Open brief van Voorzitter JES, Jan van Wagtendonk, aan de MP Mark Rutte
Open brief: Aanpassing Kono verklaring

Geachte heer Rutte,
Aanpassing Kono verklaring.

Het kan toch niet waar zijn dat een Eerste Minister van Japan de Kono verklaring alsnog wil aanpassen? Elke gedachte daartoe moet op voorhand krachtig worden afgewezen. De uitspraak, dat tijdens het huidige bewind van Eerste Minister Shinzo Abe de Kono verklaring niet wordt aangepast is onvoldoende en zet de huidige en toekomstige relatie van Japan met Nederland ernstig onder druk.

Het rapport van het Japanse studie team, door de chef Kabinet Secretaris Suga aangesteld, beperkt zich voornamelijk tot de onderhandelingen tussen Japan en de Republiek Korea in 1993 omtrent de woordkeuze in de Kono verklaring.

Het onderzoek maakt de directe betrokkenheid van het Hoofdkwartier van het Japanse Keizerlijke leger en de toenmalige Japanse regering tot het systeem van Troostmeisjes ook duidelijk, maar ook dat Japan deze betrokkenheid tracht te verdoezelen. In het bijzonder de erkenning dat werving van Troostmeisjes onder dwang van direct betrokken militairen geschiedde en zij in door militairen opgerichte comfort stations te werk werden gesteld wordt betwijfeld bij gebrek aan administratief bewijs! Het werven en dwingen tot prostitutie is een oorlogsmisdaad welke door het Japanse Keizerlijke Leger werd geïnstitutionaliseerd.

De feiten waarop de Kono verklaring is gebaseerd werden niet onderzocht. Hierdoor kunnen de volgende punten over het hoofd worden gezien:
1. Naast Koreaanse slachtoffers zijn er ook Nederlandse slachtoffers die het lot van gedwongen militaire seksuele slavernij hebben moeten ondergaan in door Japan tijdens de 2e Wereldoorlog bezette gebieden, onder meer Nederlands-Indië,
2. De Temporaire Krijgsraad te Batavia heeft in 1948 uitspraken en veroordelingen gedaan inzake de Semarang dwang prostitutie zaak,
3. De motie Van Baalen c.s. uit 2007, wordt door de Japanse regering nog steeds genegeerd.
4. Japan had een dergelijk onderzoek door onafhankelijke adviseurs van de Mensenrechten Raad van de Verenigde Naties moeten doen uitvoeren.

In de Kono verklaring erkent Japan, overigens pas 50 jaar na het einde van de Tweede Wereld Oorlog, dat jonge vrouwen en meisjes, onder meer in het voormalige Nederlands-Indië, door het Japanse Keizerlijke leger werden gedwongen tot seksuele slavernij. De zogenoemde “Troostmeisjes” werden onder dwang en verschrikkelijke omstandigheden in Comfortstations gehuisvest. Zij werden dagelijks vele malen verkracht en misbruikt. De Japanse regering bood in de Kono verklaring hiervoor excuses aan, maar liet een beperkte compensatie regeling over aan een “privaat initiatief” het Asian Women’s Fund. Het onderzoek naar de wijze waarop de Kono verklaring tot stand is gekomen en bewijzen in twijfel trekt reduceren deze tot een nietszeggende beledigende verklaring – een verdere vernedering van de slachtoffers.
De onomstotelijke bewijzen van de misdaden van het Japanse Keizerlijke leger werden nogmaals in Tokio tijdens de 12e Asian Solidarity Council op 2 juni jl. in meer dan 500 documenten overhandigd aan het Secretariaat van het Kabinet van Japan.

De huidige Eerste Minister van Japan twijfelde al eerder aan de Kono verklaring. Reden waarom in de Tweede Kamer de motie Van Baalen c.s. van 20 november 2007 werd ingediend met het verzoek aan de regering om bij Japan aan te dringen om het lot van de “Troostmeisjes” blijvend te erkennen en te compenseren. De motie werd met algemene stemmen door de Tweede Kamer aanvaard. Ondanks nadrukkelijke verzoeken van de toenmalige Minister van Buitenlandse Zaken de heer Verhagen werden deze door Japan genegeerd.

De flagrante schending van de mensenrechten door het Japanse Keizerlijke leger gedurende de bezetting van Nederlands-Indië en de wijze waarop de Japanse regering de slachtoffers van die bezetting zowel in als buiten de kampen nog steeds negeert en schoffeert, is en blijft onaanvaardbaar. De Japanse Eerste Minister bagatelliseert de oorlogsmisdaden van het Keizerlijke leger, schoffeert met zijn bezoeken aan de Yasukuni tempel de oorlogsgetroffenen en nazaten van de gevallenen, en toont geen enkel respect voor de pijn en het leed dat de overlevenden van de Japanse terreur nog dagelijks ervaren.

Door het ontkrachten van de doelstellingen van de Kono verklaring, door deze telkens ter discussie te stellen, moet Japan wereldwijd aangemerkt worden als instabiel en onverantwoordelijk in het niet erkennen van zijn oorlogsmisdaden. Geëist moet worden dat Japan onverkort schuld erkent voor de oorlogsmisdaden van het Japanse Keizerlijke leger en tevens respect toont voor de nog levende Nederlandse oorlogsgetroffenen en voor de nazaten van de reeds overleden Nederlanders uit voormalig Nederlands-Indië. Dit protest dient tevens kenbaar gemaakt te worden bij de Ministerraad van Europa en de Hoge Commissaris van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties, met het verzoek om Japan op de schending van de mensenrechten door het Keizerlijke leger te wijzen. Immers door het ontkennen van de seksuele militaire slavernij en terreur tijdens de Tweede Wereldoorlog geeft Japan een vrijbrief aan de verkrachtingen en terreur die nog dagelijks in oorlogsgebieden plaatsvinden. Het kan niet waar zijn dat de Eerste Minister van Japan de oproep van Angelina Jolie tijdens de Londense Summit on Sexual Violence aan de wereld gedaan om het seksueel geweld uit de taboesfeer te halen negeert en daarmee het Keizerlijke leger alsnog vrijpleit.

Namens de nog levende Nederlandse oorlogsgetroffenen en de nazaten van de velen die in Nederlands-Indië als gevolg van de Japanse terreur zijn omgekomen, verzoekt het bestuur van de Stichting Japanse Ereschulden aan u als Minister President van Nederland bij uw ambtsgenoot de Eerste Minister van Japan met nadruk duidelijk te maken dat Japan de motie Van Baalen c.s. dient uit te voeren en krachtig te protesteren tegen mogelijke aanpassingen in de Kono verklaring van 1993. Daarbij tevens aan te geven dat de Nederlands-Japanse relatie bij wijziging ernstig wordt verstoord. Wij achten het van groot belang dat de Nederlandse bevolking blijvend op de hoogte wordt gehouden van de onaanvaardbare opvattingen van de Japanse regering inzake de Kono verklaring en het gebrek aan respect voor de nog levende Nederlanders uit voormalig Nederlands-Indië en de nazaten van de reeds overleden landgenoten. Vandaar dat deze brief aan u, als een open brief naar de media wordt gestuurd.

Namens het bestuur van de Stichting Japanse Ereschulden,

J.F. van Wagtendonk