Hoe hebben Nederlanders de bezetting van Nederlands-Indië ervaren? | NPO Focus

Geplaatst op 31 augustus 2018 door Boeroeng

“Jullie hadden in elk geval lekker weer in het kamp, terwijl wij hier met de barre hongerwinter zaten.” Dit soort onbegrip en onwetendheid zorgt ervoor dat na de Tweede Wereldoorlog veel Nederlanders jarenlang zwijgen over hun ervaringen tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië. Nog altijd is er veel onbekend over dit oorlogsverleden. Wat is de Nederlandse bevolking tussen 1942 en 1945 overkomen in ‘de Oost’?   NPO Focus

Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

22 Responses to Hoe hebben Nederlanders de bezetting van Nederlands-Indië ervaren? | NPO Focus

  1. wali suparmo (@WSuparmo) schreef:
    8 september 2022 om 19:34

    Vertraagd commentaar op die van wijlen Ron Geenen dat god hun broertje is, zoals wat de kapalaan gezegd heeft.

    Beantwoorden
  2. Jan A.Somers schreef:
    22 september 2018 om 16:45

    Zie ook: L.J. Brugmans e.a., Nederlandsch-Indië onder Japanse bezetting, Gegevens en documenten over de jaren 1942-1945. (661 pagina’s in mijn boekenkast).

    Beantwoorden
  3. RLMertens schreef:
    4 september 2018 om 22:12

    Heden in het Verzetmuseum, Amsterdam (tegenover ingang Artis); de tentoonstelling Nederlandse Indië in de Japanse bezetting. Met commentaren van een; Nederlander, een Indo, een Chinees en een Indonesiër. Beluister hen via de telefoon, terwijl u kijkt naar de beelden uit die tijd. Een must voor vooral lezers van I4E

    Beantwoorden
    • Peter van den Broek de andere generatie schreef:
      5 september 2018 om 10:24

      @ dhr Mertens Was de Nederlander ook Indo?

      Bovenstaand citaat is toch een prachtig voorbeeld van Ethnisch profileren, van “White Innocence” en ook nog eens in de juiste Hierarchie!!!!

      De tekst had ook anders kunnen zijn: een afspiegling van de koloniale samenleving en verhoudingen:
      de Totok, de Indo-Europeaan, een Peranakan of een Europeanen gellijk gestelde Chinees, de Inlander als toenmalig Nederlands onderdaan.

      Beantwoorden
      • Peter van den Broek de andere generatie schreef:
        5 september 2018 om 10:41

        weer een correctie:” ….of een Europeanen”… dient te zijn “:,,,of aan Europeanen gelijk gestelde Chinees”

        Daarnaast komt bovenstaande tekst niet overeen met de tekst van het Verzetsmuseum: “blanke Nederlanders, Indische Nederlanders, Indonesiërs en Chinezen” Maar ook hier is de koloniale hierarchie duidelijk aanwezig,

        Beter was te spreken van: Blanke Nederlanders of Totoks, Bruine Nederlanders of Indo’s/Indo-Europeanen, Nederlandse onderdanen of Indonesiers, Chinezen of Peranakans, aan Europeanen gelijkgestelden m.a.w. een door en door racistisch ingestelde maatschappij. Maar daar durft het Verzetysmuseum niet aan.

      • Jan A.Somers schreef:
        8 september 2018 om 12:13

        “of aan Europeanen gelijk gestelde Chinees” Die zijn er maar weinig. Het gaat bijna altijd om Chinezen die gebruik maken van IS, art. 163, (5), De Gouverneur-Generaal is bevoegd (…) de bepalingen voor Europeanen toepasselijk te verklaren op personen, daaraan niet onderworpen. (…).
        “racistisch” ??? Europeanen mochten diverse rechtsmogelijkheden voor Inlanders en Vreemde Oosterlingen niet hebben. En omgekeerd. Ieder het zijne. Ik zie net in mijn nieuwe concept testament: Rechtskeuze. Ik kies voor de vererving en voor de afwikkeling van mijn gehele nalatenschap voor toepassing van het Nederlandse recht. Heb dus vrijheid om te kiezen, ondanks mijn Nederlandse nationaliteit. Blanke/bruine/totoks/Indo’s/ Peranakans waren allemaal uitdrukkingen in het dagelijks verkeer, en niet genoemd/gedefinieerd in de burgerlijke stand of andere regelgeving. Stond ook niet in je paspoort, kon ook niet.

