Verzwegen Moeders

Mail:
Begin februari vertrek ik naar Indonesië voor de documentaire ‘Verzwegen Moeders’. Dit is een film over de njai. Om deze film te financieren maak ik onder andere gebruik van crowdfunding. Om het crowdfundingproject te laten slagen, is het belangrijk dat het zoveel mogelijk onder de aandacht wordt gebracht. Hierbij vraag ik jullie hulp. Ik zou er heel blij mee zijn als U de link naar het crowdfunding project op Uw website en Facebookpagina wilt delen, met een begeleidende tekst, zoals bijvoorbeeld hieronder.
‘Verzwegen Moeders’ is een documentaire over een vrouw in het voormalige Nederlands-Indië. De vrouw achter de Nederlandse kolonist, de moeder van zijn kinderen. Van deze vrouw waren er legio en toch weten veel niet dat zij heeft bestaan.
Help deze film te realiseren, door voor 20 december een donatie te doen op www.cinecrowd.nl/verzwegen-moeders en ontvang een leuke reward! Ook te bestellen als cadeaubon, zie daarvoor http://www.lindalemmen.com/?p=405
Bij voorbaat dank!    Met vriendelijke groet,    Linda Lemmen

Dit bericht werd geplaatst in diversen. Bookmark de permalink .

59 Responses to Verzwegen Moeders

  1. eppeson marawasin schreef:

    Bovenstaande sketch tussen twee francofielen doet mij herinneren*** aan de composer van o.a. het instrumentale ‘Albatros’ Peter Green, maar i.c. om de lyrics van ‘Man of the World’.

    Shall I tell you about my life
    They say I’m a man of the world
    I’ve flown across every tide
    And I’ve seen lots of pretty girls

    I guess I’ve got everything I need
    I would’t ask for more
    And there’s no one I’d rather be
    But I just wish that I’d never been born

    And I need a good woman
    to make me feel like a good man should
    I don’t say I’m a good man
    Oh, but I would be if I could

    I could tell you about my life
    And keep you amused I’m sure
    About all the times I’ve cried
    And how I don’t want to be sad anymore
    And how I wish I was in love

    ***v.w.b. mijn MULO-generatie “musique pour avoir des frissons”;)

    e.m.

    • Pierre de la Croix schreef:

      “And how I wish I was in love”.

      Tja …. dat zalige gevoel van “die of dood” en het hartverscheurende nadat ze je verlaten had … en dan toch de moed hebben om weer verliefd te worden, beloem kapok.

      Pak Pierre

  2. Huib schreef:

    Maar die goeie tijd kunnen ze je nooit meer afpakken. Hoewel als het aan mij gelegen zou hebben zou ik mss. wel mijn oude dag in Z. Frankrijk hebben willen doorbrengen of in Brazilie al ben ik niet (meer) zo’n grote voetbalfan. Geef mij maar dames hockey. Over rondingen gesproken. hi…hi..

  3. Huib schreef:

    We hebben het ook vaak over de Indische gastvrijheid. Maar de Franse doet er absoluut niet voor onder. Toen ik in een bevlieging gecharmeerd raakte van de Franse koeien, de vleesrassen zoals de Limousin, de Charolais maar met name de Blonde d’ Acquitaine, dat prachtig gebouwde trotse creme-kleurige dier nam ik me voor een koppeltje aan te schaffen en naar Nederland te transporteren. Voor dat doel raakte ik in kontakt met Jean-Luc Blondeau een jonge inspecteur bij het Franse stamboek uit Toulouse die me behulpzaam was bij het leggen van kontakten met vooraanstaande Franse fokkers/boeren en regelde ook de afspraken voor mij. Als je er kwam dook zo’n boer meteen in de kelder, al was het 10 uur ’s morgens en moesten we eerst zijn zelfgemaakte wijn proeven en voor je het weet was het lunchtijd en ik had nog geen koe gezien. Dus pas na de copieuze lunch werd er zaken gedaan. Mijn Hollandse buren verklaarden me toen voor gek. Wie koopt nou koeien die weinig melk geven en met die enorme horens op de kop. Zelfs de vee-arts was er toen bang voor. Maar het duurde niet lang of ik was de hele week in Frankrijk om koeien in te kopen. De hobby liep uit de hand en ik was altijd door de weeks in Frankrijk te vinden. Totdat Ibu ingreep en een lange rondreis naar Indonesie en de USA boekte. Liever gezegd andersom eerst een maandje USA en toen 6 weken Indonesie.

    • Pierre de la Croix schreef:

      Tja … wijze Ibu’s weten ook wel dat die reisjes naar Frankrijk voor de koeien flink uit de klauw kunnen lopen …….

      Pak Pierre

  4. Huib schreef:

    Over verzwegen moeders gesproken.

    Verder terug in de stamboom van mijn moeders familie Winsser komt tot mijn verrassing de naam voor van: Jeanne Mari Morrelon La Cave.

    Als dat niet adellijk klinkt dan weet ik het niet meer. Nu op jacht naar
    eventuele rijkdommen of bezittingen. Een kasteeltje is nooit weg, toch?

    • Pierre de la Croix schreef:

      Met wijnkelder (la cave) en aan de Loire ….

      Pak Pierre

      • Huib schreef:

        Ja die La Cave heeft dezelfde associaties met wijn bij me opgeroepen en al die mooie kasteeltjes aan de Loire waar ik toen vroeger in een tweetal met mijn witte Mokumse Istri mocht logeren. Doet mijn Franse hart weer sneller kloppen. Trouwens Quatorze Juillet vieren in Parijs was ook nooit weg. Of het defilee indertijd nog met Charles de Gaulle op het Champs Elysée. Indrukwekkend!

      • Pierre de la Croix schreef:

        Ja …… vooral als de jongens van het vreemdelingenlegioen voorbij komen in hun langzame woestijnpas!

        Pak Pierre

  5. Huib schreef:

    Pak Crawfurd

    Nee, Pak ik heb dit niet verteld om mensen kwaad te maken of wie dan ook de schuld te geven. Daar kan verder niemand iets aan doen. Gedane zaken nemen nou eenmaal geen keer. Het is alleen wel triest zoals vaak met mensen en hun gevoelens wordt omgesprongen door overheidsdienaren. Formalistisch en zonder inlevingsvermogen vaak. Maar ook wordt er soms wat erg gemakkelijk bij de overheid aangeklopt alsof het de meest vanzelfsprekende zaak van de wereld is.

    Want ik vind wel dat de Ned. Staat zich er wel erg gemakkelijk van afmaakt door te verwijzen naar de afspraken die gemaakt zijn met Indonesie/Japan. Zie de bijdragen hierboven van anderen over Aktiva en Passiva. Dat is een puur boekhoudkundige benadering, waarin de gedupeerde burgers geen rol spelen. Dat geldt ook over de nationaliteitskwestie. Dankzij een onbekende Indonesische oma mocht
    ons gezin buiten het kamp blijven en dankzij Nederlandse voorvaders werd mijn vader vermoord door Indonesiërs. Dankzij die oma moest mijn moeder hemel en aarde bewegen om de Nederlandse nationaliteit te behouden en dankzij die Ned. nationaliteit werden wij de vijand en moesten het geboorteland verlaten. Dankzij die deal over Aktiva/Passiva met Soekarno c.s. gesloten wast Nederland zijn handen
    in onschuld over verloren gegane tegoeden en eigendommen en nooit uitbetaalde salarissen tijdens de Japanse tijd.
    Ik heb al eerder mijn mening geventileerd dat demonstreren tegen Japan weinig zin heeft maar demonstreren op het Binnenhof mss veel meer. Want het is de Ned. Staat die de Indische belangen heeft verkwanseld aan een kennelijk onbetrouwbare partner. En dus blijft ze wel aansprakelijk voor het vervolg.

    • Jos Crawfurd schreef:

      Heer Huib,in Uw tweede alinea verwijst U dat Nederland zich makkelijk van afbrengt……..,dat is pure hypocrisie ten top:Pure rassendiscriminatie,het zijn toch maar inlanders. We zorgen wel op goede voet te leven met Japan&Indonesië om daarna dood leuk met ze handel te drijven over de ruggen van die inlanders. Nederland heeft altijd een gemene politiek gedreven;niets voor niets hebben ze een Rutte als MP gemaakt. Blijven lachen dan zien en merken ze niet dat je corrupt bent.
      Mvg Jos Crawfurd.

    • Jan A. Somers schreef:

      citat: “Dankzij die deal over Aktiva/Passiva met Soekarno c.s. gesloten” Dit is het vervolg op de tweede zin in de onafhankelijkheidsproclamatie. En die overdracht van de balans is goedgekeurd door het Nederlandse parlement. Twee keer geaccepteerd door de Hoge Raad. Het lijkt erop dat u het hier niet mee eens bent. De Tweede Kamer heeft een postadres! Ik kan het ook niet leuker maken. Mijn (overleden) ouders hebben hun achterstallig salaris ook nooit ontvangen. Onderhandelingen waren keihard. Daar passen geen gedupeerde burgers tussen. Zij waren niet de eersten, en zullen ook nooit de laatsten zijn. Zoals altijd, mensen op de verkeerde tijd op de verkeerde plaats.

      • .Indisch4ever schreef:

        Jan. Nederland heeft haar personeel belazerd, opgelicht, beroofd met die backpay.

      • Jos Crawfurd schreef:

        Als jochie kreeg mijn Oma ook Back-Pay en kregen wij kleintjes vijf gulden. Ik heb mij toen steeds afgevraagd wat de betekenis ervan is. Vroeger werd alles uitgedrukt in het Engels. Nu weet ik het:Gewoon achterstallig loon waarvan zij de rente achtergehouden hebben.
        Mvg Jos Crawfurd.

      • Jan A. Somers schreef:

        Dat zijn normale gevoelens! Dat kan ik goed begrijpen, mijn ouders waren hier ook slachtoffer van. Ik weet niet meer wat precies de argumenten waren voor die back-pay, maar Nederland heeft dat volgens mij (juridisch) niet hoeven te betalen. Eigenlijk was dit een voorschot op de salarissen die door Indonesië moesten worden betaald. Dat geldt ook voor de Indische pensioenen. Gelukkig waren die pensioenpremies in Nederland terecht gekomen, had Nederland geen zeggenschap over dat geld, en heeft de Indische Pensioenbond gezorgd voor uitkeringen van voorschotten op die pensioenen via SAIP.
        Volgens de Hoge Raad staat Nederland sterk. Zij eigen personeel (KM) is niet belazerd, heeft uitbetaald gekregen. Waar we nu problemen mee hebben was geen Nederlands personeel, maar vielen als Indisch ambtenaar onder Indië dat is overgedragen aan Indonesië. Sorry, leuker kan ik het ook niet maken.

      • bo keller schreef:

        Wie o wie heeft mij en vele anderen beroofd ,of is dat
        in de vergetelheid geraakt.
        Kan me nog heel goed herinneren hoe zorgvuldig de
        bank biljetten door midden werden geknipt en de ene
        helft mocht worden bewaard in je ouwe sok voor later.
        De andere helft had dan ook maar de halve geld waarde
        en daar kon je het meedoen. Punt uit!
        siBo

      • eppeson marawasin schreef:

        @Dhr. Jan A. Somers, op 8 december 2013 om 17:06 zei:/…/Ik kan het ook niet leuker maken.@
        @Dhr. Jan A. Somers, op 9 december 2013 om 12:00 zei: /../Sorry, leuker kan ik het ook niet maken@

        — Volgens mij begin ik het nu pas te snappen meneer Somers. Het kan pas ‘leuker’ –in democratische zin- als eerst afspraken, regels en/of wetten worden veranderd (gewijzigd/aangepast).

        Daarom kan Nederland natuurlijk, ondanks gedram en gezeur van menig Nederlandse Indo –zoals het verdrag nu luidt- nooit 17 augustus (1945) formeel erkennen, maar wel gedogend respecteren.

        En alles wat Indonesië na 27 december 1949 doet atau nalaat valt dus in de categorie ‘interne Indonesische aangelegenheden’, voor zover daar geen nationale of internationale beroepsprocedure “tegen” mogelijk is.

        Ik heb het bange vermoeden, dat ik staatssecretaris Fred Teeven in zijn volharding, ondanks de roep om barmhartigheid, nu toch ook gelijk moet gaan geven.

        e.m.

      • Jan A. Somers schreef:

        De Nederlandse regering kan geen leuke dingen doen, daar zijn ze ook niet voor, en daar hebben ze ook het geld niet voor op de plank liggen. Dat moet op een begroting staan, goedgekeurd door het parlement. Gelukkig maar. Als je de regering wilt laten bewegen iets te doen aan die achterstallige salarissen, moet het parlement daar toestemming (en het geld) voor geven. Daar moet je zijn. Heeft iemand dat al gedaan? Bovendien is de uitbetaling van die achterstallige salarissen geen interne Indonesische aangelegenheid, maar een volkenrechtelijke afspraak. Maar ja, het volkenrecht heeft geen politie-agent zoals nationaal recht. Nederland heeft recentelijk ook geprobeerd een verdrag met België te verzaken (Hedwigepolder), maar is door de Belgen keurig teruggefloten. Heeft natuurlijk niets met die back-pay te maken, maar zo werkt het nakomen van internationale verdragen. Daar is helemaal niets leuks aan, de tegenpartij herinneren aan pacta sunt servanda.

      • eppeson marawasin schreef:

        @Dhr. Jan A. Somers, op 10 december 2013 om 11:57 zei: De Nederlandse regering kan geen leuke dingen doen, daar zijn ze ook niet voor, en daar hebben ze ook het geld niet voor op de plank liggen.@

        — Dag meneer Somers, ik heb uw reactie in eerste instantie gemist. Maar ik ga het best wel ‘leuk’ vinden als het kabinet zou voorstellen om de accijns op Euro 95 loodvrije benzine en Gal&Gal producten te verlagen en dat het parlement daarmee zou instemmen. Dat bedoelde ik eigenlijk, afhankelijk van de doelgroep doet de regering al dan niet (toch) leuke dingen voor de mensen (nivelleren, belastingverlaging, meer Indoblauw op straat etc.). Of dat bezwarende wetten atau regelingen worden teruggedraaid. En dat dan verder vertaald naar de voorbeelden in uw bijdrage. Met één uitzondering: Soekarno.

        We schrijven 27 december 1949; Soekarno die ver voor deze datum blijk heeft gegeven de werken van de grote filosofen te kennen, weet op 28 december 1949 niet meer wat ‘pacta sunt servanda’ betekent en daarmee van het al dan niet uitbetalen van achterstallige salarissen een interne Indonesische aangelegenheid maakt. ‘Apa itu volkenrecht?’ schijnt hij eens glimlachend als wedervraag te hebben gesteld aan een Nederlandse journalist. Tja, …

        e.m.

      • Huib schreef:

        Wie kan er nou met zo’n deal eens zijn als een van de partijen zijn deel niet is nagekomen. Was mss. al te voorzien, maar ontslaat de andere partij toch geenszins van de verantwoordelijkheid te zorgen dat die deal wel wordt nagekomen. Of anders zelf de knip te trekken. Het zijn wel de eigen burgers die grof benadeeld zijn. Hadden we niet een gelijkheidsbeginsel ?

    • Huib schreef:

      Anoniem is een salah wessel. moet zijn Huib.

  6. Huib schreef:

    Een mens kan in zijn leven tegen heel wat dingen aanlopen en er een meer of minder ernstig trauma aan over houden.

    In mijn geval zal het gemis van de vader zijn die toen ik zo’n 3,5 jaar oud was uit het gezin verdween in krijgsgevangenschap en toen ik zo’n 8 jaar oud was toen ons de Bersiap overkwam en mijn vader weer werd afgevoerd na slechts korte tijd weer doodziek thuis te zijn gekomen uit het kamp. Zijn vermissing vooral heeft me eigenlijk nooit echt losgelaten blijkens het feit dat ik zelfs tot in de 80-er en 90-er jaren correspondeerde met het Rode Kruis en Oorlogsgravenstichting
    die uiteindelijk resulteerde in de oprichting van het gedenkteken op de ere-begraafplaats Pandu. En ook het bij herhaling verhalen over zijn lot.

    Een andere zoektocht gold die naar zijn ouders, broers en zusters, terwijl mijn moeder mij eigenlijk al op zeer jonge leeftijd vertelde dat mijn opa op een suikerplantage werkte en dat mijn oma een zgn. baboe of njai was waar hij een relatie mee had totdat hij een andere, Indische vrouw trouwde. Een halfbroer had ik al ontmoet toen we vader bezochten achter de kawat in Bandoeng na de capitulatie 15 augustus 1945.

    Maar daarna weer uit beeld verdwenen, totdat ik in de 90-er jaren een halfzuster van hem traceerde in Wageningen. Zij hield zich o.m.bezig met de genealogie van de familie Otto en via haar kon ik veel aanknopingspunten ervaren die mij en haar verder hielpen bij het uitpluizen van het duistere Indische familie-verleden. Daarvoor heb ik zelfs tot in Geneve de archieven uitgeplozen naar voorvaders Jozef.en Martinus Otto.

    Zij was het ook die me vertelde over mijn oma en me de foto gaf van opa en oma aan de kali met mijn vader als peuter. Pak Boeroeng was zo vriendelijk deze foto enkele weken geleden te plaatsen op Indisch in Beeld samen met een oude familiefoto van mijn moeders familie Winsser uit Semarang toen ze nog een klein kind was.

    Maar nog steeds zit ik te broeien over de mogelijkheid iets meer uit te vinden over mijn oma Rakinah die vermoedelijk rond 1900 op suikerfabriek Langse in Pati/Semarang huishoudster/njai bij opa was .
    Vermoedelijk moet er uit die verbintenis zelfs nog een dochter geweest zijn.

    • Jos Crawfurd schreef:

      Pak Huib wat erg,maar dit is maar miniem beschreven door degene die met dit probleem zijn hele leven moet torsen,vaak gepaard met natte ogen en onbegrip. Waarom wordt dit bewust verzwegen door deze regeringen en gaan ze prat op,dat ze menselijk omgaan met de gebeurtenissen in de wereld.Gewoon:Cari muka. Voor ons doen ze amper wat en moet je er om bedelen,anders laten ze je in je eigen sop gaar koken.Zie die dame die tien jaren reeds dood is,ach zien ze meer negatief de zaak bekritiseren.,daarom stop ik met mijn betoog,maar kan me kwaad om maken.
      Mvg Jos Crawfurd.

    • Anoniem schreef:

      Ik heb je verhaal gelezen, ben voor je aan het zoeken.
      Rein.

      • Huib schreef:

        Rein,

        Na je mail vanmorgen vroeg gelezen te hebben met de Indische krantenknipsels, waarvoor ik je erg erkentelijk ben, drong het verband pas tot me door dat je dezelfde Rein bent waar ik onlangs mailcontacten mocht uitwisselen.

        Zover ik heb kunnen zien heb je twee vrouwen met de naam van het echtpaar Rhemrev-Rakinah en de geboorte aankondiging van een dochter en een van de aanstelling tot verloskundige van een Mas Rakinah. Kan zo niet zien of het om dezelfde vrouw gaat al is het wel een voorteken dat de naam Rhemrev hier weer opduikt. Een Rhemrev was mijn boezemvriend op het Lyceum in Oldenzaal en twee Rhemrevs staan vermeld op het gedenkteken in Pandu waarop ook mijn vader. Je zou haast zeggen als je bijgelovig bent dat is een soort goena-goena en zijn het dezelfde vrouwen.

        Wat betreft die verloskundige Mas Rakinah, heb ik een verhaal van mijn vaders halfzuster die ik in Wageningen traceerde. Zij vertelde het verhaal dat 1 van beide Willem Hendriks het aangelegd hebben met een vroedvrouw die over de vloer kwam om bij een bevalling te helpen.

        Het is wel zo dat tante een echte lieve Indisch dame was en nooit iets recht voor zijn raap vertelde, maar voorzichtig en vaak, voor mij, in nevelen gehuld en met veel omwegen. Zodat je er uiteindelijk nog naar moest gissen wat ze eigenlijk vertelde. Kan het haar nu helaas niet meer laten verduidelijken.

        Pa vd. Steur is in de Indische gemeenschap van de 1e generatie en verder een begrip.

      • Jos Crawfurd schreef:

        Doortje Rhemref,haar zwager is Dhr. Meeng. Leraar mulo in Hollandia,doceert:Nederlands,geschiedenis en wiskunde.
        Betul spa salah Pak Huib.Mvg Jos Crawfurd

      • Anoniem schreef:

        Pak Crawfurd,

        Ik moet het bovenstaande iets verduidelijken. Het gaat bij dit dispuut over de Indon. vrouw genaamd Rakinah, zoals mijn onbekende Indon. grootmoeder heette. Die naam duikt nu o.m. op als echtgenote van een heer Rhemrev toen ze een geboorteaankondiging deden over de geboorte van een dochter.
        Is Doortje Rhemrev waar je melding van maakt van haar meisjesnaam Rakinah, Pak Jos? Dat zou wel heel erg goena-goena zijn. En ik ben toch niet gelovig of bijgelovig hoor. En zo ja, had ze dan mss al een dochter uit een vorige relatie? Een Hollander?
        Ben erg benieuwd naar je antwoord.
        Helaas ken ik de Jav. uitdrukking niet helemaal . spa is dat zelfde als siapa?
        Hartelijke groet.

