Mail: Zou u mij met het onderstaande kunen helpen?
Mijn vader is in 1935 in Samarinda geboren en sprak thuis “Pasar Maleis”
helaas was ik erg jong toen hij overleed, en ik heb dus de taal niet (goed) mee gekregen.
zou u mij kunnen zeggen wat de correcte vertaling in het “Pasar Maleis” is van de onderstaande tekst? (spelling van voor de dekolonisatie)
uit het oog, maar niet uit het hart
Djau di mata dekat di hati
of moet het zijn
Dja’oeh di mata dekat di ati. (volgens een oude KNIL militair is dit de correcte spelling)
...................
Indisch4ever 
lijkt mij dat dit inderdaad correct is.
lijkt mij dat dit inderdaad correct is.
Dus mijne heren, als ik het goed begrijp klopt de onderstaande tekst.
djaoeh di mata dekat di hati
ver uit het oog, maar nog altijd gekoesterd in het hart
Babylon
Tja Pak Ed, zoals gezegd: Taal leeft. Ook ons Nederlands is volop in beweging. Zoveel nieuwe woorden per jaar. Pak Pan Dale kan het nauwelijks meer bijbenen (en ik eerlijk gezegd ook niet).
Pak Pierre
“Het zou waarschijnlijk wel iets zijn geworden als er geen exodus van Indo’s naar Nederland zou zijn geweest. Dan zou het zich misschien hebben ontwikkeld als b.v het “Afrikaans” van de Boeren en kleurlingen in Zuid Afrika. Misschien ….”
Pak Pierre. U heeft hier een punt, wanneer ik op die indonesische sites kijk, dan lijkt dat bahasa niet eens meer op het bahasa dat ik ooit eens heb geleerd. Het is allemaal niet meer te volgen, het lijkt alsof de jongeren een taalrevolutie zijn begonnen. Het is alemaal bahasa Gaul of bahasa Bergaul of Javaans Taalpuristen zouden daarover maar eens zwaar moeten nadenken.
Even een praktijkvoorbeeld, een gesprek op internet.
1. ALBUM SOLOTIGONE ORA DITERUSKE MAS?
2. Lagi kehabisan bensin pak, hehee.. Nanti lanjut lagi.. Trm ksh perhatiannya.
3. Album kangen Solotigo aku wes duwe mas.
4. Mungkin, bisa anda dapat buku itu di sini
Quizz: wie van de vier ben ik als “vreemde”?
Waarde Pak Geblek,
Dank voor uw reactie.
Ik had al een vermoeden dat de genoemde synoniemen voor “hati”, “foead” en “kalboe”, arabische wortels hadden, zoals zo veel andere woorden in het Maleis/BI.
Het is niet erg dat uw kennis van het BI al is verouderd. Ik schrijf zo langzamerhand ook archasch NL in een spelling van 1950. Taal leeft en verjongt, de mens wordt alleen maar ouder en klampt zich aan het verleden vast.
In mijn jeugd in Semarang sprak ik Nederlands thuis en op school. Het Pasar Maleis, Javaans en Petjok waaiden mij aan in het verkeer met mijn vriendjes op straat, de bedienden thuis, kooplui in de toko’s en op de pasar, enz. Aangetekend moet wel worden dat het toen ging om taal die ik als opgroeiende jongen in Smg nodig had. Tot hoogdravende gesprekken is het natuurlijk nooit gekomen. Het ging over belangrijke basics als vliegeren, glastouw maken, uitdagen, vechten, knikkeren, zwemmen en vissen in de kali, katapullen, mangga stelen, djangkriks (waarom niet ngerik …).
Mijn Bahasa Indonesia dat ik in de laatste jaren Lagere School en de eerste jaren op de HBS als vak kreeg, heb ik pas weer opgepoetst na mijn pensionering. Mijn Indonesische Ibu Guru Walentina, geboren en getogen in Jakarta en als juriste afgestudeerd aan een van de Universitassen aldaar, zei dat ze aan mijn uitspraak kon horen dat ik uit Semarang kwam. Hoe dat zo? Na enig aandringen kwam er toch hl voorzichtig (want de oude bapak moet je natuurlijk niet malu maken) zoiets uit als “rauw”, niet zo beschaafd. Die uitspraak van haar is misschien de beste ondersteuning voor de indruk die ik als jongen over het Bataviaans/Djakartaans Maleis had: “Bekakt”. Hoe zou je dat vertalen? “Bebrak”? Mijn Kamus Praktis van – inderdaad – J. Muh. Arsath Ro’is (cetakan kedua) biedt geen uitkomst.
Tenslotte: Zoals gezegd, ik heb als straatslijpend jongetje ook “Petjok” gesproken met de daarvoor in aanmerking komende Indo-vriendjes. Het gold voor mij als “stoer”, want de grote jago’s spraken het. Van de kreet “Javindo”, heb ik pas later in Nederland kennis genomen, toen het boekje daarover uitkwam. Het zou waarschijnlijk wel iets zijn geworden als er geen exodus van Indo’s naar Nederland zou zijn geweest. Dan zou het zich misschien hebben ontwikkeld als b.v het “Afrikaans” van de Boeren en kleurlingen in Zuid Afrika. Misschien ….
Pierre de la Croix
Ja Henk, dat klopt
Je bent geneigd een vraag op zo’n manier aan een indonesier te stellen:
heb je iets op je lever?”
Zolang je hati maar niet vertaalt met lever is alles goed toch.
Dat “jatung hati”, heeft betrekking op sayang, lieveling, darling etc.
Ed Vos,
Hart/lever.
Ook in het Nederlands wordt gezegd:
“iets op zijn lever hebben” ( iets willen zeggen/vragen wat in je hart afspeelt).
“Bahasa Indonesia heeft veel leenwoorden uit de streektalen, in het bijzonder Javaans en Sundanees.”
Hopelijk gaat eea niet zo ver dat je eerst de javaanse cultuur moet bestuderen alvorens bahasa Indonesia te leren. Voorts kan ik het ook begrijpen waarom velen totaal geen behoefte hebben, behalve dan in het strikt noodzakelijke geval, om bahasa Indonesia te spreken.
Tussen benar en tidak benar heb je gradaties ,dezelfde met halus en tidak halus .
Je schreef:
Je moet het niet opvatten als de verschillen die er zijn tussen de beleefde(halus) en “grove” (kasar =informele) taal in het Javaans of het Balinees.
Als het gepermiteerd is(permissie Om) , wil ik een kleine opmerking plaatsen.
Er is een verschil tussen beleefd(sopan) en halus .
Ik moet niet wagen om in Sundanese halus met een Sundanees te praten.Ik ken ket ook niet.
Doe ik dat dan beledig ik mijn Sundanese gesprekpartner.
Wel moet ik in beleefd Sundanees praten.
Ook kan men grove taal ( kasar) niet verwarren met informele(tidak resmi) taal.
Ik kan met mijn vrienden/familie op een informele taal communiceren (eventueel min Bahasa Gaul).
Zolang het op dezelfde level gebeurt kan het niet kasar zijn .
Belangrijk is dat men de gesprekpartner kan indelen /taxeren en afhankelijk van die gegevens kan men pas goed communiceren . Er zijn verschillende criteria , is het een goede bekende , zakenrelatie , of zitten ze ze in dezelfde level ?
Zo niet kan het verkeerd overkomen.
Bij een (goede)bekende mag je jij ( lu, gua) zeggen.
Bij “vreemden” niet .
Het gebruik van lokale woorden die officieel opgenomen zijn door Bahasa Indonesia is gewoon acceptabel.
Bahasa Indonesia heeft veel leenwoorden uit de streektalen, in het bijzonder Javaans en Sundanees.
De Indonesiers en Maleisiers hadden qua taal een gemeenschappelijke oorsprong (serumpun).
Was afkomstig uit Sumatra .
In de loop der jaren zijn ze min of meer uit elkaar gegaan , soms hebben verschillende woorden andere betekenissen.
Voorbeeld:
INDONESIA : gratis bicara 30 menit
MALAYSIA : percuma berbual 30 minit
INDONESIA : Satpam/sekuriti (geuniformde bewaker)
MALAYSIA : Penunggu Maling (komentaar : ngarep banget di malingin )
INDONESIA : joystick
MALAYSIA : batang senang (Komentaar :maksud lu..??)
INDONESIA : Merayap
MALAYSIA : Bersetubuh dengan bumi (Komentaar :buset dah bagaimana caranya coba ? )
Vrij vertaald: In gemeenschap met de grond.
Rumah bersalin =rumah korban lelaki
(komentaar: kocak banget)
Opmerking : De komentaren werd gegeven in Bahasa Gaul .Bron Kaskus.com
Of het waar zijn , dat weet ik niet.
Zoals we kunnen zien hebben de Maleisiers de (samengestelde)woorden vaak letterlijk vertaald en gebruikt.
“Adoeh , hoe sih dese Menir.”
Dit is bahasa Indonesia yang baik, maar tidak benar.
Zo is het met bahasa Indonesia, zolang je maar geen kromme zinnen formuleert of lokale (niet standaard)woorden gebruikt is alles benar.
Wat dat halus betreft, een en ander hangt of hoe je iemand aanspreekt (met jij of u) maar vooral hoe je iets zegt, en vooral niet te vaak zeggen wat je denkt.
Repareren : bikin betul .
Is in het Indonesisch memperbaiki (mem-per-BAIK-i)
Even terugkomen op dat jantung en hati. Wat er bij ons in het hart afspeelt, haat, liefde, ergernis, speelt bij de Indonesier zich blijkbaar af in de lever. Voor het overige hoeven we ons daarover niet druk te maken.
Even reageren op de vraag van Stephan. wikipedia heeft een artikel over het verschil tussen Maleis en Bahasa Indonesia
http://nl.wikipedia.org/wiki/Verschillen_tussen_Indonesisch_en_Maleisisch
1. Het verschil tussen Hoog- en Laag maleis is het verschil tussen schrijftaal in officiele teksten, literaire taal en spreektaal. Laten we zeggen formele en/of literaire taal – in toespraken, upacara, de bijbel, de Koran)- en dageljkse spreektaal. Je zou kunnen zeggen er is goed maleis en slecht maleis. Dat is het verschil
Je moet het niet opvatten als de verschillen die er zijn tussen de beleefde(halus) en “grove” (kasar =informele) taal in het Javaans of het Balinees.
2. voorbeeldje: repareren
Pasar maleis: bikin betul
bahasa indonesia : membetulkan
jakartaans: betulin (meen ik)
Je lijkt me erg geinteresseerd in de taal, en een leuk boekje hierover is James Sneddon: The Indonesian language. Dit boekje gaat over de geschiedenis van het bahasa Indonesia. warm aanbebolen.
Om bij jantung en hati te blijven.
Heb eens een mooi Indonesisch liedje gehoord, getiteld:
“Jantung Hati”..
Refr: Jantung hatiku, kuletakan di jantung hatimu.
Om bij jantung en hati te blijven.
Heb eens een mooi Indonesisch liedje gehoord, getiteld:
“Jantung Hati”..
Refr: Jantung hatiku, kuletakan di jantung hatimu.
Pak P.
Het was geen vraag geweest , maar een inkoppertje.Bij de Islam (Al Qur’an) heeft hati 2 betekenissen , als fuaad (foead = Van Ophuysen spelling) of als qolbu (kalboe).
Mijn “bahasa” (Indonesia) is verouderd zoals de B.I die Indonesische jongeren hadden gekregen tijdens hun S.R(S.D), SMP en SMAtijd .
Het is ook interessant om de standaardwerk van WJS Poerwadarminta en oude heer Teeuw te vergelijken met de latere buku2 kamus Bahasa Indonesia “modern”.
Kamus Praktis van A.Ro’is(laatste lichting Indoloog en student van Teeuw ?)zie ik als overgang kamus .
Meer voor de orang turis.
Het is onbegrijpelijk dat een/de Semarangse straatslijpers ( hebben ze daar ook straatslijpers? = wink)de Betawinese maleis bekakt vindt.
Wat vinden ze dan van de Javindo ?
Een variatie van Petjoh .
De gestelde mailvraag werd door ene Maus 1708 gesteld in een multiply site en werd beantwoord.
http://omsid.multiply.com/
Sakit hati of sakit djantoeng?
De vraagsteller refereert m.i. aan een overgeleverde tekst uit de koloniale tijd, ver voor het nieuwe Bahasa Indonesia met zijn nieuwe spelling (ejaan baru) werd ingevoerd. Ik heb dus voor uitspraak en betekenis van de tekst mijn “Maleis Woordenboek” van Prof. Dr. Ph.S. van Ronkel geraadpleegd (5de druk, uitgegeven in 1946; ik vermoed dus nog met de kennis van vr de oorlog).
Daar zie ik voor “hart” (= het orgaan) inderdaad staan “djantoeng”, maar waar het “gemoed” betreft, “hati” (en ook de mij tot nu toe onbekende synoniemen “kalboe”, “poad”, “foead”. Dus is “hati” in de onderhavige tekst wel goed gebruikt. “Sakit hati” is, zoals wij allen weten, een ziekte die ook met het gemoed te maken heeft.
“Ver” wordt in dat woordenboek (uit 1946) als “djaoeh” geschreven. In mijn woordenboek van W.J.S. Poerwadarminta (“Ambtenaar belast met lexicografisch onderzoek”) en Dr. A. Teeuw (Ambtenaar voor de beofening der Indonesische talen”), 2de bijgewerkte druk uit 1952, verandert de Nederlandse “oe” van “koe” al in een nieuwe Indonesische “u”. “Djaoeh” is dus “djauh” geworden.
Mijn moderne “Kamus Praktis” tenslotte schrijft natuurlijk “jauh”.
Poerwadarminta en Teeuw schrijven (in 1952) over “klank en spelling” dat “bij een taal als het Indonesisch nog zo weinig eenheid in taalgebruik en spelling bestaat”. Zij geven dan ook een hele trits van klank- en spellingsvarianten voor de letters a t/m z, zoals die in de literatuur kunnen worden aangetroffen.
Voor mij als Semarangse straatslijper klonk het Bataviaas Maleis nogal bekakt. Zo zullen de Molukkers ook hun eigen maleise varianten kennen.
Voor de critici, ter verontschuldiging: Ik ben geen taalkundige. Hoogstens een beetje een taalfreak.
Pak Pierre
maksudnya gereja maluku di belanda. Ik begrijp de theorie er wel achter, maar kunt u zinnen aangeven waarin je duidelijk het verschil ziet tussen enerzijds pasar maleis en bahasa indonesia en anderzijds hoog maleis en bahasa indonesia halus.
Ik denk dat u mij namelijk verkeerd begrijpt. Ik zal even een voorbeeld geven, bahasa indonesia: saya tidak mau bicara tentang itu(ik wil er niet meer over praten). Malayu Ambong: Beta seng mao store tentang akang lai(ik wil er niet meer over praten). Kunt u zo de verschillen aangeven, maar dan tussen pasar maleis en bhs indonesia en hoog maleis en bahasa indonesia halus. Terima kasih sebelumnya(alvast bedankt, bhs indonesia) dangke sabalumnya(alvast bedankt, malayu ambong)
Wat is het verschil tussen saya mau makan , ingin makan of hendak makan ?
Men zegt ook Kau selalu dihatiku i.p.v ada dihatiku .
De uitleg over gebruik of verwisseling van jantung(hart) en hati(lever) had ik ergens gelezen.
