Vrijheid in het Hoofd:
De verzwegen geschiedenis van Indische Nederlanders “Sommige verhalen zijn jarenlang verzwegen. Niet altijd omdat men niet wilde vertellen, maar omdat er soms geen ruimte voor was.” In een lichte woonkamer in het midden van het land zit een man gebogen over een tafelkleed, zijn handen bezig met het aanwijzen van de tekeningen gemaakt door kamp […]
—
Foto expositie & podcasts te zien en te horen van 8 november 2025 t/m 31 januari 2026
in stadscafe de Observant, Stadhuisplein 7 Amersfoort
Een multidisciplinair project dat de verborgen verhalen van de eerste generatie Indische Nederlanders tot leven brengt.
Middels een serie podcasts zijn de verhalen te beluisteren. In de verhalen staan de geschiedenis, de ervaringen en de veerkracht centraal. De podcasts zijn gemaakt op basis van openhartige gesprekken die documentairemaker Riekje Hoffman voerde met eerste generatie Indische Nederlanders. Fotograaf Ellen Kolff legde de geïnterviewden vast in krachtige portretten. De foto’s geven de verhalen een visueel gezicht en versterken de impact ervan.
...................
Indisch4ever 
Mijn aandacht in bovenstaand verhaal over Vrijheid in het Hoofd” werd getrokken doorde volgende zin: “…….In de verhalen staan de Geschiedenis, de ervaring en de veerkracht centraal” , is in zekere zin problematisch en voor discussie vatbaar..
Maar vaak worden in dergelijke verhalen namelijk de begrippen Herinnering als verhaal en Geschiedenis met elkaar verward.
Tussen Herinnering en Geschiedenis ligt het cruciale onderscheid in hun verhouding tot de werkelijkheid i.c. de realiteit van Nederlands-Indië.
Herinnering verwijst naar de manier waarop de eerste generatie Indische Nederlanders zich de sporen van het verleden toe-eigenen en deze betekenis geven.
Het gaat hierbij in essentie om het creëren van een gedeeld referentiekader voor de Indische Nederlanders, identiteitsvorming.
Het verleden wordt ingezet om het heden te duiden. Hoewel men dit omgekeerd zou kunnen ervaren – dat de waarden en normen van NU op het verleden worden geprojecteerd (om te bepalen wat goed en slecht is) – dient de herinnering primair een huidige behoefte.
Herinnering selecteert wat van betekenis is voor Indische Nederlanders van alle generaties en laat andere, vaak ongemakkelijke, feiten weg. Zijn wij bevooroordeeld en lezen wij niet-begrijpend?
Vergeten is de onvermijdelijke keerzijde van Herinnering, een lichte vorm van dementie?
Herinneringen zijn per definitie emotioneel, subjectief, ethisch geladen (goed en kwaad), en hebben de neiging tot verstarren. Ze zijn moeilijk te veranderen. De focus is gericht op de persoonlijke dwz subjectieve beleving en hoe een moment voelde (zie de gevleugelde en tegelijkertijd nietszeggende uitspraak “Indisch is een gevoel”), evenals de betekenis ervan voor de groep <Indische Nederlanders in het algemeen.
De herinnering van de eerste generatie Indische Nederlanders is daarmee een sociale en culturele constructie die het verleden monopoliseert en actualiseert (bewerkt) voor de identiteit van deze groep in het Heden. Wee je gebeente deze verhalen ter discussie te stellen, het schavot en pek en teer wachten op de criticus.
Nu maar afwachten wat Vrijheid in het Hoofd brengt! De verhalen zijn vanaf 8 november via de web site te volgen. Ik ben benieuwd!
Soms vraag je je af of sommige mensen nooit moe worden van zichzelf. Of is de neurotische drang om zichzelf te horen, bij voorkeur in een geaffecteerde gezwollen taal, daarvoor te sterk?