  7. bo keller schreef:

    Mss deze en reeds eerder op I4E geplaatst
    Stichting Sakura

    http://www.stichting-sakura.nl/

    De stichting Sakura heeft als doel het fungeren als contact orgaan voor nakomelingen van Japanse vaders en Indische (of Hollandse) moeders, geboren tussen …
    siBo

  8. P.Lemon schreef:

    Uit Ester Smit ’s bespreking van Baay’s : De Njai: de slavinnen van Indië ( 2008)

    -Als Europeaan trouwen met een inlandse vrouw was verboden. Dit trouwverbod zou tot 1919 duren. In een tijd van Sociaal Darwinisme dacht men dat rassenmenging ongezond en schadelijk was.

    Tot de dag van de onafhankelijkheid bleef het concubinaat in stand door een soort gedoogsysteem. Veelal ging het goed, was er sprake van wederzijds respect en kwamen er kinderen en een huwelijk uit voort. Maar altijd was er een sprake van economische en sociale, maar ook raciale ongelijkheid, waar in dit geval de vrouw, de njai, ondergeschikt was aan de man. Met name sinds de Engelse tijd, na 1815 nam dit systeem excessieve vormen aan en kwamen op de plantages stelselmatige martelingen voor.

    http://www.historien.nl/werktitel-maak-plaats-voor-concubines/

    • .Indisch4ever schreef:

      Er was geen trouwverbod
      Leger en werkgevers hadden soms een verbod voor hun werknemers
      Her en der.

      • H.Boers schreef:

        En mocht er desondanks toch een huwelijk plaats gevonden hebben (een gepensioneerd legerofficier bijvoorbeeld) met een lokale dame, dan was het zelfs zo, dat het leger geen pensioen uitkeerde aan de weduwe van de gepensioneerde. Ongeacht welke rang hij ook bekleedde tijdens zijn dienstbetrekking en welke (ridder-)ordes hij op zijn borst had mogen spelden…. ….Zie het verhaal van de weduwe Poland (waarmee Toontje huwde na zijn pensioenering)… http://www.imexbo.nl/toontje-poland.html …. Toon huwde haar in 1855, na zijn pensionering, in de hoop haar (en zijn nog onvolwassen thuis wonende kinderen) een onbezorgde dag na zijn dood te kunnen geven.

        Waarmede het leger (o.a.) eigenlijk een vrijbrief gaf aan het legerpersoneel om er een “nyai” op na te houden (soms tijdens veldtochten gewoon letterlijk meegeroofd uit de kampongs), teneinde in elk geval de sexuele driften en verzorging der huishoudens van de soldaten “veilig” te stellen.

        Ergens in mijn dossiers heb ik nog een geval van “erkenning” door een gepensioneerde “ijzervreter”, die met 3 Nyai’s en zijn daarbij verwekte kinderen in optocht richting ambtenarij (te Batavia) trok om hen allen aan te geven als “echtgenote” en als zijnde zijn kinderen. Deze gepensioneerde had de dames tijdens veldtochten “verzameld” als oorlogsbuit (of misschien ook uit medelijden), aangezien de desa’s/kampungs met de grond gelijk gemaakt werden.

      • sIL. schreef:

        Waardoor deze ijzervreter geen haar beter was dan de jap die zich vergreep aan vrouwen.

      • H.Boers schreef:

        @ sIL (Si Laki ??)….

        Deze ijzervreter had tenminste nog het fatsoen om naar de ambtenarij te stappen….

        In elke oorlog door de eeuwen heen, waar ook ter wereld, gebeurden dergelijke handelingen, door elke overheersende (leger-)macht of in elk geval door elke macht, die het op zo’n specifiek moment het voor het zeggen had.
        Op welk maatschappelijk niveau dan ook.

        De Duitsers deden het, de Russen deden het op hun beurt ook, de USA deed het ook (Vietnam…. enorm veel “gemengden met aziatisch uiterlijk en kroeshaar, die nu als verguisden diep in de Vietnamese kampung leven).

        De Portugezen deden het (Malaysia o.a.), de Engelsen deden het (India en Malaysia)….

        De Spanjaarden zullen ook best geen lieverdjes geweest zijn 1568/1648

        De Europese adel deed het op wat minder en lager niveau als zij de boerenhoeven afstruinden voor een kop thee na de jacht en meteen maar de boerendeernes als koekje bij het theekransje namen.

        En zelfs in vredestijden gebeurt het ook nog.

        Wil overigens m.i. niet zeggen dat het toelaatbaar is/was, is mijn mening.

      • Surya Atmadja schreef:

        Mooi verhaal .
        Itu dia , banyak bukti ( veel bewijzen ).
        Als de weduwe van een Officier zo werd behandeld , kan men voorstellen welke rechten een eenvoudige Njai had.

      • SiL. schreef:

        @H. Boers u heeft inderdaad gelijk. Ik zou ook graag willen weten hoe het is vergaan met de vergeten moeders waarmee de jappen een verhouding aangingen. Worden zij ook in het onderzoek betrokken?
        Zwijgen hun kinderen hierover?

      • H.Boers schreef:

        @ SiL: die o.m. schreef:….vergeten moeders waarmee de jappen een verhouding aangingen. Worden zij ook in het onderzoek betrokken?
        Zwijgen hun kinderen hierover?…..

        Uit persoonlijke bronnen weet ik tenminste van 3 gevallen, dat zij inderdaad zwijgen over wat er hen moedwillig is aangedaan…..Twee ervan zijn overleden en hebben het hun kinderen niet verteld…..Het was geen gevoel van schaamte, maar het was in hun geval simpelweg “een knop omdraaien ” om te vergeten. Of dat zo makkelijk is geweest???? Het derde “geval” praat er sedert kort pas over….. triest.

        Maar laten we niet vergeten, dat er ook gevallen zijn geweest van vrijwillige “overgave tot het aangaan van een verhouding” en er na de oorlog zelfs een huwelijk uit voortgesproten is….. Ook hiervan zijn de details persoonlijk bij mij bekend.

        Ik denk niet dat in dit onderzoeksgeval deze moedwillige slachtoffers van de Japanse soldaten betrokken worden, gelet op het thema “Nyai”, zoals bedoeld door Linda Lemmen….. waarbij ik me afvraag of dit überhaupt bekend is…..

        Nu ik toch bij mezelf op de “afvraagtoer” bezig ben: Men vraagt om voor 20 dec a.s. om een donatie, maar stelt daar meteen tegenover, dat er een reward te verkrijgen is. Het lijkt me persoonlijk zinnig om in elk geval de centjes voor deze reward dan te gebruiken voor de donatie pot….zoals de kaartjes en de porti en de dvd en de traditionele sarung… Scheelt in de kosten en updaten kan je altijd via internet toch? Althans volgens mijn eenvoudige kampung redenatie….Was zomaar een gedachte zonder afbreuk te willen doen aan het idee van de makers, begrijp me niet verkeerd…..aub.

      • Boeroeng schreef:

        Hans, ik snap iets niet goed.
        Ik zie op je site in een krantenartikel staan dat Toontje Poland 22 kinderen had.maar ik weet slechts van 4 kinderen van Fifina.
        Hij was ook gehuwd met haar… dus had ze recht op pensioen na zijn overlijden. Terwijl een oude krant schreef dat ze geen recht had.

        Had je deze al?:

        Sla eens een ouwe krant open


        Als je Toontje wilt uitdiepen, dan moet je bij Leo Janssen zijn van de IGV.http://www.igv.nl/

      • H.Boers schreef:

        @Boeroeng. Artikel ken ik. Heb vlgs mij alle krantenartikelen uit KB.nl. Dank in elk geval. Dank ook voor naam Hr. Jansen. Zal er tzt dieper induiken. Vgs mij kreeg zijn weduwe geen pensioen, omdat hij na zijn pensionering huwde???? Of vergeten door te geven aan de administratie leger???? Of adminstratie foutief geadministreerd??? Daarom misschien hebben manschappen bij elkaar gelapt? De journalisten verzonnen veel, maar zovéél dat het Indianenverhalen zijn??

        Ik ga er tzt dieper op in.

      • Pierre de la Croix schreef:

        H.Boers, op 7 december 2013 om 07:05 zei (onder meer):

        “En mocht er desondanks toch een huwelijk plaats gevonden hebben (een gepensioneerd legerofficier bijvoorbeeld) met een lokale dame, dan was het zelfs zo, dat het leger geen pensioen uitkeerde aan de weduwe van de gepensioneerde. Ongeacht welke rang hij ook bekleedde tijdens zijn dienstbetrekking en welke (ridder-)ordes hij op zijn borst had mogen spelden…. ….Zie het verhaal van de weduwe Poland (waarmee Toontje huwde na zijn pensioenering)… ”

        Tja … in dit voorbeeld treft de Kompenie geen grote blaam.

        De meeste Nederlandse pensioenreglementen (ik denk ALLE, maar ik moet voorzichtig zijn, want ik ken niet ALLE reglementen) voorzien in een pensioen voor een nabestaande – lees voor de vergelijking met het onderhavige voorbeeld “weduwe” – van een deelnemer, indien de nabestaande (c.q. weduwe) vóór de datum van pensionering van de deelnemer met deze was gehuwd (in onze moderne tijd geregistreerd partnerschap of duurzaam samenwonend, boleh djoega; huwelijk over de puthaak of concubinaat sadja, tidak boleh).

        Ook een huwelijk “in extremis” met een deelnemer aan het pensioenfonds gold/geldt als huwelijk, gesloten NA overlijden van de deelnemer.

        Mijn goede vrouw zal t.g.t. ook onder zo’n regeling lijden. Ik ontvang ouderdomspensioentjes uit de tijd dat ik heb gevaren en uit de tijd dat ik in het leger werkte, maar zij ontvangt geen weduwenpensioen uit die bronnen als ik mijn moede ogen eerder sluit dan zij, omdat zij toen niet met mij was gehuwd.

        Vervelend, maar m.i. toch logisch en redelijk.

        Pak Pierre

      • Boeroeng schreef:

        Volgens die ouwe krant op imexbosite had Poland 22 kinderen.
        Dat wist ik dus niet. Ik denk dat zijn weduwe Fientje (Fifina) wel pensioen ontving na zijn dood, maar niet de moeders van de andere 18 kinderen. (hoeveel erkende kinderen? )
        Misschien was er dit aan de hand.?
        Weduwen van officieren ca 1850 te Indië kregen pensioen en het is mij niet bekend dat niet-Europese weduwen buitengesloten werden .

      • H.Boers schreef:

        @ Boeroeng: Ik weet niet of Toon andere dames had, naast Fientje. Want – volgens de kanten en een stuk geschreven over Toontje (te vinden in een boekwerk door van Rees in de KB.nl – was Fientje van jongsaf aan altijd bij hem gebleven. Zij was het die hem had gered in één of andere veldtocht. De “vijand” was Toon genadig over zijn modeig optreden en hij mocht het fort verlaten, geholpen door Fientje die hem als het ware op een draagbaar door de jungle heen sleurde.

        Van Rees schreef een boek over Toontje en daar staat het ook in. Zie de link naar mijn site foto 7 van bovenaf is een scan uit dat boek. Deze scan betreft NIET het feit dat Fientje al jong bij hem was, Dat staat elders in het boek.

      • Boeroeng schreef:

        Hans, Ik zie ineens de naam kapitein Prager staan in een scan
        Weet je welke Prager dat was ? Franciscus Fredericus ?
        http://nl.wikipedia.org/wiki/Franciscus_Fredericus_Prager
        Hij was kapitein rond 1830
        —-
        In een andere scan zie ik de naam Drijber. Is dat Sipko Drijber, in 1917 commandant van Bronbeek te Arnhem ?

      • H.Boers schreef:

        @ Boeroeng. Klopt over Prager. En ook dat van majoor Drijber. De nieuwe grafzerk voor Toontje was het initiatief van Bronbeek destijds.

        Wat betreft Prager: Heb ik je niet een lijst van erfgenamen ooit gegeven? Daar staat deze Prager ook bij met zijn nazaten. Mijn genealogie site kan ik momenteel niet op komen. Waarom? Maar daar kan je ook één en ander vinden, als je tenminste nog de link hebt.

      • H.Boers schreef:

        @ Boeroeng.
        In de overlijdens advertentie van Toon staat dat de weduwe nog thuis heeft wonen 7 kinderen.

  9. Jan A. Somers schreef:

    Op de helling van de Smeroe in de bush, in de buurt van Loemadjang (Soember Pakel) had mijn grootvader een kleine koffietuin. Hij woonde daar samen met Wakirah, mijn grootmoeder. Ver van de bewoonde wereld. De laatste jaren van hun leven woonden ze in Poedjon. Alles heel gewoon voor ons, kleinkinderen! Het enige probleem dat zij hadden(wij niet) is dat hun kinderen zoals mijn moeder moesten worden geëcht om naar school te gaan. Tijdens de bersiap is ze verdwenen. Mogelijk hadden de Indonesiërs meer moeite met haar (en hun huis) dan wij. En de kali was vlak bij.

  10. Surya Atmadja schreef:

    Boeroeng, op 6 december 2013 om 13:45 zei:
    Wat is de definitie van njai ? Als haar overgrootouders 30 jaar samen waren, dan kun je haar geen njai meer noemen. Dan was ze gewoon een partner, wel of niet in een patriachiale relatie.
    ————————————–
    Juist daarom is Linda een beetje slordig geweest , want het getrouwd zijn volgens de wet is toch anders dan een Njaischap van Ibu Komot .
    Als Njai had men geen recht behalve de aanrecht (cru gezegd).
    Dat de meeste Njai (versie Reggie B) goede moeders en verzorgers zijn en zich zelf wegcijferden was een feit .
    Daar moeten een grote gouden beeld krijgen .

    @ Boeroeng , ondanks dat ze tig jaren de rol als njai vervulde en goede moeder / verzorgster voor haar kinderen veel deed , is zij GEEN partner .
    Heeft niet dezelfde betekenis zoals we in 2013 het hebben.
    Uiteraard zullen er ook Njai’s zijn die als partner ( de zaak van de heer des huizes beheren en alles regelt ) maar dan zijn ze mss (effe voorzichtig zijn ) met de hand te tellen.
    Weet niet of het verhaal Njai Ontosoroh op waarheid beruste.

    In de praktijk waren ze een bijvrouw of bijzit.
    Pak Bo heeft het over PIARA-AN , tegenwoordig (2013) noemt men simpen-an of als ze nog jong zijn als gula gula ( suiker snoepjes) .
    Ik heb ergens gelezen over een afgetoten Njai (naar de kampong gestuurd) die stiekem van uit een afstand haar mooie opgroeiende dochter of knappe zoon kan zien vanuit de verte.
    En haar moederliefde is zo groot dat ondanks haar moederlijke verlangen om haar knappe kinderen aan te preken laat staan aanraken onderdukken.
    Mss zullen haar kinderen schamen als ze aangesproken werd door een arme oude Inlandse .
    Nou ik krijg zelf bijna tranen(echte , geen buaja tranen) als ik zulke verhalen lees , geen aanstiel geval.

    Mss ken Pak Bo de uitdrukking van “Habis manis sepah dibuang”
    Gaat omhet weggooien van uitgekauwde tebu (rietsuiker)

  11. Surya Atmadja schreef:

    Even kritisch meelezen:
    http://www.lindalemmen.com/?p=368

    “Njai Komot werd in 1885 te Soekaboemi geboren. Op zestienjarige leeftijd trouwde zij met de 35-jarige welgestelde Willem August Cornets de Groot. Komot is een voorbeeld van een njai, een vrouw die helaas weinig rechten had. ”
    ————————————————————————————-

    Ister iets niet kloppen dese.
    Coba, welke ?
    Ajoh, mee lezen , mee denken en mee praten.

    • eppeson marawasin schreef:

      Er staat dat Ibu Komot op zestienjarige leeftijd trouwde met de 35-jarige welgestelde Willem August Cornets de Groot. Als ze getrouwd is, dan is ze toch juist géén voorbeeld van een Njai.

      Kinderen uit zo’n huwelijk hoeven dan toch niet expliciet erkend atau geëcht te worden door vader/echtgenoot. En waarom zou Ibu Komot dan als moeder/echtgenote de kinderen moeten afstaan en er geen zeggenschap meer over mogen hebben?

      Of gaat een om een huwelijksvorm die niet wordt erkend; islamitisch huwelijk – alleen getrouwd voor de kerk (?) en niet voor den Nederlandsche wet.

      Achterkleinkind moet denk ik de geschiedenis van overgrootmoeder nog eens check check doublecheck atau een deskundige raadplegen voor fact finding and true story telling.

      e.m.

      • Boeroeng schreef:

        Achterkleinkind Saskia heeft niet geschreven dat Komot gehuwd was
        Zie hier op haar blog: http://mijnindonesie.blogspot.nl/
        Het was Linda Lemmen die dat schreef. Wistzijveeeel…
        Er was ook geen huwelijk, zover ik kon checken.

        Wat is de definitie van njai ? Als haar overgrootouders 30 jaar samen waren, dan kun je haar geen njai meer noemen. Dan was ze gewoon een partner, wel of niet in een patriachiale relatie.
        Dwz, dat vrouwen huishoudster en kinderopvoedster waren voor hun man, wel of niet gehuwd, was normaal overal ter wereld.

        Saskia heeft het over haar vader Rudy.
        Die kun je hier vinden:
        http://nl.wikipedia.org/wiki/Rudy_Cornets_de_Groot
        ————
        Deze familie Cornets de Groot is inderdaad afkomstig van Hugo de Groot.
        Een andere voorvader van hen was Jan van Baerle uit Breda, opa van Christiaan Huygens.
        Deze van Baerle is o.a. ook voorvader van de Indische families Hartsinck en Wollrabe.
        En van Shanna Ingram, die een korte tijd first lady van Griekenland was.

        Indisch meisje, first lady of Greece

      • eppeson marawasin schreef:

        Dank Pak Boeroeng. Enigma ontraadseld! Die Linda met haar Lemma.

        e.m.

    • Linda schreef:

      Klopt! Njai Komot was inderdaad niet getrouwd met Willem August. Slordig van mij, het is inmiddels aangepast. Bedankt voor jullie oplettendheid!

  12. Surya Atmadja schreef:

    Pak Bo , je hebt gelijk.
    Het hebben van een “huishoudster” ( minnares) was in vele sociale en etnische groepen min of meer gebruikelijk .

    Per definitie gaat het om een NIET gelijkwaardige relatie(s) tussen een rijke(re) man en een vrouw .
    En niet gelegaliseerd d.m.v een boterbriefje.
    Bij de “Inlanders” die Moslim waren kon de Njai-schap niet floreren, omdat men (relatief) streng is (sociale controle) en men mag(mits …!!) ook 4 vrouwen hebben.

    Het is een buitenhuwelijkse relatie van Belanda Totok (Blijver of Baroe) , een Chinees , Indonesier, Orang India, Arab ,andere Europeanen , Zwarte Hollanders met Indische of “Inlandse”vrouwen.
    Het zal voorkomen dat een Totokse vrouw een minnares of Njai werd , maar ik denk dat het aantal miniem is .

    Bij de Chinezen is de term Njai populair , ook bekend als gundik of bijvrouw(en) .

    Off topic: in de huidige Indonesia heb je bijna soortgelijke relaties, wel stiekem, een andere soort Njai zoals in het boek van Reggie B verteld werd .

    Een rijke Indonesische man heeft een simpenan , een artist, secretaresse etc die ergens in een andere stad(grote stad) in een appartement werd “verstopt” , met voldoende toelage .
    Dit is weer anders dan de Njai-schap in Ned.Oost Indie versie Reggie B.

  13. George dlC schreef:

    “Van deze vrouw waren er legio en toch weten veel niet dat zij heeft bestaan.”

    Ik ben zo benieuwd welke doelgroep de maakster van deze film voor ogen heeft.
    Toch niet de Indische Nederlanders?

    Wie zijn de “velen” die niet wisten van het bestaan van de Indische oermoeders?

    • Linda schreef:

      Beste George,

      De doelgroep van deze film is enerzijds de Indische Nederlander. Maar ook ‘de Nederlander’. De geschiedenis van de njai is een onderwerp dat niet of nauwelijks in de geschiedenislessen wordt behandeld. Maar zeker een onderdeel van de Nederlandse geschiedenis is. Ook merk ik dat de derde generatie Indische Nederlanders, vaak niet weet wat een njai is.

      Mvg,
      Linda Lemmen

  14. bo keller schreef:

    Soms krijg ik het idee dat de Njai alleen onder de Nederlandse kolonialen voorkwamen.
    Daar is wel veel over geschreven en volgens mij (?) kwam dat in de
    Oost onder alle lagen van de bevolking voor bijv, Chinezen- Indiërs
    Afrikanen ,Engelse troepen, Indonesiërs ,Indo/Nederlanders ,
    Arabieren en andere Europeanen.
    Of zie ik het verkeerd wat ik in mijn leven en zo rondkijkend
    allemaal zag en vermoedde.
    siBo

    • Jos Crawfurd schreef:

      Heer Keller dat gebeurt nu nog,maar wij zagen het van dichtbij en denkelijk ook in de familie zelf. Jammer dat onze mentaliteit gebaseerd is:#Voor je houden en niets laten merken#Het is te hopen dat onze nazaten daar openlijker mee overweg kunnen leven,dan heb je geen historische deskundigen meer nodig en weet je uit betrouwbare bron.Mvg Jos Crawfurd.

Laat een reactie achter op Pierre de la Croix Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *