Deel 1, want er komt nl ook deel 2, vrijdag gaan we met een hele vriendenclub. Ik zou eigenlijk niet gaan maar kon ’t niet laten, was z nieuwsgierig, en toen m’n zus belde wist ik zker dat ik toch ff m’n licht ging opsteken op die PM Indonesia donderdagmiddag. Heleml leuk en toevallig was onze ontmoeting daar met andere zus 
Het was behoorlijk druk bij de entree dus dat beloofde wat. In de eerste tent zijn allemaal kramen te bezichtigen van de verschillende Indonesische eilanden. Allemaal prachtig uitgedoste mensen in klederdracht, muziek, bezienswaardigheden en info over de verschillende streken en culturen. Kortom alles is uit de kast gehaald om te laten zien hoe interessant, mooi en divers Indonesia is, voor zowel een onvergetelijke vakantie of business. Ons hoefden ze niet meer te overtuigen natuurlijk. Ook de eettent werd druk bezocht. Langs de zijkanten zijn de kramen en in het midden zijn zitjes gesitueerd. Wij hebben ons aardig ingehouden met tjendol, pisang goreng, sat kambing en wat berkat voor thuis. Rond 15u was de officiele opening, die werd verricht door ambassadeur Habibi en dhr Bot.
Natuurlijk maakten wij een vergelijking met de ons welbekende PMB, Tong Tong Fair. De PMI is puur op het huidige Indonesia zelf gericht, geheel andere insteek, je zal daar geen lezingen over de geschiedenis van Ned. indi bijv. tegenkomen, waar veel Indischen toch behoefte aan hebben. Entreeprijs is zeer schappelijk maar het eten is echt niet veel goedkoper dan op de TTF. De PMI is kleiner van opzet, ik zou daar niet de hele dag, zoals op de TTF, mij kunnen vermaken, maar het is zeker een aanwinst, leuk voor erbij om ’t zo maar eens te zeggen. Naar mijn mening vullen de 2 pasars elkaar aan en kunnen zij heel goed naast elkaar bestaan.
...................
Indisch4ever 
De opmerking van Botol Tolol is relevant, maar die hoort in een ander topic..
Ga hier verder over fouten in geschiedschrijving..
Heren, heren….. zei Karel van de Graaff toen een boutersevoorstander en een tegenstander op de vuist gingen tijdens een talkshow..
De show stopte ….Ook geschiedenis !!
Heren, heren … zeg ik … we gaan niet elkaar uitschelden op deze weblog
De diskussie in dit topic is gesloten … Is geschiedenis.
Reeds..
of
Al !
Tjonge, wat een gekibbel toch weer hiero. Laten we als Indo’s onderling nou toch wat meer eensgezindheid uitstralen!
Ik wil ook graag een heet ei kwijt op dit forum (grapje). Ik weet alleen niet of dat wel bij deze discussie hoort, maar ik waag ’t er maar op:
Misschien niet geheel terecht, maar soms kan ik een beetje moedeloos worden van Het Grote Onbegrip dat hier in Nederland heerst. Zo staat er bijvoorbeeld in de Avrobode van deze week (nr. 14 op blz. 13) een stukje over de succesvolle cultuur- en geschiedenisquiz ‘Slag bij Nieuwpoort’ die a.s. donderdag weer begint. Naast onweerlegbare feiten zoals: “werd de afsluitdijk vroeger of later afgebouwd dan de verovering van het Waterfort op Curaao door de Venezolaanse generaal Urbina” (dat weet toch iedereen) staat onder punt 11:
11. Veelkleurig Nederland
In de jaren zestig werden ze ‘gastarbeiders’ genoemd. Daarna ‘allochtonen’ en nu ‘nieuwe Nederlanders’. De vraag: welke vijf bevolkingsgroepen zijn qua aantal in Nederland de grootste van de volgende tien:
a. Indonesirs
b. Duitsers
c. Ethiopirs
d. Turken
e. Surinamers
f. Chinezen
g. Belgen
h. Polen
i. Antillianen
j. Marokkanen
Het antwoord is: a, b, d, e, j
Ik had eigenlijk niet verwacht dat een serieuze omroep als de AVRO zon ambivalente stelling zou poneren. Ik ben geen geschiedkundige, maar ik heb zo mijn bedenkingen over dit onderwerp, zoals:
Wie worden er eigenlijk bedoeld met Indonesirs?
Mijns inziens doelt men op alle spijtoptanten zoals Indische Nederlanders, Zuid-Molukkers en Papuas. Maar dit waren geen Indonesische staatsburgers. Zij waren onder Nederlands bestuur werkzaam in een Nederlands gebiedsdeel overzee. Deze Nederlandse onderdanen met slechts n paspoort (de Nederlandse) waren door omstandigheden gedwongen vanuit een wingewest terug te keren naar hun vaderland (repatriren).
Waren zij gastarbeiders?
Nee, want zij waren geen immigranten in de zin van gastarbeiders’, ‘allochtonen’ of ‘nieuwe Nederlanders’. Over de definitie van de term allochtoon kan men uitgebreid discussiren (zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Allochtoon_(persoon))
Deze definitie kan verwarring en onduidelijkheid geven. Zo is een groot deel van het Koninklijk Huis allochtoon. Ook mensen met een ouder die in Nederlands-Indi of in Vlaanderen geboren is, zijn volgens de CBS-definitie allochtoon. De grootste groep allochtonen in Nederland is van Indonesische afkomst, met 15% en de Duitse allochtonen komen op plaats twee met 14%. Dit wijkt af van wat men doorgaans lijkt te willen zeggen als men het woord allochtoon gebruikt.
Maar repatrianten waren zeker geen gastarbeiders. Waarom worden berhaupt gastarbeiders en allochtonen onder n noemer gebracht. Een kanarie is een vogel, maar niet elke vogel is een kanarie!
