Mijn ‘Indische realisatie’ kwam in 2008 toen mijn vaders familie precies vijftig jaar in Nederland was. Aan alle ooms, tantes, neefjes en nichtjes werd gevraagd: ‘Voel jij je Indisch?’ In eerste instantie wilde ik nee antwoorden, maar dat voelde niet helemaal ‘waar’. Maar wat er dan precies ‘Indisch’ aan mij was, wist ik ook weer niet. Lees verder.
-
- en
Indische Soos -
- Het archief van Indisch4ever
is best wel te filmen !!
...................
...................
.......... Bekijk ook
de archipelsite
met honderden topics.
Zoekt en gij zult vinden. ! -
Indische portretten
ingezonden door de lezers.
-
Thomson
Nassauschool Soerabaja
Depok
Wie is deze familie
Wolff
Tankbataljon Bandoeng 1939
Is de bruid Günther?
Wilde en Waldeck
Brouwer en Hagen
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
XXXXXXXXXXXXXXXXXX
Kerst 1930 a/b Baloeroan naar Indië
XXXXXXXXXXXXXX
Bertha Lammerts van Bueren-de WitXXXXXXXXXX zwieten 214
Bisch
!!!!!!!!!!!
Detachement Verbruiksmagazijn,
Hollandia
van Hall
Smith
Emy Augustina
Detajongens
von Stietz
de Bar
Soerabayaschool ca 1953
Wie zijn dit ?
Damwijk
Klein
IJsselmuiden
van Braam
Zuiderkruis
Foto
Koster
Versteegh
Baume
Falck
Boutmy
Otto
oma Eugenie Henriette Smith
Meliezer-Andes
christelijk lyceum bandoeng
christelijk lyceum bandoeng
Saini Feekes
Mendes da Costa
Anthonijsz
Bromostraat
Wie?
Tambaksari/Soerabaja-1946
Ornek
van Dijk
.Haacke-von Liebenstein
Theuvenet
Sollaart
Berger-de Vries
Foto's gemaakt door Henrij Beingsick
Augustine Samson-Abels
Samson
Huygens
Hartman
Otto en Winsser
Marianne Gilles Hetarie
Constance en Pauline
Versteegh
Lotje Blanken
Charlotte Hooper
John Rhemrev
Schultze
W.A. Goutier
Otto-Winsser
Bastiaans
Verhoeff
Beisenherz
Stobbe
Wendt-van Namen
Harbord
Pillis-Reijneke
Nitalessy-Papilaja
Reijneke
Oertel-Damwijk
Bruidspaar te Semarang
Daniel
Krijgsman
van Dun
Ubbens en van der Spek
Kuhr
Oertel
Nijenhuis-Eschweiler
Wie ben je
Philippi-Hanssens
Tarenskeen-Anthonijsz
Hoorn-Dubbelman
Mendes da Costa
Palembang
Indisch4ever 
Ik ben druk bezig geweest met het opsporen van mijn voorouders en heb daar al veel over kunnen vinden dankzij een drietal mensen die zich via stamboomonderzoek op een professionele manier in hebben verdiept. Helaas is het mij echter nog nooit gelukt om een foto van mijn opa Reinier Alphonse van Domburg Scipio en/of van mijn oma Itjih Soearih te vinden. Beiden zijn al vóór de 2e wereldoorlog overleden. Wellicht zijn daardoor foto’s van hen verdwenen. Ik zou het fantastisch vinden als iemand zich hen zou kunnen herinneren of zelfs een foto van hen zou hebben en mij daarover zou willen inlichten.
het is een leuk tijdverdrijf met je stamboom bezig te zijn. Maar hoe ver moet je terug? Per slot van rekening is iedereen mens. Ga 20 generaties terug hoeveel verre verre verre… opa’s en opa’s heb je dan?
Niet schrikken hoor meer dan een miljoen(2 tot de macht 20). En daar kan echt van alles tussen zitten van koning tot bedelaar.
Dan maakt het ook niet meer uit of indisch bent of niet. En ook niet uit welke land je komt. Het idee land bestaat amper 300 jaar. Er is maar 1 land en dat is de wereld voor iedereen. Groet.
Oja achternamen is ook een verzinsel van mensen voor mensen. Vroeger… was een voornaam toereikend. Kijk maar naar de bijbel dan verwijst hun ‘achternaam’ altijd naar de plaats waar ze vandaan komen. Bijv. Jezus van Nazareth, Maria van Magdalena, en ga zo maar door.
“Vroeger… was een voornaam toereikend. Kijk maar naar de bijbel dan verwijst hun ‘achternaam’ altijd naar de plaats waar ze vandaan komen. Bijv. Jezus van Nazareth, Maria van Magdalena, en ga zo maar door.”
Wat is vroeger? Duizenden jaren voor het christelijke geloof en hun bijbel waren er ook al mensen op deze aardbol. Wij hebben toch ook geen kritiek op je naam.
ik was verrast toen ik bij het surfen (zo noem ik het)wat over laten we maar zeggen Indo,s te lezen .Ik zit hier nu al heel lang.Werden toen in december 1975 als het ware er uit gegooid. Ben nu op een maandje na 87 en ben nog altijd nieuwsgierig naar heel veel dingen. Ik las over een familie Monfils in Semarang. Wie zou die zijn?
Die familie Monfils (nicknamed “Mompies”) uit Semarang hebben in de zelfde straat als ik gewoond, Pandean Lampèr, een paar huizen verder. De kinderen van toen moeten nu zo ongeveer tussen 75 en 85 zijn. Een hele muzikale familie. Er werd piano gespeeld en gitaar. Ik herinner me de namen Zusje, Edwin en Rick (?) Monfils. Er was geloof ik nog een jongen. Rick was ongeveer van mijn leeftijd (nu dus ongeveer 76 – 77). Volgens mij heeft hij een eigen band.
Zusje trouwde (in eerste echt) met Henk (toen “Hennie” of “Si Tikoes”) van Hek, die in het zelfde rijtje woonde. Ook Henk was muzikaal (piano, gitaar). Tegenover mij woonde dan nog Jan Reket of Raket, die heel mooi kon zingen. Ik herinner mij zijn vertolking van “Hör mein Lied, mein’ Violetta” (La Traviata?) in de voorgalerij van zijn huis. Als kleine katjong luisterde ik buiten geboeid, onder hun mangaboom. Een wereld ging voor mij open. Weer eens wat anders dan “Boenga Sakoera”.
Zo u contact wilt met deze Monfils-tak, dan weet ik nog wel een kanaaltje. Zusje leeft volgens mij nog, Rick ook. Van Edwin weet ik het niet.
Pak Pierre
Frederik Paulus Monfils uit Semarang was geïnterneerd.
Volgens deze interneringskaart (klik hier) woonde hij Pandean Lamper 10 te Semarang
Frederik overleed in 1950 las ik ergens.
Zijn echtgenote (gehuwd in 1922 te Semarang) was Therese de Graaff die in 1984 in Delft overleed.
Bij ons thuis heb ik die naam Monfils en Kneefel ook vaak horen vallen.
Of het familie van de Winssers uit Semarang waren of gewoon vrienden, weet ik niet want dat heb ik als kleine jongen nooit begrepen.
Huib
Huib,
Je oom Alexander Arthur Vladimir Winsser was gehuwd met Caroline Lucy van den Worm .
Alexander overleed in 1935 . Caroline hertrouwde in 1939 met Johannes George Monfils die in 1944 overleed met het zinken van de Junyo Maru
Foto Caroline: http://www.myheritage.nl/person-1500025_219513181_219513181/caroline-lucy-van-den-worm
Pandean Lampèr nr. 10 moet wel kloppen. Ik woonde 3 huizen verder op nomor 18. Daar tussen woonde de familie Pan Hek.
Even een correctie m.b.t. de kinderen Monfils. De jongste zoon heette niet Rick, maar René. Rick was/is een van de zoons uit het huwelijk van Zus Monfils met Henk van Hek.
Pak Pierre
Pierre de la Croix, op 15 mei 2013 om 11:05 zei:
Heeft Indonesia het curriculum, al dan niet aangepast aan de nieuwe situatie, voor haar bestuursambtenaren overgenomen?
———————————————————————————–
Yes , de programma van de Opleiding School Voor Inlandshe Ambtenaren ( OSVIA ) en Middelbare Opleiding School Voor Inlandsche Ambtenaren ( MOSVIA ) werden aangepast aan de nieuwe eisen.
Nu (?)heet het APDN (Akademi Pemerintahan Dalam Negeri ).
Verspreid in heel Nusantara.Zelfs op Papua.
Men kan daarna verder naar IPDN (Institut PDN)
Met 2 faculteiten waar men hun S1(strata 1=Bachelor) , daarna S2=Master, S3=ph.d halen.
Nou … dan hebben die kolonialen toch nog iets goeds achtergelaten!
Pak Pierre
Pak Bo ,
In onze tijd ken je nog lenggang-lenggok.
Nu ken niet meer.
Geen tijd , je moet snel naar de dokter gaan of de bus halen.
Ken niet zo lopen in een drukke pasar zoals Albert Cuijp Amsterdam of Kalverstaat.(de Passer Baroe van Amsterdam)
En sommigen zijn niet zo lenig meer als froeher.
http://www.youtube.com/watch?v=9_Yn2yWg2c8
Bedankt .tot volgende keer,dan tambah gulanya !
siBo
Maar dat sawahloopje blijf je toch wel houden Pak Bo …. slèrèt-slèrot, slerèt-slèrot.
Ik hoor sergeant der eerste klasse Bonimbie na ruim een halve eeuw nog schreeuwen: “Til je poten op, kloteklapperrrrrs ….. een, twee, een, twee, een, twee …..!”
Pak Pierre
Masa de rasechte indo op deze prachtige I4E site vergetenskè
de wereld beroemde zwaai; Lènggang -Lènggok
siBo
van Beek, op 13 mei 2013 om 23:17 zei:
En we noemen dit Dwi lingga salin soeara.
Pak P zegt ook : die woordherhalingen al dan niet met klinkerverandering zijn geloof ik typisch Indonesisch, althans Javaans of Maleis
——————————————————————————–
B.I is ook gebaseerd op Bhs Melayu , met veel Javaanse , Sundanese , Sanskrit leenwoorden.
Dwi Lingga betekent herhaling van stamwoord(?) .
Naast Dwi-Lingga Salin Suara heb je nog 4 andere soorten woordherhalingen
.
Ik heb “lingga” opgezocht in mijn Kamus (van J. Muh. Arsath Ro’is) maar niet gevonden. “Dwi” is zoals u ongetwijfeld weet “dubbel” als in “dwifungsi” en “dwibahasa”.
Wat zijn die 4 andere soorten woordherhalingen?
Pak Pierre
Pak Pierre,hoort de -latah- ook hierbij, want hoewel het
een zinloze napraterij is is het zeer kostelijk om het
op te wekken en na te doen.
Mag niet,maar tsja ..’t je leerde het van de ouderen.
siBo
Ja, een van mijn vele tantes had een baboe die lata was. Dikke pret voor ons kinderen. Dat zal mij aan de hemelpoort wel punten kosten ….
Pak Pierre
Voor degenen die het verhaal van “Tante Francine en wij noemden haar Tante Peransien” nog niet kennen.
http://www.imexbo.nl/tante-francine.html
e.m.
