Jack Boer, vergeten held

De tekening is van soerabajasurabya.nl

Zestig jaar geleden begon voor 2384 Nederlanders in Soerabaja een nachtmerrie die bijna in een bloedbad eindigde. Opgehitste Indonesiers dreigden hen in de Werfstraat-gevangenis te doden. Door de inbreng van Jack Boer, KNIL-militair die met Britse Gurkha’s de gevangenis bestormde, werd een slachting voorkomen. Richard Klaessen, een van de weinige nog levende gegijzelden van toen, schreef een boek over het drama. “Het waren terroristen en ze selecteerden ons op de hoeveelheid Hollands bloed in onze aderen. Etnische zuivering onder het mom van ‘merdeka’, vrijheid. Jack Boer, onze redder, kreeg nooit de erkenning die hij verdiende

Zie dit interview met Richard Klaessen, de schrijver van het boek Macaber Soerabaja

Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

129 Responses to Jack Boer, vergeten held

  1. Robert schreef:

    Mijn oom Ecky Dankmeyer doe ook opgesloten zat in de Werfstraat in Surabaya heeft nooit gesproken over een Jack Boer die hem bevrijdde maar wel over the Ghurkas die hem en velen anderen bevrijden.

  2. eppeson marawasin. schreef:

    Iemand schreef onlangs nog –ogenschijnlijk nietsvermoedend met terugwerkende kracht een self fulfilling prophecy- op Javapost, reagerend op óók een ‘ooggetuigeverslag’ uit die periode het volgende:

    [CITAAT]
    Volgens sommigen dien ik blindelings deze speculatieve/insinuatieve verhalen van dit soort ooggetuigen te geloven, zonder de bron te toetsen, zonder de uitspraak tegen het licht van de andere gebeurtenissen te leggen want het is toch afkomstig van een ervaringsdeskundige !!!!
    /…/
    Verhalen van de mij niet-kritische ooggetuigen vind ik vaak niet overtuigend. Fact en fiction worden doorelkaar gehaald en faction tot De Waarheid verheven. De kwaliteit van hun verhaal laat te wensen over, de feiten zijn onnauwkeurig beschreven of de opeenvolging ervan doorelkaar gehaald, en wensvoorstellingen tot onbetwistbaar feit gepromoveerd. Dat kan door de tijd komen, het is lang geleden maar ik heb niet de indruk dat deze mensen zich kritisch en diepgaand met hun feiten bezighouden, maar zij staan wel snel klaar met een hoogdravende en vaststaande mening. /…/
    [EINDE citaat]

    — Pia van der Molen van het Comité «Onderscheiding Jack Boer» heeft maar liefst 21 ooggetuigen aangedragen: “Jack stelde zichzelf aan hen voor, tijdens die bevrijding, er is geen enkele twijfel over zijn daden./…/” BRON: Telegraaf, 10-12-2005

    — Het Kapittel der Militaire Willems-Orde heeft op verzoek van de minister van Defensie nader onderzoek verricht naar @er is geen enkele twijfel over zijn daden@ en komt tot een ander luidende conclusie en bij gevolg negatief advies aan de minister van Defensie.

    e.m.

    • Peter schreef:

      Wat moet een minister dan anders doen, om het advies van het bevoegde kapittel niet op te volgen?
      M.i. kan hij niet anders.

  3. Boeroeng schreef:

    s Morgens vroeg hoorden we een harde knal en
    vele schoten. De sloten van onze celdeuren werden
    kapotgeschoten en geopend. In de buitenmuur was
    een gat geschoten door zijn tank. Ik zal nooit vergeten
    hoe Jack Boer in de gevangenis stond in zijn
    groene uniform met een hoed op en een pistool in
    zijn hand. Hij riep: “Jongens, jullie zijn vrij!”. Hij is
    mijn grootste held en aan hem danken ik en nog
    ruim tweeduizend anderen het leven. We zagen hoe
    de Gurkha’s met hun kromme messen de strotten
    van de cipiers doorsneden. Ik dacht daarbij alleen
    maar; “Eindelijk gerechtigheid!”.

    pagina 11 rechtsonder van : http://www.svb.nl/Images/SVB_Aanspraak_september_2013.pdf

  4. Surya Atmadja schreef:

    Pak Jan
    Er zijn ooggetuigen verhalen van Indonesische hoofdrolspelers zoals de Resident Soedirman (even googlen wie hij is) , en zijn team genoten tijdens de vlagincident.
    Waar hij bedreigt werd door Mister Toean Ploegman , toen onstond vechtpartij, een Indonesier team van Soedirman werd doodgeschoten en ging Soedirman met nog iemand anders weggerend om zijn leven te redden.
    Later werd die Ploegman gedood .

    • Jan A. Somers schreef:

      Ik geloof u wel, maar dat Jack Boer de belangrijkste man was bij het vlagincident zijn zijn eigen woorden. Ik heb dat niet meegemaakt, ik kwam op die plaats op Toendjoengan na het incident waar de Japanners een eind aan hebben gemaakt. De straat was zelfs weer schoon.

      • Loekie schreef:

        “Midden november (….) werd door de pemoeda’s een massamoord op de inzittenden in de gevangenis voorbereid – zij werden op het nippertje gered, doordat een reserve-kapitein van het Knil, J.L. Boer, (…) met één Britse tank en twaalf Brits-Indische militairen (…) in de nacht van 9 op 10 november (…) “enz.
        (uit: Dr. L. de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, deel 12 Epiloog, blz. 721/722.

      • eppeson marawasin. schreef:

        Uit: “Mythevorming en oorlog” bestaat.
        [CITAAT I]
        Er zijn soldaten die verklaren dat zij hun leven te danken hebben aan een mysterieuze reddende engel die hen, zwaargewond, in veiligheid bracht en verpleegde. Arthur Machen herhaalt keer op keer dat hij het hele verslag verzonnen heeft, maar ook de soldaten houden voet bij stuk…
        [EINDE citaat I]

        Uit nr. 59 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE
        [CITAAT II]
        Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
        Den Haag, 9 december 2005
        /…/
        Vervolgens heb ik de commissie dapperheidsonderscheidingen van het ministerie van Defensie advies gevraagd of de heer Boer in aanmerking komt voor een andere dapperheidsonderscheiding. De commissie constateert dat getuigenverklaringen van geïnterneerde Nederlanders een uiteenlopend en te beperkt beeld geven van de actie. Andere documenten die overtuigend bewijs leveren ontbreken. De commissie adviseert op grond hiervan de heer Boer niet in aanmerking te brengen voor een dapperheidsonderscheiding. Ik volg het oordeel van de commissie.
        Dat er onvoldoende grond is om over te gaan tot toekenning van een MWO of een andere dapperheidsonderscheiding laat onverlet dat waardering en bewondering past voor het optreden van de heer Boer, die ik bij deze namens de regering uitspreek.

        De Minister van Defensie,
        H. G. J. Kamp
        [EINDE citaat II]

      • Loekie schreef:

        Ook goed.
        Moraal: ook dr. L. de Jong kletste uit zijn nek.

      • eppeson marawasin. schreef:

        Uit: nr. 59
        BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE
        [CITAAT]
        Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
        Den Haag, 9 december 2005
        /…/
        Nadat bevestiging van het Comité «Onderscheiding Jack Boer» was verkregen dat het dossier compleet was, heb ik op 15 februari 2005 het Kapittel der Militaire Willems-Orde om advies gevraagd.

        Het Kapittel heeft vervolgens zelf feitenonderzoek uitgevoerd. Dit behelsde de door aanvragers ingediende stukken, wetenschappelijk verantwoorde historische publicaties, de archieven van het Nederlands Instituut van Oorlogsdocumentatie, van het Koninklijk Tehuis voor Oud Militairen Bronbeek, van de Corporate Memory and Analysis Branch van het Britse ministerie van Defensie, van het Imperial War Museum en van de Britse National Archives.

        Vastgesteld is dat de heer Boer zich vrijwillig heeft gemeld bij de Britse strijdkrachten en werkzaamheden heeft verricht als gids en tolk in Soerabaja. Hij wordt gekenschetst als gedreven en doortastend. Met grote waarschijnlijkheid is de bevrijding van de gevangenis uitgevoerd als onderdeel van de Britse aanval op de stad die op 10 november om 06.00 uur, na het verstrijken van het ultimatum aan de Indonesiërs, is ingezet. Een aparte bevrijdingsactie tegen de gevangenis om 04.00 uur en dus vooruitlopend op de aanval, zoals vermeld in de memoires van de heer Boer, wordt niet waarschijnlijk geacht. Daarover zijn geen documenten aangetroffen.

        Vast staat dat de heer Boer aanwezig is geweest bij de bevrijdingsactie. Niet bewezen is dat hierbij sprake is geweest van een door hem geleide actie met een door de Britten ter beschikking gestelde kleine groep militairen. Het zich vrijwillig beschikbaar stellen als tolk en gids en het zich met gevaar voor eigen leven begeven in de beschreven actie getuigt van moed. Door hem persoonlijk verrichte uitzonderlijke daden van moed, beleid en trouw bij de bestorming van de gevangenis zijn echter niet aangetoond. Derhalve adviseert het Kapittel dat geen sprake kan zijn van toekenning van de Militaire Willems-Orde aan de heer Boer. Ik volg dit oordeel van het Kapittel.
        /…/
        [EINDE citaat]

      • Loekie schreef:

        Ook goed.
        Moraal: ook dr. L. de Jong kletste uit zijn nek.

      • eppeson marawasin. schreef:

        Hetgeen, ‘niet’ bewezen hoefde te worden . . .

        e.m.

  5. Boeroeng schreef:

    Een column van Willem Brandt over Jack Boer:
    De Telegraaf 1977

    • Jan A. Somers schreef:

      Ja, dat is weer het navertellen van zijn eigen verhaal: met sikkel en hamer getooide extremistische benden???? ‘alleen een bruggenhoofd’ zowel de brigade als de divisie waren in de hele stad bezig. ‘wisten weg noch steg’ Die chauffeurs hadden de nodige kaarten, en waren al snel op de hoogte, bijvoorbeeld naar Ketabangwijk, Goebengwijk en Darmowijk. ‘begrepen nauwelijks wat eraan de hand was’ Zie hiervoor de instructies aan de brigade en de divisie. ‘zware mishandeling in de gevangenis???? evacuatie naar Singapore??? Willem Brandt heeft het ook nog over andere heldendaden. Volgens Jack Boer zelf (gedrukt in zijn boek) o.a. Hij was de hoofdpersoon bij het ‘vlagincident’, Hij bracht vijf tankers tot zinken. Hij bracht geheime BPM-documenten in veiligheid. Heb ik ook nooit aangevochten, ik weet daar verder niets van af. Waarom heb ik, los van het zelf (na)vertellen van zijn verhaal, geen enkele primaire bron gevonden over zijn tijdlijn? In mijn eigen verhaal (ook een primaire bron) kon ik nog verwijzen naar een Brits legerrapport als primaire bron. Ach, ik vind het eigenlijk allemaal niet zo belangrijk. Ik ben bevrijd, op mijn eigen manier. Het was een prachtige dag in mijn leven.

      • Peter schreef:

        Hr Jan Somers, ik bewonder uw kennis over deze periode en heb respect inzake uw handelingen. Laat anderen maar denken wat ze willen.

      • PLemon schreef:

        @Hr JS ” …geen enkele primaire bron gevonden…”

        In ieder geval was Boer erbij…en zijn heldhaftigheid?..hoewel ook niet persé nodig voor een bintang.

        ***Pia van der Molen: “Ik heb 21 ooggetuigenverklaringen aangeleverd, minstens vijf van die mensen zijn, precies als Evert Hanhart, persoonlijk gered door kapitein Boer, waarbij hij zich aan hen voorstelde. Wat moet je nog meer bewijzen om iemands uitzonderlijke moed aan te tonen?”

        De begin dit jaar overleden ridder Militaire Willems Orde Henk Ulrici, vlak voor zijn dood: “Indie-veteranen zijn allesbehalve populair. Anderen wel. Zo is er een drager MWO die niet verder kwam dan trainen in veilig Engeland. Na bij een parachutesprong een been te hebben gebroken, werd deze koene ridder nooit boven bezet gebied gedropt. Door goede contacten in koninklijke kringen werd de MWO wel toegekend. Daar waar Jack met lege handen de geschiedenis in gaat
        https://groups.google.com/forum/m/#!topic/nl.defensie.marine/THNCavTNTLc

      • Jan A. Somers schreef:

        “In ieder geval was Boer erbij” En in ieder geval ook een zekere Jan Somers.
        Toen ik door het Rode Kruis was ingedeeld bij de ‘lijkenpikkers’ van de 5th Division kreeg ik ook een Engels (Indisch) uniform. Uiteraard zonder distinctieven. (Dat waren toen ook de enige kleren die ik had). Dat bleef zo bij mijn werk als gids/tolk/bijrijder. Pas na het vertrek van de Brits-Indiërs, waarbij wij hun ambulances overnamen kregen we van het Rode Kruis witte stof waarvan bij een Chinese kleermaker witte overalls werden gemaakt.

  6. Boeroeng schreef:

    Vast staat dat de heer Boer aanwezig is geweest bij de bevrijdingsactie. Niet bewezen is dat hierbij sprake is geweest van een door hem geleide actie met een door de Britten ter beschikking gestelde kleine groep militairen.
    Lees de brief van Minister Kamp, december 2005

    Deze nieuwsbrief citeert   de Telegraaf van 16 dec 2005:
    Evert Hanhart is verbijsterd, nu besloten is wijlen Jack Boer elke militaire onderscheiding te weigeren omdat er geen getuigenverklaringen en dus geen sluitend bewijs zou zijn voor de wijze waarop de kapitein zestig jaar geleden in Surabaya 2384 Nederlanders van de vergiftigingsdood redde. “Ik ben wel degelijk ooggetuige en ik leef ook nog”, zegt de gepensioneerde sergeantmajoor van de Koninklijke Marine. “Op 10 november 1945 stonden Jack Boer en zijn Gurkha’s in mijn cel. Hij droeg een Brits legeruniform en stelde zich nota bene aan me voor! Daarna hielp hij mij en al die andere Nederlanders, met gevaar voor eigen leven, te vluchten.
    Dit zegt Jack Boer zelf.
    jackboer1945
    Foto en meer informatie te Java Post .

    • Jan A. Somers schreef:

      Ik kan alleen maar mijzelf beluisteren. De minister heeft veel meer mogelijkheden gehad en benut. Daar houd ik het maar op.

