Een oude pikirans van Tjalie Robison is nog steeds actueel ?
Eerder verscheen in deze serie Boeroeng Pikirans :Het verdriet van de indo
*
*
Welkom
Nu ben je in Holland, kleine Boeng. In de bakermat van je beschaving. Jouw land van oer-herkomst (patriarchaal geoordeeld dan). In het land dat zoals je uit de geschiedenisboekjes weet mannen als Rembrandt, De Ruyter, Coen en Daendels heeft voortgebracht. De helft tot het 1/65536e deel van jouw bloed (als je maar driehonderdvijftig jaren terugrekent) is afkomstig van landgenoten van deze mannen. Je eerste Hollandse vader was misschien een sjappetouwer, wettig getrouwd met een inderhaast gekerstende en voor duur geld vrijgekochte slavin, misschien een G.G., want ook G.G.’s leefden met concubines. Maar dat zijn we vergeten. Toen we de talloze vruchten zagen van onze zonden (of liefde voor het vreemde), hadden we drie mogelijkheden voor jou: Hollander, half-cast of Indonesir, serieus beschouwd. En hebben na lange aarzeling door de beide laatste mogelijkheden een driftige krats gehaald. En gezegd: Daar nou! Nou ben je Hollander En we hebben nimmer verzuimd er de nadruk op te leggen dat je ook Hollander moest zijn. Vergeet je Indonesische bloed, kleine Boeng. Kom in dit land, dat gedurende je leven de enige maatstaf is geweest voor je beoordeling van beschavingskenmerken. Wat Hollands was, was goed. Wat half of driekwart Hollands was, was fout. Of liever: minderwaardig. Dat hebben we je van je lagere schooljaren af geleerd: Wien Neerlands bloed door daadren vloeit, van vreemde smetten vrij-hij! Je hebt dat lied samen gezongen met je Indische, Chinese, Indonesische en Arabische klasgenootjes. Die zich pas veel later, bij het nostalgisch neurin van dat liedje realiseerden: Lo! Is dat andere bloed smet?Ja, al vroeg leerden we dat er ten aanzien van dit vraagstuk slechts kiezen of kiezen mogelijk is. En gn delen.

Alles, wat on-Hollands in je was, hebben wij veroordeeld: je Indische accent, je krontjong. In nze kringen wordt oubollig Mokums gesproken of beschaafd Haegsch. We luisteren naar Beethoven of Duke Ellington. En jij doet mee. De beste Indo is hij, die met trots verklaren kan: Ik denk volkomen Europees. In dit milieu voel ik me volkomen thuis!

Dit alles, half-bruine broeder, mag mij in m’n schoenen geschoven worden, right-o! Maar jij gaat ook niet vrijuit. Waarom heb je dit altijd maar geslikt? Waarom heb je je werkelijk wijsgemaakt dat je honderd procent Hollander kon zijn? Je wt toch dat het NIET kan? Je had erkenning (zo niet respectering) voor je bruine kleur moeten vragen. Je had die moeten EISEN. Want dan had je nog wat anders naar huis kunnen brengen, behalve verlofsalaris en ambtenarenpensioen. Oosterse levenswaarden. Wat? Bestaan die niet? Zie je ze niet? Maar man, word dan wakker!
Kleine Boeng, geef mij, Hollandse stamvader, weer een kans. Laat mij je waarderen om al het bijzondere, dat je meebrengt uit dat vreemde land. Het vetgemest kalf komt op tafel voor de verloren zoon.
En andere zonen: oordeel niet!
(…)
Hoor je Didi knarsetanden? Hij voelt dat hij als de Christao novo overboord gezet wordt van de sloep der gestrande Judinne (Van Linschoten: Itinerario). En hij wil niet. Nog lange niet, nog lange niet .
Tjalie Robinson