To pitjit or not to pitjit

Mijn naam is Irene Brouwer en ik ben geboren in Indonesië. In de Indische cultuur is het heel gewoon dat mensen elkaar masseren (“pitjit”). Als kind werd ik regelmatig gemasseerd door mijn grootmoeder. Van haar heb ik mijn affiniteit voor het masseren geërfd.  Lees meer
Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

33 Responses to To pitjit or not to pitjit

  1. Wal Suparmo schreef:

    Sorry , volgens mij moet het PIDJIT of PIDJET zijn. Voor de recreatie is het vaak verslavend. Voor mediesche behandeling. De DUKUN PIDJET kan gebroken/ verzette beenderen restaureren zonder operatie.

  2. bo keller schreef:

    Gedurende m’n militaire diensttijd in Nederland ging ik weleens
    naar de militaire arts, die toen als dienstplichtigen hun medische
    kennis beschikbaar stelden.De gangbare dan.
    Van het pidjitten en helemaal niet van kerokan waar de striemen
    soms dagen erna nog duidelijk zichtbaar waren, hadden gehoord
    Op zo’n ziekenrapport onderzoek ben ik de onderzoek ruimte
    eens uit gedonderd bij constatering van de blauwe striemen .
    Ja wel eens een dreigement gehoord en zelfs herkeuring etc
    In 1970 kwam heel langzaam aan de kennis over onze nmi
    Indische ”zelfkastijding” naar voren.
    Tja toen stond ik al voor einde diensttijd. Ook de huisartsen.
    die ik daarna had moest ik regelmatig de geneeskrachtige
    werking die er van kerok uitgaat duidelijk maken.
    siBo

    • Jan A. Somers schreef:

      Als klein kind hadden we een jonge marine-arts als huisarts. Mijn moeder moest hem vertellen dat ik mazelen had, dat had hij nog nooit gezien.

      • eppeson marawasin schreef:

        Had-tie huisarts mazzel. Tof!

        e.m.

      • Pierre de la Croix schreef:

        Die marine-artsen hoefden alleen maar ziektes kennen die onder het scheepsvolk uitbraken. Scheurbuik en zo ….

        Pak Pierre

      • bo keller schreef:

        Nieuwsgierig gemaakt ,door Scheurbuik en zo ….
        In scheepsvolk ziekten geneusd, dat de toen benoemde chirurgijns wel
        degelijk enige kennis moesten hebben. zie onderstaande.

        Op de meeste schepen ging een chirurgijn mee. Niet altijd de best geschoolde, maar toch. Zij deden met beperkte middelen hun best.
        En als ze dat niet deden, dan werden ze wel door de bemanning ter verantwoording geroepen.

        Een extreem geval betreft Jacob Vergeer, die in 1623 chirurgijn was op een vloot van elf schepen. Tijdens de reis werd Vergeer ervan beschuldigd met opzet zieken niet te genezen.
        Na een proces en allerlei onverkwikkelijke toestanden bekende hij en werd met een bijl onthoofd .
        siBo

      • Pierre de la Croix schreef:

        Nou … dat verhaaltje moet je ook maar aan de neuro chirurgijn Dr. Ernst Jansen Steur laten lezen.

        Pak Pierre

  3. Surya Atmadja schreef:

    Pak H, Pak P en andere sobats.

    Omstreeks jaren 60 heb je in Djakarta ( Laan Trivelli ) bapa2 of ibu2 tukang pijet. Soms zijn ze slecht zien of blind.

    Ze lopen vaak met zo’n blikken klontong , langs de huizen.
    Ze werden binnen geroepen .Ik kwam pas in aanraking met pijet ASLI toen ik al ongeveer 30 jr oud was, tijdens de jaarlijkse pulang kampung van Amsterdam naar mijn ouders in Jakarta.
    Na begin 80 hebben de * hotels van Jakarta ook hun massage /spa .
    Nu is het een must om zo’n spa te huisvesten .
    We praten nog steeds over nette pijet.
    Tegenwoordig heb je speciale panti pijat tuna retna.
    Ze zijn goed , doen op hun gevoel.

