-
- en
Indische Soos -
- Het archief van Indisch4ever
is best wel te filmen !!
...................
...................
.......... Bekijk ook
de archipelsite
met honderden topics.
Zoekt en gij zult vinden. ! -
Indische portretten
ingezonden door de lezers.
-
Thomson
Nassauschool Soerabaja
Depok
Wie is deze familie
Wolff
Tankbataljon Bandoeng 1939
Is de bruid Günther?
Wilde en Waldeck
Brouwer en Hagen
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
XXXXXXXXXXXXXXXXXX
Kerst 1930 a/b Baloeroan naar Indië
XXXXXXXXXXXXXX
Bertha Lammerts van Bueren-de WitXXXXXXXXXX zwieten 214
Bisch
!!!!!!!!!!!
Detachement Verbruiksmagazijn,
Hollandia
van Hall
Smith
Emy Augustina
Detajongens
von Stietz
de Bar
Soerabayaschool ca 1953
Wie zijn dit ?
Damwijk
Klein
IJsselmuiden
van Braam
Zuiderkruis
Foto
Koster
Versteegh
Baume
Falck
Boutmy
Otto
oma Eugenie Henriette Smith
Meliezer-Andes
christelijk lyceum bandoeng
christelijk lyceum bandoeng
Saini Feekes
Mendes da Costa
Anthonijsz
Bromostraat
Wie?
Tambaksari/Soerabaja-1946
Ornek
van Dijk
.Haacke-von Liebenstein
Theuvenet
Sollaart
Berger-de Vries
Foto's gemaakt door Henrij Beingsick
Augustine Samson-Abels
Samson
Huygens
Hartman
Otto en Winsser
Marianne Gilles Hetarie
Constance en Pauline
Versteegh
Lotje Blanken
Charlotte Hooper
John Rhemrev
Schultze
W.A. Goutier
Otto-Winsser
Bastiaans
Verhoeff
Beisenherz
Stobbe
Wendt-van Namen
Harbord
Pillis-Reijneke
Nitalessy-Papilaja
Reijneke
Oertel-Damwijk
Bruidspaar te Semarang
Daniel
Krijgsman
van Dun
Ubbens en van der Spek
Kuhr
Oertel
Nijenhuis-Eschweiler
Wie ben je
Philippi-Hanssens
Tarenskeen-Anthonijsz
Hoorn-Dubbelman
Mendes da Costa
Palembang
-
Indische portretten
ingezonden door de Indisch4ever-lezers.
Heb je nieuws, foto of een oproep?
Mail ons !
Indisch4ever 
Eeh ik denk dat ik het Indische er zeker wel in herken, maar ik denk dat mijn “kromme tenen” die ik krijg bij RR gelijk zijn aan de “kromme tenen” die mijn ouders van tante Lien kregen…….kwestie van smaak.
En mijn “niet begrijpen” was een subtiele manier om te zeggen dat het niet mijn smaak is.
En van harte met uw nieuwe familie.
Mijn Indische opa heette gewoon Kees, ook typisch Indisch!
GdlC. Ik kan uit Uw vage woorden niet destilleren wat uw smaak is, noch dat U het Indisch herkent.
Ik ben geen liefhebber van RR , ik lees wel altijd zijn stukje in Moesson en soms zitten daar wel aardige dingen bij, die ik herken en die hij ook intelligent brengt, de Indische spiegel wordt voorgehouden . Hij gaat niet tot de bodem, tot de pijngrens zoals bvb de Marokkaanse cabaretier Najib Amhali, zijn stukje over zijn moeder die hoorde dat ze kanker had, is ontroerend. Amhali raakt ook het brede Nederlandse publiek, RR is meer voor eigen voor eigen parochie aan het preken. Dan denk ik, hij weet het wel maar het komt er nog niet uit, Hij moet zich nog bewijzen, dubbel bewijzen. Geldt dat ook voor de derde generatie??
Ik heb voor de namen een niet-representief onderzoek gedaan in mijn uitgebreide familie. In de 2de generatie en verder komen weinig tot geen duidelijk Nederlandse namen voor. Mijn zusjes heten bvb Maureen, Maudy, Alice, Gaby en Claudia, zo ook bij mijn vele neefjes en nichten. Wel heb ik een vervelend neefje die heet Loek, maar zijn naam is wel een uitzondering. En de uitzonderingen bevestigen de regels. Let wel ik heb het over de tweede generatie en verder. Of ik hier een eenduidige verklaring heb, kan een reactie zijn op de Nederlandse omgeving, om het anderszijn te benadrukken?
Doopnamen in Indische families waren voor 1940 veelal traditioneel. Vaak ook was het kind vernoemd naar een familielid.
Nederlands namen, voor wie van Nederlandse komaf was en ook Frans, Duits, Engels etc voor wie van die afkomst was.
