John en Ellen Mierop doen verslag van het Symposium ‘Oorlog in Indië’
3 mei 2017 in de Oranjerie, Hortus Botanicus, Leiden.
Zie de foto’s en lees deze bijlage van de Militaire Spectator 10-2016 .
De Historische Studievereniging Leiden (HSVL) organiseerde op woensdag 3 mei een symposium met de titel ‘Oorlog in Indië? De controverse rondom het Nederlandse optreden in de dekolonisatie van Nederlands-Indië (1945-1949)’.
In de Oranjerie van de Hortus Botanicus verwelkomde Daan Musters, voorzitter Symposiumcommissie HSVL ons, waarna Louis Zweers de avond opende met een analyse van gecensureerd en ongecensureerd beeldmateriaal gemaakt tijdens de strijd om dekolonisatie. Louis Zweers promoveerde op de rol van media en militaire voorlichtingsdiensten tijdens de koloniale oorlog. Zijn proefschrift werd in 2013 uitgegeven onder de titel ‘De gecensureerde oorlog. Militairen versus media in Nederlands-Indië 1945-1949′. De media liet voornamelijk foto’s zien van soldaten die op goede voet staan met de bevolking. Op een uitzondering na, o.a. Trouw, het Parool en VN, zij plaatsen foto’s van wat er ook echt gebeurde.
Hierna krijgt Rémy Limpach het woord. Limpach richtte zich voor zijn promotie op het structuele Nederlandse geweld tijdens de dekolonisatie van Nederlands-Indië. In 2016 kwam ‘De brandende kampungs van generaal Spoor’ uit. Limpach zelf noemt zijn boek ‘de laatste druppel’ in de langere aanloop naar een nieuw, groot onderzoek naar de dekolonisatie van Nederlands-Indië, waar hij zelf ook aan mee zal werken. Hij benadrukte, dat de overgrote meerderheid van de militairen niets te maken hebben gehad met het excessief geweld en dat zijn boek geen aanklacht is tegen de indiëveteranen. De politieke besluitvormers in Den Haag zijn de hoofdschuldigen! Op de vraag uit de zaal, of er sprake is van oorlogsmisdaden antwoordde Limpach, dat het een juridisch oordeel is en dat het niet zijn vakgebied en bedoeling is om daar uitspraken over te doen. Het valt niet uit te sluiten, maar het is aan anderen om dat uit te zoeken en te beoordelen.
De afsluitende lezing is van Harry Poeze van het KITLV. Poeze promoveerde in 1976 met een thesis over de politieke leider Tan Malaka. Hij zou ingaan op het geweld van Indonesische zijde. Helaas was het thema gewijzigd en ging zijn lezing nu over de noodzaak om op een andere manier te kijken naar de Republiek Indonesia. Deze andere manier van kijken is voor hem het nader onderzoeken van de verschillende partijen en facties waaruit de Indonesische strijders bestonden. Zo waren er o.a. behalve de republikeinen ook de communisten, socialisten, islamitische groeperingen en de pemuda’s. Niet alleen tussen deze groepen, maar ook vaak binnen de groepen waren conflicten en strijd. De samenwerking van Soekarno met de Japanse bezetters, ten koste van de eigen bevolking, werd hem ook niet door alle partijen in dank afgenomen. De Indonesische revolutie werd altijd voorgesteld als een eensgezind optreden van heldhaftige vrijheidstrijders. De laatste jaren proberen jonge Indonesische historici hier ook kanttekeningen bij te plaatsen.
Al met al een interessante avond, waar ook veel studenten aanwezig waren. Ik hoop, dat zij de avond ook boeiend genoeg vonden om zich meer in de koloniale tijd te verdiepen.