Op zoek naar mijn voormoeders

Geplaatst op 15 juli 2019 door Indisch4ever

Eigenlijk durfde ik niet zo veel van het VOC-archief te verwachten, toen ik wat stukken opvroeg tijdens mijn zoektocht naar mijn Europees-Aziatische voormoeders. Misschien beïnvloedde onbewust een bepaald stereotype beeld van de VOC mijn verwachtingen: ergens dacht ik toch vooral aan een Compagnie waar Europese mannen aanmonsterden, een bedrijf dat draaide om handel. Zaken waar vrouwen formeel weinig mee te maken hadden; vrouwen over wie ik juist meer wilde weten.
Maand van de Geschiedenis

Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

10 reacties op Op zoek naar mijn voormoeders

Jan A. Somers zegt:

16 juli 2019 om 16:50

Met een gerichte vraag naar het NA!
Uit mijn dissertatie: “Direct na de verovering van Jakatra begonnen Coens verzoeken om geld, schepen, ambachtslieden en gereedschappen, en ook om fatsoenlijke jonge vrouwen “soo U.E. geen eerlijcke getroude lieden becomen connen.” “Op 26 februari 1621 werd besloten weesmeisjes te sturen die door de Compagnie “eerlyck ende wel onderhouden sullen werden”. Maar op 7 oktober 1623 schreef Carpentier dat Hollandse vrouwen niet konden aarden en ook veel te verdorven waren. Op 1 november 1632 hadden in Batavia de 1560 manlijke Nederlanders in dienst van de Compagnie, slechts 106 vrouwen en 64 kinderen. Bij de Nederlandse vrijburgers waren er naast 229 mannen, 260 vrouwen en 149 kinderen. Mac Leod 1927, I, 284-285, 336.” Maar ook: ” Er waren ook deserteurs geweest zoals vaandrig Roodenburch, die op Bali was ondergedoken omdat hij het leven er zo goed vond. Hij had een vrouw ten geschenke gekregen, “een maecht van grooter afcomste, die van haer vier jaren in zijn hof opgevoedt geweest was ende niet uitgegaen” Von Saher 1986, 82, 87-88. Zie ook Corpus Diplomaticum, VII, Bali, 7 juli 1601.” Rond die tijd zullen ook wel de eerste Indotjes zijn geboren.

Beantwoorden
- Jan A. Somers zegt:
  
  16 juli 2019 om 17:12
  
  vergeten: in het NA zijn de lijsten van de naar Batavia gestuurde vrouwen en meisjes met hun leeftijden. Van een paar bladzijden heb ik er foto’s van gemaakt, maar die kan ik niet zelfstandig in een reactie zetten, en ik weet niet of dat ook mag..
  
  Beantwoorden
- Robert zegt:
  
  18 juli 2019 om 00:01
  
  A good time to remember on the baleh-baleh in Bali.
  
  Beantwoorden
  - Robert zegt:
    
    18 juli 2019 om 00:04
    
    Nothing is more wretched or more proud and depraved than man.
    
    Beantwoorden
PLemon zegt:

16 juli 2019 om 20:11

@ Uit mijn dissertatie:

# in gewoon ABN

*** In de tijd van de V.O.C. werden overal factorijen aan de kust gesticht (1602 beginjaren). Er ontstonden uiteraard blijvende of vluchtige contacten tussen Europeanen en inheemse vrouwen. De uit die verhoudingen geboren kinderen waren niet wettig en erkenning bestond nog niet in die tijd. Deze kinderen verdwenen geruisloos in de kampung. Jan Pietersz. Coen, een gelovig man met strenge zedelijke normen, zag met lede ogen de verruwing van de Europeanen aan. Vooral de lager geplaatste “ambtenaren” en handelaren brachten hun vrije tijd door met drank, dobbelen, vrouwen en vechten. Bij zijn eerste terugkomst in het vaderland verzocht Coen aan de Heren XVII om beter geselecteerde mannen naar Indië te zenden. Vooral geen lieden die wat op hun kerfstok hadden. Ook pleitte hij voor het zenden van jonge Hollandse en Zeeuwse gezinnen die zich in Indië als kolonisten zouden willen vestigen zodat er Europese nederzettingen rond de factorijen konden ontstaan. Hij wenste ook uitzending van jonge, gezonde en degelijk opgevoede weesmeisjes als goede echtgenoten voor zijn mannen.

Rondom de grote factorijen ontstond zodoende een Europese samenleving die de vaderlandse gewoonten en zeden in ere hield. Men ontkwam er niet aan dat er toch verhoudingen ontstonden met inheemse of Chinese vrouwen die dikwijls uitgroeiden tot erkende huwelijken. Eerst Christen worden! Het erkennen geschiedde door de kerk; er was immers nog geen burgerlijke stand die pas na de Franse tijd werd ingevoerd. De oudste Europese samenlevingen ontstonden in de Molukken d.w.z. op Ambon, Ternate en Banda en de Minahassa gevolgd door Batavia, Buitenzorg, Semarang, Magelang, Soerabaja, Ceylon. Ook ontstonden er nederzettingen aan de Kaap en aan de kusten van Coromandel en Formosa. Van Afrika’s westkust werden slaven gehaald; ook daar ontstonden nederzettingen. Nu nog treft men er Nederlandse achternamen aan. Rudy Kousbroek verwijst ernaar in één van zijn artikelen in de NRC. Op Ceylon zijn het de grote groep Burgers (zie ook geschiedenis van Ned. Indië door F.W. Stapel).
https://www.arjati.nl/informatief/indische-nederlander/

Beantwoorden
- Jan A. Somers zegt:
  
  17 juli 2019 om 11:05
  
  Ik gebruik vaak J. van Goor, De Nederlandse Koloniën (makkelijk binnen handbereik), waarin ook een paragraaf over vrouwen.
  
  Beantwoorden
Peter van den Broek zegt:

18 juli 2019 om 08:36

Suze Zijlstra gebruikt in haar column “Op zoek naar mijn Voormoeders” een paar opmerkelijke termen: “Euraziatische” voormoeder en “Aziatische” moeder. Euraziatisch lijkt mij de vertaling van het Engels woord Eurasians. Maar bedoelt zij niet gewoon het koloniale begrip Indo-Europees?

En de “Aziatische moeder” lijkt mij toch een rare benaming voor mijn oma, een “volbloed” Indonesische. Ik weet wel dat het geografische begrip Indonesië in de 19e eeuw ontstond maar dat mag toch niet betekenen dat mijn oma gedegradeerd wordt tot iets onpersoonlijks als Aziaat?
Is dit haar onbeholpen poging om het artikel te dekoloniseren?

Kan deze wetenschapper niet gewoon haar MOERS taal gebruiken, dan dat bombastisch en weinig helder taalgebruik in haar artikel?

Beantwoorden
Lord Bandang zegt:

18 juli 2019 om 22:34

Zij is misschien op zoek naar haar baarmoeder.

Beantwoorden
- Loekie zegt:
  
  18 juli 2019 om 23:02
  
  Pas maar op dat jij geen last krijgt van je prostaat, maar misschien heb je dat al.
  
  Beantwoorden
- Boeroeng zegt:
  
  18 juli 2019 om 23:45
  
  Baarmoeder… ach
  Dit is een flauwe grap en niet zo respectvol voor iemand die veel werk heeft gedaan met onderzoek naar de geschiedenis van Indische families.
  
  Voormoeder is een gewoon woord net als voorvader. En gelukkig wordt het steeds meer gebruikt in de Indische genealogie….. er is steeds meer aandacht voor die moeders,
  
  Beantwoorden