Dat werd verklaard vanuit de Arabische manier van denken .De juiste tekst en uitleg kan ik niet snel opzoeken.
“Melaju tinggi” of “hoog maleis” bij de Molukse kerk (?=welke Molukse kerk? , in Nederland? , in Nederlands Indie ?of Indonesia?) is ook niet dezelfde als Bahasa Indonesia halus.Ik denkt niet dat de term halus gebruik kan worden , omdat Bahasa Indonesia een “democratische” taal is.
Is anders dan bij Bahasa Jawa of Sunda , men kent daar 5 gradaties.
Bahasa Indonesia kent alleen de Standaard B.I (” Baku “) of B.I “Yang baik dan benar” en slecht Indonesisch ( “tidak baik dan tidak benar).
Door contacten met andere culturen en veel leenwoorden verschilt de “oude school” Indonesisch ( B.I standaard of “baku”) met de huidige Bahasa Indonesia.
Sigeblek: volgens mij als je de letterlijke hart bedoelt is het gewoon jantung, maar in figuurlijke zin zoals hartzeer is het gewoon hati. bijvoorbeeld, kau ada di hatiku(jij zit in mijn hart), kau ada di jantungku, klinkt heel raar en klopt volgens mij ook niet.
Verder zegt men ook dat melaju tinggi anders is dan het bahasa indonesia. De taal die in de Molukse kerk wordt gepredikt noemt men melaju tinggi, volgens mij is dat gewoon precies hetzelfde als bahasa indonesia halus. Ik zie geen verschil. Kan iemand mij ook hiervan een goed verschil geven tussen het melaju tinggi(hoog maleis) en bahasa indonesia halus? Met verschil bedoel ik een zin geven in het hoog maleis en een zin geven in de bahasa indonesia.
@sickeblek, zou u met voorbeelden willen komen? Ik ken namelijk de theorie er achter ook wel. Maar ik wil duidelijke verschillen zien tussen die twee talen. saja mau makan, blijf gewoon(op spelling na) saya mau makan.
@sickeblek, zou u met voorbeelden willen komen? Ik ken namelijk de theorie er achter ook wel. Maar ik wil duidelijke verschillen zien tussen die twee talen. saja mau makan, blijf gewoon(op spelling na) saya mau makan.
Ik vraag me af waarom men HATI als hart had vertaald ?
Hati is lever.
En toch zegt men “sakit hati” ( hartzeer) terwijl hart (D)jantung is .
Geen verschil tussen “Pasar Maleis” en Bahasa Indonesia ?
Allereerst moet je ook onderscheidt maken tussen de Bahasa Melayu Resmi (De officieele) en de Bahasa Pasar Melayu ( HANDELStaal )die weer onder verdeeld worden in de algemene “linguafranca” van zeehandelaren in de regio (Zuid Oost Azie = zie het standaardwerk van Frederik de Houtman “Spraeck ende woordboeck inde Maleysche ende Madagaskarsche talen”).
De “pasar Maleis” van de Nederlanders en Indische Nederlanders was een afgeleide van de linguafranca uit de tijd van Fred.de Houtman .
Dus er is dag en nacht verschil tussen de Pasar Maleis(v.d oud Indiegangers) en de Bahasa Indonesia ( Yang baik dan benar , vaak ook als Bahasa Indonesia “Baku”) genoemd .
Volgens mij is de oudespelling gewoon, djau di mata, dekat di hati, In nederland wordt er toch ook gebruik gemaakt van de ‘au’klank. ZOwiezo zie ik het verschil niet zo tussen pasar melayu dan bahasa indonesia. Op de spelling na dan, In het indonesisch zeggen we ook gewoon jau di mata, dekat di hati. Misschien dat iemand mij voorbeelden kan geven van zinnen/woordjes die in het pasar maleis anders zijn dan in het bahasa indonesia??
geachte heer.Dja”oeh di mata dekat di ati is zoals ik het zie en u ook vertelde,Ver uit het oog,DICHT op het hart en niet UIT HET HART Succes BO