Wat is de oorsprong van deze foto? Welke krant van welke dag in welk jaar? Waar was het en in welke straat? Het boek de geschiedenis van de indische nederlanders, pagina 199 meldt een leuze op een haagse brug in de lente van 1958 “Ga weg Indo’s” zou er gestaan hebben. 10 dagen lang was het bonkar tussen hollandse gangs en indogangs. Hoort deze foto bij deze rassenrel ? Website Blimbing schrijft:
in zijn halfslaap doemen flarden op van vechtende Indorockers in de Haagse Goudenregenstraat, fietskettingen zoeven door de lucht terwijl de Hollandse meiden gillend aan de kant staan. Om die laatsten ging het toen uiteindelijk.
...................
Indisch4ever 
Zijn er Hagenezen die een haagse gracht herkennen ?
Hoe zou het gegaan zijn met die indoploppors van 1958 ?
Iemand nog gehuwd met een zus van een van die hollandse tegenstanders?
Was iedereen geboren vóór 1943?
Kamp meegemaakt? Buiten het kamp de spanning gevoeld?
Was deze generatie niet opgegroeid in onveiligheid?
Of gewoon allemaal indische djago-macho’s ?
De foto is volgens mij gemaakt op de Veenendaalkade in Den Haag (of er naast: Soestdijksekade). Ik heb er van 1993 – 1996 gewoond en herken het punt (denk ik). Ik heb ergens een beter exemplaar van de foto; dat wordt op zolder zoeken……
🙂 Merci Patrick..
We horen wel mocht je hem vinden..
Veenendaalkade/Soestdijksekade is zowat de grens van Morgenstond/Zuiderparkbuurt ?
In 1958 schenen veel indofamilies daar te wonen, begreep ik uit dat boek.
Maar … het lijkt me een kadewand op de foto en geen brug..
De Goudenregenstraat is verder weg in Segbroek..
Jaaa.. we zitten op het goede spoor?
Nog meer mensen die Den Haag goed kennen ?
Of is een van die ‘nozems’ zelf online ?
Misschien een van de belanda’s.. die later huwde met een indische nonja? Ahhhh sò leuk die integratie ….
Adoeh seg. Deze fen, hij is geen nozem.
De foto is zo goed als zeker gemaakt op de soestdijkse kade op een plek waar nu nog woonboten liggen. De flats staan er nog. Het is op de kruising bij de Fatimakerk (Escamplaan). De buurt heeft officieel Leyenburg dan wel Rustenburg. Ik zal binnenkort zo mogelijk meer info hier of op mijn eigen weblog plaatsen.
Groeten van Patrick (geboren in Den Haag, 1962).
In het boek: Indische Nederlanders een onderzoek naar beeldvorming van Wim Willems en Annemarie Cottaar, uigeverij Moesson ISBN: 90 70301 35 0 is er een stukje te vinden over deze gevechten op blz.129/130:
krant Het Vaderland:
”(…) vele jongens en meisjes, gewapend met fietspompen en andere “onopvallende” wapens”
“Om 23 uur bevond zch een groep van ongeveer 80 Indische Nederlanders in de Goudenregenstraat gewapend met ijzeren staven, bierflessen, stalen veren en messen”
(HV, 12-5-58)
In het boek staat hierna: “over de aantallen Hagenaars en hun wapens wordt daarentegen niets gezegd en zo wordt door eenzijdige berichtgeving de suggestie gewekt dat de Haagse jongeren het slachtoffer zijn geworden van agressie van de Indische jongeren”.
Gio.
@ Patrick…
Klasse… ik zet dan een update+link in dit topic naar je site..
@ Gio
Hi… ik herinner me nu dat je ooit op Indoweb al zoiets schreef…
Volgens dat boek was het begin Mei 1958, direct ná Koninginnedag…
Kijk ik op de kaart van Den Haag ( hoi N. 😉 )
dan is de Goudenregenstraat een stuk verder op van de Veenendaalsekade..
Zijn de indogangs dan de hollandse wijk ingetrokken ?
Geen andere rellen meer in de krant van 1950-1960 schreef je ooit…
Wim Willems is ook een van de auteurs van het boek wat ik noemde…. haha dus hij heeft al onderzoek gedaan..
Maar genoeg?
Henk Looijestein, haagse hollandse indorocker begin sixties, schrijft dit op zijn website Story of Indorock
Konden ze wel met elkaar omgaan, de Hollandse en de Indische jongens? ‘In de muziekwereld was dat geen punt. Er waren veel gemengde bands. Alleen de Hollandse jongens die meisjes verloren hadden aan de Indische jongens, dat leidde weleens tot vechtpartijen tussen jeugdbenden. De Indorock-aanhang was met name geconcentreerd in de buurt van de Goudenregenstraat in Den Haag.
Inderdaad, de foto is volgens mij gemaakt op de Soestdijksekade. Het is duidelijk te zien aan de locatie met bijbehorende flats. Dit gedeelte ligt vlakbij het Monnikedamplein.
Hi Henk…
Was het gekalkt tegen de brug?
Het lijkt alsof het een kademuur is ?
Ben jezelf uit de Goudenregenstraatbuurt?
Merci voor je reactie !!
Fred en ik woonden vlak bij de Goudenregenstraat. We gingen daar in de buurt naar school. (1955-1961). We haalden regelmatig ons patatje bij de Plu in de Goudenregenstraat (de indobende heette Plu), dáár waar de rellen steeds plaatsvonden. Mijn vader verbood me ten strengste daar in de avonduren te komen. We zouden gelyncht worden, ikke met mijn blanda. Maar we kenden de raddraaiers wel hoor! En ik stond aan de kant van mijn kleurtje! Eigenlijk was het best spannend, en de bendes sloten meestal na een vechtpartij weer “vrede” voor zolang dat duurde. Het waren beslist geen rellen uit racistisch oogpunt, maar meer een “andere groep” waar je tegen kon vechten. Zoals b.v. de beruchte “Gele Slang” (uit het Laakkwartier). Jaja, het Puch-tijdperk en de West Side Story. Fred en ik reden ook Puch. Mijn latere (indo)vriendje (en ex-echtgenoot) ook tierlijk. Volgens Fred is de gracht met “indo’s ga weg” de Soestdijkse kade (niet al te ver van de Goudenregenstraat vandaan), de flats (met het glazen tussenstuk) staan er nog steeds….
het blijft altijd hetzelfde spelletje tussen jago’s en kippetjes, zelfs op OP, het gaat nooit over…. Nee, het was niet zo’n haat en nijd, op het moment zelf wél hoor, er gingen er best wel wat knock out. Maar nog niet zo lang geleden was er een oproep voor haagse indo- en blanda-vetkuiven voor een reunie hoorde ik van een (tot nu toe nog) Puchfanaat. Die leuzen stonden echt niet alleen tegen die grachtwand, maar overal op muurtjes en stoepen. Vroege grafitti zullen we maar zeggen….. Alle straten die genoemd zijn liggen redelijk bij elkaar in de buurt. Alle namen kloppen, Monnikendamplein-Escamplaan-Soestdijksekade-Veenendaalkade etc.
Ter bevestiging en samenvattend.
De locatie is 100 % zeker de ‘kade’wand aan de Soestdijksekade bij de kruising met de Escamplaan. Zoals Henk Looijestijn terecht opmerkt dicht bij het Monikendamplein. Er zijn in Den Haag nog meer plaatsen geweest waar opstootjes plaats hebben gevonden: Laakkwartier (Gouveneurlaan). Enzovoort. Zie verder ook de reeks Stadskinderen van Wim Willems.
Ik ga onderhand denken dat de leuze “ga weg indo’s” op een brug (zie tekst mijn pikirans) een andere is dan die van de foto.
De tekst van pagina 199 zal wel onder verantwoordelijkheid staan van Wim Willems en jammer dat zijn columns Stadskinderen niet in een archief online zijn..
Willems, haagse historicus en gespecialiseerd in Indisch, is nu bezig met een biografie over Tjalie Robinson.
De vraag blijft….was de leuze op de foto geschreven vóór mei 1958 en het gebeuren in de Goudenregenstraat of daarna.. Wat was het verband?
Dat het allemaal niet zo zwart-wit lag bewijzen de opmerkingen van Noor en Henk.
Even de lezers duidelijheid geven:
Het Indisch meisje Noor kwam de Hollandse jongen Fred tegen vele jaren ná 1958.
Ze keken elkaar aan … en toen AL !
Toevallig waren ze beiden opgegroeid in de buurt van de Goudenregenstraat.
Als buitenstaander met een plattegrond van Den Haag in de hand ga je denken dat er een soort as was in de stad ?
Die as was Soestdijksekade die overliep in de Kamperfoeliestraat, die weer overliep in de Goudenregenstraat..
Woonden er veel indo’s langs die as.. en was deze as de bakermat van de haagse popmuziek ?
Misschien jump ik tot conclusions..hahaha
Het schiet zo door me heen dat veel indojongeren uit gebroken gezinnen kwamen.. was dat ook zo, toen en daar ?
De huwelijksmoraal in Indie was al minder streng dan in Holland …plus dat meer dan 10% van de Nederlanders (incl indo’s) de periode 41-45 niet overleefden, dan krijg je wel veel gebroken gezinnen met veel stiefouders, toch ?
foutje BV; F en ik zaten 6 jaar bij elkaar in de klas, ik net uit Indonesië, “gingen met elkaar”, ging uit…trouwden met een ander. 30 jaar later kwamen we “elkaar weer tegen”. PANG
We zaten trouwens op het Grotius Lyceum, veel indo’s daar. Toenmalige rector was ook indo. Yvonne Keuls, zat ook op die school, schreef later verhaaltjes (cursiefjes?) waar diverse leraren in voorkwamen, ze zat in de redactie van de schoolkrant. In de buurt ook veel indo’s. Veel jongens die “in de kost waren” omdat ouders nog in Indonesië waren. Wat een tijd! Geweldig…
tjonge jonge dus niet batavia nov 1945?
😛 Hi Noor,
Dat AL en PANG klopt dus wel 😀
..huh? oorlog, kamp Soerabaya…..
bericht gekruist. Ja BV, dat AL en Pang was in 1992. Toen al…
Jan Cremer vertelt
‘Na een paar maanden in dat Jeugdtehuis werden alle jongeren die daar woonden gedeporteerd naar andere instellingen. Ons instituut werd vrijgemaakt voor spijtoptanten uit Indonesië. Dat was begin 1959. Er kwamen tweehonderd Indonesische jongens en meisjes daar in Scheveningen wonen. Ik was de enige die daar had mogen blijven, omdat ik immers geacht werd mijn studie in Den Haag te voltooien.
‘Ik leerde Maleis praten. Mijn beste vriendschappen dateren uit die tijd; nog word ik op straat vaak aangesproken door mijn Indische vrienden van weleer, of door hun kinderen. Aziatische vriendschap is veel sterker, hechter dan de westerse.
‘Wij hadden een eigen gang. Wij leverden veel slag, vooral in de zomermaanden. Die Indonesische vriendjes van mij konden namelijk alle lekkere blonde Haagse meiden versieren. Die Indo’s speelden mooi gitaar, weet je wel, en dorsten ver de zee in te zwemmen. Aldus ontstonden geweldige gevechten op de Boulevard, die zelfs nog in de kranten van destijds zijn beschreven. De politie rukte uit met jeeps en te paard. Ik was aanvoerder van de Indo’s. Dit is een vriendinnetje van toen, Marietje Muis.
Wat is er terechtgekomen van Marietje Muis ?
Indo’s ga weg
In mijn boek ‘Ik had een neef in Den Haag’ (Zwolle 1998), schrijf ik over dit voorval (en de rellen daaraan voorafgaand) in mei 1958. De gegevens komen uit politierapporten. Citaat van p. 101-102: “Het was twee dagen later en het liep tegen vieren toen een politiejeep op de brug van de Zuiderparklaan, ter hoogte van de Soestdijksekade, reed. De surveillerende agenten zagen een tiental jongens staan, die op de kademuur het opschrift ‘Welkom gerepatrieerden’ kalkten. Een iets oudere man, die later de leraar van de jongens bleek te zijn, nam direct de verantwoordelijkheid op zich. Hij woonde op de Meppelweg en fietste een aantal keren per dag langs de muur. Hij ergerde zich al een aantal dagen aan het opschrift ‘Ga weg Indo’s’ en had in zijn klas met de leerlingen gesproken over de vechtpartijen van de afgelopen weken. Hij had zijn leerlingen ervan kunnen overtuigen dat het tijd werd voor een meer positieve instelling. Hij besloot het opschrift te vervangen door een welkomstleus. De agenten legden hem uit dat ook deze actie weer een reactie zou uitlokken en dat hij hier dus niets mee bereikte. Zij konden de leraar van hun standpunt overtuigen en met zijn leerlingen maakte hij de muur tenslotte schoon.”
De foto kwam ik een jaar geleden op het spoor. Hij is in 1958 gemaakt door de heer Donse en inmiddels opgenomen in de collectie van het Historisch Beeldarchief Migranten (www.iisg.nl/hbm).
Beste Annemarie,
Veel dank voor je reactie.
Jammer dat ik in de database van http://www.iisg.nl/hbm die foto niet kan terugvinden.
Misschien weet ik het juiste trefwoord niet ?
Uit jouw verhaal blijkt dat er een leuze was “Ga weg Indo’s” bij de brug Zuiderparklaan/Soestdijkse plein.
Drie personen in dit topic herkennen de plaats van de foto van “Indo’s ga weg” als genomen bij de Escampbrug en Fatimakerk, een paar honderd meter verder op…
Waren er 2 leuzen gekalkt !? en de leuze van de leraar de hr Donse is dezelfde die bedoeld is op pagina 199 van het boek ‘de geschiedenis van de indische nederlanders’ . Niet toevallig dus dat op pag 223 je boek als bron is vermeld.
Maar aan de andere kant zeg je dat deze foto (Fatimakerk) gemaakt is door de hr Donse…. het blijft verwarrend voor me.
Op pagina 210 staat een foto van de heer Frans Donse, die in 1956 ‘halsoverkop’ Indonesië verliet.
Is hij dezelfde persoon als de leraar Donse ?
In ieder geval weten we nu dat de leraar Donse in 1958 de foto maakte..?
De foto is genomen op de Soestdijksekade. Links op de hoek is de winkel van de Gruyter (hier niet zichtbaar, maar wel op de foto in het HBM; waarschijnlijk gaat het om twee verschillende foto’s van dezelfde plek). Als je nog meer naar links gaat, kom je inderdaad bij de Fatimakerk. In het proces verbaal van de politie wordt een andere locatie genoemd. Ik weet niet of het een vergissing is, of dat er inderdaad op meerdere plekken leuzen waren gekalkt.
De leraar werkte op de Handelsdagschool op de Waldeck Pyrmontkade. Hij was niet Frans Donse.
Frans Donse heeft de foto genomen in mei 1958 toen hij op de fiets terugkeerde van zijn werk in Rotterdam. Het is inderdaad dezelfde Donse die in “De geschiedenis van Indische Nederlanders” wordt genomend. Mijn boek wordt daarin echter om andere redenen als bron gebruikt.
De foto database van het Historisch Beeldarchief Migranten komt pas aan het eind van dit jaar online. De foto waarover het hier gaat kan ik wel doormailen. In mei verschijnt bij uitgeverij Meulenhoff het boek “Indisch leven in Nederland” met ruim 150 foto’s uit de Indische collectie van het HBM.
Hoi Annemarie,
Mail de foto naar : blauwvogeltje@hotmail.com
Ik zie nu dat ik de heer Donse en de leraar door elkaar haalde
Heb een vraag: Wie kan me iets vertellen over een pentjak leraar , een indo, uit Amsterdam. Ik heb het dan over de jaren rond 1975. Zijn achternaam is Frits Vermaas of Vermaes.
Frits Vermaesen, Pencak cilat met zijn lange haren. Setia Hati, ik vond zijn stijl het sierlijkst en het mooist. In 1974 trainde hij ons in Den Haag en gingen we ook naar Badhoevedorp om meer te te oefenen. Een briljante leerling van hem heette Hugo, zelden zo’n getalenteerde atleet gezien. Een Bruce Lee waardig.
Frits Vermaesen woonde de laatste jaren van zijn leven aan de Eerste van der Helststraat /hoek Eerste Jan Steenstraat /overkant Sarphatipark maar Frits is al een tijdje dood ,zijn crematie vond plaats in Osdorp ,begraafplaats Westgaarde ,daar bevindt zich ook zijn urngraf .Hij had meen ik 3 zonen en een nakomertje ( dochtertje ) Zijn beide oudste zonen kregen bijbelse namen ,de jongste zoon kreeg de voornaam van zijn vader .Bovengenoemde straten liggen in Amsterdam .
De foto is inderdaad genomen op de Soestdijkse kade, ik denk hoek Veluweplein.
Ja het was soms best heftig, maar niet te vergelijken met nu..uiteindelijk werden de Indo””s met de Hollandse polderboys dikke vrienden: gelukkig maar, anders zou er geen Indorock meer bestaan!
Het was gewoon terrotorium gedrag, maar nooit vals.En als ze uitgevochten waren, gingen ze muziek samen maken!
Een berichtje van een echte Haagse, die die tijd heeft meegemaakt in de jaren 50-60
Gezien de naam van bovenstaande foto (‘indos-go-home.jpg) lijkt die van mijn site te komen. 😉 (klik hier). Daar is de foto wat groter en daarom iets duidelijker te bekijken.
Deze foto is overigens gescand uit het boek ‘Ik wilde eigenlijk niet gaan’, pagina 105, zoals hier is aangegeven. Misschien dat er via deze uitgave meer informatie over te verkrijgen is?
Aanvullend op mijn vorige post: een andere pamflet van de anti-Nederlandse stemming is op deze pagina te vinden, alsook een foto van een anti-Nederlanders demonstratie in 1949.
Dag Astrid,
Er is een betere foto van die kademuur .
Klik: http://indisch4ever.web-log.nl/log/4915827
Ik zag deze foto ook voor het eerst op jouw site.
De brompiet Puch (sepedah kumbang) de naamnja is Poeg maar de \indo hij spreek uit Putsj. Engels orienteer hij wil. Die Putsj was proeher echte nozembrommer met hoge stuur en klein benzinetenkie.
Beter \Indo tegen ons as Bami-poep-sjinees of pinda lekka-lekka.
Ooit ik heb gehood die indoos die spelen met hun eigen poep (omdat tjebokken).
Maarrrrr veel indoos nu ook al kepet betoel.
BT ister niet meer in de kamar ketjil.
Van de foto: al verjaard deze misdaad 😀
Overigens deze foto is tendensieuse berichtgeving toen. Desinformasi van Indo’ s zelf. Foto genomen en tekst dr later bijgemaakt. Door ontwikkelde Indo vanwege Indo’ s met pake komma-es i.p.v. Indoos of Indos.
Wahhh brommer met hoog stuur, dan was je een softe blueskikker ? Puch, Tomos enzo?
Exhte nozems hadden toch buikschuivende DKW ?
De foto is echt, de andere foto in het andere topic is ook echt. Er is zelfs een politierapport over deze tekst.
Of het politierapoort is ook nagemaakt, vervalsd ?
Tuurlijk polisirapport ook alles nep! Onder invloed van GPU russische geheimde dienst. Desinformasi.
Alles anti Indo.
Maar loh aan stuurhendel altijd slierten jang mooi. Lange schoenveters.
DKW mana bisa. Tomos ook niet.
Jij slappe Tinus.
indisch bronbeek bersiap, dag bas
julianaziekenhuis lembangweg
Ik was bij de rellen tussen indo’s en scheveningers, het waren geen hagenaars ,, en ik heb er staan kijken ,, later op een zondagmiddag ,, vertrokken de scheveningers , met fiets kettingen en stukken ijzer naar de ,emberskade ,, waar door de indo’s , zaterdag’s en zondags werd gedanst,in de embers club , dat was ook een sport school
Ik ben bezig met een project over de rellen van 1958. Zijn er toevallig mensen die mij aan beeldmateriaal kan helpen? Het liefst beelden uit prive-archief, maar foto’s zijn uiteraard ook welkom. Alvast bedankt.
Mailen naar: m.j.m.buzing@students.uu.nl