Het is de rode draad in de roman van Louis Couperus, waarop het Amsterdamse gezelschap zijn voorstelling baseerde en ook die van de voorstelling: hoe innig Nederland en Indië ook met elkaar verstrengeld zijn, uiteindelijk zijn oost en west verschillende werelden die elkaar slecht verdragen. Lees deze recensie
.
Rob Malasch, organisator van de indomaniadagen heeft een zwijgend bijrolletje:
‘Vragen staat vrij’ antwoord ik enigszins verbaasd.
‘Zou jij auditie willen doen voor De stille kracht van Louis Couperus? Ivo wil je graag spreken.’ (Wordt dit dan eindelijk mijn grote theatrale doorbraak op mijn ouwe dag?)
‘Alleen als ik die rol van Pleunie Touw mag doen onder de douche waar ze onder de bloederige uitgekauwde Sirih wordt gespuugd.’
Er schijnen nog kaarten te zijn voor 30 september, die een openbare generale is geworden. Lees en bestel hier.
...................
Indisch4ever 
En onze oosterburen hebben LC herontdekt….
De afgelopen weken herontdekten de Duitsers met veel enthousiasme het werk van Louis Couperus. Diens grootse natuurbeschrijvingen zijn misschien wel meer aan hen besteedt dan aan ons.
De grote ontdekking’, ‘de klasse van een Nederlandse Thomas Mann’: het is Louis Couperus die door de Duitse recensenten het uitzinnigst wordt bejubeld. Ivo van Hove bewerkte voor Toneelgroep Amsterdam De stille kracht, die in het Ruhrgebied in première ging en vanaf 1 oktober ook in Amsterdam te zien is. http://www.vn.nl/waarom-de-duitsers-opeens-groot-fan-van-couperus-zijn/?utm_content=buffera2e83&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=buffer
Het centrale thema in het boek is de tegenstelling tussen Oost en West in Nederlands-Indie. De Nederlanders op Java zijn weliswaar militair superieur, maar komen in contact met de mysterieuze Javaanse cultuur en zaken waar ze niets van begrijpen. De “stille kracht” die de Nederlanders tegenwerkt staat symbool voor de mysterieuze Javaanse cultuur en het onafwendbare Javaanse verzet tegen de Nederlandse overheersing, dat minder dan 50 jaar na het verschijnen van het boek zou leiden tot de onafhankelijkheid van Indonesie.
Couperus heeft de geheimzinnige mystieke verschijnselen in zijn boek, zoals de stenenregens etc. gebaseerd op echte gebeurtenissen.
Iets dergelijks is ook voorgevallen in de familie van de oma van mijn oma (aan vaders kant). Mijn oma was een Van Rooijen, maar haar oma (Susette Eugenie Thomas, geboren 1847 in Batavia, aldaar overleden in 1914) was een nazaat van – geadopteerde – slavinnenkinderen van de VOC. De oma van Susette was Maria Teisseire. De familie Teisseire was in Indie een van de grootste grootgrondbezitters rond Batavia. Zij leefden in – Indische – grandeur op hun landerijen, aangekocht (in die tijd was het nog mogelijk) door de – ambitieuze – broer van Maria Teisseire, Andries Teisseire. De vader van Maria Teisseire kwam van oorsprong uit Frankrijk.
Een voorval vond plaats in het huis van de familie Teisseire in Soekapoera, Java, in 1834.In dat jaar viel een stenenregen op de tafel terwijl ze zaten te eten, en hetzelfde herhaalde zich twee weken lang in alle vertrekken van het huis. Soms werden de stenen vervangen door buffelbeenderen en eenmaal door een hele buffelkop. Eens toen dhr. Teisseire in een door buffels getrokken wagen zat, werd hij met kluiten droge aarde bekogeld. Evenals in Soemedang was er niemand in de buurt, en de stenen vielen loodrecht naar beneden zonder ooit iemand te verwonden of zelfs te raken. De Regent van Soekapura wilde de zaak onderzoeken en kwam bij de familie logeren. Maar zodra hij in zijn bed stapte ‘werd het krachtig heen en weer geschud en uiteindelijk, in aanwezigheid van zijn zoon en enkele bedienden en onder het felle licht van verschillende lampen, helemaal van de vloer getild’. De bewoners tekenden een streep of kruis op enkele van de stenen en gooiden ze in een nabijgelegen rivier, maar ‘binnen een minuut werden de stenen teruggegooid, allemaal nat maar voorzien van dezelfde tekens’.
@ellen ” iets dergelijks is ook voorgevallen…”
Klopgeesten telekinese kortom paranormale verschijnselen.Zou dit een verklaring kunnen zijn…omdat ‘we’ van nature alle frustraties opkroppen?.
***Goena-Goena of Stille Kracht zou veelvuldiger bij Oosterse volkeren voorkomen omdat die volkeren door hun omgangsvormen en beleefdheids gewoonten minder snel hun emoties tonen dan de doorsnee westerling. De onderliggende gedachte is hier dat de telekinetische krachten die de vreemde verschijnselen in beweging zetten, hun oorsprong hebben in heftige opgekropte emoties, waarbij bijkomende frustraties hoog op kunnen lopen: een oosterling kan je nog vriendelijk beleefd toelachen terwijl hij eigenlijk in zijn hart misschien wel zwaar beledigd is. De opgebouwde emotionele energie ontlaadt zich dan door middel van de vreemde telekinetische effecten. Om deze reden zouden paranormale manifestaties dan ook vaker rond kinderen voorkomen dan rond volwassenen: volwassenen kunnen hun emoties beter onder woorden brengen of gaan over tot een handgemeen. Het gevolg is dat de opgebouwde emotionele lading zich dan ontlaad. Goena-Goena of Guna-Guna wordt door sommigen ook vergeleken met zwarte magie of Voodoo
maar er zijn niet direct bewijzen te vinden die dit volksgeloof bevestigen.
http://www.dossierx.nl/onverklaarbaar/verkenningen-van-het-paranormale-deel-6-de-stille-kracht.html
Goena-Goena of Stille Kracht zou veelvuldiger bij Oosterse volkeren voorkomen omdat die volkeren door hun omgangsvormen en beleefdheids gewoonten minder snel hun emoties tonen dan de doorsnee westerling.
============================================================
Adoeh, welke orang pinter heeft dit geschreven.
In het westen zijn er in het verre verleden allerlei onverklaarbare gebeurtenissen, bij bosjes werden de heksen levend verbrand.
Uit mijn eigen omgeving heb ik diverse ervaringen / “waarnemingen”gehad.
Zou het te verklaren zijn dat ik en mijn voorouders tot de “natuurvolkeren behoorden ?
En hoe zit het met een njonja Belanda die ook soms herdervoelend of zien is ?
Dan zou die persoon of gek verklaard of opgenomen moeten worden.
Ehwaar dese , beranie soempah.
@Pak S.A.” die persoon of gek verklaard…”
Misschien heeft u deze illusionist op tv gezien? Kunnen we onze ogen (dwz geest/verstand) wel vertrouwen ?
In Londen trok Dynamo veel bekijks toen hij op een middag over de rivier de Theems liep, zoals Jezus het zou doen
http://www.nrc.nl/nieuws/2014/05/26/docu-illusionist-dynamo-loopt-over-water-en-trekt-ketting-uit-zn-navel/
“werden de heksen levend verbrand” Wij deden het nog leuker. Ze werden in het water gegooid. Als ze bleven drijven waren ze heks en werden alsnog op de brandstapel verbrand. Zonken ze naar de bodem, dan waren ze geen heks, maar toch wel een makkelijke manier om ongewenste vrouwen kwijt te raken.
De bron van het bovenstaand verhaal is van het Theosofisch Genootschap.
Waarschijnlijk hebben de stenenregens – waar ook de familie Teisseire last van had – een verband met de aardbevingen (geologische en seismologische veranderingen in de grondbodem) die rond die tijd meerdere keren voorkwamen in dat gebied. Op 10 oktober 1834 wordt bij een aardbeving in West-Java, Buitenzorg, het buiten van de Nederlandse gouverneur-generaal, verwoest. Het Indonesische eiland Java wordt ook nu nog geregeld door aardbevingen en vulkaanuitbarstingen getroffen.
Diverse onderzoeken de laatste 150 jaar naar dit soort telekinetische verschijnselen komen uit bij jonge meisjes in het huishouden . Die schijnen het op te roepen. Dit gebeurt onbewust en zij lijden er zelf ook veel onder. Hoe meer zij zich druk maken daarover hoe groter de kans op herhaling.
In de gevallen Soemedang 1831 en Sitoebondo 1892 is dit het duidelijkst.
http://www.louiscouperus.nl/publicaties/artikelen/de-akelige-geschiedenis-van-jantje-en-betsy/
http://www.theosofie.net/impuls/2007/stenenregens.html
@ Boeroeng en Ellen.
Mijn oom/uwa , oudere broer van mijn moeder was ooit guru pentjak silat ( Tjimande stijl=Sunda) ook guru kebathinan, en genezer.
Hij kon ook telekenise ( keris laten “lopen”), beoefend debus( zie google-you tube) .
Er zijn vele zaken die wij als moderne mens/westers opgegroeid die we niet kunnen verklaren.
Het stikt daar met zulke verhalen of films (you tube)
Pak Boeroeng,
Hier ook stenen die er naast vielen.
http://usimages.detik.com/customthumb/2015/08/20/157/bentrokkampungpulo04.jpg?w=780&q=90
siBo
@Pak S.A.” Hij kon ook telekinese ( kris laten lopen)…”
Het is een menselijke eigenschap die wij in onze (moderne) ontwikkeling ws hebben los- en aan religieuzen/mystici overgelaten.
***Psychokinese
Het woord psychokinese is samengesteld uit de Griekse woorden voor geest en beweging en wordt soms afgekort met PK. Psychokinese, iets buiten het lichaam laten bewegen met de kracht van de geest.
Levitatie
Het woord levitatie betekent opheffing en met levitatie wordt het vermogen bedoeld om zichzelf of andere voorwerpen te laten opstijgen. Het gaat hier niet om levitatie zoals die in de natuurkunde door middel van magnetisme wordt verkregen maar door paranormale middelen, oftewel innerlijke (psychische) krachten. Verhalen over levitatie door heiligen of mystici zijn in de literatuur van iedere godsdienst ter wereld te vinden.
http://www.spiripedia.nl/Telekinese.html
Beste Ellen,
Vol verbazing lees ik je reactie. Ik ben tevens een nazaat van Suzette Eugenie Thomas en ben erg nieuwsgierig naar wie zij was en haar afkomst. Wij weten helaas heel weinig en door je reactie word ik alleen maar nieuwsgieriger!
Groeten,
Chantall van der Steen
Als ik iets hoor/lees over De Stille kacht , ga ik niet echt moeilijk doen om eventuele boodschap (welke ? ) te begrijpen.
Wel of niet tegen kolonialisme of feodalisme .
Ik denk gelijk aan Pleunie Touw .
Sorry, mss ben ik een cultuurbarbaar ?
” cultuurbarbaar ?” Nee hoor, als roman voor normale mensen moeilijk te lezen. Daarom een film met overspel, bloot e.d. Couperus in hapklare brokken. Met bord op schoot. Zat er ook een witte hadji in? Kunnen we filosofieën uithalen.
hier in Bali zouden de NL die hier semi/permanent verblijven als ondergetekende,
een dergelijk toneel stuk wel willen zien. Wie weet is daar wel wat te ergelen met de Ned.Ambassade in Jakarta, is maar een idee.Er is budget genoeg voor culturele zaken.
Voor lokactie in Bali Kuta kan ik wel mijn medewrking aan verlenen en weet genoeg mogelijkheden. In Indonesia kost alles geld, dus ook de locaties!
Verder beschik ik uit oude koloniale foto’s van feesten uit onze familie album, die bij ons werden gehouden.het vond plaats in de jaren 50!
Om even bij stil te staan. Er is een verschil hoe de vml indische samenleving door een totok of door een indo wordt ervaren en beschreven.
Als zodanig kan het toneelstuk bij niet geïnformeerde bezoekers dat verschil alleen weer versterken dwz oude vooroordelen bevestigen .
***In De dubieuzen (Alffed Birney) betoogt hij nu dat enkele Indo-schrijvers die de canon niet haalden, beter dan Hollandse auteurs de positie van Indo’s in Nederlands-Indië beschrijven. Birney richt zich met name tegen Augusta de Wit, Madelon Székely-Lulofs, Multatuli, P. A. Daum, Louis Couperus en Hella S. Haasse: ‘Deze gecanoniseerde schrijvers wisten níet de vinger te leggen op plekken waar Indo-schrijvers dat nou juist wél konden.’ De ondertitel van zijn essay is dan ook: ‘Wat Multatuli, Daum en Couperus ons niet vertelden (en wij niet konden lezen…).’
Birneys inleiding over de begrippen ‘Indo’, ‘Indisch’, ‘Hollander’ en ‘koloniale literatuur’ legt duidelijk de pijnpunten bloot. Er is veel verwarring over deze begrippen, door tekortschietend historisch besef of door politiekcorrecte angst voor racisme.
In zijn omvangrijke essay laat Birney zien dat de Indo-schrijvers het multiculturele leven in Nederlands-Indië anders beschrijven dan Couperus en Multatuli. Hij geeft enkele aansprekende voorbeelden van de beeldvorming rond de Indo en zijn ‘dubieuze’ status. Ook trekt hij interessante parallellen tussen ‘liplappen’ en ‘sinjo’s’, en jonge halfbloeden in onze huidige samenleving.
http://www.louiscouperus.nl/publicaties/artikelen/ondergesneeuwde-boodschap/
Roman en geschiedschrijving niet te veel verwarren! Een roman is non-fictie!
Sorry, ik wordt toch wel erg oud! Een roman is fictie! Geschiedschrijving hopelijk niet.
@Hr Somers. Non-fictie beoogt zo objectief mogelijk de feiten/onderzoeksresultaten e.d weer te geven/beschrijven. (Lukt niet altijd als de documentatie ontbreekt)
Een romancier/fictie-auteur probeert uit die feiten juist de menselijke emotie en interactie te destilleren of aan toe te voegen al naar gelang zijn persoonlijke visie op ons bestaan. Al naar gelang je smaak en de integriteit vd auteur krijg je zo op een prettige manier een stukje kennis/informatie aangereikt.
Het boek de stille kracht is geschreven vanuit een arrogante koloniale visie.
Hollanders hadden de meest nobele karakters, De Javanen en indo’s waren de slechterikken. Die stille kracht had zelfs de verindischte totok mevrouw van Oudijck slecht gemaakt. (in Indië geboren en opgegroeid)
Het pleit niet voor Nederland dat Couperus nog steeds op een voetstuk staat.
Bijvoorbeeld onderstaand citaat uit het boek vind ik geen arrogante koloniale visie.
“Het proza is: een reusachtige maar uitgeputte kolonie, steeds uit Holland bestuurd met éen idee: winstbejag. De werkelijkheid is niet: de overheerscher groot in Indië, maar de overheerscher, kleine armzielige uitzuiger; het land uitgezogen, en de werkelijke bevolking – niet de Hollander, die zijn Indiesch geld opmaakt in Den Haag; maar de bevolking, de Indosche bevolking, verknocht aan den Indischen grond, neêrgedrukt in de minachting van den overheerscher, die éens die bevolking uit zijn eigen bloed verwekte – maar nú dreigende op te staan uit dien druk en die minachting …. U, artistiek, voelt het gevaar naderen.”
@loekie ” vind ik geen arrogante koloniale visie”
Klopt maar voor een deel volgens dit commentaar…
In een artikel over De stille kracht, verschenen in Lexicon van literaire werken, constateert Piet de Nijs dat Couperus, hoewel hij in de roman kritiek geeft op de winzucht van zekere Nederlandse ambtenaren, niet als antikoloniaal beschouwd kan worden.1 Deze bewering zou ik willen nuanceren: de kritische houding van de auteur van De stille krachttegenover het kolonialisme kan men niet zo gemakkelijk afwijzen. In de roman komen verschillende visies op het kolonialisme naar voren; de personages in de roman vertegenwoordigen meningen die soms tegenover elkaar staan, maar zoals ik in dit artikel wil laten zien, lijkt een kritische opvatting van de Nederlandse kolonisatie van Indië te domineren. De roman beschrijft volgens sommige critici de haat van een bevolking die zich onderdrukt voelt en het einde van het kolonialisme.
http://www.dbnl.org/tekst/_ind004200801_01/_ind004200801_01_0017.php
haat…. ja…. van de 3 javaanse edellieden in het verhaal is die nieuwe jonge regent een goenagoenagemenerd vol haat. Zijn oom is een dronkenlap en vergokt gouvernementsgelden . Ook al een slecht mens. En de moeder vernedert zichzelf voor de resident. Omdat ze het statusverlies van haar familie wilt voorkomen.
Die karakters worden eendimensionaal weggezet als verwerpelijk.
Niet als gewone mensen met ook goede eigenschappen.
Tenminste … ik ga af op de televisieserie, die veelal het plot en de sfeer van het boek volgt, zegt men.
Voor een beetje genuanceerd de onvrede van de bevolking willen schetsen , moet je toch echt de Javaanse rollen uitdiepen. De adel, de gewone bedienden. En ook die indo in de kampong …. ook beschreven als een gemeen sujet die roddelbrieven stuurt naar Oudijck, zijn vader zoals het hem gezegd is.
Nu is zijn onvrede van niet-erkendzijn niet in een context van algehele onvrede van de bevolking gezet.
Of in de context van indo-europeanen die gedumpt worden door vader of vaderland.
Zo beschreven is dat geen aanklacht van Couperus tegen koloniale wantoestanden
Je moet het boek lezen Boeroeng, niet afgaan op de serie. Die serie is een interpretatie van het boek. Die serie heeft een cast die een interpretatie van de regisseur is van de personages in het boek.
Als je een Russische roman leest, geniet je toch ook, zonder homohaat, Poetin e.d.? En die romanschrijvers zijn gelukkig nog populair!
“Maar onder Eva’s woorden maakt Kraakman iets veel diepers voelbaar: een groeiende afkeer van dit landsdeel waar alles zo onbegrijpelijk anders is dan thuis.”.
Ik vermoed dat Kraakman het niet helemaal begrepen heeft. Er was geen groeiende afkeer van het landsdeel, maar een doorgebroken besef dat de Hollanders er niks te zoeken hadden.