      • RLMertens schreef:
        7 september 2018 om 23:55

        @PetervandenBroek vaeg. ; was Nederlander ook Indo? – Neen, een totok. In Indië van toen stelden de meeste totoks zich voor als; ‘wij Nederlanders …… ( alsof de aangesproken; een Indo, maar een surrogaat Nederlander is) En anno heden, die zelfde Nederlander zich hier als Indisch Nederlander laat aanduiden. Het kan verkeren. Mijn buurjongen in Soerabaja had een totok vader. Hij noemde zich ; een ware Indisch Nederlander. Ik ben voor hem; een Indo of, ietwat deftiger; een Indo-Europeaan.
        De woorden ; volbloed Nederlander was daar ook in zwang. Wij Indo’s waren halfbloed/en.
        Uit Hans Martin Paradijs vlucht 1935; Halfbloed= halfwereld! De kinderen van de toewan besar,( grote heer) wilden zelf toewan besars worden. Nederland heeft in de loop der tijden veel gedaan om hen de weg opwaarts te vergemakkelijken. Het was een beloning voor geleverde diensten, want in deze halfbloeden vond de koloniale regering een brug naar haar bruine onderdanen. Het is vaak een haast verbijsterende vadersliefde, juist bij de halfbloed en het ligt voor de hand wat deze aanhankelijkheid bij mannen, die op voorpost staan, voor een koloniale mogendheid betekent. Indo Europees verbond; zo heet de politieke vereniging van halfbloeden, waarin het patriottisme leeft. Een Europese dame in Soerabaja, werd wit om haar neus, toen ik het in mijn onschuld uitsprak. Indo- de klank bindt hen met de bruine moeder, grootmoeder, overgrootmoeder….zij willen blanken zijn, naar lichaam en ziel.Het is het wereldverlangen van alle kleurlingen naar een blanke huid. Een merkwaardig, voor de toekomst onzer beschaving misschien belangrijk verschijnsel…..

      • P.Lemon schreef:
        8 september 2018 om 14:42

        @ … Het is het wereldverlangen van alle kleurlingen naar een blanke huid.

        ##identiteitscrisis…van buiten gekleurd en van binnen blank en andersom.

        *** Wat is, na het lezen en bekijken van MIX voor mij de grootste les? Iedereen met een dubbele identiteit doet daar iets mee. Ga maar na: zelfs als je je tweede identiteit afwijst of ontkent (of dat nou de Indische is of de Nederlandse), je maakt een keuze om iets te doen.

        Wat vond ik het meest verrassende inzicht? Dat is dat je uiterlijk die keuze beïnvloedt. Heb je een zichtbaar tweede identiteit, dan heb je het drukker dan iemand met één identiteit. Ben je een blonde Indo, of een kind van een Zweedse en een Nederlandse, dan zal je minder snel de vraag krijgen ‘Waar kom jij vandaan?’ dan een kind van een Afro-Amerikaanse en Nederlandse ouder.

        Fascinerend is hoe Captain en Stam, maar ook Guno Jones later in het boek, de veranderingen in het concept gemengdheid bespreken. Tot de komst van de Indische repatrianten bijvoorbeeld, betekende gemengd zijn in Nederland een huwelijk tussen een protestant en een katholiek.
        http://www.indisch3.nl/2010/11/28/herkenning-en-aha-in-mix-jongeren-in-nederland-recensie/

      • Ronny Geenen schreef:
        8 september 2018 om 17:15

        @Tot de komst van de Indische repatrianten bijvoorbeeld, betekende gemengd zijn in Nederland een huwelijk tussen een protestant en een katholiek.@

        Tot de komst? Mijn moeder kreeg van de kapelaan in Beuningen mooi te horen, in 1954, dat haar reuma aan haar handen, de straf van god was omdat ze hertrouwd was met een protestant persoon.

  4. Henk schreef:
    1 september 2018 om 14:46

    Gezinnen werden uiteen gerukt! Velen zagen elkaar na de oorlog niet meer terug! Ik stond plots alleen op de wereld. Was 15 jaar. Sliep “hier en daar” tot ik in een kamp terecht kwam. Na de oorlog ging ik als “dienstplichtige”bij het KNIL in dienst. Bijna drie jaar gediend. Daarna het “burgerleven”in. Getrouwd.In 1958 met vrouw en dochtertje naar Nederland omdat ik geen “verblijfsvergunning”van de Indonesische Overheid kreeg.Mijn vrouw is nu 90 en ik 92. Wat een tijd!

