Theater De Roode Bioscoop:
In de documentaire wordt aan de hand van gefilmde interviews een stem gegeven aan de naoorlogse generaties. Stemmen die tot uiting komen in literatuur, voordrachten en kunstuitingen. Na de vertoning is er een Q&A met de makers. De makers Simone Berger en Armando Ello gingen tijdens het themajaar 2023 Leven met oorlog dieper in op de transgenerationele overdracht van (oorlogs)trauma’s. Onderwerpen waarover de oorlogse generatie niet sprak of niet benoemde, niet uitsprak of verzweeg. Meer vertoningen
...................
Indisch4ever 
Vorige week woonde ik bovenstaande documentaire bij in het Filmhuis Den Haag. Na afloop was er gelegenheid om vragen te stellen aan de makers in een Q&A-sessie.
De documentaire belicht de impact van Japanse kampervaringen op het leven van volgende generaties Indische Nederlanders. Bekende Indische Nederlanders met een kunstzinnige achtergrond, zoals Reggy Baay, Marion Bloem en Adriaan van Dis, delen in de film persoonlijke verhalen over hun ouders die de kampen meemaakten.
Tijdens de Q&A-sessie stelde ik de vraag waarom Buitenkampers of overlevenden van de Republikeinse of Beschermingskampen niet aan bod komen in de documentaire. Het antwoord van de makers was teleurstellend: men koos bewust om één aspect te belichten om het trauma duidelijker te maken. De Bersiap was immers al onderwerp van een andere documentaire.
Deze keuze voor een eenzijdig perspectief resulteert echter in een vereenvoudigde voorstelling van de koloniale realiteit en de achtergronden van de trauma’s. Niet alleen de kampervaringen uit de Tweede Wereldoorlog speelden een rol, maar ook de specifieke ervaringen tijdens de Bersiap. Bovendien betekende de repatriëring voor veel (Indo-)Europeanen (zoals de term destijds luidde) een nieuw drama.
Daarnaast ontbreekt in de film een helder koloniaal en postkoloniaal concept. Het eenzijdige perspectief, gericht op de ervaringen van de koloniale elite (de ‘blanda’s’), wordt versterkt/gelegitimeerd door verhalen van bekende Indische Nederlanders. De ellende in de Japanse kampen wordt weliswaar benadrukt, maar de vraag of deze documentaire onze kennis over de oorsprong van de trauma’s gebaseerd op feitelijke gebeurtenissen in het koloniale Indië vergroot, blijft onbeantwoord.
De film zal ongetwijfeld een Nederlands publiek aanspreken, maar of deze bijdraagt aan een beter begrip van de complexe erfenis van het kolonialisme, valt te betwijfelen.
Desondanks raad ik iedereen die geïnteresseerd is in dit onderwerp aan om de documentaire te bekijken, al is het maar om een kritische discussie te stimuleren. De film roept belangrijke vragen op over de impact van kolonialisme en trauma, die ook vandaag de dag nog relevant zijn.