  7. Peter van den Broek schreef:

    “Kortom: wijlen Jack Boer was een leugenaar, een fantast, een gekke man. Dat is genoteerd”

    Het voorgaande citaat op dit blog heeft me meer dan gemotiveerd om precies uit te zoeken wat dhr J.L. Boer precies heeft uitgespookt. Deze reactie werd zonder enige tegenreactie hier op het blog geplaatst. Ik vind het in en in treurig hoe over een dode mag worden gesproken.

    Ik denk niet dat de bronvermelding, resultaat van een psychiatrische aberratie,enig nut heeft om op dit blog te publiceren, . Het heeft meer zin de uitgewerkte informatie aan pia-media te sturen. Mijn gezoek naar deze gebeurtenis zal wel weer discussie uitlokken maar ik heb hoegenaamd geen zin om weer als pispaal te fungeren. Dit betekent niet dat ik bovenstaande Heren minacht, maar het lijkt mij beter voor mijn geestelijk welbevinden.

    Ik heb het al aan Boeroeng geschreven. Ik hul me maar in zwijgen.

    Apropos, de informatie is niet via Google of Wikipedia te achterhalen, omdat de betreffende bron in pff-formaat op het internet is verpakt, dus Google of Wikipedia helpt niet. Dan dient de voetnoot nog eens geraadpleegd te worden en dan vind ik best dat het citaat betrouwbaar is danwel aannemelijk is gemaakt.

  8. George schreef:

    IMAGINATION is more important than science.

  9. ellen schreef:

    Even zijdelings … “Mythevorming en oorlog” bestaat. Elk volk heeft (behoefte aan) zijn helden. Ook al hing het in onderstaand verhaal af van de vorming van wolken en mist.

    De Engel van Mons deed voor het eerst van zich spreken tijdens de eerste gevechten tussen Duitse en Britse legers in wat later de Grote Oorlog genoemd zou worden. In augustus 1914 dreigde het volledige Britse expeditieleger nabij het stadje Mons vernietigd te worden door een vijand die drie keer zo sterk was. Maar op een bijna miraculeuze wijze slaagden de Britten erin te ontkomen aan de Duitse wurggreep, en zich terug te trekken achter de Marne.
    In die dramatische omstandigheden publiceert de Britse schrijver van fantastische verhalen Arthur Machen in een Londens dagblad een verhaal in de vorm van een artikel. De bijdrage is getiteld The Bowmen en er wordt in verteld hoe de Duitsers, terwijl zij zich opmaken voor de genadeslag, in de hemel een groots visioen zien van een spookachtig leger dat de Britten ter hulp snelt. Dit spookleger is samengesteld uit de boogschutters van de Slag bij Azincourt, waar de Britten in 1415 een glorieuze overwinning hebben behaald. Het wordt aangevoerd door Saint Georges of Sint Joris, de schutspatroon van Engeland… en van de kruisvaarders. Hij is ook bekend als Drakendoder.
    ‘Ik wilde onze jongens en hun vrienden en bekenden op het thuisfront een boodschap van hoop meegeven,’ zal Arthur Machen naderhand verklaren. ‘Om die boodschap krachtiger te laten overkomen, schreef ik mijn fictief verhaal in de vorm van een reportage.’
    Wanneer de veteranen van Mons naar huis terugkeren, brengen zij allerlei ‘ooggetuigenverslagen’ mee over engelen die bij Mons zijn opgedoken. Het zijn deze engelen geweest die hen in staat stelden zich aan de wurggreep van het Duitse leger te onttrekken. Honderden soldaten houden vol dat zij met hun eigen ogen hebben gezien hoe de engelen dwars door de kruitdamp oprukten naar de Duitse linies en de vijand doorzeefden met hun doorzichtige pijlen. Er zijn soldaten die verklaren dat zij hun leven te danken hebben aan een mysterieuze reddende engel die hen, zwaargewond, in veiligheid bracht en verpleegde. Arthur Machen herhaalt keer op keer dat hij het hele verslag verzonnen heeft, maar ook de soldaten houden voet bij stuk…

    • eppeson marawasin. schreef:

      In de marge . . . Remembering Joe Medicine Crow ***

      Native Americans lost an irreplaceable icon when Joseph Medicine Crow, the last surviving war chief of the Crow Tribe, passed away in Billings, Montana on April 3 at the age of 102. Born on October 27, 1913, near Lodge Grass, Montana, Medicine Crow constituted a literal link to a vanished Native past. He was, as the National Park Service noted, “the last living person with a direct oral history from a participant of the Battle of Little Bighorn.”

      ***BRON: Indian Country Newsletter

      — Wat zullen de youngsters aan zijn lippen hebben gehangen . . .

      “Walk on Indjun Joe !”

      e.m.

    • Jan A. Somers schreef:

      “Elk volk heeft (behoefte aan) zijn helden.” Dat geldt nog sterker voor minderheden.

  10. Peter van den Broek schreef:

    Als ik de Heren was , zou ik de woorden kuisen en de schoenen aan doen, want ik heb eindelijk informatie over Jack Boer gevonden, ook in Britse Militaire archieven, die de semi-wetenschappelijke discussie een ander wending zou kunnen geven,

    Ik ga door met mijn wetenschappelijk gebral…”a secret mission of 10 Gurkha commando’s led by a Dutch Army reserve officer wearing a British uniform had safely rescued hundreds of Dutch and Euro-asian prisoners held hostages by Indonesian guards”

    De sleutel van de oplossing ligt in het feit dat de voornaam van dhr Boer in het Nederlands als in het Engels verschillend wordt uitgelegd. Aan de hand van wat ingewikkeld zoeken kom ik wel op een resultaat. Het is meer een kwestie van mijn psychiatrische aberratie, dwz afwijken van het normale wat hier op het blog wordt gebruikt dan semi-wetenschappelijk bezig zijn, maar dat wisten de Heren al.

    Bovenstaande reacties al dan niet wetenschappelijk getoetst en vanwege de kwaliteit weerlegt. ik laat het hierbij, de Heren nog succes met de discussie op basis van onvolledige informatie over Jack, J.L. …etc Boer. Misschien heeft hij toch zijn MWO verdiend, maar dan ga ik tegen een gezaghebbend persoon op dit blog in en dat is toch wetenschappelijk onmogelijk.

    • Jan A. Somers schreef:

      “informatie over Jack Boer gevonden, ook in Britse Militaire archieven,” Ik zou graag de primaire bron van dit citaat willen weten, graag met een vindplaats. In mijn herinnering zit een ongeveer gelijk citaat, maar dat zat in een verhaal zoals wij dat allemaal wel eens vertellen. Steeds via via doorverteld vanuit Jack Boer zelf. Ik heb in zijn boek ook geen militaire en Indonesische bronnen gevonden.
      Het verhaal van Jack Boer heb ik alleen van hem zelf gehoord, en uit citaten uit interviews. Ook in andere verhalen, maar die grijpen allemaal terug op zijn eigen verhaal. In de enorme bronvermelding van Meelhuijsen zie ik ook één keer zijn eigen verhaal: Een interview in het Algemeen Dagblad van 20 mei 1989. En een interview, ik dacht in Moesson. Alle andere Nederlandse, Indonesische en Britse legerbronnen houden de tijdlijn vanaf 06:00 uur aan. En noemen ook geen Nederlandse militair vóór dat tijdstip. Een medegevangen journalist, Henk Menke, geeft wel een ontmoeting weer met een zekere (Nederlandse) Jack, zonder verdere details. Maar ook deze ontmoeting vind pas in de loop van de dag plaats. U begrijpt dat ik benieuwd ben naar de primaire bron van uw citaat.

      • Jan A. Somers schreef:

        Interessant is dat in de getoonde (correcte) plattegrond de data A. Plaats aanslag 26-10-1945 en B. Plaats gevecht 26-10-1945 worden genoemd. Onze bevrijding vond plaats op 10 november 1945. Bij mijn weten zijn rond 26 oktober Brits-Indische militairen in de Werfstraatgevangenis vermoord. Zij behoorden tot de 49th Indian Brigade Group onder Mallaby, hadden net een informatiepost in de gevangenis begonnen om te proberen ons vrij te krijgen. Dat was een van hun RAPWI-opdrachten. En volgens de Britse legerrapporten, waarvan ik er een heb genoemd, gaat het om 3500 gevangenen. Bevrijd na 15:30 tijdens de acties die op 10 november om 06:00 waren begonnen. Door de 5th Indian Division.
        “Kortom: wijlen Jack Boer was een leugenaar, een fantast, een gekke man. Dat is genoteerd” Bronvermelding? Ben ik in ieder geval niet. Ik ben het met Boeroeng en Buitenzorg (eerder in JavaPost) eens dat Jack Boer best een rol heeft kunnen spelen op 10 november 1945. Net als meerdere Indische jongens. Waar hij een verhaal over heeft gemaakt. Ik heb op diezelfde dag ook een rol gespeeld, en heb daarover ook een verhaal verteld. Het enige wat mij heeft verbaasd is dat beide tijdlijnen volledig niet samenvallen. Dat ik hem niet bezig heb gezien (hij mij waarschijnlijk ook niet). Dat ik me heb verbaasd dat midden in de nacht een luidruchtige militaire actie is uitgevoerd buiten medeweten van de Indonesische strijders. In een stad die in afwachting was van een grote Britse actie. Waar ene Soetomo continu tetterde om alle Britten te doden. Dat zijn mijn enige grote vraagtekens, geen beschuldiging.

      • eppeson marawasin. schreef:

        @Dhr. J.A. Somers zegt: 21 april 2016 om 17:18 /…/“Kortom: wijlen Jack Boer was een leugenaar, een fantast, een gekke man. Dat is genoteerd” Bronvermelding? Ben ik in ieder geval niet.@

        [CITAAT]

        @Loekie zegt: 12 april 2016 om 13:08 Kortom: wijlen Jack Boer was een leugenaar, een fantast, een gekke man. Dat is genoteerd.@

        [EINDE citaat]

        e.m.

  11. Jan A. Somers schreef:

    “voor 2384 Nederlanders in Soerabaja een nachtmerrie” Ik weet overigens nog steeds niets over het verschil tussen 2384 door Jack Boer genoemd, en 3500 uit de legerrapportage. Mogelijk hebben die Brits-Indiërs het aantal ritten, met het gemiddelde aantal inzittenden geteld? Niet exact, maar vol was vol. Dus wel enigszins betrouwbaar.

  12. Huib Otto schreef:

    Dag Pak Eppesom, dank voor uw reactie. Het moet me van het hart dat ik Uw bijdragen over dit en vele andere onderwerpen op deze site altijd met veel waardering heb gelezen en me er doorgaans ook goed in kon vinden. Zo ook nu weer.

    Voor de goede orde moet ik de heer Peter van den Broek zoals in het verleden al eerder even temperen in zijn semi-wetenschappelijk gebral.

    Ik kan me niet herinneren dat slachtoffers van een misdaad of zij die misdaden tegen de menselijkheid hebben ondergaan zich daardoor ZELF benoemen als ervaringsdeskundige.
    Die opmerking van U slaat dus werkelijk als een tang op een varken. Maar U heeft in het verleden al herhaaldelijk bewezen dat logica niet uw sterkste kant is.

    Rest dus de conclusie dat het een een psychische aberatie moet zijn zoals treffend door de heer Marawasin vermoed. En hiermee bent U al eerder door de mand gevallen. Weet U nog?
    Huib

    • Jan A. Somers schreef:

      “in zijn semi-wetenschappelijk gebral” Vind ik geen probleem hoor. We zitten in het praethuûs, en niet op een academisch colloquium. Zolang ik maar geen ruzie krijg met onze huisbaas Boeroeng over mijn vaak off topic. Maar dat schijnt een vrij ruimdenkende figuur te zijn. En al die aardige reageerders, bedankt voor uw loftuitingen. Ik kan niet naast mijn schoenen lopen, ik heb mijn sloffen aan.

  13. Peter van den Broek schreef:

    correctie:…….toch hun geloofwaardigheid aan ALS zelfbenoemde ervaringsdeskundige…….

  14. Peter van den Broek schreef:

    Apropos, ik beschouw betweter als compliment, maar die kwalificatie voor mijn kennis is wel een overschatting van de (zelf)kennis van bovenstaande Heren.

    Ik heb wel eerder aangegeven dat de Heren zich beter zorgen kunnen maken over Hun gebrek aan kennis over de Bersiap,c.q. hun gemis om de Bersiap in een historische kader te plaatsen. Ik kan toch niet elke keer op alle fouten in hun beweringen ingaan. Lees ik de meest recente reacties van de Heren H. Boers, H. Otto of J.A.Somers, dan kan ik alleen maar concluderen dat het in de fout gaan, c.q.door de mand vallen structureel is en groteske vormen aanneemt en dat in het bijzonder de stand der kennis, het voortschrijdend inzicht volstrekt onder de maat is voor een discussie.

    Ik heb wel respect voor de Heren betreffende Eigen en Persoonlijke ervaring als slachtoffer in die tijd. Maar het beschamende en vaak arrogante oordeel van deze Heren over ervaringen van Anderen en reacties die niet in hun vooroordeel passen tast toch hun geloofwaardigheid aan zelfbenoemde ervaringsdeskundige (is iets anders als Bersiap-slachtoffer).
    Hoe dien ik anders de volgende opmerkingen te plaatsen:
    – “dat scribent ten tijde van beide voorbeelden nog niet geboren was”
    – “omdat zij wellicht hoogstwaarschijnlijk in die tijden nog in de productie afdeling van hun pa zaten”
    Deze uitspraken zijn toch de overtreffende trap van volledige dwaasheid, laat staan domheid.

    Laat ik de Heren dat te denken geven. Ik wil best met hun in discussie gaan, op basis van gelijkwaardigheid en als Wij beiden tot het voortschrijdend inzicht zijn gekomen. Dus ik wacht af en daar houd ik het vooralsnog bij.

    • Indisch4ever schreef:

      @ Peter vd B….niet zo dan.
      Wetenschappelijke discussies over de dekolonisatie zijn er niet zoveel in Nederland en dat op deze site te doen is zeker niet de bedoeling.
      Doe maar gewoon hier. Dan kan ik ook meepraten.
      We weten allemaal veel niet. En doe dan alleen negatief over je eigen tekorten.
      Dan zit je niet het gesprek te ontwrichten met het minachten van de andere deelnemers.

      Daarnaast moet iedereen rekening houden met anderen die zelf schokkende zaken ervaren hebben.
      Idd,, zij zijn ook de ervaringsdeskundigen en hun verhalen mét commentaren zijn belangrijk.
      Zo werkt het doorgeven van de geschiedenis .

