Luister naar OVT NPO radio 1
In de documentaire Tussen wal en schip, gemaakt door Juliette Dominicus en Sven Peetoom, gaan drie kleinkinderen in gesprek met hun grootouders juist om over dit verzwegen Indische verleden te praten. Maar waarom werd deze geschiedenis in de doofpot gestopt en wat is er verzwegen? Te gast is Benjamin Caton, een van de drie kleinkinderen uit de documentaire en initiatiefnemer van De Dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking.
...................
Indisch4ever 
Over filmkritieken gesproken.
Er was deze week op TV een film over het jappenkamp Tjideng.
Die opnames waren gemaakt na 15 augustus 1945 en veel vrouwen en kinderen bleven nog even daar. Inmiddels was er aanvoer van eten. Vrouwen konden nu zelf eten maken.
Ik zag veel magere mensen, maar niet uitgemergeld. Aangesterkt de afgelopen weken .
Ik zag 3 vrouwen die me indo-europees leken en verder veel totoks of ze leken zo, want hun Indonesische voormoeder was 3 generaties terug ?
Mijn, moeder, tante, oma met de kinderen waren niet te zien, want die vertrokken al op 1 september naar oom Henk .
Enkele dingen die gezegd werd door de voice-over zijn niet juist of onvolledig, waardoor kijkers een minder goed beeld krijgen.
—
https://npo.nl/start/serie/nos-indie-herdenking/seizoen-25_1/nos-kamp-tjideng-oorlog-aan-beide-kanten-van-het-prikkeldraad/afspelen
1.02: Vanaf maart 1942 was het ook in Nederlands Indië oorlog
1.13 in de kolonie woonden daar honderdduizenden Nederlanders en indo-europeanen samen met de oorspronkelijke bevolking.
1.21 Ze hebben er al 400 jaar plantages en vormden het bestuur van het land
1.28 Veel kinderen groeiden er in luxe op
1.32 Tijdens de oorlog sluiten de Japanners voornamelijk de witte Nederlanders op
Ik heb wat kritiek geuit op de film Tussen wal en schip, dus toog ik afgelopen donderdag naar Amersfoort en bekeek de films ‘Indisch zwijgen’ + ‘Tussen Wal en Schip’. Vooral d laatste beschouw ik als zogenoemde intergenerationele films: tonen de relatie tussen verschillende generaties, met name de communicatie tussen grootouders van de eerste generatie Indische Nederlanders en hun kleinkinderen.
Jammer genoeg ontbrak een explainer over de personen in de film. Zowel de positie van de grootouders (eerste generatie) als die van hun ouders in de Indische koloniale maatschappij en hun plaats in de rangen- en standenmaatschappij werden niet toegelicht. Ook bleef onduidelijk wanneer de grootouders naar Nederland migreerden: was dit voor of na de soevereiniteitsoverdracht?
Bovendien ontbreekt informatie over de ouders (tweede generatie) van de derde generatie. Waren beide ouders Indo-Europeaan of was één van hen niet-Indo? Deze informatie is bepalend voor het getoonde perspectief. Een ‘explainer’ voor de film zou nuttig zijn geweest. Nu blijft alles steken in goedbedoelde emoties, maar de film is in haar historische context niet te plaatsen en de informatie is moeilijk te duiden.
N.B. de tweede generatie komt in de film totaal niet in beeld, er lijkt een diepgaand conflict te zijn, is er sprake van traumatische overdracht?
Het valt op dat de derde generatie hun grootouders tutoyeert. Getuigt dit van een gebrek aan respect of is de derde generatie volledig aangepast aan de Nederlandse samenleving, ‘verkaasd’ zoals mijn neefje zou zeggen? Waar blijft de Indische opvoeding of verwatert dat ook door vermenging?
Ik had niet de indruk dat de grootouders bevraagd, maar eerder ondervraagd en zelfs beschuldigd werden. De gestelde vragen waren niet neutraal. De derde generatie had naar mijn mening best een cursus interviewtechniek kunnen volgen.
Benjamin Caton ging hier wel erg ver in door zijn opa aan de kaak te stellen. Hij gaf zijn grootvader zelfs een boek over het schandelijke koloniale verleden, in de hoop dat die van mening zou veranderen. Ironisch genoeg, terwijl Caton zo kritisch is over de koloniale geschiedenis, verzwijgt hij zelf wel iets: zijn familie komt van een plantersgeslacht uit Sumatra. Hij had dan beter het boek “Koelies, planters en koloniale politiek” van professor Jan Breman kunnen lezen, dat juist gaat over de planterscultuur op Oost-Sumatra.
Maar ja, je steekt de hand niet in eigen boezem en bevuilt niet je eigen nest. Zo blijft het Indisch zwijgen wel in stand.