Oproep oud gerepatrieerden Nieuw Amsterdam

nwadamab.jpgDe Haagse Gemeenschap van Kerken verzorgt samen met de Duinzichtkerk in Den Haag een  Herdenkingsbijeenkomst op zondag 11 augustus. 
Vanwege de chaotische periode na de capitulatie van Japan, moesten de oud-geïnterneerden zo spoedig mogelijk Batavia verlaten en vertrokken met de “Nieuw Amsterdam” uit Singapore naar Southampton. Aan boord van de Nieuw Amsterdam zaten  3800 evacuees, waaronder ca. 1500 kinderen die na een verblijf in de kampen ernstig verzwakt waren. Onderweg naar Europa brak ‘blauwe mazelen’ uit. Het was winter en de vele ondervoede kinderen waren niet opgewassen tegen deze ziekte. Velen stierven aan boord, een groot aantal in ziekenhuizen in Southampton en in Nederland. Nooit ging enige aandacht uit naar hun ouders, broertjes en zusjes die dit tragische verlies direct na aankomst in Nederland moesten dragen.

In de Duinzichtkerk zullen twee oud-kampbewoners, toen meisjes van 8 en 5 jaar oud, over deze reis vertellen.  In deze bijeenkomst zullen de jong gestorven kinderen worden herdacht.  Graag roepen wij hun familie op om hun naam en leeftijd aan de Werkgroep door te geven. Uiteraard bent u van harte welkom op deze herdenkingsbijeenkomst.

Voor deelname en meer info mail naar: Doortje Mol: doortje.mol@gmail.com Henriette van Raalte-Geel: H.raalte@hetnet.nl , Els van der Wissel: ie.vdwissel@tiscali.nl

Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

22 Responses to Oproep oud gerepatrieerden Nieuw Amsterdam

  1. eppeson marawasin schreef:

    “Overgenomen van JavaPost-topic Herinneringen aan Moentilan (I)
    Posted on 27 januari 2012 door buitenzorg”

    Henriette van Raalte-Geel zegt: 22 augustus 2013 om 12:01 pm

    Graag zou ik het emailadres hebben van Boudewyn van Oort. We hebben al eens eerder contact gehad. Ik ben de auteur van het boek “Mogen wij altijd in het kamp blijven?” Henriette van Raalte-Geel
    De VPRO zal bij ‘Andere Tijden’ een documentaire uitzenden over de dramatische reis van de Nieuw Amsterdam. Het zou prettig zijn als Boudewyn dit op zijn website plaatst.
    Uitzending eind september 2013

    Toen het eerste schip de “Nieuw Amsterdam” met duizenden évacués op 1 januari 1946 de haven in Southampton binnenvoer, bleek dat er tenminste 600 kinderen mazelen hadden en per brancard moesten worden vervoerd naar de andere schepen. Ongeveer twintig patiëntjes waren zo ernstig ziek dat ze in het ziekenhuis in Southampton moesten worden opgenomen. Daarvan zijn enkele kinderen overleden en er begraven. In Southampton is men naarstig op zoek naar de graven van de Nederlandse kinderen, men zou graag de namen van deze kinderen willen weten. Kunnen broers, zusters, familieleden, vriendjes of vriendinnetjes deze namen bekend maken?
    Ook zou “Andere tijden” graag een arts of een verpleegster, die aan boord was, willen spreken. Vermoedelijk zijn de artsen overleden, maar zouden hulpverleners of verpleegkundigen zich kunnen melden bij Henriette van Raalte. Emailadres: H.raalte@hetnet.nl
    Dit bericht wordt ook in Engeland en Australië verspreid. (Peter van der Kuil, Australie)

    BRON: JavaPost

    • Pierre de la Croix schreef:

      @ Uit citaat van Pak Eppeson: “Toen het eerste schip de “Nieuw Amsterdam” met duizenden évacués op 1 januari 1946 de haven in Southampton binnenvoer, bleek dat er tenminste 600 kinderen mazelen hadden en per brancard moesten worden vervoerd naar de andere schepen”.

      Ik herhaal het nog maar, “600 kinderen … vervoerd naar de andere schepen”. Dat wordt interessant. Blijkbaar was Southampton voor die reis het eindpunt van de “Nieuw Amsterdam” en moesten de passagiers, onder wie die 600 zieke kinderen, van boord en overstappen op andere schepen, voor de laatste etappe naar Nederland. Zou dat voor dat kleine eindje, mét die zieke kinderen, écht zo zijn gebeurd?

      Waar ging de “Nieuw Amsterdam” dan vervolgens heen en wat gebeurde er met de overlijdensakten van de kinderen die aan boord waren gestorven en met een “een-twee-drie in Godsnaam” aan de golven waren toevertrouwd? Bleven die documenten aan boord of heeft de gezagvoerder die in Southampton aan iets of iemand overgedragen, mogelijk een vertegenwoordiger van de Nederlandse overheid of eentje van het Rode Kruis?

      Misschien werd de gezagvoerder afgelost en heeft hij de documenten meegenomen naar en ergens afgeleverd in Rotterdam (hoofdkantoor HAL of gemeentelijke instelling).

      Pak Pierre

      • Henriette van Raalte schreef:

        Omdat de Nieuw Amsterdam niet door het Noordzeekanaal kon varen zou tweemaal de overtocht gemaakt worden met de Almanzora. Dit was een onverwarmd troepenschip, terwijl het vroor dat het kraakte. Vele zieke kinderen met longontsteking werden hierop vervoerd Een aantal van hen overleden in Nederland. Het andere schip heette: de Atlantis, een hospitaalschip, dat met spoed werd gecharterd toen men er achter kwam dat er zoveel zieken waren. Zelf heb ik op de Atlantis gezeten, mijn zusjes hadden longontsteking.
        De Nieuw Amsterdam voer onder Britse vlag.
        Henriette van Raalte-Geel

      • Boeroeng schreef:

        Het wordt tijd hier een boek en een documentaire van te maken.

      • Jan A. Somers schreef:

        Vermoedelijk waren de Nederlandse troepentransportschepen nog onderdeel van de geallieerde transportpool? Daar had Nederland geen directe zeggenschap over. Dat bemoeilijkte ook het transport van militairen naar Indië. Maar zeker weten doe ik het niet.

      • Pierre de la Croix schreef:

        Inderdaad, de “Nieuw Amsterdam” was in oorlogstijd t.b.v. troepentransporten ingelijfd door het Britse Ministry of War en voer onder Britse vlag. Het schip werd pas in juli 1946 aan de HAL teruggegeven, wat er op zou kunnen duiden dat de onderhavige “mazelenreis” die op 1 januari 1946 in Southampton eindigde ook nog onder die vlag werd gemaakt.

        Mogelijk dus dat scheepsjournaals en andere documentatie over de reis in Londense archieven zijn opgeborgen, niet in Nederland.

        Verder blijkt mij uit 2 verschillende bronnen dat de “Nieuw Amsterdam” niet verder ging dan Southampton omdat volgens de ene bron de sluizen van het Noordzee Kanaal nog defect waren en volgens de andere bron de Noordzee nog vol lag met magnetische mijnen, waar men de “Nieuw Amsterdam” liever niet aan wilde bloot stellen, wel een oud schip als de “Almanzora” (!). Het laatste lijkt mij plausibel omdat, als het Noordzee Kanaal richting Amsterdam niet bevaarbaar zou zijn, de “Nieuw Amsterdam” natuurlijk ook via de Nieuwe Waterweg Rotterdam had kunnen bereiken.

        Verder verwijs ik naar de reactie van Loekie, op 22 augustus 2013 om 16:03: Opvallend is dat in het krantenbericht over die reis van de “Nieuw Amsterdam” expliciet stond dat er niemand onderweg was overleden.

        Pak Pierre

      • Nadia Leworthy-Hanssens schreef:

        In een veel later krantenbericht wordt deze reis beschreven door iemand, geen indicatie of het een man of vrouw betreft, die ook aan boord van de Nieuw Amsterdam heeft gezeten. Enkele namen worden er genoemd, twee RAF-doktoren die aanwezig waren, ene Dr.Ashwell, Senior Medical Officer, verder nog een longarts, beiden van het Britse leger, zuster Stewart en ander verplegend personeel.
        Lijkt mij ietwat onwaarschijnlijk dat deze mensen nog in leven zijn.

        Southampton in Hampshire heeft nu een dikke 240.000 inwoners met maar liefst 14 ziekenhuizen, het zou misschien wel mogelijk zijn de gegevens te achterhalen, maar het zou dan wel handig zijn als er een naam bekend was. Niet te vergeten uiteraard dat tijdens de oorlog het Britse Rode Kruis haar eigen ziekenhuizen/klinieken had die na de oorlog opgedoekt/gesloten werden.
        Twintig overleden kindjes opzoeken lukt wel, maar we hebben hun namen nodig!
        Dacht ook dat passagierslijsten verkrijgbaar waren bij de plaatselijke Nederlandse krant(en).

        Ik heb ook een adres en telefoonnummer voor meneer van der Kuil in Australie gevonden, maar of hij daar nog woont?

        Ik ben benieuwd naar de verdere ontwikkelingen.

        Mvg.

        http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A011209994%3Ampeg21%3Ap002%3Aa0037

  2. Dick Kranen schreef:

    Het scheepsjournaal heb ik gisteren in het archief van de HAL in het archief van Rotterdam bekeken (zie mijn bericht van16.12)

    • Boeroeng schreef:

      Raar… ik dacht dat men altijd calamiteiten moest vermelden.

      • Dick Kranen schreef:

        Ja schade of het feit dat er in Port Said groepen aan land gingen om kleding te krijgen, dat was de enige keer dat duidelijk werd dat er passagiers aan boord waren en dat het geen vrachtschip was!

      • Pierre de la Croix schreef:

        De precieze wettelijke omkadering ken ik niet, maar ik dacht dat de gezagvoerder (kapitein) van een onder Nederlandse vlag varend schip de hoogste wettige vertegenwoordiger was (en nog steeds is) van de Nederlandse overheid op dat schip.

        Hij was (is) dus een soort burgemeester van een Nederlands dorp op zee en in die hoedanigheid o.m. verantwoordelijk voor handhaving van “law and order” en ook voor de registratie van geboortes en sterfgevallen aan boord van zijn schip, e.e.a. in overeenstemming met de Nederlandse nationale wet- en regelgeving.

        Ik neem aan dat de “Nieuw Amsterdam” ten tijde van het onderhavige transport onder Nederlandse vlag voer (in oorlogstijd fungeerde zij als troepentransportschip voor de geallieerden; blijkens de foto was ze nog in “oorlogskleuren” en niet in HAL uitmonstering tijdens onderhavige reis, mogelijk dus (nog) niet varend onder verantwoordelijkheid van de HAL, maar in charter van de Nederlandse overheid om evacué’s uit Indië op te halen).

        In dat geval moet beslist en op een nauwkeurig omschreven wijze zijn geregistreerd wie er (vermoedelijk) waaraan aan boord is gestorven, e.e.a. bekrachtigd door een handtekening van een van de scheepsartsen.

        Als de scheepsjournaals geen uitsluitsel geven – wat ik mij kan voorstellen – dan is de hamvraag, waar die officiële documenten van overlijden heen gingen als het schip in de thuishaven – in dit geval Rotterdam – was binnen gelopen.

        Werden die overgedragen aan de gemeentelijke autoriteiten (burgerlijke stand, bevolkingsregister) van die thuishaven? Zo ja, dan moet in de gemeentelijke archieven van Rotterdam toch het e.e.a. te vinden zijn.

        Pak Pierre

  3. Dick Kranen schreef:

    In het scheepsjournaal kun je alles vinden over de windrichting en de zware of lichte deining van de zee, maar NIETS over de passagiers, laat staan over zieken of sterfgevallen!
    Waar te zoeken?

    • Jan A. Somers schreef:

      Boeroeng weet heel veel. Vast ook wel over de passagierslijst. Die was heel belangrijk, niet alleen over die mensen, maar voor de specificatie van de rekening.

      • Dick Kranen schreef:

        Nou laat Boeroeng dan s.v.p. maar reageren!

      • Boeroeng schreef:

        Als er een passagierslijst is, dan moet je op het Nationaal archief zijn in Den Haag.
        Misschien ook het journaal ?
        Of anders is het journaal nog in het archief van de oorspronkelijke reder, al dan niet later overgedragen aan een opslokkende maatschappij.

      • P.Lemon schreef:

        Misschien via Herman van Oosten ?
        “Van de ongeveer 300.000 personen die naar Nederland zijn gekomen, heb ik er nu ongeveer 24.000 ingevoerd. Het kan dus zijn als u naar een bepaalde naam zoekt, deze niet kunt vinden. Ik adviseer u dan, mij een email te sturen. Geef dan zoveel mogelijk informatie, zoals familienaam, voornamen, geboortedatum, scheepsnaam, vertrekdatum. Mocht u niet precies de datum van aankomst kennen, geef dan een periode in het jaar weer. Denk dan ook aan bijvoorbeeld aan lente, zomer, kerstmis, nieuwjaar, sneeuw enz. enz.
        http://www.passagierslijsten1945-1964.nl/boten/index.html

  4. eppeson marawasin schreef:

    BRON: telegraaf.nl/binnenland vr 26 jul 2013, 18:07
    Dode kinderen van repatriëringsschip herdacht

    AMSTERDAM – Voor het eerst wordt er in Nederland een herdenkingsbijeenkomst gehouden voor nabestaanden van de tientallen kinderen die in 1945 op een repatriëringsschip aan de mazelen zijn overleden. Deze „afschuwelijke gebeurtenis” is altijd onderbelicht gebleven, vindt de Haagse Gemeenschap van Kerken, die de herdenking organiseert. De bijeenkomst is op zondag 11 augustus.

    Doortje zat als kind tijdens de Tweede Wereldoorlog in een Japans kamp in Nederlands-Indië. Ze was 7 jaar toen ze na jaren van honger lijden werd bevrijd. Met het schip de Nieuw Amsterdam reisde ze vanuit Azië terug naar Nederland. De omstandigheden op het schip „waren erger dan in het kamp”, zei de inmiddels 76-jarige vrouw vrijdag tegen het ANP. Mol-Verwey werd met 16 andere kinderen in een hutje gepropt. De hele dag door stonden er lange rijen bij de wc.

    Op het schip zaten 3800 mensen, onder wie 1200 kinderen. Veel opvarenden hadden ook in Japanse kampen gezeten. Volgens Mol-Verwey waren er te weinig dokters op het schip aanwezig, waardoor ziektes zich snel konden verspreiden. „Kinderen die stierven kregen een zeebegrafenis en werden ’s avonds van boord gekieperd.”
    Mol-Verwey is erg blij dat er een herdenking komt. „Mensen hebben zo ongelooflijk veel geleden, nadat ze uit de kampen waren bevrijd. Die geschiedenis is door Nederland onder het tapijt geschoven.”

    BRON: telegraaf.nl/binnenland vr 26 jul 2013, 18:07

    • Henk Anthonijsz schreef:

      Eindhovens Dagblad van maandag 12 augustus 2013 pagina 4:
      “HELKSE TERUGREIS NAAR HET VADERLAND”
      Interview: Zeker 300 kinderen kwamen in 1945 op een schip uit Indië om door de mazelen.
      Afschuwelijk. Vraag:
      : Is dit “waar”of “niet waar”. ?

      • Boeroeng schreef:

        Passagiers herinneren zich dat tientallen kinderen het niet overleefden, maar een exact aantal weet niemand
        Het is allang tijd voor een onderzoek naar de juiste aantallen.
        Hoeveel kinderen aan boord?
        Hoeveel ziek ?
        Hoeveel overleden aan boord.

      • Dick Kranen schreef:

        Ik ga morgen (20/8) in het Rotterdamse stadsarchief waar zich het archief van de HAL en dus ook van de Nieuw Amsterdam bevindt kijken wat het scheepsjournaal aan informatie biedt.
        Ik houd u op de hoogte!

Laat een reactie achter op Dick Kranen Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *