Nederlandsch-Indië is voor mij de incarnatie van de ellende. De twaalf jaren, die ik in die streken van ballingschap doorbracht, zijn me als twaalf verschrikkelijke droomen.
Ik heb er niets gevonden wat opheft; ik heb er alles gevonden wat neerdrukt. Goede menschen werden er slecht; nooit slechte, goed.
Deugd is er vreemd als het begrip van sneeuw, reinheid van geest even zeldzaam als een transparante lucht, trouw en eerlijkheid zijn er haast onbestaanbaar als frissche wind of geur van rozen.
Al wat er frisch aankomt, wordt flets; wat bloost, verbleekt; Wat bloeit, verlept; wat schittert, wordt mat; wat gloeit, wordt uitgedoofd; – denkbeelden; gevoelens; begrippen; illusies; lichaam-en-geest der Europeanen, die er wonen moeten; kortom, al wat zich nederlaat uit het verre westen, dat Europa heet, in het verre oosten, dat Nederlandsch-Indië genoemd wordt. BasVeth
B. Veth, Het leven in Nederlandsch-Indië. P.N. van Kampen & zoon, Amsterdam z.j. [ca. 1907]
Het boek online: https://www.dbnl.org/tekst/veth001leve01_01/
‘tali api etc.’- Wie is toch die zonderling, die hier s’avonds rondloopt. Een Inlander achter zich, steeds vervaarlijk zwaaiend met een stuk vuur. Ik dacht in alle onschuld met een gek te doen hebben. Man, deze heer is de gouverneur, werd mij beduid. Zijn naderen is in het donkerste duisternis kenbaar gemaakt door die brandende tali api. Toppunt van rang aanstellerij!
‘rijsttafel-vreter etc.’- Bas over de Toktok; hij is vervaarlijke rijsttafel- vreter. Borden vol rijst met vieze poespas(!) verdwijnen achter zijn kaken, tot hij etenszat zijn bed tent( klamboe bed) opzoekt, waar hij als boa constrictor ligt te digereren(= verteren) tot 5 uur ’s middags.
Bas Veth is an excellent writer and observer with a lot of common sense and perspicacity! I downloaded his whole publication.
” De majoor-chinees die naar de sterren keek en rijk was door opium,enz. was eere-lid van de soos van het plaatsje waar hij woonde.”
‘@ Bas; ‘njai’- Sluiten enkele Europeanen een huwelijk met een Inlandse. Soms is om de kinderen, die voortgekomen zijn omdat ze ingeschreven zijn bij de burgerlijke stand als wettige kinderen. Veelal-bijna altijd- (!) uit vrees voor de njai of haar wraakmiddelen! De meeste huwelijken worden aangegaan omdat de Europeaan bang is anders vergiftigd te worden. En inderdaad dreigt dit gevaar dagelijks, veel erger dan men gewoonlijk denkt!