Pakan Baroe-monument onthuld te Bronbeek

Geplaatst op 29 augustus 2015 door Boeroeng

pakanbaroemonument519 Nederlanders kwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog om toen zij onder erbarmelijke omstandigheden moesten werken aan de ‘Dodenspoorweg’ Pakan Baroe op Sumatra. Nooit werden zij groots herdacht. Zaterdag kregen de slachtoffers een namenmonument op het Arnhemse landgoed Bronbeek.   Omroep Gelderland, met filmpje

Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

24 Responses to Pakan Baroe-monument onthuld te Bronbeek

  1. bokeller schreef:
    31 augustus 2015 om 22:35

    Luidt en duidelijk. Bravo.
    siBo

    Beantwoorden
  2. Anoniem schreef:
    31 augustus 2015 om 19:41

    Ik Roger Fanoy en kleinzoon van Herman jan Bart Fanoy mocht afgelopen zaterdag 10 van de 70
    Namen oplezen en ook de eer om samen met mijn dochter een deel van het spoor te onthullen.
    Dit deden we namens onze Familie’s Fanoy en Hemsing en allen die tijdens deze vergeten oorlog zijn gestorven.
    Wat ons zo bijzonder maakt is dat onze beide ouders,ooms ,tante’s en oma ’s in het Japenkamp hebben gezeten. Nu 70 jaar later hebben we eindelijk onze familie hun rust kunnen geven.
    met namen willen wij bedanken de heer Brijl en museum Bronbeek .

    Trots
    Roger Fanoy

    Beantwoorden
    • Anoniem schreef:
      31 augustus 2015 om 19:52

      Sorry drukte al op plaatsen.
      Paar tekst foutjes , mijn excuses.

      Beantwoorden
    • bo keller schreef:
      31 augustus 2015 om 21:31

      Zo dus het ”museum Bronbeek” heeft zich druk
      gemaakt om de Pakan Baroe spoorweg.

      Volkomen nieuw voor me.
      Dan zijn ze wel van hun geloof afgestapt,want de
      vorige expositie Birma-Siamspoorweg was een
      ode aan de JapanseTechnici, die binnen één jaar een
      prestatie hadden geleverd ZONDER vermelding van de prestaties (!)
      (overleven) van de werkers aan het dodenspoor.
      Wel dat de Japanse commandant, uit zijn eigen
      karige portemonnee gereedschappen op de vrije markt kocht.
      Zo begaan was hij met deze arme sloebers.

      Niemand protesteerde tegen deze wel zeer
      Japans reukje bij deze expositie in het MUSEUM BRONBEEK.
      siBo

      Beantwoorden
      • Ron Geenen schreef:
        31 augustus 2015 om 22:08

        Zo zie je maar weer eens hoe onkundig de meerderheid van NL bevolking is. Maar met de vinger wijzen gaat hun goed af. Ja en dan Bronbeek, weten die wel waarvoor ze in het leven zijn geroepen? Ik denk ook dat je hun geschiedenis beter kent dan wie dan ook.

    • frits bakkr schreef:
      31 augustus 2015 om 22:24

      de tot stand koming v.h. Pakan Baroe Monument , is het werk geweest van het
      Dagelijks Bestuur(vrijwilligers) van de Stichting Herdenking Birma-Siam Spoorweg en Pakan Baroe Spoorweg. Creatie ontwerp door de vice-voorzitter H.Giesbers.
      financiering mogelijk gemaakt door donaties, namenlijst OorlodsGravenStichting.meer info in volgende Nieuwsbrief.
      Museum Bronbeek heefft hier niets mee te maken gehad !! En met alle respect, de heer Brijjl, met de uitvoering van het Monument, ook niet.
      fb

