb je mensen die veel presteren en zij die weinig presteren. Een persoon met phd, die niet kon ontwerpen op papier, werd gewoon ontslagen. Het zelfde met mensen die laag betaald worden. Onder hun vindt men harde werkers en zij die de kantjes aflopen. En geloof me, iedere baas ziet dat. Welk vak je ook doet, zij die presteren, hebben het recht meer te krijgen dan zij die het wel goed vinden. Ik zie iedere collegae als een concurrent.
Nou, van zwaar lichamelijk werk word je moe, zeker. Van denkwerk word je echter ook moe. Sterker nog, denkwerk wil de mensheid nog wel eens vooruit helpen. Geneeskunde, ict, architectuur, ik noem maar wat, komen voort uit denkwerk, niet uit sjouwwerk.
Wat er ook voor werk gedaan moet worden, de prestaties en de resultaten van ieder persoon moeten worden beoordeeld en naar gelang betaald worden. Ook je job security is bepalend. In al mijn jaren heb ik vaak mensen lange tijden aan de telefoon zien hangen, heb groepen zien staan praten over zaken die niets met het werk te maken hadden. Als job leader heb ik daar vaak tegen moeten ageren. Ik moest in mijn groep de deadline halen. De tekeningen moesten volgens een bepaald tijdstip de deur uit. De contractors hadden ze nodig. En als de job afloopt en wij er een paar moeten ontslaan, beginnen de minst presterende te huilen.
Er is nauweijks iets veranderd in het postkoloniale systeem. Er zijn nu nieuwe “eigen” meesters die viool spelen met extra lange strijkstokken en de verduisterde gelden gaan waarschijnlijk naar rekeningen in Zwitserland en andere landen waar de gelden veilig worden bevonden. Power tends to corrupt.The greater the power, the more dangerous the abuse.Power is the great aphrodisiac.
Het leegroven van de bodemschatten gaat nog steeds door op een vergrote schaal en de maximale woekerwinsten worden nog steeds maximaler. Bevolkings groepen worden onderdrukt,relocated, of vermoord om die doelstellingen van roof en woekerwinsten te bevorderen. Power like a desolating pestilence pollutes whatever it touches.
@ Het leegroven van de bodemschatten gaat nog steeds door op een vergrote schaal …
##De ironie van de dekolonisatie is dat een nieuwe bovenlaag van politici en ondernemers nu het land exploiteren in dienst van enkele wereldspelers cq de multinationals.(ipv adel en de blanda).
Het verjagen vd Nederlanders’ moest toch tot welvaart en geluk vd hele !!! bevolking leiden?
***. Meer dan een decennium van economische voorspoed heeft veel rijke Indonesiërs rijker gemaakt en miljoenen arme Indonesiërs iets minder arm. Het land kent een snelgroeiende middenklasse. Tegelijkertijd blijven de armste bewoners achter.
De kloof tussen arm en rijk is nog nooit zo groot geweest als nu, waarschuwde experts van de Wereldbank onlangs in een rapport dat veel aandacht kreeg. De Wereldbank constateert dat miljoenen armen zo achtergesteld raken dat het hen niet zal lukken in de komende generaties op te klimmen naar de middenklasse: ze zijn ongezond, leven korter, zijn minder weerbaar en hebben bij lange na niet de scholing die nodig is om mee te komen.
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/04/27/miskoko-dorp-zonder-geld-en-eten-1612476-a689536