    De andere soort pijet worden tegenwoordig ook aangeboden ( zie internet – aanbiedingen).
    Bij mijn jaarlijkse pulang kampung reizen ga ik vaak pijet , soms krijg je ook andere voorstellen.
    Ik wil gewoon echte/nette pijet.
    Daarom kom ik vaak bij de Bersih Sehat en andere ibu2 pijet.
    Op Java, Bali, Sumatra neem ik altijd pijet tradisional .
    Als ik kan vergelijken, dan hebben de pijet technieken van Javaans Sundanese oorsprong vaak gelijkenissen met de Ayurvedische massage.
    Alleen leren de Indonesiers vaak van hun voorouders(turun temurun) , in combinatie met intuitive massage .
    In Eropa( Belanda) word ook genoemd als hollistische massage.
    Volgende weken ga ik weer een paar echte Indonesische pijet sessie pakken, want dan zit ik weer in mijn kampung in Jakarta .

    Tip: Als je extra verzekerd ben, kan je zo’n alternatieve massage nemen , meestal grotendeels vergoed door ziekenfonds.

    • Huib schreef:

      Pak Surya,

      Ik heb voor alle zekerheid mijn vrouw gevraagd of ze zich die pidjet ervaring in Bandoeng nog kan herinneren.
      Dat kon ze wel maar ze vond het knap hardhandig.

    • Pierre de la Croix schreef:

      @ Die blikken klontong langs de huizen.

      Als ik mij goed herinner liep die in Semarang ’s avonds langs de straten en naar het geluid wat zij (“het” was een “zij”) ter herkenning van haar ambt maakte, “bibik kentjrèng” werd genoemd.

      Pak Pierre

  4. P.Lemon schreef:

    Javaanse massage of kampongmassage als een pareltje v.d indische cultuur ?

    Uit een (oud) forum opgepikt als een informatieve anecdote

    Hallo sobats, 24 september 2004
    Ik ben nu voor de derde keer, zonder dat ik daar erg in heb, benaderd via mijn email voor informatie over Javaanse massage, die ik doe en cursussen geef.
    Javaanse massage heb ik van mijn Oma uit Solo geleerd op jeugdige leeftijd. In europa bestaat deze vorm niet, wel oosterse massage. Javaanse massage genoemd, omdat ik uit Java komt en mijn oma dat geleerd heeft in midden java. Hoe dat is niet bekend. Zo’n massage duurt 1,5 tot 2 uur. Het is een diepe, spier en gewrichten massage met etherische olie, die ik zelf samenstel uit indonesische olieen. Ik combineer deze massage voor ontspanning en therapeutische toepassing. De naam van de cursus echter heb ik ‘Kampongmassage’genoemd, omdat deze verschillende invalshoeken hebben. Ook hier heb ik allerlei vormen van andere massage technieken in verwerkt.
    Een speciale folder heb ik niet, wel cursusmateriaal, die ik zelf ontwikkeld heb
    http://www.onzeplek.nl/forum/forum_posts.asp?TID=42

  5. Huib schreef:

    Pak Surya, dat hangt er van of wat voor soort pidjet je wil hebben in zo’n hotel.

    Indertijd in een groot hotel in Singapore kreeg je diverse kaartjes onder de deur geschoven met aanlokkelijke pidjet aanbiedingen. Jammer genoeg was ik met Iboe Istri daar, dus ik heb er geen gebruik van gemaakt.

    Ook in Bangkok was het masseuse aanbod overweldigend. Dus je kan je er helemaal uitleven.

    Maar de ouwerwetse toekang of boe pidjet kunnen je wel vakkundig van je pijntjes verlossen heb ik gezien bij mijn Istri in Bandoeng..

  6. Surya Atmadja schreef:

    Kerokan (kerik-an) werd de slachtoffer eerst met olie ( vroeger minyak kelapa) , tegenwoording baby olie in gesmeerd.
    Daarna wordt je met een ouwe benggol (die rode -van VOC) in een bepaalde richting ge-kerok , schuin .
    Resultaat , lijkt wel of je een S.M studio had bezocht , door de rode striemen.
    Als ik binnen wind kreeg( masuk angin) en het gaat niet over dan wordt ik gekerok door mijn missis ( ooit master-class sessie gehad van OmeSid) .
    Nadeel is dat je porieen/huid opener / stuk kan worden .
    Het is wel een paarde middel .

    Ben liefhebber van echte pijit .
    In Jakarta/Bandung moet je proberen bij Bersih-Sehat, met ISO certifikaat.
    Sinds de Amerikanen B.S hadden ontdekt zijn de prijzen bijna verdubbeld.Time Magazine had een artikel over Bersih-Sehat geschreven.
    Warm aan bevolen, daarna Japanse soep bij de Midori Restaurant slurpen, slurp slurp , enak deh.
    http://www.bersihsehat.com/

    Voor de Indonesiers heb je vaak Tuna-Retna pijet , maar mss kan het eng zijn voor de orang turis.
    Eerlijk gezegd kunnen de ibu2 vaak beter masseren dan de masseuses van * hotels als in Jakarta of op Bali.

    • Pierre de la Croix schreef:

      Quote Eerlijk gezegd kunnen de ibu2 vaak beter masseren dan de masseuses van * hotels als in Jakarta of op Bali Unquote.

      Wie zou deze kenner van massages en het goede leven nog durven tegenspreken?

      Pak Pierre

      • Pierre de la Croix schreef:

        Oeps … te laat gezien. Pak Huib dus. Moet-ie wel van goeden huize komen.

        Pak Pierre

  7. Huib schreef:

    Over Pidjetten en Kerok ken ik uiteraard ook wel een paar anekdotes.

    Want het heeft in mijn kindheid toch ook een belangrijke rol gespeeld.

    Mijn moeder maakte lange dagen als onderwijzeres op haar School met de Bijbel. Van ca. 7.00 – 12.00 en van 13.00 – 16.00 uur.

    In de middagpauze ging ze altijd een dutje doen om weer energie op te doen voor de rest van de dag. Maar ze stond er op dat haar schoolgaande kinderen zich wel bij haar kwamen afmelden als ze uit school kwamen. Om te zorgen dat we het deden had ze altijd lekkere
    kue-kue bij de vaste kue koopman ingekocht . Dus wij kwamen wel in haar slaapkamer om ons af te melden en zo’n kue lapis of zo te verschalken.

    Maar we waren ook altijd de klos om haar voeten, benen, rug en schouder te pidjetten. Eerst met je handen maar alras moest ik op bed klimmen en over haar rug, voeten en benen op en neer lopen en met je voeten draaiende bewegingen maken. Ze paaide me altijd dat ik het zo goed kon. Daardoor was ik meestal de klos. Want als je je te laat meldde zoals ik listig probeerde, waren de kue’s op. Er werd niets opzij gezet.

    Was je als kind ziek, nou dan moest je er aan geloven en werd je rug
    in een soort visgraat motief met minjak kajuputih en een gobang op niet al te achtzinnige wijze gekerokt. Als kind schreeuwde je het uit van de pijn. Dagen later had je de rode visgraat striemen nog op je rug zitten. Het schijnt wel te helpen.

    Toen ik in de 80-er jaren met mijn vrouw in Bandung was, hotel Pangheggar leed mijn vrouw ook aan rugpijn. Dus een pidjetman besteld bij de balie. Kwam een blinde oudere man op de kamer en heeft haar flink gekneed. Ze had e wel baat bij.
    Zelf ben ik maar in de lobby gaan zitten luisteren naar een gamelan orkestje met mooie ijle gamelan klanken. Dus een win-win situatie.

