Biografie H.J. van Mook

vanmookHistoriek.net:
De biografie van de controversiële laatste landvoogd van Nederlands-Indië, H.J. van Mook (1894-1965), die in juli 1947 een grootscheepse militaire actie tegen de Republiek Indonesië ontketende.  Desondanks was Van Mook de man die gedurende zijn hele carrière ‘een vrij en gelukkig Indonesië’ – dekolonisatie – tot zijn lijf- spreuk had. Goed bestuur was volgens hem de basis voor een onafhankelijk Indonesië, maar ook de legitimatie van het Nederlandse gezag in Indië.

Trouw:
Al vroeg in zijn bestuurlijke loopbaan droomde Huib van Mook (1894-1965) van een ‘vrij en gelukkig Indonesië’ en dat maakte hij zelfs tot zijn lijfspreuk. Dat uitgerekend hij opdracht gaf tot een bloedige ‘politionele actie’ van het Nederlandse leger mag tragisch heten

Dit bericht werd geplaatst in Boeken. Bookmark de permalink .

54 reacties op Biografie H.J. van Mook

  1. Frans zegt:

    De Volkskrant:
    “Al in 1942 schreef hij dat Nederland het zelfbeschikkingsrecht van Indonesië moest erkennen, tot afgrijzen van Den Haag. Maar toen hij na de bevrijding terugkeerde in Batavia stond er op muren en trams ‘Van Mook. Watcha doin’here?’ Overal in het land keerden strijdende groepen zich tegen Nederlanders. Deze uitbarsting van geweld, de bersiap, had Van Mook altijd gevreesd. Het was het gevolg van verdrukking, wanbestuur, gebrek aan gevoel voor het nationalisme in Azië, zei hij. ‘Ik zal God danken als ik deze betrekking kan kwijtraken.’

    Onvermoeibaar bleef Van Mook desondanks ijveren voor zijn ideaal. In die ijver zat tenslotte ook de mislukking. Toen de Republikeinen de macht niet bleken te willen delen en hem buitenspel zetten, bood hij geen weerstand meer aan de op oorlog gebrande Nederlandse leger- en marineleiding. In de nacht van 20 op 21 juli 1947 gaf hij het startsein voor Operatie Product, de eerste politionele actie. Militaire actie was nodig om zijn Indonesië te redden. ‘Indonesiërs hadden hulp en leiding nodig om hun land te kunnen besturen’, mopperde hij later tegen journalisten.

    Toen had Nederland het hoofd al gebogen voor de internationale druk. In 1948 kreeg Van Mook zijn ontslag. In Nederland en Indië voelde hij zich niet meer thuis. Hij werd hoogleraar openbaar bestuur in Amerika en bekleedde een hoge functie bij de VN. Na zijn pensioen vertrok hij naar Frankrijk”.
    .

  2. De Hr. Van Mook heeft net als zo velen bestuursambtenaren op het verkeerde paard gewed (gegokt). Zoals vele anderen was hij ziende blind.
    Cap

    • siL zegt:

      Veel indo’s en totoks hadden ook op het verkeerde paard gewed. De totoks namen hun verlies, de indo’s willen hun inleggeld terug.

      • Jan A. Somers zegt:

        “Veel indo’s en totoks hadden ook op het verkeerde paard gewed.” Dat is dan samen met Sjahrir geweest. Samen hebben ze aan de wieg van de RIS gestaan. Via de Linggadjati-overeenkomst, die praktisch ongewijzigd in de akte van soevereiniteitsoverdracht terecht is gekomen. Met de handtekeningen van het koninkrijk en de hele RIS. Maar gelijk hebben is niet altijd hetzelfde als gelijk krijgen. Beiden zijn zij dan ook geruisloos zonder bedankje weggewerkt door hun regeringen. In zijn biografie van 1949 zegt hij daarover niet veel. De recensie van de nieuwe biografie (met de kennis van nu!) maakt me nieuwsgierig.

  3. Peter van den Broek zegt:

    Van Mook, een tragisch man. Wel ijveren voor een vrij en gelukkig maar federatief Indonesie, en na de oorlog actief meewerken om allerlei deelstaten in Indonesie op te richten (zie Malinoconferentie); dat was zijn interpretatie van het ZELFbeschikkingsrecht van Indonesie. Hij is de enige Indische ambtenaar die het tot GG weliswaar luitenant, gebracht heeft.

    Zijn biografie lijkt mij toch wel interessant aangezien hij een vooraanstaande hoofdrolspeler van de periode na de WOII is. Dat wordt mijn 2de indische biografie na die van Sukarno. Ik denk dat ik het boek op de TTF koop. Het wordt nu kiezen tussen van Mook en dat geruchtmakende boek waarvan ik de naam kwijt ben, iets van de stank van trassie..

    • siL zegt:

      Wij hadden gisterenavond een discussie-avond (koempoelan), daar viel ook de naam van het boek:
      Generaal Spoor, triomf en tragiek van een legercommandant, door J.A. de Moor, uitgev. Boom
      Misschien ook interessant voor u (allen).

    • Jos Crawfurd zegt:

      Heer Peter v/d Broeck,ik wil niet over van Mook hebben. Alleen zijn huwelijksleven was erbarmelijk geweest;zielig die man,ik kan het weten…..maar is Uw Oom,Harry die getrouwd is met Tante Juul. Onlangs zijn ze er niet meer,ze hebben nog een dochter die in Brabant woont en een schoonzoon met dezelfde voornaam als me.
      Mvg Jos Crawfurd.

  4. Pierre de la Croix zegt:

    Er wordt zoveel geschopt tegen het streven van Nederland (en van Pan Mook als hoogste uitvoerder van Nederlands beleid ter plekke *) om van het nieuwe Indonesia een federatieve staat te maken met grote autonomie van de respectieve delen.

    Maar …. men kan de souvereiniteitsoverdracht ook beschouwen als het opleveren (= aan de eigenaar teruggeven) van een huurhuis in Nederland: “Bezemschoon” en “in de oude staat”.

    Wel, “bezemschoon” wil zeggen “zoveel mogelijk in staat van orde en rust” en “in de oude staat” zoveel mogelijk in de toestand van vóór de komst van de VOC”.

    Die “oude staat” was na ruim 3 eeuwen moeilijk te reconstrueren. Next to best was, zo lijkt mij, een federatieve opdeling waarbij zoveel mogelijk rekening werd gehouden met de verlangens van de inwoners van de betreffende regio’s. Lijkt me best eerlijk en rechtvaardig en volledig in overeenstemming met het volkerenrecht.

    Maar goed, voor “what ifs” en andere fantasietjes is op I4E geen plaats, zo heb ik van een aantal trouwe interrrlectuele lezertjes begrepen. Het zij dan zo.

    Tjalie Robinson zou schrijven: “Wie dit leest is gek”.

    Pak Pierre

    * Toch maar mooi voor een Indo.

    • Jan A. Somers zegt:

      “hoogste uitvoerder van Nederlands beleid ter plekke” Ik ken alleen maar een diepe kloof tussen Van Mook en het Nederlandse beleid. Gelukkig maar, zonder Van Mook/Sjahrir had de ellende nog langer geduurd.

      • RLMertens zegt:

        @Somers. Diepe kloof etc. Waarom/waarvoor (na de Hoge Veluwe!=mislukte initiatief van Van Mook) dan ‘plotseling’ die federale opzet? Ingefluisterd door ‘verdeel en heers’ politici; Gerbrandy, Welter,Logemann,Romme, en gg.Tjarda van S.? – Waarom ‘leende hij (oud STUW lid) zich’ om juist, na zijn blijde/optimistische radio toespraak na het bereiken van een Linggadjati akkoord, om toch tot geweld over te gaan? Terwijl zijn naaste medewerker prof.Sanders aftrad!- Zijn verdiensten? Hij werd op een nogal ‘onbeschofte wijze’ opzij gezet. Er is 1 straat ( Rijswijk met ook een gen.Spoorlaan!) in heel Ned.naar hem vernoemd.(omdat de toenmalige burgemeester een vriend van hem was. Ook van Spoor?) Zonder Van Mook/Sharir (beiden afgeserveerd!) had de ellende nog langer geduurd? Door wie/wat werd ellende veroorzaakt?

        • sIL zegt:

          Door wie/wat werd ellende veroorzaakt?

          Door de bank genomen: door de Nederlandse poltiek. De Japanners maakten daarvan handig gebruik: hun propaganda (PR) was beter.
          .
          Zelfs in Nederland pleegde de politiek obstructie, maar nu tegen de Indische Nederlanders, die zich, wat hun toekomst en lot betrof, zich met de Nederlanders verknoopt hadden.

      • Pierre de la Croix zegt:

        Tja Pak Somers,

        Niet alle uitvoerders voeren precies uit wat hun opdrachtgevers voor ogen staat.

        Pak Pierre

    • Surya Atmadja zegt:

      Pierre de la Croix, on 16 mei 2014 at 11:47 said:
      Wel, “bezemschoon” wil zeggen “zoveel mogelijk in staat van orde en rust” en “in de oude staat” zoveel mogelijk in de toestand van vóór de komst van de VOC”.
      ——————————————————————–
      In de makelaardij heet het “sleutelklaar” .

      Adoeh , niet zo dong , hoe toh ?.
      Moeten de Indonesiers dan “zuchten” onder de Javanse juk” ( dat beweren sommige buitenlanders).
      Ten tijde van Madjapahit of de poging van Mataram II om Java en mss ook andere delen van Nusantara te beinvloeden ?

      • Pierre de la Croix zegt:

        Ach Pak Surya,

        Daar gaan uw hakken weer in het Amsterdamse zand en de naald in die ene groef van de grammofoonplaat. Uw eenheidsstaat in gevaar.

        Het “zoveel mogelijk” in de oude staat opleveren van de archipel, rekening houdend met de actuele wensen van de bewoners van de diverse eilanden en eilandengroepen zou toch zo’n rare gedachte nog niet zijn geweest.

        Maar de Republiek in de persoon van de Boeng en zijn medestanders wilde met alle geweld (letterlijk) en gechicaneer op het internationale podium alles wat VOC en het Nederlandse gouvernement met musket, list en bedrog bij elkaar hadden gesprokkeld in den schoot geworpen krijgen en in den schoot verenigd houden (sic).

        Dat hebben o.m. de Zuid-Molukkers (invasie met KPM-vloot in 1950; executie Soumokil 1966) en de Papoea’s (1962) wel geweten.

        Daarom ben ik ook van mening dat Johan Teterisa vrij moet komen.

        Pak Pierre

    • Wal Suparmo zegt:

      Deze ‘”SINJO SOMPOK” had naast mijn tante woont in Semarang.

  5. Surya Atmadja zegt:

    “Goed bestuur was volgens hem de basis voor een onafhankelijk Indonesië, maar ook de legitimatie van het Nederlandse gezag in Indië ”
    ——————————————————–
    Hoe ken dese ?

  6. Peter van den Broek zegt:

    Geachte Heer Somers U heeft gezegd: . Gelukkig maar, zonder Van Mook/Sjahrir had de ellende nog langer geduurd.

    Ik denk het niet. De Republiek wilde alles opgeven om toch maar de onafhankelijkheid te krijgen, ze slikte veel tijdens de onderhandelen maar niet alles. Nederland wilde Indie weer onder haar Juk (orde en rust) krijgen en zette toch de 1ste politionele actie door om haar koloniale zin door te drijven . Nederland en de RI bleven maar zonder veel perspectief dooronderhandelen. Toen Nederland tijdens de onderhandelen onder internationaal toezicht toch de 2de politionele actie doorzette, was het gedaan. Uitspraken van de Veiligheidsraad en ook druk van de VS en Engeland zette Nederland weer aan tafel en werd er een oplossing de zgn soevereiniteitsoverdracht gevonden.

    Nederland kon ook niet verder want de VS weigerde militair materiaal te sturen. Wat misschien doorslaggevend was dat de Oorlogsvrijwilligers maar drie jaar in Indie konden blijven, ze waren er vanaf 1946 en wie zouden dan naar Indie gestuurd moeten worden, zeker de broers en neven van Poncke Princen.