Zeer bedankt voor het verhaal en de onderleggende muziek. Hawaii gitaar is mijn favoriete instrument, om naar te luisteren alleen maar, helaas.
Als de lata haar overviel was de favoriet van de baboe van tante “Eh Tjina Babi”, waarna ze alles liet vallen wat ze in handen had.
Ben benieuwd of de moderne wetenschap zich over het verschijnsel heeft gebogen en zo ja, wat de uitslag van het onderzoek is. Heeft de “lata” iets te maken met neuro linguïstisch programmeren? Misschien moeten we Emile vragen.
Pak Pierre
WIKI (vert.) : Latah uit Zuidoost-Azië is een aandoening net als syndroom Tourettes waar de overdreven schrikreactie resulteert in abnormaal gedrag. De bij verrassing getroffen persoon zal beginnen met specifiek gedrag zoals schreeuwen, vloeken, dansende bewegingen en ongecontroleerd lachen. Bij provocatie,zoals meestal schok of acute angst, zou een latah persoon zich obsceen uiten ,schreeuwen, imiteren van woord, gebaar of actie , of automatisch commando’s gehoorzamen, dat hij / zij normaal niet volgt.
* Mensen met het syndroom van Gilles de la Tourette (GTS) vangen vaak veel meer prikkels uit de omgeving op dan mensen zonder GTS, te vergelijken met hoog sensitieve mensen.
Dank Pak Lemon, voor uw moeite. Had inderdaad gedacht aan verwantschap met het Tourette syndroom.
Rest mij dan nog één vraag: Komt “latah” in de vorm die wij uit Indië kennen alleen in Z.O. Azië (en misschien alleen de Indonesische archipel) voor of zijn er onder Arische Nederlanders in Nederland (ik bedoel niet besmet door Z.O. Aziatisch bloed en niet beïnvloedt door langdurig verblijf in Z.O. Azië), ook gevallen bekend en beschreven?
Pak Pierre
@Pak P dl X .Korèk2 in het web….”Latah is een psychische aandoening die voornamelijk voorkomt in Zuidoost-Azië.”
“Kunnen de aandoeningen amok en latah in Indonesië worden beschreven, als susto en dano in Latijns-Amerika, en talrijke andere syndromen die wel bekend zijn in andere culturen, maar niet of nauwelijks in Nederland.”
“In Jemen en de Amerikaanse staat Maine zijn vergelijkbare aandoeningen waargenomen, maar in hoeverre er verband bestaat tussen de aandoeningen is nog onbekend.Volgens de westerse classificatie zou de aandoening omschreven kunnen worden als dissociatieve stoornis niet anderszins omschreven.”
(Dissociatie : De geestesgesteldheid werd als eerste beschreven door de Franse psychiater Pierre Janet.
Een kenmerkend symptoom van dissociatieve stoornissen is de ‘terugkeer’ van de patiënt tot de orde van de dag, waarbij de acties, handelingen en/of gedragingen gedurende de periode van dissociatie tijdelijk volledig los kunnen hebben gestaan van de bewuste aansturing of zelfs medeweten van de patiënt.)
@ Pak Lemon,
Dat korek 2x in het web moet ik nog leren, het komt in ieder geval niet automatisch bij mij op.
Ik heb nog wat vragen over die aandoening(en), want mijn nieuwsgierigheid is gewekt, maar ik ga nu zelf maar korrek-korrek en oetek-oetek via de toverdoos.
Andermaal hartelijk dank voor de moeite!
Pak Pierre
Pak.P.
1. Kata Ulang Dw Purwa
Herhalingen van de basiswoord .
Met een wijzinging door a met e te vervangen.
Ik denk van een leenwoord zoals
Lalaki ( Sundanees ?) = Lelaki
Titirah = tetirah.
Veel woorden ben ik ook vergeten.
2. Kata Ulang Dwi Lingga
Herhaling van de basis woord
bapak-bapak
ibu-ibu
anak-anak
Ook woorden die toevoegingen hadden gekregen
pengumuman wordt pengumuman -pengumuman
Peng-umum-an = bekendmaking .
Umum = algemeen maken
3. Kata Ulang Dwilingga Salin Suara
gerak-gerak (meervoud van bewegen wordt gerak-gerik
4. Kata Ulang Berimbuhan( met toevoegingen )
Basis was nr 2
Main-main wordt BER-main-main
BER-Jalan -jalan
5.Tri(3) -Lingga
dar- de-r dor (pistoolgeluiden)
dag-dig dug ( hart).
M.Arsath Rois (Oom Rois) is oudstudent (Indologie ?) die tot de laatste der Mohikannen Indonesische studenten behoorde.
Kennis/vriend van mijn vader in Amsterdam , heb 3 jaren lang elke week-end/vakantie met hem gesproken over de “nieuwe” Bahasa Indonesia .Ik kom vers uit SMA .
Hij was na zijn studie in Nederland gebleven en getrouwd met een Amsterdamse .
Terima kasih banyak voor de grammaticales.
Jammer dat die mooie studie Indologie in Leiden met het verlies van de kolonie een zachte dood is gestorven. Heeft Indonesia het curriculum, al dan niet aangepast aan de nieuwe situatie, voor haar bestuursambtenaren overgenomen?
Pak Pierre
Mas Rob, op 12 mei 2013 om 13:27 zei:
De groeiende invloed van de Nederlandse cultuur was niet aan de Indo’s voorbehouden. Ook rijke chinezen en de inheemse elite kregen een tik van de Hollandse molen. In sommige priyayi huishoudens werd Nederlands de omgangstaal, de kinderen kregen Nederlands onderwijs en een groeien aantal studeerde in het moederland.
————————————————————————————–
Itu kelop betoel .
V.w.b de priyayi , in de meeste gevallen als ze verbonden waren aan het Inlandse bestuur , en toevallig kunnen bekostigen.
Een andere groep waren de kinderen van (ex) Vorsten/ bupathi’s.
In het begin werden de kinderen (soms de oudste) als de gedoodverfde opvolgers van hun vaders .
Mits ze geschikt werd bevonden .
Later heb je ook beroepsbestuurders , opgeleid als toekomstige BB-ers.
De meeste prijaji’s waren soms “arm”, sommigen zo arm als een masigit rat ( versie van kerkrat) .
Veel van de “rijke” Chinezen spreken geen Nederlands .
Alleen een klein deel die hun kinderen naar de HCS ( na 1908) sturen , en een klein deel ging naar de ELS .Soms via de omweg eerst HCS .
Ik heb vroeger vaak “rijke” oudere Chinezen ontmoet die de Bahasa Indonesia niet eens beheersen.
Vaak zelf made man . Maar goed in de handel.
Een van mijn vroegere kennissen, de brave man is al enkele jaren overleden, was een peranakan Chinees die in zijn jonge jaren rechten had gestudeerd in Nederland. Terug in Indonesië was hij “in zaken” gegaan.
Zowel hij als zijn vrouw spraken vloeiend Nederlands – net zoals zijn ouders. Wat ik grappig vond, was dat typisch indische gerechten als indische macaroni, zwartzuur en kaasstengel als familierecepten werden gekoesterd.
Dat zette me wel aan het denken. Zou het niet kunnen zijn dat de Indische mengcultuur niet was/is voorbehouden aan de indo’s en dat die cultuur veel veelvormiger was/is dan we vaak aannemen?
Terzijde, het is een vergeten groep, de Chinezen die na de oorlog vanuit Indonesië zich in Nederland hebben gevestigd. Pas onlangs hoorde ik van het bestaan van de vriendenkring Lian Yi Hui. Informatie over de vriendenkring is te vinden op hun website. http://www.vriendenkringlianyihui.com/lian-yi-hui/
Er is zowaar ook een boek verschenen over de peranakan chinezen in Nederland: http://www.bol.com/nl/p/indonesische-chinezen-in-nederland/1001004010207734/ . Ik heb het nog niet gelezen, maar staat in de wachtrij.
Mas Rob, op 15 mei 2013 om 09:41 zei:
Zowel hij als zijn vrouw spraken vloeiend Nederlands – net zoals zijn ouders. Wat ik grappig vond, was dat typisch indische gerechten als indische macaroni, zwartzuur en kaasstengel als familierecepten werden gekoesterd.
————————————————————————————-
Omdat ze tot de “oude garde behoren”.
Nederlandse opleiding en vorming.
Die kaasstengels , schuimpjes , sprits , ananas taart , spekkoek, rundertong, ayam kodok , pastel tutup etc zijn qua smaak en kwaliteit superieur in vergelijking met wat je nu in Indonesia (bij malls ) werden verkocht .
Dat zijn de zgn resep turun temurun ( herhalingswoorden) , vaak met eigen toevoegingen.
Ook hebben veel Indonesische families hun “geheime” Europese/Hollandse recepten.
De Indo(nesische)-Chinese diaspora in Nederland is goed georganiseerd , vaak zijn ze goed gestudeerd ( geen Cina restoran van China-Hongkong of vaste land , ex sailors , die vroeger pinda’s verkopen). Pinda leka lekka.
In de USA zijn ze ook goed georganiseerd .
Met goede netwerk.
kabarinews.com of http://www.indonesiamedia.com
Kabari is Indonesian Magazine printed in US distributed Nations wide,
De leden zijn meestal jonge Chinese Indonesiers die in USA studeren en daar wonen en werken.
Omstreeks 1972 studeren bijna 100 Indonesische studenten in Nijmegen (tandheelkunde-medicijnen) , de meesten waren (Javaanse Chinezen).
Volgens mij zitten de meesten in Nederland.
Er waren toen ongeveer 3 niet Chinezen o.a ene Sidia
Pak P .
Alles wat je geschreven hebt over K de gang , de buren etc wordt door mijn sobat onderschreven.
Hij beweerde dat jullie mss in dezelfde klas of school hebben gezeten.
Die Om Bob , is ook een bekende persoon.
Ze hebben tennisbaan bij hun huis.
Die andere Matulessy de broer van Bob.
Voor de Jonkies onder ons ( word oud dese) , als iemand of een familie “belangrijk” of rijk was , dan gebeurt het weleens dat er een boulevard , een laan of een GANG naar hun naam genoemd werd.
In Batavia heb je bijvoorbeeld Gang Chaulan , Gang Scott, Gang Thomas en Gang Hauber.
Ister 2 of 3 Gang Hauber , was ooit de rode buurt van Petodjo.
Volgens verhalen komen vaak mensen uit de Tangsi KNIL bij Laan Trivelli.
Nu hebben ze een andere naam Jalan Sadar .
Anekdote: weet niet of het waar is .
Tijdens een leuk samen zijn van toen 2 Gen Indo Jongeren( nu zijn ze opa’s) vertelde iemand dat hij Hauber heet.
Dus de andere jongens oud Betawinezen ging gelijk giechelen.
Wah , itu toh die beroemde RLD ?
Pak Suriya, vroeger was er ook nog
de gang Cekèk banting in de beruchte buurten.
siBo
Tja ….. ik word hoe langer hoe nieuwsgieriger Pak Surya, maar als die sobat van u de karung niet van zijn kepala wil trekken, dan houdt het op.
In ieder geval prettig dat hij mijn herinneringen met de zijne ondersteunt. Anders denken alle lezertjes dat ik maar wat zit te ngaworen en hallucineren op mijn zolderkamertje, 60 jaar en meer na dato.
Een van de Matulessy’s woonde geloof ik op Sompok, niet ver van Gang K. Daar moet de privé tennisbaan dan ook zijn (geweest).
Voor des sobats genoegen nog 2 te binnengeschoten namen van Indo gezinnen die op Pandean Lampèr woonden: Haighton (Ferry, Amy, Mary) en Raket. Jan Raket kon goed zingen, ik herinner mij dat uit zijn voorgalerij achter de grote manggaboom “Viola, mein’ Violetta” weerklonk, onder pianobegeleiding van één van de Monfilsjes.
Naast Gang Kolmus herinner ik mij Gang van Haastert (Van H. van de dokaronderneming) en Gang Schmalz (Gang Semal voor de inlanders). Ik weet niet wat meneer of mevrouw Schmalz hebben gedaan om een Gang naar zich genoemd te krijgen.
Gang DelaCroix isterrrniet, was te moeilijk uitspreekbaar neem ik aan, ofschoon 3 broers De la Croix onder wie mijn Pa, voor de oorlog toch beroemdheden moeten zijn geweest bij Go Ahead op de Sètèran. Over deze Semarangse voetbalvereniging bestaat geloof ik nog een leuk gedicht in Petjok.
Pak Pierre
Dag Meneer de la C., may I pick your brains a bit (so to speak..), wat betekent ‘ngaworen’?
Groetjes en bvd, Nadia.
Anoniem was ik dus, mea culpa.
Dag Nadia (je hebt me ooit eens geschreven dat ik “Nadia” mocht zeggen en schrijven),
Er valt bij mij niet zo veel brain te picken, maar dit lukt nog wel:
“Ngawôren” is het tot Nederlands werkwoord omgevormde javaanse/maleise werkwoord “ngawôr”, oftewel jokken, fantaseren.
Het was in het oude Indië gewoon om van inheemse werkwoorden Nederlandse te maken, zoals mandiën, makannen, tidoeren, enz. Daar maak ik mij als koloniale diehard nog steeds aan schuldig. Mijn uit Duitsland afkomstige vrouw wordt er gek van, maar is gelukkig nog niet weggelopen .
In mijn Kamus Praktis van het moderne BI staat voor “ngawur”: wartaal praten, “dia ngawur” = hij zegt maar wat.
Groetjes,
Pak Pierre
Ah, dank U wel voor de uitleg, die moet ik onthouden!
Groet, Nadia.
Pak Pierre is iseng-iseng niet een vergelijkbare term met ngawur?
@ Nadia: Gaarne tot je dienst. Veel plezier met de pas verworven kennis!
@ Mas van Beek: U denkt nog steeds dat ik alles weet.
Iseng-iseng was mij niet bekend, maar mijn oude woordenboek Indonesisch – Nederlands van Poerwadarminta en Teeuw bood uitkomst. Het is Bataviaas (dus niet Semarangs) Maleis en betekent “zo maar iets doen om iets te doen te hebben; uit verveling, (voor de) flauwekul” betekent.
“Iseng” sec = lastig, overal aanzittend.
Come to think of it, die woordherhalingen al dan niet met klinkerverandering zijn geloof ik typisch Indonesisch, althans Javaans of Maleis. Een bloemlezinkje:
Gembar-gembor
Kempas-kempis
Kotjar-katjir
Mrangas-mringis
Gerang-gereng
Bolak-balik
Petang-peteng
Plampang-mlompong
Wie weet nog meer?
Pak Pierre,
Mondar-mandir
Gerak-gerik
Lauk-pauk
Warna-warna
Serta-merta
Sajoer-majoer
Tjompang-tjamping
Pontang-panting
Sana-sini
Seloek-beloek
Hingar-bingar
Serba-serbi
Ramah-tamah
Hiroek-pikoek
Mentjla-mentjle
Tjengar-tjengir
Ketar-ketir
Basa-basi
Tengak-tengok
Komat-komit
Ida-idoe
Oedat-oedoet
Djowal-djawil
Gobal-gaboel
Lolak-lolok
En we noemen dit Dwi lingga salin soeara
Teng Teng
Kedeng kedeng
e.m. 😉
Zoveel als Pak Pierre en Van Beek ken ik er niet… Weet wel eentje die nog niet is genoemd: Gerak-gerik.
In mijn Kamus Praktis van het moderne BI staat voor “ngawur”: wartaal praten, “dia ngawur” = hij zegt maar wat.
Groetjes,
Pak Pierre
Ik begreep er ook niets van. Ik spreek al geen maleis, maar als de woorden ook nog worden verbasterd, wordt het heel erg moeilijk. Ik heb he dan ook opgegeven.
Wanneer ik ingezonden stukken leest met een mengelmoesje, sla ik het gewoon over.
“Sana-sini”. Dit is toch geen woordherhaling? diesini, disitoe, disana: hier, daar, ginds.
En is Kedeng kedeng niet een onomatopee? Net als ketebok ketebok en klènong klènong?
Ha … die meneer Somers, u laat zich ook zomaar in het ootje nemen, nie..waar? Maar u heeft het bij het juiste eind: Guus Meewis dus.:)
http://www.youtube.com/watch?v=jSa8zh7PiHg
Overigens. een talentvolle zoon uit het arbeidersmilieu, leeftijdsgenoot van mij, heeft door en na lange avondstudies een topfunctie verworven in het bedrijfsleven, maar bleek helaas een sluipende ziekte onder de ledenen te hebben. Uitgerangeerd!
Sprak hem recent bij de MCD. Was opgewekt van zin, want onlangs drie weken met Moluks/Timorese bini’nya in China geweest. Mooie tijd gehad. Reden: op bezoek bij schoonouders oudste zoon. De laatste afgestudeerd Ruimtevaarttechniek Delft ontmoette tijdens een stage in China zijn -inmiddles huidige- aanstaande echtgenote. De laatste heeft overigens een broer!?
U begrijpt wel waarom ik de hiervoorstaande associatie kreeg.
e.m.
e.m.
Typo: beneden een e.m. te veel en boven een ‘niet’ te weinig.
Kedeng-kedeng …… mijn hart gaat ding-kading-kading, kading-kading, kading-kadoe ……”
Bedankt allemaal voor de aanvullingen op mijn bloemlezingkje. Het wordt een leuk lijstje. Misschien dat ik andere fanatici kan verblijden met de aantekening dat ook de dieren- en culinaire wereld in Indonesië niet is ontsnapt aan het fenomeen woordherhaling:
Dieren:
Oeloeng-oeloeng
Alap-alap
Oendoer-oendoer
Orong-orong
Koera-koera
Lekkers:
Bolang-baling
Kolang-kaling
Zijn er nog meer binatangs en eetwaar met dubbele naam?
Pak Pierre
P.S. speciaal voor de heer Geenen, die o.m. schreef:
“Ik spreek al geen maleis, maar als de woorden ook nog worden verbasterd, wordt het heel erg moeilijk. Ik heb he dan ook opgegeven.
Wanneer ik ingezonden stukken leest met een mengelmoesje, sla ik het gewoon over”.
Dat is uw goed recht meneer Geenen. Ik sla ook stukken over die mij niet interesseren of waar ik niets van begrijp en ook niets van wil begrijpen, hoewel het laatste dom is, want er valt altijd wel wat te leren.
Maar die verbasteringen en dat mengelmoesje waren vast onderdeel van de dagelijkse gesprekken van Indo’s én totoks in het goede oude Indië. Juist de totoks mengden in hun Nederlands graag al dan niet vernederlandst Maleis, wellicht om te laten merken dat zij geen “baroe” of “baar” meer waren.
De ene totok kon b.v. tegen de andere zeggen: “Ik moet nog even kijken naar mijn barang in de goedang en ga daarna mandiën”.
Waarmee ik slechts wil zeggen dat dit soort verbasteringen en mengelmoesjes ook tot het Indisch cultureel erfgoed behoren en als zodanig thuishoren op sites als I4E.
PP
Heer EM (14 mei 2013 om 14:06) Ja, maar ik ben ook zo degelijk!? Volgens mij is ‘mijn’ Chinees geen familie van ‘uw’ Chinees. Maar er studeren dan ook zoveel Chinezen in Delft.
@Pierre de la Croix: Het gedicht over de Semarangse voetbalvereniging hoorde ik voor het eerst in Bersiapkamp Sewugalur ca. 1946 voorgedragen door Didi de Lang: hieronder een link naar de tekst ervan: http://serveam.com/sewugalur_besloten/gohed.htm
Hartelijk dank Pak Vermaes, ik had al stiekem gehoopt dat iemand dat gedicht zou opdiepen. Ik weet het niet zeker, maar misschien is er nog een andere versie in omloop.
Gelukkig dat in het bersiapkamp toch nog enige afleiding werd geboden, het zal er grosso modo niet prettig zijn geweest. Wie was Didi de Lang, een bekend persoon in die tijd of zo maar een lotgenoot?
Pak Pierre
@ Van Beek, Boeroeng en Pak P.P
Verhaal van Ibu Joke -M is in grote lijnen waar.
Het is dezelfde guru van Pak.P.P
Heb ook gecheckt bij mijn sobat.
Hij vertelde over Zusterschool, later broederschool in Bangkong .
Vroeg of Pak PP ene familie Fried kent , Fam Zwartjes , en vertelde iets over Bakalweg.
Wat niet klopte is dat Ibu Kolmus uit Belanda kwam ( Ibu Kolmus ini berasal dari Belanda.)
Ze kwam uit Semarang ( Indische ) , de Gang Kolmus is genoemd naar haar familienaam.
In ieder geval , het is “dunia kecil” .
Over guru van de oude stempel, dat heb ik zelf ervaren bij mijn moeder, haar zus en oudste zus .
@ Pak Surya,
Leuk plotseling die namen uit een ver Semarangs verleden. Andere aanknopingspunten voor uw sobat:
1. In mijn herinnering was op Bangkong zowel een broederschool (voor de jongens) als een zusterschool (voor de meisjes) gevestigd, maar ik kan mij in de chronologie vergissen.
2. Familie Fried (“Prit” voor de Javanen) woonde ook op PL, even verder naar het oosten richting bandjirkanaal en Kablok. Ik herinner mij een jong volwassen dochter Yvonne, die “Kembang Goendoel” werd genoemd.
3. Andere families met bekende Indo namen in de straat: Flinkerbus, Monfils (muzikale familie), van Hek (daar werd ook gemusiceerd), Rader, Ronkes, Moerman (Ronnie), van Hooijdonk (meisjes Bea en …?), Barkey, Bokelman, Brinkman (Chris Petis en Erie Berie), onderwijzeres mevrouw Tientje Staal.
4. Verder bewoonden Chinezen en Indonesiërs de straat. Naast ons woonde de Indonesische arts Soetopo met zoon Johnny en dochter Wiwi.
5. De Kolmussen waren duidelijk Indisch, gemend dus, geen totok.
6. Mijn tante, de eveneens als “streng” bekend staande “juffrouw Bonjer”, was na de oorlog enige jaren hoofd van de Lagere School met den Bijbel op Pandean Lampèr. Namen van de onderwijzeressen die ik mij herinner uit die begintijd zijn juffrouw Ellie Tjoa, Trees Liem, Emmy Fredzes, Lili Ohlenroth, Koch – Portier en onderwijzers Oei Ping Ho en Liem Ek Jan.
Pak Pierre
Boeroeng zegt: De meeste indo’s die naar Nederland gingen waren al bij geboorte Nederlands van nationaliteit en ze groeiden op in de Nederlandse cultuur te Indië.