Mijn idee is dat na de oorlog de kinderen eerder Engelse namen kreeg.
Joop van den Berg heeft het in zijn”Soebatten, Sarongs en Sinjo’s” over Bastaard-Nederlands, het verkeerd gebruiken van woorden en gezegden.
Dan bekoort Ricky Risolles mij weer als hij het heeft over: “Rèkk, beter één vogel in de hand dan dat ‘ie daluk verdrink in de put” of Wie niet luis’trén wil, moet maar bloeien” of “lag de gevallen appel persies onder de boom” in Moessonvan Juli 2015
Dat GdlC hem niet begrijpt alhoewel hij/zij van zijn generatie is heeft meer te maken met in wat voor Indische omgeving je bent opgevoed. Ik vind het tenminste duidelijk Indisch herkenbaar.
Op deze plaats wil nogmaals mijn nichtje Ginger feliciteren met de geboorte van de tweeling Ivy en Avery , 4de generatie volbloed Indischen met typisch Indische namen.
“Kees, ook typisch Indisch”
Kijk eens op Javapost bij Peter Schumacher, 3 december 2013! Met dank aan HenkAnthonijsz:
Jan-Jan kepala matjan
kiepiet, kiepiet boentoet ajam
Jan kiewie kiewie
vannacht geboren in de gendih
Zie V.E. de Gruyter “Het Javindo: een contacttaal uit Semarang:
Een pecuk uit Noord West-Java is grammaticaal Maleis
Een pecuk uit de Preanger (Zuid West-Java) is grammaticaal Soedanees
Beide talen hebben een overwegend Nederlands lexicon.
Het Javindo is ontstaan uit de communicatie van Javaanse moeders (veelal analfabeten) met Hollandse vaders van bij hen verwekte kinderen. De moeders drongen hun Javaanse grammatica aan het Nederlands op, en wel in die zin dat de Javaanse structuren zich vulden met Nederlandse woorden, waardoor deze in klank op het Nederlands leken. Zo kon bij Nederlanders het idee ontstaan dat zij (Javaansen en hun kinderen) geen goed Nederlands spraken: krom Hollands, maar het Javindo is Javaans van karakter. Het javindo is een contracttaal, met een Javaanse grammatica en een lexicon grotendeels ontleend aan het Nederlands.
Om een ander voorbeeld te noemen. Prins Bernard spreekt Duits met Nederlandse woorden, grammaticaal Duits met een Duits lexicon maar aangevuld met Nederlandse woorden.. Dan haalt niemand zich in het hoofd om te zeggen dat hij krom-Nederlands spreekt . Daarentegen zou een Duitser zeggen dat de Prins krom-Duits spreekt.
In het verlengde kan je zeggen dat Tante Lien Nederlands spreekt met wat vreemde woorden en een vreemde toeval (komt zeker uit Limburg) , dus zij spreekt krom-Nederlands, een soort immigrant die een bijscholingscursus nodig heeft.
van den Broek zegt:
3 december 2015 om 23:44
1 V.E. de Gruyter “Het Javindo: een contacttaal uit Semarang:
2.Een pecuk uit Noord West-Java is grammaticaal Maleis
3.Een pecuk uit de Preanger (Zuid West-Java) is grammaticaal Soedanees
Beide talen hebben een overwegend Nederlands lexicon.
4.Het Javindo is ontstaan uit de communicatie van Javaanse moeders (veelal analfabeten) met Hollandse vaders van bij hen verwekte kinderen. De moeders drongen hun Javaanse grammatica aan het Nederlands op,
5.In het verlengde kan je zeggen dat Tante Lien Nederlands spreekt met wat vreemde woorden en een vreemde toeval (komt zeker uit Limburg) , dus zij spreekt krom-Nederlands, een soort immigrant die een bijscholingscursus nodig heeft.
=========================================================
1.Javindo , is een Semarangse/Javaanse variant van de Betawinese Petjoh ( zoals beschreven door Richard Cress (must have boek) , F.Loen .
Is niet echt populair geworden.
Batavia en ommelanden was de centrum waar Indo’s, Mardijkers etc wonen ( bron :Oud Batavia 2 dln).
2/3.Noord West Java is een Sundanese gebied , zoals Banten , Cheribon etc , dus grammaticaal Sundanees.
Behalve residentie Batavia , waar vele streekvolken wonen , o.a de Orang Melayu, Javanen,Sundanezen en buitenlandse import .
Vandaar dat de” Betawienese” Petjoh ( Richard Cress) veel leenwoorden bevatten .
Zie de verzamelde werken van Vincent mahieu a.k.a Tjalie Robinson.
Grammaticaal is het geen Maleis, mijn inziens (Indisch) Nederlands.
De Bahasa Melajoe( later Bhs Indonesia Yang Baik dan Benar) is ingewikkeld
Bhs Jawa heeft zelfs 5 soorten/level (of iets meer=moet even de buku pinter nalezen), ook geldt dat voor de Bhs Sunda.De moderne/jonge generatie Indonesiers kunnen het vaak niet eens beheersen.
4. Een analfabete Javaanse of Sundanese vrouwen kennen geen grammatica , als ze
Dat de kinderen van een analfabete vrouw beinvloed werd door de moederskant is ook logisch, ondanks dat “toean papa”het niet leuk vonden dat hun kroost inlandse woorden spreken.
5. Dat doet me denken aan SiGeblek a.k.a Surya Atmadja, met zijn B3 ( Bahasa Belanda Bengkok)
Hij kreeg zelfs een perintah op grond van de Wet van Meprau Verdonk om te gaan inburgeren , later werd hij erkend dat hij tot de zgn “Hoog Opgelijden” behoorde.
Dus vrijstelling kreeg .
Anders see you at court .
Ehwaar dese verhaal, echt lutju .
” kennen geen grammatica ” Voor de oorlog Maleis sprekend wist ik ook niets af van grammatica. Woorden achter elkaar zetten. Is dat niet een kenmerk van een lingua franca? Komt dat bij het petjoh ook niet voor? Ik dacht dat de BI als ‘echte’ taal al veel verder ontwikkeld was. O.a met veel voor- en achtervoegsels per woord.
@Somers, voor en achtervoegsels is niet iets nieuws van het BI. In het vooroorlogs maleis werden al voor en achtervoegsels gebruikt!
Vraag :
Waarom wilden de goed gesitueerde Totoks en Indo hun I.E.V broeders/zusters die het slecht hadden helpen door sociaalwerk en opleiding te geven ?
@Surya. ‘waarom sociaal werk en opleiding door het IEV?’ -Onderwijs is de ‘sleutel’ voor succes in de maatschappij. Dat besefte het IEV . Een Indo, die alleen petjoh sprak(de kleine Boengs) telde niet mee. Overigens is het nu zo, dat een Indo/Indische die ABN beheerst, duidelijk ( afgezien van echte Indische/Maleise uitdrukkingen) te herkennen is aan ‘geluid/klank en zinsbouw’. Luister bv. naar de stem Johan Fabricius of van lt.gg.van Mook. Zoals bv. nu tv.komiek Raymann zuiver Surinaams ‘klinkt’, zo dus ook Wieteke Indisch ‘klinkt’ wanneer beiden geïnterviewd worden. In hun shows ‘dikten’ zij hun taalgebruik uiteraard aan. Vraag; en waarom mochten Inlanders toen, die het ABN beheersten, hun Nederlandse collega’s/meerderen (veelal) niet in het Nederlands aanspreken? (Die collega’s/meerderen gebruikten liever het Maleis als voertaal)
Hoe zit het dan met Tjalie Robinson ???????? Hij lanceerde het petjok in zijn boeken.
HANS zegt:
2 december 2015 om 16:49
Hoe zit het dan met Tjalie Robinson ???????? Hij lanceerde het petjok in zijn boeken.
===========================================================
Hij is mijn inziens de “prototype”van een Indo.
Hij was ook trots dat hij een kind van Oost en West is.( in zijn boek ” Piekerans van een straatslijper” 1952)
Ondanks zijn opleiding/achtergrond heeft hij zijn Indische afkomst nooit verloochent .
Betoel betoel boleh di fen.
@Hans ….Hoe zat ’t met Tjalie ’s petjoh in z’n boeken…..
Adriaan v Dis heeft er een biografisch verhaal over…
Uit : Klagen met een mopje.’ De humor van Tjalie Robinson
Waarom aanbaden mijn ouders die man? Niet alleen maar om die grapjes, maar omdat hij het Indië van mijn vader levend hield. Hij nam zijn lezers mee op wandelingen die zijzelf nooit hadden kunnen of durven maken.
Na de dood van mijn moeder vond ik alles van Robinson beduimeld in de boekenkast. Als ik ze nu in mijn hand weeg, hoor ik haar lachen om de kromtaal, die vooral de zogenaamde ‘inlander’ in de mond wordt gelegd, maar die ter wille van het komisch effect ook in het repatriantenhuis en bij ons aan tafel werd gesproken. Met Sinterklaas zongen we ‘Daar ginds komt de stoomboot’ uit volle borst in het petjoh: ‘Zie gids kom die kapal uit Spanje hij al. Hij breng ons Sinjo Kolas, hij stap aan die wal. Wadoeh sèh, ister koeda, sado ister niet. Hij djalan sendiri alleen met si Piet. Si Piet door maar lachen, hij roep ons reeds toe. Wie zoet is krijh lekkers, wie stout is, adoeh!’
Alleen ‘wie stout is, adoeh’ begreep ik.
http://www.athenaeum.nl/boek-van-de-nacht/gids-tjalie-robinson
Bij mijn weten heeft Tjalie Robinson in zijn boeken nooit kromtaal in de mond van inlanders gelegd. Evenmin heeft hij Indo’s kromtaal laten spreken. Wel petjoh, maar dat is wat anders dan kromtaal.
@Loekie. ‘ kromtaal ‘
Van Dis is een anak totok die de indo wereld toch wel een beetje als buitenstaander bekijkt en zodoende tot dit soort kwalificaties en pret komt. In dat uitgebreide interview met Wieteke vind je dat ook terug en beiden hanteren onwetend het grammaticaal maleis met Nederlandse woorden fragmentarisch om zo het komisch effect te bereiken. Maar of de doorsnee indo in alle ernst ooit heeft beseft dat deze taalvorm tot zijn cultuurgoed behoort en dus zonder valse schaamte kan worden gesproken en onderhouden.???
Loeki, petjok is duidelijk kromtaal. Zie de zinsconstrucies. Jij van waar? (kamu dari mana), en hoe jij (bigimana kowe?). Als die geen krom nederlands is weet ik het ook niet. Indo’s spraken als eerste maleis pas rond(eind) de 19e eeuw begonnen de Indo’s Nederlands te spreken, via educatie. Indo’s die vloeiend petjok spraken, spraken vloeiend maleis, of ander dialect. Door het contact met de Nederlandse taal, ontstond het petjok. Wat lien praat is Nederlands met een Indonesisch-javaans accent met wat Indonesische Javaanse woorden er door heen. Ik herinner me bijvoorbeeld een zin die lien zij op een van haar cd’s. Doe De Deur Dicht. Nadruk op de D, dat typisch midden javaans/soerabajaans accent is.
“en hoe jij”…
Klopt, dit is geen abn. En als je deze zinsconstructie uitsluitend afzet tegen het abn, dan kun je spreken van fout nederlands, van kromtaal enz. Maar….je kunt deze constructie ook zien als Indisch. Als een Indisch taaleigen. En dan is het geen fout Nederlands, dan is het geen kromtaal, dan is het een Indisch taaleigen.
Wat petjoh betreft: men leze “Ik en Bentiet” van Tjalie Robinson en in de Piekerans van een straatslijper het verhaal “Nederlandse les anno 1919”.
@Loeki; Is Zuid Afrikaans ook kromtaal? Bv. het liedtje; ‘Suikerbos, ik wil jou heb’.
En de ‘beroemde (in steenkool) Engelse uitdrukking’; Long time, no see?
Een Joods cabaretier Micha Wertheim maakt Joodse moppen, een Surinaamse cabaretier Murth Mossel maakt Zwarte moppen , de Marokkaanse cabaretier Najib Amhali maakt Marokkaanse moppen, een Indische cabaretier Ricky Risolles RR maakt Indische moppen.
Waar hoort Wieteke van Dort alias Tante Lien dan thuis.? Dat een Totok zoals WvD zo met dat Indische op de loop gaat, is dat haar manier met haar verleden in het reine te komen? Ze heeft zich nooit op haar indischzijn voorgestaan maar loopt er wel mee rond. Of is dit haar manier van outcoming. Voer voor psychologen of dient haar fanclub zich onder de loep te nemen? Ik heb nooit begrepen en zal nooit begrijpen dat Indischen van de eerste generatie en soms ook tot mijn verbijstering van de 2de generatie zo met Tante Lien weglopen. een totok die Indische tantes op de hak neemt, zou ik niet doen, ik heb teveel respect voor die tantes. wat dat betreft heeft RR het beter begrepen.
“Ze heeft zich nooit op haar indischzijn voorgestaan maar loopt er wel mee rond. Of is dit haar manier van outcoming.’ Tjee, het wordt steeds ingewikkelder met dat Indisch zijn. Deze sinjo heeft zich nooit bemoeid met Indisch zijn, ik had wel wat beters te doen. Maar na een tijdje gepensioneerd te zijn had ik wat vrije tijd, ik reageer nu wel op twee Indische websites. Dat is af en toe net cabaret! Is dat mijn outcoming? Overigens heb ik geen zin in een zieleknijper. Zie ook stelling nr. 12: Indo’s berusten in de overlevering van hun taal door tante Lien.
Wieteke heeft geloof ik wel Indonesische voorouders dus van Indonesische afkomst. Haar bedovergrootmoeder was Indonesisisch(of Indisch). Maar in hoeverre kan je je zelf dan nog INdisch noemen.Ervan uitgaande dat haar bedovergrootmoeder Indonesisch was, is ze 6.25% Indonesisch en de rest blank.
I: Heb je eigenlijk ook een eh, ja, indonesisch gedeelte in de familie?
W: Ja. De grootmoeder was nog wit, de overgrootmoeder ook nog, de betovergrootmoeder was bruin. Een.
I: Was er ook nog, was daar nog dan een verbinding tussen die familie, die inlandse familie en eh,?
W: Dat weet ik niet, dat ben ik nu net allemaal aan het uitzoeken.
I: Ja.
W: En dat was een, eh, een getinte betovergrootmoeder van me. Want tot een hele tijd toe heeft mijn moeder al door ontkend, zegt ze: “Nee hoor, wij zijn helemaal eh, helemaal blank”, zegt ze. Dat is niet waar. Mijn oudste broer die zei: “Nee, kijk dat is oma Suus”, heette ze geloof ik.
Bron: http://lucy.ukc.ac.uk/lien/anhangb.html
In het toenmalige Indië had je onder de Indischen ( Indo’s; toen neerbuigend aangeduid) een gemêleerde bevolkingsgroep van/met diverse etnische achtergronden. Vanzelfsprekend zijn daarom ook de uiterlijke kenmerken anders dan bij oorspronkelijk voorvaders/-moeders; van (licht)bruin tot blank. Waarbij bij de laatsten; de uiterlijke lichaamskenmerken(jukbeenderen,neus etc) veelal waarneembaar zijn. Prof.dr.W.F.Wertheim(Het Sociologisch karakter van de Indo Maatschappij 1947); ‘Aan de andere kant rekent men van Indo zijde de pur sang Nederlander(Totok), getrouwd met een Indische vrouw, de pur sang kinderen en de ‘blijvers'( de groep Totoks, die al generaties lang in Indië verbleven) dikwijls tot de hunnen’.(IEV groep) Beslissend is niet zozeer, hoe iemands ‘bloedmenging is’, als wel of men zich lid van de de speciale Indo klasse ‘voelt'(!) Ook hier blijkt weer duidelijk dat de Indo groep meer door sociale en psychologische dan door antropologische kenmerken wordt bepaald. -Ik had een vriend; een blanke (grote) Oostenrijker(!) Klaus genaamd, in Indië geboren en getogen, die persé als Indo aangeduid wilde worden. Natuurlijk zijn er ook blanke Indo’s/Indischen die zich liever(vooral in Indië) als Totok/Nederlander wensten aangeduid te worden. Lees Loes Nobel; Gebroken rijst; een blanke Indo die als Totok( ook zo aangesproken/aangezien wil worden) met een Javaanse Njai leeft. Beb Vuyk; De eigen wereld en die andere. Een ‘bruin’ Indisch meisje, die als een ‘echte’ Totokse in het Japanse kamp wil.
Dan ben ik benieuwd wat u zo bekoort in RR (Ricky Risolles?).
Die is van mijn generatie en ik begrijp hem niet!
GdlC zegt:
26 november 2015 om 18:12
Duidelijk, de eenvoudige petani werd achteraf wel bijgepraat.
============================================
Tierlek , zo gaat het.
Bij een massa bijeenkomsten ( ook in Nederland) gaat het ongeveer zo :
sta iemand voor de microfoon te bleren , beloften doen .
De mensen die vooraan staan kunnen nog iets van horen gaan juichen , de laatste rijen horen alleen het gejuicht, dus juichen ze mee.
Kijk ook hoeveel Indonesiers toen voldoende Indonesische opleiding hebben gehad, ongeveer 5% ? Zie CBS statistieken , en cijfers uit Weg tot het Westen( Djalan ke Barat).
De rest word bijgepraat en kregen uitleg wat er in de kranten geschreven waren.
“De mensen die vooraan staan kunnen nog iets van horen gaan juichen ” Luns sprak in Nieuw-Guinea ook met dergelijke vooraanstaande personen.
Pak Surya.
Isterwel Indo Galak en teveel Indo Lagak.
siBo
GdlC zegt:
25 november 2015 om 23:28
1.Volgens mij is Petjok “kromtaal”.
2.Tante Lien spreekt gewoon grammaticaal correct Nederlands met een zwaar Soerabajaans “djedar-djedoer accent”
3.Mijn ouders vonden het vreselijk om aan te horen, wij als kinderen vonden het fantastisch.
4.Petjok als kromtaal is volgens mij een Nederlandse zin letterlijk vertalen volgens de grammatica van het pasar Maleis (bestond er toen al grammatica?)
=============================================================================
1.Betoel Nir.
2.djoega betoel
3.Begrijpelijk , dat lees ook in diverse literatuur.
Je gaat je kinderen goede opvoeding en scholing geven , en dan komen ze met de
“straattaal/slang” thuis.
Ken toh niet , niet goed voor toekomstige loopbaan etc.
