1 Response to 29 aug Birma-Siam herdenking

1. Boeroeng schreef:

   26 augustus 2015 om 12:32

   PERSBERICHT

   persbericht

   Onthulling namenmonument slachtoffers Pakan Baroe Spoorweg
   Herdenking Dodenspoorwegen WO-II op Bronbeek

   Op zaterdag 29 augustus 2015 wordt op het landgoed Bronbeek in Arnhem een namenmonument onthuld voor de slachtoffers van de Pakan Baroe Spoorweg op Sumatra. Dat gebeurt tijdens de jaarlijkse herdenking van de Birma-Siam Spoorweg en de Pakan Baroe Spoorweg. Gastspreker tijdens de herdenkingsceremonie is mr. J.P.H. Donner. Het thema dit jaar is Dit zijn hun namen.

   Het namenmonument is een uitbreiding van het Drie-Pagodenmonument en bestaat uit twee stukken spoorrails die de Pakan Baroe Spoorweg symboliseren. Op de dwarsliggers staan de namen van 519 Nederlandse slachtoffers van deze Dodenspoorweg gegraveerd. Het namenmonument wordt onthuld door twee kleinkinderen en twee achterkleinkinderen van slachtoffers.

   Voorlezen 70 namen
   Ter gelegenheid van 70 jaar bevrijding lezen kleinkinderen van Birma-Siam en PakanBaroe- slachtoffers 70 namen voor van bij de aanleg van de Dodenspoorwegen omgekomen mannen.
   Tevens wordt tijdens de herdenkingsceremonie de Dodenmars van het voormalig Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) geblazen. Deze treurmars werd in de Tweede Wereldoorlog door een hoornblazer gespeeld bij de begrafenis van Nederlandse krijgsgevangenen. Later – wellicht onder invloed van de vele Britse en Australische slachtoffers – werd de Dodenmars vervangen door de Last Post. Het is de tweede keer in 70 jaar dat de KNIL-Dodenmars op Bronbeek wordt gespeeld.

   Gastspreker mr. J.P.H. Donner
   Gastspreker tijdens de ceremonie is oud-minister en vice-president van de Raad van State mr. J.P.H. Donner. In zijn hoedanigheid van president van de Oorlogsgravenstichting zal hij zijn visie geven op het belang van blijvend herdenken en herinneren.
   De herdenkingsceremonie vindt plaats bij het Drie-Pagodenmonument op Landgoed Bronbeek in Arnhem, aansluitend aan de 48e reünie van spoorwegveteranen. Enkele honderden nabestaanden en familieleden, alsmede vertegenwoordigers van krijgsmachtonderdelen, ministeries van Defensie en VWS, de gemeente Arnhem en (herdenkings)organisaties zullen bij de plechtigheid aanwezig zijn. Leerlingen van het Arentheem College, dat het monument heeft geadopteerd, vormen een monumentenwacht. De herdenking is voor iedereen vrij toegankelijk. Er worden in totaal omstreeks 750 bezoekers verwacht.
   De jaarlijkse herdenking wordt georganiseerd door de Stichting Herdenking Birma-Siam Spoorweg en Pakan Baroe Spoorweg (SHBSS) in samenwerking met het Koninklijk Tehuis voor Oud-Militairen (KTOMM) Bronbeek.

   Lezingen Pakan Baroe Spoorweg
   Op 15 augustus was het 70 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Op die datum werd ook de bouw van de Pakan Baroe Spoorweg voltooid. Met deze 220 kilometer lange spoorlijn tussen de oost- en westkust van Sumatra wilden de Japanners sneller en veiliger troepen en materialen (met name kolen en olie) kunnen vervoeren. De aanleg kostte meer dan 80.000 mannen – merendeels Aziatische dwangarbeiders (romusha’s) – het leven. Over deze relatief onbekende Dodenspoorweg worden op 29 augustus drie boeiende lezingen gehouden in de Indische Zaal (begane grond van het museumgebouw).
   13.00 uur: Michiel Schwartzenberg is researcher bij de afdeling Oorlogsnazorg van het Nederlandse Rode Kruis. Hij vertelt over zijn promotieonderzoek naar de repatriëring van Nederlandse krijgsgevangenen vanuit Sumatra na de Japanse capitulatie.
   14.00 uur: schrijver/journalist Henk Hovinga schreef hét standaardwerk over de Pakan Baroe Spoorweg Op dood spoor – het drama van de Pakan Baroe spoorweg, 1943-1945. Hij geeft een historisch overzicht van de aanleg van de spoorlijn.
   15.00 uur: Gerard de Graaf doet in zijn vrije tijd historisch onderzoek naar industrie-spoorwegen in Nederland en Indonesië. In 2014 bezocht hij de Pakan Baroe Spoorweg, met name de zijlijn tussen Petai en de kolenmijnen Sapar en Karoe. Momenteel werkt hij aan een boek over de mijnspoorwegen in Nederland en voormalig Nederlands-Indië.

   Nederlandse slachtoffers
   Voor duizenden Nederlandse onderdanen, met name afkomstig uit het voormalig Nederlands-Indië, kwam het einde van de Tweede Wereldoorlog – met de capitulatie van Japan op 15 augustus 1945 – te laat. Zij lieten het leven tijdens hun krijgsgevangenschap waar zij onder mensonterende omstandigheden door de Japanse overheerser als dwangarbeiders werden tewerkgesteld o.a. aan de Birma-Siam Spoorweg in Thailand en Birma (nu Myanmar) en de Pakan Baroe Spoorweg op Sumatra.

   Birma-Siam Spoorweg
   Met de Birma-Siam Spoorweg wilden de Japanse bezetters de spoorwegnetten in Birma en Thailand met elkaar verbinden. Voor de bouw van het traject van bijna 415 km tussen Non Pladuk in Thailand en Thanbyuzayat in Birma werden meer dan 250.000 (dwang)arbeiders ingezet. Onder hen waren ruim 60.000 Britse, Nederlandse, Australische en Amerikaanse krijgsgevangenen. Van de circa 18.000 Nederlandse krijgsgevangenen kwamen meer dan 3000 om tijdens de bouw van de spoorweg. Een onbekend aantal slachtoffers viel tijdens de zeetransporten (Hellships) naar en van de spoorlijn gedurende de Japanse bezetting. De spoorlijn werd op 17 oktober 1943 voltooid en officieel in gebruik genomen op 25 oktober 1943. Tot de bevrijding in augustus 1945 werd de Birma-Siam Spoorweg gebruikt. Daarna werd de baan grotendeels afgebroken.

   Pakan Baroe Spoorweg
   De Japanse legerleiding wilde voor de verdediging van Sumatra tegen geallieerde aanvallen het spoorwegnet op het eiland verbeteren. Door een spoorweg aan te leggen van Moeara naar Pakan Baroe zou een snelle verbinding tussen de westkust en de oostkust van Sumatra ontstaan. Bovendien konden in Pakan Baroe kolen van de kolenmijnen in het binnenland op schepen worden geladen. In september 1943 begonnen circa 40.000 romusha’s (Aziatische dwangarbeiders) aan de bouw van de spoorweg. In mei 1944 werden circa 6000 Nederlandse, Britse en Australische krijgsgevangenen aan het werk gezet. Door uitputting, honger, ziekten en mishandelingen vielen duizenden slachtoffers: ruim 700 krijgsgevangenen en meer dan 30.000 romusha’s. Twee schepen die met krijgsgevangenen op weg waren naar de Pakan Baroe Spoorweg werden getorpedeerd. Daarbij kwamen 1800 krijgsgevangenen en 4000 romusha’s om. De spoorlijn werd op 15 augustus 1945 voltooid, maar – in tegenstelling tot de Birma-Siam Spoorweg – nooit in gebruik genomen.

   Beantwoorden