De Aziatische Tijger :
Bijgeloof is booming business in Indonesië. Inbrekers geloven dat ze onzichtbaar zijn als ze hun kleren uittrekken, spookhuizen domineren prime-time en traditionele genezers verkopen kruiden en poedertjes voor elke kwaal. De jonge organisatie IndoSkeptics gooit rede en wetenschap in de strijd om oplichters te ontmaskeren.
-
- en
Indische Soos -
- Het archief van Indisch4ever
is best wel te filmen !!
...................
...................
.......... Bekijk ook
de archipelsite
met honderden topics.
Zoekt en gij zult vinden. ! -
Indische portretten
ingezonden door de lezers.
-
Thomson
Nassauschool Soerabaja
Depok
Wie is deze familie
Wolff
Tankbataljon Bandoeng 1939
Is de bruid Günther?
Wilde en Waldeck
Brouwer en Hagen
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
XXXXXXXXXXXXXXXXXX
Kerst 1930 a/b Baloeroan naar Indië
XXXXXXXXXXXXXX
Bertha Lammerts van Bueren-de WitXXXXXXXXXX zwieten 214
Bisch
!!!!!!!!!!!
Detachement Verbruiksmagazijn,
Hollandia
van Hall
Smith
Emy Augustina
Detajongens
von Stietz
de Bar
Soerabayaschool ca 1953
Wie zijn dit ?
Damwijk
Klein
IJsselmuiden
van Braam
Zuiderkruis
Foto
Koster
Versteegh
Baume
Falck
Boutmy
Otto
oma Eugenie Henriette Smith
Meliezer-Andes
christelijk lyceum bandoeng
christelijk lyceum bandoeng
Saini Feekes
Mendes da Costa
Anthonijsz
Bromostraat
Wie?
Tambaksari/Soerabaja-1946
Ornek
van Dijk
.Haacke-von Liebenstein
Theuvenet
Sollaart
Berger-de Vries
Foto's gemaakt door Henrij Beingsick
Augustine Samson-Abels
Samson
Huygens
Hartman
Otto en Winsser
Marianne Gilles Hetarie
Constance en Pauline
Versteegh
Lotje Blanken
Charlotte Hooper
John Rhemrev
Schultze
W.A. Goutier
Otto-Winsser
Bastiaans
Verhoeff
Beisenherz
Stobbe
Wendt-van Namen
Harbord
Pillis-Reijneke
Nitalessy-Papilaja
Reijneke
Oertel-Damwijk
Bruidspaar te Semarang
Daniel
Krijgsman
van Dun
Ubbens en van der Spek
Kuhr
Oertel
Nijenhuis-Eschweiler
Wie ben je
Philippi-Hanssens
Tarenskeen-Anthonijsz
Hoorn-Dubbelman
Mendes da Costa
Palembang
Indisch4ever 
Ook in Nederland hoor! Niet onder een ladder doorlopen. Vrijdag de dertiende. Afkloppen (mits op onbehandeld hout). Duimen. Bij een begrafenis rondje om de kerk (vroeger!). Een cent geven als je iets scherps krijgt. Een dode op zondag wordt gevolgd door nog een dode. Geen schoenen op tafel (geeft armoe). Je sokken verkeerd aandoen. enz.
In “mijn” Indische kring gold (geldt?) dat iemand die op zaterdag is gestorven (dus niet op zondag) er eentje meeneemt.
Gebruik was (is?) dan ook om de op zaterdag overledene een poppetje mee te geven in de kist, als remplaçant.
Pak Pierre
Misschien dat de Indo’s zich hier baseren op baboes en kokkies, voor wie de zaterdag de rustdag is, ipv de Europese grrristelijke zondag. Maar dat is maar een gokje van deze nuchtere Hollandse indo.
Tja Mas Lentze,
Dat is weer zo’n one million dollar question die we hadden moeten stellen aan de alwetende eerste generatie, maar verzuimden het te doen.
In deze tijd is er over van alles en nog wat wel een boekje geschreven. Is er niet een werkje waarin alle Indische bijgeloof verzameld is en wordt verklaard?
Ik neem aan dat de hele Indische literatuur vol staat met voorbeelden, maar ga daar maar eens mee aan de slag.
Pak Pierre
@Pak Pierre… Gelukkig hebben we de ouwe kranten nog… van vóórdat mijn overopa en overoma konden lezen, nota bene.
En het leuke aan boeken over hetzelfde onderwerp is dat zaken uit het ene boek terugkeren in het andere. Zo ook bv. het bijgeloof.
Overigens zal het, net als de beroemde Indische keuken, per familie verschillen welke elementen er zijn overgenomen en overgedragen en geherinterpreteerd en verdraaid. Zo gaat het nu eenmaal in een levende cultuur; verlies je het ene bijgeloof, krijg je er weer een nieuw voor terug.
Ja, als ik het goed heb gaat het niet om de dag van het sterven, maar om het op zondag opgebaard liggen. In onze moderne tijd is dat overigens wel handig. Druk, druk, druk! Alleen op zondag tijd voor de hormat. In mijn vrijwilligerswerk voor de kerk waren ze blij met gepensioneerden. Die hadden door de week tijd voor uitvaarten begeleiden. Eerlijk gezegd vond ik uitvaarten het mooist. Dat is nog het enige dat je voor een dood mens kunt doen. In Soerabaja kwamen we niet toe aan uitvaarten. Alleen opsporen en bergen.
Uitvaart ……
Iedere keer als ik op de Duitse Autobahn rijd (nu nog tolvrij) en het bordje met koeienletters “Ausfahrt” lees moet ik eraan denken.
Is die Autobahn echt zó gevaarlijk?
Pak Pierre
Mas Rob,
Werd de ”tuyul” vroeger niet het Indisch stelen genoemd.
nl. Het begeerde voorwerp elke dag een stukje verplaatsen
en dan laten verdwijnen.
En eventueel en zonodig weer te laten her verschijnen.
Maar dat was vroeger in Nederlands-Indië een bekende
spook verschijnsel.
siBo
Dat “indische stelen”, daarvan hoorde ik al als kind. Ik heb eigenlijk nooit geweten of dat nu echt iets was dat had bestaan of dat ik maar wat op de mouw werd gespeld. Maar het bestond, zo begrijp ik?
De tuyul lijkt er wat op, tenminste als verklaring voor iets wat niet meer gevonden kan worden. De tuyul, zo wordt beweerd, is een geest die generaties lang familiebezit kan zijn. Zolang hij niet wordt uitgestuurd om iets te stelen of weg te maken, rust hij in een kruik of andere afgesloten donkere plaats. Omdat de tuyul erg kinderlijk is, kun je makkelijk zijn aandacht afleiden van zijn oprdracht. Leg wat knikkers neer in huis en de tuyul heeft het druk met spelen om ergens anders aan te denken. Geld kun je het best bewaren in een kast met een spiegel, want een tuyul, zoals alle geesten, houdt niet van zijn spiegelbeeld.
Kleine kinderen in het dorp, zo van 2 tot 5 jaar, worden ook weleens tuyul genoemd omdat ze van alles met hun kleine handjes oppakken om op de meest rare plekken weer achter te laten…
@ Pak Pierre
Vroeger, zeg voor de Nieuwe Orde van Soeharto, bestond er in de Javaanse samenleving een duidelijk onderscheid tussen een minderheid van kaum putihan, de moslims die de voorschriften van de islam tot richtsnoer van het leven maakten en rond de moskee woonden, en de meerderheid van kaum abangan, degenen die geen conflict zagen tussen islam en allerlei voor-islamitische gebruiken en denkbeelden. In de jaren vijftig werd dit onderscheid nogal eens opgevat als een fundamentele breuklijn in de Javaanse samenleving.