4. Pasar (passer) Maleis heeft geen duidelijk afgebakend grammatica.
Petjok ,een van combinatie Indisch Nederlands plus veel Inlandse/ en andere Chinese , Arabische , Portugese leenwoorden heeft ook grammatica.
ZiePetjok van Richard Cress ( must have boek)
Bahasa Melajoe die later Bahasa Indonesia heeft ook grammatica , de Nederlanders noemen het HOOG Maleis , Indonesiers adopteren de Bhs Melajoe (Riau Lingga) tot hun Bhs Indonesia in 1928. ( Bhs Indonesia jang baik dan benar).
Punt 4 vind ik interessant!
Wie beheerste het Bahasa Indonesia (vanaf 1928?) toen Soekarno de onafhankelijkheid uitriep in 1945? Met andere woorden, wie begreep hem?
Niet iedereen m.i.?
Ik ben wel eens in dorpen geweest waar er echt alleen maar Javaans werd gesproken door ouderen……..
GdlC zegt:
26 november 2015 om 13:31
Punt 4 vind ik interessant!
Wie beheerste het Bahasa Indonesia (vanaf 1928?) toen Soekarno de onafhankelijkheid uitriep in 1945? Met andere woorden, wie begreep hem?
==================================================================
De Europese en als het goed is de Inlandse Binnenlandse Bestuurders.
De Europese BB , opgeleid in Delft en Leiden , hebben de Bhs Melajoe geleerd, zie de “deftige”toespraak van Multatuli (Peter Faber) gericht aan de Bupathi/regent van Lebak.
En de “boven”laag van de inheemsen , leraren ,guru guru en engku engku etc
Voorbeeld de S.A “clan” waren op zijn minst 3 generaties leraren van af Rd.Kandoeroean S.M , zijn zoon Rd Kandoeroean S.A en dochter(s) onder andere Rd E.S.S.S Atmadja en hun generatie school/klasgenoten.
De andere Indonesiers spreken naast hun eigen streek taal (Bhs daerah=javaans, Minagkabau, Batak, Sunda etc) ook (een beetje) bhs Melajoe al is het op het level van sekolah djongkok, Ongko Loro school( 2de klasse school).
Vroeger gebruikte ongeveer 7 % van de bewoners van N.O.I de Bahasa Melajoe.
Blijft mijn vraag wie hem begreep!
Weet gij het?
“wie begreep hem” Ik dacht dat de meeste mensen hem wel hebben begrepen. Die ‘inlanders’ waren toch niet stom? Zelfs de Nederlanders hebben het begrepen! Hooguit heeft Soekarno de consequenties van de tweede zin uit de proclamatie niet overzien. Daar is in ieder geval geen gevolg aan gegeven. Maar dat is mosterd na de maaltijd. Het is op 27 december 1949 toch goed gekomen? En van Tante Lien mag je geen kwaad spreken. Zij is een stadsgenoot van mij!
Duidelijk, de eenvoudige petani werd achteraf wel bijgepraat.
/Een dikke pil voor het week-end.
siBo
Cabaretiers over de grenzen v/d humor.
Pikzwarte Surinamer Murth Mossel, die de avond afsluit, zegt tegen een verbaasd kijkende vrouw op de eerste rij: ‘Je trekt een gezicht van: is zwarte Piet al zó vroeg in het land dit jaar?’
Manuel er juist een schepje bovenop te doen. ‘Humor moet ten koste gaan van iemand,’ hield hij in zijn voorstelling Lazarus het publiek voor, ‘anders is er geen ruk aan. Wel eens geprobeerd om een grap te maken zonder iemand te beledigen? Lukt niet!’
https://www.vn.nl/cabaretiers-over-de-grenzen-van-de-humor/
@Teeuwen, sinds een jaar cabaretier-af, “Ik weet dat het makkelijk praten is voor iemand die niet meer op het podium staat. Maar zeg nou gewoon eerlijk dat je geen trammelant wilt”@
— Ook Loeki weet straks precies wie u bent
://www.nrc.nl/next/2015/11/26/ook-loeki-weet-straks-precies-wie-u-bent-1564171
Selamat weekend semoea allemaal y ‘all . . .
e.m.
@GdlC. Petjoh kromtaal of straattaal, het was in feite een taal die (eens) in Indië massaal ( door lagere sociale klasse) werd gesproken en naarmate de ABN scholing/ educatie over ging in ‘wat tante Lien spreekt’. Uiteraard lekker aangedikt voor de bühne. In de jaren ’80 bestond er in den Haag een Indische soos Serukun. Op een van de soosdagen werd er door de echtgenoot van de Indische actrice, die Oerip in de tv. Stille Kracht vertolkte een hilarische voordracht gehouden over een petjoh gedicht/rijm; ‘De morgenstond heeft goud in de mond’. Waarin juist ‘de draak werd gehouden’ met het ABN. Dit gedicht/rijm schijnt afkomstig te zijn uit de Indische HBS tijd in Batavia. Werkelijk, om je te bescheuren, hoe knap taalkundig het in elkaar zat. Wie (her)kent dit?
Interessant dat gedicht. Ik probeerde het natuurlijk meteen te vinden op het net, maar nog geen resultaat.
Zomaar voor de leuk.
Op zoek naar dat gedicht van u vond ik deze Tabrakan van Wies van Maarseveen.
Eerlijk gezegd vind ik het jammer dat mijn neefjes en nichtjes dit niet meer begrijpen.
Ik vind het heerlijk om naar te luisteren.
Een kennis vertelde het verhaal van haar ouders die in het publiek zaten van een opname van de eerste Lienshows. Haar vader moest een vraag stellen en dan gaf Tante Lien een gevat antwoord.
Thuisgekomen zeiden zijn dochters: ‘Maar Pa, waarom zo’n sterk Indisch accent. Zo praat je helemaal niet. ?”
Pa: ” Dat moest nou eenmaal zo. Men verwachtte dat’ .
Het accent aandikken, meer petjoh-achtig praten dan normaal, is een Indisch dingetje voor de gezelligheid. Als het ware die ‘ongewenste taal’ vieren en rehabiliteren.
In carnavalsuitzendingen (tv, radio) in het zuiden des lands zie je het ook. Men gaat meer dialect praten en er grappen mee maken. Het wordt aangedikt, want normaal praat men niet zo.
Het is zelfspot, maar ook de regionale identiteit herwaarderen.
Over Krom Nederlands (“mijn” B3) , Indisch Nederlands, Petjok etc heb ik gehoord toen ik in Djakarta zat , bij een I.E.V -GIKI School Djalan Tjilamaja Tjideng ( Kamp Tjideng buurt).
Er was ook een andere GIKI lagere school in Kebon Sirih.
De anak Betawi’s onder ons kan het beamen.
Tussen 1968 -1978 woon, leef ik tussen de oude generatie Indo’s in Twente (mijn kostbaas is een echte Indo man uit Semarang) ,veel van zijn vrienden waren KNIL-ers , en sommigen Pa v.d Steur kindertjes.
Soms zijn hun vrouwen Sunadnezen, Javanen etc , velen spreken gebroken Nederlands , sommigen nog steeds hun streektaal of een beetje Bhs Melajoe of Maleis
Ze spreken gewoon of Indisch Nederlands of Nederlands ,en niet zoals “tante Lien stijl” (dat is toneel).
De extra gebaren , met handen en voeten erbij (als het moet) gebeurt ook , was gewon een feit .
Dese niet bohong.
Hoe spreekt Tante Lien?
Overdrijft zij de Indische manier van praten?
Volgens mij wel. Maar dat gebeurt toch al snel als men een grappig typetje wilt spelen.
Vele Indischen zien het ook als zelfspot. Zelfspot met de eigen manier van praten, die ongewenst was volgens de Nederlandse ABN-normen.
Expres zo praten voor de gezelligheid, grap, onderlinge verbondenheid is ook een Indische bezigheid
Anderen zien het weer als spot die zij niet leuk vinden. Dat zij zelf belachelijk worden gemaakt.
In hoeverre maakt tante Lien gebruik van petjok-vormen?
Een vraag zou ook kunnen zijn: in hoeverre heeft Lien de beeldvorming over Indo’s bepaald? Ofwel: heeft Lien ertoe bijgedragen dat men Indo’s beschouwde als ongevaarlijke komische lachwekkende en simpele creaturen, overblijfsels van de koloniale tijd? Ofwel: heeft Lien ertoe bijgedragen dat Indo’s respect afdwongen?
@: Ofwel: heeft Lien ertoe bijgedragen dat Indo’s respect afdwongen?@:
Antwoord: Nee.
Respect verkrijg je niet door jezelf als een “ongevaarlijke komische lachwekkende en simpele creatuur” voor te doen.
Hoe dan wel?
Bijvoorbeeld: de voormalige militairen dhr. Boekholt en dhr. Brijl zijn Indische personen, die respect afdwingen voor hetgeen zij hebben verricht (en nog steeds verrichten) voor hun lotgenoten. Maar er zijn er meer, weet ik.
Tante Lien’s Late late show; perfecte (Indische) kleinkunst, waarover menigeen toch de plezierigste herinneringen aan hebben. Zelfs de autochtonen. Propagandiste van de Indische cultuur. Mijn kleinkinderen kijken er nog steeds naar de dvd’s.
@ Indorein/Loeki .Haar shows hadden zeker niet de pretenties om ‘respect'(?) af te dwingen. En Freek de Jonge dan wel, voor de Nederlanders? Wat een associatie.
@: @ Indorein/Loeki .Haar shows hadden zeker niet de pretenties om ‘respect'(?) af te dwingen@:
Dat weet ik ook wel. Ik antwoordde alleen maar op een te stellen vraag van dhr. Loekie.
M.a.w.: men moet Tante Lien niet als boegbeeld verheffen als het gaat om Indische waardigheid en te verkrijgen respect. Daarvoor zijn andere personen zoals ik al noemde o.a. de heren Boekholt en Brijl.
Overigens: ik houd wel van ironie en sarcasme, dat houd je scherp. Doe er zelf regelmatig aan mee. ’t Is een vorm van zelfbehoud in de juridische jungle waarin opeenvolgende kabinetten (Oké hr Somers: ook de Tweede Kamer) ons Indo’s hebben ingestuurd als het gaat om rechtsherstel inclusief de herstelbetalingen.
Zoals ik al eerder zei, ben ik totaal onbekend met het petjok. Mijn ene grootvader was chemiker op een suikerplantage in Oost Java totdat de Jap hem “uitnodigde” om hen te helpen de Birmaspoorlijn aan te leggen. Hij kwam niet meer terug. Mijn andere opa was een rijkscommissaris, die eveneens “met hulp van de Jap” de oorlog niet overleefde.
Zij waren, om in de woorden van dhr. Loekie te spreken, grote boengs, die in grote welvaart leefden vóór de oorlog. Er werd strikt Nederlands gesproken thuis. Zo groeiden mijn ouders op en zij brachten dat weer over op hun kinderen. In NL aangekomen werd ons gezin, na een halfjaar pension in Friesland, in een afgelegen dorpje in Friesland gedropt als eerste en enige Indische familie. Men noemde ons apen of Abenezen (Fries voor Ambonezen).
Pas nadat wij in de grote stad kwamen te wonen eind jaren vijftig, hoorde ik voor het eerst Indo’s met elkaar praten op een wijze die ik niet kende. Vond het een grappig taaltje.
Maar ik moest niet thuiskomen en dan op die manier praten want dan volgde een berisping. Tja, zo was het.
Mertens heeft gelijk. Dat wil zeggen: je hebt grote boengs en je hebt kleine boengs. Dat was vroeger ook al zo. Grote boengs zijn gestudeerd, zijn ontwikkeld, hebben geld en komen op plaatsen en in milieus waar niet iedereen komt.
Kleine boengs zijn niet gestudeerd, leven in een kringetje en hebben een inkomen waar ze rond van kunnen komen.
Grote boeng weet zich te kleden en kan zich bewegen in een concertgebouw. Kleine boeng zit thuis met blote voeten te genieten van kleinkunst. Niks mis mee overigens. Maar wil alleen zeggen dat DE Indo niet bestaat. Maar dat wisten we al.
Nah,nou komt de mouw uit de aap .
Derzijn grote boegs gestudeerd en kleine boengs ongestudeerd .
Gekleeds en ongekleeds maar beide boengs wel genieters .
Nu , wie eet de sambalans,de sajoerans, gaat op kondé/varkensjacht
Vreet doerians en vliegert met glastouw tot zijn op oude dag.
Tsja wie ,? De echte INDO !!
siBo
100% gelijk heb je. Meen ik. Maar je spelling beroerd. En dat bedoel ik. Dat maakt het verschil op de maatschappelijke en sociale ladder.
Het zijn net totoks! Maar ja, die zitten dan ook voor gemiddeld de helft in ons genenpakket.
“Overdrijft zij de Indische manier van praten?” Natuurlijk, maar dat is toch de kracht van het cabaret? Volgens mij heeft het niets te maken met petjok, normen e.d. Het is gewoon de cabaretière Tante Lien aan het woord. Ik heb haar geëerd met een stelling in mijn dissertatie.
Het regelmatig gebruik van Maleise woorden, terwijl er een bekend Nederlands woord voor is , is toch een petjokvorm? Maar ook lichaamstaal?
(ikweetvanniksverder…. hier opgegroeid en Hollandse katjong geworden)
Volgens mij is Petjok “kromtaal”.
Tante Lien spreekt gewoon grammaticaal correct Nederlands met een zwaar Soerabajaans “djedar-djedoer accent”
Mijn ouders vonden het vreselijk om aan te horen, wij als kinderen vonden het fantastisch.
Petjok als kromtaal is volgens mij een Nederlandse zin letterlijk vertalen volgens de grammatica van het pasar Maleis (bestond er toen al grammatica?)
Bijvoorbeeld:
“Hoe ga jij daar naartoe?” wordt “Als jij naar dáár, hoe?” (letterlijk vertaald van “kalau kesana, gimana?”).
Tante Lien vraagt gewoon: Hoe ga jij Daar naartoe? met een vet accent op de dikke “D”