      • Peter van den Broek schreef:

        Betekent het aantoonbaar vertellen van onjuistheden ook het Doorgeven van Geschiedenis? De zelfbenoemde Ervaringsdeskundigen misbruiken hun gezag als Bersiapslachtoffers in deze en daar ageer ik tegen. Ikzelf vind dat een kwalijke zaak.

        Maar als de Goegemeente de mij bekritiseerde gang van zaken accepteert, kan ik me als Indische alleen in schikken! Maar dan dient er in de toekomst nooit meer over geloofwaardigheid worden gesproken

      • Boeroeng schreef:

        @ Peter vd B
        Prima om kanttekeningen te hebben bij een verhaal van ooggetuigen of kritiek op een mening van iemand. Maar doe het niet denigrerend.
        Bijv met je term “zelfbenoemde Ervaringsdeskundigen”
        Ook zo afbrekend voor een gezonde discussie is het een andere mening van ooggetuigen ‘misbruik van hun gezag ‘ te noemen.
        Zo ben je aan het hakketakken en krijg je gehakketak terug.
        Doe dat per email … en niet hier. Een heleboel lezers willen dat zo niet.

  15. Peter schreef:

    Is het niet zo dat we de link Archief van Tranen van Heine en het verhaal van hr Somers als ooggetuige en ervaringsdeskundige elkaar aanvullen en beide van waarde zijn?

    • Surya Atmadja schreef:

      En toch lees ik iets anders, juist Pak Jan gaf kritische aantekeningen .

    • Indisch4ever schreef:

      Al die ooggetuigenverhalen ( al dan niet met persoonlijk commentaar en persoonlijk onderzoekverslag) zijn van waarde.
      Inconsistenties met andere getuigenverhalen is normaal …. en ook nodig, opdat men later deze wrikpunten extra gaat bekijken met informatie uit andere bronnen.

      • Peter schreef:

        Ben Ik helemaal met je eens Boeroeng
        Hr P Vd Broek plaatst zich door zijn commentaar feitelijk op een zijspoor. Ik kan hem niet meer serieus nemen.

  16. eppeson marawasin. schreef:

    @ Er lopen genoeg betweters rond in deze wereld en die vallen vroeg of laat wel zelf door de mand.@

    — Dag Pak Huib, bedankt voor uw bijdrage. Respect voor u en de heren Somers, Boers en Keller. Ik zeg het Ibu Ellen na @Ik bied liever een luisterend oor.@

    Het valt mij inderdaad op dat in het bijzonder één scribent over ‘OOGGETUIGEN’ gesproken, op de ene website ‘A” concludeert en op een andere website precies het tegenovergestelde ‘B’ beweerd. Het lijkt wel of het begrip ‘labiel’ daartoe door psychiaters speciaal voor i.c. ‘niet-ervaringsdeskundige amateur-historici’ is bedacht.

    Voorbeeld A: (scribent over ‘ooggetuigen’ op de ene website)
    [CITAAT]
    Dat bij ooggetuigen van de slag bij Soerabya in November 1945 deze periode als chaotisch overkomt , kan ik mij voorstellen, want wat wil je als je als puber/opgroeiende om je heen de wereld ziet ineenstorten . Maar deze personen dienen de chaos niet groter te maken door onsamengenhangende verhalen de wereld in te sturen.

    /…/het volgende citaat van een ooggetuige van de Slag in Soerabaya. ……“Ja, na het neerslaan van de Bersiap begin december, leefde Soerabaja weer op. Met volle medewerking van alle terugkerende gevluchte Indonesiërs”.

    Volgens sommigen dien ik blindelings deze speculatieve/insinuatieve verhalen van dit soort ooggetuigen te geloven, zonder de bron te toetsen, zonder de uitspraak tegen het licht van de andere gebeurtenissen te leggen want het is toch afkomstig van een ervaringsdeskundige !!!!
    /…/
    Verhalen van de mij niet-kritische ooggetuigen vind ik vaak niet overtuigend. Fact en fiction worden doorelkaar gehaald en faction tot De Waarheid verheven. De kwaliteit van hun verhaal laat te wensen over, de feiten zijn onnauwkeurig beschreven of de opeenvolging ervan doorelkaar gehaald, en wensvoorstellingen tot onbetwistbaar feit gepromoveerd. Dat kan door de tijd komen, het is lang geleden maar ik heb niet de indruk dat deze mensen zich kritisch en diepgaand met hun feiten bezighouden, maar zij staan wel snel klaar met een hoogdravende en vaststaande mening.
    Wat kan ik van hun Geschiedenis, hoe goed bedoeld, dan leren?
    [EINDE citaat]

    Voorbeeld B: (zelfde scribent op een andere website over ‘ooggetuigen’)
    [CITAAT]
    Maar het verhaal van de 17-jarige W.H. Itzig Heine blijft een goed doortimmerd verhaal, gezien vanuit de slachtoffers, de ooggetuigen van dit transport .
    DOSSIER GUBENG TRANSPORT VAN IR. HENK ITZIG HEINE
    [EINDE citaat]

    — Tja, . . . .

    Een verzachtende omstandigheid mogelijkerwijs, vanuit de psychiatrie beredeneerd, is dat scribent ten tijde van beide voorbeelden nog niet geboren was . . .

    e.m.

  17. Huib Otto schreef:

    Ik kan me helemaal in het bovenstaande betoog van de heer Hans Boers vinden, gericht aan de heer Jan Somers. De gebeurtenissen in Soerabaja brachten op vrijwel heel Java en elders moorddadige bendes en vrijheidsstrijders op de been, daartoe via radio luidsprekers opruiend aangezet door ene Boeng Tomo en Trawanten.

    Ik was net 7 jaar toen ook onze woonwijk Indisch Bronbeek in Bandoeng Noord er aan moest geloven en helaas ook mijn doodzieke vader, net terug gekomen uit het Jappenkamp werd met andere buurtbewoners huis aan huis uit de huizen gesleept en afgevoerd en op wrede wijze afgeslacht. Officiele dodencijfers zoals uit de archieven gebleken is totaal 33 doden en vermisten.

    Tot die laatste groep behoorde ook mijn vader. Vanaf mijn twaalfde jaar heb ik overal op het Pandoe kerkhof gezocht naar zijn graf. Maar toen ik die niet vond heb ik nog tot mijn volwassen leven de hoop gekoesterd dat hij de massacre misschien toch heeft overleefd maar zijn gezin nooit meer terug heeft kunnen vinden.

    Toe ik door toedoen van mijn vrouw in de tachtiger jaren een lange vakantietrip naar Thailand, Maleisie en Singapore maakte, ontkwam ik er niet aan om ook Sumatra, Java en Bali te bezoeken.

    Uiteraard ook mijn geboorteplaats Bandoeng en Tjimahi. Ben toen weer driftig op zoek gegaan naar mijn vaders graf. Maar wederom was er niets over bekend.

    Na mijn thuiskomst heb ik via het Rode Kruis bevestiging gezocht over die moordpartij en die ook schriftelijk gekregen. Heb me toen tot de Oorlogsgraven Stichting gewend met de vraag waarom er geen Gedenkteken van mijn vader te vinden was. Ze waren zo coulant om toen alsnog een Gedenkteken van mijn vader met een aantal lotgenoten op Pandu te plaatsen.

    Ook ik heb geen onderzoeken van gerenommeerde historici nodig om te weten wat er in die tijd is gebeurd. Het is genoeg om naar de belevenissen van mensen zoals de heren Somers en Boers en Keller te luisteren die het zelf ook zelf den lijve hebben meegemaakt.
    Al vind ik het verhaal van de Amerikaanse historicus Frederici deels er wel erg dichtbij komen.

    Er lopen genoeg betweters rond in deze wereld en die vallen vroeg of laat wel zelf door de mand.
    Huib

  18. Peter van den Broek schreef:

    correctie het dient de 17-jarige W.H. Itzig Heine te zijn. Ik moet wel oppassen.

    • Loekie schreef:

      “The fact became uglier as Frederick ‘€” using survivor’€™s testimonies ‘€” found out that the perpetrators were not only mobs consisting of members of independent fighters or criminals, but also members of prominent or even (deviant) military officers. Frederick concluded that unlike in other parts of urban Java, the killings in Surabaya were committed in a more systematic way, not only by uneducated villagers but also by educated youth.

      If Frederick’€™s analysis is right, then we have a new understanding of the Surabaya affair, which was apparently much complex than what we learned from school textbooks.

      As a matter of fact, the killing of Dutch, Eurasian and Indonesian minority groups (Chinese, Ambonese, Timorese, etc.) civilians in Surabaya was the only dark chapter of the wave of violence against thousands of others that took place almost simultaneously in most of urban Java and Sumatra, from September 1945 until around early 1946. ”

      http://www.thejakartapost.com/news/2013/11/12/the-untold-story-surabaya-battle-1945.html

  19. Peter van den Broek schreef:

    Maar het verhaal van H. Itzig Heine blijft een goed doortimmerd verhaal, gezien vanuit de slachtoffers, de ooggetuigen van dit transport .
    DOSSIER GUBENG TRANSPORT VAN IR. HENK ITZIG HEINE
    Gubeng_Transport_2008.pdf ( 4,04 Mb )
    Aanvulling_Gubeng_Rapport_2008.pdf ( 4,93 Mb )
    Bijna alle slachtoffers, 100 meer of minder, zijn met naam en toenaam bekend, op een grafschrift zie ik ook een naam van een jonge 7-jarige W. Itzig Heine.
    Mijn vraag is wie die in militaire uniformen geklede Indonesische eenheden waren, die op onschuldige vrouwen en kinderen schoten. Misschien een vraag die Minister Koenders kan stellen aan President Jokowi bij zijn bezoek aan Nederland.

    Bij de Werfstraatgevangenis is het anders. Daar kennen we tenminste 1 misdadiger nl. Boeng Tomo, maar ik mis de namen van zijn slachtoffers. De schrijver R.L. Klaessen geeft in zijn boek “Macaber Soerabaja 1945” een lijst van slachtoffers maar verbindt die niet met de (oorlog)misdadiger Boeng Tomo. Opmerkelijk genoeg vermeldt Dhr Somers ook dit boek, ik begrijp dat hij het boek intussen gelezen heeft, althans dat neem ik aan.

    Wel lees ik dat ook meer dan honderd Indonesiers werden vermoord, louter en alleen omdat ze Christelijk waren. Veel Chinezen werden in Soerabaja vermoord omdat ze i.t.t. de Indonesiers in de stad bleven. Meer dan 600 van hen kwamen om, misschien was (oorlog)misdadiger Boeng Tomo ook daarbij betrokken. .En dan praat ik niet over de Indonesiers, louter en alleen vermoord op verdenking van sympathien met de koloniale Nederlanders.
    Misschien kan President Jokowi de namen van de Nederlandse slachtoffers aan Minister Koenders vragen.

    • Jan A. Somers schreef:

      “Bijna alle slachtoffers, 100 meer of minder, zijn met naam en toenaam bekend” Er liggen 108 slachtoffers van het Goebengtransport begraven. Slechts 23 worden met name genoemd. Daarbij ook W.H.Itzig Heine, geboren 5-7-28, overleden 28-10-45.De heer Itzig Heine is wel op zoek gegaan naar de namen van de andere slachtoffers, maar die liggen volgens mij allemaal door elkaar en kunnen dus niet per graf worden genoemd. Zo ook het graf van W.J.L. en J.L.M Francken waar 84 onbekenden bij begraven liggen. Het was al een toer om bij de herbegrafenis afzonderlijke lichamen te verzamelen. Heel wat anders dan de vier kinderen van den Werff, die ik ook had genoemd. Die waren de dag erna vermoord. Zo ging het elke dag. Zo ook twee tantes, elk in een eigen graf. Maar die waren dan ook ‘netjes’ gevonden.
      In de Werfstraatgevangenis zijn volgens mij geen Nederlandse slachtoffers gevallen, afgezien van bezweken aan eerdere verwondingen (is mij van één persoon bekend). De bewakers deden wel eens macho, zwaaiden met geweren, en riepen akelige dingen naar ons, maar wij werden in het algemeen met rust gelaten. Het eten was bar slecht, maar volgens mij was dat ook een capaciteitsgebrek. Gelukkig was het regentijd, ’s middags, tijdens de bui, mochten we soms in groepjes naar buiten. Wel zijn er slachtoffers gevallen bij de aankomst in die gevangenis. Ik heb me daar niet zo in verdiept, maar ik hoorde schattingen van ca. 40 doden (na de geschatte 50-200 doden in de Simpangclub). Niet veroorzaakt door pemoeda’s. maar door gepeupel. Ik heb dat wel meegemaakt, maar niet dood, zelfs niet gewond op wat blauwe plekken na.
      “Indonesische eenheden” Het waren geen militaire eenheden, gepeupel uit kampong Kepoetran. In de militaire verslaglegging is te lezen dat de militaire(??) TKR heeft geprobeerd hiertegen in te gaan. Zonder succes. Maar dat had ik al geschreven. En Soetomo? Ach dat getetter. Tegenwoordig wellicht strafbaar wegens opruiing of zoiets, maar oorlogsmisdadiger? Teveel eer! En Macaber Soerabaja heb ik al heel lang geleden gelezen. Best leesbaar, maar dat zijn de andere verhalen ook.
      Ik heb overigens mijn geheugen nog even geraadpleegd. Ik heb voor het eerst van Jack Boer gehoord in 1988. Bij een bijeenkomst in een hotel in Den Haag. Ik vond het een vreemde situatie, een beetje religieus-achtige dweperij. Ik herinner me daarbij ook nog andere activiteiten van hem te hebben gehoord, en heb die voor de zekerheid nog even nagelezen. Hij was de hoofdpersoon bij het ‘vlagincident’, Hij bracht vijf tankers tot zinken. Hij bracht geheime BPM-documenten in veiligheid. Je kon er een erelijst tekenen, heb ik niet gedaan. Voor mij nu einde verhaal. Ik ga weer leuke dingen doen, en het ruikt lekker in de keuken.

    • Jan A. Somers schreef:

      Ik vond het jammer dat de heer Hario Kecik als dader was gepositioneerd tegenover mij als slachtoffer. Ik voel mij helemaal geen slachtoffer. Maar ja, een journalist moet iedereen een duiding geven, en een zielige Jan is dan natuurlijk leuk gevonden. Wat mij opviel aan de heer Hario Kecik was dat hij heel eerlijk sprak, echt geen lieverdje! En trots op zijn activiteiten.

