Freek Bartels heeft het muzikale talent van zijn vader en de Molukse roots van zijn moeder. De musicalster is vooral nieuwsgierig naar de verzwegen geschiedenis van zijn moeders kant. Daarvoor reist hij in Verborgen Verleden naar Indonesië. TVgids.nl
Zie de uitzending hier: https://npo.nl/…/seizoen-17/freek-bartels_2/afspelen






















































Dhr Bo Keller is onvergelijkbaar met de opa van Freek Bartels. Dhr. Bo Keller heeft niet alleen in Nederlands-Indie, Nieuw-Guinea maar later ook in Korea gevochten in het kader van een door de VN gesteunde missie. Hij zette zijn leven op het spel voor Ons Volk & Vaderland.
Hij heeft met vele andere Indo-Europeanen met de opa van Freek Bartels en andere Ambonezen gemeen dat Zij als “Inlanders gelijk gesteld aan Europeanen ”clandestien=illegaal” in Nederland verbleven de zgn “sans papiers”.
Ambtenaren die hun verzoeken in behandeling namen kunnen weliswaar wijzen op de heersende regels maar dan wordt de menselijkheid=humaniteit vergeten. Men “vergeet” dan om welke redenen deze mensen alsnog in Nederland terecht kwamen. Dat kon dus wel met in achtneming van de heersende regeltjes!!! N.B. Nederland wilde uit opportunisme geen publiek schandaal, wilde haar koloniale gezicht tegenover de Republik Indonesia niet verliezen.
Bo Keller c.s. hebben de vernederende behandeling ondergaan door Naturalisatie het Nederlanderschap te verkrijgen, waar zij in wezen Recht op hadden.
Wat deed de Politiek! De politici van het kleine kaliber Beel, Drees, Schermerhorn etc. hebben hun verantwoordelijk niet genomen, Zij zijn voor deze schanddaad nooit ter verantwoording geroepen. Vrouwe Justitia was op dat moment geblinddoekt en doof.
“Dhr Bo Keller is onvergelijkbaar met de opa van Freek Bartels”
Ik heb niet de prestaties of karakter van Bo Keller vergeleken met die van Patimura Muda. Goed lezen heer v/d Broek. De vergelijking zat in het feit dat ze beiden clandestien in Nieuw-Guinea vochten.
De politici zijn door de schandaad nooit ter verantwoording geroepen juist omdat Vrouwe Justitia op dat moment niet geblinddoekt was.
A.Olive
Freek Bartels ken ik niet, maar uit louter geschiedkundige nieuwsgierigheid bekijk ik het begin van de documentaire.
Zijn opa Anton Christiaan Poetiray komt met zijn gezin al op 11 februari 1949 naar Nederland. Toch wel raar voor een afstammeling van Pattimura Muda, Held van Indonesie. Ondanks dat Anton Christiaan Poetiray diep geworteld is in Nederlands-Indie, een zogenaamde inlander aan Europeanen gelijkgesteld mag /kan hij toch met zijn gezin zonder geldig reisdocument (paspoort) naar Nederland migreren. Wat is hier precies aan de hand?
In 1950 vraagt de commandant van de Vliegbasis Gilze-Rijen aan Freek Bartels zijn opa, Anton Christiaan Poetiray, of hij de Indonesische nationaliteit bezit/aanneemt (optie-regeling?) waarop deze ontkennend antwoord. Afgezien van het feit dat deze commandant veronderstelt dat Poeteriray de Nederlandse nationaliteit heeft is het een vreemde gang van zaken, Gilze-Rijen is een vliegveld van de Luchtmacht terwijl Anton Christiaan Poetiray dienst doet bij de Koninklijke Marine! Wat doet een zeeman op het platteland van Brabant, toch niet verdwaald?
Het verhaal wordt spannend, pas in 1960 verkrijgt de opa van Frank Bartels door Naturalisatie de Nederlandse nationaliteit. Op zich niks aan de hand, maar het betekent wel dat hij tot nu toe staatloos en clandestiens als beroepsmilitair werkzaam is bij de Koninklijke Marine en nog wel op ons vliegkampschip Hr. Ms. Karel Doorman, althans in een brief is dat zijn postadres. Daarbij mag niet uit het oog worden verloren dat ons vliegkampschip toentertijd dienst deed in de wateren van Nieuw-Guinea, toenmalig conflictgebied tussen Nederland en de Republik Indonesia. Dus een nazaat van Pattimura Muda vocht clandestien in Nieuw-Guinea?
Maar wat het verhaal echt interessant maakt is dat de opa van Freek Bartels in 1960 het Nederlands paspoort krijgt gelet op de “Veiligheid van het Rijk”. Wat heeft zijn opa precies uitgehaald in Nederlands-Indie, dat hij uit veiligheidsoverwegingen de Nederlandse nationaliteit krijgt. Wat voor verhaal steek er achter ?
Dan is de legitieme vraag waarom zijn opa al in 1949 naar Nederland “vluchtte”?Een antwoord hierop kan Freek Bartels wellicht in de Archieven van het Nederlands Instituut voor Militaire Historiein Den Haag NIMH vinden.
“Dus een nazaat van Pattimura Muda vocht cladestien in Nieuw-Guinea?”
Dat deed de heer Bo Keller ook in Manokwari terwijl hij het niet eens wist.
A.Olive
https://www.trouw.nl/binnenland/iedereen-op-saparoea-kent-het-gruwelijke-verhaal-van-de-moord-op-de-resident-en-zijn-gezin~b60f1053/
Jean Lubbert van den Berg van Saparoea. Hij overleefde de slachting en schreef later een boek.
Het verhaal van 1817
Freek Bartels beweert dat het grote lidteken op zijn opa’s rug veroorzaakt werd door een val uit een helicopter tijdens de Japanse invasie in het voormalig Nederlands-Indië. Maar klopt deze uitspraak? Helicopters van het Amerikaanse type Sikorsky werden bij onze Koninklijke Marine pas in dienst gesteld eind jaren 40 van de vorige eeuw!
Zijn opa van Ambonese afkomst is op een foto te zien in het uniform van een sergeant van de Koninklijke Marine. Ambonezen waren in het voormalig Nederlands-Indië juridisch ingedeeld als Inlanders. Zij konden “Gelijkgesteld worden aan Europeanen” , maar dat betekende niet dat automatische de Nederlandse nationaliteit werd verleend. In de documentaire wordt niet duidelijk wanneer zijn opa de Nederlandse nationaliteit verwierf (door Neutralisatie?) en hoe hij bij de Koninklijke Marine in “Vreemde” Krijgsdienst trad.
Bartels is kennelijk een liefhebber van buizen stoelen, de overbekende Wassily (Kandinsky) stoel staat in zijn huiskamer . De Eames stoel met voetbank detoneert in het interieur. De „Barcellona“ stoel met voetbank, een stoel uit de Bauhaus-school past beter. Dit is maar een detail.
Is Freek Bartels „Indisch“ of is dat een non-issue?
Een betere fact analysis in de documentaire heeft als consequentie dat fabeltjes verdwijnen.
Overgrootvader Eliza Riboch vroeg en kreeg gelijkstelling in 1912
Zijn zoon Antoni (opa van Bartels) was bij de Marine Luchtvaartdienst te Soerabaja bij internering.
Dus niet de Koninklijke Marine, die was te Den Helder.
In 1960 verkreeg Antoni Riboch de Nederlandse nationaliteit en werkte toen bij de Koninklijke Marine.
In hoeverre Freek en zijn moeder zich Moluks noemen, weet ik niet, maar gezien overgrootvader Eliza Riboch was zijn gezin Nederlands geörienteerd en kun je een vermenging met indo-europese kringen veronderstellen.
Marine Luchtvaart Dienst MLD, geplaatst op het vliegveld Morokrembang te Soerabaja was onderdeel van de Koninklijke Marine in Nederlands-Indie. Deze Dienst stond in de jaren 40 van de vorige eeuw onder bevel van VADM Helfrich, die op zijn beurt ondergeschikt was aan de Minister van Marine, vòòr de oorlog gevestigd in Den Haag en later in de oorlog in Londen.
Bekend is dat in 1951 een groot aantal Ambonese KNIL-soldaten samen met hun gezin naar Nederland migreerde (4000 more or less). Vaak wordt over het hoofd gezien dat deze militairen en hun gezin vnl uit een paar dorpen uit de (Zuid-) Molukken kwamen. Het onafhankelijkheidsstrevenvan die paar dorpen krijgt daardoor een merkwaardig perspectief.
De grootvader van Freek Bartels daarentegen kwam als Marineman naar Nederland. Niet bekend is hoeveel Ambonezen als Marineman naar Nederland vluchten.
Ondenkbaar is dat Ambonezen in de Jaren 50 van de vorige eeuw een paspoortaanvraag indienden. Ze zijn als Indonesisch staatsburger in wezen illegaal naar Nederland gevlucht. Om uitwijzing als vreemdeling te voorkomen zijn velen nadien in Nederland genaturaliseerd.
Uit de naam Bartels is niet af te leiden of de Freek’s vader Nederlander/Indo-Europeaan of Ambonees is/was. Ook is niet bekend of zijn ouders in Nederland of in Indonesie trouwden.
Als deze gegevens bekend zijn, kan bepaald worden in hoeverre hij ”Indische” roots heeft en tot welke generatie hij behoort.
@Verorgen verleden; – Geweldige tv.doc.; goed research werk. Ook van de Indonesische kant. Opvallend hoe nu nog Indonesische historici Nederlands beheersen. Waaruit blijkt dat zijn beide voorouders zowel tegen- als met Nederland hebben gestreden. Een opzienbarend verleden!
Ronmertens, u als Indisch/Indonesisch moet toch weten dat het niet ongewoon isom de mentaliteit te hebben van zal maar zeggen :allen voor zich God voor ons allen. Hoe de wind waait waait mijn rokje en natuurlijk de keeping up the appearances.
@Noordin; ‘als Indisch/Indonesisch etc.’ – Hoe de wind waait …waait mijn sarong broek! En zonder daarbij een …..te laten!
Wat blijkt? Freek Bartels is een nazaat van Pattimura
https://nl.wikipedia.org/wiki/Pattimura
Zie de uitzending
ja, hij lijkt er zelfs op. 🤭
Wat me altijd zo opviel bij de verhalen over Pattimura, is dat de versies in de diverse landen en talen, zo verschillen.
Als men vergelijkt wat er Indonesië over deze held wordt (aan)geleerd en verteld ziet u dat het niet overeenkomt met de Nederlandse of Britse versies. Vooral motivatie en redenen voor de opstand variëren van opportunisme & egoïsme (wij willen niet naar Java) naar vaderlandslievendheid (voor de Molukse regio) en zelfs sociale empathie (voor de arme bevolking). De waarheid zal wel weer eens in het midden liggen zeker?
voor hen die het niet zouden weten, zie het 2009 bankbiljet van 1.000 rupiah….