    Tenslotte was er zelfs in de Ministerrarad over gesproken dat Nederland financieel niet langer een staand leger in Indie kon houden, door de soevereiniteitsoverdracht kon Nederland haar gezicht nog bewaren.

    Na de soevereiniteitsoverdracht had de republiek vrij spel en gooide heel de soevereine boel overboord. Dat was voor hun de waarde van die overdracht, een stuk papier en werd de eenheidsstaat opgericht.

    Als Linggadjatti zo belangrijk was geweest waarom is dan 3 jaar lang een koloniale oorlog gevoerd waarbij meer dan 5.000 Nederlandse soldaten tevergeefs de dood vonden, ik spreek niet over Indonesische verliezen. Dan mag wel filosofisch over de zin van het bestaan gesproken worden. Ik wil dat daar wel onderzoek naar worden gedaan dan naar die Excessen want die komen gewoon voor de rechter. Dit is reine geschiedenis

    • P.Lemon zegt:

      @PvdenBroek “Nederland kon ook niet verder want de VS weigerde militair materiaal te sturen”

      En met een lege portemonnee vooral het eigen land na WO2 niet weer opbouwen.

      “Op het internationale vlak werd de druk op Nederland verder opgevoerd. Onder leiding van Amerika koos de Veiligheidsraad onomwonden partij tegen Nederland. Er dreigden internationale sancties en intrekking van de Marshallhulp.

      -Aldus rijp gemaakt om terug te vallen tot ‘kleine boeng’ op het wereldtoneel en de dolksteek in de rug te ontvangen-

      In mei 1949 ging de Nederlandse regering overstag.In de onderhandelingen stelden de Indonesische nationalisten zich soepel op en werd een aantal Nederlandse gevoeligheden ontzien. Het onafhankelijke Indonesië zou een federale structuur kennen: de Verenigde Staten van Indonesië.
      De Nederlands-Indonesische Unie kwam nooit echt van de grond en werd uiteindelijk in 1956 ten grave gedragen.
      http://nl.wikipedia.org/wiki/Indonesische_onafhankelijkheidsstrijd

    • Jan A. Somers zegt:

      Voor onderzoek kijk eerst naar “Officiële bescheiden betreffende de Nederlands-Indonesische betrekkingen 1945- 1950” 1971-1996, 20 delen, Den Haag: Martinus Nijhoff.
      Citaat: “3 jaar lang een koloniale oorlog” Vanaf Linggadjati tot de Rondetafelconferentie zijn gemengde Indonesische/Nederlandse diplomatieke/ambtelijke commissies bezig geweest met het regelen van de soevereiniteitsoverdracht. Behalve tijdens de 2 en 3 weken van de politionele acties vrijelijk heen en weer reizen tussen Batavia en Yokyakarta! Oorlog? Ze waren al vroeg begonnen na de waarschuwing van Sjahrir/Van Mook op te schieten om militair ingrijpen van beide zijden zoveel mogelijk voor te zijn. Het was een enorme klus, overdracht van alle activa en passiva van een land zo groot als heel Europa. Goed gelukt. Op de Rondetafelconferentie ging het voor die regelingen dan ook om hamerstukken die iedereen kon vertrouwen. De deelnemers van die conferentie hadden voor het merendeel ook geen verstand van staatshuishoudkunde en vermoedelijk ook weinig interesse.
      Citaat: “Ik denk het niet. De Republiek wilde alles opgeven om toch maar de onafhankelijkheid te krijgen” Ook de Nederlandse regering wilde na Linggadjati tot een vergelijk komen. Het waren de parlementen die tegen waren en dreiging van militaire zijde. De Indonesische strijdkrachten zijn altijd tegen geweest, de Nederlandse strijdkrachten konden maar net in toom worden gehouden. Kruls en Helfrich zijn nog bij koningin Wilhelmina op bezoek geweest om hun gelijk proberen te krijgen. De Nederlandse regering had niet alleen het probleem dat er geen enkelvoudige meerderheid in de Kamers was. Voor de afscheiding van Indonesië was er een grondwetswijziging nodig. Een zware en tijdrovende procedure: Twee keer behandeling in beide Kamers, met een 2/3 meerderheid, met tussentijdse verkiezingen. Daar heb je ruim een jaar voor nodig.
      Citaat: “Dat was voor hun de waarde van die overdracht, een stuk papier en werd de eenheidsstaat opgericht.” Dat tekent dan meteen de volkenrechtelijke kwaliteit en betrouwbaarheid van Indonesië! Als soeverein land mag je intern doen wat je nodig acht, wel netjes om je verdragspartner behoorlijk in te lichten. En extern wel netjes om je aan de afspraken te houden. Daar bestaat een procedure voor: heropenen van de onderhandelingen! Dat hadden we kunnen weten. Uit mijn dissertatie: “Voor de vorst waren verdragsbepalingen vaak niet meer dan concessies die hij naar believen kon herroepen, zelfs indien deze concessies in bilateraal overeengekomen verdragsteksten waren verwoord. (…) Een verdrag was voor de vorst slechts een in de tijd en persoon begrensd accent (…).” Maar Nederland was allang blij er van af te zijn. Er wordt alleen nog gewacht op de nabetaling van salarissen. maar daar is in Nederland geen belangstelling voor.