Gelezen op: http://mens-en-samenleving.infonu.nl/sociaal-cultureel/2821-gastarbeiders-in-nederland….
Na de wederopbouw ging het goed met de economie. De lonen stegen. De productie en de vraag bleven groeien en daardoor ontstond er een tekort aan arbeiders voor zwaar en ongeschoold werk. Rond dezelfde tijd was er in Turkije en Marokko veel werkloosheid. Het werk en de hogere lonen in Nederland trokken Turkse en Marokkaanse mensen en mensen uit de landen rond de Middellandse Zee aan. De Nederlandse regering sloot verdragen met deze landen. En in de jaren zestig kwamen er mensen uit Itali, Spanje, Portugal, Griekenland, Turkije, Marokko, Tunesi en Joegoslavi in Nederland werken. Gastarbeiders werden zij genoemd.
Al met al vind ik het wel deprimerend om te lezen welke kennis de volgende generatie meekrijgt onder het mom van een serieuze cultuur- en geschiedenisquiz.
Hoe moet ik mijn kinderen en (later) kleinkinderen nu nog uitleggen dat mijn voorouders Indische Nederlanders waren, die Nederlands spraken; Nederlands werden opgevoed; in Nederlandse overheids- of krijgsdienst waren toen ze werden gevangengenomen en vervolgens in strafkampen of nog erger werden ondergebracht etc.
Over oppervlakkigheid gesproken.
Ajo luitjes, niet meer kibbelen nu!
Meneer de intrigant met uw eenregelige commentaren: indo’s zijn nu eenmaal schizofreen.
Ze leven in twee werelden. Zijn kind van twee culturen.
Niks mis mee hoor!
Ach Stephan, deze schizofreen heeft het echt niet begrepen….
@mas rob
Alweer volledig met je eens. Ik heb ook een javaanse schoonmoeder :-))
@ Stephan
Dat zijn de javaanse invloeden. Over je zelf praat je bescheiden. Over anderen met respect. Hoewel ik vaak ook een recht toe recht aan Hollander kan zijn. Hangt van de persoon af anders loopt die over je heen.
Wanneer je met een heer strijdt, strijd je als een heer. Met een koelie, vecht je als een koelie :-))
Wat sigeblek betreft: dat is een haat-liefde verhouding. Al jaren.
Ik vond de pasar malam indonesia eigenlijk qua tentjes niks aan. Ik heb meegedaan aan de enquete en heb precies uitgelegd wat beter kan en wat minder. Ik vind de pasar namelijk wat te commerciel. maarja het eetgedeelte maakte het wel weer erg gezellig. EN ben veel vrienden tegengekomen. Dus het was wel een gezellige pasar
ps Ed Vos
ik heb al jullie discussies ook gelezen en vond het taalgebruik van voornaamlijk londoh schandalig!!
Ik vond de pasar malam indonesia eigenlijk qua tentjes niks aan. Ik heb meegedaan aan de enquete en heb precies uitgelegd wat beter kan en wat minder. Ik vind de pasar namelijk wat te commerciel. maarja het eetgedeelte maakte het wel weer erg gezellig. EN ben veel vrienden tegengekomen. Dus het was wel een gezellige pasar
ps Ed Vos
ik heb al jullie discussies ook gelezen en vond het taalgebruik van voornaamlijk londoh schandalig!!
Vincent….
Je bedoelt dat je die blonde nachtegaal zag…. niet die blauwe boeroeng ?
Ik was er niet.
Ben vrijdagmiddag ook naar deze 1ste ‘Indonesia pasar malam’ geweest. jaja ‘Blauwvogeltje’, zag je nog lopen….
Inderdaad heb je het allemaal wel snel gezien. Had tevoren nog op de website gezocht naar een programma, maar deze was niet op de site vermeld. Dus ‘op de gok’ er naar toe. Het mooiste vond ik de drie schitterend opgetuigde beschilderde dames! Helaas was ik m’n fototoestel vergeten(!)
De eetruimte was een grote schrik. Evengroot als de hele passarruimte, mt de vrij grote ruimte voor de optredens.
Inderdaad was het hier-en-daar niet erg netjes en schoon in het eetgedeelte. Door de drukte niet altijd overal goed gekookt was de indruk.
De eetprijzen waren echt wel prijzig te noemen.
Je eet beter,en goedkoper, bij de toko of restaurant. De 5 euro entree is juist goed te noemen, maar gezien het bezoekers succes zal die een volgende keer wel ruim stijgen.
Vergeet niet je parkeer- of vervoerskosten er bij te tellen! Op naar de TongTongFair!
Juist de eenvoudige masakan daerah is sinds een paar jaar zeer populair.
De eenvoudige echte gudek jawa , echte rendang padang , masakan-dapur Sunda , allemaal met de predikaat otentik is booming bisnis in de huidige Indonesia.
Men wil geen junk food meer eten , of die andere buitenlandse gerechten.
Er is een trend zoiets zoals back to the basic.
En je betaal kapitalen als je in een goede restaurant eet , terwijl als je het thuis maakt(of laten maken) is het niet alleen goedkoop , gezond (zonder toevoegingen) en ook verzekerd van de kwaliteit.
Je hebt zelf de kip of vlees(vis) gekocht .
De zogenaamde ” kampung” eten wordt door alle Indonesiers van alle lagen gegeten , zelfs in de tempo doeloe tijd eten de priyayi’ s het ook .
Nu gaan the have’ s speciaal naar authentieke gerechten zoeken om de ” grootmoeders smaak” te kunnen proeven.
