Zullen wij eens naar het Indisch Monument gaan op 15 augustus? Vroeg ik. Het was even stil naast me terwijl we langs de waterpartij reden aan de dr Teldersweg in Scheveningen.’We kunnen beter naar de Boulevard rijden en naar de ondergaande zon kijken. Dat is veel leuker’. Was het ontwijkende antwoord van Anna Carp terwijl ze omkeek naar de glooiende helling van het park. Het Indisch Monument van de Bulgaarse beeldhouwster stond er toen nog niet. Wel waren de voorbereidingen in volle gang op een plaats tegen een wat  onbestemde bossageplek aan de linkerzijde van het park.

Enkele jaren later zag ik op de 16^e augustus  Charlotte Burgemeestre van Ranzow  onder een boom aan de rand van de waterpartij zitten. Ze had een kleine parasol bij zich. Tante Lotte was een jeugdvriendin van Anna Carp van voor de oorlog, hun Tempo Doeloe tijd. ‘Het is nu veel rustiger. Op de 15e is altijd zo druk weet je. Daarom kom ik ook op een andere dag: Zegt ze terwijl ze naar de donkere rimpelloze  waterpartij staart met haar rug van het Monument af gekeerd Het was net of ze zich de reis met de Johan van 0ldenbarnevelt in 1955  voor de geest  probeert te halen  Een bootreis over zeven zeeën naar een nieuw onbekend vaderland aan de Noordzee dat ze niet kent.

Anna is geboren in Batavia uit een Nederlands/Duits en Soendanees njai relatie. Ze sprak vloeiend Soendanees  en luisterde regelmatig naar de Pantun Sunda narratives tijdens het borduren wat ze graag deed in de wintertijd  op haar kamertje in Den Haag. Een van de  hoogtepunten in haar jeugd in Bandoeng was wanneer ze samen met haar vader een taartje gingen eten bij Maison Bogerijen aan de Bragaweg midden in de stad

Augustinus Stücken, de man van Anna Carp is geboren in Lebong Soefi!, op Sumatra, Hij heeft ook nooit de Indië Herdenking bij het Indisch Monument bijgewoond Hij werd  matroos/schrijver op  Hr.Ms. Evertsen aan het begin van de oorlog. Toen ik hem ook eens vroeg of hij naar de Kloosterkerk de Slag in de Javazee Herdenking wilde bijwonen  verscheen er een donkere loodgrijze wolk op zijn gezicht  Ik zag er onmiddellijk de gebeurtenissen van die dag erna,de Slag in Straat Soenda voorbijgaan. De hachelijke  uitputtende tocht na de zeeslag met malaria onder de leden en een aantal kameraden te hebben begraven. Vervolgens met een vissersboot van eigenaar Slamet van Sumatra naar Java te varen. En om verder te voet en plaatselijk vervoer. in de bewoonde wereld zien terug te komen naar zijn familie in Oost Java. Daarna de krijgsgevange te zijn  in de kampen Bondowoso, Bandoeng, Singapore en Kamaishi in Japan.

Anna Carp, Augustinus en Lotte Burgerneestre zijn gedrieën  van de 1e generatie Indische Nederlanders  die het laatste deel  van hun leven in alle ogenschijnlijke rust en haast geruisloos in Nederland hebben doorgebracht zou je kunnen zeggen. Zij zijn er niet meer.

De onnoemelijke gebeurtenissen tijdens de jaren 40 en 50, de oorlog tegen Japan, het zware leven van alleenstaande moeders met hun kinderen als ‘buitenkampers zien door te komen tijdens de Japanse bezetting, de tijd in de Republikeinse kampen erna gedurende de onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië tegen Nederland.  De keuze om hun geboortegrond en moederland te verlaten is omgeven door vele factoren en emotionele beslissingen. Ik vraag me weleens af of zij ooit van het rapport van de commissie Werner van de jaren 50 hebben geweten. De kwalificaties die aan de Indische gemeenschap worden toegekend destijds.

Vele Indische Nederlanders van de 1ste generatie hebben hun complexe pijnlijke dekoloniale geschiedenis in een ‘lransparante bubbel’ weggestopt Zij halen die pas te voorschijn bij serieus  empathisch geïnteresseerden  en zeer zeker bij  de tweede, derde en soms vierde generatie jongere Indo’s kleinkind en achterkleinkinderen die nu op zoek zijn naar hun identiteit.  Wie en wat  zijn wij eigenlijk? Het open stellen  van hun eigen geschiedenis, de Tempo Doeloe tijd gebeurt  nu eindelijk in een rap tempo. Meer dan 75jaar later weliswaar  wordt het grote Zwijgen doorbroken.

15 augustus herdenken hebben voor vele te generatie Indo’s  Molukkers en Peranakans ook een andere betekenis gekregen dan het obligate einde van WOII. Want 48 uur later, op t7 augustus t945  roept de grootste kolonie van Nederland haar onafhankelijkheid uit met als gevolg een nieuwe oorlog. En de verhuizing van een Njai gemeenschap gedurende een tiental jaren naar een voor velen onbekend land. Repatriëren en ‘naar Holland gaan’  wordt het ook wel genoemd  15  en 17 augustus zijn twee onafscheidelijke data in de dekoloniale geschiedenis  net zoals de Indische Njai gemeenschap in Nederland die heeft met haar Indonesische voor of oerouder in het  verre Nusantara oftewel Indonesië. Het wordt hoog tijd dat wij eens naar een Gezamelijke Moderne Koloniale Geschiedenis toegaan.

Ernst Jansz schrijver en singer-songwriter in een interview in 2010: Alle Indische mensen in Nederland hebben een Indische voor of oermoeder en nu zij hun Indonesische oermoeder hebben erkend is er een mooie gelegenheid naar Indonesië toe respect voor elkaar te hebben. Nederland heeft de oervader geleverd en Indonesië de oermoeder. Op een of andere manier zijn wij aan elkaar verbonden en dat zal altijd zo blijven.

En zo is het….. 15 augustus 2023
Theo Stucken arch AlumTuD