.
Jan Somers vertelt over de combinatie van zijn Zeeuws meisje en lombokteelt
Toen ik trouwde waren Indische kennissen bang dat mijn Zeeuws meisje niet goed voor een Indische jongen zou kunnen zorgen. Kon ze wel Indisch koken? Natuurlijk wel, en hoe! Lekker! Ze heeft dat van mijn moeder geleerd, ook de Padangse rendang! En natuurlijk ook van Beb Vuyk.
Na alle ervaringen in onze vroegere tuin heeft ze op ons klein Delfts balkonnetje een hele kruidentuin. Ook lombok! Niet alleen voor Indisch eten, ook voor bijna alle vleesgerechten. Niet al te pedis, maar vooral voor de smaak! De oogst aan een draad rijgen en ophangen voor het keukenraam om te drogen. En elk jaar pitten bewaren als zaad voor het volgend jaar. Hoef je geen nieuw zaad meer te kopen, en dat is toch goed zuunig Zeeuws? Ze heeft ook djahé geprobeerd, maar dat lukt niet goed in een pot. Maar gemberbolletjes van de Aldi zijn ook goed. Voor de rest doet ze het met de inhoud van potjes. Als je die potjeskast open doet ruikt het net als een pasar.
Op ons kruidentuintje vliegen de bijen af en aan. Een pittige bijdrage aan de honingoogst van de bijenstand in de hier tegenover gelegen Hortus Botanicus? sambalbij? (nu alleen bij de afhaalchinees). Die Hortus in Delft is indertijd gesticht om de toekomstige ingenieurs kennis te laten maken met de nuttige gewassen in Indië.
Een ander verhaal is de taugé. Vroeger wat je nodig had, los bij de C1000: handjevol voor vijftien cent. Nu is het alleen in grotere verpakking te koop, maar niet goed fris te houden. Oplossing: zakje katjang hidjau kopen, wat je nodig denkt te hebben in een schaaltje met een bodempje water in het donker laten ontkiemen. Kan niet verser! Wel ingewikkeld, je moet dagen vooruit plannen en het water verversen.
...................
Indisch4ever 
Probeer eens IndischeCatering.nl. Heel veel recepten op die site.
o ja, misschien kunt u me daarmee helpen.
Ik probeer Sambal Badjak te maken en dat lukt me niet goed.
Waarschijnlijk ook omdat ik al die Indonesische produkten niet heb hier.
Nu heb ik gedaan ui – knoflook lekker bakken met olijfolie.
Toevoegen lombok, bruine suiker, citroensap, komijn, ketchup, een soort ketjap manis, beetje visolie. Ja, het smaakt wel maar niet naar sambal badjak die ik ken. Weet u misschien een beter recept ?
Jammer voor u, maar ik koop die sambal altijd in potjes. In kookboek kijken of via Google? Bij Beb Vuyk? Zij geeft ook varianten als je de goede spullen niet kunt kopen.
Instant Sambal Badjak:
Olie
Potje Sambal Oelek
Chilipoeder
Witte suiker
http://www.youtube.com/watch?v=pXE_G4A_NnU
e.m.
SAMBAL BADJAK ZELF BEREIDEN
INGREDIëNTEN:
8 sjalotten
3 teentjes knoflook
8 grote pepers (rode lomboks)
13 kleine chilipepers
7 kemirinoten
1 eetlepel palmsuiker
4 cm laos gekneusd
1 theelepel tamarinde
1 el water
50 ml kokosolie
3 salam blaadjes
3 kafferlimoen blaadjes
zout naar smaak
BEREIDINGSWIJZE:
Meng de tamarinde met heet water (vocht scheiden). Wrijf of maal de knoflook, de chilipepertjes, de lomboks, de sjalotten, de palmsuiker en de kemirinoten tot een fijne pasta.
Verhit de olie in een wok en bak de pasta voor 5 minuten. Voeg dan de laos, het tamarindewater (assemwater), de salamblaadjes, de kafferlimoenblaadjes en het zout toe en laat het langzaam sudderen gedurende 10 minuten
e.m.
Wie heeft ervaring met de kant-en-klare Sambals van Koningsvogel?
e.m.
>>>>>>>Wie heeft ervaring met de kant-en-klare Sambals van Koningsvogel?
e.m.<<<<<<<<<<<<<
Antwoord: Ik heb wel eens hier in SoCal de artikelen van Koningsvogel gezien, maar nooit gebruikt.
Maar hier is mijn recept Sambal Bajak:
Verse lomboks en een paar rawit in een food processor fijn malen. Je heb 4 tot 5 eetlepels nodig. Verwarmt in een wadjan 6 eetlepels olie en saute een 1/2 gemiddelde grootte ui fijn gesneden voor ongeveer 5 minuten. Voeg hier een fijn gesneden teentje knoflook en een theelepel trassi toe. Bak dit voor 1 minuut op klein vuur. Voeg de gemalen lombok (4 a 5 eetlepels) en 1 theelepel suiker toe en bak dit mengsel op klein vuur voor een kleine 20 mintuten. De kleur moet in donker rood veranderen.
P.S. Suiker naar behoefte. Ik als Padanger wil nooit te veel suiker in mijn eten hebben, maar de mensen van Java des te meer. Pas op om niet te lang te bakken, want dan verbrandt de gemalen lombok.
(Gerecht uit mijn kookboek)
Heel vriendelijk dank voor uw reactie.
het gebruik van chalotjes ipv grote ui zal mij al veel helpen.
Voor kemirinoten kan ik amandelen nemen ? Voor tamarindewater citroen ? Ik ga het proberen.
Voor wat betreft de sambals van koningsvogel, deze zijn heerlijk.
Die kocht en at ik altijd in Nederland, o.a. de sambal badjak, de manis etc. Zij hebben ook een extra hete uitvoering.
Aart Schotsman.
Beste Jan Somers, eindelijk heb ik het dan gevonden, de zaadjes in de lombok kan ik dus gewoon gebruiken om nieuwe lombok planten te kweken. Ik woon in Brazilie, dus warmte genoeg.
Maar ik wist niet hoe aan zaadjes te komen. Vorige week kon ik echter verse lomboks kopen en dus heb ik geprobeerd de zaadjes in de grond te stoppen en vandaag meen ik plantjes te zien opkomen.
Ben benieuwd of daar lomboks aan komen. Want zaadjes kan ik hier niet krijgen.
Bedankt voor uw verhaal, ik heb het graag gelezen.
Waar een topic over hete lomboks niet toe kan leiden! Mijn Reeperbahn avonturen dateren ook uit eind 60-er jaren toen ik op zakenbezoek in Hamburg ’s avonds in een Kneipe kwam om me te verpozen en plots oog in oog kwam te staan met mijn neefjes Kalff
die daar aan het optreden waren. Ja en dan gaat het van Eins….Zwei….
Drei……
Kan me nu ook wel dat bord herinneren op die muren, maar met de moed der wanhoop en het geluk van de dommen de Reeperbahn toch maar betreden. Was al 21+ en je bent jong en je wilt wat zien.
Je spreekt hier met een dubbele tong!
Ja, maar morgen ben ik weer nuchter en hierbij hoop ik ,dat men
dat ook van jou kunt zeggen.
siBo
>>>>>>Ja, maar morgen ben ik weer nuchter en hierbij hoop ik ,dat men
dat ook van jou kunt zeggen.
siBo
Ik houd mij op peil met mijn merlot.
Dank je wel.
Ronny
@ Huib, op 25 oktober 2013 om 11:38 zei:
Waar een topic over hete lomboks niet toe kan leiden!
Ik herinner mij een vrolijk liedje, misschien uit een operette van Franz Léhar, dat hete lomboks en Reeperbahn in zekere zin verbindt:
Die Juliska, die Juliska
aus Buda Buda Pest
Sie hat ein Herz von Paprika
das keinen Ruhe lässt …….
Wie weet stond die vurige Juliska in mooie Dirndl op de tafels, in Zillertal.
Met deze gedachte snel naar de balé-balé. Even niet over Boeng Karno dromen.
Pak Pierre
En alle lombok is geoogst en hangt te drogen. Tot volgend jaar!
@ Pak Pierre, slamat sore
O dat was dus Juliska die ’s nachts op mijn hotelkamerdeur in het Zillertal tijdens een skivakantie klopte, terwijl ik lekker in dromenland lag. Maar ja mijn vrouw lag naast me.
Ze riep: “Ich bin’s”
Of ze een Dirndl aan had weet ik dus niet maar vurig was ze kennelijk wel.
Hadden jullie eten bij de Chinees gehaald? Met sambalbij?
De lerarensalarissen waren zeker toen al beroerd, zodat de man moest schnabbelen. Maar de A’damse rose buur zoals het toen ook wel gezegd werd was toch ook wel onovertroffen. Heb er als jongen van 12 jaar in een riant contractpension, hotel Fleissig, gewoond aan de Warmoesstraat en mocht voor de hoertjes in de St. Anna dwarsstraat of het Oudekerksplein boodschapjes halen, zoals sigaretten en zon en werd altijd royaal beloond met soms meer dan 1 gulden. Ik had toen uiteraard nog geen zakgeld.
En als ik de “dikke ober” hielp het vuile servies af te ruimen leverde dat ook nog een piek of zo op.
Hiermee vergeleken is de Reeperbahn met de afsluitingsmuren maar een veredeld concentratiekamp.
>>>>>>>Hiermee vergeleken is de Reeperbahn met de afsluitingsmuren maar een veredeld concentratiekamp.<<<<<<<<<<<
Ik weet niet of je het zo kan noemen, want als oud zeeman hebben we daar ook leuke tijden gehad in de bier stuben met muziek.
Na een paar weken op de oceaan kan er best wat gezelligheid en een break vanaf. Ein, zwei, drei ——!
Ja daar heb je natuurlijk gelijk in. Ik vond die straatafsluiting aan beide zijden een beetje als “hij die hier binnen treedt, late alle hoop varen ”
Maar dat scheelt natuurlijk na een paar weken afzien op de oceaan.
Ergens in die buurt moet een van mijn neefjes Kalff die in die dagen met zijn Indo-rock band daar zijn brood verdiende en getrouwd is met een Duitse Fraulein ook nog steeds een disco drijven. Katanja hebben de Beatles voordat ze bekend werden ook een beetje bij hun het kunstje afgekeken.
@ Ein, zwei, drei ——!
Ik herinner mij een Beierse biertent op de Reeperbahn, “Zillertal”. Daar gingen we iedere kustreis heen en dan …. eins, zwei, drei op de tafels.
Tja … wij zeelieden noemden de Reeperbahn “de straat met de waterdichte schotten”. Op die schotten stond meen ik “für Jugendliche verboten”. Ik was 19 toen ik er voor het eerst kwam. Ging nog net.
Schön ist die Jugendzeit ….
Pak Pierre
>>>>>>Tja … wij zeelieden noemden de Reeperbahn “de straat met de waterdichte schotten”. Op die schotten stond meen ik “für Jugendliche verboten”. Ik was 19 toen ik er voor het eerst kwam. Ging nog net.
Schön ist die Jugendzeit ….
Pak Pierre<<<<<<<<
Ja, maar later werd er ook vermeld dat je voorbij die muur op eigen risico binnen ging en dat de politie je daar niet kwam uithalen bij moeilijkheden.
Maar in een groep zag je het gevaar niet zo gauw.
Ronny
Mijn Reeperbahn ervaringen dateren van eind jaren vijftig, begin jaren zestig v.d.v.e.
Na een lange zeereis viel je wel eens in de prijzen en mocht je een paar “kustreizen” achter elkaar maken. Dat waren dan ritjes Amsterdam – Antwerpen – Bremen – Hamburg – Amsterdam. Daarna ging de boot met de ingenomen vracht de oceaan over, maar dan werd je afgelost, voor een nieuw kustreisje met een andere boot.
In die tijd weinig gemerkt van onveiligheid op de Reeperbahn en Sankt Pauli. Als er al geknokt werd, niet in mijn buurt. Ik ben één keer afgetuigd, op de Azoren (Ponta del Gada), door de Portugese politie. Van je beste vrienden moet je het maar hebben.
Als bruin jongetje had ik in Bremen/Hamburg een streepje voor bij de doorgaans blonde meisjes; bij het passagieren in Azië was het andersom. Daar zaten de blonde blauwogige collega’s gebeiteld.
Excuses landrotten, ik ben zwaar off topic, ik weet het. Maar ja …. geen lombok te vinden op de Reeperbahn van Hamburg. Niet eens een Anaheimer.
Pak Pierre
>>>>>>>>>In die tijd weinig gemerkt van onveiligheid op de Reeperbahn en Sankt Pauli. Als er al geknokt werd, niet in mijn buurt. Ik ben één keer afgetuigd, op de Azoren (Ponta del Gada), door de Portugese politie. Van je beste vrienden moet je het maar hebben.
Als bruin jongetje had ik in Bremen/Hamburg een streepje voor bij de doorgaans blonde meisjes; bij het passagieren in Azië was het andersom. Daar zaten de blonde blauwogige collega’s gebeiteld. <<<
Ja, ik wijk ook even af vanwege oude herinneringen.
Ik zat op de wilde tankvaart op mammoet tankers en bulk carriers.
In Rio hadden we het eens aan de stok met noren, die vaak een kwade dronk hadden. Onze bootsman, van Oosten genaamd en oersterk, nam het voor ons op.
Hij knuppelde 5 van die blonde jongens uit een bar en zo de straat op.
Ook heb ik in Bremen een lief blondje leren kennen, enig dochter van een slagerij. Lang mee verkering mee gehad, maar uiteindelijk toch maar met een indisch meisje getrouwd.
De Spaanse peper dat uit Z en Midden Amerika komt is eigenlijk –Paprika- en als Amerikaanse peper niet goed heet, maar wel heet.
siBo
>>>De Spaanse peper dat uit Z en Midden Amerika komt is eigenlijk –Paprika- en als Amerikaanse peper niet goed heet, maar wel heet.
siBo<<<
Je spreekt hier met een dubbele tong!
Ronny
Dat was idd al heel lang geleden. Nu moet je bij Nam Kee of Nam Tin zijn om lekker Chinees te eten vlgs mijn neef bv. pangsit en bamie soep. Viagra kan je wel thuis laten. Ik heb uit de pers begrepen dat de Amsterdamse warme buurt of walletjes door de huidige vice premier in zijn vorige funktie vakkundig om zeep is geholpen. Met alle schadelijke gevolgen voor het toerisme. Toen ik vroeger in de 60-er jaren een Amerikaanse of andere zakenman met n’ import welke nationaliteit op bezoek had was een tour door de warme buurt zogezegd een verplicht nummer.
Maar ik zie wel ook “Old sailor(d)s never die”.
>>>>>>Toen ik vroeger in de 60-er jaren een Amerikaanse of andere zakenman met n’ import welke nationaliteit op bezoek had was een tour door de warme buurt zogezegd een verplicht nummer.
Maar ik zie wel ook “Old sailor(d)s never die”.<<<<<<<
In de zelfde 60 a 70 jaren zat er in Den Haag ook een mans persoon achter het raam. Ik vraag mij alleen af of hij daar zat voor de vrouwtjes of kerels.
En als wtk heb ik bijna 2 maanden met een tanker in Marseille in droogdok gelegen. We hadden voor de avond uren dan ook gauw een stamkroeg gevonden. Een pimp, pooier, had de telefoon gehuurd om zijn meisjes met klanten mee te geven. Die werden dan vaak met een auto afgehaald. Deze zelfde man was overdag leraar aan een franse hbs.
Als jongen werd ik door mijn moeder altijd de hemel in geprezen omdat ik zo lekker sambal kon oeleken. Nu verdenk ik haar er van dat het wel meevalt maar dat ze dat oeleken een hele klus gevonden heeft en dus moest die kleine jongen gepaaid worden. Overigens mijn specialiteit toen was sambal trassi/tomaat. Het schijnt dat mijn neefje, naar mij vernoemd verdomd hete en lekkere sambal maakt, die naar ik begrepen heb zelfs tot Pak Pierre is doorgedrongen. Met alle gevolgen van dien, so pedis seh!
Ja, dat is waar. Die selfmade sambal van het neefje was ik helemaal vergeten. Niet gemaakt van Anaheimers neem ik aan en ook niet van Eigenheimers en Pappenheimers, maar bijzonder smakelijk en pedes.
Als ik dadelijk oud en der dagen zat in Nusantara op het einde wacht, dan hoop ik dat hij mij nog kan opvrolijken met zijn sambalans.
Pak Pierre
Ja Pak Pierre, hij is een onderhoudende kerel en houdt veel te veel van lekker eten bij de Chinees. Op de Zeedijk heeft hij één of meer adressen van Chinezen die hij regelmatig frekwenteert. Voor Bami pangsit kan je hem altijd wakker maken om maar te zwijgen van al die andere favorieten. Bovendien houdt hij anders dan bv zijn oom van al dat Indisch en Chinees kokkerellen. Niet dat ik er niet van houd hoor als ze eenmaal lekker worden opgediend.
Ik verdenk hem ervan dat hij of rawits of madame Genets in zijn sambal gestopt heeft. Ik heb nl. ook een potje van hem gekregen van de zomer, toen zijn Amerindo ouders in Holland bivakeerden zols ze elk jaar lente en zomer doen. Maar we kennen onze pappenheimers zonders ze te rangschikken bij de eigenheimers. Hoewel, zijn ouders nagenoeg in Anaheim wonen, so you never can tell, maybe he used anaheimers
Tja … héél lang geleden, in de tijd dat ik wel eens op de Zeedijk kwam, zei ik ook dat ik daar lekker Chinees ging eten ……
Pak Pierre
Was dat niet in de tijd dat Viagra nog niet was uitgevonden? Lombok!!
Was dat niet in de tijd dat Viagra nog niet was uitgevonden? Lombok!!
Hoe heet is Viagra?
Een maand of 6 geleden heb ik 4 verschillende zakjes met lombok zaadjes (30 per zakje) opgestuurd naar mijn jongste zus in Berkel en Rodenrijs. Zij heeft wat er van aan haar zoon gegeven en beiden hebben nu allerlei plantjes in potten.
Heer Somers, als U vrouw ook een paar zakjes wilt hebben, wil ik haar met alle plezier wat opsturen en zonder enige verplichting.
Daar is een lombok soort die gewoon niet pedis is, maar gewoon zoet.
Dan is er de Anaheimer, een lombok die tot ongeveer 20 cm lang kan worden, een heel klein beetje pittig is en gebruikt kan worden om het op te vullen met gehakt en te roosteren. Als laatste wil ik noemen de serano, een vrij dikke lombok die ook goed heet is en als bijzonderheid bij de plant omhoog groeit.
Wat denkt U?
R Geenen
Nou heer Geenen, begin maar een handeltje. Ik ben ook wel geïnteresseerd in wat zaadjes …….
Pak Pierre
Nou heer Geenen, begin maar een handeltje. Ik ben ook wel geïnteresseerd in wat zaadjes …….
Pak Pierre
Nee, ik ga beslist geen handeltje beginnen, maar als ik u kan helpen, graag.
U kunt dan mij via mijn email adres uw adres sturen en zorg voor de rest. ronny@letpicturestalk.com
Ronny
@ Heer Geenen,
Hartelijk dank voor uw vriendelijke aanbod.
Maar …. als u geen handeltje begint dan is het te veel eer als u alleen voor mij lombokzaadjes verpakt en verzendt.
U weet al dat ik geen keukenprins ben en ook niet bepaald een gourmet, want al jaren tevreden met de standaard sambalans uit het glazen potje (als maar niet van Pak Conimex).
Pak Pierre
Maar …. als u geen handeltje begint dan is het te veel eer als u alleen voor mij lombokzaadjes verpakt en verzendt.
U weet al dat ik geen keukenprins ben en ook niet bepaald een gourmet, want al jaren tevreden met de standaard sambalans uit het glazen potje (als maar niet van Pak Conimex).
Pak Pierre
Het is helemaal “up to you”.
Voor mij is het een kleine moeite.
Mijn jongste zus is indisch en haar man een totok, maar beiden zijn ze heel goede koks. Ik heb ze ook 4 verschillende zakjes gestuurd, heet en minder heet en bijna niet heet.
Bedankt voor het aanbod, maar met die lomboks is dat balkonnetje al vol, we moeten er ook nog kunnen zitten. Naast de bloemen ook selderie, peterselie, bieslook, bawang poetih, bonenkruid, basilicum, van alles twee bakken. Het meeste wordt voor de winter ingevroren. Die andere lomboksoorten kopen we zo nu en dan, als we er wat mee willen doen. Die ‘we’ dat is dus mijn meisje, zij kookt. Een beetje ouderwets!
@ Pak Jan A. Somers
Ik mag me ook gelukkig prijzen met een vrouw die graag haar lusten botviert op een groententuin in bakken en potten. Behalve lomboks en paprika’s, staan er komkommers, grote en kleine, courgettes, diverse erwten en boontjes,tomaten, kruiden, diverse kleuren sla en ook aardbeien en artisjokken, enz. En als klap op de vuurpijl heeft ze de dakgoten volgehangen met bloempotjes en zo.
En die hele rattaplan was helemaal niet nodig want we hebben best wel een grote tuin die omdat ik niet zo’n fanatieke tuinier ben vol staat met de hollandse varianten van alang-alang.
Voor de herfstbuien heb ik eigenhandig rigoreus huisgehouden in het uit de hand gelopen bomenbestand van vele meters hoog en nu kijk ik tegen een enorme berg afvaltakken en blad aan en overweeg een professionele takkenhakselaar aan te schaffen anders kom ik er niet door heen. Bovendien kan ik een handel in open haard hout beginnen zodra die stammen zijn gekloofd. Maar ook daar zal een kloofmachine aan te pas moeten komen. Dus voorlopig kan ik nog tijden voort ijs en weder dienende.
Heb ook wat lomboks staan uit eigen kweek (geen idee welke soort), afgelopen zomer buiten, maar nu in de vensterbank, worden nu pas rood en middelmatig heet, stop ze in de vriezer. Anaheimer ken ik niet, geloof dat sommige rawit (goede is meestal lekker heet) ook omhoog groeit? Heetste peper is m.i. toch wel de Madame Jeanette uit Suriname, mss weet iemand of deze soort ook in Indonesie voorkomt?
Over hot gesproken:
http://www.sheknows.com/food-and-recipes/articles/805359/types-of-hot-peppers
en super hot : http://plazilla.com/top-10-van-heetste-pepers-van-de-wereld.
>>>>>>>>>en super hot : http://plazilla.com/top-10-van-heetste-pepers-van-de-wereld.<<<<<<<<<<<<
De meest voorkomende pepers in Socal zijn de Habanero, Serano en de jalapeno. En in mijn tuin heb ik o.a. de Thaise korte bijna rawit en de lange lombok.
Habanero is mij te heet, maar de skin zonder zaadjes is wel lekker in een gerecht. Voor vlees gerechten gebruik ik graag de Serano of de Thaise en voor groenten geef ik voorkeur aan de veel minder hete jalapeno. Mijn sambal gerecht "sambal ketjap" maak ik het liefst van de Thaise lombok.
Een vriend van mij, Rudie Gouthier, heeft in zijn tuin ook de Cherry lombok, een echt rode ronde vrucht met veel zaadjes maar totaal niet heet. Ideaal voor decoreren en salades.
Bovenstaande zijn mijn ervaringen in de keuken.
P.S. ik dacht dat de Habanero ook wel madam Janette wordt genoemd.
Hr Geenen, bedankt voor deze link, erg leuk!
Enne…komkommer en tauge gewoon in de azijn doen voor behoud.Ecologische komkommer het lekkerst.
Pak Somers,
Eigenlijk voor u een overbodige tip,maar mss,voor de andere
(sambal)bij liefhebbers.
De bezoekende honingbijen bepoederen en met toestemming
van de eigenaar ,loeren waar deze gemerkte bijen invliegen.
Afspraak maken om dan uit deze kast een stuk Raathoning
te verkrijgen met de bijzondere smaak uit de Kruidentuin.
Altijd goed.
siBo