      • RLMertens zegt:

        @Somers-de CG ‘kreeg gelegenheid’ de Linggadjati te volbrengen tot parafering en ondertekening toe, 25/3-’47 te paleis Rijswijk, Batavia.
        En dat, terwijl in Ned. een enorme weerstand werd ontketende door oa Romme; als de Britten weg zijn, doorstoten etc,Gerbrandy en de legerleiding door gen.Spoor.opgehitst (zie J.P.de Jong; diplomatie of strijd) Als toen Van Mook, bekend als ‘doordrammer’, zich had laten gelden tegen een eventueel ‘politionele actie’ te zijn(binnenkamers reeds in voorbereiding), desnoods af te treden( samen met prof.Sanders,die dat wel deed!) dan ‘duurde oorlog nog korter’ dwz. dan was er helemaal geen oorlog gekomen!.Omdat deze ‘beslissing van hem ‘, zeker de steun van de Britten en VN had verkregen. Helaas, hij dacht met zijn ‘loyaliteit’ (vele Indischen eigen) zijn positie/cariëre te verstevigen/veilig te stellen (?) en koos voor die actie. Waarna hij toch daarna werd ‘afgeserveerd!’ en in de Vaderlandse geschiedenis ‘verdween’..
        note; Indischen; Zijn biograaf meldt; Geboren in Indië uit Nederlandse ouders…Waarom zo explecit uit ‘Nederlandse ouders’ vermeld? Volbloed en van ‘vreemde smetten vrij’? Ene prof.Gerretson (Indië specialist, aanhanger van het Comité Rijkseenheid,Romme/Gerbrandy) noemde hem een ‘treacherous nigger!’= halfbloed.

        • Jan A. Somers zegt:

          “de CG ‘kreeg gelegenheid’ de Linggadjati te volbrengen tot parafering en ondertekening toe, 25/3-’47 te paleis Rijswijk, Batavia.” Ja, dat klopt, alleen de datum wist ik niet meer. Het stuk was overigens al op 15 november in Batavia door beide delegaties geparafeerd.
          Het was geen verdrag tussen staten, met een volkenrechtelijke status, maar een akkoord tussen onderhandelaars, als agenda voor de Rondetafelconferentie de eerste stap in de procedure. In zijn eigen biografie (1949) noemt Van Mook dit een hoofdstuk van de besprekingen. Voor Nederland was dit een rijksaangelegenheid (Chefsache in het Duits). De Nederlandse regering moest dit in het parlement dus zien rond te breien. En niet alleen in de Tweede Kamer die tegen was! Het was maar een kleine meerderheid die tegen was, normaal op te lossen met wat masseren in de achterkamertjes. De afscheiding van Indonesië moest echter via een wijziging van de grondwet, twee keer behandeling in beide Kamers, met een 2/3 meerderheid, met tussentijdse verkiezingen. Dat was dus niet haalbaar. Vandaar dat er een nota van wijziging terug naar de onderhandelingstafel werd gestuurd.
          Dat de heer Sanders zich als adviseur terug trok was als zijn persoonlijke beslissing te eerbiedigen. Hij kon het zichzelf ook veroorloven. Met het zich terugtrekken zou Van Mook de situatie nog ingewikkelder hebben gemaakt. Maar hij deed dat niet veel later, 3 november, nadat zijn opvolging was geregeld: Beel als Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon. En over Prof Gerretson (Utrechtse school) wil ik het maar niet hebben. Waarom? Lees zijn boek Coens eerherstel! En de bla bla van Romme, Welter e.a., dat is alleen maar lastig voor studenten bij het vak parlementaire geschiedenis. Dat was op 27 december 1949 gelukkig voorbij.

        • RLMertens zegt:

          @Somers. Linggadjati was geen verdrag tussen 2 staten?
          In art.1 staat toch duidelijk; De Nederlandse regering(=een staat) erkent de regering van de Republiek(= een staat) als de facto uitoefende het gezag over Java,Madoera en Sumatra! Voilà.
          -Zijn uittreding dd.3 nov., nadat zijn opvolging was geregeld?
          Volgens zijn eigen memoires; Indonesië, Nederland en de wereld 1949
          ontving hij het bericht;’De regering is van oordeel, dat de huidige omstandigheden voor het door haar nagestreefd wordende oplossing
          van het Indonesische vraagstuk een persoonswisseling in de vertegenwoordiging van de Kroon gewenst is’.Netter kon het niet uitgedrukt worden! Verbitterd (?) noteerde hij; ‘Het saldo van dienst en ondienst(!) dat de Nederlandse politieke wereld van mijn voorgezette werkzaamheid in Indonesië verwachtte, was blijkbaar duidelijk negatief geworden’. Zijn biograaf JC Bijkerk; De Laatste Landvoogd; Hij diende op 12/10-1948 zijn ontslag in bij de Koningin, terwijl hij daarna een brief van premier Drees dd.5/10-1945(dus een week eerder!) met het vriendelijke doch dringende verzoek(!) zijn functie neer te leggen.

        • Pierre de la Croix zegt:

          “5 october ’45” een ante datering door Drees?

          Pak Pierre

        • Jan A. Somers zegt:

          “In art.1 staat toch duidelijk; De Nederlandse regering(=een staat) erkent de regering van de Republiek(= een staat) als de facto uitoefende het gezag over Java,Madoera en Sumatra! Voilà.” Dat klopt helemaal. (Wat niet klopt is ‘=een staat’. Op die datum behoorde het grondgebied van de RI nog steeds tot het Koninkrijk der Nederlanden.) De Linggadjati-overeenkomst is een overeenkomst met de regering (niet de republiek zelf en ook niet van de RIS). Regeringen, geen staten. De facto! Er is verschil tussen erkenning van regeringen en van staten. Gelukkig maar, er moet gepraat worden, en daar is een erkende gesprekspartner voor nodig. In het huidige volkenrecht heet zoiets effective control van een National Liberation Movement. Het grondgebied waar de regering van de RI feitelijk(de facto) effectief gezag uitoefent. En daarvoor ook verantwoordelijk is. En van Indonesische kant alleen de RI! Niet de RIS! Die overeenkomst is niet goedgekeurd door het Nederlandse parlement. Dat hoefde als onderhandelingsdocument eigenlijk ook niet omdat pas de uiteindelijke akte (die van 27 december 1949) moest worden goedgekeurd zoals elk volkenrechtelijk verdrag. In dit geval gevolgd door een grondwetswijziging. Toch is die overeenkomst tussen regeringen door de Nederlandse regering voorgelegd aan het parlement om die nodige 2/3 meerderheid te onderzoeken.
          Het lijkt spijkers op laag water zoeken. Maar het blijkt ook uit de resolutie van de Veiligheidsraad. De soevereiniteit van het Koninkrijk kon niet worden ontkend, alleen een staakt het vuren, en verder praten.

  7. P.Lemon zegt:

    @Hr Somers ” Dat tekent dan meteen de volkenrechtelijke kwaliteit en betrouwbaarheid van Indonesië! Als soeverein land mag je intern doen wat je nodig acht, wel netjes om je verdragspartner behoorlijk in te lichten. En extern wel netjes om je aan de afspraken te houden.”

    Puur opportunisme als je de big boys als de VS, de Britten en de VN achter je hebt staan. Zoals recent de Krim met Putin in de rug een lange neus trok tegen Kiev.
    Machtspolitiek begint bij wijze van spreken aan de basis van de piramide van Maslow en in de top, het fatsoen je aan verdragen te houden. We zijn mensen per slot van rekening.

    • Anoniem zegt:

      Hieruit blijkt dat u geen politicus bent hr Lemon.
      Wat de Krim betrft: het Westen keek verlamd toe en deed niets. Dat gold evengoed voor Syrië,
      In Nederland keek de de Indische gemeenschap (inclusief het Indisch Platform) ook toe, hoe de Nederlandse politiek met haar solde.
      Er werd regelmatig luid geprotesteerd en gediscussieerd op forums als een leeuw zonder tanden. Een enkele petitie werd ondertekend, maar dat was het dan.
      De geur van andijvie verdween maar niet. Misschien dat een schep sambal wonderen verricht

      • sIL zegt:

        anoniem was sIL.
        Overigens wat won u ermee wanneer Indonesië, zich aan alle verdragen had gehouden?. Zou in dat land gebleven zijn dan?
        .
        Nasi sudah menjadi bubur. Oude koeien uit de sloot halen..

      • sIL zegt:

        Trassie, dan. Maar trassiemocht blijkbaar niet en als lammeren hield men zich aan de regels.

      • P.Lemon zegt:

        @ SiL.”Hieruit blijkt dat u geen politicus bent hr Lemon”

        Ben op plaatselijk niveau wel even aan een pol.partij verbonden geweest om te ervaren ‘hoe de paarden lopen’. Niet mijn wereld.
        Daarom ben ik verbaasd dat u mijn opinie hoewel ontkennend daarmee juist bevestigt. Zette die nl tegenover de geuite academische teleurstelling van dhr Somers dat een land onfatsoenlijk met afgesloten verdragen omgaat.
        Op nationaal niveau kan daarom de indische gemeenschap als een niet homogene groep en zonder ‘eigen politieke kopstukken’ ook geen vuist maken.
        Toch jammer dat we die kans in het geboorteland hebben moeten missen 😦

  8. Anoniem zegt:

    Pak Lemon dat ben ik geheel met U eens.

    Alleen is mijn visie omtrent Kiev een tikkeltje anders.

    Toe EU baas van Rompuy gesecondeerd door blaaskaakje van Baalen meenden in Kiev de grote broek aan te moeten trekken om Oekraine in te lijven bij de EU hebben ze de Russische Beer wakker gemaakt.

    Poetin kon dus niet anders dan wat hij gedaan heeft om die ongebreidelde EU uitbreidingsdrift richting het oosten in te dammen.
    En daar maakten de Russisch gezinde burgers van de Oekraine dankbaar gebruik van om te berontak en zelfstandigheid resp. aansluiting bij Rusland te eisen..

    De geschiedenis met Greenpeace was al een aanwijzing dat Poetin zoiets niet langer zou pikken.

    • Pierre de la Croix zegt:

      Een man als Pan Mook zou dat alles misschien hebben voorzien.

      Hadden we onze tanks maar weer.

      Pak Pierre

  9. Huib zegt:

    Anoniem is Huib

  10. Huib zegt:

    En die JSF’s zijn er ook nog steeds niet want met die krakkemigge oude brikjes kunnen we de Oekraine niet eens halen. Laat staan de Russische luchtmach partij bieden. Maar we hebben mss nog wat krasse KNILLERS die we toch kwijt willen. Mocht de nood aan de man komen.

  11. Surya Atmadja zegt:

    Als ik de redenering van Pak Jan volg , dan werd alleen de facto macht van R.I (over Java-Madura-Sumatra) die geschonden werd door Nederland , door Politionele acties etc .
    Als R.I nog geen staat is , dan valt de verantwoordelijkheden van alle rotzooi , bersiap/rapokken etc in de handen van de Nederlandse regering .

    Pas na de soevereiniteitsoverdracht en de aansluiting van door Van Mook opgerichte deelstaten kan Nederland/Nederlanders de Indonesische regering aansprakelijk stellen.
    Of zie ik het verkeerd ?

    • Jan A. Somers zegt:

      “Als R.I nog geen staat is , dan valt de verantwoordelijkheden van alle rotzooi , bersiap/rapokken etc in de handen van de Nederlandse regering .” Nee hoor, wel goed lezen. In het huidige volkenrecht heet zoiets effective control van een National Liberation Movement. Het grondgebied waar de regering van de RI feitelijk(de facto) effectief gezag uitoefent, Java en Sumatra. En daarvoor ook verantwoordelijk is. Niet als het alleen maar een oproer betreft. Maar doordat de RI de zaak internationaal is gaan spelen, kan dit als een internationaal conflict worden beschouwd waarin de RI als NLM een rechtspersoon wordt met de regering als de facto gesprekspartner. Die NLM (de RI) wordt daarmee verantwoordelijk voor o.a. alle ingezetenen. De RIS staat hier helemaal buiten.
      “Kan dhr Somers op zijn bekende en gefundeerde formele wijze aangeven aangeven waar in het Internationaal Volkerenrecht, dus in welke wetten en verdragen regeringen worden erkend,” Het makkelijkst te lezen is P.H.Kooijmans, Internationaal publiekrecht in vogelvlucht. 3.1.2. Erkenning van regeringen. Beter is: M.N.Shaw, International law. 243 Recognition of states, 249 Recognition of Governments, 254 De Facto and De Jure Recognition. Wel oppassen, het is niet allemaal zwart/wit! Een zin: The recognition of a new government is quite different from the recognition of a new state.

  12. Peter van den Broek zegt:

    Dhr Somers geeft een verschil aan tussen de erkenning van regeringen en van staten. Kan dhr Somers op zijn bekende en gefundeerde formele wijze aangeven aangeven waar in het Internationaal Volkerenrecht, dus in welke wetten en verdragen regeringen worden erkend, ik kan die nergens vinden maar Internationaal Recht was voor mij maar een keuzevak.

    Het zou in zijn redenering mogelijk zijn de regering van de RMS zoook volgens zijn redenering die van de RI te erkenning zonder dat deze een soevereiniteit heeft. Een regering zonder staat lijkt hetzelfde als de koning zonder kleren.

  13. Peter van den Broek zegt:

    De vraag is ook over welke LInggadjati-overeenkomst we hebben, de zogenaamde aangeklede of uitgeklede Linggadjati overeenkomst die bindend was voor de Nederlandse regering en het Linggadjati-akkoors aanvankelijk door beide delegaties geparafeerd- dat bindend was voor de Republiek. Dit veroorzaakte natuurlijk grote verwarring.

    Door de trage ondertekeing van Nederland waren in Indonesie groeperingen van mening dat Nederland niet de nodige ernst in acht nam en achtte zich niet langer gebonden aan de wapenstilstand. De bestandschendingen namen toe en dat bemoeilijkte de implementatie van de politieke principes van de ovk.

    Let wel dat de opeenvolgende onderhandelingen wel leidde tot de eerste politionele actie door Nederland als leidende partij en de Republiek als lijdende partij

    bron: 1980 Ide Anak Agung Gde Agung “Renville als keerpunt in de Indonesische onderhandelingen”

  14. RLMertens zegt:

    @Somers; ‘Het grondgebied waar de regering RI feitelijk -de facto- gezag uitoefent; Java en Sumatra’. -Echter door deze overeenkomst, onder VN gezag, derhalve ook de jure=wettig door de VN is erkend! Ned. heeft altijd gepoogd onder het gezag van de VN.weg te komen om de kwestie RI op te lossen als binnenlandse aangelegenheid-zie Hoge Veluwe; geen gesprek met de RI, wel/niet met Indonesiërs praten etc. Deze Linggadjati overeenkomst moest er helemaal NIET komen, voor diverse politici KVP-Romme,Gerbrandy,Comité Rijkseenheid; vandaar ‘het aankleden’. Echter onder druk van de VN is de ‘naakte’ overeenkomst op 25 Mrt.1947 ter Batavia ondertekend. Waarbij beide staten! streefden om tot een RIS te komen, waarbij de RI(= staat),één van die RI staten zal zijn.Voor Ned.was er geen ontkomen meer aan;de RI was een feit, de facto en de jure! Er restte (voor de havikken; oa gen.Spoor) maar nog één weg; militair ingrijpen(van daar de troepen aanvoer) met een ‘smoes’ bestand schendingen etc.’Wij, Nederlanders, hadden er een taak, een roeping, een plicht, zó sterk,zó zwaar, dat we de wapenen ten slotte moesten laten spreken, zelfs uit naam van God’,aldus de Christelijke kranten!
    Echter, Ned kwam toen helemaal meer onder het gezag van VN en een wereld opinie, die zich tegen Ned.keerde. Van Mook kreeg daarna nog bittere pil te slikken, toen de door hem gestichte federale staten, zonder Ned.(V.Mook!) in mei 1948 een conferentie te Bandoeng hielden, met als uitkomst; in plaats van de lt.GG.; een directorium van 3 Indonesiërs en 1 Ned.Hoge Commissaris!

    • P.Lemon zegt:

      Pak S.A. “Voldoet R.I aan de eisen ?”

      Zo doorlezend kun je op alle slakken zout leggen en kun je je gelijk halen, maar dit vond ik wel opvallend…

      “Een de facto erkenning houdt voornamelijk verband met de tijdelijke effectieve controle van staat over een gebied.

      Deze erkenning is voorlopig en komt vaak voor in een situatie van
      een staat-in-vorming, die nog niet volledig onafhankelijk is.
      Voorbeelden zijn: de de facto erkenning van Indonesië
      toen de staat nog niet onafhankelijk was van Nederland

      Een de jure erkenning gaat verder dan een de facto erkenning en
      vindt plaats wanneer de entiteit voldoet aan de vier
      criteria, vastgelegd in de Montevideo Conventie…enz.
      ,
      Zelfs wanneer een entiteit aan alle criteria voor het staatsschap voldoet, legt het internationaal recht geen verplichting op
      om te erkennen.
      Bovendien toont ook de statenpraktijk aan dat er, zelfs wanneer aan de criteria voor het staat zijn werd voldaan, geen verplichting is tot erkenning. Als voorbeeld kunnen we de niet-
      erkenning van Zuid-Korea door Noord-Korea aanhalen.
      Hoewel er geen twijfel bestaat dat Zuid-Korea een staat is, bezit Noord-Korea de vrijheid om al dan niet over te gaan tot erkenning.De vrijheid tot erkenning wordt
      met andere woorden duidelijk beschouwd als internationaal
      gewoonterecht

      • RLMertens zegt:

        @Lemon; Inderdaad; Internationale erkenning als staat is een Internationale gewoonte recht. Als Ned @Somers. daartoe niet over ging; ok, andere landen deden dat wel, vanwege , het ‘wezenlijk bestaan’ van de RI vanaf 17/8-1945 door Egypte, India en bij Linggadjati door de VN! En bij dat besef, ‘restte voor Nederlandse havikken. maar nog één weg; de RI (pesthaard Djokdja) wegvagen’, Dachten zij

        • Surya Atmadja zegt:

          RLMertens, on 21 mei 2014 at 15:06 said:
          het ‘wezenlijk bestaan’ van de RI vanaf 17/8-1945 door Egypte, India en bij Linggadjati door de VN .

          En bij dat besef, ‘restte voor Nederlandse havikken. maar nog één weg; de RI (pesthaard Djokdja) wegvagen’,
          ——————————————————————————-
          1a. Indonesia werd door leden van de VN de jure erkend .
          b.Voldoet ook aan de Montevideo Convention.

          2. Klopt wel dat het gelukt was om “pesthaard” Yogya te veroveren(Pol.Actie II) en Soekarno op te pakken.
          Maar Indonesia bleef toen bestaan, verder vertegenwoordigd door PDRI=Pemerintah Darurat Republik Indonesia op Sumatra.
          Die later de macht terug gaf aan R.I .

          @ Pak Lemon :
          Indonesia voldoet ook aan de Montevideo Conventie , althans dat beweren ze .

          ARTICLE 1
          The state as a person of international law should possess the following qualifications:

          a ) a permanent population; (de Indonesiers ?)
          b ) a defined territory; ( Van Sabang tot Merauke ?)
          c ) government; ( Djakarta -Yogya) and
          d) capacity to enter into relations with the other states.
          (India, Burma, Syrie, Arabische liga etc )
          ===========================

          ARTICLE 3
          The political existence of the state is independent of recognition by the other states. Even before recognition the state has the right to defend its integrity and independence, to provide for its conservation and prosperity, and consequently to organize itself as it sees fit, to legislate upon its interests, administer its services, and to define the jurisdiction and competence of its courts.
          The exercise of these rights has no other limitation than the exercise of the rights of other states according to international law.

  15. Jan A. Somers zegt:

    Het wordt me een beetje veel, mijn ogen willen niet zo, en sommige vingers hebben een eigen wil gekregen. Toch maar even proberen uit mijn hoofd.
    In de VN, en dus zeker in de VR, wordt de soevereiniteit van de lidstaten nooit ter discussie gesteld. Dus ook niet de soevereiniteit van Nederland over Indië. De soevereiniteit van Indonesië kwam pas aan de orde nadat Nederland op 27 december 1949 de RIS als lid van de VN had voorgedragen. Vermoedelijk wisten ze dat in de RI niet meer, op 28 juni 1947 drong de regering van de Verenigde Staten er bij de RI dan ook op aan tot erkenning van de Nederlandse soevereiniteit ook in de overgangsperiode. Dat een lid van de VN ook niet kan worden gedwongen iets al dan niet te doen blijkt ook uit de tekst van de resolutie van 31(?) juli waarin beide(!!) partijen werd opgeroepen (niet bevolen) tot het staken van de vijandelijkheden en arbitrage. Met het aanbod te helpen bij het bemiddelen En als er enkele landen overgaan tot erkenning op een of ander niveau, heeft dat geen invloed op de soevereiniteit van Nederland. De situatie in de VN is bepalend. En die zal nooit de soevereiniteit van een lidstaat ontkennen. Dat is een ontoelaatbare inmenging in die soevereiniteit, ook zou dan het lidmaatschap van die staat moeten worden beëindigd.
    Wel kan de regering van een National Liberation Movement de facto worden erkend als gesprekspartner, en desgewenst worden toegelaten in de VR om als waarnemer het woord te voeren. En als de RI op de een of andere manier toch soevereiniteit zou hebben verworven, had de overdracht op 27 december 1949 niet mogelijk geweest. En zouden de andere deelstaten misschien nog steeds tot het Koninkrijk hebben behoord. Of samen met de RMS een aparte staat hebben gevormd. Maar dat is ‘als dan’ en daar houd ik niet zo van. De overeenkomsten die in geding zijn waren immers alleen met de RI gesloten, niet met de RIS.
    Ik kan er echt niets aan doen hoor, dat op 27 december 1949 de soevereiniteit aan Indonesië is overgedragen. En met een grondwetswijziging uit het Koninkrijk is gehaald. Nadat al in 1948 in die grondwet de naam Nederlandsch-Indië al was veranderd in het gebiedsdeel Indonesië.
    Ik ga maar weer even in ruste.

    • Mas Rob zegt:

      Het ligt denk ik wat ingewikkelder. In de woorden van Burger over de uitkomst van de RTC (de RVI in het citaat is de RIS): “Daarentegen sloten de meeste resultaten van de conferentie nauw bij de Republikeinse opvattingen aan. Tot die resultaten behoorde ook, dat aan de RVI niet alleen de Nederlandse soevereiniteit over Indonesië zou worden overgedragen maar ook de soevereiniteit van de Republiek (op basis van de onafhankelijkheidsverklaring van 17 augustus 1945). Dit laatste betekende dat de RVI zelf een voortzetting van de oorspronkelijke Republiek zou worden, terwijl de tot deelstaat verlaagde Jogjase Republiek zich tot het Renvillegebied zou beperken.

      De soevereiniteitsoverdracht van de RI naar de RIS vond in Yogya plaats, op hetzelfde moment als de soevereiniteitsoverdracht in Amsterdam.

  16. P.Lemon zegt:

    @J.A.S. ” En als de RI op de een of andere manier toch soevereiniteit zou hebben verworven, had de overdracht op 27 december 1949 niet mogelijk geweest.”

    Het lijkt erop dat iedereen wel de sleutel in het slot heeft gestoken, maar dat u met deze gevolgtrekking de sleutel hebt omgedraaid en de discussie gesloten.

  17. Peter van den Broek zegt:

    Soevereiniteit: Het gaat om de 6 additionele beginselen die op de USS Rennville werden gedefinieerd.
    Beginsel 1 gaat over: “Sovereignty throughout the Netherlands Indies is and shall remain with the Kingdom of the Netherlands until after a stated interval the Kingdom transfer its sovereignity to the United States of Indonesia.
    De Heer Somers vergeet hierbij te noemen de positie van de Republik Indonesie vòòr de oprichting van de VSI. De antwoorden van Nederlandse zijde hierop was zo niet misleidend danwel zeer ontwijkend. . De Heer van Zeeland antwoordde acceptance by the Republik delegation of the principal stated in par 1 had no bearing whatsoever on the present status of the RI. De VS bij monde van dhr Graham antwoordde. Whatever status possessed by the RI, that status was not affected by its acceptance of the 6 principles.

    De Renville.ovk moet beschouwd worden als een Nederlands succes, de RI moest haar soevereiniteitsafspraken opgeven en de verovering van Republikeins grondgebied door NL als fait accompli beschouwen.

    Het probleem bleef op welke gebieden de Republiek haar veroverde soevereiniteit prijsgeven. Het Nederlands beleid bleef er op gericht de Republiek buiten spel te zetten en Nederland bleef de vorming van deelstaten bevorderen. Dus de posities waren niet zo duidelijk als dhr Somers voorstelt.

    En de RTC was dus na de tweede politionele actie dus kwam als mosterd na de maaltijd, voor Nederland was het slikken of stikken.

  18. Surya Atmadja zegt:

    Peter van den Broek, on 21 mei 2014 at 23:19 said:

    De Renville.ovk moet beschouwd worden als een Nederlands succes, de RI moest haar soevereiniteitsafspraken opgeven en de verovering van Republikeins grondgebied door NL als fait accompli beschouwen.
    —————————————————-
    Dat was zo ervaren, werd beschouwd als grote nederlaag door de “die hards” fracties , de TNI met PETA achtergrond(Gen. Soedirman),de Menteng groep , en de gedwongen verplaatsing (hijrah )van Divisi Sliwangi uit West Java naar Yogya e.o .

    Dat was ook de reden waarom de Kleine Bung(Sjahrir) niet populair was , omdat hij te veel prijs gaf aan de Nederlanders.
    Het kost Soekarno -Hatta veel moeite on Sjahrir te beschermen en als regeringsleider (Kabinet Sjahrir ) aan te wijzen.

    Nederland lanceerde de 2de “Pol.Actie” tijdens (?) de kerst reces van de VN.
    Effe Yogya snel pakken , en Soekarno kopje kleiner maken.
    Klaar is Kees.

    Wat bleek , Soekarno ging lachend op de foto , en had inmiddels een vervangende regering (PDRI=Pemerintah Darurat Republik Indonesia ) in West Sumatra de opdracht gegeven om lopende zaken te regelen.gegeven.

    • Pierre de la Croix zegt:

      Ik vond die heel verhelderend, dus goed.

      Vlasblom moet meer hebben met Indië/Indonesia dan de doorsnee witneus, want hij is volgens mij jarenlang correspondent geweest van NRC/H’blad in Jakarta en is (of althans WAS in die tijd, je weet maar nooit) met een Indonesische gehuufd.

      Pak Pierre

      • eppeson marawasin zegt:

        Over huwelijk(en) gesproken; hieronder de link met de recensie van Kester Freriks over ‘Spiegelbeeld en schaduwspel’ van
        Margot Dijkgraaf. Een boek over de schrijfster Hella Haasse op basis van briefwisselingen en vraaggesprekken.

        [CITAAT] ‘Misschien was het huwelijk met Jan van Lelyveld, die ze kort na aankomst in Nederland leerde kennen, minder gelukkig dan Haasse had gehoopt. Als Haasse zich tijdens een van de gesprekken laat ontvallen dat het ‘schrijven haar in leven heeft gehouden’ lijkt dat een betrekkelijk onschuldige mededeling.’ [EINDE citaat]

        Dit citaat en het vervolg riepen bij associaties op met Maria Ingermans’s ware liefde de geoloog Aldert Brouwer in Nederland, maar het huwelijk in Nederlands-Indië met de jurist Isaac J. Dermoût.

        http://www.nrclux.nl/spiegelbeeld-en-schaduwspel-margot-dijkgraaf/nl/product/1290472/#besprokeninnrc

        e.m.

        • Pierre de la Croix zegt:

          Als trouw abonnee van de “slijpsteen van de geest” ook die recensie tot mij genomen. Dank zij boekbesprekingen kom ik toch heel veel interessants te weten zonder de betreffende boeken te hoeven lezen waar ik meestal niet aan toe kom, want er ligt nog zoveel op de stapel en er zijn nog zoveel andere leuke dingen te doen. Het volgen van de gangen van een torretje rond een inktpot bij voorbeeld.

          Tja …. de kleine ontboezemingen van Haasse over haar echtgenoot die haar er ook van weerhield om haar grote passie, het toneel, te volgen om zijn carrière als rechter niet te schaden, deed mij de vraag aan mijn goede echtgenote stellen waarom er toch zoveel vrouwen, ook de hele intelligente en erudiete als Hella Haasse, zich op de kop laten zitten door hun manvolk. Is die hang naar onderdanigheid – sorry dames lezertjes, ik kan even niet op een milder woord komen – langs evolutionaire weg in hun genen geslopen of is hun omgeving schuldig, te beginnen met een dominante papa?

          Mijn goede vrouw wist mij te vertellen dat bij haar thuis inderdaad gold “Papa locuta, causa finita”. Dat had ik al gemerkt toen ik naar haar hand dong.

          Pak Pierre

      • Jan A. Somers zegt:

        Vlasblom schrijft zelf: “Zij (zijn vrouw JS) heeft me ingewijd in de Coro Jowo.” NRC Handelsblad ‘M’, 22 december 2001, 26.

  19. Jan A. Somers zegt:

    Een tijdje terug vroeg iemand(?) in I4E of in javapost waar of hij/zij de originele akte van soevereiniteitsoverdracht kon zien. Ik dacht toen meteen aan het Nationaal Archief. Wij waren vanochtend in het Nationaal Archief op de tentoonstelling Geheugenpaleis. Daar lag tijdelijk in een vitrine het blad met de handtekeningen van de Nederlandse ministers, met het rijkszegel. Ik heb wat foto’s gemaakt, maar onder glas blijft daar weinig van over. Alle bescheiden liggen in het Nationaal Archief, daar kun je een afspraak voor maken. Je hebt daar wel een weekje vrij voor te nemen hoor.
    Ik zag daar ook het origineel octrooi van de VOC uit 1602. Ik heb het altijd moeten doen met de gedrukte tekst in het Groot Placaetboeck uit 1658. Ze hebben ook het Plakkaat van Verlating van 1581.
    Sorry Boeroeng voor deze off topic, maar ik wist niet hoe of ik mijn verhaal kon plaatsen.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.