Eigenlijk bestaat er geen ” kampung eten” , want de eenvoudige lalapan ( “groenvoer” ), karedok , ketoprak , gudek rendang , semur etc door iedereen gegeten.Arm , of rijk , wong cilik of priyayi , ze eten het allemaal.Alleen de kwaliteit , hoeveelheid en combinatie , en presentatie maakt het verschil.
Ik zie geen verschil tussen ketoprak / karedok of gado2 of lalapan van si Emang of si Mas bij een WarTeg(Warung Tegal) en de ketoprak etc die geserveerd wordt bij de pendopo van de K.R.T Tirtosoediro.
Tegenwoordig zijn er weinig moderne Indonesiers die de tijd hebben om goed te koken , of ze hebben van hun moeders of oma’ s niet geleerd .
Moet je niet vragen hoeveel uren je nodig hebt om gudek of rendang te maken.
Urenlang zoals het maken van grootmoeders sudderlapje, met het verschil dat je daar erbij moet zijn , langzaam omscheppen op kleine vuur.
Vooral de jonge vrouwen die verder studeren en of in de grote steden wonen en carriere moeten maken kunnen vaak niet koken .
Ngerantang saja Mas is toch praktischer en goedkoper (Bestellen bij de catering).
Je kunt erg goed en erg slecht eten in Indonesi. De kwaliteit wordt niet bepaald door de grootte of luxe van de eettent. Ik heb zeer goede sate langs de kant van de weg gegeten en zeer slechte gebakken rijst in een restaurant. De enige keer dat ik echt goed ziek ben geweest, was toen ik werd meegetroond om “westers” te eten in een fancy restaurant.
Het is juist de sport om op “jacht” te gaan naar de tentjes voor de juiste sate, de juiste bubur ayam etc. etc… Een zeker risico is er altijd – maar dat gaat voor vele dingen op in Indonesi. Het verkeer en de vervuiling zijn evenzovele gezondheidsrisico’s.
Ik eet geen baso en mie ayam meer, daar. Ik krijg het maagzuur van de conserveringsmiddelen in die snacks.
Ik ben in de gelukkige omstandigheid een javaanse schoonmoeder te hebben die de “lekkerstenijen” thuis klaarmaakt. Een kunst steeds minder vanzelfsprekend wordt in het hedendaagse Indonesi. Het hoeft allemaal niet uitgebreid of ingewikkeld. Eenvoudig kampung eten als bakwan, tempe gembus, sayur daun singkong en kangkung is gezond en, althans dat vind ik, erg lekker.
Om sid,
Ik denk dat we eens eerst moeten kijken naar de huur (kostprijs) per vierkante meter.
Ik denk dat die hoge prijzen voor voedsel toch echt nodig zijn om de kostprijs te dekken en winst te maken.
p.s. trekt u het zich maar niet aan dat een NN een naamloze u een zieke geest noemt.
Waar slaat dit nu op, dit is zowaar op de (uw) persoon spelen.
Salam hangat dari Tilburg mendung :-))
Mensen vertellen hun ervaringen: dan zijn er positieve en negatieve zaken aan de orde. Het is daarom onnodig (wederom) de man te spelen en allerlei vervelende insinuaties te uiten. Het is hier geen vecht-site a la Londoh waar je zeer frequent het hoogste woord voert.
Voor de liefhebbers: google Londoh Ed Vos Peter en SA…..sjonge, ben me rot geschrokken… wat een zieke geesten.
Get a life.
Ik ken die Om Jack niet.
Ik schrijf in verschillende Indische site en de vaste leden kennen me een beetje .
Ben altijd onafhankelijk , en kritisch.
ook tegenover Indonesia of de Indonesiers.
Over het halus of kasar zijn , dat bepaal ik zelf , ik weet met wie ik te maken heb,, en dat zijn mijn landgenoten .
Tegenwoordig is het ook anders geworden in Indonesia.
Zelf in de tijd van Soekarno ben ik kritisch en redelijk actief in scholieren en studenten beweging( KAMI-KAPPI-KAPI Djaja).
Vorige week heb ik zelf de contactpersoon bij KBRI gebeld , met de vraag of er groepskorting gegeven werd , en waarom het niet duidelijk werd aangegeven. Later zag ik dat de site veranderd was .
Heb leuke , verhelderend gesprek gehad , ik weet hoe ik met ambtenaren moet praten .Heel halus , subtiel etc .
Als ik terlalu langsung ( te direct reageer) wordt ik door non verbale signaal van mijn gesprekpartner gelijk gecorrigeerd.
Indonesiers gaan niet gelijk to the point , vaak met een omweg.
De ” kasar” term is in deze context ook niet juist toegepast.
Kasar is grof , moet je maar grof gaan praten of doen tegen een Indonesier of een ambtenaar .Kan je lachen.
Ik denk niet dat een Belanda of een Indo/Indisch persoon mij kan vertellen hoe ik moet gedragen in persoonlijke contacten met mijn landgenoten.
Terug naar kwaliteit van eten / presentatie en prijs verhoudingen bij de PMI , heb ik bepaalde opmerkingen .Dat kan ik het beste doen om met de betrokken organisator/ambtenaar op te nemen.
In de loop van de week ga ik een telefoontje plegen en vragen waar ik met mijn bescheiden saran kan komen.
En wij (in Nederland ) kunnen Nederlandse prijzen en kwaliteit niet met de Indonesische vergelijken.
De eetstandjes bij PMI die een portie etenwaar verkoopt voor 10 eurie , verkoopt het in de buurt van tussen 1,5-2 eurie in Jakarta.De foodcourt formule is ook handig .
Alleen is de ruimte en het aantal stands echt te weinig.
Maar ya ,dit is de eerste keer en de voorbereiding was ook niet zo lang geweest.
Je kan niet vergelijken met PMB die meer dan 50 jaar ervaring had.
Een portie sate plus een paar lontong voor 8.50 vind ik te duur.