Dit blijkt niet zo te zijn: de abangan zijn rechter in de leer geworden en identificeren zich meer met de uiterlijkheden van de islam. Er wordt meer gebeden (sholat), hoofddoeken en ander islamitische kledij zijn zichtbaarder in het openbare leven en men gaat vaker naar de moskee. Maar dat is slechts de ene kant van het verhaal. Ook de mondiale urbane “westerse” levensstijl heeft grote aantrekkingskracht via de tv waarover vele huishoudens tegenwoordig beschikken, via mobiele telefoons en internet.
Zowel bij de islamisering als bij de verwestersing speelt mee dat zij worden gezien als uitdrukking zijn van moderniteit. En niemand op Java wil graag als ouderwets te boek staan. Het ironische is dat juist degene die zich een moderne levensstijl hebben aangemeten – de urbane middenklasse – weer open staat voor een nostalgische beleving van de oude tijd. Zo zijn er fietsclubjes van lui op ouderwetse Gazelles die nogal eens uitgedost in kostuums uit de koloniale tijd – met inbegrip van die onvermijdbare tropenhelm – hun rondjes rijden. Islam en verwestersing hoeven elkaar overigens niet te bijten: vaak gaan ze samen dankzij dat typische Javaanse vermogen om de meest uiteenlopende en tegenstrijdige zaken in de eigen leefwereld op te nemen.
In het dorp dat ik zo goed ken zijn enkele zichtbare vormen van “bijgeloof” verdwenen. Toen ik als jong studentje in een dorp verbleef, kreeg ik te horen dat als rijst wordt weggegooid, Dewi Sri huilt. In het dorpje dat ik zo goed ken, wordt Dewi Sri niet meer genoemd – de offers op de rijstvelden zijn verleden tijd. Pusaka’s worden nog wel van generatie tot generatie overgeleverd, maar in mijn schoonfamilie – en die is geen uitzondering – was iedereen bang van de magische kris en stenen die bij het overlijden van een grootvader achterbleven. De magie werd niet ontkend, maar beschouwd als iets duivels of iets van de djinn (islamitische geest) Met behulp van een doekoen werden de spullen vernietigd.
Dit laat al zien dat ondanks modernisering onderhuids magie en bijgeloof een grote rol blijven spelen in het Javaanse leven. Overal en altijd. Als bijvoorbeeld in het dorp getrouwd wordt, dan wordt achter de voordeur van het huis van de familie van de bruid een tafel ingericht met offerandes en poppen met getekende gezichten. De voordeur mag een paar dagen niet meer worden geopend. Alles wijst op een oude vorm van voorouderverering, maar degenen die ik erover spreek, zien het niet zo. Het is naar eigen zeggen een “gewoonte” waar men niet veel van afweet (of af wil weten?) en de inrichting van de offertafel is het werk van een oude vrouw waarvan men zegt dat die de specialist is op het gebied van de traditie.
Voor wie zich afvraagt waarom op Java er toch zoveel troep in de rivieren ligt ondanks dat afval wordt op het erf verbrand wordt: alles wat te maken heeft met bloed en ander menselijke afscheidingen mag niet verbrand worden. Dan zou het lichaam waar het vanaf komt ook ‘panas’ (dus ziek) worden. Maandverband, luiers en dergelijke – eigenlijk alles wat met het lichaam kan worden geassocieerd – wordt daarom in het ‘koude’ rivierwater gegooid. Een ander voorbeeld. Het buurmeisje gaat om met de zoon van een rijke familie die enige dorpen verder weg woont. Ze houdt het voor haar vader geheim – die het denk ik wel weet, maar niet hoeft te weten zolang niemand hem ervan op de hoogte brengt – omdat de rijkdom volgens de geruchten is verkregen via zwarte magie en dat het gevaarlijk is om met die familie om te gaan.
Dit soort ideeën hebben een lang leven. Over geesten wordt vaak lacherig gedaan, alsof men er niet echt in gelooft, maar onderhuids is er wel onrust als er maar iets gebeurt dat ver weg op een of andere manier in verband kan worden gebracht met het bovennatuurlijke. Een van de meest nuttige geesten is de tuyul, een soort kindgeest die zaken kan laten verdwijnen uit huis. Dat willen we toch allemaal wel, de tuyul de schuld geven als je weer eens je huis- of motorsleutels niet kunt vinden?
Nou Mas Rob …. ik had van zo’n antwoord niet durven dromen toen ik mijn vraag stelde. Hartelijk dank.
Twijfel er niet aan dat andere lezertjes er ook van hebben genoten en er veel van hebben opgestoken.
Zo zie ik I4E graag: Als medium om elkaar op plezierige wijze met specifieke kennis over het lanpannèrkoms en het Indische leven te verrijken.
Come to think of it …… Toen ik 45 jaar geleden van mijn KVV-premie en een lening van mijn nieuwe baas mijn eerste huisje in Neck Wijdewormer tegenover het weiland van boer Kwantes kocht en ik uit Duitsland verhuisde, werd mij door oma De la Croix -Hendriks duidelijk gemaakt dat ik NIET door de voordeur naar binnen mocht, om de huisgeestjes niet te laten schrikken.
Aangezien het kleine (64 m2) huisje geen achterdeur had heb ik op z’n Javaans een paar omtrekkende bewegingen gemaakt, d.w.z. gauw door de voordeur naar binnen en linea recta naar het dichtstbijzijnde raam geslopen, dat geopend, op mijn tenen teruggelopen en naar buiten, voordeur gesloten en vervolgens door het raam naar binnen, beleefd roepend “klonoewoooon.
Ik meende zachtjes “Monggoh” te horen en was gerustgesteld. We hebben nog vele jaren gelukkig in het huisje gewoond. De hawa was er uitstekend.
Pak Pierre
@Pak Pierre de la Croix, on 18 juli 2014 at 11:16 said: @/…/ Twijfel er niet aan dat andere lezertjes er ook van hebben genoten en er veel van hebben opgestoken.@
— Zegt u dat wel meneer De La Croix. Echt wel! Ook ik wil Mas Rob hierbij alsnog hartelijk danken voor het delen van zijn ervaringen en gedachten. En dan te weten, als ik het goed heb onthouden, dat er nog het e.e.a. op de plank ligt!!!
@/…/ We hebben nog vele jaren gelukkig in het huisje gewoond.@
— Huisje, boompje, geestje …
Goed weekend!
e.m.
Bedankt voor de vriendelijke woorden, Pak Pierre en Pak e.m. En inderdaad, er is nog meer dat schreeuwt om gelezen te woorden. Komt nog wel: alon alon waton kelakon….
Wat zullen de buren wel niet gedacht hebben, Pak Pierre?
“Daar heb je weer zo’n rare Indo die niet weet waar een voordeur voor dient”.
Pak Pierre
Mas Rob, on 18 juli 2014 at 09:13 said:
1.Dit blijkt niet zo te zijn: de abangan zijn rechter in de leer geworden en identificeren zich meer met de uiterlijkheden van de islam.
2.Er wordt meer gebeden (sholat), hoofddoeken en ander islamitische kledij zijn zichtbaarder in het openbare leven en men gaat vaker naar de moskee.
3.En niemand op Java wil graag als ouderwets te boek staan.
4.Het ironische is dat juist degene die zich een moderne levensstijl hebben aangemeten – de urbane middenklasse – weer open staat voor een nostalgische beleving van de oude tijd.
—————————————————————————————–
1. Gedeeltelijk waar .
Meestal bij de bijna “kansloze” maar goed gestudeerde (meer dan SMA) moslims(vaak mannen) .
2.Die tendens is ongeveer begonnen 20-25 jaar geleden.
Alleen moet men goed observeren of het een mode/trend is of bewust het Moslim “zijn” uit te dragen, anders behoort men tot de groepen mensen “Yang me-RUGI , of te wel de munafiks (schijnheiligen) .
Ik ken een heleboel oud studiegenoten die vroeger (SMP/SMA tijd) in de “verderfelijke” outfit rondlopen (yeans etc) en nu met hijab rondlopen .
Terwijl ze goed gestudeerd zijn, cariere hadden gemaakt of specialisten.Dus echt modern/westers georienteerd.
3.Klopt als het ouderwetsheid betreft.
4.Aan de andere kant , vooral de nieuwe generatie Indonesiers met “bepaalde smaak” soms ook als OBM(Orang Baru Melek) of OKB ( Orang Baru Kaya) behoorlijk aanschurken voor de resten van kleine groep Indonesiers die de traditie hebben en vasthouden .
Het hebben van asal-usul (naast goede diploma’s ) is nog steeds een belangrijke factor in de huidige Indonesia.
Werd je niet als kind door het huispersoneel ‘op de hoogte gebracht’ van de geestenwereld, ronddolende onstoffelijke zielen, plotselinge bezetenheid bij mens en dier , kortom het ‘animisme’. Zo gek is het daarom niet dat velen er nu een verdienmodel in zien.
Dat het allemaal geen humbug is laat bv het veel beschreven verschijnsel vd klopgeest zien:
“De overbekende klopgeest of Poltergeist schijnt tussen de categorieën van spoken en psi te vallen (deze term heeft betrekking op bovennatuurlijke vermogens van mensen zoals ESP en psychokinese). Het woord psychokinese is samengesteld uit de woorden psyche (v. Gr. Psuche, ziel, geest of levensbeginsel), en kinese (v. Gr. kineoo, bewegen).
Onder psychokinese verstaat men in de parapsychologie het beïnvloeden van de externe fysische wereld, zonder daarbij gebruik te maken van normale spierkracht of een afgeleide daarvan. Zoals de naam Poltergeist suggereert, zijn ze luidruchtig, gooien vaak met objecten, knijpen en porren de bewoners, en verstoren de algemene sfeer tussen de bewoners. Ze zijn niet perse “gemeen” of “kwaadaardig”. Ze zijn gewoon actief, willen mensen laten weten dat ze er zijn. Interessant genoeg, bij de meeste cases staat er de aanwezigheid van een teenager of een vrouw centraal in de woning.
Dit zou moeten aantonen dat Poltergeist activiteit veroorzaakt word door een teenager of een centraal persoon. Poltergeist activiteit is veelal geassocieerd met locaties waar sterke emotionele gevoelens in een persoon spelen. De puberteit is één van de meest stressvolle en emotionele tijd in een persoon zijn leven. Misschien dat het effect van deze stress juist entiteiten aantrekken?
http://www.lpi-international.nl/modules.php?Name=Informatie&Item=Poltergeist
Brrrrr …. als ze maar niet bij mij gaan poltern (Duits voor kabaal of lawaai maken).
Mijn Germaanse opa van moeder’s zijde moet voor de duvel niet bang zijn geweest (ik heb hem helaas nooit gekend). Wanneer hij in de Indische tropennacht vol mysterieuze geluiden iets verdachts hoorde dan pleegde hij te zeggen:
Zo gij een geest zijt, verschijn
Zo gij een mens zijt, verdwijn
Ondanks zijn huwelijk met een “inlandse” en zijn jarenlange verblijf in Indië tot aan zijn dood heeft hij nooit goed Maleis leren spreken.
Pak Pierre
Manus Olie was een echte gladakker
Ik dacht dat de heer Olie in Rijswijk samenwoonde met een politie-agente. Of was dat een andere gladjanus?
Al struinend over de Gado-Gado girl
kwam ik dit tegen ,
siBo
Er poepte eens een vogel op iemands zijn hoofd.
Hoewel hij zich eerder smerig voelde en verlangde naar een douche, riep zijn vader: \”Meteen naar het casino! Dat brengt geluk!\”
. Oké, nu grijpen Indo\’s over het algemeen iedere denkbare mogelijkheid aan om naar het casino te mogen, maar feit was wel dat hij diezelfde avond 200 pop rijker was.
Puur toeval? Dacht het niet!
Een vogel had zijn behoefte op zijn hoofd gedaan, dus het was een absolute zekerheid dat hij ging winnen…..
200 pop rijker sadja? Dan was het maar een klein poepje van een kleine boeroeng.
Een flinke meeuwenklodder voor het casinobezoek zet pas zoden aan de dijk.
Pak Pierre
Volgens mij was het wijlen (de Indo) Aage M., ridder van de thermische lans, die in Rijswijk met een politieagente samenleefde.
Aage stond bekend als een gentleman boef. Beroofde banken, maar deed geen mens kwaad.
Pak Pierre
Ja, ja, ja! Gelukkig zijn er nog jongkies in de zaal met jonge(?) hersens. En heer Bo heeft natuurlijk pech gehad. De volgende keer het vogeltje dat kon niet kakken!
Indonesië kende zijn eigen Indo crimineel: Johnny Indo! Overvallen op juwelieren (toko emas), gepakt, ontsnapt, lange gevangenisstraf…. Om te eindigen als filmacteur. http://id.wikipedia.org/wiki/Johny_Indo
Mas Rob, een vraag voor u als ervaringsdeskundige.
Ik ben opgegroeid in een Indië/Indonesië (eerlijkheidshalve moet ik mij beperken tot Semarang en Bandoeng) waar de Islam veel minder het dagelijks leven beheerste dan het animisme, c.q. geloof in het bestaan van allerlei boze en goede geesten die men gunstig diende te stemmen en in de magische krachten van dingen als een bepaalde steen of een voorwerp die geacht werden ook een ziel te bezitten.
Via het buisje en andere informatiedragers merk ik dat de invloed van de Islam in Indonesia steeds groter wordt, wat o.m. tot uiting komt in uiterlijkheden als de bekleding van de dames.
Is dat zo en zo ja, is die toenemende invloed van de islam ten koste gegaan van wat ik gemakshalve maar “het bijgeloof” zal noemen of tiert het laatste nog welig?
Pak Pierre
Manus Olie smeerde zichzelf in met smeerolie en met alleen zijn onderbroek aan, ook ingesmeerd met olie, ging hij op rooftocht uit. Het was moeilijk hem te grijpen omdat hij te glad was.
“als ze hun kleren uittrekken” Toch wel handig als ze na het gepakt worden moeten worden gefouilleerd.
Een beetje naakte inbreker moet dan toch wel een tweede zak hebben om de gestolen spullen in te vervoeren. Daar moet bij arrestatie alle aandacht op worden gericht.
Pak Pierre
Misschien leerden ze dat in Indië/Indonesië op de politie-academie? Ze geloofden er niet in, maar hielden er wel rekening mee!
“Inbrekers geloven dat ze onzichtbaar zijn als ze hun kleren uittrekken …..”.
In Semarang was bekend dat de malings (dieven) zich voor de inbraak eerst ontlastten om zich vervolgens met hun eigen poep in te smeren.
Dat ze hun kleren niet wensten te besmeuren valt heel goed te begrijpen.
Of de dieven dachten dat hun poep ze onzichtbaar maakte of dat ze wisten dat niemand zin had hun in de kladden te vatten weet ik niet.
Pak Pierre
Bijgeloof,houd je ook op de been in vele moeilijke zaken
Bedriegerij is een andere zaak
.
Het kan ook als een waarschuwing gelden .Neem bijv.
de Ommen vogels, niet dat deze vogels zeer begaafd
zijn,maar soms bouwen ze hun nesten hoger in de bomen
het kan badjiren betekenen en de landbouwer kan daar
rekening mee houden.
Voortekenen , net als bij de kris,je hoeft er niet in te
geloven,maar je kan het maar nooit weten.
siBo
Bijgeloof is ook geloof.
Net zoals een bijvrouw ook een vrouw is en vaak een hele mooie.
Pak Pierre
Pak Pierre
Dat insmeren gebeurde wel met de tangan tjebok toch?
En de tangan makan is dus schoon en ”zichtbaar”.
Tja daarvoor ga ik ook op de loop als alleen zo’n graaiende
hand te zien is.
Zou misschien de tangan dingin daar van afkomstig zijn.
siBo