Bengawan Solo… neurie het lied en elke oudere indo herkent het meteen – of zingt spontaan mee. Het lied dat de gelijknamige Javaanse rivier bezingt, is vertolkt door artiesten als Anneke Grönloh, Sandra Reemer en Andy Tielman; geen kumpulan is denkbaar zonder dat de band het minstens twee keer heeft gespeeld. Het is de ironie van de geschiedenis dat het lied mogelijk nóg bekender is in Japan, het land van de voormalige vijand. Lees verder.
...................
Indisch4ever 
Er is een Japanse groep Lambangsari die de gamelan introduceerde, met o.a Sakura lied
Mas Rob, de
gezongen tekst was in het ” Mandarijn.n ” nu
officieel PutongHua genoemd.
fb
bedankt!
fritsb.
BengawanSölo”wasmedio jaren’80,in vele delen van China
heel populai op de radio. Uiteraard gezongen in
Chinese tekst .””Solo He””(Solo Rivier).
fb
Weet je in welke taal dat nummer werd gezongen, Frits? Ik weet dat deze versie gezongen in een Cantonees dialect in de jaren 50 populair was onder de Chinezen van het Maleise schiereiland:
De Chinezen op het Maleise schiereiland spraken/spreken geloof ik Hakka, ook de oorspronkelijke taal van de Hawaiiaanse Chinezen.
Pak Pierre
Er zijn meerdere talen die gesproken worden door de Chinezen van Malaya. Zie: http://en.wikipedia.org/wiki/Languages_of_Malaysia#Chinese_languages
Ik maakte trouwens een fout: niet dat ik de taal spreek, maar het schijnt dat de zangeres Poon Sow Keng van het lied hierboven in het Mandarijn zong.
Dacht ik al!
Pak Pierre
Lagu Sakura was toen en nu (relatief) bekend in Indonesia.
Heb froeher wel eens gehoord.
TIP: als men de tekst van een lied wil zoeken, ga kijken/melirik (een blik werpen) bij “lirik” lagu XXX .
Dat zie je verschillende versie Sakura lied , en wie de schrijver is.
Masrob, ik wist niet dat het lied ook in Japanse versie populair is. Grappig. Zelf herinnert het mij aan mijn Indische Tante Bertha die het prachtig zong waarbij haar zoon Jeff en ik haar op gitaar begeleidden. Lang geleden in de sixties ….
Top!
Mas Rob: “Bengawan Solo werd in 1940 geschreven door de toen jonge en arme krontjong muzikant Gesang Martohono. Spelend op bruiloften en partijen merkte hij dat juist dít lied aansloeg bij het publiek. En niet alleen bij Javanen, maar ook bij – de archipel was inmiddels bezet – de lokale Japanse gemeenschap. Zozeer zelfs dat het lied werd meegenomen naar Jakarta en via de radio werd uitgezonden”.
Deze woorden over dat Indonesische lied dat kennelijk ook Japan veroverde brachten mij terug naar mijn vroegste kindheid. Plotseling herinnerde ik mij een ander lied uit de bezettingsjaren, “Boenga Sakoera”.
De wijs leek in mijn oren veel op die van “Bengawan Solo”, in ieder geval even weemoedig, doordrenkt van heimwee en verlangen. Met “Boenga Sakoera” werd ongetwijfeld de kersenbloesem (sakura) van Japan bedoeld. Was dit lied oorspronkelijk Japans en in het Indonesisch vertaald of was het oorspronkelijk van de archipel en hadden de Japanners op die wijs hun eigen “Sakura” bezongen?
Wie googelt op “Boenga Sakoera” vindt zelfs een Indisch huiskamerbandje dat het lied – in het Indonesisch – vertolkt.
Pak Pierre
Het korte antwoord, Pak Pierre, is: ik weet het niet.
Ietsje langer: naar ik heb begrepen is de kersenbloesem een dankbaar onderwerp in de Japanse literatuur en kunst. Het is verweven met de Japanse cultuur en kan verschillende complexe betekenissen hebben. Zie: http://www.loc.gov/exhibits/cherry-blossoms/cherry-blossoms-in-japanese-cultural-history.html . Voor Japanse soldaten overzee, zo stel ik me voor, was de kersenbloesem hét symbool van verlangen naar huis.
Nu dat lied. Ik neem aan dat dit het lied – dat inderdaad overeenkomsten heeft met Bengawan Solo – is wat Pak Pierre bedoelt:
Ik heb geen Japanse versie van het lied kunnen vinden. Boenga Sakoera wordt toegeschreven – vrij zeker, maar enig voorbehoud is op zijn plaats – aan Ismail Marzuki, een zeer bekende Indonesische componist. Voor zijn biografie, zie: http://makalahlaporanterbaru1.blogspot.nl/2012/09/ismail-marzuki-biography-maestro-music.html . Ismail Marzuki was tijdens de Japanse tijd de leider van het orkest van radiostation Kanri Hoso Kyoku, dat gekomen was in plaats van de vooroorlogse NIROM. Marzuki moet Bengawan Solo zeer vaak gespeeld hebben, en het ligt voor de hand om te veronderstellen dat hij in het componeren van Boenga Sakoera door dit lied is beïnvloed.
Een Japanse lied uit 1938 dat bijzonder populair was bij de Japanse troepen overzee -en ook te horen was in Indië/Indonesië – was Shina No Yoru (‘Chinese Nachten’). Het kan niet anders of de toenmalige luisteraars naar de radio moeten dit gehoord hebben:
Mas Rob,
Dat liedje werd overal gezongen ,ook door ons.
Het oorspronkelijk wijsje zal wel op te sporen zijn.
Maar hier Fonetisch uit m’n herinnering
Si-na-no-jo-ru —- si-na-no-jo-ru-ijo
Mi -na-to-no-a-ka=ri——- mu-ra-sa-ki-no-jo- no
No-bo-sa-ki-no-jo-ni ——— Ku-do-ju-me-no fu-ne
aa–aa-aa-aa
Wa-su-ra=re-no ——-kijo-no-ne
Si-nano-jo-ru====== ju-me no-jo-ru
siBo
Het oorspronkelijke nummer staat hierboven, Pak Bo. Ik wist dat het populair was in die tijd, maar dat ook Indische jongens het zongen is nieuw voor mij!
De zangeres Waljinah heeft in de jaren negentig een Javaanse versie opgenomen:
Dank voor uw korte antwoord en de bijbehorende muziekjes, Mas Rob.
Toch moet er een soort muzikale kruisbestuiving zijn geweest tussen Japan en Indonesia, met “Boenga Sakoera” als resultaat. Waarschijnlijk gebeurde het tijdens de Japanse bezetting. Welke Indonesiër zou anders uit zichzelf de Japanse “sakoera” bezingen?
Als ik het CV van Ismail Marzuki lees zou hij best de “schuldige” kunnen zijn, gegeven zijn voorliefde om met muziek uit alle windstreken te experimenteren en het feit dat hij in die tijd was verbonden aan Radio Kanri Hoso Kyoku, de opvolgster van de NIROM. Hij zal de bezettende macht met “hun” lied in het Indonesisch enorm hebben behaagd.
Voor zover ik weet kent men in Indonesia geen kersenbloesem (sakura), in ieder geval niet in de hete laagvlakte waar ik opgroeide, terwijl de sakura in Japan – u schrijft het ook al – zo wat heilig is. Ikzelf heb, voor een van mijn voormalige broodheren in Tokio zijnde, een keer de sakuratijd meegemaakt en heb met vele anderen de uitbundige bloesem bij het keizerlijk paleis bewondert.
“Sakoera’s” heetten volgens mij ook de Japanse burgerbestuurders in bezet NOI, naar het embleem dat ze op hun kraag droegen.
Pak Pierre
Sorry, “heb …..bewondert” met een dikke Djokdjase “D” van Dezentjé of Doortje Doe De Deur Dicht natuurlijk.
Pak Pierre
Ja, Boenga Sakoera is duidelijk geschreven om de Japanse broodheren te behagen. Of er muzikaal een direct verband is met Japanse liedjes, dat weet ik niet. Ik kan me ook voorstellen dat hij Bengawan Solo als voorbeeld nam omdat dat nummer zo in de Japanse smaak viel.
Pierre de la Croix zegt:
23 april 2015 om 22:32
Toch moet er een soort muzikale kruisbestuiving zijn geweest tussen Japan en Indonesia, met “Boenga Sakoera” als resultaat. Waarschijnlijk gebeurde het tijdens de Japanse bezetting. Welke Indonesiër zou anders uit zichzelf de Japanse “sakoera” bezingen?
=============================================================
Indonesiers die in aanraking waren geweest met de Japanners of Japanse cultuur* , en dat zijn er veel , buiten de Heiho, Peta , scholieren , huisvrouwen etc.
Zonder dat men hun als “collaborateurs” (wink) benoemen.
Als ik penCipta van Sakura intikt , zie ik een andere naam ene Sudharnoto ( Lagu ciptaan :[1] Bunga Sakura 1942 ).
Ja, dat is het voorbehoud waar ik het over had. Toch denk ik dat Sudharnoto als componist van het lied minder waarschijnlijk is. Sudharnoto werd in oktober 1925 geboren. In de internetbronnen die het lied aan hem toeschrijven wordt gesteld dat het lied is geschreven in 1942. Hij zou dus 17 zijn geweest toen hij het lied schreef. Dat zou kunnen, maar is toch minder waarschijnlijk. Temeer, omdat zijn andere composities van veel latere datum zijn.
Sudharnoto heeft overigens veel later een album uitgebracht met muziek van Marzuki. http://www.olx.co.id/iklan/kaset-musik-nostalgia-mengenang-ismail-marzuki-94051809.html In de jaren vijftig werkte hij voor de Indonesische radio. Als lid van Lekra werd hij in 1965 gevangen gezet. Na zijn vrijlating werd hij vertegenwoordiger van een ijsfabriek en taxichauffeur.. Roda kehidupan berputar…
Tja … als de Sakura voor Japan is als de tulp voor Nederland of nog veel meer, dan denk ik toch dat de oorsprong van “Boenga Sakoera”, althans van de melodie, te vinden moet zijn in Japan en niet in Indonesia.
Mogelijk dat de heren Marzuki of Sudharnoto om hun moverende redenen aan de Indonesianisering van het lied hebben bijgedragen door arrangement en natuurlijk vertaling.
Wie was de componist van “Als de lente komt, dan schenk ik jou, tulpen uit Amsterdam”?
Pak Pierre
Het is mogelijk dat de melodie een Japanse oorsprong heeft, maar ik heb die niet kunnen vinden. Evenzeer is mogelijk dat de melodie geïnspireerd is door Bengawan Solo.
Ik denk dat dit laatste meer waarschijnlijk is. De overeenkomsten tussen Boenga Sakoera en Bengawan Solo zijn opvallend. Als aangenomen wordt dat Boenga Sakoera een adaptie is van een Japanse melodie, dan zou Bengawan Solo evenzeer moeten zijn beïnvloed door dat lied. En dat is minder aannemelijk. Bengawan Solo is geschreven in 1940, vóór de Japanse bezetting.
Wat wél zeker is, is dat Bengawan Solo qua sfeer en melodie een gevoelige Japanse snaar raakte. Er moeten haast wel GEVOELSMATIGE overeenkomsten zijn met Japanse liedjes van voor de oorlog. Liedjes als:
en:
Sorry, moet zijn:
Tja ….. “Ein Lied geht durch die Welt”. Was dat niet Joseph Schmidt die dat zong, voor den oorlog?
Hoe het ook zij, ik vind het boeiend dat door uw bespiegelingen over “Bengawan Solo” in mijn herinnering een ander lied met sterk gelijkende melodie opdook. Een lied dat ik in bezettingsjaren als kind mogelijk uit een huis in de buurt had horen klinken, want “wij”, dus mijn grootmoeder, moeder en tante met wie mijn zusje en ik als “buitenkampers” de oorlog doorkwamen, hadden geen radio. Die was ingepikt door de Japanner, net als de Ford van mijn tante. Toen die werd opgehaald startte hij niet. Moest worden weggesleept. Mijn tante heeft altijd geloofd in een (sabotage)daad van hoger hand, maar toen ik als volwassene het verhaal weer hoorde dacht ik aan onze trouwe kebon cum chauffeur Pak Diroen, die met zijn kinderrijke gezin de hele oorlog door bij ons woonde, in “het paviljoen”. Die Ford was ZIJN ziel en zaligheid …..
Maar goed … back to topic. Ik hoorde dus als, pak ‘m beet, 5 jarige in het midden van de oorlog “Boenga Sakoera” vaak genoeg om de wijs te onthouden. Daarna hoorde ik het nooit meer in het echt, tot een paar dagen geleden. Groot was mijn verrassing toen bleek dat er zelfs meerdere Indisch/Indonesische vertolkingen van waren.
Dat de Japanners verzot waren op weemoedige deuntjes als “Bengawan Solo” en “Boenga Sakoera” kan ik goed begrijpen. Hun (korte) volkslied is daar ook een voorbeeld van, je zou van hun een krijgshaftige mars verwachten.
De Japanners zaten (en zitten) vol schrille tegenstellingen: Enerzijds oorlogszuchtig, gewelddadig, wreed, anderzijds zo sentimenteel “als een bos uien”. Dat verschijnsel is dacht ik ook bekend bij Duitsers. Duitse kampcommandanten waren wreed en meedogenloos binnen het kamp, thuis “na het werk” gedroegen zij zich als goede huisvaders en snikten ze “zu Weihnachten” van heimwee.
Pak Pierre
“was Shina No Yoru (‘Chinese Nachten’)” In 1938 was Japan al een jaar in oorlog met China. ’s nachts de Troostmeisjes?
Pierre de la Croix zegt:
25 april 2015 om 11:47
De Japanners zaten (en zitten) vol schrille tegenstellingen: Enerzijds oorlogszuchtig, gewelddadig, wreed, anderzijds zo sentimenteel “als een bos uien
Niet voor kinderoortjes .
http://over.bnn.nl/persberichten/post/78528
siBo/
John O’Mill over de Japanse man:
Wie de Mastur niet beert,
is de Onan niet weert
Pak Pierre