Ik heb begrip dat ze de vlieg-verblijfkosten en de huur er uit moeten halen , maar 7,50-8.50 eurie is iets te veel.
Op commercieel en P.R gebied is het niet zo handig.
Wel kunnen wij bepaalde standaard eisen van Nederland van toepassing brengen voor de PMI .
Voor de potentiele toeristen die de huidige Indonesia nog niet kennen zijn er zat gespecialiseerde restaurants (makanan-dapur daerah) waar je bijna authentiek de streekgerechten kan proeven .
Als je de taal spreekt kan je zelf je eigen wensen kenbaar maken.
Uiteraard zit je niet in een eetstalletje waar je voor een porsi nasgor (nasi goreng) 5000 rp moet betalen (ongeveer 40 of 50 eurocents).
Of een kleine bungkus nasi uduk 2000 rp kost (16 eurie cents) i.p.v 2 eurie bij de PMB of PMI .
Sekian dahulu.
OmSid Surya Atmadja.
@Tonijn Pastei van Oom Jack (So pasti hygienisch)
Uw schrijfwijze doet mij aan een bekende denken. Gezien de informele reactie van sigeblek (alsof hij u al jaren kent), zal dat wel niet het geval zijn.
Prima tegenreactie, op wat ik schreef. De beste die ik tot nu toe heb gelezen.
Sigeblek zet hier N.B. op een indische site zijn landgenoten te kijk en voor spot.
Niet netjes of halus, maar totoks (?) en niet javanen (?) zijn per definitie al kasar, dus, het zij u OM Jack pasti hygienisch vergeven;-)
Zal ik u een publiek geheim vertellen?
Een goede vriend van me vertelde:
Om goed Indonesisch te eten hoef je helemaal niet naar Indonesie toe.
Het beste Indonesisch eten is straks verkrijgbaar in Nederland. Bij de Lidl in Amsterdam kun je regelmatig in de aanbieding al uitstekende kant en klare maaltijden krijgen.
En wat zeker is: de kwaliteitseisen en controle zijn hier veel hoger en strenger.
Het is tegenwoordig junkfood van macdonalds en KFC dat de klok slaat in Indonesie.
In dure restaurants kun je slechts indonesisch eten krijgen dat aangepast is aan de westerse smaak. Nou daarvoor hoef je (ik) niet naar Indonesie
Bener Om jack .
Het hangt af van waar je koopt en bij wie je koopt.
Ik wil even over de gewone leven in Indonesia praten.
Ik heb geschreven dat Indonesia een land van tegenstellingen , van super arm tot super rijk.
Op grond daarvan heb je daar veel soorten klanten en verkopers.
Je mag niet een PK5 (steraatventers) vergelijken met een een restaurant van Mek D (Mc Donald) / KFC waar de hamburgers / patat onder bepaalde licentie werden verkocht.
Laat staan met een 5* restaurant , die je in grote steden zoals o.a Jakarta kan vinden.
Het is nog geen garantie dat het eten lekker zal zijn , wel ben je zeker(der) dat er kwaliteit spullen worden verwerkt.
Mijn “advies” of mening om niet zo maar langs de straat te eten is gericht op ” verwende” westerse toeristen die voor het eerst daar komen of die nog geen weerstand hebben opgebouwd .
Het is doodzonde als je 1 week van je 3 of 4 weken vakantie moet onderbreken omdat je muntaber(muntah-berak) kreeg.En dan heb je ook 2 jaren of meer gespaard voor die onvergetelijke vakantie .
Het is je eigen verantwoordelijkheid en keuze .
Ik zou niet doen .
Het is anders gesteld bij de frequente “Indie gangers” , of mensen die daar jaarlijks komen omdat ze daar familie of relatie hebben. Of daar ook wonen.
Ik zie veel londo’s of eigenlijk orang bule in West Java , en Midden Java die ook langs de weg eten , of es serut eten. Of baso eten .
Ik zou niet durven , weet niet wat voor soort vlees het is .
Kennelijk zijn ze inmiddels immuun geworden .
Een verhaaltje:
Jaaren geleden logeren we in Pelabuhan Ratu(Wijnkoopsbaai), in een resort , samen met mijn ouders.
Vroeg in de ochtend liepen we naar de straat en gingen koffie bestellen en warm gebakken pisang goreng , ubi goreng etc.
Koffie besteld , tot onze schrik ging si Emang (Oom in het Sundanees) de glazen even afpoetsen met een bont gekleurde doek.
Had toen gevraagd , guyur heula mang (even afspoelen met heet water ) .
Waarom ? Omdat de keukendoek ooit wit was geweest en door veel gebruik en vet kreeg het een regenboogkleur.
Die man doet het , en dan ging hij weer met zijn bont gekleurde doek de “gesteriliseerde” glas afdrogen , en met de bewuste doek.
Dus vroeg ik weer om af te spoelen , tot de grote verbazing van si Emang(oompje).
En dan zonder af te drogen .
Hij staat zo vreemd te kijken , hij zal denken ,gekke mensen zijn die toeristen.
Met alle respect voor de mensen en de tukang kaki lima van de middenstand, er is in Trans TV een programma gemaakt speciaal over criminaliteit achter goedkope etens voorbereiding. Niet alle tukangs kaki lima en abang-abangs met gerobaks doen dat, maar zulke dingen bestaan wel, meestal bij de makanan murah, die erg murah is. Er was reportage over een daging rendang die gemaakt wordt met neppe boemboe van gevaarlijke kleurstof zodat de daging mooier er uitziet, of bakso’s die gemaakt worden met gevaarlijke stoffen zoals formalin buat orang matek, es cincau, cendol van gevaarlijke chemische stoffen, vooral de siroop van de es is meestal nep. Ze gebruiken meestal ‘bahan pewarna pakaian’ of kleurstof voor kleding, zodat het eten er mooier uitziet. Er is ook ‘daging gelonggong’, vlees van dieren die gedood worden door urenlang met water te laten drinken totdat de dieren dood zijn.
Een echtpaar werd aangehouden op verdenking van etensrestens van de vuilniszak bakken en weer doorverkopen.
Ooit keek ik met mijn eigen ogen dat de
tukang somay ‘langganan’ van mij ging naar de kali om te p..pen (waar gebeurt). Ik dacht meteen hoe moest hij dan tjebokken? Want die kali heeft niet zoveel water…. Iets meer ‘nieuwe boemboe’ voor de somay bij halen van de kali, misschien? Dat hij het deed in de kali is ook al zo erg. Vanaf die moment ga ik die somay van hem altijd eerst weer zelf gegoreng voordat ik eet.
Dat was het over tukang somay keliling. Nu over een mooi restaurant.
Er is hier een restaurant die ligt in het midden van een bengkel las, bengkel besi, en andere soorten bengkels in debuurt en het serveert de kambings die worden gebakkar precies in de zijkant van de weg, met al die roken van de motorsknalpot, de zwarte asapknalpot van vrachtwagens, etc.
Ik zat te denken, misschien kan ik maar een eigen zaak beginnen: een soort Particuliere Warenwet.
Wellicht zult u het met me eens zijn, dat het vooral gaat om de kwaliteit van het aangeboden voedsel en niet om de plaats. Of dit nu een vijfsterren hotel is, warung, kaki lima, of bij vrienden in de kampung of dessa.
Wellicht wordt het eten vaak niet onder hygienische omstandigheden bereid: kaki lima’s, eetstalletjes langs de weg, pasars.
Doch u zult het met me eens zijn dat Indonesiers hygienisch zijn.
Ik dacht inmiddels al: waar gaan we het nu weer over hebben?
Ik schrijf over mijn ervaringen m.b.t. eten in warungs (die kunnen kwa ruimte ook de omvang hebben van een MacDonalds) en eetstalletjes, u schrijft over diarree (u raadt mensen het eten in warungs af?) en uw kompaan over “een hoop” en vliegen in Turkije.
Ik vertel ook mijn eigen ervaringen, en van mijn vrienden en kenissen.
In de tempo doeloe tijd (tot 1968) eet ik ook niet bij K5 die ik niet ken .
Behalve bij de tukang baso, mie , es etc die voor onze SMP/SMA in Jakarta hun kraampjes hebben.
Verder eet ik (eten we) thuis en in restaurants.
Ya , ik ben kritisch en geef mijn mening als het over de doorsnee toeristen gaat die geen afweer hadden in hun “europese” lichamen.
Ik zeg altijd , ga niet experimenteren !!!om langs de straat te gaan eten .
Als je pech hebt , door vermoeidheid etc en zeker bij oudere mensen en kleine kinderen is de kans dat je muntaber(muntah berak) krijgt is groot .
Voor de ervaren reizigers die al tig keer daar kwamen , hoef ik niks te vertellen.
Ze weten waar ze moeten eten en hebben vaak een stalen maag gekregen .
De eerste paar jaren heb ik ook last van kleine buikklachten , nu niet meer .
Ondanks dat ben ik zeer kieskeurig waar ik ga eten , en met wat ik eet.
Het is ook zonde als je alleen 4 weken vakantie hebt (mag eindelijk los van de baas) om een paar dagen zware diaree te krijgen , met eventueel ziekenhuis bezoek.
Mijn voorbeeld gaat over Indonesia van toen en heden , niet over P.M.I .
Met mij is er niets mis.
Ik schrijf gewon wat er in me op komt. ik doe geen stiekeme suggesties. Ik noem het beestje bij de naam.
Laat ieder toch in zijn waarde; het is maar een opvatting van een ander die daar anders over denkt. Dat mag toch zeker? Waarom zo geraakt en provocerend gereageerd?
Ik begrijp die giftige en persoonlijke reacties nooit….what’s wrong, with you?
Je zou zoals je zelf in een posting zei wat ‘diplomatieker’ worden?!
Merk er niks van.
Verziekt alleen de ontspannen sfeer.
@sigeblek
“Betoel Om Telor , goed om een kritische houding aan te nemen i.p.v de geromantiseerde verhalen zoals :
ik heb nog nooit voedsel vergiftiging opgelopen .
Terwijl ik zo vaak langs de selokan heb gegeten”.
En ik ben de pineut , de anderen hebben geen last , omdat ze vaker bij de K5 eten .
“Dat ga ik als het mogelijk is niet eten als ik buitenhuis moet doen in Indonesia.
Alleen maar in bepaalde soort restaurant met snelle omzet en die voorzien zijn van koelvitrines. ”
sigeblek, opeens zo kritisch over uw land? Dit is geen promotie, Wahid leest mee enwat mij betreft heel salatiga, neem dat gerust van mij aan!: goed lezen over wat ik schreef.
Het zijn uw ervaringen, anderen zijn niet de pineut.
Niet in herhalingen treden svp.
Ik ben best te spreken over het uit eten in warungs en kaki lima.
Ik steun nu eenmal de kleine middenstand.
Dat hebben ze hard nodig door de komst van de malls en al die sterrenhotels en restaurants, waar u regelmatig de grote meneer uithangt
Overigens: Hoe was het uit eten in tempo doeloe?
Betoel Om Telor , goed om een kritische houding aan te nemen i.p.v de geromantiseerde verhalen zoals :
“ik heb nog nooit voedsel vergiftiging opgelopen .
Terwijl ik zo vaak langs de selokan heb gegeten”.
Ben heel erg kritisch als het over eten (en wonen) gaat .
Wij zijn met 3 gezinnen uit Amsterdam in Bandung gewest , allemaal Indonesiers die tig jaren in Nederland wonen.
En ik ben de pineut , de anderen hebben geen last , omdat ze vaker bij de K5 eten .
De eerste keer (?) na 40 jaar is het bingo , ben wel slanker geworden doordat ik 5 kg afgevallen ben .En nog 1 weekje slapjes voelde en diverse programma moeten afzeggen.
Daar gaat je vakantie omdat je zonodig makan enak (kupat tahu Bandung) buitenhuis wil eten .
Zoals gudeg , allerlei Indonesische gerechten met santen .
Dat ga ik als het mogelijk is niet eten als ik buitenhuis moet doen in Indonesia.
Alleen maar in bepaalde soort restaurant met snelle omzet en die voorzien zijn van koelvitrines.
Mijn ervaringen in warungs in Indonesie, en ik spreek nu slechts van de warungs waar ik regelmatig kom (nu Salatiga, vroeger Bali) zijn goed.
Elke zichzelf respecterende Indonesier (en ook Indo) weet niet hoe snel hij naar zijn favoriete warung gaat “wanneer hij weer terug is”.
Mijn favoriete gerechten zijn sate (kambing, sapi suruh) en bakso, batagor(bakso & tahu goreng: eten van Jawa Barat)
Een vuistregel (daarop kan altijd kritiek worden geleverd): wanneer er veel mensen komen eten, dan is het goed.
Nogmaals, ik ben gewone geen toerist, ik logeer in de desa en ik kom bij mensen van arm tot welvarend. Niet in vijfsterrenhotels, en dergelijke. Tijdens lebaran kun je bvb om dag bij (schoon)familie, kennissen, vrienden, vreemden eten.
Wanneer je dat niet aandurft, dan kun je beter frites en fricandellen bij McDonalds gaan eten.
Alleen krijg ik de indruk dat de porties wat kleiner worden en nogal wat kwistig met het zoutvaatje wordt gestrooid (jodiumzout?). Ik kom ook wel in een KFC hoor!
Het is ook geen gewoonte in Indonesie om eten te bewaren, maar om voldoende te koken voor de dag, thuis en ook in een warung.
Eten is vaak binnen een dag bedorven. Dus ’s morgens koken voor de hele dag, eventueel ’s middags even opwarmen en op is op.
Je eet de hele dag door.
Vijf keer per dag is geen uitzondering.
Het is om hygienische reden voor toeristen misschien ook raadzaam om je eigen bestek mee te nemen wanneer je langs de kant van de weg (bvb een kaki lima)uit eten gaat 🙂
Ik vind het onverantwoordelijk om voedselveiligheid te zien als een vorm van Russische roulette: pech als je iets oploopt.
Ik vind dit een vorm van misleiding als je beter weet. Je kunt dit niet afdoen met de mantel der liefde voor een land.
Er zijn gewoon universele basisregels over hygiene, veilige voedselbereiding, vervoer, koeling en opslag (uiterste consumptiedatum), vermelding van bedenkelijke toevoegingen, etc.etc. Kortom het betreft de hele keten van risico’s t.a.v. voedselveiligheid.
Het is daarom ronduit verkeerd en misleidend hierover een romantische opvatting te hebben ter legitimatie van goedkoop en daardoor kritiekloos consumeren, zonder oog te hebben voor deze uiterst riskante gezondheidsaspecten. Het opvoeden en toezien van deze basisregels hoort gewoon bij de ontwikkeling van een verantwoordelijk land en haar mensen.
Eigenwijs? Heb diverse kennissen die op diezelfde wijze al met allerlei bacteriele infecties en parasieten zijn thuisgekomen.
Die soms pas na maanden actief worden.
Door onze snelle mondiale verbindingen zijn de tropische ziekten zich steeds meer aan het verbreiden in het betrekkelijk veilige westen. Het is maar dat je dat weet.
Struisvogelpolitiek is daarom in dit opzicht ‘not done’ en kan zelfs fataal zijn.
Was jaren geleden in het binnenland van Turkije. Tijdens een urenlange busrit (met geiten op het dak) werd er gepauseerd bij een wegrestaurantje (nou ja, warong dan) voor een quick lunch. Vond bij het betreden al zo vreemd dat er zoveel vliegen waren. Ging maar eerst een plas doen bij een gebouwtje een tiental meters verderop met de aanduiding WC.
Nou dat kwam er ook niet van: op de badkamervloer lagen een tiental hopen waar de gasten gehurkt hadden en het wemelde van de vliegen…. ik dus weer als een speer de bus ingevlucht. Ik bedoel maar. Er zijn grenzen.
Met nasi padang kun je bv. ook grote risico’s lopen als er geen strikt hygiene beleid zou zijn in het restaurant of daar waar de omzet traag is. Nasi Padang, de traditionele maaltijd, bestaat nl. uit een tiental schoteltjes met gerechten die bij temperaturen van ver over de 30 graden steeds maar weer teruggaan in die simpele glazenvitrine met slechts een simpel gordijntje ervoor…. (ze rekenen alleen datgene af dat je hebt gegeten).
Een Indiaas spreekwoord zegt dat voedsel een tastbare vorm van liefde is……het zou de gastvrijheid van de persoon weerspiegelen. Ook t.a.v. zijn/haar gasten.
Kan dit gevleugelde gezegde niet meer geloven na een massale uitbraak van amoeben van leden van mijn gezelschap.
Trouwens, tijdens die Pasar wordt de indruk gewekt met snoeperijen uit traditionele keuken te doen te hebben.
Uit betrouwbare bron weet ik dat vele z.g. authentieke snacks gewoon door catering van lokale toko’s wordt voorzien. Tsja, moet je dat een veilig of een belazerd gevoel geven?
Beste mensen, alweer makanan Indonesia? Zo vroeg al? Ach ja, wij (Indo’s en Indonesiers) weten allemaal dat ons
ontbijt bestaat uit Indomie, nasi goreng, lemper, bapao dll. Daarmee zijn we opgegroeid, toch? 😉 Dat is een deel van ons hele bestaan.
Wat ik probeer te voorkomen, is dat 1 slechte ervaring mbt het eten dan opeens de gehele warung makan of het gehele eten wordt gestigmatiseerd. Immers honderden (duizenden) anderen hebben niets opgelopen en hebben ervan genoten!
Dat het soms (of vaak) te lang duurt. Ach ja, pelan-pelan! De martabak bijvoorbeeld moest nog gebakken worden. Lekker vers toch?
Dat geldt voor geheel Indonesia: slechts dat eten wat pas (of) en vers bereid is. Niet wat er al lang heeft gestaan in de zon of open lucht.
Ik vertel hier niets nieuws, neem ik aan.
Ik heb de afgelopen periode zoveel verjaardagspartijtjes e.d. gehad dat ik zelf niets heb gegeten van al dat lekkers tijdens die pasar malam. Maar zoals gewonlijk, het was daar behoorlijk vol in die ruang makan!
@sigeblek
Verkeerd eten doen we allemaal wel eens, en dan valt het wel eens een beetje verkeerd in de kakus.
In Indonesia wordt het eten di pinggir jalan niet onder hygienische omstandigheden bereid.
Maar denk je dat je in hotels of restaurants niets kunt oplopen?
Vlees (voedsel) te lang ingevroren of niet op de juiste temperatuur, of van slechte kwaliteit (bv kedaluwarsa, overtijd, of met rare stoffen ingespoten, bahan pengawet) of ietwat bedorven, en menceret kamu
Echte leven in Indonesia ?
Wat is dat ?
Indonesia is een land van tegenstellingen , van super arm tot super rijk.
Waar een doorsnee Nederlander weinig weet van hebben.
Met een middenklasse die qua grootte bijna tussen de 30-40 miljoen zijn .
Ik denk niet dat een gewone orang turis die (nog) geen weerstand hebben in hun lichaam zo maar bij een PK5 (penjaja kaki lima= straat venters) langs de weg kan eten .
Vorog jaar had ik zelf verkeerd gegeten in Bandung , 3 dagen doodziek, liep leeg , bijna 5 kg afgevallen .
Terwijl ik daar geboren , grootgebracht en inmiddels tig keren met vakantie geweest ben.
Leuke reacties… De mensen die het eten voorbereiden, willen misschien latenweten en promoten hoe het eten in Indonesie precies voorbereid worden, vooral die verkocht worden door de abang-abangs bij de pinggiran kali, en comberans, haha..
Dan is de promotie over echte leven in Indonesie echt succes.
“Indonesisch eten: Onhygienisch.. Maar wel lekker”
Ik ben vandaag, zaterdag, even aangekeerd.
Gemampird, om het zo maar uit te drukken.
Jammer voor de zoon van hierboven. Ik weet niet wat hij heeft gegeten, maar wanneer je maag makanan pedas niet kan verdragen dan kun je wel naar het toilet moeten.
In Indonesie eet ik rustig langs de kant van de weg in eettentjes of in warung makan. Nooit iets opgelopen. En de Departemen Kesehatan die komt daar niet regelmatig langs, dat kan ik u wel verzekeren!
Het enige wat je moet vermijden is ijs, koud water en rawit en alles wat maar pedas is..
De pasar malam:
Cilik!
Ik ben er binnen 10 minuten doorheengelopen. Dus wanneer u ven verre komt, moet u eens overwegen of u echt daarheen wilt. Om de toegangsprijs hoeft u het niet te laten, want die is slechts 5 euro. Mensen die in Den Haag wonen, treffen het wat dat betreft beter, want u kunt met 1 toegangkaartje de hele dag terecht.
U moet het dus hebben van de optredens, en vandaag zag ik een Batak-groep met een heel gezellige uitvoering van het dansbare Sinanggar tulo. Daarvoor was er een Moluks groepje. Maar ja, ik vind het meeste van de Molukse muziek wat in Nederland ten gehore wordt gebracht wat zoetsappig, dus ik zocht mijn heil maar elders.
Ook was er de miss Indonesisch verkiezing. Toch wel leuk. maar ik heb de hele vertoning niet bijgewoond.
Na het optreden van dat toch wel mooie meisje maar dat nationalistisch vals zong, ging ik huiswaarts.
Het was in elk geval Indonesie hier , en indonesische cultuur daar, tijdens die verkiezing. Maar nationalistische gevoelens: dat ben ik wel gewend van Indonesiers.
Het eten: niets van meegemaakt. De prijzen lagen op hetzelfde nivo zoals je in elk restaurant kunt aantreffen. Wel kocht ik martabak, als oleh oleh, voor mijn vrouw (die was thuisgebleven). Haar reactie was: “tidak enak”.
Ben ik daarvoor nu naar Den Haag gereisd? Wat mij betrof, ik had voor mezelf een zakje krentenbollen gekocht bij de Plus en dat was voor mij al voldoende.
Ook zoch ik naar Indonesische cd’s en boeken. Ach, cd’s kan ik wel in Indonesie kopen en voor veel goedkoper, en dat kan ik evengoed zeggen van de kleding die daar werd verkocht (dit geldt voor alle pasar malams). Een cd handelaar zag ik niet, maar ik neem aan dat je van de optredende artiesten wel een cdtje kunt kopen. Boekhandelaren waren er ook niet.
Wel zag ik een verdraaid interessant Engels boek.
Islam in Indonesia. A to Z Basic Reference van Umar hadi, Abdul Mu’ti, et al.
Dat was bij het standje van het ministerie van buitenlandse zaken.
Ik moest wel eerst iets schrijven in het gastenboek. Hetgeen ik ook deed, en daarvan werd ook een foto gemaakt. Waarvoor?
Mijn naam onder de tekst in het gastenboek, mijn website genoteerd. Ik zal in het vervolg wat diplomatieker optreden op internet
Alweer promotie gemaakt voor Indonesie (daar was die pasar malam toch voor bedoeld?: untuk mempromosikan Indonesia) en ik kon met het boek over de Islam en een tijdschrift onder mijn arm (helemaal gratis) weer verder!
Terima kasih!
Het is vrijdag 2 april 2010 en ik ben net terug van een bezoek aan de Pasar Malam Indonesia op het Malieveld in Den Haag. Om korte gaan beste lezer: blijf thuis, ga ergens anders heen, maar vergeet die pasar. Om te beginnen kreeg mijn zoon na het eten van gado2 binnen 5 minuten diarree. Mar buiten dat: in 10 minuten heb je alles gezien. Er staan een paar gammele kraampjes met een paar lusteloze mensen erachter. Er is n eettent met verschillende kraampjes waar je een half uur moet wachten eer je wordt geholpen. En erg hyginisch ziet het er allemaal niet uit.
Ik ga geen vergelijkingen maken met de Tong Tong Fair, dat is te gemakkelijk. Ik wil alleen mijn verbijstering uitspreken dat de Indonesische ambassade onder het mom van heel Indonesi onder n dak zon afgang durft te presenteren om belangstelling te kweken voor Indonesi Er is maar n woord voor: Malu!
David Vesters
Ben uit nieuwsgierigheid vandaag ook even geweest. Goed dat Indonesia zich zo presenteert, komen alle gebieden aan de beurt qua promotie. Had alleen geen Pasar Malam moeten heten, want dat schept andere verwachtingen, maar bv. Pavilyun “This is Indonesia”…..
Maar goed viel midden in een optreden van een opa-rockband. Adoeh, dacht even dat ik bij Madam Tussaud was, so pucet en zo levenloos…en dan spelen ze ‘Sweet little sixteen”. Sixty zullen ze bedoelen!
De fashionshow was niks an, kleurloos geheel rond het batikmotief. Geen Westerse immitatie s.v.p. Een verrassing was dan ook de traditionele presentatie van de prachtige moderne kebayak combi (Boeroeng!).
Prachtig opengewerkt en ongekend stijlvol met moderne variatie in snit en lengte…en dat allemaal om die ranke lijfjes gedrappeerd van deze lieflijke gadis2 uit Solo. Jammer echter dat geen een lachte, zo ernstig allemaal, terwijl ze juist zo vrouwelijk waren met hun prachtige kondes en kontjes met veel glitter. Klaar voor het feest of upacara (ceremonie).
Eten was in vele opzichten gevaarlijk, het was zo druk dat je amper kon proeven wat je at en met het gevaar dat de satestok in je mond dwars door je wang kon prikken….
Wat voedselveiligheid betrof, zag ik op een tafeltje waar het publiek langstrok, twee stukken rauw vlees urenlang open en bloot liggen zonder enige koeling. Bah. Moeten ze ook leren.
Dit geheel is beslist geen bedreiging voor de gezellige Pasar Malam Besar TTF met haar Indonesiepaviljoen, haar ruime opzet, haar eetwijken en andere leuke activiteiten. Maar misschien moeten ze nog groeien, denk ik maar. De eerste stap is nu gezet. Wat professioneler en het zou best een aanvulling kunnen betekenen.
Ben ik niet beeldig ?
Nee , kebaya menclok di kaka(yang) tua .
Ben vandaag geweest.
Lumayan lah , voor de eerste keer .
Boeroeng kaka toea mentjlok di kebaya?
Ik zag bij de foto’s een paar kostuums.
mmmmmmmmmmm… !!!!!!
Nog net niet surrealistisch, maar Mathilde Willink zou jaloers geweest zijn.
Leuk om te lezen dat die 2 pasar malams elkaar kunnen aanvullen.
Ben benieuwd of het echt leuk is zoals vroeger de PMB.
Jammer dat ze niet met elkaar in dezelfde tent kunnen bestaan , nu moeten de mensen en zeker als ze van ver komen vaak moeten kiezen.
De opzet zal anders zijn , gericht op Indonesia van nu en de toekomst.
Terwijl PMB meer gericht was op de nostalgia (tempo doeloe).
De aansluiting met de veranderingen (de toekomst) had geleid tot de naamsverandering (TTF).
Ik denk dat bij de PMB bezig is met een soort inhaal proces omdat de laatste jaren veel nieuwe kennis omtrent de Indo beschikbaar werd en wordt.
Nieuwe en betere kontakten met de jonge generatie Indo en Indonesiers is een must , want de oudere generatie gaat verdwijnen.
OmSid S.A.
Wie is nou welk zusje? Ik zie een heel nest….zit Sil2 er ook bij? (met sarong/kebaya?)
mooie foto’s!…
ohh… zijn jullie cht zusjes van elkaar? wat leuk!!
Ik ben vandaag ook geweest en ik moet zeggen: lekker sfeertje, veel mensen, heel veel Indonesisch gehoord – het voelde alsof ik in Indonesi was. Inderdaad weinig Indisch: geen boeken, geen lezingen, en ik zie me daar ook niet de hele dag rondlopen. De eettent was heel populair, ik heb Minahasisch eten gevonden! lemper met tonijnvulling, yammie!
En ik heb ook van de bubur ketan hitam geproefd..
Mag volgend jaar weer, wat mij betreft. Maar eerst de TTF nog