  8. Mas Rob schreef:

    In het dorp woont Bu Slamet. Ze is klein van stuk. De vrouwen in het dorp zijn al niet lang, maar zij is nog een kop kleiner – in de schemering lijkt ze eerder een kind dan een oude vrouw. Haar rechterhand kan zij niet gebruiken, haar arm ligt als opgevouwen tegen haar lichaam. Haar moeder schrok vroeger van een blaffende hond toen ze zwanger was, zo wordt verteld, maar ik denk eerder dat het te danken is aan polio in haar jeugd. Ondanks haar handicap werkt ze op het land. Elke ochtend en avond zie ik haar langsgaan – vaak zwaar beladen met een berg gesneden gras voor het vee van de buren.

    Naast haar handicap is haar huid bijna zwart – geen jongeman heeft ooit haar het hof gemaakt. Als oude alleenstaande vrouw heeft ze het niet makkelijk. Een manier om wat rupiahs te verdienen is haar bijzondere gave. Met haar gezonde linkerhand is ze een expert in pijit en kerik. Als de dorpelingen zich niet prettig voelen, laten ze Bu Slamet komen. Ze masseert iedereen – en de vrouwen vinden het niet erg als zij hun mannen masseert, ze is immers geen concurrentie – voor een paar duizend rupiah. Ondertussen de dorpsroddel besprekend met wie er dan ook aanwezig is… Na afloop drinkt ze haar mierzoete thee en eet gulzig de aangeboden kue of andere snoeperijen.

    Mijn vrouw laat haar geregeld roepen, vooral als de maandelijkse vrouwelijke last zich uit in buik- en hoofdpijn. Een tikar wordt uitgelegd in de voorkamer en wat obat macan of olie klaar gelegd. Nooit hoor je haar Wassalamu’alaikum bij binnenkomst, zoals gebruikelijk in het dorp, Bu Slamet staat altijd plotseling naast je – alsof een geest zich plotseling manifesteert. Bij navraag kreeg ik alleen te horen dat Bu Slamet nu eenmaal zo is. De dorpelingen zijn haar eigenaardigheden gewend. Ik trek me tijdens de pijit discreet terug naar de achterkamer – en hoor het lachen en roddelen in een rap Javaans dat zachter, langzamer en lager van toon wordt naarmate de roddels sappiger…

    Ik ben weer welkom als Bu Slamet haar thee slurpt… Hoorbaar eet ze haar koekjes tot de laatste kruimel. Een keer heb ik eens geprobeerd om te kijken hoeveel ze wel niet weg kon kauwen en zorgde dat er vier arem-arem (soort lemper) op het schoteltje naast haar thee lag. Drie at ze op en één verdween samen met de rupiahs in haar traditionele Javaanse kleding voor later thuis. Als ik de deur achter haar gesloten en vastgemaakt heb, vind ik mijn vrouw ontspannen slapend op de tikar.. de magische hand van Bu Slamet heeft zijn werk gedaan.

    • eppeson marawasin schreef:

      ’n Juweeltje Mas Rob. Terima kasih!

      e.m.

      • eppeson marawasin schreef:

        Tja, koffiepauze hier; helaas geen mocca-kotjok. Nog even terugkomend op uw met een fluwelen touch geschilderd juweeltje Mas Rob.

        Naast de docent geschiedenis kan ook dhr. Ernst Kraft van Ermel trots op uw bijdrage zijn. Schitterend!

        e.m.

      • Mas Rob schreef:

        Bedankt voor de complimenten! En dhr. Ernst Kraft van Ermel was inderdaad mijn leraar Nederlands. Dat u dat toch weet… Het was trouwens een aardige man, wellicht te aardig voor een roerige klas vol oproerkraaiers. Eens las hij tot mijn schrik in de klas een kort verhaal van me voor dat ik als opstel bij hem had ingeleverd. Daar ging mijn ingebeelde reputatie als een rebel without a cause!

      • Pierre de la Croix schreef:

        Ik ben ook trots hoor. Mooi verhaal. Kroonjuweeltje! Een nieuwe Vincent Mahieu opgestaan. Ik zie uit naar het eerste bundeltje. Financiering geen probleem. Crowd funding.

        Overigens …… ik moet wennen aan “pitjit” dat in mijn oren heel softy klinkt. In kloek Semarangs Javaans was dat “pidjet”, net zoals “kerik” “kerok” was, waarin toch meer doorklonken de striemen op de rug na effectieve behandeling met de koperen gobang.

        Het Thaise masseren is ook meer “pitjit”, very soft dus. In mijn tijd kwamen in de haven van Bangkok de gediplomeerde masseuses aan boord. De besten haastten zich naar het dek in de midscheeps waar de scheepsofficieren (stuurlieden, scheepswtk’s, marconist) hun hutten hadden.

        Maar je kon als zeeman behoorlijk ziek van een Thaise pitjitbeurt in de haven worden. Op de schepen van Shell Tankers NV die Bangkok aandeden deed een versje de ronde, dat eindigde met:

        Toen ging hij naar de dokter,
        de dokter van de Shell
        Die zei “M’n beste jongen,
        de spuit geneest je wel ….”

        Pak Eppeson heeft gelijk, (oud) zeelieden hebben verstand van masseren. Hij bracht mij in de verleiding om dit op te schrijven. De vos en de raaf en de kaas ….

        Pak Pierre

        PS: Overigens groot respect voor mevrouw Irene Brouwer, met haar vele diploma’s. Mijn verhaal hier boven is niet bedoeld om iets af te doen aan haar kennis en kunde die zij ten dienste stelt aan de lijdende mensheid.

        PP

      • Mas Rob schreef:

        Voor wie niet bekend is met kerokan of zich afvraagt hoe een gobang er eigenlijk uitziet het artikel van Londoh (RIP): http://blog.londoh.com/item/1232/catid/3

    • Lance schreef:

      Een mooi verhaal. U leest uw Indonesische afkomst ervan af, of de bekendheid met land van uw herkomst. Weinigen die daarvan durven uitkomen.

  9. eppeson marawasin schreef:

    Jempol! Petje af voor Irene Brouwer en haar ‘ibbodycoaching’. Ik heb niet zoveel verstand van masseren, ik ben geen zeeman (geweest;).

    Wat ik mij van ‘pitjit’ herinner is dat bij hoofdpijn van moeder, wij kinderen haar slapen moesten wrijven en ook met duim en vingers van een hand op beide slapen bij herhaling een sleepbeweging naar het midden van het voorhoofd moesten maken. Dat scheen verlichting te brengen.

    Mijn beide meisjes hebben helaas ook vaak last van lichte tot zware hoofdpijn. Maar zij zweren bij bulkvoorraden paracetamol of nog zwaarder. Afkloppen, ik op mijn beurt weet dan weer niet wat echt(e) hoofdpijn is. ’t Is soms raar verdeeld in de wereld. Oh ja, alleen als Bacchus te lang is blijven hangen. Alleen dan.

    Zoals een oud KNIL-zegswijze luidt: ‘als de kater van huis is, dansen de slokkies op tafel’.

    Een andere herinnering is het ‘pitjit-en’ van moeders bovenrug, met name tussen de schouderbladen. Moeder ging daartoe dan ruggelings op de bank zitten. Haha … en als je het niet helemaal goed deed dan werd je weggestuurd en was een ander broertje de pineut. Een broer boven mij probeerde er altijd grappend en grollend onderuit te komen. Hetgeen hem vaak lukte. Ik had gelukkig ook jongere broertjes …

    e.m.

    • Jan A. Somers schreef:

      Zo’n verhaal komt mij heel bekend voor. Mijn buurvrouw in Rijswijk werd door haar kinderen ook gekerokt met een stuiver (gobang was het vroeger in Indië).

  10. R.Bekker schreef:

    Na lange tijd twijfelen op onze ouwe dag 57 & 67 jaar terug naar Azie als rugzak toerist Indonesia en Malaysia dit deel is het laatste deel.
    Geen ouderen wel internationaal volk .
    Prachtig

  11. R.Bekker schreef:

    Zo Zo weet hoe fijn het is om ge-masseert te worden de laatste keer was in thayland en Malaysia en in Bogor.
    Groeten

Laat een reactie achter op Lance Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *