De wortels van Adriaan van Dis liggen in Indonesië. Als kind had de schrijver zelfs maar één wens: naar Sumatra afreizen om het tafelzilver op te graven. Maar als volwassene schroomde hij om zijn familiegeschiedenis op te rakelen
Van Dis in Indonesië afl. 1: Bestemming Hoop .
Volkskrant: Van Dis in Indonesië; na de tv-serie volgt het boek
Samen met regisseur Hans Pool, met wie hij ook de bekroonde en geroemde documentairereeks Van Dis in Afrika maakte, dook Van Dis acht afleveringen lang in zijn eigen verleden en de sporen die Nederland in Indonesië achterliet. Van Dis is de zoon van een Indische Nederlander die een relatie kreeg met een Nederlandse die in Indië woonde en daar al drie dochters had van haar eerste man, een militair bij het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger. Na zijn gruwelijke dood – hij werd onthoofd tijdens de Japanse bezetting – belandde ze in een interneringskamp. Daar ontmoette ze haar nieuwe man vertrokken ze samen naar Nederland, waar Van Dis in 1946 werd geboren. Pas nu zijn moeder op 100-jarige leeftijd is overleden, achtte hij de tijd rijp voor een lang bezoek aan het land.
Groene.nl:
Woensdag 8 februari 2012 is de voorgenomen samenwerking tussen NV De Groene Amsterdammer en Stichting De Gids bezegeld met de ondertekening van een uitgeefovereenkomst. Teun Gautier, uitgever (r), en Adriaan van Dis, secretaris van Stichting De Gids (l), zetten hun handtekening
...................
Indisch4ever 
Heb dezelfde roots. Mijn moeder is ook net op 100 jarige leeftijd overleden .Mijn Vader is door de Jappen gefusilleerd.
Ga volgend jaar met mijn gezin ( vrouw en 2 dochters en aanhang) een Indonesie reis maken.
Ronald Borst te Zoetermeer.
Ook nadat mijn moeder op ruim 100 jarige leeftijd is overleden ben ik tesamen met mijn dochter voor het eerst weer terug gegaan naar het land van mijn geboorte.
Vader is door Jappen bij de Kempetai zwaar mishandeld.
Vandaag 70 jaar geleden landing van de Jappen op Java, mijn geboorte eiland.
Hans van Alphen te Eemnes
Mooie uitzending vandaag 4 maart, van/over Van Dis in Indonesie op die veerboot. Van Dis die op die boot rondkijkt en de opvarenden interviewt. . Van Dis die ingewikkeld verliefd werd op Indonesie.
Een uitzending zoals we die van de VPRO gewend zijn. Met weemoed dacht ik aan mijn reizen op zo’n varend eiland annex natie tussen Java en Bali en Bali en Lombok, met al die passagiers uit alle windstreken
Dat interview met die vrouw wier man aan HIV stierf. Ik werd er stil van. Hopelijk verschijnt er van die serie uitzendingen een DVD + boek
Mooie, interessante 1e uitzending, had niet anders verwacht eigenlijk. Ze laten het gewone leven zien, de strijd om te overleven, de zorg voor gezin, altijd bezig met handeltjes opzoek naar andere plaatsen waar ,wie weet, een betere toekomst ligt.
Grappig ook die vrouw, zangeres, verkoopster van sieraden, hoe zij een buitenlander juist verkiest boven eigen bangsa, buitenlanders zijn naar haar ervaring meer hoffelijk…
Vrouw met overleden man, kwam op mij niet echt sympathiek over, eerst verteld zij hoe verdrietig ze waren, de hele susah om man naar geboorteplaats te brengen, de hele behandeling enz, later tijdens massage laat ze geen spaan van de man heel.
Verheug mij op de rest.
Nelly.
Zondagmorgen merkt van Dis terecht op dat zo’n dorpshoofd beter voor z’n beesten zorgt dan voor z’n mensen. Dat was in het praatprogramma (samen met Plassterk en zangeres Matilde) voorafgaand aan deze 1e uitzending van v Dis dezelfde zondag. Vertel me niet dat het inherent is aan hun hindoe gebruik, want dat noem ik verschuilen achter je geloof bovendien overkomt hier bij ons christenen ook zoiets met ouwe luitjes in verzorging tehuizen. Schandalig diep treurig dat een geketende vrouw van zichzelf al zegt “ik ben al dood”. Dank aan v Dis dat hij ook dit laat zien (in 1 van de volgende uitzendingn) en dan zie je ook hoe schijnheilig men acteert als de camera draait. Maar dan ook nog zich durven te verontschuldigen dat beschikbaar water, plaats van bestemming, te ver weg ligt terwijl andersom het water ook naar de persoon in kwestie gedragen kan worden. Mooie landen en streken die we bezoeken maar wat een verschrikkelijke mensen soms daarbij. Ben net wakker en nog zit t me dwars. Jeffrey Pieroelie.
Jeffrrey, je hebt het over Bali? Dat een man beter daar bvb. beter voor zijn vechthaan zorg dan voor zijn vrouw, dat is kue lama.
Over het algemeen werken vrouwen in indonesie heel hard.
Werkt bvb op Bali een vrouw zodat zij voor het gezin kan zorgen, dan loopt zij ook kans dat het geld door haar man wordt afgepakt.
Haar man die zich daarnaast bezighoudt met louter representatieve bezigheden.
Mannen op Bali beschikken daarnaast ook over losse handjes, want ze zijn even bazig als hun haantjes
Het beeld van Bali als idyllisch paradijs met vredelievende mensen die allen kunstenaars zijn, onstond na de puputan in 1906 toen Bali door de Hollanders gepromoot werd als vakantie-eiland en de KPM daarmee goede zaken deed.
Voorheen was het vuurtdurend oorlog tussen de vorstendommetjes onderling.
Maar hoe dan ook, vind ik Balinezen een warm volk.
Van Dis zal zeker dingen laten zien waarvan veel Indonesische-kenners -en gangers zullen zeggen, dat weten we al .
Maar het is goed dat onverbeterlijke dromers daar eens kennis van kunnen nemen.
Mensen die in Indonesie wonen weten dat je daar met je Nederlands/Westers denken het nooit lang zal kunnen uithouden.
Je hebt te maken met totaal verschillende (denk) wereld en een andere vorm van communicatie.
De mensen zal ik niet veroordelen, ik behoor in meer of mindere mate ook tot hun volk
Het enige wat je kunt doen is hen opvoeden en brengen tot de inzicht dat het ook anders kan.
Maar dat kun je in Nederland ook proberen.
Laatst ivm het korten van uitkeringen binnen 1 gezin zei iemand: “het kan toch niet zo zijn dat een kind met een uitkering straks voor zijn ouders moet zorgen?
Ik viel haast van verbazing van mijn stoel, toen ik dat hoorde…
In Indonesie is dat heel normaal, en vaak loop ik daar met de houding van “itu bukan urusan saya”.
De beste houding daar.
Van Dis zei dat Indonesie het land is waar hij het meest nooit is geweest.
Maar dat was Indonesie van de verhalen thuis, tempo doeloe, niet het Indonesie van nu.
Laat hem maar schuiven, die Van Dis, aldus zullen zijn reportages en verhalen ver uitstijgen boven die nostalgische verslagen en andere verhalen.
Ja, de beelden werden gemaakt op Bali. En zoiets over hardwerkende Indonesische vrouwen hoorde ik gisteren ook in een toespraak bij afscheid van een oom. Hard werkende vrouwen toen al trouwens, in dit geval niet op Bali maar op de Molukken “het geld werd door oma bij elkaar gebuffeld met t bakken van koningstaart, spekkoek enz.”. Want de opa zou in het achterschip zijn geraakt door wekelijks gebruik van dure whisky. Nu gebied de eerlijkheid te zeggen dat het geen Molukse opa betrof.
Ik moest vroeg uit de veren gisteren want had een hele dag gepland om bij de 2 uur durende rouwplechtigheid en alles erna van een oom uit Vaassen aanwezig te zijn. Telg uit een voormalig welvarende plantersfamilie op Banda wier naam stond voor veel oud geld. Maar ik zag op tegen de rit van 4 uren heen en terug bovendien stond mn kop er niet naar de dag monter te beginnen want dat hoofd was nog beladen door het emotionele beeld van de zondag ochtend op tv. Vooraf werd vluchtig gewezen op beelden in dat deel die niet geschikt waren voor een zondagmorgen. Niet bedoeld n reactie op te roepen vond ik een uitlaatklep op Indsich4ever mijn verbittering kort weer te geven vlak voor vertrek naar Vaassen. Dank voor de geboden uitlaatklep Indisch4ever, daarmee verliep de dag verder niet in mineur stemming, in tegendeel. Ook door ontmoetingen met “nieuwe” familieleden, Hollandse en Molukse nazaten van Banda perkeniers, ben ik de dag toch goed doorgekomen met tot laat in de avond een familie bezoek in Apeldoorn. Ja, ook toen kwam tuurlijk hier en daar van Dis ter sprake tijdens de kue kue en nasi kuning tafel. Al met al ’n programma met nog 7 delen te gaan waar we eerlijk gezegd allemaal naar uitkijken om “ons te laten verassen met interessants en om iets te zien van die ideeënwereld en nog wat Indonesische doen en laten”. Valt niet te ontkennen toh? Of wat?
Ed,, dat is toch een stereotypering ?
Ik zie niet zoveel van die verhalen van “ojee wat was het toch mooi vroeger, en ik heb zo’n heimwee”
Ook niet op deze site.
Boeroeng, Van Dis insteek was “wat is er overgebleven van de Nederlandse invloed in Indonesie”. Dat zou ik ook graag willen weten: of het nou de taal is, de architectuur enz. Wat hij toont, dat is mijn herkenning, maar dat is nog niet eens van zo heel lang geleden…
Nou ja, zo mooi was het volgens mij ook niet in Indie, ik heb zo veel literatuur over ellende in mijn handen gehad over vroeger. Maar volgens mij hield tempo doeloe ook op ergens rond de jaren 20-30.
Overigens is Van Dis van plan een boek te schrijven over zijn moeder. Interessant is het te weten wat zijn moeder met al die indrukken in Indie/Indonesie heeft gedaan, al dan niet in cultureel opzicht. Dat nu, zou ik ook graag willen weten..
Van Dis insteek was “wat is er overgebleven van de Nederlandse invloed in Indonesie”.
=======================================================Kan kort zijn , niet zo veel.
Mss een paar oude haventjes, oude spoorwegen, plantages , de oude Romeinse recht .
Is bijna niks als je gaat vergelijken met wat de Engelsen hadden achtergelaten in hun oude kolonieen.
Nederland had nooit echt gewild dat den inlanders de Nederlandse taal/cultuur eigen maakten.
Ik ben het vaak niet eens met Ed Vos maar hier moet ik hem toch wel toch gelijk geven; die nostalgische verslagen en andere verhalen komen vaak voor vooral als Sukarno, het uiterste van alle kwaad, naar voren wordt gehaald. Dit zijn voorbeelden van neo-koloniale prietpraat. Lees maar op “Het gebeurde ergens op de Indonesische archipel. over “De genodigden op 17 Augustus” , daar koloniale prehistorie uitgebraakt.
En als Boeroeng dat wil kan ik best een statistiek maken van deze tempo doeloesfeer ook op deze blog. . En hoe vaak wordt er niet door 0.3 Indo’s gepraat over hun roots terugvinden in Indonesie. Daarbij wordt gemakshalve indolent en postmodern vergeten dat indo’s wel het beloofde land zijn uitgeschopt. Zij zijn dan toch ook nostalgisch bezig daarbij een existentieel deel van de indische geschiedenis vergetend.
En dat van Dis dingen laat zien dat vele kenners al gezien hebben, dat geeft toch niet want er zijn 16 miljoen Nederlanders die het niet gezien hebben en daar mikt hij toch op. van Dis weet toch zelf dat er 1 miljoen Indiekenners zijn die over zijn schouders meekijken en zeuren over zijn accent, en deze kenners grmakshalve vergeten dat tante Lien en Ricky Risolles zonder blikken of blozen de Indische gemeenschap te kijk zetten heeft gezet. Van Dis zelve maakt een onderscheid tussen deze twee fenomenen en heeft er goede redenen voor maar ik wil weten waarom tante Lien en Risolles zo leuk zijn itt van Dis. Hoezo wordt er met twee maten gemeten en waarom wordt daarover niet gediscusieerd . Om de een kan je lachen en wat van Dis doet is niet om te lachen.
Van Dis zou toch wat over de geschiedenis kunnen vertellen, die van 45-49, dat zou het werk van Kirsten Vos wel vergemakkelijken.
Et tu Peter?
Ook jij zet topics en lezersreacties over geschiedenis in het hokje nostalgie ?
Maak die statistiek. Maar kies dan wel nostalgie-uitingen in topics en in reacties van lezers.
Anoniem is Peter van den Broek maar nu op een andere PC
Peter Van den Broek noemt hier Tante Lien. Ik vermoed, dat wanneer Tantel Lien een zelfde trip zou maken als Van Dis, haar reportages een andere sfeer zullen ademen dan die van Van Dis.
Hebben jullie die reportage van Erica Terpstra tijdens haar spirituele reis naar Bali ook gezien?
Dat was best interessant en ook vermakelijk.
Ik las net dat stukje van Ed Caffin over klappertaart. Ik weet bij god niet wat een klappertaart is. Maar zowel Ed Caffin als Van Dis gaan naar Indonesie om zich te laten verbazen of te verrassen.
Hun insteek vind ik goed: zijn er nog restanten van de Nederlandse aanwezigheid te vinden in Indonesie. Let wel Nederlandse aanwezigheid en ga dat svp niet opeens Indisch noemen.
En of dat nou het vieren van Sinterklaas is, of een stukje tekst op een steen, of een Indonesier die Nederlands spreekt, of wellicht iets alledaags, maakt mij niks uit. Vind ik interessant, en daarnaast zien (lezen) wij nog wat van/over indonesie, de ideeenwereld en het doen en laten.
En zo laten wij ons, die Indonesie niet of niet geheel kennen, zich telkens weer verrasssen.
Tenang tenang, laten we in deze thread het maar bij Van Dis en zijn onderwerpen houden.
Door mij geplaatst vanuit een ontvangen mail van David
Op 3 maart schreef Boeroeng,dat v,Dis naar het ex-mannenkamp te Bangkinang gaat.
.
Nu ik kijk er naar uit maar zeker niet bevangen door heimwee,daar ik met vele Nederlanders in onze beste jonge jaren werden opgeborgen in totale afzondering ergens op een rubber plantage.
Hier wil ik U nogmaals op wijzen ,dat we NU weten dat ’t maar enkele jaren waren .Het was toen uitzichtloos en verstoken van enig nieuws,wandelende geraamten en ”angst”
Wat zeer weinigen weten,mss hadden de ooms van Boeroeng er wel eens over gehad,dat wij ”mannen” op een open plek buiten ’t kamp kuilen met inloop moesten graven,bestemd als toekomstige massa graven voor ons ,onze vrouwen en kinderen.
Ook benieuwd of de oude stoomketel ”Marie”nog aanwezig is,daarkon je als waterputter -stoker een hapje pap mee verdienen
De zo verguisde atoom aanval had echt niet veel later moeten komen,want dan zitten we hier niet zo gezellig te kletsen.
De komende uitzending gaat over het vrouwenkamp te Bangkinang.
Nee… ik heb veel te weinig met mijn ooms gepraat over dit kamp en ik weet ook niks over massagraven die werden gemaakt.
Kijk, dat vind ik nou verrassend. Bedankt!
Klapper is kokos, natuurlijk. Ik dacht dat zo’n taart zou ontploffen, want zelf nog nooit gegeten 😉
Wijlen mijn moeder maakte froeher 40-50 jaar geleden klappertaart.
Haar klappertaart (eigenlijk recept) is redelijk bekend, ook haar ananas taart (tegenwoordig nastar) , kattetong, kaasstengel ,alles bereidt met roomboter was een begrip geweest.
Leverde aan de 1ste Dept.Store in Djakarta (Sarinah Dept.Store) , omstreeks 1966.
Aanvulling:
Mevr. J.M.J Catenius Van Der Meijden had in haar wereldberoemde kookboek “Groot Nieuw Volledig Indisch Kookboek ” zelfs 4 soorten klappertaarten, blz 432 t/m 342 .
De Huishoudsschool meisjes van Lan van Medervoort (Het Haagse Kookboek) en van Amsterdam (Wanee Kookboek) kregen het ook op schoool geleerd .
Klappertaart voor klappertanden ….. Ik snap niet dat er nog Indo’s zijn die – tot nu dus – nooit van klappertaart hebben gehoord. Zijn dat wel echte Indo’s? Zo neen, dan dienen zij hun Indopaspoort en Indovaan (van Paatje Pfff) in te leveren bij Pak Boeroeng. Die geeft hun de totokpas weer terug, daar moeten ze het maar mee doen. Niks kasian!
Pak Pierre
Bangkinang, daar heeft mijn moeder, mijn 2 ooms, mijn tante en mijn Indonesische oma (er zaten dus ook Indonesiers in de kampen) in het vrouwenkamp gezeten. Mijn moeder gaat zeker niet door heimwee geroerd kijken naar die uitzending van van Dis, maar ze gaat wel kijken.
Mijn oma en mijn moeder zijn wel naar Indonesie teruggeweest maar werden daar doodziek van. Het moet wel een traumatische ervaring geweest zijn en dat vertaalde zich in het ziek zijn. Wat mij opvalt dat er in Indische kringen nauwelijks over traumatische ervaringen van binnen danwel buitenkamper gesproken wordt, er wordt lijkt mij meer over gezwegen. Trauma’s worden daarom als zodanig niet herkend danwel erkend (weer zo’n Indisch woord).
Bij totoks uit zich dat op een andere wijze. Die of hun kinderen schrijven hun kampervaringen veelal van zich af en daarom heb je een keur van kampboeken, over de literaire waarde valt te twisten.
Maar hoe verwerken Indischen dat die (buiten) kampervaringen? Gewoon binnenvetten of zijn Indischen niet in staat om of willen niet hun psychosomatische klachten in een westers model gieten, hun klachten worden niet herkend dus ook niet erken. Alhoewel ik ben vaak op deze blog door andere Indo’s voor alles uitgemaakt wat de psychiater voorschrijft. Dus een rudimentaire kennis van trauma’s is aanwezig.
HERKENNING-ERKENNING
Mijn moeder en haar zusje diende bij het WUV of andere instantie een aanvraag in voor een uitkering agv hun verblijf in het kamp. De ene kreeg het wel en de ander kreeg het niet. Dat is dus extra niet-erkend leed. Ik heb nooit aan mijn tante kunnen verklaren waarom de weduwe van Rost van Tonningen, notaire NSB, antisemiet en fascist, wel een pensioenuitkering kreeg en zij geen WUV-uitkering. Het is in NL wel handig twee meetlatten te hebben.
“Maar hoe verwerken Indischen dat die (buiten) kampervaringen?” Gewoon optellen bij je (vele) andere ervaringen. Eerst baboe Soep, dan de broederschool, bombardementen, begraafplaats, Kenpeitai, Werfstraatgevangenis, Rode Kruis corveeër, lijken bergen, ambulancerijder, naar Nederland: helemaal nieuw, in je opzuigen, school, studie, meisje, trouwen, je brood verdienen, enz. t/m achterkleinkinderen. Te pas (en soms te onpas) stukje over schrijven in I4E of Javapost. Vinden anderen leuk, of niet leuk. Wat ik wel vreemd vind is dat ik geen puberteit heb meegemaakt. Dat ik geen gezinservaringen aan mijn kinderen heb kunnen meegeven. Gelukkig zorgt mijn vrouw daarvoor, maar met moeite: die heeft haar moeder in de oorlog verloren. Het is haar gelukt! Volgens haar heb ik een tic. Maar die heeft zij ook.
Pak Van den Broek schrijft: “Wat mij opvalt dat er in Indische kringen nauwelijks over traumatische ervaringen van binnen danwel buitenkamper gesproken wordt, er wordt lijkt mij meer over gezwegen. Trauma’s worden daarom als zodanig niet herkend danwel erkend (weer zo’n Indisch woord)”.
Ik ben ervan overuigd dat de meesten na de oorlog Indië/Indonesië hebben moeten verlaten met een rugzak vol traumatische ervaringen, in of buiten de kampen opgedaan tijdens de Japanse overheersing en/of in de bersiapperiode en wat daarop volgde.
Toch is het de meesten in de diaspora heel goed vergaan. Zij krabbelden op en begonnen met succes aan een nieuw leven voor zichzelf en hun turunans. Zij werden modelburgers. Hoe kon dat?
Alhoewel geen psycholoog of psychiater, ik ben ervan overtuigd dat het heel goed is geweest dat die “repatrianten” (onder wie mijn hele familie en ook ik), destijds op de kades van Rotterdam en Amsterdam niet zijn opgewacht door een legertje hulpverleners dat hun zieligheid kwam benadrukken. Het is goed geweest dat zij werden geacht niet te zeuren, maar aan te pakken.
De mens heeft een wonderbaarlijk zelfgenezend vermogen meegekregen. Onder gegeven omstandigheden hebben de meeste repatrianten daar met succes gebruik van gemaakt. Zij en hun turunans mogen daar heel trots op zijn.
De keerzijde van de medaille is inderdaad geweest dat het in Azië geleden oorlogsleed in Nederland niet werd gekend en herkend, met o.m. het gevolg dat menigeen zijn recht op HUV, WUV, WUBO, etc. (sorry, misschien iets verkeerd geschreven, want ik ben niet zo thuis in de materie) zwaar heeft moeten bevechten, in een mij onbekend aantal gevallen zelfs zonder gunstig resultaat, zoals in het geval van mijn vriendje dat “Ngawi” heeft overleefd.
Het zij nu zo. Omzien in wrok heeft geen zin. Ik wens alle betrokkenen toe dat zij met opgeheven hoofd huns weegs kunnen gaan.
Pak Pierre
Ik heb er niet voor doorgeleerd, kan het dus niet hard maken. Maar mijn gevoel/inschatting zegt mij dat juist dankzij die stilzwijgende inspanningen van Indischen en Indo’s op alle terreinen, Nederland extra is opgestuwd in de vaart der volkeren. Méér nog dan de bijdrage van andere -als ik dat mag zeggen- minderheidsgroeperingen. De erkenning c.q. dankbaarheid daarvoor is ook niet aanwezig in de Nederlandse samenleving.
Niet omzien in wrok is een mooi levensmotto, maar vereist enorme geestkracht. Dat is ook niet iedereen gegeven.
Maak geen grapjes Pak Pierre 😉
Omzien in wrok wat is dat en naar wie als de helft van je familie Indonesier is geworden.
Overigens, ik hou niet zo van koekjes en taartjes gemaakt van kokos of geraspte kokos. Het ziet er ook een beetje enyek uit, weeeh
Wel van kokossanten.
@ Pak Eppeson – Ik geloof dat je gelijk hebt. Het zou wel raar zijn als 300.000 (zo veel waren het er toch ongeveer?) positivos, eager beaver om er in het koude kikkerlandje iets van te maken, Nederland niet zouden hebben verrijkt, op allerlei gebied.
Hier en daar klinkt ook een woord van waardering op. Niet veel, niet vaak, maar toch, voor wie goed kan luisteren.
Welke Amerikaanse president zei ook weer “Don’t ask what your country can do for you, ask what you can do for your country”? Nederland heeft ons ook kansen geboden en de meesten van ons hebben die kansen gegrepen en “puntjes gepakt”, zoals men dat in de voetalwereld pleegt te zeggen.
Pak Pierre
Wel van sayur-sayran gemaakt van kokossanten.
De Indovaan? De indohaan bedoelt u. Dat zijn we allen toch in meer of mindere mate. Dat is waarom T. Robinson af en toe niet zo goed lag, bij de tokoks. Die indo-macho cultuur dat was niks voor hen, beneden hun stand 😉
Overigens, een vraag: wat was de oorsprong van de klappertaart. Welk eiland?
Pulau Applos? De maakster van de eerste taart kreeg in elk de handjes flink op elkaar 😉
Excuus meneer Vos. Ik kon het weer eens niet laten. Ik hoop dat de webmaster deze en mijn vorige reactie wil verwijderen. Waarvoor alvast mijn dank.
Ik begrijp het wel Pak Eppeson. Omzien in wrok naar de Jap. Maar toen ik nog jong was zongen de Blue Diamonds over Sukiyaki, notabene ook in het Duits.
Sukiyaki was een meisje uit Nagasaki.
Tja Pak Vos …. mooie Sukiyaki-san op haar geta’s.
Jammerlijk omgekomen bij die atoombomaanval.
Lichtflits – djedorrrr – schokgolf – fall out – stilte.
Er is toen een Japans gerecht naar haar genoemd. Volgens mij hebben Ruud en Riem dat bezongen, niet het meisje.
Heb in 1962/63 nog even met R & R in dienst gezeten. Terwijl de rest werd afgeknepen voor avondoefening of corvée mochten zij weer weg in “eerste grijs”, ergens in den lande optreden, de compagniescommandant buigend aan de poort. Had-ie zeker net een foto met handtekening gevangen voor zijn kinderen.
Omzien in wrok? Neen, natuurlijk niet. Indo’s zijn kei en keihard.
Pak Pierre
Buitenlanders die bij ons een tijdje op het lab kwamen werken, kookten af en toe lekkere dingen voor ons. Toen een Japanner Sukiyaki ging maken kwam iedereen op de lekkere lucht af. Maar toen de rauwe eieren erover gingen …….
Het natuurlijk niet mijn bedoeling om hier zout op de wonde te wrijven. Ze hadden ook een song over een geisha uit tokyo. Ik kan me niet herinneren dat daarover drukte werd gemaakt. U wel?
Nou niemand me tot nu toe kan vertellen waar de oorsprong lag van klappertertjestaart. Zou bijvoorbeeld een Fries weten wat nonnevotte zijn?
@ Pak Vos: Neen, ik kan me niet herinneren dat men over die geisha uit Tokyo drukte heeft gemaakt. Wellicht heeft zij wel iemand opgewonden met het getokkel op haar luit, maar daar zijn geisha’s voor, zo heb ik in mijn zeemanstijd gehoord.
Op zoek naar een antwoord op je prangende vraag van welk eiland de klappertaart oorspronkelijk komt moet ik ineens denken aan het liedje: “Op een kangoeroeeiland, waar men kangoeroes vindt ….”.
Zou dat inspiratie kunnen geven?
Pak Pierre
Masyarakat Brazil keturunan Belanda: “Kami rindu Indonesia”
Het schijnt dat er een kleine Ned..Indische kolonie bestaat van 130 mensen in een kleine stad Carambei (12.000 inwoners) Zuid Brazilie die nog naar hun oude Indie verlangden.Ze kwamen in Brazilie op 4 april 1911.
Eerstgingen ze naar Nederland en gingen remigreren naar een tropische plek die aan hun Indie doet denken.
Bron. KBRI Brazil november 2011
https://indisch4ever.nu/2012/03/03/100-jaar-indisch-in-brazilie/
Exclusief Cocktail Trio:
http://klappertaart.biz/about
Klappertaart bukanlah roti asli Indonesia. roti ini berasal dari Belanda yang resepnya dibawa oleh para pedagang Belanda sendiri. Karena pada waktu itu disebarkan hanya sebatas Manado, maka, sampai saat ini Klappertaart hanya tersebar di daerah Manado
1. bukan asli Indonesia
2. Berasal dari Belanda
3 disebarkan hanya sebetas Manado
Juist….
Ik wil klapper, klappertaart met suiker …..
Pak Pierre
Roti ??? Brood.
Nou seh , itu namanya salah inpo(info).
Logisch kwam het van Negeri Kincir Angin (Molenland) .
In Manado , froeher ooit genoemd als de 13de provincie van Holland is een plek waar veel Indonesiers( oorspronkelijke bewoners van de archipel) wonen.
Ze waren ook doordrenkt door de Nederlandse cultuur.
Van Batavia is natierlek bekend dat er veel Orang Belanda en Indo wonen.
Dus het is ook logisch dat makanan Belanda en gebak en tartjis (taarten) werden gemaakt en gegeten.
Wat ik ook lekker vind , is echte kue lapis, gemaakt met zo’n grote taartbakker , met areng (onder en boven) , en dan laag per laag af te bakken.
Met veel telor, afhankelijk van de bestelling , veel telor of roomboter betekent het duurder.
Of schuimpjes , adoeh enak sekali.
Iets anders dan sommige “Hollandse”gebakjes die men nu in Jakarta kan vinden.
De klappertaart van mijn schoonzuster is volgens kenner percis(precies) zoals ze froeher bij hun moeders of oma krijgen.
@ Pak Pierre, Die kunt u bij de bakker om de hoek kopen 😉
Neen geeft u mij maar klappermelk met suiker
moraal:
Natuurlijk zit daar een dubbele bodem in! Indonesië is net onafhankelijk en vele Nederlanders treuren om het verlies van hun kolonie. “Indië verloren, rampspoed geboren.” Tegelijk is het er bij de politionele acties zo hard aan toegegaan dat niemand veel zin heeft politiek te bespreken. Op dat moment komt een onschuldig kinderstemmetje dat alleen klappermelk lust (waar krijg je dat in het kille Nederland van de jaren vijftig?) en verwoordt perfect wat niemand zo heel hardop durft te zeggen.
Het is mij opgevallen dat er veel Londho’s en jongere Indo’s nu Indonesia aan het herontdekken zijn .
En dan lees je hun ervaringen , soms wordt het op de TP(TV) uitgezonden, zoals van Toean Van Dis.
En wij (ik ook) reikhalzend( engga sabar dese) om snel te kijken en wie weet mss iets van froeher kunnen zien.
Nostalgia ???
En dan iets mooi terug vinden, Nederlandse cultuurresten , oude gebouwen , al dan niet gerestaureerd , Nederlandse leenwoorden zoals knalpot of kakus .
En dat sommigeIndonesische oudjes nog “vloeibaar” Hollands sprekken.
Velen van ons , (jonge)ouderen zullen mss zeggen, itu mah oude kue , voor sommige jongeren een openbaring.
Hoop alleen dat men het als een aanzet beschouwd om verder de nieuwe Indonesia te leren kennen.
Want eerlijk gezegd ben ik bang dat Toean Van Dis mss met een “oude”bril gaat kijken naar de huidige Indonesia.
Ik wacht af op de volgende afleveringen.
@ Pak Vos: Is dat niet te diep gegraven, naar die dubbele bodem waarin de Indië politiek was weggemoffeld?
Begin vijftiger jaren v.d.v.e. (TV nog tidak ada) hadden de Nederlandse omroepverenigingen (AVRO, KRO, NCRV, VPRO, de anderen nog tidak ada) best wel in de gaten dat er een markt was voor het nostalgische lied uit de Oost. Met bootladingen kwamen ze immers uit Indië aan, de KL-ers, de Molukkers en de Indische “repatrianten”. Allemaal potentiële leden!
Bandjes die dat lied vertolkten hadden hun vaste dag en tijd van uitzending op de radio. Ik herinner mij De Kilima Hawaians, Bintang Sinar, Mena Muria Minstrels, er zullen meer zijn geweest.
Plotseling in het genre een nieuwe hit: “Klappermelk met suiker”. Was dat kinderstemmetje niet van een zangeres van de Amboina Serenaders? Ik had in mijn 14 jaar onder de tropenzon nog nooit van het drankje gehoord, maar het ging er in het Nederland van toen kennelijk in als koek, misschien zelfs als klappertaart.
@ Pak Geblek. Wat versta je onder een “oude bril”? Pak Pan Dis is hier geboren en opgegroeid en als ik mij goed herinner in zijn jongere jaren politiek links georiënteerd, dus “anti koloniaal”, zoals dat in zijn tijd hoorde.
Natuurlijk is hij van huis uit met een Indisch sausje (katjangsaus, zo gezegd) overgoten, maar dat heeft hem n.m.m. niet gemaakt tot iemand die met de bril van een vooroorlogse koloniaal naar het hedendaagse Indonesia kijkt.
Pak Pierre
@Pak Pierre, van die dubbele bodem weet ik niets, ik nam slechts commentaar over van onder die video van de Amboina singers. Wat mij betrof, ook ik was heel onschuldig, voor mij gold als vaste prik elke ochtend 1 warme kop warme chocolade van Droste. Tot dat ik overging op Douwe Egberts’koffie. Ik bevond me niet zo in die heimwee naar vroeger sfeer. Dat was kwam door the Stones and the Beatles.
Ach ja Pak Vos, ik ben blijven steken in de fifties en stik van de heimwee naar die tijd. Ieder mens heeft recht op zijn eigen complex ….
Pak Pierre
Ik denk niet dat van Dis met een oude bril van “wij waren de goodguys hier en zonder ons werd het inderdaad een puinhoop” door Indonesië reisde.
Het is wel zinnig als mensen opmerken… maar hier kijkt hij toch met een belandabril.
Enerzijds ja, want zijn vertrekpunten is zijn familiegeschiedenis en hij is op zoek naar ‘de echo’ van de Nederlandse tijd.
Anderzijds.. is dat hetzelfde als ‘die oude bril ‘?
Laten we zien en kom met je kritiek,
In pluriformiteit kunnen we groeien.
Laat 1000 bloemen bloeien, zei pak Mao Ze Dong, maar die man heeft niks te zoeken verder op deze site.
———–
klappermelk met suiker is niet door een indisch iemand geschreven… maar wie kent dit drankje als een drankje uit Indonesië ?
http://www.unityfm.nl/nieuws.php?id=9873
Pierre Wijnobel …. een Totok of all people ……
Geen wonder dat ik in mijn Semarangse kinderjaren nooit van “Klappermelk met suiker” had gehoord. Was het misschien een Ambonnese specialiteit (zie eerste regel) en had Pierre W. ervan gehoord via bekende musici uit zijn tijd als George de Fretes en Ming Luhulima? Wie zong het liedje destijds? Joyce Aubrey? Ik word nu echt nieuwsgierig.
Pak Pierre
Joyce Aubrey zingt hier mee ?
Doeh …. Pak Boeroeng, jij vindt ook alles. Mijn respect.
Ik had het toch goed met de Amboina Serenaders. Dan is die stem niet van Joyce Aubrey. Zij was meen ik de vrouw van Si Tjok de Pretes en zong in zijn band, niet bij Rudy Wairata.
Pak Pierre
Op Ambon woont een meisje, waar iedereen van zingt,
omdat ze heel erg mooi is en ook om wat ze drinkt!
Reeds toen ze nog geen drie was en Mama vroeg aan haar:
“Wat wil je nu eens drinken?” had zij haar antwoord klaar:
@Pak Pierre, of het nou de fifties of the sixties waren, die liedjes gaven ons veel hoop voor de toekomst, althans wat mij betrof.
Wanneer je luistert naar die moderne muziek van nu, misschien ben ik nu een oud aan het worden, geven die mij nu slechts hoop voor het verleden.
How right you are, man ….
Pak Pierre
Ik hoor hierboven weer wat nostalgisch gerommel , maar dat is voor mijn statistiek. Waar hebben we het eigenlijk over???
Ik heb de aflevering van 4 maart toch via het Internet kunnen zien “Hoop verwachtingen”. Het zijn eigenlijk twee verhalen (die van het moderne Indonesie en dat van van Dis) die naast mekaar reizen, en van Dis gebruikt zijn verhaal (dat van zijn moeder) om kontakt te maken met het heden, met de mensen op het schip en laat de mensen aan het woord. Ik zie de Hoillandse bril van van Dis niet, hij heeft helemaal geen bril op.
Ik was wel onder de indruk van de fotograaf/journalist, iemand met een frisse kijk op het huidige Indonesie. Opmerkelijk is de tegenstelling tussen moslims en christenen, bij mijn weten is er niet zo’n tegenstelling tussen moslims en hindoesme van Bali. Misschien toch meer een tegenstelling tussen Oost en West. en die jongens die even terug naar Nieuw-Guinea gingen hebben mijn hart veroverd, ze zijn de verschillend eculturen aan het integreren in hun eigen cultuur, multicultureel. Waar zie ik dat ook alweer in Nederland, bij die twijfelindo’s??
De moeder van van Dis ging er met hoop, verwachtingen naar Indie. Maar haar man, die officier van het KNIL (hij moet wel uit een hoog milleu komen), hij is toch één van de weinig inlanders, die het tot officier schopten,wat dacht die ervan, dat zien we hopelijk in de volgende afleveringen.
Ik moet eens aan mijn moeder vragen wat zij eigenlijk van Nederland verwachtte nadat ze uit de koloniale maatschappij, uit het beloofde land kwas uitgeschopt. .
Pingback: van Dis in Indonesië deel 5 «
Om terug te komen op de oorsprong van Klappertaart. “khas” Indonesisch gerechten hebben doorgaans een Indonesische naam. Daarnaast zijn de ingrediënten, op klapper na, alles behalve typisch Indonesisch. Als het werkelijk uit Manado komt dan zou er een Spaanse of Portugese oorsprong kunnen zijn maar dan verwacht ik geen Nederlandse naam.