De tuinen van Buitenzorg’ is Jan Brokkens nieuwste boek. Toen de 23-jarige Olga en de twee jaar oudere Han in 1935 naar Nederlands-Indië verhuisden, was het alsof de ene na de andere wereld voor hen openging, in een bijna duizelingwekkend tempo. De eerste maanden brachten ze door op Java, later woonden ze in Makassar, waar Han als theoloog onderzoek deed. Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog verwoestte de wereld waarin Olga en Han volledig waren opgegaan. In 1947 moesten ze terugkeren naar Nederland. Atlas Contact
-
Elke dag Indisch nieuws en wetenswaardigheden.
!
Heeft u tips, een foto, een oproep of wilt u een column/pikiran schrijven, jangan malu-malu.
indisch4ever@gmail.com
!
En ken je deze?:
en 
- Het archief van Indisch4ever
is best wel te filmen !!
...................
...................
.......... Bekijk ook
de archipelsite
met honderden topics.
Zoekt en gij zult vinden. ! -
Indische portretten
ingezonden door de lezers.
-
Thomson
Nassauschool Soerabaja
Depok
Wie is deze familie
Wolff
Tankbataljon Bandoeng 1939
Is de bruid Günther?
Wilde en Waldeck
Brouwer en Hagen
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
XXXXXXXXXXXXXXXXXX
Kerst 1930 a/b Baloeroan naar Indië
XXXXXXXXXXXXXX
Bertha Lammerts van Bueren-de WitXXXXXXXXXX zwieten 214
Bisch
!!!!!!!!!!!
Detachement Verbruiksmagazijn,
Hollandia
van Hall
Smith
Emy Augustina
Detajongens
von Stietz
de Bar
Soerabayaschool ca 1953
Wie zijn dit ?
Damwijk
Klein
IJsselmuiden
van Braam
Zuiderkruis
Foto
Koster
Versteegh
Baume
Falck
Boutmy
Otto
oma Eugenie Henriette Smith
Meliezer-Andes
christelijk lyceum bandoeng
christelijk lyceum bandoeng
Saini Feekes
Mendes da Costa
Anthonijsz
Bromostraat
Wie?
Tambaksari/Soerabaja-1946
Ornek
van Dijk
.Haacke-von Liebenstein
Theuvenet
Sollaart
Berger-de Vries
Foto's gemaakt door Henrij Beingsick
Augustine Samson-Abels
Samson
Huygens
Hartman
Otto en Winsser
Marianne Gilles Hetarie
Constance en Pauline
Versteegh
Lotje Blanken
Charlotte Hooper
John Rhemrev
Schultze
W.A. Goutier
Otto-Winsser
Bastiaans
Verhoeff
Beisenherz
Stobbe
Wendt-van Namen
Harbord
Pillis-Reijneke
Nitalessy-Papilaja
Reijneke
Oertel-Damwijk
Bruidspaar te Semarang
Daniel
Krijgsman
van Dun
Ubbens en van der Spek
Kuhr
Oertel
Nijenhuis-Eschweiler
Wie ben je
Philippi-Hanssens
Tarenskeen-Anthonijsz
Hoorn-Dubbelman
Mendes da Costa
Palembang
Indisch4ever 
[..waar Han als theoloog onderzoek deed.]
🤥
[Olga is de moeder van Jan Brokken vóór ze zijn moeder werd.]
🤔
Is dat zo vreemd dat een theoloog wetenschappelijk onderzoek te doen in Nederlands-Indie? Was toen toch heel normaal.? Han Brokken had historisch besef.
Ik vind het toch niet vreemd dat theologen wetenschappelijk onderzoek doen in Vaticaanstad?.
De paters Vertenten en Geurtjens deden sociologisch/etnografisch onderzoek op Nieuw-Guinea. Vertenten: Vijftien jaar bij de koppensnellers van Nederlandsch Zuid-Nieuw-Guinea. Daarnaast was Vertenten een verdienstelijk tekenaar en schilder.
Geurtjens: ‘Associatiebegrippen bij Marindineezen’. in: Mensch en Maatschappij 1928, Onder de Kaja-Kaja’s van Zuid Nieuw Guinea. Unter den Kaja-Kajas von Sǖd Neuguinea.
Op zoek naar oermenschen, Zijn plaats onder de zon, Oost is oost en west is west; psychologische en andere tegenstellingen toegelicht met voorbeelden uit eigen ervaring.
Gaat u nu echt Makassar vergelijken met het Vaticaan? Zijn ze daar ook zo Katholiek?
Waarnaar was dat onderzoek in ’35? Hoe ze in ’37 daar de prefectuur konden oprichten natuurlijk, dit was natuurlijk gewoon het effenen van het terrein om alles te officialiseren. Voor etnografisch onderzoek moest je daar ook niet zijn. Tenzij hij de duizenden manuscripten in de kathedraal alfabetisch moest ordenen natuurlijk.
Vergeet niet dat katholicisme eigenlijk redelijk recent is. Dat klinkt absurd en is het ook wel als je de Portugese (en Spaanse in Noord Sulawesi) geschiedenis ziet. Maar de Nederlanders hebben flink hun best gedaan om de activiteiten zoals missies en scholen tot eind 19e eeuw in te perken. En eigenlijk begon het pas op gang te komen in de jaren 20 & 30, het was een soort omgekeerde verlichting.
Zendelingen hier worden gewoon aangesteld als onderzoeker of ter ondersteuning van de bestaande congregatie. Zo kunnen ze het beter wel verpakken onder de noemer ‘missionaire arbeid’ want anders gaan ze linea recta weer terug.
Wat veel mensen ook niet beseffen, is dat er een reden is dat protestants en katholiek in Indonesië als twee verschillende godsdiensten worden gezien. Op het niveau van islam, hindoeïsme, dus als onderdeel van de zes (Je zou gewoon christendom verwachten, maar dat bestaat dus alleen in die twee vormen. In de spreektaal is ‘kristen’ trouwens altijd protestants.)
De katholieke beweging was altijd redelijk kritisch voor de Nederlandse aanwezigheid en had later ook zeer goede kontakten met de nieuwe leiders van het land. Ze konden goed lobbyen.
Ze werden dus ook wel met toegevendheid behandeld door het regime en dat zie je wel in faciliteiten zoals scholen, kerken e.d. Hoogste kwaliteit onderwijs met zelfs moslim studenten (zie je het voor je wat dat betekent voor moslim-ouders om je kinderen hier verplicht andere godsdienstonderwijs te laten krijgen, communie te laten doen en mee te laten bidden?). Dan zijn er nog steeds veel nonnen, de weinige christelijke ministers zijn meestal katholiek, priesteropleidingen in Europa worden geen strobreed in de weg gelegd, enz.
Dat ze in Indonesia protestant en katholiek als twee verschillnde godsdiensten zien is goed waargenomen. De bloedige reformatie van de 16e eeuw geeft dat duidelijk aan met de kreet; “Sola Gratia, Sola Scriptura, Sola Christo”.
Er was een hemelsbreed verschil gedurende de Reformatie maar alle wegen leiden op de lange duur weer terug naar Rome.
Katholiek heeft daar niets mee te maken. Die missionarissen, maar ook zendelingen, hebben een behoorlijke wetenschappelijke opleiding achter de rug. In hun werkgebied zien ze dan bijzondere zaken die ze antropologisch of sociologisch of etnografisch bestuderen. En daarover schrijven in publicaties en boeken. Werden wetenschappelijk hoog gewaardeerd. En niet “ter ondersteuning van de bestaande congregatie.” En met een kathedraal hebben ze ook niets te maken. Ze zijn al blij als ze een schooltje en ziekenhuisje op poten weten te krijgen. Dat wordt dan ook gesubsidieerd. Pater Geurtjens kwam altijd bij ons in Soerabaja op bezoek als hij naar Batavia moest. Zijn opmerking: soms voel ik mij gewoon ambtenaar.
” Die missionarissen, maar ook zendelingen, hebben een behoorlijke wetenschappelijke opleiding achter de rug.’
En dat terwijl zij het Evangelie moesten verkondigen. De vraag is of je daar een wetenschappelijke opleiding voor nodig hebt of een roeping.
https://www.brabantserfgoed.nl/page/8808/brabantse-missionarissen-in-nederlands-indi%C3%AB
Bij de opleiding tot dominee of priester zijn als hoofdvakken theologie en pastoraat. In het pastoraat gaat het om mensen, vandaar de vakken antropologie en sociologie. Mijn oudste dochter is gepromoveerd cultureel antropoloog, en heeft bij haar studie ook kennis gemaakt met andere menswetenschappen zoals juristerij en economie. Kan daar dus ook wetenschappelijk onderzoek in doen als ze dat leuk vindt. Voor toekomstige zendelingen en missionarissen, komt daar dan etnografie bij, wat overigens tegenwoordig in de steden ook noodzakelijk is. In hun werkgebied is maatschappelijke opbouw het eerste belang, zieltjes winnen komt daarbij. Denk daarbij in de eerste plaats aan scholen en ziekenhuizen. Dat is geen primaire activiteit van de overheid. Wel aanvullend. En subsidie indien die scholen en ziekenhuizen voldoen aan door die overheid gestelde normen.
In mijn eerste studie ben ik begonnen met civiele techniek, maar afgestudeerd in gezondheidstechniek. Mijn afstudeerprof vroeg me eens wat of ik wilde gaan doen. Ik antwoordde dat ik niet wilde werken, maar onderzoek wilde doen. Prof: Dan moet je die en die, daar en daar bellen, dan komt dat dik in orde. En zo geschiedde! In mijn tweede studie, rechten, heb je te maken met mensen, Dus als hoofdvakken ook antropologie, sociologie, filosofie, psychologie. Kan je in je latere werk dus met verder onderzoek aanvullen. Bij mij was dat voor 100%.
Lees:
https://sint-janscentrum.nl/opleidingen/priesteropleiding/onze-opleiding/opleidingsstructuur/
https://www.pthu.nl/onderwijs/master/master-predikant/
Hoezo als hoofdvakken antropologie, sociologie, filosofie, psychologie bij studie rechtswetenschap?
Zie onder: welke vakken krijg ik?
https://www.eur.nl/bachelor/rechtsgeleerdheid/inhoud
Heeft u rechtswetenschap gestudeerd of ik. Jammer dat ik die gegevens niet meer heb. .Rechtsfilosofie, rechtspsychologie. rechts antropologie, rechtssociologie. Zelfs economie en boekhouden.
Rechtsfilosofie is wat anders dan filosofie en was geen hoofdvak, net zo min als die andere door u genoemde vakken. Privaatrecht, Staatsrecht, Burgerlijk Procesrecht, Romeins Recht enz waren dat wel.
Voor Economie heeft u wellicht het boek van Andriesse doorgebladerd..
Zuster Bernadine deed onderzoek naar de houdbaarheid van sambalans in weckpotten.
Tja, als je er niets van weet, verzin je maar iets stoms.
De wijze waarop Geer zijn bemerkingen geeft/publiceert/openbaart, doet me bij tijd en wijle denken aan Si Loekie.
Si Loekie is inderdaad wijlen. Ik heb Louis goed gekend, eerst in Bandoeng, later in Nederland. Ik wist dat hij op deze site actief was. Hij vertelde mij er wel eens over en had dan het grootste plezier. Ik mocht nooit verklappen wat zijn naam was, hoe en wat. Zal ik ook niet doen. Hij is afgelopen jaar in zijn slaap heengegaan. Door de coronamaatregelen was zijn begrafenis erg bescheiden.
Tja, als je er niets van weet, verzin je maar iets stoms.
Sorry, was al geplaatst.
Wellicht lees ik het niet begrijpelijk maar er staat toch duidelijk “Theoloog, die onderzoek doet. Dat is natuurlijk niet vergelijkbaar met twee paters die heel maatschappelijk nuttig en verantwoord onderzoek doen bij koppensnellers. Niet alle paters zijn theoloog en niet alle theologen zijn paters.
Het katholicisme wordt er weer met de haren bijgesleept, maar daar had het (wetenschappelijk) onderzoek niets mee te maken. Als wetenschap het omgaan met het niet-weten is dan wordt dat weer eens duidelijk aangetoond, er mag best gepronkt worden met kennis maar dan wel relevante, beetje focus en historisch besef mag ik toch verwachten van de hoog geleerde Heren?
Komt ie weer met zijn ‘focus en historisch besef’ stokpaardje zonder er zelf iets van af te weten en bij te dragen. Een pater is een priester en (bijna) nooit theoloog want zij volgen een totaal andere opleiding. (Vandaar mijn sneer naar ‘theologen in Vaticaanstad’. Komaan zeg.) Een dominee is natuurlijk altijd een theoloog, dus in het protestantisme is de scheidingslijn helemaal niet zo duidelijk.
De studies of onderzoeken, of ze nu uit protestantse of katholieke hoek kwamen, werden wel degelijk vanuit religieus oogpunt uitgevoerd. Dat zie je o.a. wel in de praktische en pastorale theologie. Anders zou je het net zo goed door antropologen of sociologen kunnen laten uitvoeren.
In de middelbare school kregen we Grieks van de docent die (ook) theoloog en godsdienstleraar was en dat gaf (naast discrepanties in vertalingen van het Nieuwe Testament) wel interessante achtergrond info over die (meestal door een geloofsgemeenschap gesanctioneerde én gesubsidieerde) studies, hij was nog ooit in Suriname geweest.
Ik weet nog goed in behandeling van teksten en de link naar moderne tijden, daar zag je dat naast hulpverlening (diaconie) zaken zoals kerygma (de verkondiging, het preken), koinonia (κοινωνία / de eenheid) en leitourgia (λειτουργία / bijeenkomsten en diensten) altijd primaire uitgangspunten waren voor deze onderzoeken. Zonder een relatie met religie en tenminste één van deze vier zuilen viel het immers buiten het werkterrein.
Maar even terugkerend naar de oorspronkelijke ‘positus’; als het er op aan komt, gaat het altijd over zieltjes winnen. Vooral in Indonesië, dus ik betwijfel sterk dat het daarvoor zo anders was.
Ik kan de redenering van Mr. B. niet volgen. Waarom hij en anderen de lange en doodlopende zijweg inslaat van het katholicisme is toch voor enige uitleg vatbaar? Best interessant maar wat moet ik met die kennis in het nog katholieke Italie? Wat is daarvan de added-value vraag ik als simpele 2de generatie Indo.
Ik redeneer op basis van de beschikbare informatie en op een andere manier de zgn business-case methode.
Han, een theoloog en Olga gaan naar Nederlands Indie.. Ooit een katholieke theoloog gekend, die met zijn partner in de jaren 30 van de vorige eeuw naar Nederlands Indie ging?
Hij bestudeerde daar niet het katholisme, had hij ook thuis in Nederland kunnen doen of naar het Vaticaan gaan. De theoloog Han Brokken ging daar kennelijk voor zijn disssertatie, onderzoek doen naar de Islamitische gebruiken op Makassar e.o. . Hij trad in de voetsporen van een andere weterschapper, Snouck Hourgronje, die de islamitische gebruiken in Atjeh bestudeerde met noodlottige consequenties vandien, heeft hij toch enig historisch besef?
Han Brokken beleefde een ander noodlot, eerst het Japanse interneringskamp en om het nog erger te maken werd hij dominee in Rhoon, een door god vergeten dorp van godvrezende farizeeers in de bible-belt van Rotterdam e.o.
Focus-historisch besef- discipline
U blijkt echt te denken dat het ‘wij tegen de rest was’. De christenen tegen de moslims.
Niets is echter minder waar. Er waren echt niet meer strubbelingen tussen christenen en islamieten dan tussen christenen onderling.
Iemand als Karel Steenbrink heeft wat interessante boeken geschreven die dat wel duidelijk maken vanuit katholiek standpunt. Dus hoe zij werden bejegend vanaf de godsdienstvrijheid begin 19e eeuw en hoe er politieke spelletjes werden gespeeld. Maar zelfs tussen de protestanten was het niet altijd koek en ei. Dat is het understatement van de dag, hoe gaat het gezegde: “Zet twee Nederlanders bij elkaar en je hebt een kerk, zet er drie samen en je hebt een schisma”?! Voor hen die atheneum hebben gedaan; dat betekent afsplitsing, in dit geval dus meerdere kerkgenootschappen. En het waren er nogal wat, zelfs als de Nederlanders standaard als gereformeerd te boek stonden.
Het klinkt een beetje dramatisch, maar Makassar werd behalve het politieke centrum voor oostelijk Indië daarvoor ook al gezien als het religieuze middelpunt. Dat zie je bijvoorbeeld in theologie opleidingen, de inspanningen van Amerikaanse kerken om daar een aanwezigheid en wat in de pap te brokkelen te hebben en (daar gaan we weer) de katholieke pogingen die in er 1937 tot een formele structuur leidden. Die waren er net zo goed op uit om hun invloed in het land uit te breiden.
Ik denk dat er pas in ’52 (of was het ’62, daar wil ik vanaf zijn) een beetje eenheid kwam in de Indonesische kerken. Het was in de jaren dertig nog steeds concurrentie, de botsingen en wrijvingen waren legio.
Ik heb de woorden christenen en moslims nergens gebruikt, deze tegenstelling maak ik niet. Ik snap niet waaruit Mr. B. deze conclusie trekt.
Er gingen weinig godsdienstge personen naar Nederlands-Indie, althans dat lieten ze niet blijken. De zending en de missie kwamen eerst in de19 eeuw van de grond.
Let wel Indie was van oorsprong boedistisch (Borobudur). De Islam werd op “vreedzame wijze op Bali na, de belangrijkste godsdienst. Eerst de blanke kolonisten (vanaf de Portugezen) hebben christelijke godsdiensten in Indie geintroduceerd. Het Nederlands Gouvernement heeft er altijd voor gezorgd godsdienstige botsingen te vermijden, het was niet in hun commercieel voordeel. Het Christendom bleef daarom beperkt tot de Europese elite en wat Indonesische sympathisanten (Timor, Menado, Molukken) en wat in Atjeh, al met al een koloniaal verchijnsel. Alhoewel de Islam betrokken was bij het ontstaan van het Indonesisch nationalisme (Sarekat Islam) heeft zij geen bepalende rol gespeeld.
Het is niet voor niets dat één van de beginselen van de pancasila, waarop de Indonesische staat is gesticht het “Geloof in de ene en enige God (Ketuhanan Yang Maha Esa)” aangeeft.
Om dan de tegenstellinge te richten op het godsdienstige is wel een achterhaald Nederlands sprookje, meer gericht op de Nederlandse provinciale situatie.
” meer gericht op de Nederlandse provinciale situatie.” Juist, ja. De bestuurlijke organisatie was geënt op de indeling in Nederland. Provinciën en gemeentes, zelfstandige rechtspersonen.
Eh, u sleept Hurgronje er aan de haren bij en beweert dan even daarna vrolijk de islam er niet bij betrokken te hebben? Oh nee, u heeft “de woorden christenen en moslims nergens gebruikt” [sic] Wat is dat toch voor manier om te discussiëren, zo iemand kan ik toch niet serieus nemen?
Uw stelling is volledig achterhaald. Natuurlijk waren de moslims wél bepalend, niet alleen voor de inhoud van de Pancasila, maar ook voor het nationalisme. Hier is trouwens veel over geschreven zoals door Natsir:
[… without Islam, there would be no nationalism in Indonesia, because Islam first planted the seeds of unity, eliminate isolative behavior on various islands in the archipelago as well as planting the seeds of brotherhood with other Muslims outside Indonesia].
Het is heel gemakkelijk om alles vanuit de drie zuilen, seculair nationalisme, islam en communisme te bekijken. Maar dan mis je veel nuances in het Indonesisch nationalisme. En dan krijg je volgens onderzoekers als Luth / Fiderspiel / Nagazumi / Hidayat dit: […..there are still many people who think that Indonesian nationalism formed only through the efforts of the secular nationalists. Islam has not been involved in this process, because according to their understanding, nationalism is totally different with Islam] Goh, heel herkenbaar, nietwaar mijnheer van den Broek?
Homogeniteit in godsdienst was ongelofelijk belangrijk, bijna een drijvende kracht (en wat is de primaire godsdienst hier?) en het creëert een soort religieus nationalisme. Dat dit bijna volledig verdwenen is in het christendom in Europa, wil niet zeggen dat het niet hier niet speelde. Je ziet dat toch duidelijk in de regio’s van Java (en Sumatra) waar niet alleen de meest fanatieke moslims zijn maar ook het machtscentrum is en waar de Indonesische eenheid het meest wordt gepropageerd.
Natuurlijk was er voor hindoeïsme en boeddhisme hier animisme en voorouder verering. Wie een beetje bekend is met het huidige Indonesië ziet dat toch heel duidelijk, zelfs bij personen van islamitische of christelijke achtergrond. Kijk bijvoorbeeld eens naar de kejawen gebruiken, rituele maaltijden bij overlijdens, enz. Dit heeft niets met deze discussie te maken dus we zullen ons hierdoor niet laten afleiden, zeker?
Het lijkt bij u weer eens aan historisch besef te ontbreken, mijnheer van de Broek. En focus natuurlijk.
“met noodlottige consequenties vandien” Het advies van Snouck Hourgronje heeft het einde van de Atjeh-oorlog ingeleid. Niet onderhandelen met Atjeese bestuurders! Tijdens het VOC-bewind, maar ook in de 19e eeuw werden afspraken gemaakt met de vorsten, bezegeld met een contract, een verdrag in volkenrechtelijke zin. Deze verdragen werden vaak niet nagekomen, en na een veelal bloedige terechtwijzing werd dan een nieuw verdrag van vrede en vriendschap gesloten. Afgezien van zo af en toe een bezwering op de Bijbel en Koran, speelde religie in die verdragen met de inheemse vorsten nauwelijks een rol. In Atjeh hadden de vorsten weliswaar macht over hun onderdanen, het gezag berustte echter bij de religieuze leiders en plaatselijke volkshoofden, de oelama’s en de oelèëbalang. Er was nauwelijks nog sprake van vorstelijke macht. De religieuze achtergrond van het verzet van de Atjeërs werd in 1892 door Snouck Hurgronje in het ‘Verslag omtrent de religieus politieke toestanden in Atjeh’ beschreven.
Dalam nama ALLAH kami mendorong orang -orang Belanda itu ke Valhalla mereka ,ALLAHU AKBAR !! ……….. Uit naam van ALLAH verdrijven wij die Hollanders naar hun Walhalla ,GOD is de allergrootste !!😎😎😎
Nieuw-Guinea is een missie/zendingsgebied apart. Onontgonnen zoals dat vroeger heette. De sociale ontwikkeling is pas na de eerste wereldoorlog begonnen. Niet door de overheid maar door missie en zending. Er was niets, praktisch alleen koppensnellers. Dan ga je toch geen zieltjes winnen? Schooltjes voor de kinderen. Ziekenhuizen Die zieltjes kwamen er vanzelf wel bij.. De overheid vond dat prachtig, werd dan ook gesubsidieerd. In pakweg dertig jaar tijd, 1920 – 1950 een evolutie van koppensnellers tot een redelijk werkende bestuurslaag! Mijn vader heeft dat allemaal meegemaakt. Een nog niet vertoonde ontwikkeling. Voer voor sociologen en antropologen. Als je aan die situatie deelneemt, ga je er toch over schrijven? Losse publicaties en boeken. Werd in de wetenschappelijke wereld in dankbaarheid aanvaard, Zie ook de archieven van bijvoorbeeld het moederhuis in Tilburg, nu (dacht ik) in de universiteitsbibliotheek Nijmegen.
In de andere gebieden zoals Java was de sociale situatie heel anders. Zie de uitspraak van Hugo de Groot: ‘Wanneer in 1596 het eerste schip met de driekleur aan den mast in den Indischen archipel binnenvalt, is dat land staatsrechtelijk geen ‘woest en ledig’ land. Het is boordevol instituten van volks- en gezagsordening (…) een complex van Oostaziatisch staatsrecht, inheemsch gebleven ondanks Hindoesche en Mohammedaansche invloeden op de bevolking.’ Duidelijk niet van toepassing op Nieuw-Guinea.
Was het Hugo de Groot die dat geschreven heeft of prof. Van Vollenhoven?
” of prof. Van Vollenhoven?” Kunt u toch zien in de noten 1 en 2 in Hoofdstuk 1, via het notenregister, beginnend op p. 267. Kleine vergissing in mijn reactie, moest zijn: geënt op Hugo de Groot. Maar die had ik al in een andere reactie genoemd.
Schijnbaar is Geschiedenis van Nieuw-Guinea geen onderdeel van de Staatsinrichting op de EU in Rotterdam , maar dat was de gehele geschiedenis van Nederlands-Indie ook niet.
Nieuw-Guinea was het een na grootste eiland (sic) dat door de koloniale grootmachten Nederland en Engeland in de 19de eeuw heel netjes met de lineaal verdeeld werd over de 131ste meridiaan.
Het Nederlands koloniale gezag gaat terug tot begin 18de eeuw. Vanaf die periode tot aan 1950 is dit land van koppensnellers uit het stenen tijdperk hoog ontwikkeld tot “redelijk” werkende bestuurslaag.
Van de wereldhandel van kraaltjes, spiegeltjes en van de industriele verwerking van koppen zal ik maar niet spreken. Hoe groot was het Bruto Nationaal KoppensnellenProdukt BNKP van Nederlands Nieuw-Guinea in 1962, toen vooral Indische Nederlanders al zegevierend uit het beloofde land vertrokken, Indo’s als ontwikkelingswerkers avant la lettre. Nu was Nederland aan de beurt. ?
“Ja, op een bureau in Londen. Zie Traktaat van Den Haag van 16 Mei 1895.
In dit verdrag werd de eerder eenzijdig (langs een liniaal) door Nederland getrokken grens tussen het Nederlandse en Britse gebied op Nieuw-Guinea vastgesteld. In 1902 werd het bestuur over het Britse gedeelte overgedragen aan de Australische Commonwealth waarmee Nederland eventuele toekomstige grensconflicten diende te regelen. Evenals op Borneo was deze grens grotendeels op basis van vermelding van lengte- en breedtegraden vastgesteld, maar wegens tereinonbekendheid en onbegaanbaarheid nooit in het terrein uitgezet. Naderhand is nog een correctie langs een rivier aangebracht. Allemaal bureauwerk .Dat gezag stelde tot de eerste wereldoorlog praktisch niets voor, gebiedjes rond Merauke, en Hollandia, mogelijk ook stukjes op Vogelkop. Na de eerste wereldoorlog herzieningen vanwege de verdeling van Duitse gebieden. Had u mijn vader kunnen vragen. Die was vanaf zijn eerste jaar in Indië in dat gebied betrokken bij dat bestuur. en vervoer van missionarissen, zendelingen en bestuursambtenaren. En dat bestuur had niets te maken met BNP. Maar ja, voor u is het moeilijk zich in te leven in de diversiteit die het Indische bestuur en onderwijs bood. Van koppensnellers tot universiteiten. Elk wat wils.
Heer Somers….Allemaal bureauwerk…
Niet allemaal…. Ass.Res. J.A. Kroesen vergezeld van controleur J.C. van der Meulen en een paar boten vol met bouwmateriaal etc, en wat oorlogsbodems.
Deel I: http://moesson.pictura-dp.nl/issue/MOESSON/1980-04-15/edition/0/page/8?query=de%20vestiging%20van%20het%20nederlands%20gezag%20in%20zw%20Nieuw%20Guinea&sort=relevance
Deel II: http://moesson.pictura-dp.nl/issue/MOESSON/1980-05-01/edition/0/page/15?query=j.a.kroesen&sort=relevance
Deel III: http://moesson.pictura-dp.nl/issue/MOESSON/1980-05-15/edition/0/page/18?query=j.a.kroesen&sort=relevance
Slot: http://moesson.pictura-dp.nl/issue/MOESSON/1980-06-15/edition/0/page/17?query=j.a.kroesen&sort=relevance
Die artikelen ken ik. Allemaal rond Merauke en langs de zuidkust. Direct bereikbaar door de GouvernementsMarine. Waar mijn vader een tijd lang aan heeft meegedaan. Maar net als bij het grensgebied met Australisch Nieuw-Guinea, was het enorme binnenland een ‘no-go area’. Zonder sociale faciliteiten, scholen en ziekenhuizen, zoals in de plaatsen Merauke, Manokwari, Fak Fak e.d. Wat ik bedoel is de missionering van de binnenlanden. In een dorp (wat je eigenlijk nog geen dorp kunt noemen) een paar jongetjes (geen meisjes of oudere vrouwen!) verzamelen in een grote hut. Geen onvoltooid verleden tijd of worteltrekken, maar aansluiten op de situatie. Met z’n hoevelen wonen jullie in een hut? Aantal opgestoken vingers worden benoemd. En als er dan iemand wordt geboren? Plus een. Thuis worden broertjes nieuwsgierig, komen de volgende keer mee. Wordt de getallenreeks meteen op uitgebreid. Na een paar weken komt een nieuwsgierige vader kijken. Wordt meteen bij de kladden gepakt, ken je meer nieuwsgierige vaders? Van een groep losse mensen wordt een dorp bij elkaar gepraat. Altijd wel mensen die vooraan willen staan, en iets doen. Heb je een dorpsbestuur! Verderop is er nog zo’n ‘dorp’. kunnen we niet wat samen doen? Met samenwerken voorkom je slachtingen! Maar ook een groter bestuurlijk bestel enz.enz. Met gebruik van Maleis als lingua franca. En dat alles gebaseerd op dat schooltje. En vertrouwen wekken met een ziekenhuisje.
Dertig jaar lang liep Brokken rond met de brieven die zijn moeder aan zijn tante schreef in de tijd dat de familie op Celebes, nu het Indonesische Sulawesi, woonde. In gesprek met de Volkskrant vertelt hij dat hij jarenlang niks te maken wilde hebben met het voormalige Nederlands-Indië.”Ik ben na de oorlog geboren, in 1949. Mijn ouders waren toen net terug in Nederland. Ik was de enige van het gezin die Indië niet kende. Ik had het gevoel er thuis niet bij te horen.”
—
https://www.nu.nl/cultuur-overig/6114783/jan-brokken-moest-afstand-nemen-terwijl-hij-over-zijn-ouders-schreef.html