Begin oktober 1942 liepen mijn vader en ik over de hoofdweg van de koffie en rubber plantage Sumber Sewu, liggend op de rug van de vulkaan de Semeru boven het plaatsje Dampit, Oost-Java, toen wij vanuit de verte vrachtwagens hoorden aankomen. Voormalig Nederlands-Indi was bezet door Japan, dus wij moesten erg voorzichtig zijn. Wij verscholen ons daarom snel achter de koffiestruiken die hogerop lagen dan de weg, zodat wij (helaas) alles goed konden zien.

Wij zagen vijf open trucks voorbij rijden volgeladen met bamboemanden waarin blanke mannen lagen, die wij hoorden roepen, schreeuwen om hulp en om water in het Nederlands en in het Engels. De manden lagen opeengestapeld in de open trucks die volgens mij reden richting Banyuwangi over de Zuid Smeroeweg.

Ik was 15 jaar en kon zodoende ten volle begrijpen wat zich daar voor mijn ogen afspeelde.

Maar wat mij tot diep in mijn ziel trof waren die wanhopige en in doodsangst roepende mannenstemmen die God smeekten om hulp en riepen om water.

Ik hoorde mijn vader zachtjes zeggen: Oh mijn God!

Wij zijn langs een andere weg naar huis gelopen. Geen van ons beiden sprak een woord. Er waren geen woorden voor wat wij zojuist hadden gezien n gehoord.

Maar ik had zo graag na de oorlog met mijn vader willen spreken over dat vreselijke drama dat zich toen voor ons beider ogen afspeelde. Hadden de Madoerezen van Sumber Sewu het ook allemaal gezien en gehoord? Ik zal het nooit weten. Mijn vader werd door de Kempeitai te Malang in maart 1945 omgebracht.

                                         ——————-

Op 11 augustus 1990 verscheen er in de Telegraaf een artikel over varkensmanden transporten die op diverse plaatsen en op verschillende tijden gezien en gehoord waren.

Het dossier 5284 in de Telegraaf vermeld, over de misdadige transporten van krijgsgevangenen tijdens de Japanse bezetting in het voormalig Nederlands-Indi, ligt vertrouwelijk ter inzage in ons Nationaal Archief te Den Haag.

Maar daarna werd het weer stil rond deze zeer ernstige oorlogsmisdaad.

In 2003 en 2004 heb ik zelf een oproep geplaatst in het Nieuws Magazine van de Stichting Japanse Ereschulden. Ik zocht naar ooggetuigen die ook getuigen waren geweest van mannen vervoerd in varkensmanden. Zo mocht ik 35 brieven en emails ontvangen van 35 getuigen.  Ik wilde er zo graag iets mee doen, maar niet erg veel Nederlanders uit het voormalig Nederlands-Indi hebben bovenbedoelde transporten gezien. Ik heb mij ook heel vaak afgevraagd waarom men nooit de Chinezen en Indonesirs heeft gevraagd of zij iets gezien hebben.

Tot mijn grote vreugde ontving ik een schrijven van de heer M.L , een Ambonees:

Betreft: Krijgsgevangenen vervoerd in gevlochten bamboe varkensmanden, 1942.

Ondergetekende was toen 23 jaar oud, fietsende naar Pasar Toendjoengan  (Winkelcentrum).  Opeens zag ik colonnes Japanse militaire transportwagens vol beladen met totaal naakte blanke mannen in gevlochten bamboe varkensmanden.

Ik fietste hen achterna tot Tanjung Perak en zag daar met eigen ogen, samen met vele Javaanse havenarbeiders, hoe onmenselijk barbaars de Japanse militairen al die manden met inhoud, hebben overgeladen in de laadboten van Surabaya Veem en vervoerde tot het midden van Straat Madoera en ze aldaar in zee wierpen..   

Getekend: M.L   —–

Omdat de heer M.L. als enige Indonesir, wonende in Nederland, op de oproep reageerde heb ik hem persoonlijk in Den Bosch opgezocht in 2004.

Hij zag in maart 1942 colonnes Japanse militaire trucks voor het voormalige Amerikaanse Consulaat in de Sumatrastraat te Surabaya staan en zoals hij reeds schreef, fietste hij dit transport achterna, maar nam een kortere weg naar Tanjung Perak, de haven van Surabaya. Hij ging naar de haven omdat hij meteen vermoedde dat het transport daarheen zou gaan.

De varkensmanden werden dus naar de platte laadboten gebracht en hij vertelde dat je vanuit de haven Tanjung Perak, het eiland Madoera duidelijk kon zien, zodoende zag hij dan ook en vele anderen met hem hoe de mannen in de varkensmanden tussen Surabaya en Madoera in zee werden geworpen.

De heer M. L. is  op Ambon geboren, werkte voor de oorlog op het kantoor van de Nederlands Indische Marine te Surabaya. Tijdens de Japanse bezetting mocht hij gewoon zijn werk blijven doen vanwege zijn Indonesische afkomst.

De heer M.L. vertelde mij tevens dat vele Ambonezen, waaronder ook vrouwen, door de Japanners zijn vermoord en verbrand.  Ook hebben vele Ambonezen mannen, vrouwen en kinderen in kampen gezeten, omdat zij aan de zijde van de Nederlanders stonden.

De heer M. L.was in 2004, 85 jaar.

========

Op aanraden van mijn zoon kocht ik in 2000 mijn eerste PC.  In 2006 begon ik aan mijn website, met de technische hulp van mijn zoon kwam deze op internet.

Ik schreef over mijn jeugd in voormalig Nederlands-Indi, over de oorlogsjaren, wat erna gebeurde en over mijn weerzien in 1996 van Indonesi, het land waar ik zo veel van houd.  Omdat ik alles in mijn Engels schreef kwam ik in contact met vele nieuwe kennissen van over de hele wereld.  Zo kreeg ik dan eind vorig jaar het verzoek van een journalist uit Nieuw-Zeeland om in zijn plaats ons Nationaal Archief in Den Haag te bezoeken en onderzoek te doen naar het Dossier 5284. Hij gaat een boek schrijven over het drama van de Varkensmanden Affaire.

Dit jaar kreeg ik die toestemming en ben eind februari tot en met begin april aan de slag gegaan.  Ik heb bijna 291 bladzijden met potlood overgeschreven, ben er zes maal van Tilburg voor naar Den Haag gereisd.

Ik heb toestemming gekregen van het Nationaal Archief om enkele van de vele en dramatische getuigenissen te mogen publiceren