  20. Peter van den Broek schreef:

    J.L. Boer vertelt een verhaal tig jaar geleden en dhr. Somers vertelt een verhaal vanuit zijn Hier-En-Nu. Eenieder bekijkt zijn werkelijkheid vanuit zijn standpunt, J.L. Boer als vrijwilliger in functie van verkenner en vertaler bij het Britse invasieleger en dhr. Somers als 15 jarige, die Nu zijn verhaal vertelt. Dhr Somers heeft altijd gezegd dat het zo’n chaotisch toestand was in de Werfstraatgevangenis en op basis daarvan het optreden van J.L. Boer ex-post te beoordelen lijkt mij een zaak op zijn lijf geschreven.
    Maar laat een deskundige of iemand uit die tijd dat toch maar gaan toetsen. Dhr Klaessen laat in zijn boek ooggetuigen hun verhaal doen maar wat met die informatie gedaan is, is mij een raadsel

    Ik vind het wel opmerkelijk dat de misdadige gebeurtenissen in de Werfstraatgevangenis, maar ook het optreden van J.K. Boer nooit door onze luisterrijke historici zijn bestudeerd, misschien kunnen buitenlandse historici dat veel beter doen, zoals R. Cribb die pas als deskundige door de Haagse Rechtbank is benoemd in de klotezaak.

    Ik vergelijk het gebeuren in de Werfstraatgevangenis met het Gubeng-transport. Over dit transport bestaat een nauwkeurig en lineair verhaal opgeschreven door de LTZ Itzig Heine, zoon uit een bekende Marine-familie, althans ik kende ook een adelborst met deze naam. Hij als militair deskundige geeft een gedetailleerde opsomming van de droge feiten, waardoor haarscherp duidelijk wordt, wat er precies gebeurd is. Wat mij de aandacht trok was zijn opmerking over “Indonesische militairen”. Naast Pemoeda’s en ander tuig van de richel schijnen er ook als zodanig herkenbare “Indonesische militairen” bij de aanval op het Gubengtransport betrokken zijn geweest, waarbij een onbekend aantal onschuldige, net uit het kamp gevluchte vrouwen en kinderen afgeslacht werden. Als dhr Atmadja uit kan zoeken welke TNI-eenheden (misschien ook Helden) dat waren, dan hebben we een case.

    Ik wil er nadrukkelijk op wijzen dat in de Werfstraatgevangenis ook dingen gebeurden, die voor Bersiapslachtoffers wel relevant zijn en dat is het optreden van de sind 2008 Held van Indonesië dhr Boeng Tomo. Hij wordt wel van alles beschuldigd, maar welke slachtoffers , naam en toenaam graag, is hij als Richter und Henker (lezenswaardig boekje van Friedrich Duerrenmatt) persoonlijk verantwoordelijk voor hun dood. Als dat aannemelijk danwel aantoonbaar gemaakt kan worden, dan kan het verhaal bij het bezoek van de Indonesische president aan Nederland of bij een genoeglijke borrel op 17 Augustus op de Indonesische ambassade aangekaart worden. Ik kan mij niet herinneren , dat in Duitsland Oorlogsmisdadigers als Held van de Republiek worden vereerd.

    Het Gubengtransport en het gebeuren om Boeng Tomo in de Werfstraatgevangenis kunnen met een beetje goede wil herkenbare dodelijke slachtoffers van de Bersiap en hun even herkenbare daders (naam en toenaam van de misdadigers) aangewezen worden. Dat geeft toch mogelijkheden. Maar om daarvan gelijk een rechtszaak te maken lijkt mij niet een erg zinvolle bezigheid.

    En dhr J.L. Boer……..misschien bestaat er bij de indonesische Regering belangstelling voor.

    • PLemon schreef:

      @Hr P vden Broek. ” …nooit door onze luisterrijke historici zijn bestudeerd , misschien dat buitenlandse historische dat veel beter doen…”

      U staat niet alléén in deze verzuchting…. (zie ook de literatuuropgave) :

      ***Research
      Few Dutch or Indonesian historians have undertaken holistic studies about this period of the Indonesian revolution. Dutch historians have focussed on particular locations and incidents and Indonesian historians mostly focus on the heroic aspects of the revolution. Witness reports from Eurasians focusses on the atrocities experienced. Japanese historians show very little interest all together in this part of the World War II aftermath. The most holistic studies encompassing all these elements have in fact been performed by American and English historians.
      http://everything.explained.today/Bersiap/

    • Surya Atmadja schreef:

      Er is iets geschreven over Gubeng transport en de vlagincident.
      De vraag is : Was het zo gegaan ?
      Kan het voorkomen worden ?

      http://www.marjoleinvanpagee.nl/en/joop-nl-2/

      • Jan A. Somers schreef:

        Zie bijvoorbeeld mijn verhalen in JavaPost. Al van lang geleden hoor, ik denk niet zo interessant bevonden. Chaos, chaos, chaos! Tijdens chaos kan bijna niets worden voorkomen, bij mij thuis zeiden ze: het komt als kak op. En u weet, als het als kak opkomt, komt het als kak eruit. In Zeeland zeggen ze: spuutpoep.

      • Jan A. Somers schreef:

        Met als niet te voorkomen gevolg: vuile onderbroek.

    • Jan A. Somers schreef:

      “dhr. Somers vertelt een verhaal vanuit zijn Hier-En-Nu” Nee hoor, vanuit 9-10-11 november 1945. Niet zo moeilijk, zo belangrijk geweest in mijn leven dat ik nog steeds die film langs zie komen. Het was een van de mooiste dagen in mijn leven. En Jack Boer spreekt erover in 1988, schrijft er over in 1997, ook uit zijn geheugen.
      “dhr. Somers als 15 jarige” Ik begrijp nog steeds het wijzen op die leeftijd niet. Met 13 jaar oud genoeg om in oorlogstijd het huishoudgeld te verdienen voor negen personen. Oud genoeg voor de Kenpeitai. Oud genoeg voor de Werfstraatgevangenis. Oud genoeg om lijken te bergen. Oud genoeg om ambulancechauffeur te zijn, drietonners met double clutch (tussengas of dubbel klutsen voor de niet-wetenden). Oud genoeg om gratis overtocht naar Nederland, met honderd gulden gage te oeroesen. (gelukkig geen held, dat wordt je meestal postuum).
      “verkenner en vertaler bij het Britse invasieleger” Jan Somers was na zijn bevrijding gids/tolk bij dat leger, 15 jaar oud.
      “lijkt mij een zaak op zijn lijf geschreven.” Bij deze, voor de zoveelste keer, gewoon een beetje lezen.
      “het optreden van J.K. Boer nooit door onze luisterrijke historici zijn bestudeerd” U kunt misschien beginnen met de legerrapportage: November 10. Attack opened at 0600 hrs. Went quietly until 0900 hrs when gunfire on certain targets was called down. Interception of Indonesian radio in which certain orders were given out. The two important items being (1) scorched earth policy, (2) any British or Indian taken prisoner was to be killed.
      11.00 hrs Concentration brought down on area Court of Justice, Government building used as Headquarters. Field Regiment, two destroyers, and all (…) mortars used. Air strike by 8 Thunderbolts and one Mosquito on same target. (…) Second air strike Simpang area 15.15 hrs. Our casualties by 1900 hrs 1 BO wounded, one VCO seriously wounded, all of 123 Brigade. Estimated enemy casualties 1500. 3500 Dutchmen released from Kalisosok goal and evacuated to Port area.´ (NA 2.22.21/162). Actie dus begonnen om zes uur, niet om vier uur. Actie verhevigd om negen uur. Onze bevrijding na 15.15 uur, dus niet een uur na vier uur ’s nachts. Er valt dus niets door luisterrijke historici te bestuderen. Kennelijk allen door een niet-historicus Jan Somers.
      “Hij als militair deskundige geeft een gedetailleerde opsomming van de droge feiten, waardoor haarscherp duidelijk wordt, wat er precies gebeurd is.” Als militair deskundige heb ik die rapportage goed kunnen bestuderen en het zelf samengevat in een verhaal in JavaPost (ik dacht in 2013). Niet militair/wetenschappelijk hoor, daar is JavaPost niet voor. Gewoon leesbaar.
      “waarbij een onbekend aantal onschuldige, net uit het kamp gevluchte vrouwen en kinderen afgeslacht werden” Ze waren niet allemaal net uit het kamp ontvlucht. En dat aantal is niet helemaal onbekend. Afgezien van een paar nooit teruggevonden slachtoffers in de kali, gerelateerd aan het aantal inzittenden in de trucks, zijn die slachtoffers te tellen op Kembang Kuning: 26 verzamelgraven met 28 november 1945 als datum, waarin 108 personen zijn begraven, waarvan 23 met name genoemd. Behalve het relaas van de heer Itzig Heine, is ook de studie van William H. Frederick interessant, alsmede het uitgebreide verslag van kolonel L.H.O. Pugh. De commandant van die brigade , generaal Mallaby, kon dat verslag niet schrijven die is in de dagen erna vermoord, waarop Pugh het commando overnam.
      “ook als zodanig herkenbare “Indonesische militairen” bij de aanval op het Gubengtransport betrokken zijn geweest” Ik weet het niet zeker, maar ik dacht dat er geen echte pemoeda’s bij waren betrokken. Die bersiappers waren afkomstig uit de nabij gelegen kampong Kepoetran. In het verslag van Pugh wordt wel gemeld dat de aanwezige TKR-mannen het toestromend gepeupel niet meer de baas was. Wel schijnt er een TKR-post te zijn geweest waar gewonden werden opgevangen, net als in Apotheek Rathkamp op de hoek van de Tamarindelaan en de Darmoboulevard.
      Ik denk niet dat Soetomo rechtstreeks verantwoordelijk is voor het Goebengtransport en de Werfstraat. Hij en zijn maatje K’toet Tantri (Vannine Walker, alias Muriel Pierson) waren meer bezig met opruien in het algemeen. De hele dag getetter.
      Ik schei ermee uit, het is niet leuk meer Ik snap dat zure en chagrijnige karakter van de reacties niet. Misschien wordt ik te oud. Waarschijnlijk zal onze huisbaas het ook zat zijn.

      • P.Lemon schreef:

        @Hr J.S . ” het relaas van de heer Itzig Heine”
        ***In bijlage C zijn foto’s van uitgebrande trucks, het opgraven van het grootste massagraf in mei 1948, de toestand van de verplaatste graven in 1952 (?) en een plattegrond van het ereveld opgenomen.
        Na te lezen : http://www.archiefvantranen.nl/media/uploads/…/Gubeng_Transport_2008.pdf

        en ….”Niet militair/wetenschappelijk hoor, daar is JavaPost niet voor. Gewoon leesbaar.”

        ***In het kader van de Wet uitkering burgeroorlogsslachtoffers (Wubo) werden door ex-geïnterneerden tientallen verklaringen opgesteld.
        Lezing van al deze stukken leidt tot de conclusie dat de chaos van de gebeurtenissen zich lastig laat ontleden.

        Aan de dood ontsnapt

      • Jan A. Somers schreef:

        “en een plattegrond van het ereveld ” Als u er nog nooit bent geweest is een bezoek veel waard. Ik vind het ‘prachtig’ hoe die mensen hier liggen. Mijn enige probleem: ze hadden hier helemaal niet moeten liggen. Ik heb van de heer van den Werff ooit een foto gekregen van vier kinderen uit één gezin (Van den Werff) op een rij. Ik heb ze gezien, daar word je stil van. En je hebt daarbij geen tijd om boos te zijn of te zeuren over verantwoordelijkheden. Alleen je hoofd buigen.

      • eppeson marawasin. schreef:

        @Ik snap dat zure en chagrijnige karakter van de reacties niet.@
        — Ach … meneer Somers, beschouw u het maar als puberdelinquentie op weg naar adolescentie, en als het al in de genen zit dan hebben ze het in elk geval van niemand vreemd.

        @ Ik schei ermee uit, het is niet leuk meer@
        — Speaking words of wisdom ***

        WHEN I FIND MYSELF IN TIMES OF TROUBLE
        MOTHER MARY COMES TO ME
        SPEAKING WORDS OF WISDOM
        LET IT BE***

        AND IN MY HOUR OF DARKNESS
        SHE IS STANDING RIGHT IN FRONT OF ME
        SPEAKING WORDS OF WISDOM
        LET IT BE

        LET IT BE, LET IT BE
        LET IT BE, LET IT BE
        WHISPER WORDS OF WISDOM
        LET IT BE

        LET IT BE, LET IT BE
        LET IT BE, LET IT BE
        THERE WILL BE AN ANSWER
        LET IT BE

        ***©THE BEATLES©

        e.m.

      • Hans Boers schreef:

        T.a.v. de heer Somers, die o.a. het volgende schreef: “…Ik schei ermee uit, het is niet leuk meer Ik snap dat zure en chagrijnige karakter van de reacties niet.”

        Geachte heer Somers, ik het u vaker medegedeeld en herhaal het dit keer ook weer:

        Ik respecteer en bewonder u, omdat u tijden heeft gemaakt en Kenpetai-behandelingen onderging en andere nare “daden” moest verrichten om uw hoofd en dat van uw familie boven water te houden en in leven te blijven in die roerige tijden en omdat u het na al die jaren hier en op andere fora heeft kunnen verkondigen.

        En als er armetierige betweters zijn, die afgeven op u of zuur en chagrijnig reageren, terwijl zij zelf nog geen eens het woord Bersiap en aanverwante kwalijke gevolgen of voorafgaande handelingen kunnen bevatten, omdat zij wellicht hoogstwaarschijnlijk in die tijden nog in de productie afdeling van hun pa zaten, dan is mijn welgemeende raad aan u om het alles naast u neer te leggen. U weet voor uzelf wat er zich heeft afgespeeld en u heeft dat m.i. waarheidsgetrouw weergegeven en u heeft dat allemaal overleefd en daar heb ik respect voor.

        Zelf benader ik nog lang niet uw leeftijd en datgene wat ik heb meegemaakt te Surabaya in de jaren na de Bersiap was slechts bekeken vanuit de visie van een kleuter, maar zelfs die visie heeft bij mij onbewust voldoende nare indrukken nagelaten.

        Ik weet niet precies wanneer u voormalig Ned. Indië heeft verlaten, maar persoonlijk heb ik in Surabaya te Darmo in de jaren 1952/53 nog hele kwalijke dodelijke gevolgen (voor anderen) meegemaakt en welker gevolgen sluimerend een voortgang vonden tot in de jaren 1958/1960 wegens de Nieuw Guinea kwestie. Wat betreft de Werffstraat, daar heb ik enkel de verhalen van enkele van mijn familieleden mogen aanhoren en de littekens mogen zien op hun ruggen, veroorzaakt door de “behandelingen” van de Kenpetai.

        In elk geval dank ik u voor uw bijdragen en verhalen over wat u heeft meegemaakt en nogmaals: stoort u zich alstublieft niet aan al dat betweterig, bedillerig en chagrijnig commentaar. Laten zij zelf maar eerst dergelijke situaties persoonlijk aan den lijve ondervinden, zoals bijvoorbeeld de 4 binnenmuren van een cel bekijken en het gekerm aanhoren van andere gevangenen die een Kenpetai behandeling moesten ondergaan of 5 Japanse burger- en republikeinse kampen bewonen en je ouders gedag zeggen als ze 3 voet diep de grond in worden gelegd of porties van 150 gram rijst per dag op papier toebedeeld krijgen maar in werkelijkheid het moeten stellen met 150 gram per week en voor de rest wat klaversoep met een afgekloven maiskolf als decoratie.

  21. Surya Atmadja schreef:

    Om een Nationale Held te worden moet men aan bepaalde voorwaarden voldoen.
    E.e. a geregeld door de wet zie
    http://www.hukumonline.com/klinik/detail/lt50924d1435c37/syarat-syarat-jadi-pahlawan
    a.http://www.hukumonline.com/pusatdata/detail/lt4a72cebf1dde0/nprt/1060/uu-no-20-tahun-2009-gelar,-tanda-jasa,-dan-tanda-kehormatan
    b.http://www.hukumonline.com/pusatdata/detail/lt4bd6f17c3aad7/node/21/pp-no-35-tahun-2010-pelaksanaan-undang-undang-nomor-20-tahun-2009-tentang-gelar,-tanda-jasa,-dan-tanda-kehormatan(Presidentiele besluit)
    Meestal uitgereikt na hun overlijden , men moet ook van onbesproken gedrag zijn ( niet in aanraking geweest met justitie).
    BT werd een paar keren door Sukarno/Suharto opgepakt ,alleen omdat hij te veel heeft gedaan (Surabaya) en het volk hem als held vereren kon de regering het niet weigeren .
    Hij was begraven in Mekka(?), maar op verzoek van zijn familie en hulp van Moslim gemeenschap was het gelukt om zijn lichaam na 1 jaar(?) te verplaatsen naar Indonesia.
    Bij de Islam mag men dat niet doen !!

    @ Peter
    Tan Malaka is ondanks dat hij door de TNI werd gefusilleerd ( zie Harry A Poeze) ook een Nationale Held.(uitgereikt door Sukarno 1963)
    Zijn aanhangers waren de Indonesische”intelectuelen”( links ) en dacht dat hij gesteund werd door Generaal Soedirman
    Gelukkig werd Sukarno gekozen door het volk , anders bestaat de kans dat de hardliner Sutan Ibrahim gelar Datuk Tan Malaka aan de macht kwam ipv die slappe Sukarno .
    Tan Malaka had in Midden Java Sutan Sjahrir ontvoerd.

    Westerling is een kleine pion , in de grote machtsspel.

    Out of record: jaaren geleden waren een groep neefjes bij elkaar gekomen in Jkt om te kijken om hun oom naar voren te schuiven als kandidaat Nationale Held .
    Bleef alleen bij praten .

    • George schreef:

      Bung Tomo een “Nationale Held”? Niet meer dan een opruier en moordenaar van minderheden in de Bersiap tijd. Ik hoor hem nog schreeuwen op de radio in Surabaya.

      • Anoniem schreef:

        # Bung Tomo een “Nationale Held”?#
        In het museum ”Bronbeek” hoor je in
        zaal 5 , hem elke 10min. schreeuwen, dus
        zal het wel een belangrijk persoon zijn.
        siBo

      • George schreef:

        Hij is belangrijk blijkbaar voor andere moordenaars en opruiers. Voor mij is hij a “scumbag”.Ik was in Surabaya toen hij de boel op stelten bracht.

  22. Peter van den Broek schreef:

    @ dhr Atmadja, ik veronderstel dat Bung Tomo omstreden is en wel om de 2 volgende redenen:

    a) hij kreeg pas op 10 November 2008, dus 27 jaar na zijn dood de titel “Hero of Indonesia”, dus eindelijk erkenning voor de gekende Held van Surabaya (sic)
    b) hij werd tegen de traditie in op zijn pelgrimsreis niet in The Holy land begraven maar teruggebracht naar Indonesie.
    Voor deze onverklaarbare feiten vraag ik een verklaring die wellicht in Indonesische bronnen te vinden zijn.

    zie biografie
    On October 7, 1981 he died in Padang Arafah, while pilgrimage. Unlike the tradition to bury the pilgrims who died in a pilgrimage to the holy land, Bung Tomo’s body was brought back to his homeland and buried not in a Heroes’ Cemetery, but at the General Cemetery Ngagel place in Surabaya.

    After the government was urged by the Youth Movement (GP) and the Golkar Party Ansor (FPG) to give the title to the Bung Tomo hero on 9 November 2007. Finally, given the title of national hero to the Bung Tomo coincide on Heroes’ Day on November 10, 2008. The decision was delivered by the Minister of Communications and Information Technology of United Indonesia Cabinet, Muhammad Nuh on November 2, 2008 in Jakarta.

  23. Peter schreef:

    sorry S A, foutje……ik heb Boeng Tomo met Tan Malakka verwisseld. Echter Boeng Tomo was de bloeddorst in eigen persoon, een held…? Wat denk je dan van Westerling?

  24. Peter schreef:

    Hr S A, vreemd dat Bung Tomo in Indonesie nu als held wordt beschouwd, In 1965 zijn meer dan 500000 mensen omgekomen…….! Omdat ze naar men zei, dezelfde communistische denkbeelden hadden als Bung Tomo. Of vergis ik mij soms?

    Ik geloof niet dat Indonesie veel zin heeft om in de bersiapbeerput en de beerput van 1965 te roeren .

    • PLemon schreef:

      Pak SA.Interessant is de reactie van JanVG :

      “zo zou ze ook het propaganda-gehalte van de indonesische bronnen onder ogen moeten nemen. Helaas mist daar elke kritische noot. Ook de indonesische kant heeft HEEL veel baat bij een bepaalde weergave van de Bersiap, waarbij juist de daaruit en uit het verzet voortgekomen elite zijn straatje ook wilde schoonvegen. Een groot deel van de indonesische nationale identiteit werd zo ideologisch onder Sukarnu en Suhartu vorm gegeven. Bedenk wel dat diversiteit in denken niet erg werd gewaardeerd in die tijd. De auteur van de column komt in dat opzicht naïef over.

      Moraal vh verhaal : Iedereen verzamelt puzzelstukjes over de bersiapperiode zonder de complete voorstelling te hebben gezien. Seeing is believing mochten die stukjes ooit in elkaar vallen.

  25. Peter van den Broek schreef:

    Het uitgangspunt van de discussie is toch het boek van dhr. R.L. Klaessen over Soerabaja? Geen van bovenstaande reacties haalt dit boek als bron aan, iemand heeft het toch wel gelezen? terwijl er toch legio verslagen van Ooggetuigen over de Werfstraatgevangenis in zijn vermeld.

    Ik zou op basis van die ooggetuigenverslagen een reconstructie van de volgtijdelijke gebeurtenissen kunnen maken, dus hoe de bevrijding uur per uur, misschien mogelijk minuut per minuut is verlopen. Ik heb zelfs een plattegrond van de Werfstraatgevangenis gevonden. Deze informatie kan ik vergelijken en tegelijkertijd toetsen met de verslagen uit Brits militaire bronnen. Als ik kan uitvissen bij welk onderdeel en dan bedoel ik welk peleton J.L. Boer als gids en tolk was ingedeeld dan kan ik nagaan wat J.L. Boer precies gedaan heeft. Ik heb wel eens Britse militaire verslagen over Soerabaja uit interesse gelezen en die geven toch vaak een heel gedetaillieerd beeld van de situatie.
    Maar ja, historici zouden dat kunnen doen maar die zijn bezig met al die oorlogsmisdaden in Indonesie. Ik voel me niet de aangesproken persoon , noch heb ik de competenties dat te doen. Ik bestudeer zelf als leek de geschiedenis van Indie en ik ben pas bij 1 Augustus 1945. De gebeurtenissen daaropvolgend heb ik nog niet gestructureerd gelezen, dwz ik kan ze nog niet in een kader plaatsen, zoals de slag in Soerabaja, chaotisch zoals soms het boek van dhr Klaessen. Wel weet ik dat buitenlandse historici zoals Cribb, W.H. Fredericks of Benedict Anderson veel over de Bersiapperiode hebben geschreven, maar hun boeken zal ik toch een in het origineel in een bibliotheek dienen te lezen,

    Ik lees heel vluchtig die wel heel interessante ooggetuigenverslagen van de Werfstraatgevangenis. Een verslag haalt ene KTZ Huijer aan, die naam komt mij bekend voor! Dat is die man, die toch in zijn ééntje Soerabaja wilde bevrijden. Wat heeft hij eigenlijk gezegd over de Werfstraatgevangenis, dat is toch een gezaghebbende bron, alhoewel ik de man heel dwaas vind. Ik meen mij te herinnering dat hij in het verleden voor een Enquetecommissie, ik meen in 1950 is verschenen.

    Ik wil alleen met mijn verhaal zeggen, dat er veel informatie beschikbaar is over de koloniale oorlog, maar dat in Nederland weinig tot geen belangstelling voor in het bijzonder de Bersiapperiode is Bij discussie worden mythes danwel dogma’s verteld, danwel men praat elkaar na. Die verhaaltjes verschaffen weinig tot geen inzicht in de gebeurtenissen, zoals wel uit bovenstaand reacties blijkt. Ik maak een uitzondering voor de reactie van dhr Keller, het is wel een aangrijpend en authentiek verhaal, dus goed.

    • Surya Atmadja schreef:

      Ik wil alleen met mijn verhaal zeggen, dat er veel informatie beschikbaar is over de koloniale oorlog, maar dat in Nederland weinig tot geen belangstelling voor in het bijzonder de Bersiapperiode is
      =====================================================================VJa als men moeite doet om OOK Indonesische bronnen te raadplegen.
      Die voor iedereen toegankelijk zijn .
      Tegenwoordig stikt het van nieuwe uitgegeven boeken, “untold stories”, dagboeken etc van ooggetuigen,en hoofdrolspelers.
      Hun namen, functies etc kan men zo plukken uit diverse Nederlandse boeken .(bij de voetnootjes (?) .

    • eppeson marawasin. schreef:

      [PLAGIAAT]
      “Wat zijn wij toch eigenlijk domme mensen. Gelukkig is er iemand die alles precies voor ons uitzoekt. Hoeven wij niets meer te verzinnen.”
      [EINDE plagiaat]

      e.m.

      • Peter van den Broek schreef:

        met nadruk op Verzinnen……..(plagiaat)

        Dhr Atmadja heeft gelijk. Ik zou die Indonesisch bronnen wel willen lezen, maar ik begrijp geen Bahasa Indonesia….

        Wat ik wel begrepen heb van de Slag in Soerabaja is dat de persoon van Suntomo of beter bekend onder de naam Boeng Tomo ook in Indonesië niet onomstreden is . Hij heeft een aansprekende maar ook weinig verheffende rol in de slag in Soerabaja gespeeld. Hij is in 1981 niet begraven op de zgn Heldenbegraafplaats, maar op de Algemene Begraafplaats Ngage in Soerabaja . Hij kreeg pas de titel van Nationale Held op 10 November 2008, dat lijkt me niet toevallig. Ik weet niet of Nederlanders ooit geprotesteerd hebben tegen Boeng Tomo als hoofdrolspeler bij Simpang Club en dan toch benoemd tot Held van indonesie.

        Misschien kan dhr Atmadja een verklaring voor die gebeurtenissen geven.

      • Surya Atmadja schreef:

        Peter van den Broek zegt:
        15 april 2016 om 14:06
        Wat ik wel begrepen heb van de Slag in Soerabaja is dat de persoon van Suntomo of beter bekend onder de naam Boeng Tomo ook in Indonesië niet onomstreden is .
        =========================================
        Juist niet.
        Door zijn recalcitrante gedrag tegen Soekarno (Surabaya tijd) en kritieken tegen Soeharto kwam hij in ongenade.
        Later werd hij op voordracht van de Nachdatul Ulama ( zie de rol van de Moslim in Surabayastrijd, met hun FATWA JIHAD (het vechten tegen de bezetting/aanval van de Engelsen/Brit Indiers) en de voordracht van toen de machtige partij politiek GolKar ( Golongan Karya).
        Volgens zijn vrouw:
        Uitdrukkelijk wens van B.T zelf , om naast gewone mensen bgraven te worden.
        Indonesia kent verschillende Nationale Helden die NIET begraven willen worden bij de de Militaire Ere Begraafplaats ( Taman Makam Pahlawan)

        Ik dacht dat Bung Tomo een militaire rang kreeg (Majoor Generaal titulair) van Sukarno.
        Dus kan men voorstellen dat vele indonesiers not amused waren als buitenstaanders hun Bung Tomo aanpakten , of zoals een jongkie columnist hem min of meer zwart maakte als dhr A.H uit Duitsland.

        Who is responsible for ‘Bersiap’?

      • Peter schreef:

        Hr E P: ja maar degene die dat allemaal voor ons uitzoekt zit pas in augustus 1945.
        En al die vele feiten opzoeken, dat kost veel tijd, dus het zal nog wel tot december duren voor dat hij het ons kan vertellen.
        Groeten Peter

    • Jan A. Somers schreef:

      “Wat heeft hij eigenlijk gezegd over de Werfstraatgevangenis, dat is toch een gezaghebbende bron” U had in uw bronnen kunnen lezen dat hij ook in de Werfstraatgevangenis heeft gezeten, net als ik. En dat hij en de RAPWI-functionarissen uit de gevangenis zijn gehaald door de 49th Indian Infantery Brigade Group. En dat hij hierover heeft verklaard: (zie: Enquête 1940-1945, 8AB,601-605)
      ‘26 October 1945. The guard told us that previous afternoon 300 Europeans were brought in. 2230. Captain Shaw, commanding officer of a platoon of Field Security Section 611, 49th Brigade, woke me with a Mahratta Guard. We assembled all RAPWI and Allied Staff personnel. After an hour’s search I managed to find the two army girls and to collect the Naval Pilot from the dark cell, also about 25 European women. We collected them all in my compound under a heavy Mahratta guard. I left prison for Brigade Headquarters.
      27 October 1945. 1200. I got 50 Mahrattas and Captain Shaw and released the whole batch of RAPWI officers from prison and shipped them inmediately to Singapore.’
      Uit het verslag van enkele geïnterneerden (zie bronvermelding op JavaPost) wordt duidelijk wat na Huijer’s vertrek met de achtergelaten Britse bewaking is gebeurd:
      ‘De Engelsen stuurden een delegatie bestaande uit Sikhs naar de gevangenis om over de vrijlating van de Europeanen te praten. De leden van deze delega­tie werden door de Pemuda’s in de gevangenis vermoord.’ (472492)

  26. Surya Atmadja schreef:

    Korte geschiedenis van Tentara Pelajar .
    Op 25 Oktober 1945 werden groepen scholieren door Sungkono ingedeeld bij de BKR (Badan Keamanan Rakyat)met de naam BKR Pelajar.

    Tijdens de slag van Surabaya 28 Oktober en 10 Nopember 1945 hadden ze deelgenomen met andere BKR onderdelen en gewapende laskars.
    Na Renville ovk ingedeeld bij KRU “W”) en tijdens de Agresi Militer II werd ze Brigade XVII TNI.

  27. Anoniem schreef:

    soms werden ook burgers standrechterlijk geëxecuteerd. Dat werd als oorlogsmisdaad aangemerkt. Dhr Somers dient de uitspraken aangaande Rawagedeproces , Zuid-Celebes te lezen en dan ook wat over de Nuerenberger processen . Er wordt hier wel erg gemakkelijk en heel oppervlakkig over internationaal recht gesproken zonder het bestudeerd te hebben. ik kan daar wel wat over zeggen vooral post-kolonialisme in het Internationaal recht. Asymmetric warfare . Heeft dhr Somers ooit iemand uit Molenbeek met het bordje Jihadist op zijn voorhoofd gezien. De werkelijkheid ziet er toch wel anders uit. Franc-tireur is ook zo’n Spaans woord.

    Laat hij maar uit een ander en beargumenteerd vaatje tappen. En Jack de Boer? Ik ben op zoek bij welk Brits onderdeel hij toegevoegd werd om na te gaan waar hij precies in Soerabaya gevochten heeft en in wat voor rol. Dat is weer bronnenonderzoek , voor velen een anti-intellectuele bezigheid voorbehouden aan analfabeten. Ooggetuigen hoeven alleen maar hun mond open te doen

      • PLemon schreef:

        @Hr E. M. Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig..😆😂
        Orang2 sombong.
        Citaat : “De ergste? ,,Dat is de man die zich uitgeeft als luitenant-kolonel b.d.. Die is gids in een bus waarin Engelse veteranen of weduwen dagenlang door Nederland worden gereden, langs  de plekken van de gevechten, met prachtige verhalen over zijn eigen inzet. Alleen: niemand kent hem.”

    • Loekie schreef:

      isbn 9073304539 :
      “KONINKLIJKE OLIE IN INDIË”.
      De prijs voor het vloeibare goud 1939-1953.
      door Jacobus Lambertus Boer – voor vrienden Jack
      De auteur wordt geboren op 28 mei 1911 te Rotterdam. Rond 1920 woont de familie in Batavia. Hij komt in militaire dienst als militie matroos vliegtuigmaker en is daarna onder andere kolentremmer, particulier secretaris, districtsmanager van Ford. De mobilisatie volgt, waarna hij in dienst komt van de Bataafsche Petroleum Maatschappij. Hij is – voorafgaand aan de Japanse bezetting – betrokken bij de grootscheepse vernielingen in en rond de haven van Soerabaja. Daarna is hij in het verzet en in gevangenschap. Na de oorlog hoort hij bij de eerste Nederlanders, die terugkomen in Soerabaja. Hij staat aan de wieg van het beruchte vlagincident, maakt de Bersiapperiode mee, redt duizenden mensen van een zekere dood, wordt gedetacheerd Bos-officier bij het KNIL. Dan volgen de Politionele Acties. In 1953 ontsnapt hij ternauwernood aan Indonesische gevangenschap. Dit boek – dat hij schreef met assistentie van Drs.Carola van Limborgh – begint bij zijn militaire dienst en mobilisatie. Hij gaat over zijn belevenissen maar vooral over de olie in Indië en wat dat allemaal teweeg bracht. Op 5 september 1993 overlijdt Jack Boer, enkele weken nadat hij het manuscript heeft voltooid.

      • Jan A. Somers schreef:

        ” Franc-tireur is ook zo’n Spaans woord.” Ik dacht Frans, maar wie ben ik? Dat was in die tijd in het volkenrecht nog de lingua franca. Mijn gebrekkige (een 6 op eindexamen HBSB) kennis van het Frans was dan ook een handicap bij mijn hoofdvak Volkenrecht en mijn dissertatie vallend onder volkenrechtgeschiedenis.
        Zie hiervoor de Verdragen van Den Haag van 1899 en 1907 en de daaropvolgende Conventie van Genève (1949), Artikel 4 (dacht ik). In het Landoorlogreglement van het Vierde Haagse Verdrag uit 1907 zijn bepalingen te vinden waar francs-tireurs aan moeten voldoen om onder de bescherming van de Conventie van Genève te vallen, maar daar zijn volgens mij naderhand nog veranderingen in aangebracht. En volgens mij (maar wie ben ik?) vallen de heren uit Molenbeek (daar woont mijn tweede kleindochter) niet onder het oorlogsrecht, hoefden dus geen bordje op hun voorhoofd te dragen.
        “bij welk Brits onderdeel ” Dat is gemakkelijk, er was in Soerabaja vanaf 9 november 1945 maar één Brits-(Indisch) onderdeel, 5th Indian Division. Ik was daar gids/tolk bij een ambulancedienst, bemand door Sikh’s. Jack Boer zat in 1943 gelijk met mij bij de Kenpeitai in de Werfstraatgevangenis. Maar daar kende ik hem niet van, wij zaten in éénpersoonscellen. Op 9 november 1945 had hij (volgens zijn zeggen) contacten met (rang onbekend) Rendall en Whitmarsh Knight, en mensen uit de staf van kolonel L.H.O.Pugh. Laatstgenoemden hoorden eigenlijk niet bij deze divisie, maar bij de 49th Indian Infantery Brigade Group onder de (vermoorde) brigade-generaal A.W.S. Mallaby, die sinds 25 oktober in Soerabaja actief was.
        Meneer Anoniem, volgens de stijl van uw verhaal bent u de meneer die ik heb beloofd niet meer lastig te vallen. Maar ik dacht u met vorenstaande behulpzaam te zijn in uw onderzoek.

      • Jan A. Somers schreef:

        “Bos-officier bij het KNIL” Dat is een man die belast is met een plaatselijk depot voor Benzine-Olie-Smeermiddelleen. In mijn TNO-onderzoek naar bodemverontreiniging door minerale olie, moesten wij ook de sporen van die BOS-transporten volgen, die de oprukkende Amerikaanse troepen in Europa hadden achtergelaten.

      • Joyce Page-Klaessen schreef:

        Mijn vader was ook ongeveer uw leeftijd toen hij daar was. Ik vraag me af of u Rudy ( Ruud) Klaessen kende. Uw verhalen zijn net als mijn vaders.

      • Jan A. Somers schreef:

        “of u Rudy ( Ruud) Klaessen kende” Alle mensen die ik in de Werfstraat kende zijn al dood. In het verhaal in Javapost: Met ‘HMS Princess Beatrix’ naar Batavia, van 11 februari 2011 staat wel een passagierslijst van de evacuees op dat schip. maar de naam Klaessen komt daarop niet voor. Maar de meeste ex-gevangenen zijn toen in Soerabaja gebleven, hopend hun gezin te kunnen terugvinden. Voor mij lag dat anders, mijn vader was gevangen in Singapore, mijn broer in Tjimahi, en mijn moeder en zus waren volgens Engelse matrozen naar Singapore gebracht, hetgeen niet klopte, Zij zijn door de Indonesiërs uit Soerabaja weggevoerd. Als gevangene zijn we in de Werfstraat nooit geturfd, onze namen zijn dan ook nergens te vinden. Ik ben na de Princess Beatrix voor het eerst in een administratie terecht gekomen in het opvangkamp Struiswijk in Batavia. En twee weken later als Rode Kruismedewerker terug naar Soerabaja.

    • George schreef:

      Franc-tireur is in Spanish Franco-Tirador.

  28. Surya Atmadja schreef:

    De leeftijd van de kinderen waren ongeveer maximaal 15 jaar oud, en het waren ook geen !!! leden van de TP( Tentara Pelajar) .
    Dat kleine jongetje met witte hoofddeksel kan zelfs jonger zijn dan 15 jaar .

    Een 14 jarige lid van de TP werd later Generaal bij de TNI , L.B Murdani zijn moeder was Jeanne Roech .Velen waren aangesloten bij de TNI en PolRi(politie)
    Leden van de TP waren toen officieel ingedeeld bij de TNI , ook bekend als Brigade XVII van de TNI.
    Mijn moeder en haar oudere zus hadden een paar Sundanese ex TP (scholieren) soldaten als leerlingen gehad.

    • Jan A. Somers schreef:

      Nog een probleem met die jonge jongens, en met Indonesische strijders (niet militair) in het algemeen. Conform het oorlogsrecht dien je als militair duidelijk kenbaar te zijn. Zo niet, dan kun je als franc-tireur worden aangemerkt en behandeld. Voor het eerst (?) is dit op grote schaal voorgekomen tijdens de Spaande burgeroorlog. Daar vochten veel Nederlandse vrijwilligers mee in de internationale brigade. Bij gevangenneming hoef je geen (militaire) legitimatie te tonen (die heb je niet), wel, zo mogelijk, naamplaatje. Bij ondervraging hoef je alleen maar naam en rang op te geven. In een revolutionaire situatie ligt dat allemaal natuurlijk uiterst moeilijk. Maar de aanmerking als franc-tireur blijft bestaan. Met de kans op standrechtelijke executie.

  29. Peter van den Broek schreef:

    Ik kom terug op Jack de Boer. Deze KNIL-officier was aan de Britse legermacht toegevoegd als verkenner en vertaler zoals vele Nederlandse militairen bij de invasie van geallieerden in Ned. Indië (zie Australie bij de invasie in Borneo/Celebes). Deze man ontpopt zich als held !!. Heeft iemand ooit Britse , dus niet-Nederlandse bronnen op na geslagen of niet-Ned. ooggetuigen geraadpleegd die het verhaal van Jack Boer kunnen bevestigen. Jack heet niet Jack maar Jacobus Leonardus, dat is een bijkomend probleem om de bronnen na te trekken. Dus weer toetsing!!!

  30. Peter van den Broek schreef:

    Hoe oud waren die kinderen dan? Als niet eens Bersiapmoordenaars gekend worden, laat staan de leeftijd van die “kinderen”, kunnen zij een identiteitsbewijs overleggen?

    Het zijn van die mythes die overal rondgestrooid worden?. is dat het voortschrijdend inzicht?

    Kennen Indonesiers het verschil tussen een Nederlandse militair die bij de Waffen-SS en een soldaat die onder Kapitein Westerling gediend heeft?, nee toch ze werden doodgewoon geëxecuteerd.!!!!
    M.a.w. wordt er een relevante vraag gesteld en waarom?

  31. ellen schreef:

    Mijn vader heeft in 1947 deelgenomen aan de Eerste Politionele Actie. Dat de TNI kinderen, jochies inzette in de strijd; daar was mijn vader ook verbolgen over. Hele jonge kinderen moesten de Nederlandse soldaten de kampongs in lokken (een valkuil).

    • ellen schreef:

      Een vriend (schrijver) schreef eens aan mij: “Want geschiedenis is des mensen. En mensen zijn in essentie verhalen”. Ik ben het eens met de heer Jan A. Somers, dat er op zijn verhaal onvriendelijk wordt gereageerd. Er zijn ook veel onvriendelijke dingen gezegd over degenen die deelnamen aan de politionele acties. Uit de – spaarzame – verhalen van o.a. mijn vader en mijn oom (de oudste broer van mijn moeder) maak ik iets heel anders op. “En anderen hebben andere dingen meegemaakt, dat is hun geschiedenis.” Ik bied liever een luisterend oor.

  32. Surya Atmadja schreef:

    (alle pemoeda’s lagen kennelijk te slapen in afwachting van het ultimatum) van Perak naar de Werfstraatgevangenis (kost ruim een uur!) gereden,
    =======================================================================
    Mss zaten ze te schuilen in hun “schuttersputjes ” , of te bibberen in afwachting van de te verwachten aanval van de Engelsen.
    En dan hebben de bevrijders en bevrijden vrij spel om met iets meer dan 2000 man te ontsnappen .
    Ken toch ?

    • bokeller schreef:

      Dikke duimen werk of niet, gewoon effe lezen,met wat voor ’n beesten
      deze gevangen te maken hadden.
      siBo

      Simpang Sociëteit (nr. 40)
      Een groot deel van de transporten ging eerst via de Simpang Sociëteit.
      De gevangenen werden er geïntimideerd en geslagen.
      Een aanzienlijk aantal werd publiekelijk gemarteld en gedood. ‘Bloedige Maandag’ ontleent zijn naam aan deze gebeurtenissen.

      Het aantal slachtoffers is niet bekend. Boer spreekt van mogelijk tweehonderd doden, Broeshart van ongeveer vijftig.
      In de meeste rapportages wordt melding gemaakt van een verblijf van enkele uren. Sommigen spreken van een dag of langer.

      Uiteindelijk werden de overlevenden van deze groep allen naar de Werfstraat gebracht.
      Uit sommige rapportages blijkt dat gevangenen eerst naar de Simpang Sociëteit of naar de Boeboetangevangenis werden gebracht, maar dat – toen bleek dat deze locaties vol zaten – het transport vervolgens meteen naar de Werfstraatgevangenis ging.[ix]

      De Simpang Sociëteit werd deze dagen óók gebruikt voor de gevangenname van vrouwen en kinderen.
      Velen van hen werden later afgevoerd naar het Darmokamp, en kampen in het binnenland. Anderen werden na enige tijd vrijgelaten.

      Bij de Werfstraat aangekomen werden vrachtauto´s op enige afstand van de hoofdpoort uitgeladen.

      Een grote menigte Indonesiërs wachtte de mannen daar op, bewapend met stokken, messen en bamboesperen.
      De arrestanten moesten rennend naar de gevangenis.

      Een jonge Molukse toeschouwer herinnerde het zich als volgt:

      ‘De mensen langs wie de mannen heengingen om de gevangenis in te gaan, beknuppel­den hen met stokken, honkbalknuppels en met alles waar ze mee konden slaan en als beesten werden ze weggesleurd.

      Dit gebeurde ‘s middags door degenen die werkten. ‘s Ochtends moesten deze mannen werken en gebeur­de het dus niet.

      Aanvrager heeft dit een week lang iedere dag aanschouwd.

      De mannen werden vanuit alle wijken, hoeken en gaten opgehaald.’ (457981)

      Aan de dood ontsnapt

    • Jan A. Somers schreef:

      “vrij spel ” Viel wel tegen hoor. Die pemoeda’s hebben meteen lekker terug geschoten. Dat slapen, schuilen en bibberen zou je hebben kunnen afleiden uit het verhaal van Jack Boer. Zijn strijdgroep zou die nacht zonder enige tegenstand in de gevangenis zijn aangekomen, in de gevangenis zou één Gurkha zijn gesneuveld. (terwijl wij nog lagen te slapen en even later in de rij stonden voor de maïspap!). Over de afstand die hij in één uur zou hebben afgelegd deden de Gurkha’s er zo’n tien uur over. En hij had de tijd genomen het aantal bevrijde gevangenen precies te tellen. 2384, niet meer, niet minder. Zie ook Javapost 01-02-2011, Aan de dood ontsnapt. De organisatie van de Engelsen was overigens puik. Achter de gevangenis stond een lange rij trucks klaar om ons naar Perak te brengen. Van de bewoners uit de woonwijk achter de gevangenis kregen we wat rijst aangeboden. Van mensen die na de bersiap zelf nauwelijks te eten hadden.
      De volgende dag konden de bevrijde mensen die dat wilden mee met de Princess Beatrix. De passagierslijst is ergens op Java Post te lezen. Wat kregen wij van die Engelsen lekker te eten! Met daarna lange rijen voor de toiletten!

      • Jan A. Somers schreef:

        Goede filmreportage, heb ik die ook in het IHC gezien? Het eerste deel, met de verbrande trucks van de grote moord op het Goebengtransport, is in de periode dat de 49th Indian Brigade Group (25 oktober 1945) pogingen deed de burgers, en geïnterneerden in de Werfstaatgevangenis te beschermen en zo nodig te evacueren. het tweede deel is na de landing van de 5th Indian Division op 10 november 1945. De Werfstraatgevangenis was het eerste doel, wij werden die dag bevrijd. Voor mijn moeder en zus in de wijk Darmo kwam dit te laat. De meeste schade is geleden bij de vele, grote stadskampongs, één granaat was voldoende voor het afbranden van de hele kampong. Voor het overige viel de schade best mee, ondanks de grote militaire inzet. Wat daarna opviel is de grote veerkracht van de teruggekeerde, gevluchte Indonesische bevolking. In no time waren die kampongs weer opgebouwd en het economische leven hersteld.

      • Jan A. Somers schreef:

        Pas hierna begint het verhaal van de heer Bo Keller. Wat hebben wij eigenlijk veel meegemaakt in ons leven!

      • Jan A. Somers schreef:

        Dit hoort dus na mijn verhaaltje van 13 april 2016 om 16:27.

      • van den Broek schreef:

        getoetst en al eerder verworpen, het zou eens tijd worden de veroordelen eens tegen het licht houden en eens op basis van argumenten laat staan feiten te gaan discussiëren . Kan uit de chaos een Phoenix opbloeien.

        Er zijn Nederlandstalige krantenberichten in die tijd die een totaal ander verhaal vertellen. Wie dien ik te geloven?Iemand dient wel met een aannemelijk verhaal komen.

      • Jan A. Somers schreef:

        Jack Boer.
        Ik wil proberen een reconstructie te maken van de bevrijding van de Werfstraatgevangenis op 10 november 1945. Omdat de tijdlijnen van Jack Boer en die van mij niet overeenstemmen wil ik beide naast elkaar leggen. De tijdlijn van Jack Boer haal ik uit zijn eigen scripturen en verhalen. Mijn tijdlijn komt uit mijn geheugen, met aanvullingen uit de verhalen uit JavaPost. Daar is door Buitenzorg voorzien in bronvermelding zoals het een historicus betaamt.

        Op de avond van 9 november hoort Jack Boer van een Ambonese cipier Patiradjawani dat in de Werfstraatgevangenis veel burgers gevangen zitten die gevaar lopen te worden vergiftigd en verbrand. Hij meldt dit bij de Britten die daar niet van afwisten. Vreemd! Al op 25 oktober 1945 waren die Britten (49th Indian Infantery Group) al in Soerabaja gearriveerd. Eén van hun opdrachten was het bevrijden en evacueren van geïnterneerden. Mede met het oog hierop werd een post ingericht in de Werfstraatgevangenis. Getuigenissen: “’De Engelsen stuurden een delegatie bestaande uit Sikhs naar de gevangenis om over de vrijlating van de Europeanen te praten. De leden van deze delegatie werden door de Pemuda’s in de gevangenis vermoord.’ (472492).‘Vóór november waren de Gurkha’s al een keer in de in gevangenis geweest om te proberen met de Indonesiërs te onderhandelen. Aanvrager herinnert zich namelijk nog het geschreeuw in het Engels, waarna het stil werd (de Gurkha’s werden vermoord).’ (423629). ‘Op 26 oktober 1945 kwam een tiental Gurkha’s binnen. Zij brachten, volgens afspraak, granaten bij de pemoeda’s om daarmee de kinderen en vrouwen vrij te krijgen. Op een bepaald ogenblik ging in de cel opnieuw het belletje en er verscheen een bewaker. Hij vertelde dat de granaten waren afgeleverd en dat men vrij zou komen. De vrouwen en kinderen werden uit hun cel meegenomen. Maar in plaats van naar de poort liep men langs een vergadercel naar een cel waarvoor alle tien Gurkha’s (levend) op de grond lagen. Aanvraagsters hoofd werd vastgehouden terwijl zij moest toezien hoe de vingers en tenen van de Gurkha’s met een bijl werden afgehakt waarna heet water over de handen en voeten tenen werd gegooid. Na deze afschuwelijke aanblik werd men teruggebracht naar de cel.’ (341711).”

        9 November herinner ik mij als een tamelijk rustige dag. We wisten dat een Brits ultimatum op 10 november 06.00 uur zou aflopen. Wel was het eten in de war en werd het eten voor de volgende ochtend buiten al klaar gezet. Volgens mij waren dit restanten maïs van de vorige dagen, het rook ’s avonds al bedorven. De nacht verliep rustig, maar niemand kon slapen, in afwachting van de gebeurtenissen na afloop van het ultimatum. Wel hoorden wij de hele nacht de uitzendingen van Radio Pemberontakan op de omroepzuilen buiten de gevangenis, waarin de bevolking onophoudelijk werd opgeroepen een totale oorlog te voeren tegen de Britten. Ook uit het schreeuwen van de Indonesiërs buiten maakten wij op dat zij in afwachting waren van komende gebeurtenissen. ’s Ochtends ongeveer half zes moesten we zoals gewoonlijk aantreden voor het eten, het stonk nog erger, ik denk dat niemand dit zou eten. Klokslag zes zou zoals gewoonlijk het uitdelen van het eten beginnen, maar nu vielen de eerste schoten van het Engelse scheepsgeschut en kwamen met veel uitdagend lawaai Engelse jachtvliegtuigen laag overvliegen. Het klonk onheilspellend, maar zolang je de granaten hoort fluiten is er niets aan de hand. We werden terug de cellen ingestuurd, bij vele cellen werd vergeten de deur op slot te doen.

        Jack Boer: “Ik kreeg een Stewart tank (…) en een escorte bestaande uit tien Gurkha’s (…) toegewezen. [J.S.: een normale gevechtsgroep]. Om half vier in de ochtend vertrokken we van de basis (…) waarna om vier uur het verdere verloop van de actie begon” [J.S.: uit andere verhalen van Jack Boer begon die actie bij de gevangenis om 03.45 uur.] “Een Gurkha ging vooruit en schakelde met één schot wachtpost VI uit. Direct daarna (…) schoot de tank een bres in beide muren. (…) dat het hele peleton [J.S.: gevechtsgroep] er normaal door naar binnen kon lopen. Een vuurgevecht met de overgebleven bewakers leidde tot de dood van één van de Gurkha’s. Vervolgens konden alle cellen worden geopend en de gevangenen worden afgevoerd.”
        Jan Somers: De hele actie zou zich hebben afgespeeld in de nachtelijke uren. Uit mijn ervaring heb je vanuit Perak naar de Werfstraatgevangenis lopend ongeveer een uur nodig. Met een lawaaiige tank dwars door een stad die in afwachting was van een grote Britse aanval, ongezien de gevangenis bereikt?!?! Intussen lagen wij wakker maar hoorden niets. Ook toen we voor het eten in de rij stonden was niets te horen van gevechtshandelingen. Dat hoorden we pas om zes uur, nog op grote afstand.
        Vervolg op hierboven: Het schieten ging de hele dag door en kwam langzaam dichterbij. In de middag, toen de granaten over ons hoofd floten met de inslagen ten Zuiden van ons waaruit viel af te leiden dat de aanval op de gevangenis was begonnen, durfden we de cel te verlaten en werden de andere celdeuren opengebroken met een van tralies gemaakt breekijzer. We bleven achter het hoofdhek staan, soms op advies van voorbij komende Gurkha’s achter de muren wegduikend als het schieten dichterbij kwam. Op het eind van de middag werden we door Gurkha’s naar de achterkant van de gevangenis gebracht (Nieuw Hollandstraat) en via een gat in de muur naar gereedstaande vrachtauto’s gebracht. Het zal tegen zes uur ‘s avonds zijn geweest, in het pikkedonker kwamen we op Tandjoeng Perak aan.

        Uit een rapport van de 49th Indian Infantry Brigade:
        ´November 9. Ultimatum delivered by General Mansergh to Indonesians. Not accepted with very good grace. Brigade Commander held conference at 1600 hrs for all unit commanders in which plan of attack was discussed.
        November 10. Attack opened at 0600 hrs. Went quietly until 0900 hrs when gunfire on certain targets was called down. Interception of Indonesian radio in which certain orders were given out. The two important items being (1) scorched earth policy, (2) any British or Indian taken prisoner was to be killed.
        11.00 hrs Concentration brought down on area Court of Justice, Government building used as Headquarters. Field Regiment, two destroyers, and all (…) mortars used. Air strike by 8 Thunderbolts and one Mosquito on same target. (…) Second air strike Simpang area 15.15 hrs. Our casualties by 1900 hrs 1 BO wounded, one VCO seriously wounded, all of 123 Brigade. Estimated enemy casualties 1500. 3500 Dutchmen released from Kalisosok goal and evacuated to Port area.´ (NA 2.22.21/162)
        Ook in een ander verslag aan Generaal Mountbatten (Hoofdkwartier South-East Asia Command) werd gesteld dat ´3500 internees had been released as a result of the operation´. (NA, 2.22.21/134/154)

        Op 11 november zwierf ik door het havengebied. Van een Engelse matroos hoorde ik dat alle Europese vrouwen en kinderen naar Singapore zouden zijn geëvacueerd, mogelijk waren mijn moeder en zus daar ook bij. Met Ab Croin (die mij indertijd uit de Kenpeitai had kunnen halen en mij tewerk had gesteld op zijn melkerij) die ik daar tegen kwam, maakte ik de afspraak dat ik zou proberen naar mijn vader in Singapore te gaan en daar ook naar zijn vrouw en dochtertje zou uitkijken. Hij zou op zijn beurt in Soerabaja proberen naar mijn moeder en zus te zoeken. De volgende morgen, op maandag 12 november, konden ongeveer 500 ex-Werfstraatgevangenen en vrouwen en kinderen die al eerder uit Soerabaja in veiligheid waren gebracht, aan boord van de Princess Beatrix: vrouwen, kinderen, en mannen die er het slechtst aan toe waren en verder anderen die graag wilden vertrekken. (voor de passagierslijst zie JavaPost). Net zoals bij de eerdere afvaarten uit Soerabaja, waaronder die van de ´Emma´ op 2 november, was het reisdoel Singapore. Onderweg werd echter een telex ontvangen dat ´Singapore´ vol zat en dat het schip moest uitwijken naar Batavia. De ´Van Heutsz´ had hetzelfde bericht gekregen; ook dát schip moest zijn koers wijzigen. Na een nacht op een hospitaalschip (KPM) werden we opgevangen in kamp Struiswijk, en ook medisch gekeurd door een Amerikaans artsenteam. Mijn vader had in Singapore al na een dag bij het Rode Kruis gezien dat ik in Batavia was. In een telegram meldde hij dat mijn moeder en zus niet in Singapore waren aangekomen. Ik probeerde toen terug te gaan naar Soerabaja. Dat was niet moeilijk, het Rode Kruis zocht vrijwilligers die als corveeër mee zouden helpen slachtoffers op te sporen en te bergen. Voor mijn leeftijd deed ik de nodige upgrade naar 18 jaar. Na een paar dagen werd ik naar Soerabaja teruggevlogen.
        Nog enkele bronnen:
        Op 12 november 1945 werd in een inlichtingenrapport van de 23e Brits-Indische Divisie [Jan Somers: Brigade?] gemeld dat ´3000 Nederlandse mannen en 5000 vrouwen ontdekt waren in de Kalisosok gevangenis, in zeer slechte conditie´.[xvi]
        Op 12 november 1945 meldde De Volkskrant dat 3500 personen van Nederlandse nationaliteit uit de gevangenis te Soerabaja werden gered. Dertig jaar later sprak De Telegraaf van 3000 mannen en jongens.
        Op 15 juli 1987 werd Jack Boer geïnterviewd door het Indische tijdschrift Moesson. ´Hij schoot zelf alle sloten open en liet de gevangenen buiten verzamelen. Het waren er precies 2.384´, aldus het interview.

        Samenvattend: De Engelsen wisten allang af van de gevangenen in de Werfstraatgevangenis op redelijk korte afstand van hun basis in Tandjoeng Perak, daar hadden ze Jack Boer niet voor nodig. Hierover hadden ze de informatie van de voorgaande 49th Indian Infantery Brigade Group.
        De mentaliteit van Britse officieren kennend, vraag ik mij af of zij wel tot actie zouden hebben besloten in afwachting van de afloop van een ultimatum.
        Volgens Jack Boer was zijn privéactie rond zes uur ’s ochtends voltooid. “Vervolgens konden alle cellen worden geopend en de gevangenen worden afgevoerd.” Maar pas om klokslag zes uur begon in de verte het schieten en moesten wij terug in de cellen.
        Maar er is nog wat. Volgens Jack Boer zouden wij worden vergiftigd en verbrand. Nou waren die Indonesiërs niet altijd vriendelijk tegen ons, maar wij waren dan ook hun vijanden. Maar ongefundeerde beschuldigingen zijn toch ook niet netjes?
        Ik denk dat ik nogal wat reacties over mij heen zal krijgen. Niet zo erg, in mijn wetenschappelijke carrière hoorde dat ook zo. Het zijn mijn eigen ervaringen, aangevuld met wat gegevens met bronnen die o.a. in JavaPost (voor de liefhebber ook: Macaber Soerabaja 1945’ (1990) van Richard Klaessen), en bij Willy Meelhuijsen zijn te vinden. En daarnaast de verhalen van Jack Boer zelf , zoals hij die heeft opgeschreven en diverse malen verteld. Ik hoorde en las pas vele jaren later in Nederland het verhaal van Jack Boer. In mijn herinnering kan ik bij mijn bevrijding uit de Werfstraatgevangenis geen Jack Boer terug vinden. Dat is overigens niet zo vreemd, onder deze chaotische toestanden mis je wel eens wat.
        Het is geen wetenschappelijke bijdrage geworden. Niet alleen omdat ik door sommigen hier niet competent voor ben, maar meer om over de lengte geen ruzie met onze huisbaas te krijgen.

      • Loekie schreef:

        De Britten waren op de hoogte en hadden Jack Boer niet nodig, de tijdlijnen van Jack en Jan verschillen en de Indonesiërs zouden niemand vergiftigen. Bovendien is Jack Boer op die bewuste dag niet gezien door Jan (toen ongeveer 15 jaar oud?). Ziehier de redenen waarom Jack Boer volgens Jan uit zijn nek heeft geluld. En ik voeg eraan toe: ook de velen die Jack Boer o.a. in Den Haag hebben gehuldigd als hun bevrijder kletsen maar wat, want volgens Jan is die Boer er helemaal niet geweest.

      • eppeson marawasin. schreef:

        , de karavaan trekt verder !

        e.m.

      • Jan A. Somers schreef:

        “waarom Jack Boer volgens Jan uit zijn nek heeft geluld” “want volgens Jan is die Boer er helemaal niet geweest” “ook de velen die Jack Boer o.a. in Den Haag hebben gehuldigd als hun bevrijder kletsen maar wat” Waar heb ik dat allemaal gezegd? Waarom bent u nou zo onvriendelijk tegen mij? En de moeite genomen op te schrijven wat ik niet heb gezegd? In mijn nek zit niet zoveel om uit te lullen, ik laat alleen maar een film voor mijn ogen lopen. En ik probeer zover mogelijk te blijven van in Indië gangbare complottheorieën.
        Mijn citaten: “geen Jack Boer terug vinden. Dat is overigens niet zo vreemd, onder deze chaotische toestanden mis je wel eens wat.”
        Ik kan er toch ook niets aan doen dat die tijdlijnen verschillen? Mijn tijdlijn vindt u overigens terug in de aangehaalde rapportages. Over Jack Boer heb ik in die rapportages nergens iets kunnen vinden. Maar ja, ik heb niet alles gelezen, misschien vind u hierover nog een Engels legerrapport, ben ik meteen ook bijgepraat.
        “en de Indonesiërs zouden niemand vergiftigen” Ook dat heb ik niet geschreven. Ik had het alleen over ongefundeerde beschuldigingen. En ik heb nog steeds geen onderbouwing voor die vergiftigingen en verbranden kunnen vinden. Het is wel een zware beschuldiging, vind ik.
        Ja, ik was 15 jaar oud. Tijdens de bezetting heb ik (13 jaar) gezorgd dat er eten op tafel kwam, onze huisgenoten (wij woonden met negen mensen in één huis) staken geen hand uit. Tijdens de bezetting heb ik drie maanden bij de Kenpeitai gelogeerd. Daar word je binnen een week volwassen! Na de Kenpeitai elke dag (ook zaterdag en zondag) gewerkt, 14 jaar oud. Eten bij elkaar gescharreld, ook voor onze huisgenoten die geen hand uitstaken om mee te kunnen betalen. Simpangclub en Werfstraatgevangenis, 15 jaar oud. Verminkte, aangevreten en verrotte lijken geborgen, 15 jaar oud.
        Ik heb wel geen pubertijd meegemaakt maar ik ben in die tijd wel gevormd naar volwassenheid, met oorlog en geweld. En ik schrijf nu gewoon saai op wat ik heb meegemaakt. Geen ramptoerisme of kijkersfile. En ik heb gelukkig echt geen PTSS. En anderen hebben andere dingen meegemaakt, dat is hun geschiedenis.

      • Pierre de la Croix schreef:

        Ach Pak Somers …. van achter de veilige pseudonieme pagger is het voor deze, naar eigen zeggen academisch gevormde man of vrouw, gemakkelijk keffen naar iedere voorbijganger.

        Zij/hij speelt niet de bal zoals het moet van moderator Boeroeng en bezigt grove taal. Dit soort lieden hoort naar mijn mening niet op een Indische site, tenzij het ook onder “Indischen” de norm is geworden om elkaar af te zeiken (sorry, voor alle duidelijkheid even de taal van mevrouw of de heer Loekie moeten gebruiken).

        Pak Pierre

      • RLMertens schreef:

        @Loeki; Zie ook ‘the fighting Dutch’, Rob van Trip over de oorlog in Indië . Mi. nimmer op tv geweest. Zie vooral de reacties van Indonesiërs, toen Japan hen de onafhankelijkheid beloofde. Het gevoel van eigen waarde/vastberadenheid om/voor merdeka; ervoor te strijden/desnoods ervoor te sterven.

      • Loekie schreef:

        Vanaf 3:15 kijken naar de gevangen genomen extremisten….allemaal jochies.

      • Jan A. Somers schreef:

        “allemaal jochies” Die werden volgens mij niet altijd echt ingezet, zij kwamen gewoon meedoen. Maar aan mijn ‘verkeerde kant’ waren ook veel jongens, net als ik, 15, 16, 17 jaar. Als je geen eten hebt, ga je wat doen. Ik had mijn melkcentjes, en naderhand aangemeld als corveeër bij het Rode Kruis, die Indonesische jongens gingen roven en moorden. In het begin van de bersiap in Soerabaja kwamen in de buitenwijken roadblocks, bemand met ex-PETA. Waren rustig, ik kon gewoon door met mijn melkfiets. En ik had van de Indonesische huisarts, van wie wij de melkklanten kregen, een mooi papier gekregen, met allemaal rode kruisen en tjaps. Voor de zekerheid toch maar vriendelijk groeten. Maar na verloop van tijd kwam hier ook ‘vreemd’ volk bij, en jongens van mijn leeftijd. Die deden nogal macho, maar daar moest je gewoon vriendelijk bij blijven. Ik vond het gevaarlijk worden toen de Japanse wapenvoorraden waren buitgemaakt en iedereen begon te zwaaien met geweren, pistolen e.d. zonder dat wapen te kennen. Ik deed toen wel heel erg vriendelijk. Ik kan me voorstellen dat die jongens zo vanzelf de strijd werden ingezogen. Die vonden dat prachtig. Ze hoorden erbij, en hadden te eten.

  33. Jan A. Somers schreef:

    Ik heb zo mijn eigen ideeën over Jack Boer. Dat ik hem in de Werfstraatgevangenis bij de bevrijding niet ben tegengekomen hoeft niet vreemd te zijn, daar was het een chaos. Iets anders is dat zijn beschrijving op heel simpele gronden niet waar zou kunnen zijn. Ik heb overigens pas veel later (rond 1990?) van hem gehoord. Zie ook javapost.nl, 02-02-2011, Het Britse ultimatum, en 11-02-2011, Met HMS Princess Beatrix naar Batavia.

    • Jan A. Somers schreef:

      Ben vergeten: javapost.nl, 01-02-2011, Aan de dood ontsnapt.

    • Vera Kaspari schreef:

      Het viel mij al op dat in de de EO documentaire van 1998 van Pia van der Molen de bevrijdde gevangenen Jack Boer (terecht) bedankten dat hij hun leven had gered maar hij was dan toch zeker niet de enige. De Gurkha’s worden niet bedankt en ook niet de Ambonese cipier Pattiradjawane die volgens de documantaire de aanzet gaf tot de bevrijding.

      Lees ook dit (bron http://www.boekje-pienter.nl/html/canon.htm) over het verzoek MW aan Boer

      “Op advies van het Kapittel der Militaire Willems-Orde (MWO) heeft Minister van Defensie Henk Kamp op 9 december 2005 besloten de MWO niet toe te kennen: “Vastgesteld is dat de heer Boer zich vrijwillig heeft gemeld bij de Britse strijdkrachten en werkzaamheden heeft verricht als gids en tolk in Soerabaja. Hij wordt gekenschetst als gedreven en doortastend. Met grote waarschijnlijkheid is de bevrijding van de gevangenis uitgevoerd als onderdeel van de Britse aanval op de stad die op 10 november om 06.00 uur, na het verstrijken van het ultimatum aan de Indonesiërs, is ingezet. Een aparte bevrijdingsactie tegen de gevangenis om 04.00 uur en dus vooruitlopend op de aanval, zoals vermeld in de memoires van de heer Boer, wordt niet waarschijnlijk geacht. Daarover zijn geen documenten aangetroffen. Vast staat dat de heer Boer aanwezig is geweest bij de bevrijdingsactie. Niet bewezen is dat hierbij sprake is geweest van een door hem geleide actie met een door de Britten ter beschikking gestelde kleine groep militairen. Het zich vrijwillig beschikbaar stellen als tolk en gids en het zich met gevaar voor eigen leven begeven in de beschreven actie getuigt van moed. Door hem persoonlijk verrichte uitzonderlijke daden van moed, beleid en trouw bij de bestorming van de gevangenis zijn echter niet aangetoond.”

      • Jan A. Somers schreef:

        “dat hij hun leven had gered ” Dat valt nog te bezien! Ik ben geen Jack Boer tegengekomen, en dat verhaal heb ik pas veel later in Nederland gehoord. Maar er waren veel Indische jongens die als gids/tolk optraden, ik was zo iemand bij de Britse ambulances. Het grootste probleem was dat zijn tijdlijn niet klopt. Volgens zijn verhaal heeft hij als aanvoerder met een (geluidloze?) tank midden in de nacht (alle pemoeda’s lagen kennelijk te slapen in afwachting van het ultimatum) van Perak naar de Werfstraatgevangenis (kost ruim een uur!) gereden, en een gat in de muur geschoten (waar niemand wakker van werd). Om zes uur stonden we nog rustig in de rij voor de maïspap. Toen begon pas het schieten vanuit zee, en pas ’s middags rond vijf uur werden we bevrijd door voornamelijk Gurkha’s.. Volgens zijn verhaal wisten de Engelsen niet dat wij in de gevangenis zaten, terwijl er al twee onderhandelingsdelegaties binnen waren geweest, en ook vermoord. Zie ook eerdere berichten hierover in Java Post. Inderdaad zijn de (ook de vele gesneuvelde) Gurkha’s nooit herdacht en bedankt. Ik vond die aanvraag voor de MWO (voorzichtig gezegd) heel vreemd. Kennelijk wisten die aanvragers niets van de criteria.

      • Loekie schreef:

        Kortom: wijlen Jack Boer was een leugenaar, een fantast, een gekke man.
        Dat is genoteerd.

  34. Anoniem schreef:

    Oh ja mijn emailadres is harryknip@gmail.com

  35. Anoniem schreef:

    Ik zou graag de dvd over Jack de Boer willen kopen. Mijn zus in amerika vraagt hiernaar.

  36. Michiel Broeshart schreef:

    Een enorm verhaal. Wat te zeggen ? Bedankt Jack en bedankt Gurkha. Jullie zijn helden en een inspiratie. cheers

  37. Gio schreef:

    Nee, Giovanni Hakkenberg deed het zijne ook aan de andere kant van de wereld en is wel gedecoreerd. Het gaat mij niet zozeer om Jack Boer maar om de instanties die over de decoreringen gaan.
    Gio.

  38. Blauwvogeltje schreef:

    Hi Gio,
    Goed dat je dit meldt..
    Je kunt in een reactie de Url-codes gebruiken
    Video-DVD Jack Boer
    Ik denk dat dit het bekende verhaal van ver-van-mijn-bed is. Het gebeurde allemaal aan de andere kant van de aardbol en t weinig Nederlanders wisten ervan of hadden interesse.
    Zelf ken ik deze werfstraatgebeurtenis ook pas sinds kort.
    Ik denk dat Jack Boer zelf het belangrijker vond dat die feiten doorverteld worden dan het krijgen van een lintje.

  39. Gio schreef:

    Ik kende het verhaal van Jack Boer al. Het is op zijn minst achterlijk te noemen dat hij nooit een onderscheiding hiervoor heeft ontvangen.
    Het verhaal van deze reserve kapitein van het KNIL is ook verfilmd in de hoedanigheid van een documantaire. Hieronder het adres waar men de video/DVD kan bestellen:
    http://www.pia-media.nl/jackboer.html
    Gio.

    • George schreef:

      Helden waren alle Indos,Europeanen en andere minderheden die slachtoffers waren van de Bersiap tijd.

      • Wal Suparmo schreef:

        Alle pro Hollanders waren terug naar hun eigen nigorein geevacuweerd zoals Menadonesen, Ambonesen enz.

      • RLMertens schreef:

        @George; ‘helden van de bersiap etc’- Helden? Het waren slachtoffers! Zij werden geslachtofferd voor ‘herkolonisatie’=bezetting van Indië. En niets anders.

      • Robert schreef:

        Alle personen die slachtoffers werden van lafhartige aanvallen, moordpartijen en tortures and killings zijn helden. De slachtoffers waren merendeels weerloze vrouwen, kinderen en ouderen die werden afgeslacht als varkens en slachtkoeien. Wat een F…king helden -daad van de zg vrijheidsstrijders.

Laat een reactie achter op Boeroeng Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *