De verzwegen moordpartij van Palembang 

Weinigen weten dat Nederland al in januari 1947, een half jaar vóór de zogenaamde ‘Eerste Politionele Actie’, een verwoestende aanval uitvoerde op de stad Palembang. In Indonesië geldt de verzwegen moordpartij als een van de eerste grote clashes met Nederland. Een reconstructie.Op 4 januari 1947 seinde H. J. Wijnmalen, het hoofd van de Tijdelijke Bestuursdienst in Palembang, een bericht naar de Nederlands-Indische regering in Batavia. Hij meldde dat er bij een militair treffen ‘twee Chinezen en één Indonesiër werden gedood’ en voorts ‘nog enkelen’.Daarmee deed Wijnmalen de waarheid op grove wijze geweld aan. Er vielen vermoedelijk duizenden doden in de Zuid-Sumatraanse stad tijdens die eerste dagen van 1947. Het Rode Kruis zou later spreken van 2000 tot 3500 doden. De stad was een rokende puinhoop na aanvallen door de Nederlandse luchtmacht, de marine en gevechten in de straten.
Lees hier verder.

Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

11 reacties op De verzwegen moordpartij van Palembang 

  1. Boeroeng zegt:

    Misschien is het artikel niet leesbaar. Geblokkeerd ergens?

  2. Ron Geenen zegt:

    Ja dat klopt. Tegenwoordig wil vooral de Nl pers eerst dat men lid wordt en dat weiger ik.

  3. Peter van den Broek van een andere generatie zegt:

    Wat voor conclusie trek ik uit het artikel van Anne-Lot Hoek?

    Het artikel baseert zich vnl op Nederlandse bronnen, maar als zij de slag bij Palembang wil beschrijven, dan mag je van een onderzoeker van haar niveau toch verwachten dat zij ook Indonesische bronnen met name de archieven van het Indonesisch leger raadpleegt . Dat doet zij niet, dan is het verhaal wel onvolledig.

    Zij haalt weliswaar een Indonesische historicus aan, Mestika Zed van de Universiteit van Padang, die een proefschrift schreef over de gebeurtenissen in Palembang. Wat zij niet vermeldt dat deze historicus in Nederland zijn proefschrift heeft geschreven, dat in 2003 als boek werd gepubliceerd. Ik wil alleen maar zeggen dat een Nederlandse historica eindelijk (2017) aandacht schenkt aan die gebeurtenis in Palembang, die 14 jaar al in Nederland bekend was. In Nederlandse ogen was het toen niet de moeite waard om er aandacht aan te schenken, maar wel was een Amerikaan bereid om een voorwoord bij het lezenswaardig boek te schrijven , dan heb ik het wel over A.R. Kahin, een expert van international niveau op het gebied van de Indonesische revolutie.

    Ik heb het vage vermoeden en indruk dat schijnbaar om marketing-technische redenen deze gebeurtenis in Palembang wordt opgerakeld om de publieke aandacht te richten op de start van het project naar geweld van die 3 onderzoeksinstituten

    Maar als deze indruk gewekt zou willen worden , bereidt die marketingactie tenminste goed voor. Bij vluchtig lezen van het artikel mankeert het één er toch aan.

    1) Anne-Lot Hoek geeft in haar artikel aan dat de Britten in oktober 1945 Palembang e.o. bezetten Maar het grootste deel van de stad bleef in handen van het Tentara Republik Indonesia (TRI, later TNI), het Republikeinse leger.

    Opmerking: de TRI Tentara Republic Indonesia werd echter pas in Januari 1946 opgericht , als opvolger van de TKR. Een kniesoor die daar op let. Het gaat mij te ver om het verschil tussen TKR en TNI hier aan te geven. Dat laat ik over aan een historica.

    2) Daarnaast schrijft zij: …..De toenmalige Republikeinse minister van Economische Zaken, Dr. A. Gani, een voormalig resident van Zuid-Sumatra, omschreef de situatie in Palembang in het Algemeen Handelsblad van 7 januari……….

    Opmerking: De historica Anne-Lot hoek dient wel adequate informative te geven want Dr. A.K. Gani was weliswaar een Republikeinse minister maar geschiedkundig relevant in dit kader is dat hij tentijde van de slag in Palembang niet alleen resident was , een burger , maar hij had ook de rang van gen.majoor en was sinds November 1945 bovendien militair coordinator voor geheel Sumatra. De door Anne-Lot Hoek aangehaalde opmerking van hem wordt dan wel van nul en gener waarde. Dr. Gani had toch wel zinniger dingen gezegd als zij de Indonesisch archieven had bestudeerd.

    Vanwege drukke werkzaamheden heb ik nog geen tijd gehad me voor te bereiden.
    Boeroeng goedbedoelde raad over de voorbereiding op die bijeenkomst in de Zwijger op 14 September dient hij ook aan iemand anders te richten.

    • pladjoe zegt:

      Helaas heeft Annelot Hoek alleen Nederlandse veteranen ondervraagt. Zij zag af van de mogelijkheid Veteranen in Palembang te spreken. Dat heeft Marjolein van Pagee wel gedaan. Haar verslag is te lezen in het pas verschenen rapport van Marlies ter Borg
      PRE-POLITIONELE ACTIE IN PALEMBANG – verkrijgbaar in de boekhandel. Dit rapport bevat ook 100 pagina’s archief materiaal van Nederlandse EN Indonesische bronnen.

  4. Peter van den Broek van een andere generatie zegt:

    vluchtig corrigeren: TNI dient te zijn TRI

  5. Anoniem zegt:

    En de moord partij in het oranje hotel in Soerabaya?

  6. Peter van den Broek van een andere generatie zegt:

    Citaat….De betrekkingen tussen hoofd van de tijdelijke bestuursdienst H.J. Wijnmalen en Dr. M. Isa, de Republikeinse resident van de stad, waren goed begonnen. In een verslag over hun eerste ontmoeting schreef Wijnmalen dat hij in Isa weliswaar geen groot leider zag, maar hij vond de voormalige tandarts een ‘beschaafde’ en ‘vriendelijke’ man, die goed Nederlands sprak.

    De koloniale zienswijze van die tijd wordt het beste uitgedrukt door de hautaine en arrogante wijze waarop Mr. H.J.Wijnmalen, zijn tegenpartij , Dr. M. Isa beschrijft. Ik neem aan dat Wijnmalen ook goed Nederlands sprak. Tevens geeft de toenmalige Nederlands inlichtingdienst de correcte funktie van dhr Wijnmalen aan als assistant-resident. Zo zijn Orde en Rust maar ook de koloniale verhoudingen weer hersteld.

    De woorden van de assisten-resident geven tevens aan dat hij de werkelijke en Indonesische machtsverhoudingen totaal verkeerd inschatte, maar hij was niet de enige. Het was niet Dr Isa maar Dr. A.K. Gani die de touwtjes op Sumatra dus ook in Palembang in handen had. Met die man had de assistant-resident Wijnmalen dienen te onderhandelen.
    Dat niet alleen, het was totaal niet de bedoeling van de Nederlandse legerleiding om tot een vreedzame oplossing te komen, een voordelige uitgangspositie voor de volgend politionele actie, niet voor niets Operatie Product geheten, was het eigenlijke doel.

    Ik was verbaasd dat de Hr. Ms. Piet Hein ter sprake komt in het bovenstaand artikel. Een schip met dezelfde naam werd als prelude op de Slag in de Javazee, op 18 of 19 Febrauri 1942 door de Japanners tot zinken gebracht. Klaarblijkelijk is direct na de oorlog de naam Piet Hein aan een ander marineschip vergeven, bij gebrek aan roemruchte namen uit WO2.
    Lees ik het verslag van dit schip over het reilen en zeilen in de koloniale oorlog , dan duikt weer de taal van Nederlandse propaganda uit die tijd in haar rapporten op: extremisten, orde en rust herstellen, etc. terwijl over de honderden doden bij het bombardement van Palembang geen woord. Maar wat wil je als er in de pre-politionele actie de kanons van een oorlogsschip worden gebruikt om extremisten in een dichtbevolkte stad als Palembang uit te schakelen om zodoende de Orde en Rust te herstellen. dat niet alleen, ook bommenwerpers werden gebruikt om deze extremisten uit hun vestingen auzusradieren. Dan krijgt de krijgspreuk, Ter land, Ter zee en In de Lucht toch een andere en wrange nasmaak.

  7. pladjoe zegt:

    De Piet Hein, op de pof gekocht van de Britten, speelde een belangrijke rol in de pre politionele actie in Palembang. Dat vond ik zowel in Nederlandse als in Indonesische archieven, ook het scheepsjournaal bevestigt dit. Het schip lag aangemeerd in Pladjoe, de oliestad bij Palembang en schoot vandaar over de Moesi rivier op TRI stellingen.
    Ik ben zelf in Pladjoe geboren, en heb om die reden deze zomer een missie gefinancierd naar Palembang. Verrassende en ontroerende gesprekken met bejaarde veteranen van deze oorlog van vijf dagen en vijf nachten zijn te vinden in
    Marlies Ter Borg-Neervoort
    Pré-Politionele actie in Palembang
    Perang Lima Hari Lima Malam
    verkrijgbaar in de boekhandel
    recensie exemplaar opvragen bij marliesterborg@gmail.com

  8. Peter van den Broek van een andere generatie zegt:

    https://duizenddagenindie.wordpress.com/2007/05/19/de-slag-om-palembang/
    Citaat…… Er ontstaan felle gevechten tussen de Nederlandse en de Indonesische troepen (sic) . De strijd concentreert zich rond de Benteng (het fort), de Concessie, de watertoren, het Charitasziekenhuis en de Javabank. Alle registers gaan open: niet alleen de geweren, mitrailleurs, handgranaten, mortieren en carriers van o.a. 8 RS worden ingezet, maar ook de Humber pantserwagens en scoutcars van het 3e Eskadron pantserwagens, de kanonnen van de Marineschepen op de Moesi en de B-25 vliegtuigenvan vliegveld Talang Betoetoe……..

    De Nederlandse legerleding pasten in Palembang een taktiek toe waarbij weinig tot geen infanterie troepen in de strijd werden geworpen. Bij de gevechten op Palembang werden veelal gepanserde eenheden zoals Humber, scoutcars, carriers e.d. ingezet (zie de Nederlandse propagandafilms) . Verzetshaarden werden met mortieren bestookt. Als dat niet hielp stuurde de commandant er B-25 Mitchel bommenwerpers op af of werd aan de Hr. Ms. Piet Hein (oorspronkelijk een torpedobootjager!!!), gelegen bij Pladjoe, het bevel gegeven om met haar kanons het vuur op de extremisten te richten, die zich in het centrum van Palembang bevonden. Het is dan niet verwonderlijk dat maar vier, ik herhaal 4 Nederlandse militairen de dood vonden bij deze slag. Op

    De Britten gebruikten bij de slag om Surabaya verkenningsvliegtuigen om het aanvalsvuur van hun legermacht (land- en zeemacht) te leiden naar gerichte doelen, haarden van Indonesische weerstand.
    Dat was totaal niet het geval bij het Nederlandse strijdmacht in Palembang. De inzet van Bommenwerpers en het kanonvuur van een oorlogsschip gemeerd in Pladjoe , hadden een verwoestende werking op vooral de burgelijke bevolking. Naast meer dan 85 gewapende extremisten werden meer dan tweeduizend vijfhonderd (2.500) burgers gedood waaronder veel Chinezen (toch een volksdeel dat niet vijandelijk stond t.o. de Nederlandse dictatuur). Nadat het Indonesische leger zich uit Palembang terugtrok, hielden de Nederlandse troepen danig huis in Palembang.

    Eèn en ander had tot gevolg dat, ondanks deze reusachtige verliezen wilden de Indonesische soldaten ook na het bestand doorvechten tegen de Nederlanders

    En wie was de vijand ook wel Indonesische extremisten genoemd,? veelal jongeren bewapend bewapend met bamboo roetjens en wat verouderde Japanse geweren.

  9. bokeller zegt:

    #En wie was de vijand ook wel Indonesische extremisten genoemd,? veelal jongeren bewapend bewapend met bamboo roetjens en wat verouderde Japanse geweren##

    Tsja ,daar zijn vele verhalen over,en daarbij
    heb ik tegenover Indonesische tegenstanders gestaan,
    in Medan – Padang– Cheribon die wel degelijk goed
    bewapend waren( Mortieren-artillerie en zelfs één tank)
    en Japanse leiding hadden.
    Waarbij wij zonder onze ondersteunende wapens een
    harde dobber aan hadden.
    En vergeet niet dat er Officieren waren ,die ter verkoming
    van de vele burger slachtoffers deze ondersteuning
    afwezen.
    Mss. wel interessant ,het Indonesisch leger had ook
    een luchtaanval en para’s gedropt in deze periode.
    In Padang vielen jonge kinderen het beschermde
    Missie Complex aan met Japanse handgranaten en
    dat gebeurde regelmatig.
    siBo

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.