      Beantwoorden
      • brijl, J.Z. schreef:
        1 september 2015 om 09:47

        Geachte Heer Frits Bakker,
        Helemaal correct, want ik heb uiteraard niets te maken gehad met het tot stand komen van het – voor onze Geschiedenis – zo belangrijke Herdenkingsmonument.
        Overigens heb ik mij afgevraagd of het zinvol is, om te overwegen, om alsnog een “” bord”” te plaatsen, met de vermelding: ” Voor de onbekende Inheemse KNIL -militair”; ik denk daarbij aan o.a. de vele Ambonese en Menadonese militairen, die daar het leven hebben gelaten; alsmede een “bord” voor de onbekende Indonesische of Javaanse dwangarbeider (Romusha’s).
        Tenslotte nog het volgende; kortgeleden las ik ergens nav een door een lezer van I4E,ingezonden reactie, dat naar ik meen de Indonesisch Gouverneur een traandruppel in zijn ogen kreeg toen hij het graf zag van een Indonesische vrijheidsstrijder; misschien wil hij in de toekomst ook wat oogtranen reserveren voor de ca. 83.000 geheel onschuldige Indonesische dwangarbeiders, die op Sumatra’s bodem zijn overleden. Ik vraag me ook af, waar deze slachtoffers allemaal begraven liggen? Of de vele mannen, vrouwen en kinderen, die in tijdens de laatste vrijheidsoorlog in Atjeh werden gedood.

        met vriendelijke groet,
        Jacques Z. Brijl

      • ellen schreef:
        1 september 2015 om 10:59

        “Oneindig veel groter is het aantal slachtoffers onder de geronselde romusha’s. De Japanners en hun Koreaanse helpers achtten de levens van deze Javanen nog veel minder dan die van hun blanke lotgenoten. De romusha’s deden het zwaarste werk: het aanleggen van het dijklichaam van de spoorbaan. Maar ze kregen nauwelijks te eten en slechts bij hoge uitzondering wat medische verzorging.
        Niemand zal ooit precies het aantal doden onder de romusha’s kennen. Enkele archieven die zekerheid hadden kunnen verschaffen, zijn in de chaotische revolutiedagen kort na de bevrijding verbrand. Toch kan op basis van lokale Javaanse deportatierapporten worden vastgesteld dat ruim 102.000 van deze koelie’s naar Sumatra zijn verscheept. Na de Japanse capitulatie waren er slechts ongeveer 22.000 overlevenden. Het dodental onder de romusha’s moet dus ongeveer 80.000 zijn geweest, waarvan 4000 van hen omkwamen bij de torpedering van de Junyo Maru. De restanten van tienduizenden van deze onbekende Javanen rusten langs de baan van de dodenspoorweg.”

        In het – eerder genoemd – boek van Henk Hovinga Op dood spoor wordt in de laatste herdruk uit 2009 een apart hoofdstuk besteed aan het lot van de Indonesische of Javaanse dwangarbeiders. Op de dvd (film) die bij het boek behoort, vertellen enkele (Indo)Europese overlevenden. Over het algemeen werden de krijgsgevangenen gescheiden gehouden van de inlandse dwangarbeiders. Maar men zag wel hoe slecht deze laatsten behandeld werden. Op voorstel van de krijgsgevangenen om deze ongelukkigen bij dood netjes te begraven, werd door de Koreaanse en Japanse bewakers geantwoord, om de lijken gewoon te laten liggen of in het water van de rivier te gooien. Als voedsel voor de wilde dieren.

      • frits bakker schreef:
        2 september 2015 om 00:03

        Geachte Heer Brijl,
        U vraagt zich af of het zinvol is om “borden ” met d e vermelding “onbekende Inheemse KNIL-militair en Onbekende Indonesische dwangarbeider” ,bij het
        Pakan Baroe Spoorweg Namen Monument tee plaatsen t. Dat lijkt mij van niet.
        De overgrote meerderheid van de Nabestaanden van de slachtoffers van wie de
        Namen vermeld staan, leven hier in Nederland. Voor velen van hen is de laatste rustplaats van de omgekomen dierbare, gevoelsmatig vervangend dichterbij te vinden.

        voorts denk ik dat de Indonesiërs en Molukkers zelf wel beslissen , wie of wat
        zij willen gedenken. Ik wel het verder hierbij laten.
        Met vriendelijke groet,
        Frits Bakker.

    • brijl, J.Z. schreef:
      1 september 2015 om 10:02

      Beste Roger,
      Trots mag je natuurlijk zijn, dat jij en al de familieleden de dag hebben mogen bijwonen,
      dat dit voor jullie families zo belangrijke herdenkingsmonument nu gelukkig daadwerkelijk tot stand kon worden komen! Chapeau voor de initiatiefnemers !!
      En zoals ik dit altijd zeg: “Ere wie Ere toekomt!!”

      met hartelijke groet.

      Jacq. Z. Brijl

      Beantwoorden
  3. Ron Geenen schreef:
    31 augustus 2015 om 17:31

    Neef Rudy Uyleman-Anthonijs heeft zowel helleschip Yunyo Maru, 3 dagen in de zee, overleefd en daarna ook de Pakan Baru spoor. Is een paar jaar geleden in Den Haag overleden. Heeft nooit er iets over verteld, maar pas vernomen, dat hij alles op papier heeft vastgelegd. Meity zijn zusje wil er een documentair product over laten maken. Is nu aan het zoeken naar gegadigen voor dit project.

    Beantwoorden
  5. ellen schreef:
    30 augustus 2015 om 13:40

    Tja, mijn vader vertelde weinig over deze tijd bij de Pakan Baroe dodenspoorweg. Wel herinner ik mij dat hij alleen enkele humoristische, vrolijke anekdotes doorvertelde. Het kan ook een compensatie zijn voor de werkelijkheid.

    Beantwoorden
    • bokeller schreef:
      30 augustus 2015 om 17:20

      Alles was puur natuur om me heen,een verfrissend effect
      na de bajestijd.De Jap had ’t echt goed gezien
      Ook een echte in het wild levende tijger op een ochtend
      waargenomen,die we (ik) later heerlijk opgepeuzeld hadden,
      na uiteraard ontdaan te hebben van zijn tijgerjasje en
      complete tijgerkop.
      Wie maakt dat nu mee,nu moet je ervoor je centen neerleggen
      en opeten,ho maar!.
      siBo

      Beantwoorden
    • Jan A. Somers schreef:
      31 augustus 2015 om 16:59

      Ik geloof niet zo in die compensatie. Ik heb zo het idee dat de akelige dingen achter in liggen, en de leuke dingen voorin. En als ik de film voor mijn ogen afdraai zie ik weliswaar feitjes, maar het zijn meestal de leuke. Lijken bergen is niet zo leuk, maar omdat je er niet zo veel vond werd je wel eens melig. Maar dan werden we wel door onze Indonesische ploegbaas tot de orde geroepen: jongens, rustig, dooien zijn ook mensen. In de ambulance hadden we eens een rampokslachtoffer wiens nek bijna was doorgekapt. We durfden hem niet eens op de brancard te leggen, gewoon met baleh-baleh en al in de ambulance. Prachtig toen we hem later in het ziekenhuis zagen rondlopen met de hele handel in het gips. Levend! Dat is toch leuk? Dat beeld staat bij mij vóór die nek.

      Beantwoorden
  6. bokeller schreef:
    30 augustus 2015 om 13:08

    Deze krijgsgevangenen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog vanaf de Indonesische archipel, de Filipijnen, Hong Kong en Singapore naar Birma, Siam, Sumatra, de Molukken, Japan, Formosa, Mantsjoerije of Korea vervoerd om aldaar gedwongen te werk gesteld te worden. Mijn vader kwam eind 1945 vrij uit deze hel.

    Dit alzo lezende en een vergelijking makend,naar
    ik dacht mijn akelige jaren toen.
    Was ’t maar een makkie, Opgesloten in de gevangenis
    Heerlijk niets te doen, dan de strontton naar buiten piekelen.
    Afmars in rotten van 5 naar een geblindeerde trein.alles
    volgens de toen geldende trap en smijttechniek naar je nieuwe
    verblijf plaatst en–
    van alle gemakken voorzien – stromend water-goed uitzicht
    plankverende matrassen met kevertjes voor het gezelschap.
    Maar buiten deze onovertroffen levensvoorzieningen had ik
    een zee van tijd.
    Bruinbakkend in de altijd schijnende tropenzon comfortabel
    leunend tegen de afscheiding waar een medelevende bewaker
    af en toe een klap tegen gaf,om je wakker te houden.
    Wat nu in mijn ogen juist was,want het ”schouwspel” van
    lopende geraamten met berriebenen heb ik nooit meer
    kunnen meemaken.
    De bevrijding (?)tja toen was het heerlijk niets doen fini.
    siBo

    Beantwoorden
  7. ellen schreef:
    30 augustus 2015 om 12:21

    Worden er ook de duizenden – via Soekarno – door de Japanners geronselde “vrijwillige” inlandse arbeiders, die ook vreselijk (of nog erger dan de Europeanen en Australiers) werden behandeld en hun leven lieten bij deze dodenspoorweg, herdacht? Toen waren deze inlanders ook nog Nederlands onderdaan. Auteur en journalist Henk Hovinga schreef een – prachtig – boek over de dodenspoorweg Pakan Baroe, Op dood spoor: het drama van de Pakan Baroe spoorweg, 1943-1945. In het boek (5e herz.dr., 2009) komt hij ook met recente, bijgestelde aantallen slachtoffers en overlevenden. “Het naamloos lijden, het sadistische geweld van Koreaanse en Japanse bewakers en de absurde dood van waarschijnlijk meer dan 82.000 mensen bleef alleen gegrift in de harten van de weinige overlevenden.”
    Mijn vader heeft een helleschip en de Pakan Baroe dodenspoorweg overleefd. Hij is op 8 maart 1942 in Japans krijgsgevangenschap terechtgekomen. Vanuit het 15e bataljon Bandoeng en het Tiende Infanteriebataljon Batavia (waarschijnlijk in mei 1944) werd hij met een helleschip overgebracht naar de dodenspoorweg Pakan Baroe op Sumatra. Japanse helleschepen of schepen uit de hel waren de schepen die de Japanse marine en het Japanse leger gebruikte om krijgsgevangenen en Aziatische dwangarbeiders (romusha’s) te vervoeren; deze schepen stonden bekend om de zeer slechte omstandigheden aan boord en de wrede manier waarop de bemanning krijgsgevangenen behandelde. Deze krijgsgevangenen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog vanaf de Indonesische archipel, de Filipijnen, Hong Kong en Singapore naar Birma, Siam, Sumatra, de Molukken, Japan, Formosa, Mantsjoerije of Korea vervoerd om aldaar gedwongen te werk gesteld te worden. Mijn vader kwam eind 1945 vrij uit deze hel.

    Beantwoorden
    • Pierre de la Croix schreef:
      30 augustus 2015 om 22:55

      Ik wilde niet rot doen, want ik kom geloof ik bij sommige lezertjes nogal gauw provocerend over, maar mijn eerste gedachte bij dit “topic” ging ook uit naar de vele duizenden “anderen” die omkwamen. Maar nu durf ik wel Ellen bij te vallen, een vrouw van onberispelijk gedrag op I4E en daarbuiten.

      Want inderdaad, die vele tienduizenden die naast de 519 “echte” Nederlanders het leven lieten aan die spoorweg, waren ook onderdanen van koningin Wilhelmina (morgen jarig trouwens, 135 jaar), inwoners van Nederlands grondgebied, dankzij Nederlands vooroorlogs beleid bezet door Japan.

      “Zouden zij op enige wijze als mede slachtoffer zijn herdacht?” vraagt Ellen zich af.
      Zo neen, dan zou het monument m.i. eenvoudig kunnen worden uitgebreid met één extra spoorbiels waarop één plaatje ter nagedachtenis aan die tienduizenden anonieme “inlandse” dwangarbeiders die ook zijn bezweken.

      Over de Japanse hellships moge ik, slechts ter relativering, er wederom op wijzen dat ook “wij” in de KPM-er “Van Imhoff”, ons eigen hellship hadden.

      Pak Pierre

      Beantwoorden
    • Jan A. Somers schreef:
      1 september 2015 om 11:46

      “de duizenden – via Soekarno – door de Japanners geronselde “vrijwillige” inlandse arbeiders” In Nederland weten ze niets hiervan af. Wat weet de Indische gemeenschap hiervan af? Ik weet dat een hele tijd geleden Winnie Rinzema-Admiraal met een boek over de Romusha bezig was. Maar ik ben haar uit het oog verloren. Maar het gaat toch niet alleen over herdenking in Nederland? Worden de Romusha’s in Indonesië herdacht? Dat komt bij mij als eerste op, daar is tijdens de oorlog door de Indonesische leiders reclame voor gemaakt.

      Beantwoorden
      • Pierre de la Croix schreef:
        2 september 2015 om 10:45

        Ik weet het niet hoor, maar ik vermoed dat de Romoesha’s in eigen land door eigen bangsa niet worden herdacht, althans niet officieel. Misschien ligt het niet in de aard van de Indonesiërs om dat voor groepen mensen als deze te doen, misschien is men van officiële zijde maloe om het onderwerp op te rakelen, omdat per slot van rekening hun vader des vaderlands van destijds, Boeng Karno, de Japanse bezetter een handje had geholpen bij het ronselen van slavenvolk uit de eigen gelederen.

        Normaliter ben ik er voor dat Indonesia haar eigen oorlogsslachtoffers moet herdenken en ondersteunen, niet Nederland. Dat geldt zeker voor de eigen slachtoffers van de vrijheidsoorlog 1945 – 1949 en hun nabestaanden. Hebben de weduwen van Rawa Gede en Zuid Celebes ooit van staatswege een pensioentje of andersoortige compensatie ontvangen?

        Waar, net als bij de Pakan Baroe Spoorweg, inlandse romoesha’s en (Indische) Nederlanders zij aan zij slavenarbeid moesten verrichten voor de Japanse bezetter, lijkt het mij evenwel netjes en respectvol als ook voor de romoesja’s een plaatsje wordt ingeruimd op enig monument dat in Nederland wordt opgericht ter nagedachtenis aan de Nederlandse slachtoffers. Te meer, omdat te dien tijde Romoesja’s, of ze dat nu leuk vonden of niet, ook onderdaan waren van het Koninkrijk der Nederlanden en als zodanig een door Nederland aan Japan verklaarde oorlog waren ingezogen.

        Het bovenstaande laat onverlet mijn grote waardering voor hen, die het Pakan Baroe Monument mogelijk hebben gemaakt. Doch wellicht kunnen zij nog eens overwegen om een bielsje met plaquette voor de omgekomen Romoesja’s bij te plaatsen.

        Pak Pierre

  8. Hans vieleers schreef:
    30 augustus 2015 om 08:43

    Zijn het ook echte stukken rails van de Pakan-Baroe?

    Beantwoorden
    • P.Lemon schreef:
      31 augustus 2015 om 19:22

      Originele stukken rails ? Niet erg waarschijnlijk want…

      ***Op 29 augustus 2015 wordt het monument verder uitgebreid. Aan weerszijden van het bestaande monument worden twee stukken spoorrail toegevoegd. Op de 10 bielzen van de rails zijn RVS-platen bevestigd met de namen van de 519 Nederlandse slachtoffers, die bij de werkzaamheden aan de Pakan Baroe Spoorweg op Sumatra het leven hebben gelaten.

      http://www.4en5mei.nl/herinneren/oorlogsmonumenten/monumenten_zoeken/oorlogsmonument/837

      ARNHEM, 15-08-2013 – Op zaterdag 17 augustus 2013
      De Stichting Herdenking Birma-Siam Spoorweg en Pakan Baroe Spoorweg (SHBSS) organiseert de herdenking in Arnhem nu voor de 46ste keer.
      Foto links: een verroeste locomotief van de Pakan-Baroespoorlijn in Sumatra. Van de lijn is niets bewaard gebleven, ook niet als monument. Foto SHBSS.
      https://wo2.sharepoint.com/Pages/Achtergronden2013.aspx

      Beantwoorden
  9. Cap van Balgooy schreef:
    30 augustus 2015 om 06:09

    Bedankt Bronbeek. Mijn Oom is daar omgekomen.
    Cap

    Beantwoorden

Laat een reactie achter op bokeller Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *