Erik Westra :
Het fenomeen sajoer in de Indische keuken roept soms wat vragen op . Is dit soep ? Ja en Nee. Het zijn veelal groentegerechten die in een bouillon met of zonder kokosmelk worden gepresenteerd en geserveerd in combinatie met andere gerechten en gekookte rijst.
-
Elke dag Indisch nieuws en wetenswaardigheden.
!
Heeft u tips, een foto, een oproep of wilt u een column/pikiran schrijven, jangan malu-malu.
indisch4ever@gmail.com
!
En ken je deze?:
en 
- Het archief van Indisch4ever
is best wel te filmen !!
...................
...................
.......... Bekijk ook
de archipelsite
met honderden topics.
Zoekt en gij zult vinden. ! -
Indische portretten
ingezonden door de lezers.
-
Thomson
Nassauschool Soerabaja
Depok
Wie is deze familie
Wolff
Tankbataljon Bandoeng 1939
Is de bruid Günther?
Wilde en Waldeck
Brouwer en Hagen
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
XXXXXXXXXXXXXXXXXX
Kerst 1930 a/b Baloeroan naar Indië
XXXXXXXXXXXXXX
Bertha Lammerts van Bueren-de WitXXXXXXXXXX zwieten 214
Bisch
!!!!!!!!!!!
Detachement Verbruiksmagazijn,
Hollandia
van Hall
Smith
Emy Augustina
Detajongens
von Stietz
de Bar
Soerabayaschool ca 1953
Wie zijn dit ?
Damwijk
Klein
IJsselmuiden
van Braam
Zuiderkruis
Foto
Koster
Versteegh
Baume
Falck
Boutmy
Otto
oma Eugenie Henriette Smith
Meliezer-Andes
christelijk lyceum bandoeng
christelijk lyceum bandoeng
Saini Feekes
Mendes da Costa
Anthonijsz
Bromostraat
Wie?
Tambaksari/Soerabaja-1946
Ornek
van Dijk
.Haacke-von Liebenstein
Theuvenet
Sollaart
Berger-de Vries
Foto's gemaakt door Henrij Beingsick
Augustine Samson-Abels
Samson
Huygens
Hartman
Otto en Winsser
Marianne Gilles Hetarie
Constance en Pauline
Versteegh
Lotje Blanken
Charlotte Hooper
John Rhemrev
Schultze
W.A. Goutier
Otto-Winsser
Bastiaans
Verhoeff
Beisenherz
Stobbe
Wendt-van Namen
Harbord
Pillis-Reijneke
Nitalessy-Papilaja
Reijneke
Oertel-Damwijk
Bruidspaar te Semarang
Daniel
Krijgsman
van Dun
Ubbens en van der Spek
Kuhr
Oertel
Nijenhuis-Eschweiler
Wie ben je
Philippi-Hanssens
Tarenskeen-Anthonijsz
Hoorn-Dubbelman
Mendes da Costa
Palembang
Indisch4ever 
op de foto zie ik geen bayem, maar spinazie.
“Eigenlijk dus een groentegerecht met veel saus, maar als kind kregen we dit gerecht als we herstellende waren van een griepje of een koudje. Dit gerecht is niet te vinden in de INDONESISCHE Keuken en is dus typisch INDISCH.”
Sayur bayem wordt anders veel en vaak gegeten op Java.
.Mas Rob, on 13 augustus 2014 at 07:28 said:
Dit gerecht is niet te vinden in de INDONESISCHE Keuken en is dus typisch INDISCH.”
Ongelooflijk waar,ik weet er nog één ”sajoer lopas”
Speciaal om aan te sterken want je moet van het enigste
soepblaadje naar de andere soepstukken rennen om
het te vinden.
Vooral als het regende,want moest je ook nog
je zwemkunst beoefenen.
siBo
Citaat uit “Achter het gedèk”, dagboek van de 13 jarige Sonja Paardekoper, kamp Ambarawa:
“We krijgen ’s ochtends Nipponpap, ’s middags een klapperdop rijst met sajor of rauwkost ….”.