    Beantwoorden
  5. Robert schreef:
    31 augustus 2018 om 22:08

    Vele Indos waren in de Japanse kampen! Vele Indo militairen werden daar vastgehouden, gemarteld en vermoord. Her racisme spreekt weer van gemengd bloed! Bloed is rood en misschien is Indo bloed gemengd met ketjap en lombok oelek.

    Beantwoorden
  6. Wal Suparmo schreef:
    31 augustus 2018 om 21:57

    Soms is het beter om in een nipkamp tezitten waar je geregeld je eten krijgt.Wij hadden onze kleren bijna alles veruild met etenswaar met de bevolking en zouden hoogsten 1 maand uithouden en verhongeren.Was de bevrijding niet optijd gebeurd.

    Beantwoorden
    • Ronny Geenen schreef:
      31 augustus 2018 om 22:13

      @Soms is het beter om in een nipkamp tezitten waar je geregeld je eten krijgt.@

      Ik weet niet over welk kamp je hebt, maar uit eigen ervaring, kan ik je wel zeggen, dat geen ene japkamp op west Sumatra is aan te bevelen. De nips waren schoften die de principes van Geneve aan hun laars lapten.

      Beantwoorden
    • RLMertens schreef:
      1 september 2018 om 22:42

      @WalSuparmo; ‘beter in een nipkamp etc.’ – Klopt. Waarom denk je dan, dat de Jap het beter/makkelijker vond om die ca. 150.000 Indo vrouwen op Java met kinderen/oudjes niet te interneren? Ze; te moeten bewaken, eten geven( hoe weinig ook), idem medische zorg, kortom zich met hen te bemoeien. Dus; selecteren via Pedafteran, om zo veel mogelijk buiten(!) het kamp te houden. Hen dus aan hun lot overlaten!
      Op een tv.doc. over de bezetting; was zo’n familie in de bergen, even buiten Makassar, die zich liever liet interneren om zo te overleven. Ook wij in Ambarawa; mijn moeder met 2 zoons en haar zuster met 3 kleine kinderen hadden het toen ook in overweging. Echter dankzij, mijn Javaanse oma en haar familie, die ons altijd wat toestopten, bleven buiten.
      Veelal uitgejouwd in de kampong, maar we hielden ons gedeisd en zodoende links gelaten. Tot die bersiap fase intrad; na eerst blij en uitgelaten te zijn over 15 Augustus; ‘eens komt de dag, dat Nederland zal herrijzen’! Want begin oktober stonden ze fanatiek voor ons huis te ‘oefenen’ met hun bamboe roentjings; boenoeh belanda!

      Beantwoorden
  7. Ronny Geenen schreef:
    31 augustus 2018 om 21:26

    @De Indische Nederlanders hoeven in principe niet naar het kamp, terwijl ook zij Nederlandse staatsburgers zijn. Het Japanse regime beschouwt hen als Aziaten, omdat ze niet gewend zijn aan mensen van gemengd bloed. “@

    Nee, de Indo hoefde niet naar de nipkamp. Wie en wat ben ik dan, dei 3 1/2 jaren in zo’n rotzooi heeft doorgebracht? Blijkbaar weer iemand die alleen over Java iets heeft gehoord en gewoon napraat.

    Beantwoorden
    • Jan A.Somers schreef:
      1 september 2018 om 17:16

      ” Het Japanse regime beschouwt hen als Aziaten” En volgens Sjahrir als landskinderen. Die konden in Indië blijven. De totoks moesten na de grote overwinning terug naar Europa
      “Nee, de Indo hoefde niet naar de nipkamp. ” Ik had het alleen over De Wijk in Soerabaja. Daar hebben we nogal wat behoeftige Indofamilies naar dat kamp gebracht toen het nog open was. Niks gehoord of nagepraat, Zelf gedaan met ons verhuisbedrijfje. Mag ik dus ook hier opschrijven.

      Beantwoorden
      • Ronny Geenen schreef:
        1 september 2018 om 18:22

        In Padang moesten moeders en kinderen met hun bagages km’s lopen van de ene nip gevangenis naar de nadere. Ook naar het station lopen met wat je had om vervolgens in geblindeerde wagons vervoerd te worden naar Bangkinang. Vervolgens was het overstappen in open trucks in de brandende zon naar het eindstation, het jappenkamp. Kregen geen druppel water.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *