.by Blauwvogeltje.Eerder verscheen in deze serie Boeroeng Pikirans :Het verdriet van de indo  Het verdriet van de indo {II}
Het jeugdjournaal kwam op 21 mei op haar website met dit bericht:Â
“Maar ook veel mensen die niet uit het land komen vinden het leuk om een dagje over de markt te slenteren. Daarom noemt de organisatie de Pasar Malam Besar een mix van het Oosten en Westen”
Nadat ik deze mail schreef …
“Beste Jeugdjournaal,
De pasar malam is een mix van het oosten en westen omdat de Indische Nederlanders dat zijn…Â En dus ook hun cultuur. Het heeft niks te maken dat er ook veel niet-Indische bezoekers zijn. Die eeuwenoude mix is wat de organisatie van de pasar malam bedoelde .”
…….was enkele uren later de laatste zin (met mix) weggehaald.
Blijft over dat het jeugdjournaal ‘Indonesische avondmarkt’ liet staan. Een misvatting die een belangrijke reden is voor de naamsverandering van de ‘Pasar Malam Besar’ in “Tong Tong Fair” omdat het woord pasarmalam het vooroordeel van “het is allemaal Indonesisch” bevestigd. Nog teveel in Nederland is men niet in staat de Indische gemengdheid te herkennen als een aparte eigenheid. Ook het jeugdjournaal niet.. Nu vermoed ik dat het afschaffen van de naam ‘pasar malam’ nauwelijks zal helpen ….
In een radiointerview van de wereldomroep geeft Florine Koning, persvrouw van de pmb, deze toelichting bij de naamsverandering:
Florine: “Nederland gaat soms heel moeilijk om met andere culturen, zelfs met de Indische”
Journalist: “Daar wordt wat kleinerend over gedaan, bijvoorbeeld ?”
Florine: “Ja heel kleinerend… onze persberichten worden vaak als je zegt Indisch festival dan maakt er een redacteur van… Indonesische markt je zou het toch zelf wel het beste weten wie je zelf bent.”
Wat Florine bedoelde is dus o.a. dit bericht van 21 mei van RTV West:
“De Pasar Malam Besar in Den Haag viert feest, want de Indonesische jaarmarkt bestaat dit jaar 50 jaar.”
Van het jeugdjournaal en RTVWest kun je nog zeggen dat het toch niet kleinerend bedoeld is, maar wat te denken van de Telegraaf die kopt:
“koningin opent pasar malam met slag op boomstam” .
Was het een pauk met varkensblaasvel..zou men dan schrijven ..‘opent met slag op varkensblaas?’ Enpassant laat men zien dat men niet weet dat de term Tong Tong een heel bekende eigen klank heeft voor Indischen.. Giftig gal spuwend: kenjenagaan dat deze autochtonen toch onvoldoende geintegreerd zijn in dit stukje Nederlandse cultuur..nog meer gal en gif: zouden ze wel weten en erkennen dat het om Nederlandse cultuur gaat.
Een filmpje van eenvandaag over verdwijnende Indische cultuur en spulletjes die Indische gezinnen meenamen en verloren gaan.
Op 5,23 minuten van de film vraagt de interviewer : “
“Doen de jonge Indonesirs genoeg om hun cultureel erfgoed te bewaren? ”
Soedah.. denkt de Indische vrouw misschien….ik ga niet soebatten…..
De journalist laat een grote steek vallen, temeer omdat er voortdurend gesproken wordt over Indisch dit en Indisch dat, het is zijn item waar hij moet induiken en nog denkt hij dat het over Indonesiers gaat . De strijd voor erkenning kan natuurlijk nooit gewonnen worden als Indo’s zelf zich overgeven en denken…soedah.. Deze vrouw heeft de strijd om erkenning op een zijspoor gezet, net als zoveel Indischen wat Ellen Derksen constateert in het AD: “Volgens Derksen is het een misverstand te denken dat Indische mensen altijd op zoek naar erkenning zijn” Ja natuurlijk… move-on.. we kunnen niet steeds bezig blijven erkenning te willen… volledige erkenning krijgen we toch nooit . Altijd is er wel iemand die indo’s niet ziet op een zeker moment als volwaardige Nederlander.
Toch is het verlangen naar erkenning een constante in de indo-identiteit.
400 jaar oud? Of is die strijd 500 jaar als je de Portugese tijd in de Molukken meetelt?
Is dit niet de kern van ‘de Indische Zaak’ ?
Helemaal eens. Erkenning van de Indo-identiteit (dus niet de erkenning dat een Indo net zo goed een Nederlander is).
Die roep om erkenning lijkt inmiddels zo’n enorme schreeuw geworden, dat ik me afvraag of erkenning van buitenaf nog wel de oplossing is.
Quote K.Vos
Helemaal eens. Erkenning van de Indo-identiteit (dus niet de erkenning dat een Indo net zo goed een Nederlander is).
Het is zelfs een schreeuw geworden.
**Kennelijk zijn de ” anderen” , de Nederlanders , de Totoks echt Oost Indisch Doof gebleven .
Ze herkennen en mss erkennen de Indische Nederlanders niet als iets iets anders , als iets apart , als een ” aparte groep” .
Het gaat om beiden
De erkenning
** van de eigen aparte identiteit Indische Nederlander, in totokvariant en in indovariant
** dat het een volwaardige vorm van Nederlandszijn is…. wel blank of niet blank
Die enorme schreeuw ….lijkt misschien zo voor je Kirsten , omdat je het nog niet zo lang geleden ineens bewust zag ?? Naar mijn idee is het al zo oud als de eerste indo-europeaan, mesties.
Zoals Ellen Derksen zei: de Indischen willen niet “altijd op zoek zijn”..
maar zo vervolgde ze: “Zij willen wel gekend worden. Daarvoor moeten zij weerstand bieden, tegendraads blijven.’’
Ik begin langzamerhand problemen met het Nederlands te krijgen en dan grijp ik terug naar de “Dikke Van Dale” en wat scherts mijn verbazing onder “Pasar” staat eerst: vertaling van het maleis: markt en als tweede “pasar malam”: Indonesische markt. Dus die journalist heeft het helemaal niet zo fout. De begripsverwarring kan hierdoor ontstaan zijn. Maar de PMB heeft helemaal niets met dat Indonesische te maken en dat moeten die PR-mensen van de PMB aan de media verklaren, en ook aan de “Dikke”. We zullen ook andere woordenboeken op napluizen en de uitgeverijen op aanschrijven. Ik praat maar niet over Wikepedia, want die neem ik als bron niet al te serieus.
Ik wil nog wel een topic over de naamsverandering van de PMB beginnen, het is van de zotte.
hey Peter, apa kabar? Was erg leuk om je es te ontmoeten en…..maak maar topic over die naamsverandering, wij houden ons aanbevolen hoor!
salam manis!
Nelly
@ Peter
Hoezo heeft PMB niets te maken met Indonesia ?
Pasar = Markt Malam=Avond Besar= Groot.
Dat zijn Indonesische woorden.
De PMB als instituut heeft ook iet te maken met Nederlands Indie (nu Indonesie of Indonesia).
Het is een soort Pasar Gambir , het idee werd meegenomen door oud indiegangers .
Alleen heeft het een andere functie dan de oude “pasar malams”in de oude Nederlands Indie.
Er wordt een nieuwe functie bijgedaan (naast het kopen en nuttigen van eten, lekker slenteren = jalan jalan ) , gaat men ook een “reunie” gelegenheid maken , waar men kan “kumpulan”doen , bij elkaar komen.
Dus PMB is in zekere zin meer Indonesisch dan Indisch .
Behalve de bezoekers en de “kumpulan functie” .En dat maakt PMB “iets anders” dan de gewone Pasar Malam (Avond Makten) uit de Nederlands Indie tijd.
Tegenwoordig heb je ook nog steeds avondmarkten (“Pasar Malams) in Indonesia , waar je kan eten , etenswaren, spullen en slenteren , en “afspreken”met vrienden.
Is vaak te vinden in diverse alun alun (dorps en stadplein) van de grote en kleinere steden.
Bijna dezelfde functie zoals de PMB en andere kleine Pasar Malams in Nederland.
Het verschil zit in de “kumpulan “gehalte en zonder hangt naar de tempo doeloe.
Dat is de 2 kleine verschillen met de Nederlandse Pasar Malams.
Ik kijk dus in de “Dikke van Dalen” en daar staat duidelijk “vertaling van het maleis “en daar houd ik me aan, dat deze woorden ook in het Indonesisch (sic) dus bahasa indonesia terug te vinden zijn is louter toeval.
En dan die draai “PMB is in “zekere zin” meer indonesisch dan Indisch”, lijkt mij meer hineininterpretieren of naar zich toe redeneren: dat lekker slenteren wordt als typisch Indonesisch aangemerkt, lijkt mij wel heel vergezocht.
De PMB onderscheidt zich van andere Pasars door de duidelijke INDISCHE culturele inbreng zoals de rijke schaar aan schrijvers, het theaterprogram, de exposities, de muziek, de wetenschappelijke seminars en kunstwerken. Dit geeft aan dat de Indische cultuur een eigenstaande en op zichzelf staande cultuur in verscheidenheid is en een eigen plaats binnen de Nederlandse cultuur heeft veroverd. Dat deze cultuur leentjebuur heeft gespeeld met de inlandse culturen in het voormalig Ned.Indie, lijkt mij meer dan logisch, dat er een wisselwerking was tussen deze cultuur en de Indonesische lijkt mij niet aannemelijk daar de dragers dezer cultuur tegelijk met hun schamele bezittingen ook deze cultuur (o.a. de onvolprezen botoltjebok, er moet maar een standbeeld komen) met de boot naar hun ongekend Vaderland hebben meegenomen.
Leentjebuur gespeeld (jou eigen woorden) en toch geen wisselwerking met de cultuur van het land van oorsprong (erkomst)?
Dat de vele Indonesische woorden die gebruikt zijn op de PMB scene ook mss een toeval is ?
Kan je ook volharden dat de woorden die gebruikt zijn alleen maar(echt typisch) een indische oorsprong hebben ?
Als je wil weten welke woorden echt typisch indisch is of uitgevonden of afgeleide en of veranderd zijn van de oorspronkelijke taal , kan je in de boek van Petjoh of Javindo zien.
Er werd gezegd dat Petjoh de taalvan de Indischen was.
Zolang je het niet terug kan vinden in de oorspronkelijke talen(de ” inlandse ) en niet europese talen zou je het als Indisch(indo Europeaans)kan zien.
Vb: Adoeh seh is een nieuwe kombinatie , kombinatie van adoeh(indonesisch) en seh(nederlands).
Indonesiers zeggen praktisch nooit Adoeh seh.
Botol Tjebok is een uitvinding(dus typisch Indisch) . De Indonesiers hebben toen gajung tjebok , of als ze in dorpen wonen met watervoorziening van bamboe leidingen hebben ze een pantjuran(” douche” achtige waterval).
Ik maak een overduidelijk onderscheid tussen Indisch en Indonesisch, want Indonesisch als “politiek” begrip komt pas in 1928 naar voren. De Indonesisch Taal of beter gezegd het “bahasa Indonesia” wordt eerst als taal officieel in 1945 vastgelegd en pas na 5 jaar als zodanig gecodificeerd (vastlegging van de grammatica, schrijfwijze e.d.). Dan spreek ik niet over een/het maleis als spreektaal vòòr deze periode. Dus van enige wisselwerking voor die datum kan logischerwijze geen sprake zijn en zo heb ik het voor de oplettende lezer bedoeld.
Petjoh IS een onverbangbaar onderdeel van de Indische cultuur in de kolonien en ik juich elke initiatief toe om het voor te laten bestaan in NL.
Dat van die botol is een schamperige opmerking, Ik kan me best indenken dat die fles in ieders herinnering is maar dat betekent niet dat uit den treure en bij alle gelegenheden (geef de indo-websites maar de kost) dat naar voren wordt gehaald als toonbeeld van wat?. Tenminste Turken, Grieken, Italianen en Fransen zijn wat verder ontwikkeld en hebben de fles ingeruild voor een bidet (in het verleden in de vakantie vaak gebruikt voor voeten- en klerenwassen). Eindelijk geen gehannes met het flesvullen bij zo’n rottig kraantje.
Ik maak ook duidelijk een verschil tussen Indisch en Indonesisch(Indonesier).
De term Indonesia werd al eerder als politiek begrip aangehaald door de groep studenten van Perhimpunan Indonesia (ex Indische Vereniging) .
De studenten waren toen kinderen van Inlandse mensen(o.a Inlandse BB ) die in Nederland studeerden .Lang voordat de andere ” inlandse studenten in bataivia officieel de Sumpah Pemuda (1 land-1 volk -1 taal) gelanceerd hadden in 1928.
De Bahasa Indonesia van 1928 was in feite de voorzetting of werd gebaseerd uit de Bahasa Melayu(niet te verwarren met de Bahasa Melayu Pasar (markt).
En ook niet dezelfde als de Maleis of de ” pasar maleis” zoals sommige oude Indische Nederlanders van de 1ste generatie cq 2de Generatie het kennen.
De Bahasa Melayu werd in de Hollands Inlandse Kweekscholen in de oude Nederlands Indie gegeven.
Mijn overgrootvader was een inlandse leraar bij de H.I.K Gunung Sari Batavia voor de vakken Bahasa Melayu en Bahasa Sunda.
In de buurt van 1910-1915(?).
De HIK Gununung Sari studenten waren 1 van de deelnemers die aan de Boedie Oetomo (1908) en later ook aan de totstandkoming van de Sumpah Pemuda , naast de studenten van Stovia (Dokter Djawa) , R.H.S en THS Bandung en andere Inlandse B.B ers.
Enkele algemene opmerkingen.
Persoonlijk vind ik de discussie over de naamsverandering gewoon een richtingenstrijd: tussen het oude en het nieuwe.
Het was toch al jaren geleden bekend zoals te lezen was in een van de pasarkranten dat men – de organisatie van de PMB – al betoogde dat de indische cultuur in beweging was en dat deze cultuur allerlei andere cultuuruitingen in zich opnam. Of het nou Afrikaans was, Aziatisch , Latijns Amerikaans, Hawaiiaans.
Een fusion, een mix van allerlei culturen waarbij de Europese cultuur de dominante is, zoals het in Nederlands Indie al het geval was.
Weer anderen willen het indische uit tempo doeloe behouden.
De organisatie van de PMB heeft nu duidelijk gekozen voor het nieuwe. Noemt het euro-aziatisch.
En waarom niet? Wat is hierop tegen?
Door de naam PMB in Tong Tong Fair te veranderen
kan zij ook haar tijdschrift en de naam van haar sichting promoten. Een zeer goed commerciele act.
Ik denk bij het woord tong tong overigens ook niet aan dat stuk rondhout waarop de lokale INDONESISCHE bevolking sloeg om het dorp bij elkaar te roepen.
De oude richting nu, vindt dat door verregaande menging de indische cultuur verwaterd.
Maar zo gaat het nu eenmaal wat culturen betreft vooral in deze tijd van globalisering. Veel Nederlanders vragen zich nu toch ook af wat de Nederlandse cultuur is door de invloeden van andere culturen, en of men die invloeden uit moslimlanden moet toelaten.
Ja men wil die nederlandse cultuur afschermen, behouden en dergelijke.
Weer terug naar de klompen, de molens, de hollandse gezelligheid uit de tijd van Ot en Sien en de muziek uit die tijd?
Wel, not my cup of tea. Ik ben wereldbewoner en ook ik moet accepteren dat het nu nooit meer zal zijn zoals vroeger.
Ik heb me vrij weinig bezig gehouden met de indische cultuur, maar veel meer met de indonesische (die ook aan het verwateren is), en ik voel me veel beter dan ooit.
Tot slot, wat die petjok betreft.
Ik ben zelf nooit indo’s tegen gekomen die beweerden dat petjok hun taal was. Dat spraken wij niet, wij spraken Nederlands.
Wel,dat waren dus indo’s die in indie duidelijk goede posities hadden.
Opeens gaan hun goedgeschoolde kleinkinderen – die vooral op Hyves te vinden zijn – petjok propageren als hun taal, en behorende tot hun cultuur?
Een anachronisme nietwaar? Vreemd.
Er is een gevoel wat al een aantal jaren leeft onder sommige Indische pmb-bezoekers en dat is dat sommige standjes niet veel met Indisch of Indonesisch te maken heeft.. Waarzegger, zonnebank, of standjes met indiase of thaise dingetjes.. men vindt dit “too much”.
Plus dat de pmb in haar persberichten bewust het woord eur-aziatisch promoot… wordt dat ervaren alsof men het Indische aan het loslaten is..
Nu lijkt mij het benadrukken van het eur-aziatische het benadrukken van de gemengdheid van de Indische cultuur.
Teveel ziet men nog het woord Indisch als synoniem -maar ouderwets- aan Indonesisch.. en dan moet je een ander woord invoeren om de gemengdheid te laten doordringen in mn de media.
Zeg je indo-europees… dan heb je ook weer kans dat men dat afkort tot indonesisch, maar dan vereuropeesd door lang hier wonen..
Ik weet niet of je het gevoel dat steeds meer niet-Indische elementen de pmb binnensluipt -wel of niet een juist gevoel- kunt zien als het oude Indische willen bevriezen en het nieuwe willen verwerpen..
Net zo valt de spontane afwijzing van de nieuwe pmb-naam “tong-tong-fair” niet zo te interpreteren..
Ik wen er ook niet zo snel aan en ik zal pasar malam blijven zeggen, maar de achterliggende motieven voor deze schijnbare “sloop” van een Indisch instituut snap ik wel… en jammer dat velen het niet kunnen volgen..
Het komt ook zo ineens op je af ..onverwachts.. en met te weinig tijd voor de pmb-organisatie duidelijk te maken… waar het in feite om gaat:
… het gaat om de erkenning van de Indische-Nederlandse identiteit als een eigen gemengde identiteit en cultuur.. Niet Indonesisch, maar iets eigens..
En dat we ‘Indisch’ blijven zeggen is niet omdat we nostalgisch en pro-koloniaal het verleden verheerlijken..–het socalled tempo-dulu trauma– maar omdat we een aparte groep ZIJN en we willen een EIGEN naam voor een EIGEN identiteit en niet de naam en identiteit door belanda’s opgedrongen “die Indonesiers” of door Indonesiers opgedrongen “die Nederlanders” .
Jazeker.. en hiephoi we zijn Nederlanders…maar dan op onze eigen manier… Indische Nederlanders..
Maar… hoe dan toch met “de Indische Zaak” als de Indische pmb-gangers niet direct zien dat de beslissing van de pmb een nieuwe fase is in de strijd voor ”de Indische Zaak”
Is het dan niet al te laat ?
selectieve quote van Tjalie R.
“Is het te laat?”, hoe dan alle andere Hollanders en Indonesiërs? Ja, als het werkelijk zo is, schei dan maar uit met peilen. Het kost nog extra touw ook ”
TT-FAIR is not fair. Ja en dan in de nieuwe naam een Engelse term gebruiken. Dan dekt deze vlag, volgens de organisatoren van TTF de lading wel. Kom nou, zo ken er ik er nog veel meer. Wat heeft dat Engelse toch met de PMB/TTF te maken. Ga eerst eens kijken naar de vertaling van Fair (zie Hornby), dan praat je wel anders. Je moet toch wel wat vroeger opstaan om me in het ootje te nemen. Ik loop regelmatig wat beursen af; fair, fiera, messe, salone en die zien er toch wat anders uit dan de PMB/TTF. En dat ik deze naamsverandering niet kan volgen heeft niets met mijn halfzachte instelling te maken maar meer met de meer dan de gebrekkige motivatie (perceptie; hoe komen ze er op) van de naamsverandering door de organisatoren van PMB/TTF.
Maar als ze de naam PMB niet meer nodig hebben, heb ik er wel belangstelling naar, die naam is een MERKnaam of in keurig Nederlands “Brand” geworden, grote bekendheid in binnen- en buitenland, klinkt Oosters, geheimzinnig, grote gevoelswaarde dus goud waard en dat snappen sommigen weer niet. Sommige Indo’s zijn niet zo commercieel ingesteld, blijkt al weer.
Peter van den Broek, you hit the nail on the head!
Quote:”…die naam is een MERKnaam of in keurig Nederlands “Brand” geworden, grote bekendheid in binnen- en buitenland, klinkt Oosters, geheimzinnig, grote gevoelswaarde dus goud waard en dat snappen sommigen weer niet.”
Dit is ‘pertjies’ wat ik bedoelde met jammer!
En al lang zo, nu word de naam als weg-gegooid. Hey, whats in a name,heh?
Sorry vergeten mijn naam onder bovenstaand bericht. Gr, SenangHati
Jammer dat ik dit jaar voor het laatst op de Pasar Malam Besar heb kunnen lopen.
Tong Tong Fair?
Leuk voor diegenen die enige wetenschap hebben over het ontstaan van de Pasar Malam Besar, maar heb niet bepaald het idee dat mensen die niet van (Nederlands) Indische afkomst zijn direct zullen begrijpen wat de geschiedenis hierachter is.
Bovendien is de naam Pasar Malam Besar wereldwijd een kostbaar begrip geworden na 50 jaar en dat wordt nu allemaal verkwanseld door een “briljant” nieuw idee…
Veel beter zou het zijn om die tijd en geld te steken in de educatie van mensen in het algemeen over het begrip (Nederlands) Indisch.
Elke dag wordt ik namelijk geconfronteerd met het feit dat mensen in Nederland blijkbaar niet het verschil kennen tussen Indonesisch, Indisch (Nederlands Indisch/Nederlands Indië) en Indiaas (India).
Zo worden veel Indiase gerechten foutief geschaard onder de noemer Indisch en is op het internet nu een kleine rel ontstaan doordat Indonesiërs plotseling het Indische begrip Indorock (Indo-Rock) willen confisceren als zijnde hun eigen cultuur.
En dat terwijl de Indonesiërs met het uitroepen van hun Republik Indonesia alles wat enigzins met (Nederlands) Indisch te maken had overboord heeft gegooid (taal, voedsel, geschiedenis).
Zoals een Indonesiër opmerkte: we moesten alles vergeten wat met Nederland te maken had en de generatie na ons heeft dan ook geen wetenschap van deze geschiedenis.
Indisch bestaat in hun optiek dan ook niet eens.
Maar dat Indonesiërs de Indische cultuur compleet hebben uitgebannen betekent uiteraard niet dat wij hierin mee dienen te gaan.
Doen wij dit wel dan is de Indische cultuur inderdaad gedoemd te verdwijnen daar Nederlands-Indië niet meer bestaat en voor al het “Indische” rechtstreeks doorverwezen zal worden naar Indonesië.
Net zoals het woord “apartheid” wereldwijd een begrip is geworden zouden wij, en de Stichting Tong Tong voorop, met zijn allen ervoor moeten zorgen dat het woord “Indisch” ook een wereldwijd begrip wordt zonder enige andere vertaling.
Zodat in de toekomst voor een ieder voor eens en altijd duidelijk is waar Indisch voor staat.
En dat alles begint uiteraard met het zelf bezigen van het woord “Indisch” in zowel het Nederlands als elke andere willekeurige taal.
Tjap indo… waar is die rel op het internet ? Heb je een linkje ?
Toch wel interessant..
Het is helemaal niet verkeerd als een of meer Indonesiers indorock ontdekken als gemaakt door indo’s en die indo’s erkennen als ‘kinderen van het land’ .. dus indorock is ook een beetje Indonesische cultuur…
En eigenlijk is indorock ook ‘beetje’ Indonesische cultuur…
Ik denk dat het woord Indisch niet in de nieuwe naam van de pmb zit….omdat het dan toch weer vervormd wordt (door publiek+media) tot Indonesisch en dan ben je terug bij af..
Tjap Indo, ik ben het eindelijk volledig met iemand eens. Bij Indo’s kan dat soms wel even duren
Msn-forum Indonesie komt met een link naar een Indonesische krant die Giovanni van Bronckhorst noemt “orang indonesia”
Tikkeltje chauvinistisch iemand claimen?
Misschien wel… maar so what… iedereen doet het…
Vader van Bronckhorst is van de Indische familie van Bronckhorst en zijn zoon Giovanni is niet zijn biologische zoon maar van zijn Molukse vrouw.
Voor deze weblog Indisch4ever geldt: hij is toch een tjoe-tjoe in een Indische familie, net als andere tjoe-tjoe…dus hij is Indisch nieuws..
Itu namanya , goncengverhaal (gontjeng= meeliften).
Eigenlijk moet men schrijven Keturunan Indonesia i.p.v Orang Indonesia.
Trouwens BV schreef ergens dat Van B niet zijn biologische vader is ?
Is zijn Molukkerschap dan meer dan 50 % ?
Dan is hij echt(meer) Keturunan Indonesia.
Het is gewoon water naar de zee dragen.
Ook al leg je het nog zo vaak uit, het verschil tussen Indisch en Indonesisch, ze snappen of willen of kunnen het niet begrijpen.