Als je de sajor in een batok geserveerd krijgt, dan hoef je ook niet zo ver te zwemmen voor een blaadje bajem.
“Arigato bagero, taiso belanda boesoek kakaricho ahsodeska”.
Een beroemd Japans gezegde, wat zoveel betekent als “Ieder nadeel hep s’n voordeel”.
Pak Pierre
Een taalkundig vraagje met betrekking tot het Japanse scheldwoord “bagero”. Heeft dat iets te maken met het Spaanse “vaquero”?
Ik ben geen Japanoloog heer Paul, maar ik denk van niet.
“Vaquero” is dacht ik een soort cowboy in het Spaans, van “la vaca” = koe (“la vache” in het Frans).
Ik heb, maar dat zult u hebben begrepen, maar wat Japanse (scheld)woorden die ik kende bij elkaar geraapt. Pak Bo zal denk ik over een uitgebreider vocabulaire beschikken.
Pak Pierre
Bagero… Denk dat dat een verbastering is van ‘bakayarou’, wat sukkel of idioot betekent?
Als je buikpijn had kreeg je nasi tim! Om dat te voorkomen werd je snel beter.
Ziekenzorg in een Indisch/Indonesisch gezin was een ritueel, waarin nasi tim een belangrijke rol in speelde. Die werd speciaal voor de zieke klaargemaakt en ritueel met de paplepel liefdevol gedoelangd…
Liefdevol gedoelangd? Gedjedjel zult u bedoelen! Ik had helemaal geen zin meer in eten.
Maar ik neem aan dat ik zo van mijn dysenterie (de basilaire) ben afgekomen. Het was midden in bezettingstijd. Geen obat. Huisdokter Soedjono had mij al stiekem opgegeven.
Toch nog uitgegroeid tot een wolk van een jongen.
Pak Pierre
@Pak Pièrre: Het zou me niets verbazen, dat huisdokter Soedjono dezelfde is als Prof. Soedjono Djoened Poesponegoro, Dean of Medicine, Universitas Indonesia Medical School.
Dat weet ik eerlijk gezegd niet, heer Paul. Thuis werd er met veel achting gesproken over Soedjono, die ook wel eens “vergat” een rekening te sturen. Daarop aangesproken door mijn grootmoeder die wij “omi” noemden zei hij dan “komt wel goed, Omi”.
Ik was nog een kind en weet niets meer van hem, dus ook niet of hij meer heette dan “Soedjono”.
Grote indruk op mij (toen 9 jaar) heeft hij gemaakt toen mijn grootmoeder die ons huishouden bestierde en ons door de oorlog had geloodst in 1947 overleed en Soedjono voor haar een diepe buiging maakte.
Nadien heb ik hem niet meer gezien. Nu zal hij zijn welverdiende plaats in het Koninkrijk der Hemelen hebben betrokken.
Pak Pierre
Pierre de la Croix, on 15 augustus 2014 at 11:06 said:
Ik ben geen Japanoloog heer Paul, maar ik denk van niet
Als je dat woord in je zoekbalk intikt dan krijg je direct
resultaat.
1946 Als jong soldadoe Knil ,werd ik ingedeeld om
Japanse Burger verdachten te bewaken
Is eigenlijk een groot woord daarvoor, want ze liepen vrij
rond en verzorgden bijv, onze was ed..
Ook kregen wij regelmatig bezoek van de Krijgsraad (?)
die ons soms wat influisterden …
Eén van deze officieren vroeg eens wie een beetje Japans
verstond ,hierbij stond ik op en begon voor m’n doen
vlot Japans te brabbelen.
Deze meneer kon het niet waarderen,wat ik wel kon snappen
en verdedigde me dat ik deze kennis opgedaan had
gedurende ons 3 jarig verblijf in het Japanskuuroord.
Wat ik me herinner , dat ik toen heel vlug een overplaatsing
kreeg.
siBo
Bof je nog. Wie te veel wist kon doodgeschoten worden. Gaat nu ook nog op. Dus niet naar iedereen zwaaien met je boekoe pienter.
Pak Pierre
We zijn de oorlog zo wat levend door gekomen op sajoer bayem stiekem geplukt in de omliggende sawahs.
Huib
Als je de foto bekijkt, zou je zeggen: gewoon een heldere groentensoep. Maar uit ervaring weet ik dat er geen bouillon in verwerkt is.
@ Paul , mijn moeder (Sundanese) is vegetarisch, dus als we sayur bayem en of cah kangkung serveren is het vaak 2 soorten.
voor mijn moeder zonder trasi, vetsin , voor ons met bouillon en of tetelan (kleine rundervlees resten , soms gaan de mensen runderbotten gebruiken voor de sum sum (merg en smaak) .
Er is een verschil tussen kangkung en bayem(bayam).
Als Indonesische kind krijg ik ook bayam (“spinazie”) van mijn ouders , met het verhaal dat je sterk kan worden zoals Popeye the sailor man (tuuut tuuut) .
Kangkung werd gebruik in tumis/tjah gerechten.
Volgens opa gugel :
van baka-yarou , je wordt uitgescholden als stommeling.
Doeh, daar heb je het weer. Gugel masih berdiri. Helemaal vergeten.
Gelukkig zijn er youngsters als u die onmiddellijk naar de smart phone grijpen als een probleem moet worden opgelost.
Ik raak hopeloos op achterstand.
Pak Pierre
Ah, dit had ik niet gezien voordat ik m’n berichtje hierboven plaatste. Nou ja, maakt ook niet zoveel uit. Dacht overigens wel dat spinazie een goed alternatief is voor de echte bajem. Wij zijn i.i.g. ketters genoeg dat we onze sajoer bajem met spinazie maken. 😛
Een sajoer is ook geen soep en een soep geen sajoer; westerse soepen hebben voor zover ik weet geen boemboe als basis.
Mas Lentze,
Uw opmerking suggereert dat heuse sajoers (sayurs) boemboe als basis dienen te hebben. Ik ben geen keukenprins, maar dat betwijfel ik, evenals ik waag te betwijfelen dat westerse soepen GEEN boemboe als basis hebben.
Want wat is “boemboe”, of beter gezegd wat zijn boemboe-boemboe? Toch kruiden(mengsels) die een gerecht op smaak moeten brengen? Dan zijn n.m.m. de befaamde blokjes van Maggi die in veel westerse soepen worden gebruikt ook “boemboe-boemboe”.
Over de ware definitie van “sajoer” schijnen de geleerden het niet eens te zijn, behalve dan dat de hoofdingrediënten groente (sajoer) en water zijn en dat het gerecht door het vocht toch meer neigt naar “soep” dat zonder of met licht kauwen naar binnen geslorpt kan worden.
Een tweede kenmerk van sajoer is m.i. dat het niet net als echte soep als afzonderlijk gerecht wordt genuttigd, maar als bijgerecht, bij de rijst bij voorbeeld.
De meeste sajoers zoals de lodèh zijn daarom boordevolle soepjes, waarin men van alles kan vinden.
Pak Pierre
Beb Vuyk geeft veel vervangers van boemboes. Mijn Zeeuws meisje maakt daar dankbaar gebruik van als ze even niet te koop zijn, en de toko voor ons, oudjes, een beetje ver weg is.
Eigenlijk heb je 2 soorten sayur(soepen ) ,
1. sayur bening met alleen bumbu zout-peper evt vetsin of trasi. Sundanezen zeggen sayur herang(doorzichtig ).
Als voorbeeld die sayur bayem/kangkung , sayur asem (met asem erbij) .
2.Andere soepen zoals sayur gudek, sayur lodeh etc
Daar worden verschillende bumbu’s toegevoegd , plus santan.
Bruine bonensoep kennen ze ook in Indonesia, de heldere en de dikkere bruinebonen soep zoals in Nederland.
Voor de liefhebbers met kaki sapi, in Holland kaki babi .
Jaren 50-60 kreeg mijn moeder een paar pakjes Royco of Honing soep, o.a vermicelli van iemand uit Holland..
Nah, ik vond vreemd dat het een waterige soep is , terwijl bij ons is de inhoud van een kippensoep , rundersoep altijd gecombineerd met verse groenten .
In Nederland zou het een boerensoep genoemd worden.
Bep Vuyk : Sajoer is een gekruid groentesoepje waarin een of meerdere groenten zijn verwerkt , dikwijls in combinatie met vlees, tahoe en tempé. De groenten mogen niet helemaal gaar zijn en wordt er meestal geen bindmiddel aan toegevoegd met uitzondering van aardappels die men in Indonesië tot de groente rekent en in enkele gevallen wat laksa (een soort Chinese vermicelli) die doorzichtig blijft.
De Sajoer toemis is bijzonder geschikt voor de bereiding van bladgroenten. Ze behoort weinig scherp te zijn . Zoals de Sajoer toemis bajam (spinazie). ….q.e.d.
Een heel goed recept van sayur bayem:
Water, zout (indien voorradig), jagung (indien voorradig en dan slechts de topjes van de jagung, want de rest werd gebruikt om met de rijst – indien voorradig – te mengen), een beetje bayem en ik bedoel dus echt “een beetje” en dan opwarmen/koken op een vuurtje van arang of houtsprokkels in een ouwe vieze email pan en dan voorschotelen aan 8 mensen in diverse soorten boden of kommen/mokken.
Recept uit het kookboek van Kamp Bourbonstraat Surabaya Uitgave maart 1946-dec 1948.
De pan was voorzien van een kawat hengsel en het email van de pan was alom beschadigd of eraf en pas in 1956 werd de pan gedeponeerd op de vullishoop.
Bovenstaand: Boden = borden
….. en email dat is beschadigd heet “gompèl” …..
Pak Pierre
Oke, terima kashi voor de les in Bahasa Indonesia.
Kan iemand van u mij vertellen of ik Sajoer Bajem, gemaakt met oerhollandse spinazie, mais, ui, knoflook, rode peper en garnalen, geslonken in een behoorlijke laag kippenbouillon kan opwarmen ?
Ik heb nl. veel teveel gemaakt en vind het zonde om weg te gooien, maar aangezien je vaak hoort dat opgewarmde spinazie giftig wordt, wil ik het even zeker weten.
Bij voorbaat dank voor de reactie, Lenny
Spinazie kan na afkoeling, gekoeld weggezet in de KOELKAST gerust nog een keer worden opgewarmd. Het advies is wel ‘binnen 2 dagen’, anders verliest de spinazie zijn smaak, kraak en vitamines.
Het giftig worden van spinazie (nitriet) is een volkswijsheid, dat nog dateert uit de tijd dat er geen koelkasten waren.
Selamat makan …
e.m.
“Daarom is het niet goed om opgewarmde spinazie te geven aan mensen met een zwakke gezondheid, zoals ouderen, zwangere vrouwen of kinderen onder de 6 maanden.”
http://www.healthylives.nl/medisch/feit-of-fabel/feit-of-fabel-spinazie-mag-je-niet-opnieuw-opwarmen
Terima kashi bayak ! We gaan het dus lekker morgen opeten, enak deh !
En ik ben niet anoniem, ik ben Lenny -)
En Loekie ook heel hartelijk bedankt voor de reactie
Nog even een aanvulling : Als ik de door Loekie bijgevoegde link lees, vind ik het wel weer eng dat men stelt dat spinazie (en andere groenten) niet gekombineerd mag worden met vis of zeevruchten (ik doe dat nl. heel vaak in een roerbak).
Ik heb er garnalen (rose uit de diepvries) bij gedaan, want er stonden garnalen in het recept. Weliswaar moesten dat geweekte gedroogde garnalen zijn, maar die had ik niet.
Garnalen, makreel en zalm geen probleem! Gewoon lekker kokkerellen …
Kijk verder of de site van het ‘voedingscentrum’ nog nuttige informatie voor je heeft …
Mijn advies: “Wel blijven genieten van al dat lekkers!”
e.m.
De kinder arts van de CNZ Semarang dr SOEDJONO was pas een maand geleden terug van Holland om zijn brevet te halen.Van de 3 typhus passienten van hem was mijn jongere zuster de eenigste in leven.Ik ken geen Japans maar KAKARICHO komt van het werkwoord KAKKU SURU dat betekend SCHIJVEN. Dus het betelend HOOFDSCHRIJVER.En ahsodeska betekend gewoon IS DAT ZO?
SCHRIFTVERBETERING
Dhr De la Croix en mijn fammilie woonden niet alleen maar aan de zelfde lange straat naar MRANGEN..Alleen hij voor de Pandean Lamper brug en wij NA ( ten oosten van de brug richten slagthuis KABLOEK.Maar hadden de zelfde huis dokter de kinderspecalist die zijn brevet in Holand had gehaald. Dank zij hij was mijn jongere zuster met ZWARE dysentry in leven gebleven.FYI de Pandean Lamper brug was tijdens de Jap.inval (DOEL) vernield door de VOC( Vernielings& Ondermeining Corps).
Kan men dan ook alle zoorten sajoer als LODEH, ASEM, BENING enz als een soep beshouwen?
Nee, sajur en soep zijn 2 grote verschillen. Sajurs zijn vaak sterker gekruid (lombok), soep heeft naast groenten ook vaak veel vlees en/of vis soorten er in. Soep kan/wordt apart gegeten. Soep heeft ook veel meer vocht.
Noot gehoort dat in sajurs, lombok bevat.Behalve misschien in MAKANAN PADANG? How about boeboer menado?.
@How about boeboer menado?.@
Ken ik niet. Boeboer=pap en dat eet ik niet.
Zelf niet nooit Quaker Oats poridge?
Nee!
Nooit HAVERMOUT PAP gegeten is een beetje raar.
Ik kwam als kind in het Jappenkamp terecht en daar was geen fatsoenlijke voeding. Na de oorlog (bersiap) was het nog steeds honger lijden. In Nederland heb ik het moeten doen met een sneetje brood. Nee ik ben niet groot gebracht met pap. Trouwens, ik kan ook niet tegen melk.
Ook niet al je zelf zuigt?
###.Nooit gehoord dat in sajurs, lombok bevat.###
Gewoon de recepten nagaan.
Met-en zonder zaden.
Sayur Lodeh 3
eenvoudige Sajoer lodeh
Bahan-bahan:
ingrediënten:
200 gr spitskool
200 gr Sperziebonen
200 gr rebung (bamboespruiten)
1 theel zout
1 ui
4 teentjes knoflook
1 theel trassie
3 cm Laos, gekneusd
3 Salamblaadjes
1 groene lombok
440 ml kokosmelk
100 ml water
siBo
Groene lombok is niet pedie(heet).
O,O!
Heb 3 soorten lomboks in mijn tuin. Twee zijn afstammelingen van de Thailandse. Zowel de rawit als de 0ngeveer 8cm lange lombok. De rawit groeit omhoog, terwijl de lange lombok juist naar beneden groeit. Groen of rood, ze zijn even heet. Wanneer ze rood zijn hebben ze een betere aroma!
https://myindoworld.com/chili-peppers-are-healthy/
.Nah voor de liefhebbers en zie op 2.11 de
overheerlijke lomboks.
https://www.bing.com/videos/search?q=sayor&&view=detail&mid=E56AB9E52A03D6F5BA16E56AB9E52A03D6F5BA16&FORM=VRDGAR
siBo
Sajur Bajem en Nasi Tim waren het schrikbeeld van de zieke sinjo.
Op de foto is iets nuttigs te zien, de mais. Bajem is net als spinazie een kalkdief, die gecompenseerd wordt door mais als kalkleverancier.