Maar nationaliteit en cultuur vielen niet samen. Daarbij veranderden culturele identiteiten in de loop van tijd. In 1880 was sarong en kabaya voor een totok vrouw in de tropen gewoon, veertig jaar later not done.
Snellere verbindingen met het moederland en een instroom van Nederlandse vrouwen veranderden de koloniale samenleving. Indo’s waren er natuurlijk in soorten en maten, maar allen begonnen zich, de een meer de ander minder, te richten op de Nederlandse cultuur, of beter, hoe deze cultuur zich manifesteerde in Indië.
De groeiende invloed van de Nederlandse cultuur was niet aan de Indo’s voorbehouden. Ook rijke chinezen en de inheemse elite kregen een tik van de Hollandse molen. In sommige priyayi huishoudens werd Nederlands de omgangstaal, de kinderen kregen Nederlands onderwijs en een groeien aantal studeerde in het moederland.
Toch gaapte er een kloof tussen bevolkingsgroepen, een kloof die rechtstreeks verband houdt met het koloniale mores. De kloof werd niet overbrugd. In mijn optiek dé indische tragedie…
@ Mas Rob: “De groeiende invloed van de Nederlandse cultuur was niet aan de Indo’s voorbehouden. Ook rijke chinezen en de inheemse elite kregen een tik van de Hollandse molen”.
Ach … zo slecht was die cultuur toch ook weer niet. Zeker niet slechter dan andere culturen.
Ik meen te weten dat de Nederlands sprekende “inheemse elite” en “rijke Chinezen” waar u over schrijft na de souvereiniteitsoverdracht een nieuwe elite in de republiek vormden en zich onder elkaar bleven bedienen van het Nederlands.
Toen mijn moeder en tante nog leefden gingen er karrevrachten Libelle’s en Margrieten en Nederlandse boeken naar hun kennissen in Indonesia terlaloe Merdeka.
Pak Pierre
Ja, daar heeft u gelijk in. Ik drukte me negatiever uit dan ik bedoel.
“karrevrachten Libelle’s en Margrieten” Dat heeft mijn moeder lange tijd ook gedaan.
Pierre de la Croix, op 12 mei 2013 om 13:43 zei:
Ik meen te weten dat de Nederlands sprekende “inheemse elite” en “rijke Chinezen” waar u over schrijft na de souvereiniteitsoverdracht een nieuwe elite in de republiek vormden en zich onder elkaar bleven bedienen van het Nederlands.
————————————————————————————–
Betoel Pak.
Na 1957 doen ze het niet meer in het openbaar , wel thuis of onder familie/vrienden.
Trouwens niet alle 1.900.000 Indonesiers die Nederlands “beheersen( lezen en schrijven) behoren tot de “inheemse elite” .
Moet effe nalezen of het aantal van Soetan Takdir Alisjahbana wel goed was.
Onder “elite”versta ik dat mensen naast hun afkomst ook financiele en politieke macht hebben.
@ Pak Surya,
De kreet “inheemse elite” had ik gemakshalve maar overgenomen van Mas Rob.
Het was in zekere zin toch ook een “elite” die onder elkaar ook Nederlands sprak, c.q. een groep mensen die voor het grootste deel tot de bovenlaag van de groep “inlanders” werden gerekend, doorgaans zij die niet of niet uitsluitend op een HIS of Kartinischool Nederlands hadden geleerd.
Pak Pierre
Mas Rob, op 12 mei 2013 om 13:27 zei:
Maar nationaliteit en cultuur vielen niet samen. Daarbij veranderden culturele identiteiten in de loop van tijd. In 1880 was sarong en kabaya voor een totok vrouw in de tropen gewoon, veertig jaar later not done.(1)
Snellere verbindingen met het moederland en een instroom van Nederlandse vrouwen veranderden de koloniale samenleving. Indo’s waren er natuurlijk in soorten en maten, maar allen begonnen zich, de een meer de ander minder, te richten op de Nederlandse cultuur, of beter, hoe deze cultuur zich manifesteerde in Indië.(2)
De groeiende invloed van de Nederlandse cultuur was niet aan de Indo’s voorbehouden. Ook rijke chinezen en de inheemse elite kregen een tik van de Hollandse molen. In sommige priyayi huishoudens werd Nederlands de omgangstaal, de kinderen kregen Nederlands onderwijs en een groeien aantal studeerde in het moederland. (3)
—————————————————————————————-
1.Toen Raffles in Batavia was staat hij vreemd te kijken dat de elite, dames in het bijzonder slecht gekleed zijn .
Niet Europees , dus op zijn “Indisch”.
Na zijn vertrekt ging verinlandsching proces verder.
Dat later na 1900 not done was is ook te begrijpen , de baboes gebruiken toen ook sarong en kabaya.
Trouwens de Heren gebruiken ook kabaya , een soort japon/Jubbah .
Vorige week las ik het in Oud Batavia deel 1 (1921)
Dus een Chinese-Japanse ( japon) en Arabische invloed .
2.Logisch willen de Indische elite in Batavia ( ook in andere grote steden ?) richten op de Nederlandse cultuur .
Als het kan willen ze graag wonen in de buurt van Koningsplein.(Weltevreden).
Hoe verder ze van de Koningsplein wonen( nu Monas -Monument Nasional waar de beroemde Pasar Gambir werd gehouden) hoe minder belangrijk ze waren.
En toch zijn als ze naar Nederland gingen vaak als minderen van de echte Totok worden gezien.
(Bron de Indo.)
Lees ook het boekje van Bas Veth : Het leven in Nederlands Indie 1900
3.Klopt.
bij de huizen van de eerste lichting van de nationalisten in Indonesia werd Nederlands vaak als 2de taal gebruikt.
Moeten ze die omstreden( voor velen) Regerings Reglement van 1864 om de E.L.S open te houden voor kinderen van Inlandse Hoofden en Groten niet invoeren .
Zie ook in Het Land van de Overheersers Deel 1 KITLV van Harry Poeze.Verhaal over Indonesiers tussen 1600-1950.
Ben eens met Mas Rob dat er een kloof was, bij de Indische Nederlanders ging het verder op een geniepige manier , werd meegenomen naar Nederland .
Bij de Inlanders/Nederlandse onderdanen speelt het geen rol meer , ze hebben afscheid genomen op 17-08-1945.
Boeroeng zegt: De meeste indo’s die naar Nederland gingen waren al bij geboorte Nederlands van nationaliteit en ze groeiden op in de Nederlandse cultuur te Indië.
Ik denk dat dat zeker zo was in mijn geval vanwege de familie tak van moeders zijde.
Haar vader, mijn opa, Henri Chevalier (sprak ook frans) was groot grond bezitter, had een hotel en restaurant, bezat een auto dealer van 2 Amerikaanse auto merken Hudson en Desoto, had renpaarden en was vendu meester. Zijn vrouw, oma Beljaars, was de dochter van ene plaatselijke heerser (kraton koning, of hoe je dat ook wil noemen).
Na de oorlog in Tjideng, werkte mijn moeder op een of ander ministerie en oma regelde het huishouden met strakke hand en een van de regels was dat wij goed Nederlands moesten leren en niet met het personeel mochten (Maleis) praten.
Wij kinderen werden op die manier gevormd en groot gebracht.
Pierre de la Croix, op 12 mei 2013 om 10:46 zei:
Ahso deska … nu komt de ketèk uit de mouw,
Kent die oude sobat van u – inderdaad een (leef)tijdgenoot – mij en zo ja, siapa dia?
—————————————————————————————
Itu dia , een grote zwarte lutung .
Kan geen namen noemen, katanya wegens privacy redenen.
In mijn anekdotes / omong kosong verhalen over pan froeher kan ik soms vele namen noemen , maar wil toch nog terug komen naar mijn kampung .
Want het is “dunia kecil” geworden door internet .
Vooral als je in de feesboek zit.
@ Pak Surya,
Privacy is voor mij ook heilig. Maar als ik goede dingen schrijf (en “streng” voor een schooljuf die bovendien met krijtjes naar dromende leerlingen smijt is in mijn optiek “goed”) over personen, zeker van heel lang geleden, dan wil ik wel eens een naam noemen in de verwachting dat betrokkenen of nabestaande familieleden het niet erg vinden.
Wat uw sobat betreft: Ach …. ik ben als “yesterday’s man” natuurlijk veel bezig met het verleden (want hoe langer hoe minder toekomst), anders struin ik niet rond op I4E. Vandaar mijn vraag.
Als uw sobat mij kent of denkt te kennen uit een stukje gemeenschappelijk Semarangs verleden, ik vermoed nu van de Lagere School op Pandean Lampèr en later, toen die school werd opgeeist voor, naar ik meen, een SMP, in klaslokalen van de Chinese School (Tjong Wa Hwie?) aan de Karreweg (?), dan zou hij u als hij dat wil toestemming kunnen geven om zijn naam, rang en registratienummer aan mij te openbaren.
Enfin, kijkt u maar. No big thing.
Pak Pierre
Pak P
Ik heb hem over I4E verteld en bepaalde topic laten lezen.
Hij is gesteld op zijn privacy .
Als “leerling”van die mevr M-K is hij ook kritisch over mijn B3( Bahasa Belanda Bengkok) .
Gelukkig niet zo kritisch zoals mijn moeder (mijn vader is niet zo streng ).
Weet niet of ik een kleine klap of traumatische ervaring heb overgehouden van al die correcties van mijn moeder ( guru van de oude stempel) , maar ben wel opgelucht toen het gebruik van bhs belanda na 1957 min of meer not done was .
Na tig jaren in Blandaland ken ik nog steeds geen fatsoenlijk Nederlands schrijven.
Heb niet eens de verplichte inburgering eis van level NT1 gedaan , wilde zelfs gaan procederen tot de RvS , desnoods tot Straatsburg .
@ Pak Surya,
Er zijn mensen die zonder diploma’s succesvol dictator zijn geworden, dus met u zal het ook wel loslopen.
V.w.b. die jeugdtrauma’s: Ongevaarlijk zo lang u zich door dezen niet op den kop laat zitten. “Op U komt het aan” is de slogan van een wereldwijde club (doch niet in de meeste moslimlanden) die zich richt op verbetering van het individu en daardoor van de mensheid als geheel (maar waarvan menig lid het met de eigen verbetering helaas niet zo nauw neemt).
Nu ja, als uw sobat het liefst met een karung over zijn hoofd door het leven gaat, dan dien ik dat te respecteren.
Ik heb maar 1 jaar bij juffrouw Joke M. in de klas gezeten, de 5de klas, schooljaar ’49 – ‘ 50 als ik mij goed herinner. In die klas zat volgens mij geen Javaanse jongen, naast Indo’s veel Chinezen, een anak Timor en een anak Menado.
Daarna naar de Gergadjischool gegaan omdat daar het Nederlands lager onderwijs werd voortgezet en vervolgens naar de “concordante” HBS, tot die ook gesloten dreigde te worden. Toen achtte mijn moeder de tijd rijp om mij (en mijn zusje) op de boot te zetten naar Negeri Koud. “Voor jullie bestwil” katanja. Ik denk dat ze gelijk had. Er waren andere incidenten die het besluitvormingsproces van mama een “boost” moeten hebben gegeven. Zij bleef nog 4 jaar in Semarang omdat haar man, mijn stiefpa, nog niet weg mocht van zijn bazen in Amsterdam. Het waren vier hele moeilijke jaren.
Dat was een openhartig stukje “back to my roots”. On topic dus.
Pak Pierre
Is zij Joke Kolmus?
–
En wat staat hier over Ibu Kolmus?:
Boeroeng, het gaat over een jongen die verteld wat zijn moeder allemaal heeft meegemaakt met die lerares in Semarang. Zij was van Nederlandse komaf(Indo dus) en was erg streng , wat voor achtergrond je ook had.
Al haar leerlingen slaagden en had strenge maatregelen als je iets verkeerd deed. Ze had geloof ik geen man en kinderen.
Een opmerkelijke zit vind ik dit: Kata mama, setiap kali diwawancara dimanapun, beliau selalu berkata bahwa beliau mendedikasikan dirinya sepenuhnya untuk mendidik anak-anak di Indonesia karena merasa berdosa bahwa bangsanya pernah menjajah bangsa Indonesia sangat lama.
Vertaling: volgens mama, elke keer als ze geinterviewd werd(waar dan ook), vertelde ze altijd dat zij zich keihard inzetten voor de opvoeding van de kinderen omdat ze zich zondig voelde dat haar volk(de europeanen) het Indonesische volk heel lang heeft onderdrukt.
De schrijver van het artikel is eigenlijk verlegen dat een mevrouw van een ander volk zich zo inzetten voor de vooruitgang van de kinderen in Indonesie. Ze is zelfs niet getrouwd, nooit teruggeweest naar haar geboortegrond, haar hele leven heeft ze zich ingezet om het Volk op te voeden. En dan trekt hij de vergelijking met de huidige leraren dat ze niet zoals zij is etc etc.
Boeroeng, op 12 mei 2013 om 13:59 zei:
Is zij Joke Kolmus?
Ik meen op de foto Joke’s (vermoedelijk) jongere zuster Bep te herkennen, ook onderwijzeres. Bep trouwde met een heer Zwartjes, weduwnaar of gescheiden man met kinderen, van wie ik mij alleen een zoon Arthur herinner.
De familie Zwartjes – (Bep) Kolmus woonde in Semarang aan de Bakalweg, een toen op de sawah doodlopend zijstraatje van de straat waar ik woonde, Pandean Lampèr.
Pak Pierre
Pierre,
Deze dan?
http://www.myheritage.nl/research/collection-1/myheritage-stambomen?itemId=126194131-1-19&action=showRecord
Bep Zwartjes-Kolmus: http://www.myheritage.nl/research/collection-1/myheritage-stambomen?itemId=126194131-1-21&action=showRecord
@ Pak Boeroeng bij foto 2:
Dat zou best kunnen, maar ik ben niet zo zeker als bij de foto van Bep. Joke was in mijn herinnering donkerder dan Bep en forser. Voor de klas had zij een kloentje in het haar.
In mijn herinnering was Bep een gezellige flap-uit die voor een Indische wat geaffecteerd praatte, Joke was rustig en down to earth.
Niettemin is er een duidelijke gelijkenis te bespeuren. Of er behalve Joke en Bep nog andere zusjes Kolmus waren is mij niet bekend.
Bep kreeg uit haar huwelijk met de heer Zwartjes nog een dochter, die de mooie Noor(d)se naam Ranghild kreeg. Van zo’n naam had nog niemand gehoord, daar sprak de hele buurt over. Ranghild zal nu net de AOW-leeftijd hebben bereikt, indien zij nog ergens op deze wereld leeft.
Ik kan niets met de http/www verwijzingen die je hebt bijgevoegd.
Pak Pierre
Pierre,
Ken je de linkjes niet openen ?
Dit is Bep:
Neen, te tolol en/of te takoet. Is de inhoud interessant voor mij, i.e. staat er meer over de Kolmusjes?
Pak Pierre
Pierre,
Ik heb een pdfje gemaakt . Een paar pagina’s van die site
Klik om toegang te krijgen tot kolmus.pdf
De eerste 2 foto’s zijn de zussen Kolmus, beide met een Matulessy gehuwd.. zie de pdf-bijlage
Itoe dia selamanja …. je hebt het onleesbare voor mij leesbaar gemaakt. Ik dicht jou Messiaanse krachten toe.
Ik heb met rode oortjes en wangetjes van opwinding naar dat stukje stamboom gekeken. Altijd spannend. Wat een kinderen weer …. Coen had gelijk, er kon in Indiën wat groots worden verricht.
Tevens begint mijn geheugen afdeling Semarang steeds beter te draaien. Inderdaad, er waren 2 zusjes Kolmus met een Matulessy getrouwd. Ik weet zeker dat de man van Joke “Bob” heette en in Semarang enige roem genoot als tennisspeler. Ik herinner mij een donkere, goedlachse man op een fiets. Joke en haar man zijn, voor zover ik weet, niet naar Nederland gegaan en Joke zou in kommervolle omstandigheden zijn overleden. Ik hoop niet dat die vage herinnering aan een opgevangen gesprek waar is.
Bep was dus de jongste, met 2de naam Albertina. Haar dochter uit haar huwelijk met Zwartjes heet(te) zo komt nu ineens bij mij op, niet alleen Ranghild, maar heeft/had als 2de naam ook Albertina.
Kasian, Bep al zo vroeg gestorven, 42 jaar oud. Van de andere Kolmuskinderen weet ik niets.
Ach ja … van oude mensen en de dingen die voorbij gaan …….
Pak Pierre
Mijn overgrootvader werdt erkent door zijn Engelse vader en had een Javaanse moeder. Hij moet de Engelse nationaliteit hebben gehad want gedurende zijn studie in Engeland kwam hij voor op de volkstelling daar.
Overgrootvader trouwde met mijn overgrootmoeder die ook erkent werd door haar Engelse vader en ze had een Javaanse moeder.
Hoe is mijn grootvader aan de Nederlandse nationaliteit gekomen?
Ik geloof niet dat dat makelijk ging.
“In het begin van de 19e eeuw behoorde het concubinaat geheel tot de Bataviase zeden, en werd de onwettige eega met vrijwel dezelfde achting behandeld als de legale” (Van Marle, 1952, p.483). In het laatste kwart van de19eeeuw nam het belang van het concubinaat af mede door de komst van meer vrouwen uit Nederland en doordat het wettig gemengde huwelijk vaak in de
plaats van het concubinaat kwam. Als gevolg van de verbeterde omstandigheden nam de overkomst van het aantal mannen en
vooral vrouwen toe. In de periode 1880-1895 waren er onder de Europesebevolking naar schatting 500 vrouwen
per 1000 mannen, en rond de Tweede Wereldoorlog waren er evenveel vrouwen als mannen (Van Marle, 1952, p. 320).
Meer dan tevoren kwamen employé’s en ambtenaren getrouwd naar Indië of lieten hun meisje als ‘handschoentje’
overkomen2 (Nieuwenhuys, 1982, p. 90). Hieraan dient te worden toegevoegd dat onder de categorie Europese vrouwen ook inland-
se vrouwen voorkwamen die deze status hadden verkregen door hun huwelijk met een Europese man.
Hoewel gemengde huwelijken reeds kort na de komst van de Nederlanders in de archipel voorkwamen (Van Marle,
1952, p. 314) was het aangaan van zo’n huwelijk niet een vanzelfsprekende gebeurtenis, ook niet indien het ging om een
huwelijk met een Europese vrouw3. Vaak werd er geen toestemming gegeven.
Klik om toegang te krijgen tot nidi-report-64.pdf
Indo=etnisch
Indisch= etnisch met de nadruk op Indisch Nederlander=nationaliteit.
(juridische aanduiding)
In Indonesië; wordt uitsluitend Indo gebruikt of Indo Blanda=Indisch Nederlander=nationaliteit.
In India; Anglo Indian
In het buitenland oa. the Straits(Malaka,Maleisië etc.); Eurasian
I’am an Euriasian.
( Ayam eurasianan= een heerlijk gerecht!)
In en na de dekolonisatieperiode kwam het begrip “Indische Nederlanders ” meer in gebruik, ten koste van het begrip “Indo-Europeanen”. Het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) kwam in 1990 met een berekening van het aantal Indische Nederlanders in Nederland:
472.600 mensen van Indisch/Indonesische origine
187.700 mensen die in Indië/Indonesië waren geboren.
In beide categorieën vormden zij de grootste minderheidsgroep in Nederland.
Inlanders Sinds 1854 de officiële Nederlandse aanduiding van autochtone bewoners van Nederlands-Indië.
Indonesië Als politiek begrip de naam van de staat die ontstond op 17 augustus 1945.
De naam “Indonesië” werd voor het eerste gebruikt door de Britse etnoloog G.R. Logan in 1850, en is een afgeleide van het Latijnse woord India en het Griekse woord ‘nèsos’ (eiland). De namen “Indonesia” (“Indonesië”) en “Indonesiër” zijn in 1924 als staatkundig begrip geïntroduceerd door de redactie (o.a. Mohammed Hatta) van het tijdschrift “Indonesia Merdeka” van de “Indonesische Vereeniging”, vanaf 1925 “Perhimpoenan Indonesia” genaamd.
In en na de dekolonisatieperiode kwam het begrip “Indische Nederlanders ” meer in gebruik, ten koste van het begrip “Indo-Europeanen”. Het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) kwam in 1990 met een berekening van het aantal Indische Nederlanders in Nederland:
472.600 mensen van Indisch/Indonesische origine
187.700 mensen die in Indië/Indonesië waren geboren.
Was die berekening van 1990 gebaseerd op de jaren 1946-1968 met inbegrip van diegenen die daarna naar andere landen zijn vertrokken?
“Het CBS heeft uitsluitend zicht op de in Nederland wonende Indische Nederlanders en dan nog wel hoofd-zakelijk diegenen die of wel daar zelf zijn geboren dan wel tenminste één ouder
hebben die aldaar werd geboren. Voor de demografische geschiedenis van de totale groep Indische Nederlanders moet dan ook aanvullend onderzoek worden verricht. Daarover handelt ‘ons’rapport
DE DEMOGRAFISCHE GESCHIEDENIS VAN DE INDISCHE NEDERLANDERS
Rapport no. 64
Den Haag, 2002
Klik om toegang te krijgen tot nidi-report-64.pdf
En zo zijn er verschillende betekenissen verbonden aan de woorden Indonesië, Indonesisch en Indonesiër. Betekenissen die door elkaar gebruikt worden en voor verwarring zorgen. Indonesië is een term voor de eilanden tussen het Aziatische vastenland en Australië met inbegrip van het Maleise schiereiland, maar ook de naam van de staat. De Indonesia Raya gedachte ging ervan uit dat de Indonesische staat geheel geografisch Indonesië moest omvatten.
Een Indonesiër is een staatsburger van de Indonesische staat, maar werd ook gebruikt als politiek-correcte term voor het koloniale woord inlander. De term sloot zo Europeanen en Chinezen uit. na de onafhankelijkheid hadden Warganegara’s en vooral Chinezen hier last van. Ze waren dan wel staatsburgers, maar vaak niet gezien als échte Indonesiërs.
Iets is Indonesisch als het behoort bij de staat, bivoorbeeld de vlag, of de archipel, bijvoorbeeld Indonesische keuken, of als synoniem voor inlands in de koloniale tijd, bijvoorbeeld de Indonesische pers in tegenstelling tot de Europese pers.
“werd ook gebruikt als politiek-correcte term voor het koloniale woord inlander”. Inlander (met een hoofdletter!) was bedoeld voor de bevolkingsgroep die gebruik kon maken van inlands (o.a. adat)-recht. Dat gold op gelijke wijze voor de bevolkingsgroep die gebruik kon maken van Europees recht of voor recht van Vreemde Oosterlingen. Zo waren er ook inheemsen die vielen onder Europees recht en indo-Europeanen die vielen onder het recht voor Inlanders. Je was niet …., maar je viel onder het recht voor…. .
Indo=etnisch
Indisch= etnisch met de nadruk op Indisch Nederlander=nationaliteit.
(juridische aanduiding)
In Indonesië; wordt uitsluitend Indo gebruikt of Indo Blanda=Indisch Nederlander=nationaliteit.
In India; Anglo Indian
In het buitenland oa. the Straits(Malaka,Maleisië etc.); Eurasian
I’am an Euriasian.
( Ayam eurasianan= een heerlijk gerecht!)
In Cal. heb ik, door mijn typisch engels accent vaak de vraag gekregen, waar ik vandaan komt.
Vroeger had ik hun vaker moeten uitleggen met van Nederland, maar geboren in enz.
Vandaag aan den dag, als ik hun vraag beantwoord, krijg ik vaak de opmerking: Dutch Indo met klemtoon op Dutch.
Voor mij is dat goed genoeg!
Om te weten hoeveel Indische Nederlanders groot gebracht werden mt Nederlandse opleiding en vorming kan men de cijfers van CBS raadplegen.
Het erkennen van geboren kinderen is in de 1ste plaats de zaak van de gezinshoofd, in de meeste gevallen een man.
Bij het ontbreken van de man (om welke reden dan ook) gaat het kind de nationaliteit van de moeder volgen.
Zo staat het ook in de huidige Undang Undang Kewarganegaraan van de huidige Indonesia (ex BW?).
Afhankelijk van de tijdstip waren er ook Indo’s die weinig opleiding en vorming hadden ( zie waarom ze de Indische Bond en I.E.V opgericht hadden ).
Periode voor 1900 gaan we niet meetellen.
Over de kennis van de bahasa(Indonesia), veel van de jonge ouderen* van de Indo’s die de overgangsperiode van Nederlandse school (ULO-MULO -HBS ) naar de Indonesische schoolsysteem hadden meegemaakt kunnen ook de bahasa indonesia.
* Jonge ouderen , in de leeftijdsklasse vanaf ongeveer 75 tot 80ers (?).
De oude jongeren die later tot ongeveer 1968 of druppelsgewijs iets later naar Nederland kwamen zullen mijn inziens redelijk de bhs Indonesia kennen .
Op zijn minst hadden ze minimaal een bhs kennis op SMP niveau .
* Jonge ouderen , in de leeftijdsklasse vanaf ongeveer 75 tot 80ers (?).
Ik heb in 1950 op Canisius gezeten en gelukkig Nederlands gehad als voertaal. Januari 1951 vertrokken we naar Nederland. Ik ben nu 76 jaar.
@ Ronny
In 1954 begon ik mijn lagere school op de Tjilamaya school.
Bhs Belanda werd niet meer gegeven, of wij het kregen bij de froebelschool Jalan Batanghari, weet ik niet meer .
Thuis “spreken” we vaak Nederlands ( mijn ouders waren HIk-ers , leraren geweest bij de Gouv,HIS) .
De jongere broers en zusters van mijn moeder ( de 2 jongsten in Indonesia zijn nu 84-85 ) hadden een overgangsperiode gehad van Nederlands naar Indonesische schoolsysteem.
Zoals mijn oude sobat van 74 uit Semarang , waarschijnlijk een tijdsgenoot van Pak P .
Die had plotseling bahasa Indonesia als voertaal , tot en met zijn SMA
Hij had over een strenge guru ene Mevr K (van Gang K) die met een Ambonese man getrouwd was.
@ Pak Surya,
Ahso deska … nu komt de ketèk uit de mouw, t.w. uw kennis van die strenge goeroe, ik noem haar maar eerbiedig bij haar volledige naam, Joke Matulessy geboren Kolmus, inderdaad van die “Gang”, waar ook vriendjes van mij woonden. U maakte eerder gewag van haar.
Kent die oude sobat van u – inderdaad een (leef)tijdgenoot – mij en zo ja, siapa dia?
Inderdaad, vrijwel direct na de souvereiniteitsoverdracht, het moet dus het jaar 1950 zijn geweest, kreeg ik op de Lagere School (met den Bijbel en Nederlands als voertaal) ook Bahasa Indonesia en later op de “concordante” HBS, voor kenners van Semarang in mijn tijd aan de Moengas, niet meer aan de Oei Tjong Ham weg.
Frappant is dat in mijn latere leven veel is blijven hangen van het Javaans en Pasar Maleis dat ik van jongs af aan leerde van mijn directe “inlandse” omgeving, maar van de BI lessen op school bitter weinig. Mijn harde schijf was toen kennelijk niet ontvankelijk voor de schoolse informatie.
BI met de ejaan baru heb ik pas kort geleden in mijn emeritaat in 2 jaar opgehaald via de volksuniversiteit, bij “juffrouw” Walentina W. Nu ook alweer een paar jaar geleden en dus, wegens gebrek aan onderhoud, veel verheten.
Pak Pierre
@ van Beek
Je verwijst naar een zekere periode dat alleen een man een kind kon erkennen in bepaalde (!) situaties. Maar ook in die periode al konden vrouwen kinderen erkennen. Zo ook mijn oma die mijn vader erkende.
De meeste indo’s die naar Nederland gingen waren al bij geboorte Nederlands van nationaliteit en ze groeiden op in de Nederlandse cultuur te Indië.
Ik ben gewoon Nederlander. Net als mijn ouders. Graag of niet.En dat hoef ik mijzelf niet te bewijzen. Toevallig ben ik wel graag Nederlander. Oost West Thuis Best.
En nee…… das niks koloniaal.
Als omschrijving voor een culturele identiteit is “Nederlands” meer feitelijk dan de omschrijving “indo” . De toevoeging “Indische” is meer specifieker… en dat geeft de Indonesische roots aan.
Dat Friezen dat niet doen is hun zaak .
Boeroeng zegt: @ van Beek
Je verwijst naar een zekere periode dat alleen een man een kind kon erkennen in bepaalde (!) situaties. Maar ook in die periode al konden vrouwen kinderen erkennen. Zo ook mijn oma die mijn vader erkende.
Dat klopt Boeroeng, Dit ontken ik zeker niet. Ik ken ook een Indisch familie die woont in Surabaya. Hun oma was volbloed Nederlandse getrouwd met een Indonesier van arabische afkomst. De kinderen werden Nederlander, wel Islamitisch. Zij waren Indische Nederanders maar wel islamitisch(ook in de Nederlands-Indische tijd). Dit je niet vaak. Maar dat was mijn punt eigenlijk niet. Mijn punt is dat er heel veel Indo’s geen Nederlander waren in Nederlands-Indië.
.
Boeroeng zegt: De meeste indo’s die naar Nederland gingen waren al bij geboorte Nederlands van nationaliteit en ze groeiden op in de Nederlandse cultuur te Indië.
Hier ben ik het ook mee eens. Toch was er een groep Indische Nederlanders(dus Indo’s die juridisch Nederlander waren) die niet cultureel Nederlands waren opgegroeid. Vooral de groep Indische Nederlanders van de lage klasse(kleine bung’s en noni’). Er was natuurlijk een groep Indische Nederlanders de opgroeide met Indonesërs en ook de taal vloeiend beheersen. Zij werden toch niet voor niks oosters georienteerde Indische Nederlanders genoemd?
Boeroeng zegt: De meeste indo’s die naar Nederland gingen waren al bij geboorte Nederlands van nationaliteit en ze groeiden op in de Nederlandse cultuur te Indië.
Ik dacht dat juist u totok Nederanders die generatie lang in indië woonden, als Indisch beschouwden. Zij hebben ondanks dat ze Indisch zijn geen Indonesische roots?
Die Indische Nederlanders en Indische Indonesiërs(Indo’ die Indonesische nationaliteit hadden zoals pak ronaldo dacht ik) die rond 67 kwamen naar Nederland, waren die niet meer Indonesisch georienteerd? Zaten zij ook niet op indonesische scholen?
yep…ik ben in ’58 geboren als indonesier, ging naar de indonesische school, sprak indonesisch, mn ouders spraken met mij thuis in het nederlands en we kwamen in nederland als indonesiers (pa nam de indonesische nationaliteit,, maar kregen binnen het jaar een nederlands paspoort, weet niet zeker, was pas 9 jaar, maar ik dacht dat t versnelde omdat mn pa een ex-knil millitair was en als nederlander in japan had gezeten…kan me ook vergissen hoor…maar het ging wel snel met onze paspoorten…:)…kon me nog wel herinneren, dat een paar oudere indo’s later tegen mij, als klein kind( hier in holland) zeiden dat mn pa eigenlijk een overloper was, naar de indonesiers…ik dacht van huh? ik begreep dat ff niet….ach ja.
Wat was de reden, dat je vader uiteindelijk weer voor Nederland koos?
Hij kwam na 35 jaar weer in contact met zn moeder die hem als 17 jarig ventje in de steek liet (1939) na een scheiding en zij vertrok naar nederland…toen ze weer contact kregen, werd hem verteld dat hier alles economisch beter was en dat zij hem met alles zou steunen en dat toekomst voor de kinderen(ik was destijds enigst kind!). na een tijdje correspondentie werd dan besloten om de gok te wagen, huis werd verkocht, zoals ook ons buitenverblijf( met stukkie groend) werd verdeeld onder de mensen die ons jaren trouw waren…we kwamen hier en verbleef in een van de vele huizen die oma bezat, maar alles was voor mijn vader een tegenslag, hier in holland, klimaat, werksfeer en uiteraard het aantal tredes lager moeten beginnen, bleef hem niet in de kouwe kleren zitten, hij wilde ook steevast terug, maar een broertje werd geboren en hij werd ziek en is ook met veel heimwee begin 1975 overleden…en zodoende zitten we nog hier…en ik vind t wel gezellig hier…:)
Mijn moeder is ook erkend (gewettigd).
@Boeroeng en van Beek: Mag ik me mengen in jullie gedachtenwisseling met betrekking tot Indische Nederlander of Indonesische Nederlander? Volgens de etymologie is het woord Indisch vele eeuwen ouder dan Indonesisch. Zie wikipedia:
De naam Indonesië is afgeleid van het Latijnse woord “indus”, wat “India” betekent, en het Griekse woord voor eiland, νήσος “nesos”. De naam dateert uit de 18e eeuw, dus nog van voor de onafhankelijkheid van Indonesië.In 1850 stelde de Engelse etnoloog George Earl de term Indunesians (Indonesiër) voor als naam voor de bewoners van de Indische archipel. In dezelfde publicatie gebruikte zijn student, James Richardson Logan de term Indonesia (Indonesië) voor als synoniem voor de Indische archipel. Deze term werd echter niet door Nederlandse academici uit Nederlands Indië geaccepteerd. Zij gaven de voorkeur aan het gebruik van de namen Maleische Archipel, Nederlandsch Oost Indië, of kortweg Indie, de Oost en soms zelfs Insulinde. Vanaf 1900 werd het gebruik van de naam Indonesië gebruikelijker in academische kringen buiten Nederland en Indonesische nationalistische groeperingen namen de naam over in hun politieke geschriften.
Mas Rob, ik ben het compleet met uw schrijven eens!
Ik heb zelf het idee dat er nog aantal Indo’s het koloniale gedachtegoed hebben. Dat komt omdat ze in die koloniale racistsche maatschappij zijn opgegroeid. Hun kinderen hebben die mentaliteit geërfd. In Nederlands-Indië was het namelijk zo dat Indo’ (Indische Nederlanders) zich contenu moesten bewijzen dat ze Nederlanders waren. DIe tijd is over. Hier in Nederland is iedereen met een Nederlandse nationaliteit Nederlander en iedereen heeft dezelfde rechten. Een Indo is niet meer of minder Nederander dan een Surinaamse Nederlander, Marokaanse Nederlander, Zeeuwse Nederlander. Ik zelf hoef mij niet te bewijzen dat ik Nederlander ben, want ik ben een Nederander(zie mijn nationaliteit). Ik noem mij daarom nooit Indische Nederlander(overbodig), maar gewoon Indo of Indisch. Een fries noemt zichzef ook een fries, toch ook niet steeds Friese Nederlander.
Het is ook een fabeltje van een aantal Indo’s dat Indo’s altijd Nederlanders waren in Nederlands-Indë. Een groep Indo’s is het gelukt dat wanneer je erkend bent door je vader dat je dan Nederander bent. Hier stammen Indo-europese Nederlanders(wij dus) vanaf. De meeste Indo’s zijn/waren nooit Nederlanders maar waren inheemsen(later Indonesiers). Zie het portugese dorpje in Aceh e de vele Indo-europeanen in de oost-Indonesie(molukken, timor etc). Op java waren ze ook aanwezig. Ik heb zelf onlangs een niet erkende Indische mevrouw in het restaurant waar ik werkte ontmoet. Een aantal Indo’ is bang voor dit feit want ze zijn hierdoor namelijk bang dat ze niet als Nederlander worden aangezien. Tegen hun kennissen, buren etc roepen ze namelijk dat ze altijd al Nederlander zijn geweest in Nederlands-Indië en nu blijkt dat de grootste groep Indo’s nooit Nederlander is geweest.
Verder ben ik het met Boeroeng eens dat iedereen zichzelf moet noemen zoals degene wilt. Ik ben het totaal niet eens met Boeroeng’ schrijven op over de identiteits kwestie maar heb respect voor zijn mening. Hij wil zich graag als Nederlander identificeren, Ik wil me graag als Indo identificeren met een Indonesische roots. Vrijheid blijheid zoals Boeroeng terecht zegt.
Bij een nederlandse Indonesiër of een indonesische Nederlander denkt een doorsnee volbloed blanda e.a. toch eerder te maken hebben met een volbloed (inheemse of autochtone) indonesiër of nederlander , die zich als staatsburger v dat land heeft laten naturaliseren.( een immigrant is en geen remigrant )
Vgl. onze instromende medelanders uit het midden-oosten, Turkije, oostbloklanden e.d. Zoals een nederlandse marokkaan, turk etc.
Mochten die zich vermengen met volbloed hollanders, dan heeft hun kind met een dubbel paspoort niet alléén formeel 2 nationaliteiten maar is het ook fysiek/genetisch dubbel. Aan het kind dan de keuze neutraal of zich tot 1 vd nationaliteiten aangetrokken te voelen.
Wij met onze gedeeltelijke aziatische voorouders noemen ons Indisch of Indo, maar bij politicus Jesse Klaver, die half marokkaans en indisch is moet er van binnen zich toch iets van een identiteitscrisis afspelen.(?)
Al met al wordt de oorspronkelijke geuzennaam Indo nu in Nederland gebruikt en ‘misbruikt’ als verzamelnaam voor allen met een gekleurde Nederlands-Indische of later puur Indonesische achtergrond.
PM
De term Indo of Indo’s is een afkorting van Indo-Europeaan, wordt steeds vaker als bijnaam gebruikt. Ten tijde van het Nederlandse koloniale bewind in het huidige Indonesië werd de term Indo-Europeanen gebruikt om de nakomelingen uit relaties tussen blanke mannen en inlandse(Indonesische) vrouwen aan te duiden, die een deel uitmaakten van de Europese groep/samenleving in Nederlands-Indië .
Losstaand vh wetenschappelijk begrip:
Indo-Europese volkeren is een term die gebruikt wordt om volkeren aan te duiden die een Indo-Europese taal spreken. Tot de Indo-Europese taalfamilie behorende talen zijn verspreid over het gebied van Europa tot Zuid-Azië (India) en door Europeanen gekoloniseerde gebieden (Amerika, Australië).
.. En verhuizen naar Java? 🙂
Mas Rob, op 11 mei 2013 om 11:06 zei:
Hoe anders had we kunnen zijn: Nederlandse Indonesiërs in plaats van Indische Nederlanders.
—————————————————————
Kan nog altijd.
Veel naar Dangdut/Campursari, kroncong muziek luisteren, gudek-sayur lodeh , (ba)mie Jawa eten , de bahasa(Indonesia) leren etc.
@ Mas van Beek.
Itu Kromo di medjo(Pak Kromo die op een medja zit) is als grap bedoeld.
De stamvader was een Javaan geweest ( van vaderszijde), dat is ook katanya verhaal , een soldaat/officier van Mataram (omstreeks 1628 ?), wel kwamen we vroeger vaak bij zijn graf in Tanah Abang .
Daarna gaan ze vermengen met Sundanezen en omdat ze al eeuwen in Batavia e.o wonen claimen ze dat ze orang Betawi zijn .
Ik zelf ben nu een Orang Mokum ( Amsterdam) .
Mijn Surya Atmadja familienaam is Sundanees (mijn moederszijde) , van oorsprong Sanskrit.
Bij de Molukkers(Zd Molukkers)heb je 4 soorten namen , de Moslim namen( de helft van de bevolking is Moslim) , Europees(Nld) , doopnamen en typisch Molukse namen .
Menadonezen hebben dat ook , typische Menadonese namen , doop en Europese namen.
Nieuwsgierig welke namen gangbaar zijn in de (Zd) Molukken en Menado ?
https://www.facebook.com/note.php?created&¬e_id=10150459481745122
https://www.facebook.com/note.php?created&¬e_id=10150459481745122
Als ik beweer dat ik een Sundanees ben en mijn naam op Indonesische KTP of paspoort Kromo Dimedjo is , dan ister iets niet klop.
Soms hebben Indonesiers ook fantasy namen .
Pak Surya, als uw voorouder een javaan was met de naam Kromo dimedjo en hijzelf en Zijn nakomelingen getrouwd met Sundanezen zijn, ben je Sundanees. Zo ging het ook met de Molukse Indo’s en Menadoneze Indo’s.
Van Schaik is ook een Molukse naam, hoewel ik geen Molukker ben (Ik ken wel een Molukker: Chris van Schaik).
Opmerkelijk is dat Indo’s van Molukse afkomst zich in vele mate meer identificeren als inheemsen, Molukker. Bij Menadonese Indo’s ben ik dat ook tegengekomen. Molukkers en menadonezen met Europese namen/of voorouders zijn gewoon Indo’s, tenzij het doopnamen zijn. Mijn oma heeft het ook over haar bandanese moeder, ooms tantes, neven en nichten ipv van Indischen, terwijl ze etnisch wel Indo’s zijn. Onderling spraken ze ook Bandanees/Ambonees. Ze hebben daarentegen heel weinig blank bloed en veel Moluks(dus Indonesisch). De etnisch Indo-Europese familie van mij op Ambon voelen zich 100% Moluks(Indonesisch). Overigens ben je een Indo als je zowel europees als Indonesisch bloed in je hebt, de hoeveelheid doet er niet toe.
Er zijn meer Indo’s van Javaanse/Sumatraanse afkomst die zich identificeren als Indo dan als javaan of sumatraan. Ik heb wel eens een paar oude Indo’s van javaanse afkomst ontmoet die zich zelf liever identificeren als wong jowo dan een Indo of Nederlander.
Ik ken ook die voorbeelden. Doet me wel eens mijmeren dat DE grote Indische tragedie, in de klassieke zins des woords, is dat het gros van de indo’s met de status van Europeaan hun lot verbond aan het Nederlandse koloniale gezag en zich op afstand plaatste van de inheemse bevolking.
Hoe anders had we kunnen zijn: Nederlandse Indonesiërs in plaats van Indische Nederlanders.
Mas Rob, inderdaad. Waarom zouden we ons niet Indonesische Nederlanders kunnen noemen? Ik ben een Nederlander met een Indonesische roots.
In Indonesie noem ik mijzelf oa peranakan Indonesia of keturunan Indonesia en niet peranakan of keturunan Indo.
Ja. het is trouwens opvallend hoeveel Indo’s in Nederland allergisch zijn voor de term Indonesische Nederlander, terwijl in de VS men zonder much ado over zichzelf spreekt als Dutch Indonesian..
Nou Rob,
Ik weet niks van een allergie af.
De naam Indische Nederlander is historisch gegroeid.
Waarom moet men persé overschakelen naar een politiekcorrect woord als Indonesisch ?
Wie zich Indonesische Nederlander wilt noemen, moet dat maar doen.
Vrijheid, blijheid. Idem voor wie zich Indische Nederlander noemt.
En ja…. Mensen zijn Nederlanders en schieten wel eens in de stress als mede-rijksgenoten hen niet erkennen als Nederlanders.
Dat is een eeuwenlang verschijnsel. Eeuwenlange strijd van de indo voor erkenning.
Daarnaast kun je tegenwoordig nauwelijks meer mensen verwijten dat mensen vanwege koloniale arrogantie niet willen worden aangezien als ‘inlanders’ uit Indonesië.
Boeroeng,
Het gaat niet om of de term politiek correct (zou het?) of niet, maar dat het gebruik ervan in media, en anderszins, in Indische kring wordt bekritiseerd met een heftigheid die ik verbazingwekkend vind. Die ergenis komt ergens vandaan. Hoe vaak ik niet “wij waren Nederlanders, geen Indonesiërs” gehoord heb!
Die huidige gevoeligheid om erkenning als Nederlander – ik zie wel een verband met koloniale mores. Het ligt ingewikkelder dan als zou dat koloniale arrogantie zijn. Het zijn houdingen, ideeën, die losgezongen van de oorspronkelijke context een lang leven hebben. Een atavisme, maar niet zonder betekenis.
Rob,
Heb jij ineens moeite te begrijpen waarom mensen het stempeltje buitenlander of inlander niet wilden?
Is toch logisch?
Mensen willen erkend worden als gelijk mens, als gelijke Nederlander.
Je mag de kanttekening wegzetten. Dat er ook een arrogante visie op ‘inlanders’ meespeelde. Prima… als je maar niet vergeet dat ook indo’s zaten en nog steeds zitten in een strijd voor de gelijke rechten, net als ‘inlanders’ hun strijd hadden.
Ik wil niet als buitenlander gezien worden in eigen land.
Het kan zijn dat ik soms petitpeux heftig reageert en dat anderen nog heftiger kunnen zijn.
Maar omdat af te serveren als foute overgevoeligheid is te simpel.
Ik ben geen Indonesische Nederlander en ik wens ook niet zo genoemd te worden. Ik ben Indische Nederlander
Is dat een foute omschrijving van mijn identiteit.?
Rob,
Heb jij ineens moeite te begrijpen waarom mensen het stempeltje buitenlander of inlander niet wilden?
Is toch logisch?
Mensen willen erkend worden als gelijk mens, als gelijke Nederlander.
Je mag de kanttekening wegzetten. Dat er ook een arrogante visie op ‘inlanders’ meespeelde. Prima… als je maar niet vergeet dat ook indo’s zaten en nog steeds zitten in een strijd voor de gelijke rechten, net als ‘inlanders’ hun strijd hadden.
Ik wil niet als buitenlander gezien worden in eigen land.
Het kan zijn dat ik soms petitpeux heftig reageert en dat anderen nog heftiger kunnen zijn.
Maar omdat af te serveren als foute overgevoeligheid is te simpel.
Ik ben geen Indonesische Nederlander en ik wens ook niet zo genoemd te worden. Ik ben Indische Nederlander
Is dat een foute omschrijving van mijn identiteit. Mag ik mezelf dan niet zo noemen ?
Het is een ieders goedrecht hoe hij/zij zich voelt tov Indonesië en Nederland. Door mijn negatieve ervaringen in het verleden voel ik mij ook meer thuis zoals Boeroeng hier boven heeft omschreven. Ik voel dat ik in mijn geboorteland niets meer heb te zoeken.
@ Boeroeng
Het is niet afserveren als “foute overgevoeligheid” of niet begrijpen dat mensen niet een bepaald stempeltje willen. Ik geloof dat je me in dezen niet helemaal begrijpt.
Dat indo’s “zaten in hun strijd voor gelijke rechten, net als de ‘inlanders hun strijd hadden” is nu net mijn punt! Indo’s en en de zogenoemde inlanders waren allebei kinderen van het land! Dat de verbintenis niet werd gevonden, of wellicht niet eens gezocht, is de tragedie waarover ik het had.
Die manier van tegen jezelf aankijken, waarden en gevoeligheden (ik geef geen waardoordeel) uit de Indische samenleving zijn niet verdwenen op de boot naar Holland. Ze vervaagden, vervormden en verloren context. En soms komen ze boven in een nieuw jasje.
Sorry Rob,
Dan snap ik je niet
jij schrijft dit:
Ik snap weer niet dat jij niet snapt waar die ergernis vandaan komt.
Je mag zeggen…. koloniale arrogantie is een factor, maar dat geldt steeds minder anno 2013.
Naar mijn idee heb ik in deze serie
https://indisch4ever.nu/category/het-verdriet-van-de-indo/
die ergernis genoemd en duidelijk gemaakt.
Niet dat het voor jou nog nodig was, want je wist het al 40 jaar.
Net als (…)Marokkanen in Nederland? Ik denk niet dat zo’n upgrade van Indo’s enig effect heeft.
“Hoe anders had we kunnen zijn: Nederlandse Indonesiërs in plaats van Indische Nederlanders.”
Dus indonesiërs in Indonesië met een gedeeltelijk Nederlandse afkomst. …een mijmering, een “wat als” en daarmee bij definitie niet realistisch..
Een Nederlandse Marokkaan is geen ‘indo’. Gewoon een mens met twee paspoorten. Een Indonesische Nederlander ook niet.
Rugebregt is een toch een Molukse naam ?
Kennelijk hebben ze een Europese mix in het verleden gekregen.
Was het Spaans , Portugees of een Nederlandse roots ?
de
Rugebregt is van origine een Duitse naam, maar dan wel met de Umlaut nog op de ‘ü’. Bij het aanvragen van het Nederlanderschap heeft een voorouder naast de eed en de Duitse nationaliteit blijkbaar ook de Umlaut afgelegd.
e.m.
Dat hebben meerdere duitsers gedaan, vooral tijdens de opkomst van Hitler een paar jaar voor de oorlog.
Mijn nicht haar vader heette eerst von Bronkhorst, is uitgeweken naar Nederland, naam verandert naar van Bronckhorst en zich laten uitsturen naar Padang.
Daarom is het zo moeilijk om stambomen uit te rafelen.
De laatste van wie daar ook over hoorde was ene Von Amsberg naar het schijnt een waterbouwkundig ingenieur die van tijd tot tijd het Beatrixkanaal afdamde.
e.m.
De laatste van wie daar ook over hoorde was ene Von Amsberg naar het schijnt een waterbouwkundig ingenieur die van tijd tot tijd het Beatrixkanaal afdamde.
e.m.
Hij heeft het niet gek gedaan. Een goede scherp schutter.
Ronny,
De Indische familienamen Bronkhorst en van Bronckhorst hebben een Nederlandse oorsprong. Dat is niet Duits.
Het is ook bekend wie de stamvaders waren.
* Dieter Brugma Bronkhorst , geboren in 1806 te Groningen
*Johan Mijndert van Bronckhorst, geboren in 1762 te Utrecht.
Ronny,
De Indische familienamen Bronkhorst en van Bronckhorst hebben een Nederlandse oorsprong. Dat is niet Duits.
Het is ook bekend wie de stamvaders waren.
* Dieter Brugma Bronkhorst , geboren in 1806 te Groningen
*Johan Mijndert van Bronckhorst, geboren in 1762 te Utrecht.
Wat U zegt kan heel goed, maar mijn half zus/ nicht heeft de ouders van haar vader ontmoet en die hadden het zwart op wit staan waar hun vader en grootvader vandaan kwamen.
Met mijn vaders kant is het ook al een mengelmoes, want er schijnen 3 verschillende Geenen takken te bestaan uit de zelfde periodes en die niets met elkaar te maken hadden. Mijn Geenen gedeelte komt oorspronkelijk uit Keulen en het plaatsje Heezen.
Ik heb begrepen dat na de Duitse overval op Nederland, 10 mei 1940 en nu dus net 73 jaar geleden, er in het nog vrije Nederlands Indië een heksenjacht ontstond op alles wat Duits was en/of een Duitse of Duits klinkende familienaam had, ongeacht de huidskleur en paspoort van de naamdrager. Zelfs Duitse herders zouden er niet meer veilig zijn, maar dat heb ik écht slechts bij geruchte vernomen.
In die tijd leek het ook vele gekleurde Indo’s beter hun Duits klinkende familienamen als het effe kon te vernederlandsen, teneinde hun vaderlandsliefde te betonen. Ook dat kon voor de familie Rügebregt een reden zijn geweest om die verraderlijke Umlaut maar uit het pakket te halen.
Een nichtje van mij heet “Kläring”, nog steeds met Umlaut geschreven, maar ik heb van haar begrepen dat uit de oorspronkelijke stam van het adellijke “Kläring von
Be(ä?)renberg” in die roerige tijden ook zijn ontsproten “Klaring” (zonder Umlaut en Von Tralala) en “Kleering”.
Gelukkig maar dat de Fransen niet in 1940, maar al zo’n 150
jaar eerder Nederland gewapenderhand bezetten ……
Pak Pierre
Ik ben de naam Rugebregt met een umlaut niet tegengekomen.
In de 19e eeuw werd de naam veelal zonder umlaut geschreven, is mijn idee.
Er is een genealogie Rugebregt verschenen in de Indische Navorscher van 2006. Er wordt niks gezegd over een umlaut.
Nu denk ik dat in 1940 veel mensen te Indië wel wisten dat Rugebregt voornamelijk een Molukse/vermolukste familie is met enkele Indisch-Nederlandse vertakkingen. En dat de stamvader dateert uit de 18e eeuw.
http://vocopvarenden.nationaalarchief.nl/detail.aspx?ID=605389
tekstje gevonden over Kläring
@ Pak Boeroeng: “Nu denk ik dat in 1940 veel mensen te Indië wel wisten dat Rugebregt voornamelijk een Molukse familie is met enkele Indisch-Nederlandse vertakkingen”.
Ik geef je graag gelijk maar ….. in een heksenjacht letten mensen doorgaans niet op kleinigheidjes als een umlautje meer of minder …….
Pak Pierre
Boeroeng, op 13 mei 2013 om 11:23 zei: “tekstje gevonden over Kläring”.
Nou …. dat werpt weer een ander licht op de zaak.
Zeer bedankt, alvast ook namens het nichtje Kläring die het zeker interessant zal vinden.
Maar ik sluit niet uit dat de familienaam K v B oorspronkelijk Duits was en ook Duits werd geschreven en dat de oorspronkelijke naamdrager het – toen al – om de een of andere reden beter vond, om de naam te vernederlandsen.
Ik acht het ook niet onmogelijk dat het stuk uit 1701 was opgesteld door een klerk, die het Duits met de Umlauts maar vervelend en moeilijk vond en er eigenmachtig een Nederlandse draai aan had gegeven en dat de naamdrager, een dapper krijgsman, in het Duits of Nederlands moet hebben gedacht: “Oh, what the hell …”.
Pak Pierre
Hi Pak Pierre.
Ik ben ook een Kläring, mijn familie komt van Java en zijn in 1965 naar Nederland gerepatrouilleerd. Mijn grootvader heet Herman Emanuel.
Typerend vind ik dat de naam Emanuel in het tekstje van Boeroeng hieronder weer terugkomt in misschien wel de voorvaderen van mij.
De naam Kläring is in Nederland wel zeldzaam.
Groet,
N. Kläring
Beste N. Kläring,
Dank voor je reactie, die zal ik aan mijn nichtje (ook alweer 62 jaar trouwens) doorgeven. Maar zij is (helaas) niet zo geïnteresseerd in familiezaken. Wil zij toch iets meer weten over jouw tak, dan meld ik mij wel weer.
Als de naam Kläring in Nederland niet veel voorkomt, dan kan het zijn dat je voorvader(en) slechts door Nederland is/zijn getrokken op doorreis naar Indië, maar niet in Nederland zijn blijven hangen of niet lang genoeg om er nageslacht te verwekken en er de familienaam aan te geven.
Net als de familienaam De la Croix, die in Nederland talrijke Indische (gemengdbloedige) dragers kent, maar voor zover ik weet geen witte, met uitzondering van de aangetrouwde meisjes. De witte tak in Nederland moet dus zijn uitgestorven of weggeëmigreerd, de bruine tak is na ruim 2 eeuwen “gerepatrieerd” en wordt langzamerhand weer wit. Terug naar de oorsprong.
Pak Pierre
Goede middag. Ik ben een Kleering van Beerenbergh en hou de familie stamboom bij. Ben terug kunnen gaan t/m 1857 en ben geïnteresseerd in contact te treden met mensen die meer informatie zouden kunnen hebben. Ik heb een officieel document dat de naam’s verandering vermeldt. Ik ben vooral geinteresseerd om verder in de tijd terug te gaan om uit te vinden waar de familie Klaring (met umlaut) vandaar afkomt.
H.KvB
Interessant verhaal van een derde generatie. Vooral ook van wege het willen weten van de familie uit het verleden.
Ik heb reeds eerder vermeld dat ik ook bezig ben en nog steeds met het uitzoeken naar de geschiedenis van de Geenen-Maitimo van vaders kant en de Chevalier – Beljaars tak van moeders kant.
Met de hulp van Enrico Keim (phd) universiteit van Enschede, Marcel Geenen uit Rotterdam en Rene Chevalier uit Maastricht vorderen we langzaam. Van de Geenen-Maitimo tak weten we denk ik ongeveer 90%, echter de Chevalier – Beljaars uit Medan/Padang weten we heel weinig. Zelfs de Mormonen files kunnen geen licht geven op ons gezoek.